Heimskringla - 14.12.1916, Blaðsíða 2

ííLö. 2.
HEIMSKKINGLA.
WlKNfPEG, 14. DESEMKER ÍÍHK.
f,andið ljóðs og sögu, ísland, ligg-
ur langt í norðri. Fjallatindar teygja
sig þar hátt við himin, vafnir hvít-
um fannafeldi. Eldur brýzt þar í
jörðu og kraftur býr 1 fossum. —
Vér, sem fæddumst í heiminn hér
erlendis, hugsum til lands þessa
með eins mikilli lotningu og þeir,
sem átt hafa þar æskustöðvar.
En» þann dag f dag syrgir drotn-
irtgin fjariæga börn sin, börnin, sem
fluttu frá ströndum hennar “vestur
um haf”, og hún hefir ekki séð. —
Ekki flýðu þau h a n a , því þó hún
köld sé og hrjóstrug, á hún ylríka
vordaga og bjartar sumarnætur; en
þau flýðu harðstjórn mannanna og
“álög” þeirra. Svo flýðu vorir hug-
I>rúðu forfeður ofrfki Haralds hár-
fagra.
Fjaiikonan veit þetta og ber því
vel sorg sína. Einlæg ósk hennar
göfuga hjarta er sú, að börnum
hennar vegni vel í Vesturheimi. Tor-
tryggin er hún ekki. Aldrei efar hún
trygð niðja sinna, þó þeir sverjist í
fóstbræðralag erlendis. Veit, að
aldrei mun hún annað en frægð og
frama hljóta af verkum þeirra í öðr-
urn löndum. — Fornkappar hennar
festu henni þá vissu f brjósti.
Tortrygnin svæfir þó oft hjörtu
mannanna, blæs að þeim illvilja og
Jætur þá ekkert annað dreyma. Sof-
andi sjá þeir ekki. — Margir þykj-
ast menn þessir merkisberar góðs
og göfugs málefnis og brautryðjend-
ur nýrra hugsjóna. —
Klerkur nokkur bjó á Islandi í
byrjun tuttugustu aldar. Var hann
kennimaður all-góður, en trúmaður
tæpt í meðallagi. Kristileg störf sín
rækti hann þannig, að honum var
annara um að grúska í dauðan bók
staf, en að læra að þekkja kjör
iandsmanna sinna.
Land sitt eins og það var eftir
miðja nítjándu öld, þekti hann alls
ekki, að dæma af ritsmíði einu, sem
eftir hann iiggur. Hjartans sann-
færing hans virtist sú, að vestu r-
fiutningar hefðu ætíð óþarfir
verið og iand og þjóð að eins beðið
tjón við þá. Tími væri því kominn
til að sporna á móti þeim af megni
og reyna að hnekkja þeim að fullu.
Viðhafa til þess meðul góð og ill.
L y g a r , sem stuðluðu til að
halda fólki kyrru í landinu, voru
öllu réttlætanlegri en þær, sem
kæmu því til — að flytja burtu!
Dannig virtist rökieiðsla þessa
kristna klerks vera.
Kynduguin sögum, sem bárust af
líöan “Landanna” í Vesturheimi,
trúði hann öllum. Áttu þeir að vera
teknir að ú r æ 11 a s t, farnir að
blanda blóði við ótal aðra þjóð-
flokka, hvfta, svarta og guia. Hör-
undsJitur þeirra væri því orðinn
með öllum litum regnbogans, en út-
lendings-einkennin með öJlu horfin.
Líkamlega erfiðisvinnu stundaði
klerkur mjög lítið. — Einn dag sum-
arið 19 ... kom Jiann þó út í tún sitt
og tók að aðstoða vinnukonurnar
við raksturinn. Fanst honum mikið
uin dugnað sinn, enda var hann
með nýja hrífu, sem kona ein hög á
næsta bæ liaföi smfðað og gefið
honum. Vinnukonurnar tóku að
hamast Ifka með hrífum sínum og
gekk heyvinnan því vel. Er kierkur
studdist fram á hrífuskaftið og at-
hugaði aðganginn þarna í túninu,
datt honum í hug, að gaman væri,
að fara vestur um liaf snöggva ferð
og sjá hvort “Landarnir” gengju eins
rösklega að engjasiætti sínum.
