Heimskringla - 23.09.1915, Blaðsíða 4

BLS. 4.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 23. SEPT. 1915.
HEIMSKRINGLA.
(Stofnu^ 18S6)
Kemur út á hverjum fimtudegi.
Útgefendur og eigendur:
THE VIKING PRESS, LTD.
Ver?5 bla"5sins í Canada og Bandaríkjunum $2.00 um árib (fyrlrfram
borgab). Sent til íslands $2.00 (fyrirfram borgab).
Allar borganir sendist rábsmanni blabsins. Póst eba banka ávís-
anir stýlist til The Viking Press, Ltd.
M. J. SKAPTASON, Ritstjóri H. B. SKAPTASON, Rábsmabur.
Skrifstofa:
729 SHERDROOKE STREET, WINMPEG.
P. O. Box 3171 TalNfml Garry 4110
Vilhjálmur Stefánsson.
Ensku blöðin öll hafa nú myndir
op greinar af Vilhjálmi Stefánssyni.
Þau geta ekki annað. Nafn hans og
landafundur hefir nú flogið út um
allan heim. Hann er heiminum áður
kunnur fyrir að finna hina hvítu
Eskimóa. En nú verður hann þó enn
þá meira kunnur fyrir að finna lönd
þessi hin nýju, sem fræðimenn sum-
ir ætla að sé meginland, kanske eins
stórt og Grænland. — Enn sem kom-
ið er hafa ályktanir Vilhjálms Stef-
ánssonar allar reynst réttar. Enn
sem komið er ber hann höfuð og
herðar yfir flesta ef ekki alla norð-
urfara.
Blöðin hér geta ekki annað en
viðurkent hann; — en þau kalla
hann Canadamann. Ekkert þeirra
minnist einu orði á það, að hann sé
íslendingur. Hann er borinn hér í
Nýja íslendi, á Árnesi, eða rétt hjá
því pósthúsi. Foreldrar hans voru
bæði íslenzk; hann lærði að tala ís-
lenzku sem barn, talaði ekki annað
mál; en þegar suður kom í Banda-
rikin, þangað sem foreldrar hans
fluttu, lagði hann alla stund á ensk-
una, og þrátt fyrir alla örðugleika,
þá stundaði hann nám af svo miklu
kappi, að honum léku fljótt ljóð á
tungu enskri, og námið lét honum
svo, að hann, áður en menn vissu,
varð jafnsnjallur mörgum kennur-
unum. Á enska tungu var hann stú-
denta mælskastur á háskólanum í
Grand Forks. Hann var hægur og
stiltur, þegar vér kyntumst honum;
einarður, röggsamur og með stál-
vilja. Oss kom það svo fyrir, að
það væri ekki til neins að reyna að
halda aftur af Vilhjálmi eða að snúa
honum, ef að hann hafði ætlað sér
eitthvað, hversu erfitt sem það
sýndist. Vitið sá vegina, sem aðrir
sáu ekki; en hinn stálharði vilji
framkvæmdi það, sem vitið vildi
gjöra láta, — aldrei með neinum ó-
sköpum, heldur svo slétt og rólega,
eins og þetta væri sjálfsagt; — það
lilaut að ganga svona en ekki öðru-
vísi.
Alveg eins er því varið með þess-
ar norðurferðir hans. Hann liggur
úti á isum með Eskimóum í fyrri
ferðinni; lifir á fæðu þeirra, lærir
tungu þeirra, rétt eins og þetta væri
sjálfsagt. Hann kemur heim, flytur
fyrirlestra og ritar í blöðin, og er
um leið orðinn viðurkendur rithöf-
undur og mælskumaður. Hann vill
fara aftur og stýra nú förinni, því
hann fann, að hann átti heimtingu
á því. Hann vantar fé. Hann fer
til stjórnarinnar, — manna, sem
hann hefir aldrei séð, og enginn
trúði að hann mundi eyrir fá. Hann ■
stingur upp á, að leita landa nýrra
fyrir stjórnina. — Já, sjálfsagt. Hann
getur fengið eins mikið fé og hann
vill.
Hann fer norður um íshöf. Einu
sinni fer hann á land til að veiða.
