Heimskringla - 05.04.1917, Page 5

WINNIPEG, 5. APRÍL 1917
HEIMSKRINGLA
BL&a.
kvöldum, þegar kveðnar voru rímur
og lesnar fslendingasögnr. Endur-
mtoningar frá vordögunum blíöu,
]>egar skógurinn klæddist skrúöa
sfnum og grundirnar skrýddust
blómum—M voru ort íslenzk ljóö
um hérlenda náttúrufegurð. í»að
var runnin upp íslenzk landnáms-
öld í skóginum.------
Stuttar sögur frá landnámsárum
fsiendinga hér í landi verða birtar
við og við í “Æskuiýðnum.”
----o---
Við austurgluggann
Eftir séra F. J. Bergmann.
Það er eitt af helztu ætiunarverk-
um blaðanna, eftir bvf sem mér
skilst, að vera eins konar miðlar
milli bess, sem hugsað er í heimin-
um, og íslenzkra lesenda. Þess kon-
ar miðill bykist eg vita að Heims-
kringla vilji vera. Fyrir bví kemur
mér til hugar við og við að senda
blaðinu eitthvað um bað litla, sem
mér ber fyrir augu og smám saman
berst inn f hugann, með bessari fyr-
iiisögn, ef verða mætti, að lesendur
bess hefðu eimhverja ánægju af.
1.
BlaSamenskan.
Yestur-íslendingar hafa nú hvað
eftir annað fengið heilmiklar ákúr-
ur fyrir blaðamensku sfna. Og er
v }>að ekki að ástæðulausu. Skal eg
samt sem fæst um bað segja, bví bar
er isvo margt að taka til greina.
Lögberg og Heimskringla eru mikið
stæiTÍ *n önnur íslenzk blöð,—svo
stór, að ]>að er hverjum einum
manni ofurefli að ná út yfirað leysa
ritstjórnarstörf bærilega af hendi.
Þegar svo er, er bað eðlilegt að blöð-
ini verði eins og ókaraðir kálfar,
bæði að efni og búningi, og frágang-
urinn sóðale.gur.
Eins og nú hefir verið um undan-
farið skeið, hafa blöðin alls ekki
verið nein sönn skuggsjá andlegs
]f£s Yestur-fslendinga, heidur miklu
fremur spé-spegill. Hvar sem fund-
um ber saman og farið er að tala
um almenn mál, verður vart mciri
stillingar og gætni, meiri skilnings
og vitsmuna, meiri dómgmndar og
prúðmensku, en biöðin hafa tii
brunns að bera.
Það er vorkunn, bó menn taki sér
}>að nærri. Menm vilja hafa blöðin
fremur fyrir ofan sig en neðan.
Blöð eru ekki hafandi, nema tii
beirra sé vandað. Þau geta verið á-
gætur menningamiiðill, sé ]>au vel
úr garði ger, vandvirknislega af
hendi leyst, haldi fram heilbrigðum
hugsunum, vel athuguðum, kenni
lesendum að hugsa með gætni og
dómgreind og leiðbeini beim með á-
byggiiegri jK'kkingu á öllum svið-
um.
Með bvf móti verða blöð vinsæl.
l>á geta menn eigi án þeii'ra veriði
En bjóð vor á fáum mönnum á að
skipa, sem færir eru um að vera rib
stjórar. Saga fslenzkrar blaða-
rnensku ber bess ijósan vott. örfáa
slfka höfum vér eignast. Má telja bá
á fingrum annarar handar.
Mannfæð og broskaleysi bjóðar
vorrar er ]iar um að kenna og tjáir
]ftið uin að fást.
Blöð eigum vér fremur of mörg en
of fá. Og bau, sem eru, fremur of-
stór en oflftil Áhrif fara ekki eftir
mergð orðanna. Áhrif farayeftir vits-
munum, bekkingu og lundfestu
jreirra inanna, sem orðum beita.
I’au fara eftir ]>ví hve mikinn og
góðan mann sá hefir að geyma, sem
talar.
l>að er ekki að búast við, að áhrif
fífuvetlinganna sé mikil.