Löngun þessi ásótti hann, unz
hann lagði frá sér hrífuna — s t a ð-
r á ð i n n í að fara tafarlaust til
Vesturheims.
Nokkrum dögum sfðar sté hann á
skipsfjöí. Var hann dag þann í all-
góðu skapi, þó nú væri hann að
kveðja ættjörðina. Nú fanst honum
hann standa í skóm sinna hraustu
forfeðra, trúandi á mátt sffín ðg
megin eins og þeir, en að þvf leyti
þeim m e i r i , að hann væri há-
Jærður nýguðfræðingur.
Skipið hélt á haf út. Klcrkur stóð
á þflfarinu, er ísland var að hverfa
í hafið. Hafði hann hugsað sér ð
minnast þessa hátíðlega og láta höf-
ug tárin streyma niður vanga sína.
En nú varð honum litið á öldur
hafsins, sem virtust vera að fyllast
tryllingi. Hvítfyssandi ultu þær
upp að borðstokkum skipsins, sem
vildu þær sökkva því í hafsbotn.
Klerkur varð mjög skelkaður og
gleymdi alveg sorg sinni. Einn af
Bandaríkjamönnunum, sem fórst á
stórskipinu Lu « i t a n i a, sagði
áður en skipið sökk, að þannlg iag-
aður dauðdagi væri “yndislegt æfin
týrl”. En blessaður presturinn, af-
springur fslenzkrar nútíðar menn-
ingar, virtiet annarar skoðunar.
Hann forðaði sér ofan af þilfarinu,
skjálfandi af hræðslu og kvíða.
En þá tók ekki betra við, þvf nú
fékk hann rétt á eftir íslenzka
s j ó s ó t t. Kvað hún vera öllum
sóttum skæðarl og v’erri. Stóð glím-
an klerks og hennar yfir f marga
sem sitja vildu í vissum höfðingja-
stellingum, var hristingurinn nokk-
uð harðleikinn! Ef klerkur hefði
Játið svo lftið, að koina inn f vagn-
inn til íslcnzku vesturfaranna, sem
verið höfðu í öðru plássi á
I leiðinni yfir liaflð, þá hefði hann
daga og var ærið tröllsleg, ÞV1 ekki heyrt neinn kvarta. Fólki þessu
hann lá alt af f i a t u r, cn sjósótt-
in hamaðist i n n a n í honum.
Að lokura vann hann þó frægan
sigur á sjálfum sér og sjósóttinni á
Jiann hátt, að hann komst á fætur.
Ekki kom hann samt eftir þetta oft
upp á þilfarið, því íslenzkir v e s t-
u r f a r a r, sem með skipi þessu
voru, voru alt af að flækjast þar.
En með þessu fólki vildi klerkur
ekki láta sjá sig. — Sízt vildi hann
eftir að til Ameríku vaM-i komið, að
hann yrði nefndur e in i g r a n t i.
Einn dag, er hann sat í hugleið-
ingum um fólk þetta, orti hann
þetta gullfagra erindi;
Eg vil heidur eiga einn
anda minn og hugsun bjarta,
en að vera sgjqdisveinn
s a m 1 í f s þess—þar vegur
beinn
er frá maga upp f hjarta.
