Heimskringla - 19.08.1915, Blaðsíða 1

»
RENNIE’S SEEÐS
HEADQUARTERS FOR SEEDS, PLANT^Sl
I BULBS AND SHRUBS
PHÖNE MAIN 3514 FORCATALOOUE
Wm. RENNIE Co., Limited
394 PORTAGE AVE. - - WINNIPEG
Flowers telegraphed to all parts of
the world.
THE ROSERY
FLORISTS
Phones Main 194. Night and Sun-
day Sher. 2667
280 DONALD STHEET, WINNIPEG
XXIX. AR.
WINNIPEG, MANII OBA, Fl vlTUOAGINN 19. AGÚST, 1915.
Nr. 47
Stríðs=fréttir
Litliir frcgnir nenia cinlægt held-
•ur hinu sama áfram. Að austan heyr-
ist ckki, að Þjóðvcrjar hafi náð
nokkru af Rússahcr. Þeir halda
xmdan í makindum Rússarnir, en
snúast stundum illa við og lætur
rússneski björninn þá klærnar ó-
spart ganga á Þýzkaranum. Er það
riú að koma í ljós, hvilíkur fyrir-
taks foringi Nikulas hcrtogi er, að
missa ekki menn i himdrað þús-
undatali, þegar aðrir eins mcnn og
Mackensen og Hindenburg sækja á
eftir mcð Þjóðverjana.
En það hefir hjálpað Rússum, að
vængirnir að sunnan og norðan
liafa vcrið svo sterkir að hinir hafa
ekkert á þessu unnið, en treystast
ekki að sækja á cftir þeim um miðj-
una meðan vængirnir gcta lokast að
haki þeim. í austurhorni Galiziu,
við Zlota, lipa og Dhiester, halda
Itússar sömu stöðvum og fyrir fjór-
um vikum. Þar vinna Þýzkir ekkert
á, og nær armur sá á fjórða hundrað
íi’.ílur suður af Warshau eða miðju
Póllandi. Norður undir Riga ogl
alla lcið fra Warshau til Riga, á 3—
4 hundruð milna svæði, voru Þjóð-
verjar að brjótast um og vildu ná
járnbrautunum austan við Kovno og
Vilna og Dvinsk, á bökkum Dyna
eða Dwina. Þeir þeystu þar um
íneð riddarasveitum sínum, en ])á
sendu Rússar Kósakka .. móti þei'm
og þeir börðu hina þýzku af sér. -—|
Svo sendu Þýzkir stóra heri, 300—
400 þúsund manna, þar austur; en
það fór á sömu leið: Rússar hröktu |
þá aftur frá Dwina fljóti og frá Kov-
r.o. Reyndar voru þeir búnir að
flytja alt fémætt úr Kovno, en vildu
ekki láta borgina fyrri en í síðustu
lög, og endirinn varð sá, að Þýzkir
urðu að hörfa aftur; þeir gátu ekki
einu sinni náð borginni Riga- við
Riga fl óa. Þeirri borg hefir Vilhjálm I
iir gjarnan viljað ná, og er það mik-
il verzlunarborg. Þeir sendu nýlega ’
flota mikinn, sem átti að fara inn í
Riga flóann og setja þar herflokka á |
land, en Rússar mættu þeim úti við I
eyjarnar, sem loka flóanum, ösel j
<Eysýsla) og Dagö (Dagey); hiifðu !
Þýzkir 9 bryndreka og fjölda
smærri skipa. Þar var sjóbardagi
mikill og Rússar máttu betur. brutu
og skeindu fleiri skip Þjóðverja, og
urðu Jieir undan að halda.
Við Ilellusund hafa Bretar lent
lierflokkum á tveimur eða þremur
stöðum. Norðan við Sarosflóann yið
þorp, seni Karchali heitir. Það er
norðan og vestan við botn flóans;
ti- Jiar skamt austur á tangann, sem
lcendur er við Hellusund. Þar er
tanginn mjór austan við flóann ein-
ar þrjár mílur. Þar hafa Tyrkir víg-
grafir og kastala, Jiar sein Bulair
kallast. Einmitt þarna koma Bretar
nú að baki þeim og taka allar ieiðar
frá Bulair til Miklagarðs, og má bú-
ast við að þar byrji slagur þessa
dagana.
