Heimskringla - 27.08.1914, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 27. ÁGÚST 1914.
HEIMSKRINGLA
BLS. 7
FASTEIGNASALAR
THORSTEINSSON BROS.
Byggja hús. Selja Jóðir. Út-
vega Ján og eldsábyrgðir.
Room 815-17 Somerset Block
PHONE MAIN 2992
J. J. BILDFELL
PASTBIONASALI.
Unlon Bank 5th Floor No. PÍu
öelnr hás og lóöir, og annaö ^ar aö 16t-
andi. Utvegar peningalAu o. fl.
Phone Maln 2685

GISTIHtrS
ST. REGIS HOTEL
ISanth Street (nálægt Portage)
Jfinropean Plan. Business manna mAltlöir
frA k). 12 til 2, 50c. Ten Course Table De \
Hote Jinner $1.00. meö vfni $1.25. Vér höf- J
um einnig borösal þar sem hver einstakliu- '
gur ber A si t eigiö borö.
McCARREY & LEE
Phone M, 5664
GISLI G00DMAN
TINSMIÐUR.
VKRK8TŒÐI;
Cor. Toronto
Phone
Qarry 2988
& Notre Dttuie.
. helmllls
Garry 89<
[ kyrkjum í Winnipeg (telur raunar | hiægilega í augum heimaþjóðarinn-
eitt nótnaborð í stað tveggja íj ar, þá gjörði hann það þar, og ef
SHAW’S
Stærsta og elzta brúkaðra
fatasölubúðin f Vestur Canada.
479 Notre Dame Avenue
S. A. S1GURDS0N & C0.
Húsum skift fyrir lönd og lönd fyrir hús.
og eldsúbyrgö.
Room : 208 Carleton Bldg
Slmi Main 4463
MARKET HOTEL
146 Princess St.
A móti markaöunm
P. O’CONNELL, elgandt, WINNIPEG
Beztu vlnföng vindlar og aöhlynning,
góö. íslenzkur veitingamaönr N.
Haíldórsson, leiöbeinir lsjendingnm.
PAUL BJERNASON
FASTEIOmASALI
SELUR ELDS LÍPS OG SLYSA-
ABYRGÐIR OG ÚTVEGAK
PENIN0ALÁN
WYNYARD, - SASK.
W00DBINE HOTEL
46*5 MAIN ST.
Stærsta Billiard Hall I NorövestnrlauitioT)
Tln Pool-borö,—Alskouar vln og vindlar
Gtsflng og fæOt: $1.00 á dag og þar yftr
Lennon A Hebb
Eigeudnr
RELIANCE CLEANING AND
PRESSING C0.
5(W Notre llaiur Avenue
Vér hrcinsum og pressum klæönaö fyrir
50 c*e■»t
EinkunnarorÖ : Treystiöoss
Klæönaöir sóttir heim og skilaö aftur

Skrlfstofu síml M. 3364
Helmilts sími G. B094
PENINGALÁN
Fljót afgreiðsla.
H. J. EGGERTSON
204 McINTYRB BLOCK,
Wlnnlprg - Man.
Dominion Hotel
523 Main Street
Bestu vln og viedlar, Gisting og fæfti$l ,50
Máltld ............. ,35
Nimi II H»I
B. B. HALLDORSSON, eigandi
Offlce Phone 3158
I. INGALDSON
103 Nligrhton Avenue
Umboítsma?5ur
Contlnental Life InKnrnncc
417 Melntyre Hiock
WINNIPEG

J. J. Swanson H. G. Hinrikson
J. J. SWANSON & CO.
Fasteignasalar
og peninga miðlar
SUITE 1, ALBERTA BLOCK
Portage & Garry Talsími M.2597
Winnipeg, Mari.
J. S. SVEINSSON & CO.
Selja idtilr I bæjum vesturlandslns
ogr skifta fyrir bújartilr og
Winntpeg 168ir.
Pbone Mnin 2S44
718 MelNTYRE BLOCK, WINNIPEG
LÖGFRÆÐINGAR
Graham, Hannesson & McTavish
LÖGFRÆÐINGAR
907—908 CONFEDERATION LIFE BLDG.
