Heimskringla - 06.09.1917, Blaðsíða 5

WIUIírPBG, «. SEPT. 1917.
HEIUSKRINCLA
5. SLAÐSS0A
Myndi það HMíira til leiðar lroma,
wálefni sambands þjóðanna í vil,
•n iháif miljón hermanna. Svo
máttugt er lífsafl hugmyndanna.
Eorsetinn varð fyrstur til að
*vara ávarpi páfans. Með þessu
svari er eins og hann hafi gerst
leiðtogi sam'herja. Á þenna skiln-
ing muin fallist af sambandsþjóð-
unutn ölium yfirleitt. Það veit
hann líka. Fyrir því ávarpar liann
fremur þýzku þjóðina sjálfa en
samherja.
Hann segir Þjóðverjum tvímæla-
iaust, að eigi sé unt að semja frið
við þá einvaldsstjórn, sem nú situr
að völdum á Þýzkalandi. Stjórn-
arskipulagi sínu verður þjóðin að
breyta í sama horf og önnur menn-
ingarlönd í nýrri tíð. Hún verður
að breyta skoðunum isínum um
skyldurnar, sem á henni. hvíla
gagnvart nágrönnum hennar, áður
uint er að leiða stríð þetta heppi-
lega til lykta.
öllum þjóðum þarf að skiljast,
Þjóðverjum ekki síður en öðrum,
að stríð er óhæfilg og ófær aðferð
til að efla sanna velferð.
Sagan kann fyrst af Prússlandi
að segja sem mjög lítilfjörlegu
höifðingjadæmi, einu hinu minsta á
Þýzkalandi. Á átjándu öld létu
leiðtogar landsins sér hepnast, að
leggja undir sig lönd, er lágu upp
að landamærunum, með því að
heyja hverja styrjöldina á fætur
annarri, unz það varð eitt voldug-
asta ríkið á Þýzkalandi.
Bismarok gerðist leið'togi Þýzka-
iands síðara helming 19. aldar.
Hann notaði sigur, sem Þjóðverjar
unnu yfir Austurrikismönnum, til
bess að neyða Habsborgar kon-
ungsættina til að gefast upp með
að komast til valda á Þýzkalandi.
Svo kemur sigurinn yfir Frökk-
um 1870—71. Þann sigur notaði
Bismarck til að sameina Þýzka-
land, svo Frakkland gæti eigi
framar skákað í því skálkaskjóli,
að sundruing Þýzkalands væri
hjálpræði þess. Kórónuna seitti
hann á þessa þjóðar-einingu með
því að sjá um að Prússland bæri
ávalt ægishjálm yfir Þýzkalandi.
Á þenna hátt hefir það orðið
eins konar þýzk erfikenniing, að
n«ta ihernað sem verkfæri á stjórn-
málasviðinu. Síðasta aldarfjórð-
ung hafa stjórnmálaerindrekar
Þýzkalands barist gegn því með
oddi og eggju að hernaði væri
reistar skorður í sambandi við
atjónnmál.
Það sem stríðinu hratt af stað
fyrir meira en þrem árum var efa-
laust þessi metnaður þýzkra þjóð-
arleiðtoga, að halda áfram þessa
frækiiegu sigurvinningaleið til að
auka veg og völd þjóðarinnar.
Ekkert kom þeim til að hika, nema
ef vera skyldi möguleiki þess,- að
þeir bæri ekki sigur út býtum.
Sterkar ástæður voru fyrir þá að
hika lengur en þeir höfðu þolin-
mæði til.
Valdadraumurinn togaði þá út á
þessa voðalegu glapstigu. Aldrei
hcfir nein þjóð spilað djarfara á-
hættuspil. Sú nauðsyn, er þeir
eögðu að bryti öll lög, þrýsti þeim
inn í Belgíu, en gerði um leið allan
heiminn að óvinum þeirra. Sama
nauðsymin teygði iþá út í kaf-
nekkva hernaðinn, sern alls enginn
ávinningur hefir orðið þeim, en
sogaði Bandarfkin inn í istríðið og
gerði endilegan ■ ósigur enn sjálf-
aagðari en áður.
