Heimskringla - 11.03.1915, Blaðsíða 1

RENNIE’S SEEDS
HEADQUARTERS FOR SEEDS, PLANTS.
BULBS AND SHRUBS
PHONE MAIN 3514 POR CATALOGUE
Wm. RENNIE Co„ Limited
394 PORTAGE AVE. - WINNIPEG
Flowers telegrraphed to all parta ot
the world.
THE ROSERY
FLORISTS
Phones Maln 104. Nigrht and Sun-
day Sher. 2(i<(7
2S0 DONALD STREET, WINNIPEG.
XXIX. AR.
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 11. MARZ 1915.
Nr. 24
Það gengur lilið núna meS strið-
i8. Þeir berjast einlægt við og við
*un skotgrafirnar á Frakklandi og
í Belgíu, en engir eru þar stórbar-
dagar. — Nú eru Canadan'ennirnir
koninir á vigvöllinn og farnir að
berjast við Þýzkarann. Princess
herdeldin fyrir noklcru; og 90. her-
dcildin hér frá Winnipeg er farin
a8 sjá framan í þá líka. Þykja Can-
ada menn sýua af sér hreysti og
hugprýði, sem þeir, er beztir eru.
Prinsessu flokkurinn var látinn
gjöra áhlaup á skotgrafir Þjóðverja
og fórst þeim vel, náðu gröfunum,
en hinir flýðu; siðan sprengdu þeir
upp grafirnar, svo að hinir gætu
ekki notað þær aftur. — Allir Can-
ada menn, sem yfir sundið eru
komnir, hafa verið i skotgröfunum
til skiftis. Lítið hefir fallið af liði
þeirra, og enginn íslendingur enn
sem komið er.
Frakkar sprengja opp puðurmyllu
Enn flugmaður Frakka, Heppe
kapteinn, flaug yfir landamæri Þjoð-
verja og inn á land þeirra við Nec-
kar ána, vestan við skóginn Myrk-
við, sem kallaður er, þangað til
hann kom yfir púðursmiðjur þeirra
i bæ þeim, sem Rothwell heitir; er
þar einhver hin mesta púðursmiðja
á öllu Þýzkalandi. Svæði þetta eða
Myrkviður (Schwarzwald) eru skóg
arhálsar austanmegin við Rin fljót-
ið og liggja norður og suður á landa-
mærum Baden og Wurtembergs, en
það er austur af Elsas. Þarna rendi
hann sér niður, er hann kom yfir
hálsana; en bærinn Rothwell stend-
ur austan í þeim, og hefir flugmað-
urinn ekki sézt fyrri en hann var
kominn beint yfir bæinn og verk-
smiðjurnar. Þarna rendi hann sér
niður, þangað til hann var ekki
ncma 15 hundruð yards yfir púður-
smiðjunum. Fór hann þá að losa
um sprengibelgi sína, og lét þá fara
niður einn af öðrum. Þeir eða eitt-
hvað ef þeim hittu púðursmiðjuna,
því að vörmu spori sprakk hún með
dunum og dynkjum miklum; en
flugmaðurinn fór að hraða sér yfir
Rínfljótið aftur og komst til herbúð-
anna heill og ósærður.
Litlar sögur fara af þýzkum
flugmönnum.
Af þýzkum flugmönnum fara litl-
ar sögur, að undanteknum Zeppe-
linunum. Er þó talið áreiðanlegt,
að snemina i stríðinu hafi Þjóðverj-
ar haft ð minsta kosti 1,500 flug-
dreka af ýmri gjörð og æfða flug-
menn á ölium, þvi að þeir voru
búnir að búa sig undir stríð þetta.
Bretar voru litt æfðir og höfðu fáa
flugdreka; en þ '* sóttu á, og hve-
nær, sem þeir mæta Þj^ðv rjum i
loftinu, bera þeir hærri hlut, og eins
er um Frakka.
“Dísa” gamla sekkur fyrsta neÖan-
sjávarbát ÞjóÖverja og fær
$5,800 fyrir.