WINNIPEG.
Phone Maln 3142
GARLAND & ANDERS0N
Arni Andersou E. P Garland
LÖGFRÆÐINGAR
801 Electric Railway Chambers.
PHONE MAIN 1561
Vlr tökum ab osn A iBnniiga bök-
færnlu.
Gjörn upp jafnaöarrelknlniea mfin-
aöarlefcn.
Clark & Kell
REIKMNGA YFIRSKODENDBR OG
IIÖKHALDARAR
3 Ullnea Bloek
344 Portage Avenue, Winnlpegr
TalHlml Maln 2110 [
VflrskotSun, bókfærslu-rannsúkn-
lr. JafnatSarrelkningar. afrelkning-
ar. Kennum skrifstofubald og
vitiskiftabókhald.
J0SEPH T. TH0RS0N
ISLENZKUR LÖGFRÆÐINGUR
Arltun:
McFADDEN & THORSON
906 McArthur Building, Winnipeg.
Phone Main 2671
LÆKNAR
DR. G. J. GISLAS0N
Physlclan and Snrgeon
18 Smith 3rd Str., Orand Forks, N.Dak
Athyyli veitt AUONA, FYRNA
og KVKRKA SJÚKDÓMUM, A
8AMT 1NNV0RTI8 8J(JKDÓM-
UM oo UPPSKURÐr -
DR. R. L. HURST
meölimnr konunglega sku-rölæknar&ösins,
útskrifaönr af konunglega lteknaskólanum
1 Loudon. Sérfræöingur 1 brjóst og tanga-
veiklun og kvensjukdómnm. Skrifstofa 805
Kennedy Biftlding, Portage Ave. (.gagnv-
Eatons) Talslmi Main 814. Til viötals frá
10—12, 3—5, 7—9.
H. J. PALMASON
, CHAUTRItKn Accodntant
ifHONK Main 2736
807-809 SOMERSET BUILDING
Þ 0 KUNNINGI
»em ert mikið að heiman
frá konu og börnum getur
veitt J?ér Þá ánægju að
gista á
STRATHC0NAH0TEL
sem er likara heimili en
gistihúsi.
Horninu á Main og Rupert St.
Fitch Broe., Eigendur
j St. Paul Second Hand Clothing
I\ Store
IBorgar hæst.a verö fyrir görnnl föt af ung-
nm og gömlum. sömuleiöis ]r>övöru. Opiö
til kl, lo A kvöldin.
H. Z0NINFELD
355 Notre Bame Phone G.'bí*
HITT OG ÞETTA
A. S. BAITdAL
selur líkkistur og aíinast um .út-
farir. Allur útbúnaður sá besti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
KI3 Kberbrttoke Slreet
Phone Qarry 2152
Moler HárskurSar skólinn
Nemendum bortað Rott kaup meðan
þeir eru að læra Vér kennum rakara
iðn á fáum vikum Atvinna úiveiuð
að loknum lærdómi. með $15 til $15
kaupi á viku. Koinið oi fáið ókeypis
skóla skýizlu. Skólinn er á horni
King St. og Pacifis Avenne
M0LER BARBER C0LLEGE
WELLINGTON BARBER SH0P
nndir nýrri stjórn
I HArskurönr 25c, Alt verk vandaö. Viö-
skifta IsJendinga óskaö.
ROY PEÁL, Eigandi
691 Wellington Ave.
Lærðu að Dansa
hjá beztu Dans kennurum Winnipee bæjar
Prof. og Mrs. E. A. Wirth, á
COLISEUM
Fullkomið kenslu tímabil fyrir t2 50
Byrjar klukkan 8.15 á hverju kvöldi.
IÍERBERGI
Björt, rúmgóð, h®gileg fást altaf með
bvi að koma til vor
City Rooming & Rental Bureau
Office opeu 9 a.m. to 9 p m.
Phone M. 5670 31 3 Mclntyre Blk
Adams Bros.
Plumbmg, Gas & Steam Fitting
Viðgerðun sérstakur
gaumur gefin.