Með bjóð vorri veljast eiinatt
mestu fífuvetlingarnir, sem til em í
mannfélaginu, til að vera ritstjórar.
Svo heimta menn góð blöð af fífu-
vetlingum. Skárri er ]iað nú heimtu-
/rekjan.
Hve nær lesa menn vfnber af
bistlum? Hver lætur sér til hugar
koma að annað sé að finna en fífu f
Fífuhvammi? Hver býst við að fá
annað en fífu úr fffuvetlingi?
Nú ert bú, Ólafur Trygvason, fyr-
ir rás viðburðanna orðinn konung-
ur Heimskringlu. Nú verður bú að
sjá um, að hafa eitthvað betra en
fífu á boðstólum. Að minsta kosti
verður bú að sjá um, að fífan bín sé
ekki lakari en fífan hinna. I
bú verður að sjá um, að hún
brenni eins vel og gefi ekki lakari
birtu, begar hún er snúin í kveik og
Jjósi brugðið upp.
Hanni var enginn fífuvetlingur,
hann nafni binn.
Uin hann segir svo:
“Óláfr konungr var mestr íbrótta-
maðr f Noregi, beirra, er menn hafa
/rá sagt, um alla hluti; hverjum
manni var harnn sterkari ok fim-
ari, ok eru bar margar frásagnir rit-
aðar um bat; ein ersú.er hann gekk
í Smalsarhorn ok festi skjöld sinn í
ofanvert bjargit, ok um bat, er hann
halp hirðmanni sínurn, beim er áð-
ur liafði klifit bjargit, svá at hvárki
mátti komask upp né ofan á jöfnu.”
"óláfr konungr gekk eftir árum
útbyrðis, er menn hans röru á Orm-
inum, ok hamn lék at brimr hand-
söxum, svá at jafnan var eitt á lofti,
ok hendi æ meðalkaflann.
“Hann vá jafnt báðum höndum
ok skaut tveim spjótum í senn.
“öláfr konungr var allra manna
glaðastr ok leikimn mjök, blíðr ok
lítillátr, ákafa-maðr mikill um alla
hluti, stórgjöfull, sunduigerða-maðr
mikill, fyrir öllum mönnum um
fræknleik í orrustum, allra manna
grimmastr, ]>á er hann var reiðr, ok
kvaldi óvini sína mjök. 'suma brendi
hann í eldi, suma lét hann ólma
hunda rífa í sundr, suma hengja
eða kasta fyrir hábjörg.
“Váru af beim sökum vinir hans
ástúðgir við hann, en óvinir hans
hræddusk við hann.
“Var bví mikil framkvæmd hans,
at sumir gerðu hans vilja með blíðu
ok vináttu, en sumir fyrir hræzlu
sakir.”
Ekki segi eg, að bú eigir alt af
honum að læra. En mikið var í
manminn spunnið og ágætur var
hann fyrir margra hluta sakir.
Og góður ritstjóri hefði hann sjálf-
sagt oi ðið á vorum dögum.
(Meira.)
—----o-----
Frá hermanni á
Frakkiandi
18. Febr. 1917.
Heiðraði ritstj. Heimskringlu.
Góði vinur.
Að eins fáar líniur, til bess að lofa
kunningjunum að vita að eg er enn
bá tórandi, við góða heilsu og í
alla staði bolanlega líðan. Eg er nú
búinn að vera hér á Frakkiandi
næstum tvo mánuði, og er búinn að
sjá talsvert mikið af ýmsu tagi, sem
eg ekki áður gerði mér neina hug-
mynd uin að til gæti verið.
Síðustu vikuna hafa verið gerðar
smáhviður á bá býzku, rétt svona
til að hailda beim vakandi, bví beir
virðast vera heldur syfjaðir annað
slagið, eða beir gera að minsta kosti
ekki mikið vart við sig, fyr en við
beim er kvakað, með bessum fallegu
röddum. Annars er fremur iítið að
frétta héðan frá okkur. Við lifum
hér eins og aðrir menn, étum og
drekkum og sofum, og hvað annað,
sem daglegt er hjá ykkur heima.