Skipið strýkur eða hrekur frá hon-
um með allan útbúnaðinn. Vilhjálm-
ur stendur einn á landi uppi allslaus
meðal Skrælingja. Það gjörir Vil-
hjálmi Stefánssyni ekkert. Hann fer
og fer að mæla Mackenzie árósana
og kanna löndin þar i kring, og svo
leggur hann út á ísana, — fyrst í
þriggja mánaða og svo í sjö mánaða
ferð. Hann stikar djúp sjávarins;
mælir strendur landanna, og dregur
sjókort af þeim á stórum svæðum,
þar sem engin voru áður, og svo —
þarna sem hann bjóst við — finnur
hann landið, sem hann var búinn
að segja að væri þarna.
Já, — vér vitum reyndar ekki,
hvort þeir gjöra það, en vér ætlum,
að Canadamenn megi þakka fyrir
lslendinginn, sem fæddist í Nýja ís-
landi, en fluttist svo barnungur til
Dakota, gekk þar á Grand Forks há-
skólann og síðar á Harvard háskól-
ann. Og Islendingar mega vera
stoltir af honum, því að nú er hann
talinn einn hinn fremsti landkönn-
enarmaður heimsins. Hann er af
þeirra bergi brotinn, — og vér vit-
um ekki, hvað hann á eftir að gjöra.
En maður eins og Vilhjálmur Stef-
ánsson getur ekki niðri legið, verð-
ur ekki bældur niður meðan hann
getur uppi staðið á fótum tveimur!
“Hagnýt sálarfræði.
Hugo Mynsterberg, prófessor við
Harvard háskóla, hefir liklega mest
allra manna útbreitt fræðigrein
þessa — sem á visinda-máli er nefnd
psychophysics — hér í Ameríku.
Hann hefir ár eftir ár ritað um hana
í hin merkari tímarit Bandaríkj-
anna, og svo hafa greinar þær verið
teknar upp í mánaðar- og dagblöð
um allan heim. Enginn, sem fylgir
ritgjörðum hinna betri mánaðar-
blaða og fylgt hefir seinni árin, hef-
ir annað en getað dáðst að framsetn-
ingu Mynsterbergs og frábærum
skarpleika. Það hefir verið reglu-
leg unun að lesa greinar hans.
Og svo er þetta mikilsverða atriði,
að vér þekkjum svo lítið hæfileika,
eðli og ástand sálarinnar. Það er
lokaður heimur fyrir fjölda inanna,
og það mun langur timi og liklega
margir mannsaldrar áður en hann
verður fullkunnur. En þetta er stórt
stig í áttina, og eins og margar braut
ir geta legið^ út frá einum punkti,
eins má vera að fræðigrein þessi
kuuni að opna margar leiðir til
þekkingar á þessu óútgrundanlcga,
eilífá, sem maðurinn kallar sál.
Grein sú, sem birtist hér í blaðinu
um “hagnýta sálarfræði”, er tekin
úr íslenzkum blöðum og er ræða
flutt af Bjarna Jónssyni frá Vogi á
aiþingi núna seinast. Hann var að
mæla með lagafrumvarpi um stofn-
ur. kennara- eða prófessorsembættis
við íslenzka háskólann í þessari
fræðigrein. Vér tökum greinina ekki
fyrir það, að vér þekkjum neitt til
þess, hvort maðurinn, sem Bjarni
mælir með, sé hentugur eða hæfur
til þess starfa, þó að hann hafi mik-
ið orð á sér fyrir lærdóm og vits-
rnuni. Vér getum ekki dæmt um það,
j sem vér þekkjum ekki til.
En það var annað, sem kom oss
I til að taka greinina. — Þetta er ný
fræðigrein, sem má heita alveg ný í
! heiminum. Hún er áreiðanlega ný á
íslandi; hún hefir aldrei verið kend
þar fyrri. Þess vegna gladdi það oss
stórlega, þegar vér sáum, að merkur
og gáfaður íslendingur, var að berj-
j ast fyrir því að koma fræðigrein
þessari að á háskóla íslends. Það er
vitaskuld, að landið er fátækt og
þarf i mörg horn að líta. En heiður
og sómi og — gagn hefði það verið
fyrir landið, ef það hefði getað
þetta.
Níkulás hertogi.