A leiðinni yfir hafið dreymdi hann
marga unaðsríka drauma. Allir áttu
draumar hans sér stað í hinni fornu
og frægu Evrópu.
l>ar cr menning öll hægfara —
R ó m aldrei bygð á einum degi.
t>ar eru ríkir menn, ríkir öld fram
af öld, en fátækir inenn, fátækir
þar er viðeigandi stéttamunur. I?ar
stendur vagga alls núverandi verzl-
únar-fyrirkomulags mannanna; —
þar var fyrsta gróðabrall
mannkynsins. Evrópa er einnig
vagga vísinda og lista og margvís-
legra trúarbragða, — þó hún sé eðli-
lega um leið vagga hjátrúar og
hindurvitna.
Heimskulegt er þó að fást um
slíkt, þó að þar hafi þróast trúin á
Þorgeirsbola, Móra og
S k o 11 u r ! Enda er alt slíkt dót
“kveðið niður” fyrir löngu síðan af
kraftaskáldum. Kraftaskáld
eru hvergi til nema í einu landi Ev
rópu.
“Landarnir” í Ameríku eiga engin
skáld lík gömlu kraftaskáldunum á
íslandi. Hagyrðingar þeirra eru
bullarar og skáld þeirra leirhnoðar-
ar í samanburði við þau. Réttnefnd-
ir ættarníðingar eru “Landarnir”, ef
þeim er annara um lfkamlega vel-
líðan sfna en að lesa draugarímur
íslenzkra kraftaskálda.
Og klerkur fyltist móð og mælsku
með sjálfum sér.
Ixiks rann upp dagur sá, er
strönd Amerfku cygðist. Klerkur
starði þungbúinn á landið. Ekki
virtist honum það glæsilegt við
fyretu sjón.
Fýsti liann þó í land að komast
sem fyrst og kynnast þar "áttum"
öllum, en lending virtist ennþá ekki
mjög nærri. Skipið tók nú að sigla
inn fjörð einn. Var það f marga
klukkutíma að sigla inn fjörð
þenna, svo langur var hann.— Prest-
ur var orðinn sár-leiður og sár-
gramur.
Að lokum hafnaði skipið sig þó
við stórskipabryggjuna f Q u e b e c.
Komst klerkur þá f land og var von
bráðar leiddur f emigranta-
h ú s i ð. Hérvirtist hann skoðað-
ur blátt áfram emigranti, ekk-
ert annað, — hér virtist enginn
stéttamunur gjörður.
Tollþjónar hömpuðu pjönkum
hans. Læknar gjörðu sig lfklega til
að úthverfa augum hans og hand-
leika hann óþyrmilega, sem hvern
annan emigranta. — Prestur beit á
jaxlinn og bað fyrir þeim í hljóði.
Að raunum þessum loknum, var
hann svo tekinn til járnbrautar-
stöðvanna.
En þar tók ekki betra við. Blaða-
strákar, Ijótir og glannalegir, hóp-
uðust f kringum hann og otuðu að
honum blöðum, sem vfldu þeir æra
hann. Sendisveinar gistihúsanna
toguðu í hann, sem vildu þeir slíta
han-n í sundur. — Einhvernveginn
komst hann þó upp f elmlestina.
Leit hann þá felmtursaugum út um
einn vagngluggann á mannþyrping-
una úti á pallinum.
Alt var þarna á ferð og flugi. Var
engu líkara, en að þetta væri ein-
hver bardagavöllur mannanna. Svo
mikið létu einstaklingarn-
i r hér á sér bera, að hugsa mætti,
að hér væri verið að rffa niður ein-
veldi og kúgun og hefja upp fána
lýðfrelsisins. Eða gat verið, að hér
gæti að lfta v a k n a ð a alþýðu,
sem nú væri að byrja að taka vald-
taumana sér í hendur? —
En eimlestin hélt nú af stað með
klerkinn og tók að hossa honum á
allar hliðar. Másandi, bröltandi og
blásandi, hentiat hún. yfir hoit og
hæðir, hristandi prestinn, unz tenn-
ur hans glömruðu og augu hans
urðu kringlótt af áreynelu.— Einsk-
is óskaði hann nú fremur en hann
væri komlnn á bak fslenzkum
h e s t i, vökrum og taumþýðum, og
gæti svo í rólegheitum riðið þessar
nokkur þúsnnd mílur.