Við höfum 'hér nóg af hermanha-
kökuim eða eg vildi hér eftir kalla
bær bví nafni; auðvitað man eg, að
eg heyrði b«ð kallað Flandra-kex
heima á íslandi; en bá ensku heyri
eg kalla bað hunda-kex (dog bis-
cuit). Allir Sem hafa verið svó
hepnir að smakka á bessu marg-
nefnda brauði, vita hvað bað er
mjúkt undir tönninru'. En eg býst
við að okkur isé gefið betta til bess
að stytkja í okkur tennurnar enda
heyri egengan kvarta yfir tannpfnu
síðan að hingað kom. Einnig er
okkur gefið talsvert mikið af niður-
soðnu uxakjöti spikfeitu; sauða-
smjör höfum við frá Danmöbku; og
sýróp svo sætt, að slíkt hefi eg ekki
smakkað fyr, svo ekki ]>arf undan
fæðunni að kvarta.
Einstaka landa hefi eg rekist á
hér í Frakklandi, bótt eg ekki muni
nöfn ]>eirra nú, nema Árna nokkurs
Thorlacfusar; eg man eftir bví nafni
og manninum lfka, bví að begar eg
sá hann fyrst, hélt eg að ]>ar kæmi
Skarphéðinn Njálsson. Árni bessi
óð barna áfram eins og tröll, glott-
andi útí annað munnvikið; veit eg
ekki betur, en að hanm hafi vaðið
jörðina að knjám. Um félaga rnfna
(landana), sem fóru með 222. her-
deildnni, veit eg ekki annað en áð
beir séu allir lifandi enn bá og við
góða iheilsu.
Að síðustu ætla eg að segja ]>ér frá
bví, að eg hefi ekki fengið Heims-
kringlu síðan um nýár, og er eg
mjög eyðilagður yfir bví.
Að endingu bið eg big að láta
Kringluna flytja kæra kveðju mína
til kunningjanna, með ósk um, að
beim megi líða sem bezt.
Þinn með vnsemd,
Jón Jónsson.
frá Piney.
Pte. John Joihnson,
Reg. No. 292253, 44th Bat.,
Canadian B.E.F.,
France.
Fundur aS Lundar.
31. niarz kom saman hér í Good
Templars Hall múgur og marg-
menni. Þar voru flestir verzlunar-
menn og handverksmenn, sem eru
í Coldwell sveit, einnig iiefztu
bændur og sveitarráðsmenn. *>
Hafði samkvæmi ]>etta verið
vel undirbúið og Home Economics
félagið hafði heitan og góðan mat
til reiðu yrir bá, sem að komu.
Þá er allir voru mettir byrjaði
fundur. Var svo til ætlast, að
myndað yrði Board oí Trade, ef
svo margir fengjust f féiagið, sem
ákveðið er að lögum.
Eftir nokkrar umræður var far-
ið að sáfna uúdirskriftum um inn-
göngu í félagið og fengust á stutt-
um tíma 40, og ]>ar fyrir utan 10,
sem ek'ki gátu komið ]>cnnan dag
á fuindinn, og var ]>á byrjað að
kjósa embættismenn fyrir féiagið,
sem fylgir:
Heiðurfors.: Dr. Ágúst Blöndal.
Forseti: Jó'hann HaLldórsson.
Varafors.: G. K. Breckman
Skrf. og féli. Páll Reykdal.
Meðráðamenn: Snæbj. Einars-
son, R. Casselman, H. J. Green-
ham, H. K. Jackson, F. A. Wind-
ross„ Alfred J. King, Andrés Skag-
feld, R. Searnani, Jón Sigfússon, B.
P. Thorsteinsson, John Lindal,
Skúli Sigfússon MP.P., og W. A.
Lundy.