588 SHERBR00KE STREET
cor. SargeDt
HITT OG ÞETTA
Vér höfum fullar bírgölr hreinustu lyfja
og meöala. KomiI> meö lyfseÖla yðar hing-
að vér gerum meóulin nékvfapilega eftir
ávísan læknisins. Vér sinnum ntansveita
pönnnum og seljum giftingaleyfi,
C0LCLEUGH & C0.
Notre Dame Ave/At Sherbrooke St,
Phone Qarry 2690—2691.
Heyrðu landil
Það borgar sig fyrir þig að láta
HALLDÓR METHuSALEMS
byggja þér hús
Phone Sher. 2623
KENNARA VANTAR
fyrir 6 mánuði við , Asham Point
skóla No. 1733. Kensla byrjar 1.
september 1914, ef hægt er. Verður
kennari að hafa aðra einkunn; til-
taki æfingu og kaup og sendi tilboð
til undirritaðs
N. A. Finney, Sec’y Treas.
Cayer P.O., Man.
“Þar sprakk blaðran”.
í siðasta tölublaði Heimskringlu
er grein eftir Jónas Pálsson
organista, þar sem hann gjörir mér
og Brynjólfi Þorlákssyni söngstjóra
þann heiður, að hafa okkur að að-
alumtalsefni.
Greinin er all-ruddaleg, svo sem
búast matti við ur því Jonas fór af
stað á annað borð, þvi meðalhóf í
orðavali er honum ekki tamt. Sér-
staklega reiðir hann hátt fil höggs
við Brynj. Þorláksson. En varla
mun verða á greinina litið öðruvísi
en lubbaleg a tilraun fil þess að
spilla atvinnu okkar, og eyða sam-
hug og velvild, sem við kynnum að
njóta meðal landa okkar hér
vestra. Tilgangurinn er fagur og
sjálfsagt vcrður árangurinn ekki
litill, ef dæma má eftir þvi, hverja
sæmd Jónas hefir haft áður af sams-
konar tilraunum við aðra menn!
Sjálfsagt hefði verið, að lofa Jón-
asi að þruðla um okkur við sjálf-
an sig i friði, þó hann hefði viljað
nota til þéss enn fleiri dálka i Heims
kringlu. Svona menn, einsog hann,
þurfa að geta hleypt úr vindbelgn-
um öðru hvoru, þvi annars er svo
hætt við, að þeir springi. En eitt
atriði er í greininni, öðrum fremur
ósvífið, sem eg verð að troða niður
í belginn aftur, vegna þess, að þvi
er komið fyrir svo ísmeygilega, að
vel gæti hugsast, að einhver gæti
gláepsl á því að halda, að Jónas væri
nú að fara með satt mál.
Hann þykist hafa eftir mér,
úr greinarstúf, sem eg skrifaði i
Lögberg i vetur (22. jan.) um Brynj.
Þorláksson, ummæli, sem hann til-
færir í grein sinni og lætur lita svo
út, að hann taki orðrétt upp. Um-
mælin eru svona — i grein Jónasar:
“Brynjólfur hefir i hyggju, að halda
konsert hér i bænum, en þvl rrtiður
er liklcga ekkeijt orgel til i Winni-
peg viðeigandi”. — Ot af þessu pré-
dikar liann lnnga romsu. Segir, að
Winnipeg búar geti ekki þegjandi
þolað það, að “alókunnugur ung-
lingur” sé að lítilsvirða bæinn
þeirra “út um allan heim”(!). Fer
svo að bera saman orgelið í dóm-
kyrkjunni í Reykjavík og orgel i
Reykjavíkur-orgelinu), til þess að
sýna, hve ólíklegt það sé, að ekkert
orgel sé hér Br. bo'ðlegt. Hann leik-
ur á þann strenginn, sem viðkvæm-
astur er og liklegastur til þess, að
vekja óvild hjá bæjarbúum til mín:
I eg sé að litilsvirða og ófrægja
Winnipeg. Eg sé því engrar velvild-
ar maklegur og mér eigi að útskúfa.
Auk þess, sem þetta mun eiga að
sýna, hve frámunalega eg sé fáfróð-
ur.
Þetta á að ríða mér að fullu.