--- Annars var lest þessi mjög
skrautleg og þægileg. Að eins þeim,
þótti fara hér ljómandi vel um sig.
Spaugsyrði voru á ailra vörum og
allir giaðir í snni, — hér skipaði
öndvegi fslenzka glaðlyndið.
Og þetta voru þeir íslenzkir inn-
flytjendur, sem æskilegastir
eru hvert í land sem þeir koma. 1
þessu fólki býr k j a r n i þess góða
Bjartsýni þess hefir barist í margar
aldir vlð óblíðu náttúrunnar á ís-
landi og s i g r a ð. betta eru mcnn-
irnir, sem sigrað hafa íslenzka fjalla-
bylji og íslenzkt fannfergi. Þetta eru
konurnar, scm lýst hafa sein ylríkir
sólargeislar heimahúsin í landinu
kalda og á foldinni fanna. — Manni
hlýnar um hjartarætur, að koma til
Jiessa fólks.
Velkomnir hér í land, íslenzku
innflytjendur!----
Áður en margir dagai- liðu, endaði
þessi óralanga leið og lestin rann
inn á járnbrautarstöðina í Winni-
pcg.
Er prcstur var viss um, að hún
hefði staðar nuinið, þreif hann tösk-
ur sfnar og ruddist rösklega út á
pallinn. Eldheit löngun knúði
hann áfram. að fá sem fyrst að sjá
“Landana” og heyra þá tala.
Þetta brást ekki. Margir Vestur-
íslendingar voru þarna fyrir, að
bíða eftir eimlest þcssari.
Hvílíkir menn! Kiæddir fötum
eftir e n s k r i tízku og með
e n s k u sniði, — enginn þeirra
í s 1 e n z k u m vaðmálsfötum. Með
hvíta, stífaða fiibba voru þeir uin
hálsinn, — enginn þeirra ineð ís
lenzkan ullartrefil. Með enska skó
voru þeir úr allavega lituðu leðri, —
ekki einn einasti þeirra með ís-
lenzka sauðskinnsskó. Margir eldri
inannanna gengu við gullbúna
göngustafi, — en enginn gekk við
íslenzkan broddstaf. Vindla reyktu
þeir, — enginn tók í nefið.
Slíkir og þvílíkir voru þá “Land-
'arnir”!
Klerkur leit til kvenfólksins.
Kvenþjóðin hefir honum jafnan
jafnan kær verið. En ekki virtust
honum stúlkur þessar “sjálegar
meyjar”! Engin þeirra var í íslenzk
uin peysufötum. Pils kvenna þess-
ara voru svo þröng að neðan, að
þær virtust eiga örðugt með gang,
— ekki var þetta glæsilegt í augum
klerks. Og ekki ein einasta þeirra
heilsaði aðkomufólki með kT5sft
Þær virtust hafa lagt niður íslenzku
kossana, þessar stúlkur. — Drottinn
góður, hvað átti vesæll maður til
bragðs að taka í öðru eins landi og
þessu!
Og f viðbót við alt annað virtist
fólk þetta ekki kunna að þé r a.
Flestir þúuðu hann, sem væri hann
bóndi eða iðnpðarmaður. Að eins
örfáir þéruðu hann og fórst það þó
fremur klaufalega.
Vissulegá voru þetta “Landar’, —
ekki voru það Islendingar.
Klerki var sár-nauðugt, að eiga
nokkuð saman við fólk þetta að
sælda. Sá þó ekki annað ráð vænna.
Lét hann því tilleiðast, að stfga
upp í bifreið cina og iáta keyra sig
eftir aðalstræti borgarinnar.