Næst var tekið til umræðu auka-
lög og starfsvið félagsins og er ]>að
nokkuð stórt, en alt mjög nauð-
synlegt til framkvæmda fyrir borp-
ið og sveitina; bar á meðal má
telja: hreinlæti borpsins og regla,
reyna til að fá matsöluhús í borp-
ið, banka, korngeymsluhús, hospi-
tal, verjur gegn eldi og margt fleira.
Áður en fundi var slitið veittu
konurnar öllum ágætt kaffi og
eiga ]>ær Mrs. H. Sveinsson, Mrs. R.
CassJeman og Miss S. Halldórsson
sérstaklega bakkir skilið fyrir á-
gæta frammistöðu ]>eirra við veit-
ingarnar,
Þetta nýmyndaða félag verður
nefnit The Lundar Board of Trade
og má bíiast við, að bað verði til
framkvæmda, ]>ví marga dugloga
menn hefir félagið í hópi sínum.
R.
-----o-—-—-
Úr bæ og bygð.
B. L. Baldwinson og S. Júl. Jó-
hannesson kappræða á skemti-
samkomu ]>eirri, sem auglýst er
hér í blaðinu, og bandalagið
“Bjarmi” heldur í Skjaldborg 10.
aprfl. Kappræðuefnið er: Trygg-
ing fyrir alheimsfriði, að ein nefnd
manma, kosin af öllum bjóðum,
stjórni heiminum. S. Júl. ,1. með, en
B. L. B. móti. Sjálfsagt mun maiga
langa til að heyra kappræðu b®ssa.
Kristín L. Gunnarsdóttir Johnson
frá Árnes bygð, dvaldi um tveggja
mánaða tíma hér í borginni sér til
lækninga. Fór lnín heimleiðis aftur
á mánudaginn var. Á meðan hún
var hér, dvaldi hún hjá dóttur sinni
og dótturdóttur. Gamla konan fékk
góða bót á heilsu sinni eftir dvöl
sína hér og er hin ernasta enn bá,
bó hún sé mkið hnigim á efri ár.
J. K. Jónasson, frá Sigiunes tós*®-
inni, var á ferð Mr f lók. séíSxafSact
viku. Hefir hann staðið fyrlr ©Sare
söfnunum 'bar ytra fýrir ithBtft*-
kross félagið og Befgíir irknarssaiY
inn. Af gjafalista beinav sem liúrtaasr
er hér í blaðinu, geta menn séð. ÍÉ'W.
höfðinglega og veí íslfendjfigwx sS
Siglunes bygð og víðar. bar Tti:*v■
hafa snúist við bessu:-
Tannlækning
VIÐ höfum rétt nýlega fengiíS tannlæknir sem er
ættaður frá Norðurlöndum en nýkominn frá
Chicago. Hann hefir útskrifast frá einum af
stærstu skólum Bandaríkjanna. Hann hefir aðal um-
sjón yfir hinni skandinavisku tannlækninga-deild vorri.
FSann viðhefir allar nýjustu uppfundningar við það
starf. Sérstaklega er litiS eftir þeim, sem he’msaekja
oss utan af landsbygðinni.
Skrifið oss á yíSar eigin tungumáli. Alt verk
leyst af hendi með sanngjömu verði.
REYNIÐ OSS!
VERKSTOFA:
Steiman Block, Selkirk Ave.
TALSIMI:
St. John 2447
Dr. Basil O’Grady
áður hjá Intemational Dental Parlors
WINNIPEG
LOÐSKINN I HÚÐIRI ULL
Ef þér viljið hljóta fljótustu skil á andvirðí
og hæsta verð fyrir lóðskinn, húðir, ull og
fl. sendið þetta til.
F R A N K M A S S / N Brandon, Man.
Dept H.
Skrifið eftir prísum og shipping tags.
I
HALDIÐ MATVÖRU-
BIRGÐINNI VIÐ OG
HJÁLPIÐ til ad GERA
SIGURINN VÍSAN
“E
I G er þess fullviss, að
fólk mitt mun
bregðast vel við
hverju kalli í þarfir mál-
efnis vors—með sama óbif-
andi áhuga og hollustu,
sem einkent hefir svo
marga þegna mína síðan
stríðið byrjaði, og mun eg
ætíð minnast þessa með
gleði og þakklæti.