Beint vestur af Maidos á vestur-
strönd skagans hleyptu Bretar nýju
liði á land norður af Avi Burnu; en
þar voru Ástralíumenn áður komn-
ii. Má þar búast við tiðindum á
báðum stöðum áður langt líður.
En nú eru Tyrkir sjálfir orðnir
leiðir á öllu saman og eru að gjöra
upphlaup í herbúðunum á skagan-
um móti þýzku foringjunum. Upp-
hlaupið var revndar bælt niður og
forsprakkarnir teknir og fluttir í
jarnuin til Miklagarðs. En óvist er,
livort Tyrkir þora að hegna þeim,
svo er óróinn og óánægjan orðip
íuikil.
Yfirforingi Þjóðverja, sem stýrði
Tyrkjum á Skaganum, varð vitstola
út úr öllu saman og er i haldi í
Miklagarði; en i stað hans sendi
Vilhjálmur hertogann af Mecklen-
burg.
Þess má geta, að ítalir hafa nú 650
þúsundir hermanna til taks að
senda hvert sem Bandamenn vilja.
Annaðhvort norður á Frakkkland
eða austur á Hellusund.
En ekkí gengur vel að lcoma Bal-
kan þjóðunum á stað. Þær eru að
rifast urn hnútur, sem þær vilja
naga, og hangir sín þjóð i hverri
taug, en engin vill sleppa. Og svo
tr konungur Grikklands og kvinna
hans Sofía áköf með Þýzkum. En
samt eru allar Jjjóðir á skaganum
hræddar við þá, að þeir muni harð-
drægir og sérdrægir, ef þeir vinna
sigur. Á mánudaginn komu þing
þjóðanna saman hvert í sínu lagi.
En eiginlega gekk ekkert. Venizelos
komst til valda á Grikklandi, og vill
hann vera með Bretum og Frökk-
um; en stirðleikinn milli þjóðanna
er orðinn svo mikill, að tvisýnt er,
hvort hægt verði að koma l)ar á
nokkru samkomulagi.
Aftur gengur ítölum einlægt á-
fiam; Austurríkismenn vinna J)á
aldrei; en þeir (ítalir) smájioka
hinum og taka af þeim skotgrafir,
vígi og fjallatinda. Það gengur seint,
en Jió einlægt áfram.
Á Frakklandi og í Flandern geng-
ur svo sem ekkert og er lítið barist;
samt tóku Canadamenn skotgrafir
n-ýlega með hreysti mikilli i Fland-
ern.
En þeir Bandamennirnir eru nú
farnir að senda flugdrekana i flot-
um stórum eins og herskipaflota á
sjó. Þeir fara, hinir stærri flug-
drekarnir, 30—40 saman, en fyrir
þeim og til hliðar fara aðrir hrað-
skreiðari og smærri drekar, sem
forverðir eða spæjarar og ráða á
dreka óvinanna, sem koma á móti
flotanum. En flotinn allur heldur á-
fram Jiangað sem ætlað er, og þegar
þar er komið, hella J)eir úr sér
sprengivélunum. Þannig fóru milli
30—40 stórir flugdrekar Frakka ný-
lega á stað og flugu inn á Þýzka-
land og komu yfir kastalaborgina
Saarbrucken i Lothringen og J)eir
steyptu yfir kastalann nær 200 stór-
um sprengivélum. Þýzkir sendu flug
dreka sína á móti; en hinir hrað-
skreiðari og smærri drekar Frakka
réðust á móti J)eim og börðust og
urðu Þýzkir undan að halda. Allir
komu Frakkar heilir heim.
Hermennirnir í gröfum Frakka og
Breta þarna á Fralcklandi og Fland-
ern eru orðnir órólegir og vilja ó-
vægir fara og reka þýzlca heiin til
sín, — segjast hafa í fullum höndum
við þá. En foringjarnir vilja bíða.
