Heimskringla - 23.09.1915, Blaðsíða 2

BLS. 2
HEIMSKRINGLA.
WINNIPEG, 23. SEPT. 1915.
Vínlandið góða.
Stundun norrænna fræða, bæði
fornra og nýrra, er stöðugt að auk-
ast og útbreiðast í heiminum, og
kveður nú ekki hvað minst að því
í Ameríku. Þar í landi er vísinda-
félag, sem nefnist “Félag til efling-
ar norrænna fræðistundana”. (Soci-
ety for the Advancement of Scand-
inavian Study).
1 2. hefti 2. bindis af ritsafni fé-
lagsins, marz 1915, stendur grein
um ofangreint efni eftir Laurence
M. Larson prófessor við Ulinois-
liáskólann, og þykir þess vert að
geta hennar að nokkru fyrir ís-
lenzka lesendur.
Höfundurinn getur þess, að mikið
og margt hafi verið ritað um landa-
fund íslendinga í Vesturheimi og
muni enn eigi lokið rannsóknum á
þessu málefni. Mjög ber þeim á
milli, er á síðari timum hafa ritað
um þetta efni. Enn eitt stendur þó
óhaggað; enginn dirfist að neita því,
að fslendingar hafi fundið lönd í
Vesturheimi nálægt árinu 1000 (eg
get þess að eins hér, að Norðmenn,
og margir eftir þeim, tala jafnan
um landafund Norðmanna i Vestur-
heimi, þó að það vitanlega væru
lslendingar, sem löndin fundu, og
enginn veit til að nokkurt norskt
skip í þá daga sigldi beint frá Nor-
egi til Vesturheims). Höfundurinn
telur, að nýjari frásagnir um Vín-
landsfundinn megi teljast byrja með
landabréfi Sigurðar Stefánssonar
(skólameistara i Skálholti) um 1500.
Þó að menn hefðu þá í vesturlönd-
um Norðurálfunnar vitað um landa-
fundi Columbusar nálega heila öld,
þá virðist svo sem fregnir um þá
landafuqdi hafi enn eigi verið til
fslands komnar, því að Sigurður
virðist hafa alla sína þekkingu á
Vesturálfunni að eins úr íslenzkum
sögum, einkanlega Eiríks sögu rauða
— 100 árum síðar ritar Þormóður
Torfason Vínlands-sögu sína, og
byggir þá bæði á Flateyjarbók og
Eiríks-sögu. Næst frásögn, sem að
kveður, er í Antiquitates Americanae
sem Rafn gaf út 1837. Hvorki Þor-
móður né Rafn voru rýnnir (krit-
iskir) sögumenn.
Fyrsti fræðimaðurinn, sem reyndi
að rýna frásagnirnar um Vínlands-
fundinn nákvæmlega, var Gustav
Storm prófessor; birti hann um
þetta ýmsar ritgjörðir i “Historisk
Tidskrift” (Kristianiu) á árunum
1886—1892. Komst hann að þeirri
niðurstöðu, að það væru að eins
frásagnirnar tvær í Eiríks-sögu
rauða, sem hefðn nokkra alvarlega
kröfu til áreiðanleika. f frásögn
Flateyjarbókar þótti honum tíma-
talið alt á ruglingi, og einstök atriði
frásagnarinnar óáreiðanleg. Storm
komst einnig að þeirri niðurstöðu,
að eftir því sem næst yrði komist
af islenzku heimildarritunum, þá
hefðu íslendingar aldrei komist
sunnar en á Nýja Skotland.
1911 kom nýr maður til sögunnar
að rita um þetta mál, inn frægi
landkönnuður Dr. Friðþjófur Nan-
sen. Hann birti það ár stóra bók,
f.e mhann nefndi In Northern Mists
(f norrænum þokum). Hann kann-
ast að visu við, að það muni óyggj-
andi, að Norðmenn (þ. e. fslending-
ar) hafi fundið Ameriku, en hann
hafnar öllum frásögum fornrita
vorra um þessa atburði, og telur þær
samsetning einn, sprottinn frá iat-
neskri hjátrúarsögu um Sæhieyjar,
er hann hyggur að Norðmenn hafi
kynst hjá írum. í sögunni um eyjar
þessar stendur, að þar vaxi vínvið-
ur og gnægð af sjálfsánu hveiti; en
einmijtt þetta sama segja fornsög-
urnar um Vínland.