Það var kolaskip eitt, sem Thor-
dis heitir, sem hafði orðið vart við
neðansjávarbát þenna við Beechy
Head. Hann kom upp nokkuð fyrir
frainan kolaskipið og sendi því óð-
ara sprengivél, en skrið var á skip-
inu og gat það snúið úr vegi og
stefndi beint á neðansjávarbátinn;
en hann gat ekki komist undan og
reyndi þó að stinga sér í kaf. En
Disa herti sig og rann á liann og
mölvaði hann. En um leið snöri hún
nokkuð kjöl sinn og braut af skrúf-
unni, er hún fór yfir bátinn. Enskir
sjómenn kalla neðansjávarbátana
tinhvali. Og hefir hval þeim víst
ekki skotið upp síðan, heldur hefir
hann til botns sokkið. En Disa tölti
heim og gekk eftir verðlaununum,
sem búið var að heita hverju skipi,
or fyrst grandaði forynjum þessum
— “tinhvölunum”.
— Fleiri neðansjávarbátum hafa
Bretar sökt en þessum, og eru þeir
taldir 6 alls, sem sökt hefir verið,
og eitthvað fleira hefir farist, sem
menn ekki vita greinilega um. Á
sumum þessara neðansjávarbáta
hafa verið 12 manns, sumum 26, og
hinum seinasta, sem Frakkar sáu
fyrir nýlega, voru 28 manns. Þeir
björguðu flestum eða öllum mönn-
unum.
Rússar hrekja ÞjóÖverja alIstaÖar.
Á Rússlandi og i Póllandi hafa
staðið slagir miklir dag eftir dag,
norðan við Warshau, við Prazniz og
Louisa og Ossowietz eða Ossowich,
og þar hér og hvar vestan við Nar-
ew ána. Hafa Rússar hrakið Þjóð-
verja allstaðar, nema við Ossowietz.
Frægðarför Hindenburgs sem þeir
hrósuðu sér svo mikið af, er nú bú-
ÞjóÖverjar í Bandaríkjunum.
Bæði í enskum blöðum og Banda-
ríkjablöðum er farið að bera á þvi,
að þýzki flokkurinn í Bandaríkjun-
um er farinn að láta til sin heyra.
Það er farið að halda þvi fram, að
Þjóðverjar séu farnir að mynda
flokk þar, til þess að halda fram
málum Vilhjálms og Þýzkalands, og
hafi Vilhjálmur þar ótal fulltrúa til
þess að snúa hugum Bandaríkja-
manna frá Bretum, og jafnvel hafi
i frammi hótanir við stjórnina. Og
nýlega er sagt, að menn hafi farið á
fund Wilsons forseta, og gjört hon-
um það ljóst, að hann þurfi ekki að
hugsa til þess, að verða endurkos-
inn á næsta ári, nema hann hafi öll
atkvæði Þjóðverja í landinu. Og oft
hafa Þjóðverjar í Bandaríkjunum
kvartað yfir því, að fosetinn sé um
of hlyntur Bretum og bandamönn-
um þeirra, og er nú sagt, að Þjóð-
verjar hafi gengið í flokk með Repú-
blíkönum, til þess að fella forsetann
í kosningunum næsta ár. Sé þetta
svo, þá sýnir það, aðVilhjálmur hef-
ir haft eitthvað fyrir sér, er hann
sagði á leynifuridi einum heima hjá
sér löngu fyrir striðið, að hann
gæti ráðið því, hver yrði forseti i
in. Við Prazniz biðu þjóðverjar ó-
sigur mikinn og töpuðu miklu her-j g^rikjun™,'hvenær‘sem”hann
fangi og víða urðu fallbyssur þeirra vildi_ Þag m& ekki búast yið>
fastar í mýrunum vestan við Nar-
ew, og sjálfir komust þeir aðeins
burtu með þvi, að láta eftir fjölda
af dauðum mönnum og særðum og
marga, sem þeir höfðu til fanga
tekið, þvi stundum gáfust þeir upp
af sulti.
Lítil breyting á Póllandi.
Á Póllandi situr við það sama.