Skop mun líka eiga að vera í
þessu um Buynjólf: að honum hafi
ckkert orgel þótt boðlegt handa sér
í bænum.
En þörgull hefir sýnilega verið á
efni í þessa grein Jónasar. Þvi til
þess, að koma þessari orgel-lang-
loku að, verður hann að gjöra sjálf-
an sig að frekuni ósannindamanni.
Þessi umniæli, sem hann tilfærir,
eru sem sé alls ekki til í Lögbergs-
grein minni, né nokkuð, sem hægt
I sé að draga þau út af. Jóhas hefir
i þvi sjálfur búið fniu til!
Jónasi er auk þess fullkunnugt
um það, að Brynjólfur hafði aldrei
i hyggju, að no’ta pípuorgel við
hljómleika þá, sem hann hafði í
íiyggju að halda i ýetur, heldur
harmonium. Og varla má maður
ætla “prófessorinn” svo fávísan, að
haiín þekki ekki mun á orgeli (pípu-
orgeli) og harmonium (orgel-har-
nionium).
Eg gat um það í Heimskringlu
29. jan. sl., að Brynj. Þorláksson
hefði í hyggju að efna til hljóm-
leika, en að vandkvæði mundu vera
á því, að fá hér i bænum viðeig-
andi harmonium. Ef það er út af
þessu, sem Jónas er að rugla, gjörir
hann sig sekan um strákslega rit-
mensku-óráðvendni. Þvi fyrst og
fremst er í þeirri grein minni eng-
in setning einsog unimælin, sem
hann þykist tilfæra eftir mér, og í
öðru lagi er ómögulegt, að misskilja
l>að, fyrir læsan mann, að átt er við
harmonium en ekki pípuorgel. Eg
vissi fullvel, að til eru hér i bæ
miklu fullkomnari pípuorgel, en*
Brynjólfur átti að venjast í Reykja-
vík; en mér var líka jafnkunnugt
um það, að eg fór með rétt mál, er
ég gat l>ess, að vandfengið mundi
vera hér yiðeigandi harmonium,
eða sú tegund af harinonium, sein
Brynjólfur var vanur að nota við
hljómleika heima, Mason & Hamlin
Normal-Harmonium (og mig grunar
að Jónas hafi vitað það líka), því eg
fór með Brynjólfi i flestar hljóð-
færabúðir í bænum, til þess að
spyrjast fyrir um þessi hljóðfæri,
eða önnur með likri registraskipun.
Að nokkur vansæmd sé í því fyrir
Winnipeg get eg ekki séð.
Þessi Nrrrmal-Harm. eru talsvert
frábrugðin venjulegum harmoniums
að registraskipun og mikið af
musik sértstaklega útbúið (arrang-
ed) fyrir þau. Var því ekki nema
eðlilegt, að Brynjólfur vildi helzt
nota slíkt hljóðfæri úr því hann var
því vanastur.
Alt raus Jónasar um þetta er því
ekki annað en uppspuni, og höggið,
sem hann ætlar ökkur Brynjólfi,
íendir á honum sjálfum. Og ekkért
hefir hann upp úr krafstrinum ann-
að en það, að hægt væri að gefa
honum “certificate” fyrir vísvitandi
ósannindi, til þess að hengja upp á
vcgginn hjá sér við hliðina á "dip-
lomanu" frá Torontö-skólanum!
Annað er ekki í greininni, sem
orðum er eyðandi að. Árásin á
Brynjólf ekki annað en aurkast, sem
Brynjólfi verður fremur til vegs-
auka að verða fyrir frá Jónasi. All-
ir vita, hvað á bak við býr: óhemju-
afbrýðissemi og öfuncí til Brynjólfs
út af því, hve vel honum hefir
vegnað hér, að hann hefir getið sér
vinsældir góðra manna og góðan
orðstír fyrir störf þau, sem hann
hefir leyst af hendi, og er til dæmis
talinn Jónasi miklu fremri sem
söngstjóri. Blaðran var að verða
full, þegar Brynjólfi — en ekki Jón-
asi — var falin stjórn íslendinga-
dags-söngflokksins. Og þegar um
það fréttist, hve vel honum hafði
farið hún úr hendi, þá — sprakk
hún! Menn áttu þvi von á, að Brynj-
ólfur mundi eiga von á góflunni frá
Jónasi áður langt um liði, þvi engin
ný bóla kvað það vera, að hann
reyni að níða skóinn niður af fótum
stéttarbræðra sinna, þegar honum
finst þeir vera farnir að skyggja á
sina dýrð.