Alt hefði þetta getað farið þolan-
lega, ef hann hefði ekki hlerað cftir
tali tveggja ungra manna, sem voru
þarna með. Heyrði hann, að þeir
töluðu saman á e n s k u, — blóðið
þaut upp í kinnar hans og fram f
augun. Vígamóður greip hann. —
Fann hann sig nú knúðan til að
sýna fólki þessu, að hann væri þó
sannur íslendingur. Orti
hann í örsvipan, að austur-fslenzk-
um hœtti, vísu eina og tók að kveða
hana með gamalli miðalda stemmu.
Fór bifreiðin áttunda part úr enskri
mílu meðan hann var að “draga
seiminn” f lok vísunnar; en ein-
kennilegri þögn sló yfir samferða-
fólk hans. Vísan var svona:
vestur-fslenzka, J. M a g n ú s a r
B j a r n a s o n a r, voru ekki þess
virði að nefna þær. Ljóð K r. S t e f-
ánssonar, þess frumlega og
þroskaða skálds, virti hann að vett-
ugi. Snjöli og fögur ljóð G u 11 -
o r ms .1. O u t t o r in s s o n a r—
voru einskis verð. Svo Ijóð S i g.
.1 ú 1. .1 ó hannessona r, sem
talist geta til vestur-fslenzkra bók-
menta, og hreimfögur l.jóð 1>. Þ.
Þ o r s t e i n s s o n a r, — alt var
þetta argasta rusl í auguin klerks.
St. G. S t e p h a n s s o n vissi
liann hafa hlotið viðurkenningu
allra ínentamanna, heima og hér, -
og var of mikill heigull til að neit*
því.
Einn dag ráfaði hann út í lysti-
garð borgarlnnar. Mætti hann þar
inörgu ungu vestur-íslenzku fólki.
Sérstaklega varð honum ])á starsýnt
á ungan mann og unga stúlku, sein
gengu hlið við hlið. Virtust honum
þetta vera elskendur.
Maður þessi var á tvítugs aldri,
meðalmaður á hæð og karlmann-
lega vaxinn. Var hann sýnishorn
ungra vestur-íslenzkra borgar-
manna. Likainsæfingar höfðu gjört
hann beinan og vasklegan, vöðva
hans stælta og harða. Föt hans voru
eftir nýjustu tízku. Fas lians var
cinarðlegt og staðfestulegt. Hörund
hans var bjart og blómlegt: höndur
lians hvítar og hreinar. — Hann
vann á skrifstofu. Faðir hans hafði
orðið að þræla sér út baki brotnu
við skurðavinnu eftir að hann koin
frá íslandi. Drengurinn liafði brot-
ist áfram af sjtflfsdáðuin.
Stiilkan, sem með honum var, var
á líkum aldri og hann og fögur sem
drauma mær. Orð eru ónóg til að
lýsa fcgurð hennar. Til að draga
upp sanna mynd af fallegri vestur-
fslenzkri stúlku þyrfti heimsfrægan
málara.
Hún var kennari í einum barna-
skóla borgarinnar. Staða hennar
var heppilegasta staðan, sem ung og
velgefin stúlka getur valið sér.
Nú hafði stúlka þessi fundið
kappa vordrauma sinna, — þenna
efnilega og vaska Vestur-lslending.
Þau voru bæði efnileg og líkleg til
mikils og góðs starfs f mannfélag-
inu. Bæði áttu þau bágt með að
tala íslenzku. Enskan var mál instu
liugsana þeirra og dýpstu tilfinn-
inga. Voru þetta eðlilegar afleiðing-
ar af orsök.
Báðum þótti þeim þó í raun og
veru vænt um íslenzkuna og var
hlýtt til ættlandsins norðlæga, Is-
lands; settu þetta hvorttveggja í
samband við föður sinn og móður.
En þau voru ekki vakin til trúar á
viðhaldi íslenzkunnar hér í landi.