Lærðir menn í fornum norrænum
fræðum vildu þó ekki fallast á skoð-
anir Dr. Nansens. Þeir töldu að
minsta kosti Eiriks-sögu áreiðanlegt
heimildarrit. En engu að síður voru
þó röksemdir Nansens þyrnir í aug-
um þeim mönnum, er enn lögðu
trúnað á sögurnar um Leif heppna
og Þorfinn Karlsefni.
En einn kemur öðrum fremri.
Maður er nefndur William Hov-
gaard. Ilann er danskur maður og
var um hríð höfuðsmaður i sjóher
Dana.*) Nú er hann prófessor við
Institute of Technology í Massachu-
setts i Bandaríkjum Norður-Ame-
ríku, og er fræðigrein hans lögun-
arfræði skipa (naval design). Það
heyrir hverjum sönnum fræðimanni
til, að þekkja einnig sögu sinnar
fræðigreinar. Hann drógst þá til
að fara að kynna sér landafundi fs-
lendinga hinna fornu, þegar hann
var að kynna sér skipalögun og sigl-
ingar á 10. öld. Upphaflega ætlaði
hann sér að binda rannsóknir sínar
við “siglingar og skyld efni”; en
hann vafð þess fljótt áskynja, að ein
rannsóknin gjörir aðra nauðsynlega,
og því fór svo, að ritgjörð sú, sem
hann ætlaði sér að rita, óx svo að úr
því varð heil bók (The Voyages of
the Norsemen to America, New York
1914), og er bókin prýdd mörgum
myndum og landabréfum og er
mjög hugðnæm bók að lesa.
*) Bróðursonur Hovgaards, er hér
stýrði póstskipunum við ísland i
nokkur ár.
Eftir stuttan inngang tekur höf-
undurinn það fyrir, að lýsa lífinu á
fslandi og Grænlandi á 10. og 11.
öld. Því næst koma tveir kapítul-
ar um skip og skipagjörð á víkinga-
öldinni. Mjög áríðandi rannsóknar-
efni í þvi efni er spurningin um
ferðhraða skipanna, og eru niður-
stöður prófessors Hovgaards þar
rcjög sanfærandi. 5. kapítulinn er
um Vínlandsferðirnar, og færir
hann þar til aðalefni sagna þeirra,
sem hann byggir rannsóknir sínar
á. Næstu tveir kapítular eru rök-
samlegar rannsóknir á þessum upp-
spretturitum, til að komast að niður
stöðu um, að hve miklu leyti þeim
sé treystandi sem söguritum; er
þar sérstaklega fróðlegt að lesa það,
sem hann segir um Flateyjarbók. —
8., 9. og 10. kapituli eru um Vínland
op það sem um það er skráð, um
afurðir þess, íbúa, landslag og
sirendur. í siðustu tveim kapítulun-
um lítur hann á frásagnirnar um
Vínlandsferðirnar frá landfræðis-
sjónarmiði og setur þær saman í
skipulega frásögn samkvæmt þeim
niðurstöðum, sem hann hefir komist
að í fyrirfarandi kapitulum.
Það er ekki auðið í stuttri bókar-
fregn, að skýra frá öllum þeim fróð-
legu niðurstöðum, sem próf. IIov-
gaard hefir komist að, þvi siður að
ræða þær. Sumt af þeim eru vita-
skuld að eins úrlausnartilraunir;
sumt eru getgátur einar, og má við
því búast, að menn fallist ekki al-
ment á þær allar; en i sumum efn-
um finnur höfundurinn að hann
stendur á öruggum grundvelli. —-
Spurningunni um það, hvort ljós-
hærðu skrælingjarnir, sem Vil-
hjálmur Stefánsson hefir nýlega
fundið muni vera afkomendur inna
fornu landnámsmanna í Grænlandi,
segir hann að vér verðum að láta
þjóðfræðingana um úr að ráða. Nið-
urstaða hans er sú, að með tímanum
hafi nokkur ruglingur komist á frá-
sagnirnar, bæði í Eirílcs-sögu og
Flateyjarbók; en með því að sálda
gætilega einstök atriði úr, sé auðið
að setja saman nokkurnveginn rétt-
orða frásögn um landafundi þessa.