Farið er að tala um, að Holland sé
að búa sig til að ganga i lið með
Bandamönnum. Þeir sjá það Hol-
lendingar, að vinni Vilhjálmur, þá
eru lieir umkringdir af þýzkum
iöndum á þrjá vegu, og búast þá
ekki við löngu lífi sem sérstakt
ríki; en dæmin alt í kringum þá,
hvernig Þjóðverjar hafa tekið einn
landflákann eftir annan. Hollend-
ingar hafa í rauninni alt af verið
að búast og hafa haft hermanna-
flokka á landamærum sínum til þess
að verja þau yfirgangi Þjóðvexja
En nú hafa Jieir einlægt verið að
kaupa meira og meira af herbúnaði
öllum frá Ameríku og þykir það
grunsamt. Hollendingar hafa einar
600—800 þúsundir hermanna, og
ef að þeir færu á stað, þá myndu
Rretar undir eins senda hálfa mill-
ión manna til hjálpar þeim, og frá
Hollandi yrði minst fyrirstaðan að
komast inn á Þýzkaland. Þetta væri
Bretuin og Frökkum betra, en þó að
ein eða allar Balkanjijóðirnar færu
á stað með Jieim.
Flutningsskipi Breta
sökt í Grikklandshafi
Það var gufuskipið Royal Ed-
ward, eitt af farþegaskipum C. N.
R. linunnar, sem Bretar fengu sem
ílutningsskip, þegar striðið byrjaði.
Á skipinu voru 1350 hermenn og
220 men naðrir með skipshöfn, alls
1570 menn. Einum 600 varð bjarg-
að. Hafa J)ar J)ví farist 970 inenn.
Þetta var einhversstaðar i Grikk-
landshafi, og báturinn sem sökti J)vi
var neðansjávarbátur. Þetta er
fyrsta flutningsskipið með herinenn
sem Bretar hafa tapað. Það ætla
i’ienn, að neðansjávarbáturinn hafi
verið Jiýzkur.
Mexikó.
Mexikó búar eru farnir að færa
sig upp á skaftið. Nú um heigina
komu eitthvað 100 Mexikó menn yf-
ir fljótið Rio Grande inn í Texas,
nálægt bænum Mercedes og um-
kringdu sináhóp af riddaraliði
Bandarikjamanna, eitthvað 21 mann
— og gjörðu skothríð á þá. Þeir
gátu banað einum, en sært tvo aðra.
Aðrir segja, að nær 3000 Mexikó-
menn hefðu komið yfir um og ætl-
að að ráðast á bæinn Mercedes.
Bandaríkjamenn sendu undir eins
fleiri hermenn til Mcrcedes, J)vi að
Jiar voru ekki fleiri hermenn en 70.
Og síðan vita menn ekki hvað gjörst
liefir.
Alt er á afturfótunuin í Mexikó,
eins og vant er, og nú hafa Banda-
ríkin sent tvö herslcip til Vera Cruz.
Það gcngur stirðlega þar enn, og
litil von að úr rætist bráðlega.
Víðkuiinur borgari Bandaríkja er í varðhaíd
hneftur af sveinstaulum Jónatans.
I Dr. M. B. Halldórsson, Souris, N. Dak., U. S., kona hans Mrs. ólöf
Halldórsson, dóllir síra M. J. Skaptasonar, og tvö hörn þcirra
hjóna, Marion 2 (4 árs off Mavgarita 5 ára.
Það hefir lengi verið almenn um-
kvörtun um það, að erfitt væri fyrir
ferðainenn að fara suður yfir
Bandarikjalinuna héðan frá Winni-
peg. Ár eftir ár hafa menn verið
gjörðir afturreka, J)ó að J)eir væru
búnir að borga fult fargjald til borga
cða bæja í Bandarikjunum. Banda-
rikja-borgarar, heiðarlegustu menn
og konur, sem árum saman hafa bú-
ift sem bændur og heimilisfeður í
Bandaríkjunum 10—20 eða 30—40
ár, hafa verið teknir, sem flugu-
inenn eða óbótamenn og fleygt út úr
lestunum, sem lnindum, eða hnept-
ir í fangelsi og stundum sendir lang-
ar leiðar aftur til baka, ef eitthvað
var í ólagi með passann.