Vakin til slíks gátu þau gjört mik-
ið. —
Hér var verkefni fyrir sannan leið-
toga. Hugljúft verk hefði það átt
að vera fyrir sannan íslend-
i n g, að leiða þessar ungu sálir í
blómareit íslenzkra bókmenta. —
En er klerkur stóð þarna í lysti-
garðinum, fanst honum h e i 1 t
h a f milli sín og ungs fólks hér f
landi. Og hann var ekki hingað
kominn til að brúa höf!
Hann var að eins kominn til að
f r æ g j a sjáifan sig og heimaland-
ið. Sál hans var biksvört af ])jóðar-
drambi.
Hann flýtti sér heim til herbergis
síns og tók þar í einverunni að þéia
sjá^lfan sig f ákafa! Við það
létti honum ögn f bráðina.
Líst mér andans lélegt stand
Landa, Landa, Landa.
Þetta fjandinn flutt’ f land,
fór í Landa, Landa.
Vera klerksins í borginni var ekki
löng. Á þeim tíma varð hann þó alls
þess vfsvitandi, sem hann girntist
að vita um “Landana”.
Hann sá þá skipa helztu stöður
borgarinnar og sá þá standa f stöð-
um þessum sjálfum sér og þjóð sinni
til sóma. En hann heyrði mörgum
þeirra Væri enskan tamari í tali en
íslenzkan, — og honum varð þungt
innanbrjósts.
Hann fann, að flestir þeirra báru
hlýjan hug til gamla ættlandsins,
og að flestir geymdu sögu þess í
hjarta sínu. En hann fann þá elnn
ig þrungna af ást til síns nýja föð-
urlands, — og hann varð bálreiður.
Með gleraugu hlutdrægninnar á
blánefi afturhaldsins, reyndi hann
ögn að rýna í bækur og blöð Vest-
ur-íslendinga, en fann þar ekkert
nýtilegt. Frumleg Ijóð vestur-fsl.
alþýðumanna gátu ekki snortið
hans k 1 a s s i s k a heila.
Frumlegar sögur góðskáldsins
Eftir stutta dvöl í borginni afréð
hann að halda út f eina af elztu
bygðum íslendinga f Vesturheimi.
— Þar fengi hann þó að líkindum
eitthvað svipað íslenzkum mat að
borða.
Bændur bygðarinnar tóku hon-
um eftir föngum og létu á borð fyrlr
hann bera það bezta, sem þeir áttu
til í forðabúrum sfnum. En klerki
virtust þetta alt vera enskir réttir,
og var — óseðjandi.
“Gefið mér barinn harðfisk og
feitan lundabagga, reyktan hákarl
og súrt smjör”, hrópaði hann sffeld-
lega.
Annars hefir höfundur æfintýrs
þessa aldrei til íslands komið, þekk
ir mjög lftið til “alíslenzkra” rétta
staðhæfir þvf ekki, að hér sé alveg
rétt með sögu farið. Vel getur verið,
að klerkur hafi beðið um f e i t a n
harðfisk, b a r i n n lundabagga,
aúran hákarl og reykt smjör!
Brátt tók hann að gjöra vísinda-
legar rannsóknir þar f bygðlnni og
athuga nákvæmlega líf “Landanna’
frá öllum hliðum. Hann sá hér
manningn og framfarir, sem teklð
hefði margar aldir að skapa í Ev-
rópu En hér hafði þetta skapast á
örfáum árum. — Hvílíkt hneyksli!
Hann sá, að öll bændavinna var
hér gjörð með vélum. — Hann kom
út á engi og sá grasið slegið með
sláttuvél, síðan rakað með h r í f u,
sein gekk á tveimur stórum hjólum
og tveir hestar gengu fyrir; enmað:
ur sat á hrffunni og stýrði öllu sam-
an. Hvílík hrífa! Prestur hugsaði
til litlu hrífunnar sinnar heima og
vinnukonanna — og hrökk
burt af enginu með hryllingi.
Þeir bændur, sem hann kyntist,
unnu að búum sínum með dugnaði,
en virtust gefa sér lítinn tfma til
bókalestur$ Um alla hluti gátu þeir
þó rætt, jafnvel um g u ð f r æ ð i.