Það hafa verið margar getur um
það, hvernig hafi staðið á þvi, að
Nikulás hertogi lagði af sér her-
stjórnina, eða var rekinn frá henni
sem smaladrengur. En eitt er ein-
kennilegt við það; en það er, að á
Þýzkalandi eru menn sérlega vel á-
nægðir yfir þessu. Sumir hafa getið
sér þess til, að Þjóðverjar hafi getað
niútað áhrifamiklum þingmönnum
á þingi Rússa, til þess að koma þessu
til leiðar. En margir eru þeir, sem
ekki trúa neinum þessum útskýr-
ingum, og þeirra fremstur er stjórn-
málamaðurinn og rithöfundurinn
Cunliffe Owen, sem er manna kunn-
ugastur um Evrópu og alt stjórn-
málabrask þar.
Hann fullyrðir, að það sé þingið
a Rússlandi (duman), sem sé völd
eZ því að Nikulás var rekinn. Og ef
sð ekki væri annar eins voði fyrir
dyrum i striði þessu, myndu menn
gleðjast yfir fregn þessari, því að
liún sýndi að rússneska þingið væri
meira en nafnið eitt. Rússland væri
þá farið að sýna, að það væri lýð-
veldisríki (democratic). Því að eng-
inn efi var á því, að Nikulás var
mesti maðurinn á öllu Rússlandi, og
sá, er mest hafði fylgi manna. Og ef
að þing Rússa getur rekið frá her-
stjórn annan eins mann eins og
Nikulás hertoga, — þá getur það
lika alt að einu rekið Nikulás frænda
hans af keisarastóli.
Og það er lítill vafi á því, að nú
er skift um þing Rússanna. Áður var
það málamynda-þing, sem menn
brostu að um alla Norðurálfu; eins
konar kappræðufélag eða kjafta-
klúbbur; en nú hefir það hrist all-
an barnaskapinn af sér og tekið í
tcumana og stýrir nú Rússlandi og
stríðinu eftir því sem þingmenn og
alþýða vilja láta það ganga.
Þingið tók herstjórnina af Niku-
lási af því að þingmönnum þótti
hann of einráður og uppástóð að
þingið hefði ekki annað að gjöra en
láta sig hafa nóga peninga til að
kaupa fyrir vopn og skotfæri, og
ætti að láta sig alveg einráðan um
það, hvernig hann hagaði stríðinu,
sem fullkominn einvaldskonung eða
alræðismann.
Ástæðan til þess að þingið rúss-
neska er ekki barnaleikur lengur,
er sú, að stríðið hefir sameinað
flokkana og einstaklingana betur en
nokkuð annað gat gjört. Fyrir stríð-
ið voru ótal flokkar á þingi, undir
20. En aðalflokkurinn voru aftur-
haldsmenn, sem voru samhuga í því
að forðast allar nýjungar. En stríðið
rak þá alla í hnapp einn og lokaði
öllum sundum, sem aðskildu flokk-
ana. Allir lýðveldismenn og bylt-
ingamenn og sósialistar gengu sam-
an í einn óslitinn flokk, og þá voru
afturhaldsmenn í minnihluta og
honum miklum.
Þetta kom fyrst fyllilega í ljós,
þegar það fór að kvisast, að keisar-
inn myndi uppleysa þingið, þangað
til stríðið væri búið. Þegar þing-
menn fréttu þetta, þá sendu þeir óð-
ara nefnd framfaramanna af öllum
flokkum til keisarans og sögðu hon-
um, að ef að þingið yrði leyst upp,
þá myndi samt mikill meiri hluti
manna sitja á þingstofu og gegna
störfum sínum, sem fulltrúar þjóð-
arinnar, og tæki þá keisari upp á
sínar herðar ábyrgðina af að ónýta
gjörðir þeirra.