Ilafa Rússar þö tekið aftur svæðið,
sem þeir áður höfðu niður með Vis-
tula að norðan og sunnan við ána;
renna grafir þeirra nokkuð be nl
frá Plock og Bsura ánni og suður
til Tarnow í Galisíu og þaðan i
Dukla skarð í Karpatha fjöllum. — í
seinasta blaði var þess getið, að
Rússar hefðu unnið sigur við Stanis-
lau og Kolimea. Pin nú hafa þeir
hrakið Austurrikismenn frá Czer-
nowitz í Bukowina, og segja sumar
fregnir, að þeir hafi ekki stansað
fyrri, en þeir voru komnir upp í
fjöllin á landamærin milli Buko-
wina og Transsylvanía.
*
HörÖ senna í Hellusundi.
Mest þykir nú kveða að því, sem
gjörist við Hellusund. Er nú sagt, að
herskip Tyrkja hafi haft sig á burtu
úr norðurhluta Hellusundsins, þeg-
ar Tyrkir heyrðu, að Bretar og
Frakkar héldu áfram að brjóta kast-
alana í þrenglunuin. Og i Miklagarði
yoru Tyrkir orðnir hræddir og farn-
ir að flýja úr borginni yfir til Asíu.
Er það haft fyrir satt, að þcir hafi
áður leitað til Vilhjálms og beðið
hanp að hjálpa sér, og einnig til
Austurríkis; en margra hluta vegna
gat hvorki Vilhjálinur né Austurríki
orðið við bón þeirra. —
Ekki gengur Tyrkjum betur í her-
ferðinni til Egyptalands, og er sagt,
að þeir séu horfnir aftur frá Suez-
skurðinum og hafi haldið til baka
austur yfir eyðimörkina. En i Ar-
meníu hafa þeir beðið stóran ósigur
fyrir Rússum. Vilhjálmur keisari
má því sleppa allri von um, að þeir
verði honum að nokkru liði.
En taki Bandamenn Miklagarð og
reki Tyrki úr Evrópu, þá hefir það
mjög mikla þýðingu. Má þá segja,
að einn limurinn sé höggvinn af
Vilhjálmi. Það er fyrsti steinninn,
sem losnar í skriðunni. Og eftir þvi,
sem Bretar þokast lengra inn eftir
sundinu, eftir því lækkar verðið á
hveitinu, — alténd fyrst um sinn.
En þó að Rússar hafi nú allmikið
hveiti aflögu, þá er ekki ólíklegt, að
þeir þurfi mikið af því sjálfir, og
verði hveiti þvi i háu verði þangað
til næsta uppskera er af ökrunum
heimt
Japan til meÖ aÖ reyna viÖ Tyrki.
Sagt er, að Japanar bjóðist til að
passa Egyptaland og Suez skurðinn
með 200 þúsund hermönnum. Það
er einsog þá hálf langi að leika sér
við Tyrki.
Kvenréttindamálið.
Málfundur verður haldinn í Islenzka Conservative klúbbnum, föstu-
dagskveldið, 12 marz, kl. 8 í samkpmusal Únítara. Umræðuefni
fundarins verður kvenréttindamálið, sem nú er nokkuð tíðrætt
um hér í fylkinu. H. M. Hannesson, lögmaður og Skúli Johnson,
M.A. byrja umræður um málið, og svo talar hver af öðrum, sem
óska. Menn eru beðnir að fjölmenna á fundinn og taka fjörugan
þátt í umræðunum.
Bandaríkjamenn vilji trúa þessu.
En það er líka hættulegt fyrir Banda
ríkin, ef satt væri, að einn eða ann-
ar erlendur stórhöfðingi geti haft
svo mikil völd í þeirra eigin landi.
Og skyldi svo fara, sem tæplega er
hugsandi, að Vilhjálmur yrði ná-
granni þeirra, þá væri það ennþá
hættulegra.
Rotturnar farnar að skríða af
skipunum.
Það þykir sjómönnum ætið vita á
ilt, þegar rotturnar á skipunum fara
að skriða af þeim, er þau liggja í
höfnum innL Og nú er likt varið
Tyrkjum. Þýzku herforingjarnir eru
farnir að fara i hópum frá Mikla-
garði, norður um Búlgaríu og Rúm-
eníu, þvi að þar komast þeir ennþá
landveg.
Rússar taka marga til fanga.