Og þetta er vanalega eklci gjört
með mildi neinni eða hógværð, hcld-
ur með hörku og durgsháttum og ó-
mildum höndum. Sé þetta gamalt
fólk, sem stirðlega talar enska
tiingu, l)á má æfinlega við illu búast,
og eins ef menn eru nýkomnir frá
íslandi.
Mennirnir, sem þetta gjöra, eru
embættismenn Bandaríkjanna, sem
seltir eru til að vernda réttindi
borgaranna i Bandaríkjunum. En
cinsog menn vita, kennir margra
þjóða og margra grasa og margra
sauða í ríkjum J)essum. Og það er
eins og Bandaríkjastjórn hafi ekki
ætíð verið heppin í vali þcssara
l)jóna sinna, J)ví að miklum fjölda
manna kemur saman um, að þeir
séu ónærgætnir, hrokafullir og upp-
blásnir af þessum rauðu hnöppum,
sem J)eir bera og skoði sig sem ein-
valda konunga á járnbrautunuin og
allir aðrir eigi að slcríða í duftinu
fyrir þeim. Og svo verður það stund
um, að í staðinn fyrir að vcrnda
réttindi Bandaríkja borgaranna, þá
traðka þeir þeim, hneppa borgarana
í fangelsi sem óbótamenn, einmitt
J)essa, sem þeir áttu að vernda. Og
ekki batnar meðferðin, ef að Jætta
eru þýzkir menn, sein Jónatan hefir
fyrir þjóna, eins og nú er. Það hefir
kveðið svo mikið að þessu, að mönn
um hcfir þótt það óþolandi; en oft-
ast verða umkomulitlir eða fátækir
menn fyrir svivirðingunum, sem
þessir gullhnöppuðu, hrokafullu
menn sýna borgurum landsins.
Oftast hafa þeir átyllu fyrir gjörð-
um sinum. Það er eins og óafvit-
andi eða af miklu lnigviti séu lagð-
ar gildrur fyrir menn til að ganga i,
svo að þessir garmar geti á Jieim
sýnt mátt og veldi Bandarikjanna.
Það er passinn, sem hér er átt við.
Allir verða að fá passa til að kom-
ast suður. Þetta væri nú alt ágætt,
ef að það væri svo létt að fá pass-
ann. En það hefir mörgum mannin-
om orðið fullerfitt, og það tekur
tima stundum. Einn heiðarlegur
borgari hér í Wiijnipeg ætlaði að fá
I passa núna nýlega fyrir sig og konu
sína, sem hafði orðið að sæta svi-
virðingum og ólögum og var í haldi
í Bandaríkjunum og mátti hvorki
fara fram né aftur, J)ar sem hún var
komin rétt fyrir sunnan línuna, —
:<11 af hendi þessara rauðhnöppuðu.
Maðurinn reyndi að fá passa; vildi
fú að vita, hvernig konu sinni liði,
scm í fangelsi hafði sett verið, eftir
fréttum öllum. Þeir voru hálftregir,
J)ví J)eir vissu um erindi hans. Þeir
neituðu honum kanske ekki bein-
línis, en l>cir settu rétt yfir honum.
í tvo daga gekk þetta stapp; seinni
daginn höfðu þeir sagt honum að
koma á skrifstofuna; J)á settu þeir
réttinn kl. 9 að inorgni, og í fulla 3
klukkutima voru þeir að yfirheyra
hann. Þeir heimtuðu, að fá að vita
um atvinnu hans, um eignir hans,
hús og lóðir og livort það væri
skuldlaust og hve mikils virði væru
verkstæði hans, vélar, sem hann
hefði þar og uin bankapeninga hans
— þeir vildu fá að sjá bankabók
hans.