Hernaður verður að hverfa úr
viðskiftum þjóðanna. Með liern-
aðaraðferð sinni hafa Þjóðverjar
sjálfir gcrt sitt eigið eftirlætis vopn
svo hatað af öllum heimi, að van-
anda er að honum verði vísað á
bug eins og öðru villiinanna at-
hæfi. En það verður að brennast
svo djúpt inn í sál hinnar þýzku
þjóðar, að hún gleymi aldrei.
Hiinigað til hefir hún elskað hern-
aðinn, eins og barn leikfang. Hér
eftir verður hún að gera sér það
ljóst, að öll velferð hennar er und-
ir því komin, að hún hendi því
hættulega leikfangi frá sér, svo það
aldrei verði honni fótakefli oftar.
Því miður virðist hugur þjóðar-
innar enn óbreyttur. Enn lifir ihún
1 von um 'sigur. Enn hygst hún
að leggja óvini sína að fótum sér,
eins og 1914. Enn eru herdólgarn-
ir við völdin. Enn lætur þjóðin þá
ielða sig. Hve mikil hörmung sem
það er, verður stríðið að standa,
unz skýlan íellur þjóðinni frá
augum.
Triður verður aldrei saminn við
þá keisarastjórn, sem inú situr að
véldum. Hvernig ætti nokkur að
geta fengist til að trúa henni?
Einungis með því rnóti, að þjóðin
gvípi sjálf í tauma og hrysti af sér
hervald og ábyrgðarlausa keisara-
stjórn, verður friður saminn.
En þá verður líka þjóðin smám
naman tekta í sátt og allar hendur
á lofti til að lækna isárin, sem; þessi
v»ða styrjöld hefir slegið.
Menningargildi krístín-
dómsins.
Fyrirlestur fluttur í Tjaldbúðar-
kirkju í Winnipeg 5. júní 1917.
Eftir síra Pál Sigurðsaon.
(Framlh. frá 7. bls.)
að varast þau. En þá verður líka
eftir þeim að muna. Enn fremur:
Það er ekki alt iaif svo auðvelt, að
gleyrna. Það er svo margt, sem
þannig er vaxið, að það líður
mianni ekki hæglega úr minni.
Abyrgðiairtilfinninigin ristir djúpt
og verður ekki auðveildlega út m-áð.
Og svo má benda á það, að margt
af því ágætasta, sem fyrir mann
kemur, á eitthvað skylt við fyrir-
gefningu. Um hin mikilvægu á-
hrif hennar í öllu uppeldi þarf
eikki að tala.
Hin ástæðan gegn kenningunni
um fyrirgefningu syndanna, er, að
sú kenning sé svo langt frá að vera
nægilega dýru verði keypt. Hún
viaildi því, að menn kasti fram af
sér beizlum og glati allri ábyrgðar-
tilfinningu, sem sé þó stærsta hvöt-
in til alls siðgæðis. Kenningin um
fyrirgefningu syndanna á blátt á-
fram að vera argasta ósiðsemi.
Þotta) er nú rétt á iitið, þegar
eingöngu er á það horft, hvernig
kenningin hefir oft og tíðurn orðið
í mieðferðinni hjá kirkjunni. En
mótbáran hittir ekki kenningu
þessa í ihennar upphaflegu mynd,
eins og Lúter uppgötvaði hana (að
nýju.
Að Lúter uppgötvaði þessa kenn-
ingu í hennar upp'hiaflegu mynd,
eru áreiðanleg, söguleg sannindi.