Hann telur að bæði Eiríks-sögu og
Flateyjarbók megi treysta i mörgum
atriðum; en að í báðum finnist
einnig nokkuð af ósannsögulegum
samsetningi. Auðvitað þurfi hér ít-
arlegrar rannsóknar við, og að í
stöku tilfellum verði því, ef til vill,
aldrei fullsvarað, hvor sögnin sé
réttari um liitt eða þetta atriði. Sér-
saklega er hugðnæmt Vínlandskort-
ið, sem hann hefir búið til.
Álit hans er, að íslendingar (sem
hann kallar Norðmenn) hafi þekt
strendur Ameríku alt suður á Cape
Cod, sem er nokkru fyrir sunnan
Boston. Þeir gáfu nöfn 3 lands-
svæðum, Hellulandi, Marklandi og
Vínlandi, og auk þess ýmsum flóum,
víkum, höfðum og nesjum. En það
þykir honum auðsætt, að lönd þau,
er Þorfinnur Karsefni kom til, séu
ekki þau sömu sem samnefnd lönd,
er Leifur Eiríksson kom til (ef Leif-
ur annars hefir gefið þeim nöfn
sjálfur).
Prófessor Hovgaard færir mjög
sennileg rök fyrir þessu, og hvað á
milli ber. Siðari landnemarnir fóru
vilt í því að halda, að þeir hefðu
fundið sömu staðina, sem Leifur
hafði fundið og gefið nöfn; eða þá
að þeir, sem sögurnar færðu í letur,
hafa blandað saman sögusögnum
þeim, sem þeir færðu í letur. Ilann
ætlar að Helluland Leifs hafi verið
eyjar nokkrar suður og vestur af
Grænlandi. Markland hans hafi
verið Nýja Skotland, og Vínland
hans hafi verið héraðið umhverfis
Cape Cod. En Helluland Þorfinns
Karlsefnis hafi verið norðurströnd-
in af Labrador; Markland hans hafi
verið einhversstaðar sunnar á Labra
dorströndinni, en Vínland hans hafi
verið nyrðri hluti af Newfoundland.
Að þessum niðurstöðum kemst hann
ineð þvi, að bera saman landlýsing-
arnar i fornu sögunum við landlýs-
ingu og eðlisháttu þessara stranda
nú á dögum.
Það, sem hér hefir verið sagt, er
nóg til að sýna, að bók prófeSsors
Hovgaards er mjög merkilegt og
mikilsvert rit. í henni fæst úrlausn
á öllum vandkvæðum við að setja
saman fullnægjandi sögu um Vín-
landsferðirnar samkvæmt efni frá-
sagnanna. Hitt er annað mál, að
vér höfum rétt til að spyrja, hvort
líklegt sé að allar þessar úrlausnir
bans verði teknar góðar og gildar,
sem fullnaðarúrskurður. Prófessor
Larson kveðst hafa kynt sér með
miklu hugðnæmi allar getgátur höf.
En ekki segir hann að þær hafi allar
fyllilega sannfært sig. Honum þyk-
ir öll bókin bera merki glöggrar
og röksamlegrar rannsóknar; en alt
um það finst honum sem sumstaðar
sé eitthvað eftir enn. Og undarlegt
þykir honum að höf. skuli hafa sést
yfir svo merkilegt rit eins og bók
þeirra Olson og Pourne: The North-
men, Columbus, and Cabot (í Orig-
inal Narratives of Early American
History. Edited by J. Franklin Jame-
son. Vol. I, New-York, 1906), en þar
er í nákvæm útgáfa helztu íslenzku
söguritanna, gjörð af prófessor Juli-
us Olson við Wisconsin-háskóla. —
Þetta er sú útgáfa, sem líklegast er
að ameriskir fræðimenn noti.
Veikastar virðast mér (segir próf.
Larson) röksemdir prófessors Hov-
gaards til stuðnings trúverðugleika
Grænlands-sögu í Flateyjarbók. Það
skal játað, að höfundurinn hefir
gjört mikið til þess að veikja mót-
bárur Gustav Storms, en algjörlega
virðist mér ekki að hann hafi hrak-
ið þær. En vera má, auðvitað, að
frekari rannsóknir á tímabilinu
leiði í ljós, að mótbárur Storms séu
ekki á rökum bygðar.