Ef að hér er ekki endurvakinn
rannsóknarréttur miðaldanna, J)á
kunnum vér ekki á hlutum þeim
grein að gjöra. Að þetta og annað
eins skuli liðast í frjálsu landi, líð-
ast hvort heldur sem er í Canada
eða Bandaríkjunum,— það er óhæfa
hin mesta og svívirða fyrir J)jóðir
þessar. Ilefði maður einn þurft að
hraða sér, ætlað að vitja deyjandi
konu eða sonar eða dóttur eða vin-
ar, þá hefði hann eins vel mátt sitja
heima, eins og að fá passann.
En svo er nii gildran: Á járn-
brautarstöðvunum hafa Bandaríkin
embættismenn, sem eftir J)essu iíta,
auk fjölda skrifstofumanna J>essara,
og stundum munu J)eir vísa til
Jieirra og það gjörðu þeir við konu
manns J>essa. En lestin biður ekki,
sem menn vita, og J)ó að menn nái
lali þeirra og fái sainþykki Jieirra,
l>á vill J>að ekki ætið duga. Það
dugði ekki konu þessari. Það dugði
ekki Dr. Halldórsson. .
Konan var systir Dr. M. B. Hall-
dc.rssno, Mrs. ólöf Goodman. Dr.
Ilalldórsson fór með sömu lest suð-
ur, kom á járnbrautarstöðvarnar og
vildi fá passa handa sér, konu sinni
og 2 börnum. Hann kom nokkrum
minútum áður en lestin átti að fara,
hitti J>enna embættismann Banda-
ríkjastjórnar og var J>ar identified
sem Bandaríkja borgari, að vitnum
áheyrandi. Embættismaður þessi
lcvað það alt rétt vera, og sagði járn-
brautarþjóninum að selja honum
tarbréfin, — það væri alt i lagi.
" En nú kemur suður að linu. Þar
hafa ýmsar sögur um gengið; en
af þeim öllum virðist það ljóst, að
þeim hafi verið bannað farið, sýnd-
ar óvirðingar, árásir og ill meðferð
og loks i fangelsi hnept og haldið
þar föstum.
Þessi hinn hái embættismaður
Bandaríkjanna ineð rauðu linapp-
ana, hefði eftir þvi sem næst frétt-
ist, lagt hendur á þær konu Dr.
Halldórssonsar og systur og ætlað
að hrinda þeim eða fleygja út úr
lestinni, þegar komið var suður yfir
linuna. Og þeg^r Dr. Halldórsson
stóð upp til að vernda konu sína og
systur fyrir ómildum liöndum fúl-
menna þessara, J)á er hann og allur
hópurinn tekinn og settur inn. Það
er eins og Dr. H. hafi verið hafður
sér og enginn fengið að tala við
hann fyrst lengi vel, en konurnar
og börnin hafi verið sett i klefa
einhvern lítinn og óþokkalegan, og
þar urðu þau að sitja, hver veit
livað lengi.
Sé þetta rétt, sem vér efumst ekki
um að nærri láti, þá 'er þetta sví-
virðing svo mikil, að ekki má kyrt
liggja. Hvar eru nú fögru orðin og
frelsis-glainrið og mannréttinda-
blásturinn Bandaríkjamanna? Hvar
er J)essi vernd, sem þeir veita borg-
urum landsins? Hvár er þetta rétt-
læti, sem hver æðri sem lægri íbúi
Bandaríkjanna á að hafa auðveldan
aðgang að? Þeir hrekja og óvirða
heiðvirðar konur og menn, — ein-
mitt mennina og konurnar, sem J>eir
hafa svarið að vernda; fara með
þau sem örgustu glæpamenn og bófa.
Það er sagt þeir hafi þýzkir verið
þessir menn, — útlærðir i skóla Vil-
hjálms blóðs. Vér viljum segja, að
mannfátt sé í Bandaríkjunum af ær-
legum drengjum, ef að þeir þurfa
að hafa Jiýzka menn í þjónustu sinni
— Illa hafa J>eir nú gefist þeim sem
öðrum, og seint verður hann trygg-
ur, tóuhvolpurinn, eða kendir siðir
manna.