Þegar eg var að lesa grein Jón-
asar, stansaði eg við eftirfarandi
setningu: “......eru blöðin (þ. e.
Lögberg og Heimskringla) að leit-
ast við að gjöra Vestur-íslendinga
hla:gilega i augum heimaþjóðarinn-
ar, sem veit, hvað þessir menn
geta?” Og mér datt í hug, að heppi-
legra kynni að hafa verið, Jónasar
sjálfs vegna, að hann hefði ekki
minst á þetta, þvi það minnir á dá-
lítið annað, en hann mun hafa ætl-
ast til, sem sé frftmkomu hans i
Reykjavík sumarið 1912 og frammi-
stöðuna þar, sem píanisti, þvi hafi
nokkúr gjört
heimaþjóðin kynni að hafa rangar
hugniyndir um það á hverju þroska-
stigi hljómlist er meðal landa hér
vestra, mun engum frekar um að
kenna en einmitt Jónasi fyrir hina
aumlegu frammistöðu hans á hljóm-
leik þeim, sem haÁn efndi til í
Reykjavik.
Theodor Árnason.
Athugasemd
viS athugasemd
Hr. Árni Sigurðsson i Mozart,
Sásk., ritar i Heimskringlu, sem út
kom 23. júlí “athugasemd”, sem að
parti snertir mig en að parti ekki.
Árna þykjr eg í ritgjörð minni um
Hjaltastaðaþinghá í Heimskringlu
25. júní þ.á. hafa gefið ónóga og óná-
kvæma lýsing af stærð ekrunnar i
Ameríku og túnteigsins islenzka,
með því að nefna ummál, af því að
ummál um einhvern ákveðinn blett
geti breyzt á marga vegu eftir lögun j
blettsins.
Eg veit nú vel, að svo er. Um-
mál ekrunnar og ekranna getur á
marga vegu breyzt á ökrum bænd-
anna, eftir lengd og lögun akranna.
En þegar haft er tillit til, hvernig
ekran er í lögun, eftir tilvísun kvad-
ratsins (fertölunnar) að henni,' þá
breytist ummálið i þeirri merkingu
ekki. Líka kemur það nokkrum
sinnum fyrir í viðskiftum manna á
milli, þegar ekra af laudi er keypt,
hvort heldur henni er skift i bæjar-
lóðir eða lögð til grafreits o. s. frv,,
að hún er mæld i ferhyrning, eins
og kvadraturinn visar til, svo hið
upprunalega ummál hélzt óbrejút.
Mér þótti vænt um, að fá að vita
af áminstri athugasemd, hvað tún-
teigurinn er stór; mig minti, að
hann stæði mikið nær ekrunni að
stærð. Það er nú svona: öllum get-
ur yfirsést. En svo skal þess getið,
að þegar eg ritaði um teiginn og
ekruna, notaði eg i huganum enska
lengdarmálið, en ekki hið danska.
Dæmin, sem Árni setur uj)p, sem
sýna, hvernig ilmnlál túnteigsins
breytist, skil eg öll, nema eitt. Eg
skil það ekki, að ef teigurinn er 90
faðma langur og 10 faðma breiður,
þá sé ummálið 300 faðmar. Mér
telst það vera 200 faðmar. En svo
veit eg vel, að hafi Árni ritað 300,
einsog .stendur i blaðinu, þá hefir
það orðið í ógáti; hann hefir a'tlað
að rita 200 en ekki 300.