Eg hefi hér að framan gefið nokk-
urn veginn fult ágrip af bókarfregn
prófessors Larsons. Það ætti að
geta orðið til þess, að einhverjir is-
lenzkir fræðimenn kyntu sér bók
Hovgaards. Að minsta kosti ætti
Landsbókasafnið og Háskólabóka-
safnið að fá sér hana.
Norðmenn hafa mikið að því gjört
á síðari árum að rannsaka efni og
gildi fornrita vorra. En þar sem
torveldleikar hafa verið á að koma
á samræmi milli sagnanna sín á
inilli og að skiljá rétt fornritin, þá
hefir ríkt hjá Norðmönnum sívax-
andi tilhneiging til að hafna frá-
sögnum fornritanna og telja þær ó-
trúverðar, en tildra upp í staðinn
hugsmíðum ímyndunarafls sjálfra
sin. Nú er það mála sannast, að frjó-
samt ímyndunarafl sameinað með
miklum lærdómi og djúpsærri skarp
skygni leiðir oft til að sjá það rétta
og ráða fram úr torfærum, sem á
virðast vera. En hinsvegar virðast
nýjustu rannsóknir, ekki að eins í
norrænum fræðum, heldur og i öðr-
um vísindalegum efnum, yfirleitt
benda á nokkra straumbreytingu í
þessum efnum, í þá átt, að menn
leggja meira upp úr fornum upp-
spretturitum og gjörast deigari á
að treysta hugsmíðum eða getgátum,
fyrri en alt um þrýtur með að sam-
ræma uppspretturitin, og er það
hugboð mitt, að þessari stefnu muni
enn vaxa byr um sinn og að rýrna
muni gengi sumra hugsmíða norskra
fræðimanna.
1 þessa nýju stefnu gengur meðal
annars in merkilega bók Eggerts
Briem um Harald hárfagra.
J. Ól.
—(ísafold).
Ættin Vilhjálms.
Menn hafa eflaust heyrt um hinn
mikla guðsótta Vilhjálms “blóðs” og
það, að hann telur sig í frændsemi
við hina helgu menn ritningarinnar,
—telur sig að nokkruleyti goðbor-
inn.
í einni ræðu sinni skömmu áður
en hann hleypti herskörum sínum á
hina varnarlitlu Belgaþjóð, eru þessi
orð höfð eftir honum:
“í æðum mínum rennur blóð Da-
viðs konungs sonar Jesse, hins út-
valda í ísrael; en eins og þér vitið,
var Davíð einn af forfeðrum frels-
arans og var borinn og barnfæddur
íí Bethlehem eins og Jesús Kristur”.
Það er enginn efi á því, að Vil-
hjálmur telur sig af þessum forfeðr-
um kominn og því vera að nokkru
leyti goðborinn. Og eitt af fornmenj-
um þcim, er har.n metur meira en
flest annað, er ættartala, þar sem
ætt hans er rakin lið frá lið upp til
Davíðs koungs. Samt er eitt við
þetta, sem hann eins og hleypur yfir
eða vill ekki minnast á, en það er
það, að liann verður að rekja ætt
sina í kvenlegg til þess að komast
upp til Davíðs konungs. Hann verð-
ur að taka ættlegg móður sinnar og
rekja hann; en hún var dóttir Breta
drotningar, Victoriu gömlu.
Ættartalan byrjar á Zedekias, sem
var seinastur konungur Júdaríkis í
Jerúsalem og ættaður var frá Davið
koungi. Eins og menn vita, sat Neb-
uchadnezzar, Babýlóns konungur,
um Jerúsalemsborg í sextán mán-
uði, og var þá sultur farinn að herða
svo að borgarmönnum, að þeir
urðu að gefast upp. Zedekias og
allar konur hans flúðu úr einu borg-
rrhliði, þegar Babýlóns menn héldu
inn um annað. En flóttamenn kom-
ust ekki Iangt. Konungur var hönd-
um tekinn með allri fjölskyldu
sinni; synir hans voru höggnir fyr-
i augum hans, en augun síðan stung
ir, úr höfði hans og hann sjálfur
hlindur fluttur í' fj'trum til Babýlóns
borgar, og þar dó hann nokkru
seinna.