Og’ það merkilega er, að hann upp-
götvaði þetta, einmitt þegar hann
átti í snarpiaista bardaganum við
sjólfan siig um það, að leggja ekki
á flótta undan ábyrgðinni, en
gjalda alt, sem gjalda ber, fullu
verði. Þess vegma reis hann upp á
móti kirkjunni, að hún reyndi að
losast undan ábyrgðinmi, með hin-
um léttúðuga skrípaleik aflátssöl-
unnar, og hélt því fast fram, að
leiðin væri einmitt, að hliaupa ekki
undan, iheldur þvert á móti, að
beygja sig undir afleiðingar synda
sinna og yfirsjóna. Því segir Lút-
er í hinum alþektu 95 greinum sín-
um þar so.rn hann berst á móti af-
látssölunni: “Burt mteð þá spá-
menn, sem segja við söfnuð Krists:
Friður, friður, og það er enginm
friður. Heill þeim spámönnum,
sem segja við söfnuð Krists: Kross,
kross, og það er enginn kross.”
Hyggi maður að friður sé og öllu
óhætt, er maður á skakkri leið;
beygi maður sig aftur á móti und-
ir laillar afieiðingar yfirsjóna sinna
og synda, sé fús að bera þær, leggi
maður sig fríviljuglega út í sárs-
auka hims siðferðilega stríðs, af-
neiti imaður sjálfum sér, þá er
maður á þeirri leið, sem fyrirgef-
andi guð verður fundinn á. Þaið
sóst nú ekki, að ábyrgðiartilfinn-
ingin sé hér sljófguð, heldur er hún
skerpt það frekast að unt er.
Fyringefning syndanna merkir
þá, að á leið sjálfsafneitunar og
sjálfsfórnar—á leið kærleikiams—
finni maður þann guð sem, þrátt
fyrir alt, treystir manni, og sem
manni ber að læra að treysta.
Þegar eg því með kristimdómin-
um meina þetta “pflaiktiska” guð-
samlband, sem bygt er á Jesú
Kristi, þá getum vér ekki táknað
það með öðrum orðum betur en
þessnm: Faðir vor, þú sem ert á
himnum.
En ihver er nú afstaða þessa
kristindóms til menningarinnlair?
Hvert er menninargildi hans? Eg
svara með þessum fáu orðum, sem
eg vil svo gera ofur litla grein fyrir:
Kristindómurinn er eins og súr-
deigið, sem látið er í deigið og sýr-
ir, og “lyftir”. Hann eí eins og
krafturinn, sem streymir gogn um
alt það, sem hann er leiddur eftir,
og “Vinnur” og “knýr.”
það er nú auðsætt, að kristin-
dómurinn segir ekkert um, hvernig
menn eigi að faira að reisa hús,
leggja götur, rækta akra. Hann
setúr heldur engar reglur fyrir
viðskiftailífi manna, verzlun, iðn-
aði og öðru þvílíku. Enn frennur
segir hann ekkert fyrir um þjóðfé-
lagsskipun og stjórnarfar, ekki einu
sinni um klrkju fyrirkomulag. Og
vísindunum, í hvaða grein sean er,
setur hann heldur ekki neinar á-
kveðnar aðferðir iað beita við vís-
indaiegu rannsóknirnar, og í engu
kveður hann á um, hvað sé vís-
indalega rétt og hvað ekki. Ekki
einu sinni segir kristindómurinn
hina minstu vitund um, hvaðla
guðfræði sé tiltölulega réttari en
önnur. Og það er eftirtektarvert,
að Jesús lét ekki eftir isig neina
guðfræði, og gaf silg aldrei bein-
línis við henni, frekar en öðrum
greinum menningarinnlair.
Att þetta, sem eg hefi hér nefnt,
og fleira þess kyns, fer að öllú leyti
mt'. : '.■■■. ■ r ■!.......111 'i"1.:1.^.1
eftir vitsmunum, þroska, reynslu
og þekkingarforða einstaklinga og
þjóða. Og sitt hvað þess háttar,
sem getur verið hárrétt á vissum
stöðum, og vissum tímlabilum, og
undir vissum skilyrðum, getur ver-
ið rammskakt á öðrum stöðum, á
öðrum tímabilum og undir öðrunn
skilyrðum.