Hvað því viðvikur, hvernig eigi
að fara að vita, hvað margir fer-
hjrningsfaðmar séu i ekru, þá var
eg nú ekkert að tala um það í rit-
gjörðinni; svo það þnrfti ekki neina
athugasemd við það, scm ekki var
talað um. En svo sé eg ekki, að
manni hér'i landi komi nokkuð við
danska lengdarmálið, heldur djeti
maður, þegar hann veit að 7 og níu
sextándu ferhyrningsfaðinar eru í
einu ferhyrniijgs-ro«í, margfaldað
160 með þeirri tölu. Súminan, sem
út kemur, verður 1210, sem er fer-
hyrningsfaðma-tal ekrunnar.
West Selkirk, 18. ágúst 1914.
Thorleifur Jóakimsson.
LUXEMBURG
• Landið, sein Þjóðverjar þegjandi
óðu inn á, er þeir hófu stríð þetta,
er Luxemburg,— eitt hið minsta ó-
háða riki i Norðurálfunni. Landið
er furstadæmi, og ríkir þar nú 19
ára göinul stúlka, stórhertogafrúin
Maria Adelaide. Er hún jtigst af
drofnum öllum í Norðurálfunni.
Landið liggur á alfaravegi frá
Belgíu til Italíu, milli Erakklands og
Þýzkalands og Belgíu. Mannfjöldi er
þar 250,000. En þó að þajð sé fá-
ment, þá er landið nijög gott. Þar
eru einhverjar ríkusfu járnnámur í
heimi og þijr brent mikið af járni
á ári hverju. Alls er það tæpar 1000
ferhyrndar milur.
Hertogafrúin MaVia Adelaide er
fædd 14. júni 1.894, og var rétt 18
ára, er hún kom til ríkis 1812, eftir
stórhertogann föður sinn, Friðrik
Vilhjálm. Var þvi fle>rgt i fyrra, að
hún mundi giftast Hinriki prinsi frá
Bayern, en ekki er það orðið enn.
Ferðamönnum þykir Luxemburg
ákaflega fagurt land, og eru þar
margar byggingar fornar og vand-
aðar, en landslagið meðfram Rinar
fljótinu hið fegursta. Kastalaborg
frúarinnar þykir mjög tilkomumik-
il er hún fjögur hundruð ára gömul
og einkennileg mjög, og á hs*ðunum
og klettunum út um alt landið
standa kastalaborgir miðaldabarón-
anna og einsog horfa yfir landið,
yfir bú og bygðir manna; en nú eru
þar ekki hermenn í vígskörðunum
eða bkndingjar í hinum djúpu og
myrku kjöllurum.
Einu sinni' var stórhertogadæmi
þetta undir veldi Karlamagnúsar,
þá undir - Habsborgai^ættinni, sem
Vestur-íslendinga I Jóseppur í Austurriki er nú seinast-
ur af. Það var um miðja 15. öld, og
héldu þeir Habsborgarmenn því ein
tvö hundruð ár. Þá fékk Frakkland
nokkurn hluta af því, og í Utrecht-
ar friðnum 1714 komst nokkur hluti
þess í hendur Karli keisara sjötta.
Frakkar tóku það í byltingastríðinu
1795 og héldu því þangað til Napó-
leons striðunum lai:k.
En á friðarfundiuum i Vínarborg
var hertogadæmi þetta tekið frá
Frökkum og fengið Vilhjálmi fyrsta
frá Niðurlöndum, í staðinn fyrir
Orange-Nassau löndin eða fylið,
en það hafði Napóleon tekið frá
Prússum og fengu þeir þau nú aft-
ur. Ríktu svof konungar Hollands
j'fir Luxemburg þangað til Vilhelm-
ina kom þar til rikis 1890. Fékk þá
frændi hennar, Adolf af Nassau,
Luxemburg, og svo sonur hans, sem
dó 1912.
Tungan, sem töluð er i'Luxem-
burg, er blendingur af þýzku og
frönsku, neina á landamærum Belga
og Frakka.J>ar er töluð mest hrein
franska, og það er lika vérlzunar-
málið. Landinu er stjórnð af 15
manna stjórnarráði og þingi með
48 fulltrúum.