Nú var karlleggur Davíðs kon-
ungs upprættur; en dætur konungs
héldu lifi, og voru þær fengnar í
hendur landsstjóra Babýlónsmanna
i Jerúsalem. En þaðan komust þær
á flótta með langafa sínum Jeremías
spámanni. Hann fór með þær til
Egyptalands. Þar voru þær óhultar
um tima, þangað til Babýlónsmenn
kornu þangað herskildi. Þá urðu
þær aftur að flýja, og fóru á ný burt
þaðan með Jeremíasi, sem nú var
orðinn feikna gamall. ,
Þau flæktust nú lengi um lönd og
höf, og vildu komast sem lengst burt
frá ofbeldismönnum þessum. Loks-
ins komust þau alla leið til írlands.
Þangað hafði nokkur hluti ísraels-
þjóðar komist á flótta austan úr
I löndum, eins og Jeremías var áður
búinn að spá og segja, að væri “á-
kveðinn til að festa þar rætur og
bera lim uog ávöxtu, er breiddust út
yfir öll heimsins lönd (festa rætur
niður á við en bera ávöxt upp á
við).
Og þó að dóttir Zedekiasar hefði |
ekki dreymt um það og kanske haft
litla löngun til þess, þá lá það nú
fyrir einni þeirra, að verða formóð-
ir Vilhjálms keisara, tvö þúsund ár-
um seinna, — keisarans, sem átti að
verða verkfæri guðs til þess að
breiða hina siðbætandi þýzku menn-
ingu út um heim allan.
Þem vantrúarmönnum, sem kynnu
að efast um þetta bendir keisarinn
undir eins á spádóm Ezekíels, sem
útskýrir og staðfestir þetta alt sam-
an með sögunni um örninn, sem
sleit hinar ungu greinar af hinu
hæðsta tré á Libanons fjöllum, og
flaug með þær í landið, “þar sem
verzlunin er mikil”. “Hann tók og
fræ landsins og gróðursetti i frjó-
sömum jarðvegi, og það óx upp og
varð að vínvið miklum, er breiddi
út greinar sínar og sendi út viðar-
teinunga sína”. — Þannig sannaðist
það, sem spáð var, að hið konur.g-
lega fræ af kynkvisl Davíðs var
gróðursett í hinu vestlæga landi
langt í burtu.
Vilhjálmur af irskum ættum.
Þegar hér er komið, tekur við
írska sagan, og getur hún um komu
hins mikla spámanns, og að í fylgd
hans hafi verið prinsessan Tea Te-
phi og höfðu þau með sér marga dá-
samlega helga dóma. Einn þeirra
var hin nafnfræga harpa Davíðs og
lét hún helga tóna hljóma oft í höll-
um Tara. Þar var steinninn, sem
Jakob hafði undir höfði sér í Bethel,
er hann dreymdi drauminn góða;
þar var sáttmálsörkin og ættartölur
kynkvíslanna, og stafur Arons, sem
blómgaðist og sendi út kvistu græna
— og er þess getið, að allir þessi
helgu dómar hafi verið grafnir 1
hæðinni miklu hjá Tara-borginni og
ætla inenn að þeir séu þar enn, ef að
nokkur vill eftir leita.
Þegar prinsessan kom til írlands,
þá var þar nýkosinn höfðingi yfir
öllu írlandi (Heremon) Eochaid II.
Var hann maður hraustur og hug-
prúður og fríður sýnum, og frægur
um alt land. Hann frétti skjótlega
um fegurð og fína háttu frúarinnar
ungu, og fékk það svo á hann, að
hann fann hvergi frið né ró, fyrri en
hann gæti augum litið hina fegurstu
og háttprúðustu prinsessu, sem sól-
in nokkru sinni hefði skinið á.
Og þegar hann sá hana, þá var
hún svo miklu fríðari og elskulegri,
en hann nokkru sinni hafði gjört sér
hugmynd um, og óðara varð hann
svo ástfanginn i henni, að hann réði
sér ekki fyrri en hann náði ástum
hennar; og brúðurin af Daviðs húsi
varð drotning hins írska konungs;
en sjálfur spámaðurinn gaf þau í
hjónaband og krýndi þau bæði á
steini Jakobs, sem upp frá þvi var
kallaður Lia Faid, eða “steinn for-
laganna”.