Hið næsta bragð, sem þingið tók,
var það að kjósa landvarnarnefnd,
og voru í nefnd þeirri þingmenn,
ráttúrlega, og svo merkustu kaup-
menn og verksmiðjumenn og banka-
menn, herforingjar og aðrir merk-
ustu menn Rússa. Og þeir voru svo
hepnir, að þeir fengu hið merkasta
fréttablað Rússa til að styðja sig. —
Og nú fór nefndin að rannsaka,
hvernig stóð á þessum eilífa skot-
færa og vonaskorti. — En nefndin
fr.nn eiginlega engan, sem hún gæti
kent um það, og slengdi svo allri
sökinni upp á hermálaráðgjafann,
Soukhomlinoff, og ætla margir að
þeir hafi haft hann fyrir rangri
sök. Þeir gleymdu því eða litu ekki
á það, að hann var maðurinn, sem
kom skipulagi á Rússaher eftir ó-
farir þeirra fyrir Japönum og vann
þar hið þarfasta verk. Ráðgjafa
þenna ráku þeir og nokkra aðra. En
hvort þeir hafa rekið Nikulás her-
toga fyrir það, að hafa orðið að
halda undan Þjóðverjum, eða fyrir
það, að þeim þótti hann einráður og
harður, er ekki gott að segja, — má-
ske hvorttveggja þetta hafi ráðið að-
gjörðum þingsins.
VARASÖM TILRAUN.
Að líkindum hefir nefndin séð
það, að hún myndi ekki geta unnið
í samvinnu við Nikulás, ef sitt sýnd-
ist hvorum. Nikulás myndi vilja
hafa sinn vilja fram, hvað sem þeir
segðu, um alt það, er að stríðinu og
herferðum lyti. En nú vildu þeir
taka þátt í stjórn hermálanna og þá
varð Nikulás að fara. En þegar Niku-
lás hertogi var frá, þá þurfti Nikulás
keisari að taka við stjórninni; það
var ekki um annan að gjöra, og þeir
ætluðu, að það myndi vekja nýjan
áhuga hjá Rússum, sem i rauninni
eru mjög fáfróðir, en ákaflega þegn-
hollir og elska keisarann, sinn “litla
föður”, meira en nokkuð annað. —
Þeir ætluðu, að það myndi vekja
heitan eld í hjörtum Rússa, er þeir
vissu, að þeirra “litli faðir” væri
við herstjórn tekinn og farinn að
berjast í eigin persónu móti óvin-
um þeirra. Maðurinn er vitanlega
ekki til nokkurra þessara hluta hæf-
ur, — kemur þar hvergi nærri. En
til ráðaneytis á vigvöllunum hefir
hann sömu hershöfðingjana, sem út-
lærðir voru í skóla Nikulásar her-
toga. Og svo hið annað, að áður en
Nikulás hertogi fór, var hann að lík-
indum búinn að bjarga herskörum
Rússa og öllu landinu, — ef að nú
taka ekki því verri, heimskari eða
liugdeigari menn við af honum. En
hættuspil var þetta.
Þýzkir upp til handa
og fóta.
Það hefir komið kvik á Þjóðverja
núna í Bandaríkjunum, síðan sendi-
nefndin kom frá Bretum og Frökk-
um uppá billión dollara lánið.
Eins og sagt er á öðrum stað hér
í blaðinu, er Reading lávarður for-
maður nefndarinnar. Fyrst þegar
fréttist um, að nefndin væri á ferð-
inni, var sem sumir — náttúrlega
Þýzkir — vildu skopast að þessu, að
nú væru þessar voldugu þjóðir
komnar á hnjánum að knékrjúpa
Bandarikjunum. En svo fóru ýmsir
að hugsa gott til steikarinnar, og
láta þær borga vel fyrir. En þegar
það fór að berast, að allur þorri
peningamanna og stjórnmálamanna
inyndi taka þessu vel, og iðnaðar-
og verzlunarmenn sérstaklega, þá
fór að snúast í Þýzkurum. Margir
þeirra eru stóreignamenn hér, pen-
ingamenn og bankamenn. Þeir hafa
auði safnað i þessu nýja landi, sem
þeir vilja ekki kannast við sem fóst-
urland sitt, hversu mikla peninga
og velsæld sem þeir grafa hér úr
jörðu, eða rýja af hinum minni mátt
ar sauðum landsins, sem oft geta
staðið þeim miklu ofar að öðru en
þessu.