Árið 1867 hétu stóréeldin því há-
tíðlega, að enginn skj'ldi áreita
furstadæmi þetta, veita því yfir-
gang eða taka lönd eða eignir. Land-
ið var þvi friðhelgt sem Svisasr-
land, Hoiland eða Belgía. Og þar af
leiðandi var þar-her enginn, og eng-
inn maður fékst við vopnaburð og
enginn var víggirtur kastalinn. Fólk-
ið trúði eiðum og svardögum stór-
veldanna. menn voru friðsamir og
ánægðir og áttu sér hvergi ills von.
Alt herliðið voru 150 menn og við-
líka margir lögregluþjónar.
En nú kemur keisarinn af guðs-
náð, hjálmi búinn, með sverð við
hlið, og orðalaust kemur fyrst stór
hópur autóa með eintómum skraut-
búnum herfofingjum að landamær-
unum og rennir/ inn í landið, og
hersveitirnar koma á eftir, riddarar
og fótgöngulið, í óslitnum straumi.
Þeir tóku landið orðalaust og fóru
og settu þar herbúðir sínar, þvi að
þar voru engar varnirj og þar var
svo létt að komast að Frökkum. En
um orð og svarna eiða hirtu þeir
ekki hót. Þarna var lítilmagninn
varnarlaus, sem þeir gátu farið með
einsog þeir vildu.
Maður einn, sem þá var staddur
í Luxemburg, segir svo frá:
“Það var sunnudagsmorganinn,
24 klukkustundum áður en l'Hikk-
um var sagt stríð á hendur; eg var
þá á ferðinni þr Bayern á leið til
Rinar; og þenna morgun vaknaði
fólkið i Luxemburg við það, að veg-
ir allir og fréttaþræðir voru i hönd-
urn Þjóðverja. ^
“Þeir^voru alstaðar, þýzku her-
mennirnir, og það, sein rnenn furð-
aði mest var það, að foringjar her-
sveitanna voru merin, sem höfðu
rétt áður vérið í vinriu hjá kaup-
mönnum og iðnaðarmönnum borg-
arinnar; en nú Voru þeir allir orðn-
ir herforingjar í einkennisbúningi,
með foringjamerki á öxlum og
sverð við hlið.
“Þeir gengu í broddi hersveit-
anna þangað, sem þeir gátu fundið
eitt eður annað. sem þá vantaði,
eða þar sem nienn voru, er þeir
grunuðu og tókil fasta, þvi að þerr
þektu hverja smugu i borginni.
"Þeir kliiguðu eitthvað 200 Elsas-
búa.'sem höfðu verið hermenn i
þýzka liðinu, en strokið og ætlað
að fela sig þarna, i landinu, sem
átti að vera griðastaður allra, Lux-
emburg. Þessir menn voru dregnir
upp úr rúmum sínum og farið með
þá burtu, — hver veit hvert? Og
ef að þeir höfðu eithvað á móti, þá
voru þeir hispurslaust barðir sem
hundar.
“Yfirmaður þessarar einu her-
mannasveitar i Luxemburg kom
fram og hafði á móti þessu við
þýzkan yfirfoVingja. En hann brást
illu við.^ >
“ ‘Þó að þetta sé ekki yðar að-
ferð’, mæiti hann', ‘þá er það okkar
siður’.
Svo stakk hann sjientri skannn-
byssunni að höfði honum og sagði
honum að snáfa burtu.
I .
“Rétt á eftir byrjaði eyðileggingin.
Frá Luxemburg til Rodange eru
akrarnir eyðilagðir, hús og hlöður
brendar og skotgrafir grafnar. Og
ef að einhver fer að veita þessu
athygli. þá taka þeir hann fastan
sem spæjara og er honum þá fljót-
lega styttur aldur.
“Vikuna fyrir 2. ágúst sendu Þjóð-
verjar í laumi 900,000 menn til
landamæranna E'rakka, Belga og
Rússa, og var það gjört til þess, að
koma honum á óvart. Og til þess að
sem minst bæri á, þá létu þeir þá
fara skotfæralitla og illa nestaða, og
ætluði^st til þess, að þeir lifðu á
landsbúum. Þetta skýrir, hversvegna
þýzkir hermenn við Liege voru svo
svangir og höfðu svo litið að lifa á
en hejtar riddaranna hungraðir.
Vistir þeirra voru ekki komnar til
þeirra.
\
v