20 þúsund fanga höfðu Rússar
tekið um daginn af Austurrikismönn
um við Stanislau og þar i grend-
inni, og einlægt hrekjast Austurrík-
ismenn undan þem og höfðu þó liðs-
afla mikinn. Svo er hið sama að
segja af allri þeirra löngu bardaga-
línu þar eystra, þessari 800—lOoO
milna löngu. Rússinn hefir yfirhönd
ina, nema aðeins á einum stað, við
Ossowietz norður af Warshau, einar
50—60 milur. Þar hafa Þjóðverjar
járnbraut að baki sér, og þar hafa
þeir getað haldið stöðu sipni en
ekki meira. En við búið, að þeir
verði að hrökkva þaðan bráðum,
því Rússar eru á þrjá vegu við þá.
Flugmenn reyna aS bana Elisabetu
Belgadrotningu.
Hún var að hclda hersýningu
drotning Belga og kona Alberts kon-
ungs nýl. í Flandern og urðu spæj
arar Þjóðverja þess vísari og gjörðu
vinum sinum aðvart. Þegar sýningin
var byrjuð og fylkingarnar fóru að
ganga framhjá drotningu, þar sem
hún sat á hesti snum, fóru menn að
verða varir við “dúfurnar þýzku”
(það eru einvængjaðar flugvélar
smáar en fljótar, Taubes að nafni,
af því að í loftinu líkjast þær dúf-
um). Þær flugu hátt og urðu varla
eygðar, en fóru þegar að senda nið-
ur sprengikúlur, er þær komu beint
yfir völlinn, þar sení hersýningin
fór fram. Sprengikúlunum rigndi
niður, en ef því að flugvélarnar
voru svo hátt í lofti, hittu þær ekki
og gjörðu litinn skaða. Hópar
manna voru þar i kring, en skot-
menn Bclga fóru að senda þeim hríð
ar úr margskeytabyssum sinum. —
Hermennirnir i göngunni létu sem
þeir sæu þetta ekki og sömuleiðis
drotning; hún sat róleg á hesti sin-
um þangað til sýningin var búin, og
leit i loft upp við og við, einsog
þetta væri sjónleikur einn, sem það
að nokkru leyti var, þó að gamanið
væri grátt og Þjóðverjar gjarnan
hefðu viljað hafa líf hennar.
Italir selja Þjóíverjum kopar.
Þó að það sé fyrirboðið, að flytja
kopar inn i Þýzkaland, þá standast
Italir ekki fegurð dollarsins, og hef-
ir það komist upp, að mikið af kopar
hefir verið sent frá ltalíu til Berlín-
arborgar, innan í kálhöfðum. Þau
sendast sem matvæli, til þess að
bjarga konum og börnum Þjóðverja
frá sulti; en koparinn er ætlaður til
drepa Breta, Frakka og Rússa. Með
mörgu öðru móti er reynt að koma
morðtólum inn til Þjóðverja, og er
þó stjórn Itala, að reyna að hindra
það.
Engin skip frá Englandi til New
York.
1 fyrsta sinni í hundrað ár verð-
ur nú uppihald á skipagöngum frá
New York til Englands, og stafar
það suinpart af verkföllum í Liver-
pool, en sumpart af stríðinu. í New
York eru menn undrandi yfir þessu
og leiða að margar getur, af hverju
þetta komi; ætla sumir, að eitthvað
sé nú á ferðum, en hvað það sé, get-
ur enginn maður enn sagt. Bretar
eru ekki að segja öðrum fyrirfram,
hvað þeir ætla að gjöra þenna og
þenna daginn.
Kitchener vill láta fækka vínsölu-
stundum.
Hlutlausar þjoðir verða að halda sér
saman eða berjast.
“Ef að hlutlausar þjóðir vilja ekki hjálpa oss til þess að
hrekja Þjóðverja út úr Belgíu, þá viljum vér helst vera
lausir við allar ráðleggingar eða uppástungur þeirra um
það hvernig hindra skuli frekari eyðileggingu þessa um-
rædda lands.”—Sir Edward Grey.
Bandaríkin vildu melna Bretum a?5 loka höfnum Þjóöverja,
svo aö þeir gætu ekki fengiö vopn og vistir atifluttar, og voru at(
smámalda i móinn, því þeir vildu selja þeim fœtSu og vörur atSrar.
en aftur hótutiu Bretar at5 taka sklp öll sem flyttu stritisvarnlng,
vopn og hergögn. Þegar þetta stót5 sem hæst lýsa Bretar þessa
yfir á þinginu í London, 4. marz.