En þegar Þýzkir héldu að erindi
nefndarmanna ætlaði að ganga vel,
þá var sem eldi lysti i þurra sinu
um alt landið. Þá risu upp öll hin
þýzku og þýzksinnuðu blöð um alt
landið og fóru að mæla móti óhæfu
þessari, — sögðu að þetta væri að
brjóta lög hlutlausra þjóða, og hvert
hótunarbréfið rak annað til nefnd-
armanna, — nafnlaus náttúrlega. Og
var þeim hótað öllum illum hlutum:
barsmíði, meiðslum og líftjóni, ef
að þeir legðu ekki niður halann og
hættu við erindi sitt, en sneru óð-
ara heim aftur.
Það kvað svo mikið að þessu, að
lögregluliðið í New York fór að
hafa stöðugan vörð um nefndar-
menn, og banna þeim að fara opin-
berlega um stræti borgarinnar, og
aldrei nema einn og einn, og hverj-
um þeirra er fylgt af fleirum eða
færri lögreglumönnum, og aldrei er
það látið uppskátt, hvert þeir fari
þenna og þenna dagínn.
Og það er ekki nóg með þetta, —
heldur hafa Þýzkir gjört samtök um
alt landið, meðal allra peninga-
manna af þýzku kyni, að vinna á
móti þessu með hverju móti, sem
mögulegt sé. Hafa þeir öfluga “mask-
ínu” til þess, þar sem eru hin þýzku
félög, er þeir hafa stofnað Dern-
burg og Bernstorff og Dumba. Bönk-
unum var hótað, að Þýzkir ekyldu
draga út alla sína peninga, ef að
bankarnir snertu við láni þessu. —
Þetta var um alt landið og þó mest
i Vestur- og Mið-rikjunum. Enda eiga
Þýzkir inni á bönkum, hvar sem
farið er um Bandaríkin. 1 hundraða
og þúsunda tali koma bréf þessi inn
á bankana, — og má af því sjá, að
ndkið er afl Þjóðverja í landinu.
En svo tóku Þýzkir líka upp aðra
aðferð. Þeir fóru að safna tillögum
þýzkra manna til að lána Þýzka-
landi stórfé, og það átti að verða V*
billión dollara. Með þessu ætla þeir
að reyna að koma í veg fyrir, að
Bretar og Frakkar fái nokkurt fé að
láni. Þvi þeir ætla, að þegar landið
eða bankarnir takast á hendur að
lána Þýzkalandi hálfa billíón eða
OF CANADA
Hvenær ætlarðu að
spara ef þú gerir
það ekki núna?
Þau laun þín eða tekj-
ur aukist ón efa, aukast
útgjöld þín einnig og
mörgum finst öllu meira
að byrja sparisjóð, og er
OF CANADA staðurinn
um það. Nú er því tlminn
sparisjóðsdeild UNION BANK
að geyma liann.
Byrjið með því aukafé sem þið nú hafið með höndum,
hvaða upphæð niður i einn dollar gefur vexti.
L0GAN AVE. 0G SARGENT AVE., 0T1B0
A. A. Walcot, bankastjóri
500 millíónir dollara, þá geti menn
ekki lagt fram hitt lánið líka. En
nú er það athugavert við þetta, að
þó að þessir þýzksinnuðu menn
vildu lána þessa hálfu billíón doll-
ara, þá getur Þýzkaland ekkert gagn
haft af þvi. Þeir geta ekki sótt
neinar vörur hingað. — Lánið, sem
Bretar og Frakkar taka, er ætlað til
þess, að borga fyrir vörur, sem þeir
ætla að kaupa hér í landi: hveiti,
matföng önnur, fatnað, bómull og
skotfæri og hitt og þetta. En þessu
hefðu Þjóðverjar ekki gagn af, því
þeir geta ekki náð þvi, og engin
önnur þjóð fer að flytja þetta til
þeirra. — Og svo er nú býsna mikið
i'arið að styttast í vináttunni milli
Bandarikjanna og Þjóðverja, og fer
hann að verða haldlítill vináttulop-
inn, sem tengir þau saman.
James Hill um biljón
dollara lánið.
Frá Chicago er símað þann 19.
sept.: —
Járnbrautakongurinn J. .1. Hill
fór um Chicago í gær á leiðinni til
St. Paul frá New York; en þar hefir
hann verið nokkra daga til þess að
hjálpa til við þessa stóru lántöku
Breta og Bandamanna. Sagði hann,
að lánið myndi fást; en það gæti ef
til vill orðið minna en ein billíón
dollara.