Dr. Halldórsson er alþektur um
norðursveitir North Dakota rikis,
og nafn hans kunnugra öllum fs-
lendingum bæði i Canada og Banda-
rikjunum, en flestra annara. Hann
hefir gengið á liáskóla bæði i Banda
rikjunum og hér; útskrifaður af
læknaskólanum hér 1897. Tók em-
bættispróf einnig í Grand Forks
næsta ár, og hefir verið þar sem
læknir síðan; fyrst i Hensel ein 2
ár, en hin árin í Souris. Hann hefir
liaft mikla aðsókn sem læknir i
Souris og þar í kring og einnig fyr-
ir norðan linu. Hann er tæringar-
læknir beztur þar um sveitir, og
hefir læknað fleiri menn af þeirri
sýki, en nokkur annar J)ar í norður-
i íkjum. Hajin hefir verið bæjarstjóri
i Souris (mayor) hvað eftir annað,
og var það nú, er þetta kom fyrir.
Allir hinir mörgu vinir Magnúsar
læknis og þcirra allra, er sæta
máttu ójöfnuði J)essum, finna til
með þeim og eru gramir fyrir þeirra
hönd, og vona að þau leiti réttar
sins, ef hægt er móti valdi þessu að
risa.
Þeir eru mjög margir, sem hafa
orðið að sæta likum ójöfnuði, óefað
fieiri. en vér vitum, og eru það til-
mæli vor, að J>eir sendi oss sein
flestir greinilega en stutta lýsingu á
lirakförum sínum hið fyrsta.
Kurdar slátra ungum
sem gömlum.
Kurdar J)essir eru fjallaj)jóð, —
austanvert í Litlu-Asiu, og eru J>eir
ein J)jóðin í Tyrklandi og víst meira
eða minna skyldir þeim, en fóst-
bræður “Vilhjálms blóðs”. Þeir eru
Mahómetstrúar og hafa lengi fengið
orð fyrir grimd. Nú kemur frétt frá
horginni Tiflis, sunnan við Kákasus
fjöll, að þeir hafi verið á ferðuin og
sópað Armeníu-mönnum úr bygðum
þeirra, 50—100 þúsunda hópum.
Þeir smala þeim, sem sauðum er
smalað á afréttum; reka J)á af heim-
ilum sínum, langar leiðir út á sanda
og eyðimcrkur. Fegurstu konurnar
taka þeir i kvennabúr sín eða selja
þeim, sem kaupa vilja; öllum ör-
vasa og lasburða slátra þeir, og
mennina þrælka þeir. Stundum
slátra þeir stórhópum. Þannig fóru
þeir með liéraðið Bitlis í Litlu-
Asíu austarlega, eða sveitir þær, sem
kallast hin tyrkneska Armenia. —
Þeir söfnuðu fyrst fólkinu saman,
og þegar það var búið, slátruðu þeir
öllum karlmönnunum. Voru þá eft-
ir um 9000 konur og börn. Hóp
Jienna ráku þeir fram á bakka Tigr-
is fljótsins og skutu þar niður allan
hópinn, en fleygðu likunum í fljót-
ið. —
Líkt l>essu hefir framferði Kurda
verið hér og hvar við Armeniumenn
— Biskup Armeníumanna hefir sent
áskorun til Wilsons forseta Banda-
rikjanna um að likna J)eim og láta
þetta ekki viðgangast, og eins hitt,
að koma í veg fyrir, að þeir séu
fluttir frá Miklagarði og Ciliciu aust-
ur til Knoieh i Mesópótamíu, því
að J>að sé engu bctra, ef ekki verra,
en bráður dauði.
Vilhjálmur Stefánsson.