Lávarður Kitchener er harður á
því, að stjórn Breta fækki stundum,
er vín megi selja á Bretlandi. Það
er búið að stytta söluna um 2% kl.-
stund, og gefst vel. En Kitchener
þykir það ekki nóg.
Uppi á jöklum.
Það hafa verið með mesta móti
snjóar í Karpatha fjöllunum i vetur
og einlægt er barist í skörðunum og
á tindunum. Hermennirnr grafa sig
(Framhald á 5. bls.)
Frá Manintoba þingi.
Grátlegt var það. Það var glatt i
höllum Babýlónar þegar Liberalar
héldu, að þeir gætu hrundið einum
konservatíve þingmanninum úr
sæti. Blöðin þeirra prentuðu með
stóru letri dylgjur um, að Þingmað-
ur G. R. Ray hefði verið ólöglega
kosinn. En hann er þingmaður fyrir
Churchill-Nelson kjördæmið, norð-
ur við Hudson flóann.
fyrir, að hafa kosið sig sem fulltrúa
þeirra.
í umræðunum kom það fram fyrst
og fremst, að þetta væri aðeins
form-spursmál, og einnig, að enginn
maður væri til, er gæti sýnt, að
noklcuð hefði farið ólöglega fram
við kosninguna. Af kjosendunum
þar nyrðra voru allir með honum,
en enginn til að mæla á móti.
Var svo gengið til atkvæða um
málið, en Mr. Ray fór út á meðan.
Voru þá 26 með en 21 á móti, að
kosningin væri í alla staði gild og
lögleg. Kom Mr. Ray svo inn, er at-
kvæðagreiðslu var lokið, og var þá
teldð með fagnaðarópum og lófa-
klappi, svo undir tók í þingsalnum.
Það virtist í fyrstunni vera svo
létt og réttlátt, að hrinda mannin-
um, svifta hann þingsætinu og reka
hann tvöfaldan heim aftur til trölla-
botna þarna norðurfrá; en það fór
svo alt öðruvsi en búist var við. —
Þctta var svo leiðinlegt, að það var
hreint út sagt grátlegt.
Bradbury er sístarfandi
Hann heldur þvi fram, aS stjórnim.
sjái um, að láta sem flesta
hafa vinnu.
Frá Ottawa þann 6. þ.m. kemur
sú fregn, að Geo. H. Bradbury, Þing-
maður fyrir Selkirk kjördæmi, hafi
talað í sambandsþingnu um fjár-
málin og varði nokkrum tima til
þess, að mæla móti stefnu andstæð-
inganna, er þeir vildu láta stjórn-
ina hætta öllum eða sem flestum op-
inberum verkum. Sagði hann, að
það væri skylda stjórnarinnar, að
halda áfram stefnu sinni, að gjöra
umbætur i landinu og gefa mönn-
um í þúsundatali vinnu. Verkamenn
inrir i Canada væru þurfandi fyrir
vinnu og vildu taka henni; þeir
vildu vinnu en engar ölmusur, og
stjórnin ætti að gjöra sitt til, að þeir
fengi vinnuna.
Mr. Iludson, þingmaður fyrir Suð-
ur-Winnipeg, hreyfði málinu á þingi
0£ voru harðar og snarpar umræður,
eii er málið tók að skýrast, kom
það upp, að spurningin var aðeins
um lagabókstaf, en ekki um það,
hvort maðurinn væri réttmætur full-
trúi kjósendanna. ,
Það hafði verið borið fram, að
kjósendur í kjördæmi þessu hefðu
ekki vitað það, hvort nokkur kosn-
ing ætti þar fram að fara eða ekki.
Auglýsingarnar hefðu ekki verið
festar upp með nógu löngum fyrir-
vara, og því hafi þar engin kosning
verið 1. ágúst 1914.
En nú kemur það upp, eftir fram-
burði þingmannsins, að þeir vissu
það, þegar i marzmánuði snemma.