“Þetta er alt spurning um markað
fyrir vörur vorar”, sagði Hill. “Ef
að vér neituðum að taka þátt í lán-
inu, þá myndum vér komast að raun
um það, að Bretar og Frakkar kæm-
ust mikið betur af án vor, en vér án
upprættir eða neyddir til þess að
taka Mahóinetstrú. Og þessu eru
þeir nú að koma í verk.
Eitthvað gruggugt í Pétursborg.
Frá Stokkhólmi koma þær fréttir,
að 18 þingmenn Rússa hafi verið
settir í fangelsi. Einn þeirra er al-
kunnur Sósalisti Tcheider að nafni.
Hermenn hafa nú tekið allar þing-
hússbyggingar i Petrograd og halda
öllum járnbrautarstöðvum. Sé þetta
eitthvað meira en þýzkar fregnir, þá
hefir nærri legið upphlaupi þar og
stjórnarbyltingu. Það hefir stund-
um ekki staðið lengi á þeim á Rúss-
landi.
Herafli Astralíu í stríðinu.
Hinn 12. ágúst siðastliðinn var
Ástralía búin að senda 76,566 her-
menn til hjálpar Bandamönnum, og
auk þess eru 40,000 hermanna æfðir
og til þess búnir að sendast á víg-
völlinn frá Ástralíu. En stjórn Ástr-
alíumanna hefir lýst því yfir, að
hún ætli að halda áfram að æfa og
úlbúa menn svo lengi sem striðið
varir. Ástralía hefir þvi fram til
þessa lagt fram 117,000 manns, og
hafa sent 5,600 manns á mánuði til
þess að fylla upp i skörðin; en
ætla að senda helmingi fleiri þó
næstu mánuði, eða 10,000 á mánuði
hverjum. — Auk þessa hafa þeir lagt
góð skip til flota Breta, og þeir hafa
tekið nýlendur Þjóðverja í Suður-
höfum og sökt ræningjáskipum
þeirra. Svo eru þeir nú um það að
senda flugmannadeild til Banda-
mnnnn!"" Kngum Tiernnkkf þykir n-A
úr herbúðum eða kastalaborgum
fært, nema hann hafi svo og svo
marga flugmenn með sér. Flugmenn-
irnir eru augu herdeildanna.
Verkfallsmenn sama og landráða-
menn.
þeirra. Þetta er alt saman svo ofur
einfalt. Þetta ár verður kornupp-
skera Bandarikjanna meiri en nokk-
uru sinni áður. Og nú hafa Frakkar
og Bretar komið til vor og beðið
um lán. Ef að vér veitum lánið, þá
fáum vér markað fyrir allar vörur
vorar. En ef að vér neitum að lár.a,
þá færu þeir eitthvað annað til bess,
að fá kornvörur sinar og annað. —
Aðalforingi Rússanna Russky
gamli hefir lýst þvi yfir, að verkföll
á verksmiðjum þeim öllum, er búa
til vopn og skotfæri, séu ólögleg, —
scu landráð við föðurlandið, og
verði allir, sem verkfall gjöra, látnir
sæta sömu hegningu sem landráða-
menn. — Þessu var vel tekið um alt
Rússland. og er nú ekki ólíklegt, að
betur verði unnið að þessu, en hing-
að til hefir verið.
Þeir geta fengið alt, sem þá vanhag-
ar um, frá Indlandi, Argentínu og
Canada. Þeir gætu að minsta kosti
t'engið nóg til að hjálpast við þangað
til næsta april. En ef svo skyldi fara
á þessum tíma, 1 að Hellusundin
opnuðust, — já, — hamingjan hjálpi
oss, hvað ætli yrði um markaðinn
okkar þá!---------”
TYRKIR AÐ TRYLLAST GEGN
ARMENÍU.