Það er auðséð að víða á Vilhjálm-
ur Stefánsson vini, sem er ant um
hann. Nýlega kom fregn frá New
York, er hljóðar svo:
“Vilhjálmur Stefánsson hefir nú
verið týndur í sextán mánuði; en
alt fyrir J>að hafa vinir hins heims-
fræga landleitarmanns vonir um
það, að enn megi takast að bjarga
honum. Og nú í þessum mánuði
leggja tvö hvalveiðasip af stað til
Wrangel eyjar til þess að reyna að
finna hann og félaga hans. Annað
J>eirra er skipið Bclvedere og stýr-
ir því Alaf (ólafur) Swenson. En
hann er maðurinn, sem liinn 7. sept.
ember 1914 kom til Wrangel eyjar
á gufuskipinu King and Winge, og
bjargaði þeim kaptein Bartlett 16
saman. Ennfremur ætlar kapteinn
Lane á hvalveiðaskipinu Polar Bear
að koma til Wrangel eyjar einhvern-
tima í þessum mánuði, þegar ís er
þar laus frá landi og leitar þá Vil-
lijálms með ströndunum.
Stefánsson fór með fimta mann
frá Martin Point á norðurströnd Al-
aska hinn 22. marz 1914 og lagði
ltið um ókunn lönd norður af Al-
a.ska. Hinn 17. april voru þeir
komnir að Camp Separation og
sendi hann þá aftur skrifara sinn,
Bert M. McConnell, og tvo aðra,
Crawford og Johansen.
Stefánsson bjóst við að koma aft-
ur sama veg sem hann fór. En væri
það óráðlegt, þá ætlaði hann að fara
austur til Banks eyjar. En til þess
voru þeir McConnell látnir fara aft-
vr, að þeir skyldu senda bát til
Banks eyjar, ef að þeir Stefánsson
og félagar hans kæmu ekki aftur til
meginlandsins á norðurströndum
Jiarna.
Nú kom Stefánsson ekki þangað,
og voru þá tvö hvalveiðaskip send
til eyjarinnar. En hvergi gátu þau
scð nokkuð til Stefánssonar og fé-
laga hans. — Hvalveiðamennirnir
sögðu, að isinn hefði brotnað upp
og leyst i sundur fyrri en vant var,
og þó að Stefánsson hefði viljað
komast þangað, þá hefði hann ekki
getað það fyrir opnu hafi.
"Eg cr fulltrtia um það (segir Mc-
Connell), að Stefánsson sé svo ráða-
góður, að hann með félögum sínum
geti lifað á isnum i hálft þriðja til
þrjii ár”.
Stefánsson hafði með sér 400
“rounds” af skotfærum. Hann er
fyrirtaks skytta og það er nóg til að
veiða, þar sem hann fór um: selir,
ísbirnir og tóur. Hann lagði út í ferð
þessa til þess að ná dýrum handa
félögum sínum, svo Jieir yrðu varðir
skyrbjúgi.
Ef að þeir hafa ekki komið til
Wrangel eyjar, J>á er eini vegurinn
að finna J>á, að senda út flugdreka,
sem kosta myndu um 100,000 doll-
ara. Þegar skipin með drekana
kæmu að ísbrúninni, sem et 800
mílna löng, þá legðu flugdrekarnir
ú: frá skipunum og tækju til flugs
175 mílur norðvestur yfir ísinn.
Hver flugdreki getur séð glögglega
5 milur til beggja handa eða yfir
20 milna svæði til beggja handa, eða
yfir 20 mílna svæði, ef tveir eru
hvora leið eða 40 milur, en 20, ef
cinn er á ferðinni fram og aftur.
En Canada stjórn er svo önnum
kafin i styrjöld þessari, að hún get-
ur ekki snúist við Jiessu. Aftur hefir
flugmannafélag (Aero Club> Banda-
rikja fallist á Jietta og talið það vel
gjörlegt. En allar tilraunir að hafa
saman Jiessar 100 þúsundir dollara
hafa brugðist, og nú er ekki hægt að
sjá nokkra möguleika til þessa. Er
eg þó sannfærður um, að Vilhjálm-
ur sé lifandi ennþá og að hann og
félagar hans myndu finnast, ef að
þannig væri leitað”.