Lakast þótti presti, að vera í-ekinn
þar i vörðurnar af öðrum eins mönn
um!
En sárgrætilegast þótti honiim,
að sjá íslenzka þjóð fallna svo lágt,
að jafnvcl efnamenn og stórbændur
legðu á sig alla vinnu frá morgni til
kvelds ásamt vinnumönnum
sínum. Þessir menn virtust hafa
fundið lífsglcðf sína í e r f i ð i s -
vinnu og skítaverkum!
Ef klerkur hefði verið eldri og
þroskaðri, keííi h»nn v«ri* skiln-
iBg* bstri. Hann hefði þá séð, að
þessir menn eru g u 1 1 k o r n
mannfélagsins. Á herðum slíkra
dugnaðarmanna hvílir velferð lands
og þjóðar. Þeir eru íslenzkar hetjur
nútfðarinnar. — Og þeir geta rekið
hann og hans lfka í vörðurnar, af
þvf þeir cru “lærðir” úr skóla e f t -
irtektar og reynslu. —
Klerkur festi ekki lengur yndi í
Ameríku. Hann dreif sig heim til ís-
Iands aftur og samdi “Lýsing” mikla
af ferð sinni vestur og “Löndunum”
í Vesturheimi. Og hann hélt fyrir-
lestra víða á íslandi og fáfróðir
menn trúðu honum eins og nýju
neti.
Alt, sem liann sagði um Vestur-
íslendinga, var mjög laglega —
1 o g i ð.
Hann sagði frá veru sinni í þess-
ari einu bygð, — og dæmdi svo allar
aðrar bygðir Vestur-lslendinga í
Amcríku eftir henni! —
Hann kyntist stöku bændum í
þessari bygð—og hlaut þvf að dæma
alla vestur-íslenzka bændur eftir
Jieim!
En Ameríka er stór og vestur-
fslenzkt bygðalíf er margbrotið. —
Klcrkur sá ekki þúsundasta part
þess.
Og hann sá ekki rétt bygð þá, sem
hann dvaldi í, því hann skoðaði alt
með glámskygnum tortrygnis aug-
um. Sjón er sögu ríkari, segir mál-
tækið; en þessi sjón klcrksins gjörir
sögu hans að örgustu lygasögu.-----
— Einkennilegur virðist k æ r -
1 e i k u r sumra trúuðu mannanna
í garð meðbræðra sinna. Skrítið er
það, að maður, sem þykist merkis-
beri kristilegra hugsjóna, skuli á-
líta það skyldu sína, að stofna til
kala og illvilja milli Austur- og
Vestur-íslendinga, bræðranna,
sem ættu að unnast og bera traust
til hvors annars.
En þess er skylt að geta, að mað-
urinn, sem þetta gjörir, er n ý g u ð-
f r æ ð i n g u r !
Hreinhjartaður en með ölhi t r ú-
1 a u s maður gæti ekki aðhafst
annað eins. Þeir menn sigla ekki
undir f ö 1 s k u flaggi og tala ekki
af öðru en sannfæring sinni.
En Vestur-íslendingar haida á-
fram að lifa þrátt fyrir hrakspár
allar. Islenzkan lifir þar á vörum
ineirihlutans lengi, lengi enn þá. Ef
til vill í margar ókomnar aldir.
bögu síns forna ættlands hafa þcir
ofið inn i sögu síns nýja fóstur-
lands. Það er engin hætta á, að
þeir gleymi henni.
Og þeirra nýja fósturgrund, land
sona þeirra og dætra, heldur áfraai
að blómgast og dafna. Sól frelsisins
vefur storð þessa geislum sínum:
geisluin, se meiga eftlr að leysa allaa
heiminn úr álögum, er tfmar líða.
• . T JokiMi.
“íslenzkir raánaðardagar”.