Frá Miklagarði er skrifað þann 17.
september: —
Tyrkir eru nú byrjaðir að nýju að
slátra Armeníumönnum, — hinum
kristnu — um alt ríkið, í hverju ein-
asta fylki. Eru aðfarir þeirra svo
ljótar, að aldrei hafa þær verri ver-
ið. Þeir svivirða konur og ungar
meyjar og selja svo i þrældóm; en
karlmenn drepa þeir niður og heila
liópana reka þeir út í gróðurlausar
eyðimerkur.
Nálægt 200,000 Armeniumenn á
milli Yeni Chedir og Karahissar í
LitluAsíu hafa flúið frá heimilum
sínum á fjöll upp. En Tyrkjahópar
blóðsólgnir elta þá og skjóta þeir
niður alla, sem þeir komast í færi
við; en konur og stúlkur, sem upp-
gefast á flóttanum, taka þeir og hafa
lieim með sér.
f sumum þorpunum hafa yfirvöld-
in verið hvatamenn að morðunum.
Oft varpa foringjar Tyrkja hlutkesti
um börn og konur og ungar stúlkur,
því að yfirforingjar þeirra gáfu
þeim leyfi til að fara með konurnar,
sem þeir vildu.
En eitt blað Ungtyrkjanna segir
það í ritstjórnargrein, að Tyrkir
geti aldrei verið óhultir fyrir Arm-
cníumönnum fyrri en þeir allir séu
Á þessum tímum, þegar velferð,
líf og tilvera heillar þjóðar er í
veði, þá er engin refsing of hörð við
þá, sem vilja stuðla til þess og vinna
að því, að selja þjóðina í hendur ó-
vinanna. Það er svo svívirðilegt og
þrælslegt, að sá maður ætti ekki
sólu að líta, sem að því vinnur.
ÁGRIP AF REGLUGJÖRÐ.
um heimilisréttaríönd í Canada
Norívesturlandinu.
Hvcr, sera heflr fyrlr fjölskyldu atT
sjá eöa karlmaöur eldrl en 18 ára, g«t-
ur tekiö heimilisrétt á fjóröung út
section af óteknu stjórnarlandi í Manl-
toba, Saskatchewan og Alberta. Um-
sækjandi vertiur sjálfur aö koma &
landskrifstofu stjórnarinnar, eöa und-
irskrlfstofu hennar í því héraöl. 1 um-
boöi annars má taka land á öllum
landskrlfstofum stjórnarlnnar (en ekkj
á undir skrlfstofum) meö vissum skil-
yröum.
SKYLDUB.—Sex mánaöa ábúö og
ræktun landsins á hverju af þremur
arum. Landnemi má búa meö vlssum
skilyröum innan 9 mílna frá heimills-
réttariandi sínu, á landi sem ekki er
minna en 80 ekrur. Sæmilegt ívöru-
hús veríur aö byggja, aC undanteknu
þegar ábúöarskyldurnar eru fullnæg'ð-
ar innan 9 mílna fjarlægð á öðru landl,
eins og fyr er frá grelnt.
1 vissum héruðum getur góöur og
efnilegur Iandnemi fengiö forkaups-
rétt á fjórðungi sectionar meðfram
landi sínu. Verö $3.00 fyrlr ekru hverja
SKYLDIIB—Sex mánaða ábútS á
hverju hinna næstu þriggja ára eftir
að hann hefir unniö sér inn eignar-
bréf fyrir heimilisréttarlandi sinu, og
auk þess ræktaö 50 ekrur á hinu seinna
landi. Forkaupsréttarbréf getur land-
nemi fengið um leið og hann tekur
heímillsréttarbréfið, en þó með vlssum
skilyrðum.
Landnemi sem eytt hefur heimllls-
rétti sínum, getur fengiö helmilisrétt-
arland keypt í vissum héruðum. VertJ
$3.00 fyrir ekru hverja. SKYLDUR—
VertSur ati sitja á landinu 6 mánuði af
hverju af þremur næstu árum, rækta
50 ekrur og reisa hús á landinu, sem er
$300.00 virtii.
Bera má niður ekrutal, er ræktast
skal, sé Iandit5 óslétt, skógi vaxið eða
grýtt. Búpening má hafa á landlnu i
stað ræktunar undir vissum skilyrðum.
YV. YV. CORY,
Deputy Minlster of the Interior.
BlötS, sem flytja þessa auglýsingu.
leyflslaust fá enga borgun fyrlr.