Og opinberir fundir voru haldnir
eftir þann tima, einn í Fort Nelson
og tveir i Churchill og einn í York
Factory. Og á fundum þessum voru
ekki einungis Konservativar, heldur
voru þeir fyrir alla, hvaða skoðun
sem þeir höfðu, og hvort þeir höfðu
kosningarrétt eða ekki, til þess að
lofa hverjum manni að lýsa skoð-
un sinni. í Fort Nelson voru 115
kjósendur, en auk þess komu þar
200 menn, sem ekki höfðu kosning-
arrétt.
í Churchll var fundur haldinn í
april og greidd atkvæði, og var Mr.
Ray þar kosinn með öllum atkvæð-
um, að undanteknu einu. í York
Factory var fundur haldinn i marz-
mánuði og Mr. Ray þar kosinn með
öllum atkvæðum. Var þetta svo gjört
skriflega og skrifuðu allir kjósend-
ur undir nema einn.
1 Fort Nelson gjörðu um 80 at 115
kjósendum skriflega áskorun til
Mr. Ray, að gjörast þingmaður
þcirra. En af hinum 35 fóru víst 10
í burtu, en 10 skrifuðu undir útnefn-
inguna seinna.
Fyrst átti kosningardagurinn að
vera 21. júlí, og var maður sendur
frá Winnipeg með þau skýrteini, en
svo sáu menn, að hann gæti ekki
komið norður nógu snemma til þess
að kosningar yrðu löglcgar 21. júli
þ. á. Þá var sent loftskeyti norður
til kjörstjórans, að breyta þessu og
fresta kosningunum til 1. ágúst. —
Þetta var gjört og festar upp aug-
lýsingar i kjördæminu, og þegar til
kom var Mr. Ray eini maðurinn,
sem bauð sig fram, og var þvi aug-
lýstur kosinn í einu hljóði (by ac-
clamation).
Frá þvi, er fyrst var farið að tala
um kosningu, komu nokkrir fram,
er ná vildu kosningu. Einn var Sós-
íalisti, annar Labor maður, og þriðji
Liberal, — en allir hættu þeir við
það, og skrifuðu undir útnefningu
Mri. Rays.
Kosningakveldið hélt hann fund
með þeim öllum, er hann var búinn
að ná kosningunni og þakkaði þeim
Leyfarnar hans Lauriers
(Úr Toronto News).
Það er enginn efi á því, að mikill
verður kostnaður stríðs þessa fyrir
Canada, og lítil furða, þó að sum-
um kunni að blöskra upphæðir þær.
En þó að striðið haldi áfrain til
marzloka 1916, verður sá hluti,
sem Canada þarf að borga af kostn-
aði stríðsins aldrei eins mikill og
rirvi þetta er búið að gjalda fyrir
eyðslu og illa meðferð Liberal-
stjórnarinnat- — Laurier stjórnar-
innar -— seinustu á öllu þvi fé, er
stjórn sú lét af hendi til National
Transcontinental Railway. Hefði fé
það verið sparað, hefði nú engan
stríðsskatt þurft að leggja á ríkið
og ekkert lán að taka.
Á fjórum seinustu fjárhagsárun-
um sem enda taka 31. marzmánaðar
1915, hefir fjármálaráðherra White
þurft að borga fyrir National Con-
tinental Railway $56,000,000, fyrir
Qpebec brúna $10,000,000, og fyrir
skuldabréf Grand Trunk Pacific
járnbrautarinnar $38,000,000. Og ár-
ið 1913 varð hann að lána járn-
brautarfélagi þessu $15,000,000, svo
að það ylti ekki um koll. Þenna
skuldaarf hafði hann fengið frá fyr-
irrcnnurum sinum og það var ekki
um annað að gjöra, en að firra þá
og Canada ríki voðanum með þvi að
borga skuldina, en hún var einsog
sjá má 120 milliónir dollara. En
það er fimtán dollarar á hvert höf-
uð i ríkinu, eldri og yngri, börn og
konur og menn.
Og það var ekki nóg með það, þvi
að þegar kosningar voru i vændum
1911, þá gekk Liberal stjórnin i á-
byrgð fyrir 35 millíón dollara í
skuldabréfum (bond guaranty) fyr-
ir þá Mackensie og Mann.