Og eins og allir vita er það ein-
mitt þessi steinn, sem fluttur var til
Scone og þaðan tii Abbey of West
minster í London, og á þessum
steini í Westminster hafa svo marg-
ir forfeður Wilhjálms verið krýntlir
sem konungar Skotlands og Eng
lands.
Forfeður konunganna.
Frá þeiin hjónum Eochaid og
Tephi hefir komið fjöldi konunga
sem ríkt hafa á írlandi lið fram af
lið í þúsund ár, frá syni þeirra Irial
Faidh til Feargus More, sem sagt er
að farið hafi frá Antrim yfir til
Skotlands snemma á sjöttu öld, og
liafði hann með sér “stein forlag-
anna”. Feargus þessi lenti í mörg-
um æfintýrum og miklum hættum.
En frá þessum afkomanda Tephi og
sálmaskáldsins Davíðs er kominn
konungabálkur mikill í Argyllskíri,
og svo Skotakonungar niður til Jam-
cs hins sjötta Skotakonungs og hins
fyrsta konungs á Englandi af Stuart-
ættinni; en frá þeim er Vilhjálmur
“blóð” kominn i móðurætt.
Þetta er nú ættbálkur sá, er
Vilhjálmur telur sig af kominn, er
hann vill rekja ætt sína til sálma-
skáldsins Davíðs, til þess að sanna
hinn guðdómlega uppruna sinn og
komu sína í heiminn til að endur-
reisa og frelsa mannkynið.
Sjálfur hefir keisarinn ekki gjört
þessa ættfræðislegu uppgötvun. Því
að maður Victoriu drotningar var
búinn að fræða hana um þetta löngu
áður en Vilhjálmur kom í þenna
lieim. Og árið 1861 gjörði klerkur
nokkur heiminum það opinbert, —
síra F. R. A. Glover. Reit hann bók
eina, er han nkallaði: “Leyfar
Juda kynkvíslar” (Remnants of
Juda), og stóð þetta þar i. Og er
hann hafði ritað bókina, vildi hann
selja drotningu bókina, en hún þakk-
aði fyrir og kvaðst ekki þurfa hcnn-
ar, þvi að hún vissi þetta áður.
Á þessu byggir prófessor Totten
við Yale háskóla, er hann segir: —
að þegar hinn núverandi prins af
Wales setjist i hásæti Bretakon-
unga, þá sé þar kominn hinn lang-
þráði konungur Davíð, sem kominn
sé í heiminn til þess, að safna sam-
an Gyðingum frá yztu endimörkum
BlUE
BibboN
G#íl£
BLUE RIBBON
KAFF/
OG
BAK/NG POWDER
Er kaffibollinn þinn á morgnanna
verulega bragðgóSur gómsætur og
ilmandi ? Ef það er ekki þá biddu
um Blue Ribbon kaffi næst þegar
þú kemur í búðina og muntu skjótt
finna muninn. Þú verður þægil-
lega forviða. Blue Ribbon te,
kaffi, Baking Powder, Spices og
Extracts er alt af sömu tegund—
hinni bestu.
r
jarðar og gjöra þá að mikilli og vold-
ugri þjóð. Má hann með réttu Davíð
nefnast, því að það er eitt af nöfn-
um hans, sem hann hefir skírðúr
verið. Og þar sem hann getur rakið
ætt sína til Davíðs ísraelskonungs,
þá kemur það vel heim við það, sem
margir biblíulærðir menn halda
fram, að við lok þessara tíma og
byrjun hinna næstu verði uppvak-
inn nýr Davíð konungur, sem eigi
að sameina Gyðinga og á stofn koma
veldi þeirra."
Sumum kann nú að þykja þetta
nokkuð langsótt; en ef að vér gæt-
um að, þá er þetta ekki svo mikið.