"Islenzkir Mánaðardagar’’ (Calend-
ars), svo heitir mánaðatal, er gefið
hefir verið út að tilhlutun Únitara-
safnaðarins, og hefir sira Rögnv.
Pétursson annast um útgáfu þess.—
Er þetta hið fegursta rit og ætti öli-
um að verða kærkomið. Eru blöðin
alls 14: Skrautkápa og á herini
Hiyndin ‘Dagurinn’ eftir heimsfraiga
listamannin’n norræna Albert Thor-
valdsen. Þá er blað með hátíðaósk-
um, og eftirskildar llnur,' er skrifa
má á til þeirra, er mánaðardagarnir
yrðu sendir. Þá koma tólf blöð með
mánaðartöflunum á. Á hverju því
blaði er mynd af frægum íslendingi,
er allir kannast við, en undir mynd-
inni setningar eða vísur eftir þá til
minnis að hafa yfir mánuðinn. Rit-
ið er prentað í jiremur litum og er
sannarlegt listaverk .Kostar 25e eg
til sölu hjá Stefáni Péturssyni á
Heimskringlu og síra Rögnv. Pét-
urssyni, 650 Maryland St. Má senda
pantanir til þeirra. Ennfremur verð-
ur það til sölu víðsvegar um bygðir
og hér um bæjinn, og í fslenzkp
; verzlununum flestum. — Snoturra
■ .Iðlakort höfum vér ekki séð, né jafn
; Ódýrt.
™£ D0MIN10N BANK
Hortl Sotrc Donr og Sbcrbrooko
8trf*t.
H»rnn*tAII nopb__________________ M.MMMMM
VoraoJObnr .................. *7,(MH)^K>0
Allar rlarnlr................. *7N,(M>9,00#
Vér óskum eftir vtSsklftum veri-
lunarmanna og ábyrgjumst aó gafa
þelm fullnægju. SpartsJóHsðetld vor
•r sú stœrsta sem nokkur bankt hef-
lr ! borglnnl.
lbúendur þessa hluta borgarlnnar
óska aó sklfta vTB stofnum sem þetr
vita aS er algerlega trygg. Nafn
▼ort er fulltrygglng óhlutlelka.
ByrJIB sparl lnnlegg fyrlr ojálfa
yHur, konu og börn.
W. M. HAMILTON, Ráðsmaðor
PHONB GARRY 345A

Sendið Heimskringlu
til hermanna á
Engiandi og Frakklandi
KOSTAR AÐ EINS 75 CENTS I 6 MANUÐI
eða $1.50 I 12 MÁNUÐI.
Þeir, sem vildu gleðja vini sína eða vandamenn í skot-
gröfunum á Frakklandi, eða í herbúðunum á Englandi,
með því að senda þeim Heimskrtnglu í hverri viku, ættu
að nota sér þetta kostaboð, sem að eins stendur um stutt-
an tíma. Með því að slá einum fjórða af vanalegu verði
blaðsins, vill Heimskringla hjálpa til að bera kostnaðinn.
Sendið oss nöfnin og skildingana, og skrifið vandlega
utanáskrift þess, sem blaðið á að fá.
THE VIKING PRESS, LIMITED.
P.O. Box 3171. 729 Sherbrooke St., Winnipeg
FULLKOMIN SJÓN
HOFUÐYERKUR HORFINN
Biluð sjón gjörir alla vinnu erfiða og frístundir þreytandi.
Augnveikur maður nýtur sín ekki. Vér höfum bezta útbúnað
og þaulvana sérfræðinga til þess að lækna alla augnakvilla.
— Sérstakur gaumur gefinn fólki utan af landi.
Þægindi og ánægja auðkenna verk vort.
RPílttófl OPTOMEZFRIST
* V* I CX l LUII , AXD OPTICIAN
Áður yfir gleraugnadeild Eaton’s.
211 Enderton Building, Portage and Hargrave, WINNIPEG