His Majesty King George.
n •' •
Kjomi
Sætur og Súr
Keyptur
Vér borgum undantekningarlaust
hæsta verð. Flutningabrúsar lagðir
til fyrir heildsöluverð.
Fljót afgreiðsla, góð skil og kur-
teis framkoma er trygð með þvl að
verzla við
SÆTUR OG SÚR
Dominion Creamery Company
ASHERN. MAN. OG BRANDON, MAN.
¥ ¥ ERMENN YORA verður að fæða! Fólkið
heima fyrir verður að fæða! Og þrátt
¥ ¥ fyrir hinu glæpsamlega tilgang Þýzka-
lands, að útiloka Bandaþjóðirnar, með
því að sökkva hverju skipi á höfum úti, þá verð
ur stöðugur straumur af matvöru að sendast til
Englands og Frakklands.
Þetta er Lyð-þjónusta.
Ekki eingöngu bóndans, _
Einnig YÐAR—áskorun
þessi nær til alllra.
I #ER verÖum aÖ sameinast sem þjótS—í
fy LýÖþjónustu—í Spama'ði og í Frsun-
leiðslu. Menn og konur og börn, ung-
ir, miSaldra menn og gamlir—allir geta aS-
stoSaS viS framleiðslu þjóSarinnar.
^^#VERT pund framleiddrar fæSu dreg-
pj ur úr ’kostnaSi lífsnauSsynja heima
fyrir og eykur matvörubirgSir her-
mannanna fyrir handan hafiS.
^^ŒKTIÐ garS, lítinn eSa stóran. Not-
iS blettinn á bak viS húsiS ySar. —
RæktiS auSu lóSirnar. LátiS alt slíkt
hjálpa til aS framleiSa fæSu.
K
ÆNFÓLK í bæjum getur nú ekki
beitt þreki sínu til neins þýSingar-
meira en aS rækta kálgarS.
Allar upplýsingar gofnar viðvíkj-
andi búnaði og garðrækt.
Skrifið
INFORMATION BUREAU
Department of Agriculture
OTTAWA
YERIÐ LÝÐHOLLIR
TIL ORÐA OG
YERKA
Færið alt til afnota
Gleymið engu
Dominion Department of Agriculture
OTTAWA CANADA.
HON. MARTIN BURRELL, Minister.
ÞAD EQRGAR HG FYRR YKKUR
Þeir, sem ætla sér aá gaaga á ver?! taarslíóla í veris.r,
geta sparaö sér periaga, ef þei; fiaaa rúo..n:zn
Heimskringlu á<Sur en þc r serrija uia LeaJu.

Reyndur og áreiðanlegur kraddan tyrir unga og gatnla
Islendinga.
H. GU\N & CO,
NÝTÍSKU SKRADDARAR
8*
I
N
ÖII nýjustu snið og nýjustu fataefni ávalt á reiðum höndum.
370 PORTAGE AVE.
Fluttur frá Logan Ave.
WINNIPEG, MAN.
Phone: Main 7404
&
w
Bújarðir til sölu
Vér ætlum að selja eftirfylgjandi lönd í yðar nágrenni me&
sérstaklega góðum söluskilmálum og búumst við að bændus
muni nota það tækifæri til að fá lönd fyrir syni sina;—engín
niðurborgun, aðeins skattar, 1917; afgangurinn borgist með
parti af uppskeru eða hvaða skilmálum sem þér helzt viljið:
N. E. 32—22—31
N. E. 28—22—32
S. E. 34—22—32
S. W. 36-22-32
N. W. 7—23-31
S. E. 2—23—32
N. E. 4-23-32
S. W. 4-23-32
öll fyrir vestan fyrsta Meridian.Frekari upplýsing,
BREIDFJORD, P. O. Box 126
Churchbridge, Sask.
:'ur G. S.
FIRST NATIONALINVESTMENT CO., lm.
R. O. BOX 597
WINNIPEG