Vér vitum, að fjöldi íslendinga rek-
ur ætt sína til Egils Skallagrimsson-
; r og annara landnámsmanna og
hinna fyrri konunga í Noregi, Dan-
mörku og Svíþjóð; og vér vitum af
einum ættfróðum landa hér, sein vér
heyrum að hafi rakið ætt sína til
Ása, og jafnvel upp til Adams. Mað-
ur sá er hér i Winnipeg, og er það
Mr. Ottenson í River Park. Hann er
bókamaður mikill. En allir vita, að
fyrsta skilyrðið til að þekkja þetta,
er að hafa bækurnar og svo að
grúska nóg í þeim.
Konur að mynda sér-
stakan flokk.
Frú O. H. P. Belmont frá New
York, forseti á Womans Votes Con-
vention i San^ Francisco, flutti þar
skörulega ræou, á fundi kvenna hinn
14. sept., og skoraði á þær að mynda
nýjan sérstakan flokk og binda sig
ekki við neina hina gömlu pólitisku
flokka karlmannanna, en vinna að
menningu mannkynsins eftir hug-
myndum kvenna.
Henni fórust rneðal annars orð á
þessa leið:
“Atkvæðisbærar konur úr þessum
12 ríkjum Bandaríkjaniia, sem veitt
hafa konum atkvæðisrétt, eru hér
soman komnar til þess að mynda
pólitiskan flokk. Þetta er i fyrsta
sinni í sögu heimsins, að konur
hefja þessa hreyfingu. Hvaða þýð-
ingu hefir það?
“Það hefir þá þýðingu, sem allar
hreyfingar aðrar, er konur stofna
til, að hin betri siðferðislega hlið
mannkynsins krefst réttar síns.
“Konur Vesturríkjanna ætla með
krafti atkvæða sinnajið afla réttlæt-
is og frelsis öllum hinum ánauðugu
systrum sínum.
“Þetta systrafélag atkvæðisbærra
kvenna verður mikils ráðandi í
stjórnmálum komandi tíma. Vér
skorum á yður, að gjöra ekkert
bandalag við nokkurn stjórnmála-
flokk karlmanna, sem nú er til. —
Gleymið þvi aldrei, að í 20 aldir
hefir yður verið komið til að trúa
því, að yðar aðalverk væri það, að
laga og bæta úr öllu hinu illa, sem
lcviknað hefir og þroskast í og af
hinni svonefndu menningu karl-
mannanna. Það er vissulega kominn
timi til þess, að vér konurnar höf-
um vora eigin menningu.
“Vér skulum ákveða nýjan laga-
bálk heiðurs og æru og annan mæli-
kvarða siðgæðisins, æðri og full-
komnari þeim, sem nú er i gildi”.
D. GEORGE & CO.
General House Repairs
Cnbinet Mnkers nnd UpholHterers
Furniture repaired, upholstered and
cleaned, french polishingr and
Hardwood Finishingr, Furnl-
ture packed for shipment
Chairs neatly re-caned
Phone Garrj 8112 860 Sherbrooke St.
Rafmagns — heimilis — áhöld.
Hughes Rafmagns Eldavélar
Thor Rafmagns í>vottavélar
Ked Rafmagns l>vottavélar
Harley Vacum Gólf Hreinsarar
“Laco” Nitrogen og Tungsten Lamp-
ar.
Rafmagns “Fixtures”
“Universal” Appliances.
J. F. McKENZIE ELECTRIC
CO.
283 Kennedy Street
Phonr Mnln 4004 IVINNIPEG
ViSgjörSlr af öllu tagl fljótt og vel
hendi leistar.
Brúkaöar saumavélar met5 hæfl-
legu veröi; nýjar Singer vélar, fyrir
peninga út í hönd eöa til leigu.
Partar i allar tegundir af vélum;
aögjörö á öllum tegundum af Phon-
ographs á mjög lágu veröi.
J. E. BRYANS
531 SARGENT AVE.
Okkur vantar duglega "agenta” og
verksmala.
Þegar þú þarfnast bygginga efni e'Öa eldivið
D. D. Wood & Sons.
-------------Limited--------------
Verzla með sand, möl, mulin stein, kalk,
stein, lime, “Hardwall and Wood Fibre”
plastur, brendir tígulsteinar, eidaðar pípur,
sand steypu steinar, “Gips” rennustokkar,
“Drain tile,” harð og lin kol, eldivið og fl.
Talsími: Garry 2620 eöa 3842
Skrifstofa: Horni Ross og Arlington St.