Og einlægt síðan hefir Mr. White
verið neyddur til þess, að bjarga,
ekki hluthafendum frá fjártjóni, —
heldur ríkinu, lánstrausti þess og
allra f>uijanna hinna, sem var á för-
um fyrir aðgjörðir Liberal flokks-
ins. Og Mr. While hefir orðið að
taka að veði allar eigur Canadian
Northern og Grand Trunk brautar-
innar, og ef að brautir þessar standa
ekki i skilum, þá verður stjórnin að
taka við þeim, slá hendi sinni ytir
þær sem sína eigin eign, og sjá um,
að þær haldi áfram að staria. En
lítill en er á því, að ef frjálslyndi
flokkurinn hefði setið við völdin,
þá hefði sama eyðsla og áspilunar-
semi haldið áfram, og enginn getur
um það sagt, hvað langt það hefði
gengið. En því ættu menn ekki að
gleyma, að þarna varð ríkið að taka
á sig skuld, htindrað og tuttugu mill-
íónir dotlara, sem jafnað niður á
fólkið verður 15 dollars á hvert höf-
uð karla og kvenna i landinu.
Social Service CounciL
Social Service Council, hér í bæn-
um, sendi nefnd manna til stjórnar-
innar 4. marz, út af hinu fyrirhug-
aða nýmæli eða laga boði, að endur-
bæta vinsöluleyfislögin. Varaforseti
félagsins, Mr. Stephens, kallaði fram
ræðumenn, og talaði fyrstur Mr. A.
M. Fraser, og sagði, að félagið hefði
ákveðið, að vinna að afnámi vin-
sölu, og væru til þess tveir vegir:
Annar með algjörðu vinbanni (pro-
hibition) um alt fylkið, en hinn með
sveita-vínbanni (local option). Áleit
hann, að hið fyrirhugaða lagafrum-
varp stjórnarinnar væri mjög stórt
skref áleiðis til afnáms vinsölunar,
og væru félagsmenn í Social Service
Council því sterklega fylgjandi og
þakklátir stjórninni fyrir aðgjörðir
hennar. Þeir þættust vissir um það,
að innan 5 ára væri öll vinsala af-
numin í fylkinu, ef að stefnu stjórn-
arinnar væri framfylgt.
Næst talaði S. M. Battrum, og
kvað hann lagafrumvarp stjórnar-
ar vera fyrirtaks gott. Drap hana
svo á hinn tiltekna tíma, sem frum-
varpið heimtaði, að hótelin skyldu
loka vinsölustofum sinum, og von-
aði, að þegar nefndin fjallaði um
frumvarpið, að timanum yrði breytt
frá 7 til 6, svo að. hótelin hættu að
selja kl. 6 að kveldi, i staðinn fyrir
kl. 7. Tók hann til dæmis, að verka-
menn gætu ekki keypt sér kjöt til
kveldverðar eftir kl. 6, og hvi
skyldu þeir þá fremur eiga kost á,
að kaupa bjór og brennivín eftir
þann tima til að drekka? Bæ-ta vildi
hann tveimur dögum við þá daga,
er ekki mætti selja vin og voru það
Þakkardagurinn og Nýjársdagurinn.
Þá tók hann einnig fram, að frum-
varpið heimtaði undirskrift 25 pró-
sent atkvæðisbærra manna er væru
á seinasta atkvæðalista, til þess aS
geta beðið um fækkun vínsöluhúsa
i sveit einni. Þessu vildi hann nú
breyta svo, að ekki þyrftu nema 19
prósent að skrifa undir beiðnina, og
einnig, að engir aðrir skyldu greiða
atkvæði en búsettir gjaldendur.
Alex McDonald talaði seinast, og
kvaðst rcyndar enginn bindindis-
inaður vera; en hann hefði séð sv#
ljótar afleiðingar vindrykkju alla
sina æfi, að hann vildi alt til vinna,
og alla sína krafta vildi hann fram-
leggja til þess að afnema vínsölu
og vinnautn að fullu og öllu. Hann
hrósaði lagafrumvarpi stjórnarinn-
ar, og vonaði, að stjórnin færi enn-
þá lengra í máli þessu. Og þegar
hún gjörði það, sem hún hlyti að
gjöra fyrri eða síðar, þá myndi hún
iðrast eftir, að vera ekki búin að
1 gjöra það fyrri.