Afstaða kristindómsins gagnvart
öllu þessu er sú, að hann kemur
því öllu ekkert við, beinlínis.—Það
er manninum einum, persónunni,
sam kristindimurinn kemur við, og
það bæði beinlínis og lalvarlega.
Nú imá með sanni segja, að mað-
urinn, persónan, sé grundvallarskil-
yrði allrar menningar. Hann er
eins og uppsprettan, sem allir
straumar menningarinnar eiga upp-
tök sín í. Hann er eins og centrum,
ljósgjafi, »om sendir frá sér geisla
sína í allar óttir. Og hann er eins
og brennipunkturinn, sem þeir
sameinast aftur allir 1 og hafa sín
áhrif á, eftir því, hverrar tegundar
þeir eru.
Maðurinn, persónan, er því ekkl
að eins uppspretta og grundvall-
ar-skilyrði allrar menningar, held-
ur einnig grund valliar-ti Igangur
hennar og markmið. Sbr. orðið
menning.
Það er því ekki lítils um vert,
hvers eðlis og hverrar tegundar
geislar mienningarinnar eru, að
straumar henn|air séu sem ógrugg-
ugastir og tærastir. En það fer alt
eftir því, hvernig uppsprettan :
maðurinn, porsónan, er. Þetta
máltæki er svo guðdómlega satt,
að sé tréð gott, þá eru og ávextirn-
ir alla-jafna góðir. Það leiðir því
af sjálfu sér, að alt það, sem hefir
í sér fólgið eitthvert gildi, eitt-
hvert verðmæti fyrir manninn
beinlínis, hefir það óbeinlínis fyrir
alla hina- margvíslegu menningar
strauma. Og að kristindómurinn
hafi nú það gildi fyidr manninn,
fyrir persónuniai, sein maðurinn
ekki vel geti verið án, ef vel á að
fara, og ekkert annað getur bætt
honum upp, langar mig nú til að
sýna stuttlega fram á.
1 fyrsta lagi:
Kristindómurinn hjálpar mann-
inum til að átta sig. Veldur kyrð,
friði, djörfung.
Það má vafalaust finna marga
galla á menningu vorra tíaiia.
Einna tiMinnanlegasti gallinn, í
mínum augum, er það, hvað menn-
ing vor er hugsjónasnauð. Það er
stór vöntun á háum og yfirgrips-
miklum hugsjónum, sem sameinia,
rúma hið margvíslega innan sinna
vébanda, og hefja það samtímis
alt upp f einingarinnar hærra
veldi. Menning vor er aftur á móti
marghliða; ótal greinum skýtur út
í allar áttir. Og væri nú þetta eðli-
legur vöxtur greinanna út frá stofiii
trésins, þá væri alt gott og bless-
að. En þaið er nú einmitt það, sem
því miður ekki er. Myndin af eld-
hnettinum, sem er á fljúgandi ferð
og kastar frá sér eldgiæringum f
óða önn og í allar áttir, er að
mörgu leyti betri útskýring á á-
standinu. Hinn óðflugiai, iðandi
straumur menningarinnar hrífur
menn með sér, án þess þeir fái átt-
að sig, og hefir æðisgengin, ofþreyt-
andi og sljófgandi áhrif á allan
þeirra persónulegleik. Það er svo
hætt við því, að maðurinn verði
ekki annað en hjólið í vélinni, sem
er og líka prédikað af sumum post-
ulum menningarinnar, lað maður-
inn sé og eigi að vera. Menning vor
er eiginlega ekki vel fallin til þass
að skapa frumleik, eða til lað gera
menn að persónum; og þá vantar
mikið. — Það er hverjum manni ó-
eðlilegt, að vena ekki sjálfstæður,
að vera ekki frjáls; og í því ástandi
nýtur maðilrinn sín aldrei, verður
hann alt af sjálfum sér ónógur.
Það þekkja og allir, hvílfkt gildi
það er manni, sem leggur í eitt-
hvert fyrirtæki, að átta sig á því
og koma sér niður á einhverja fasta
ráðagerð (Plan), áður en hann
leggur út f það, og sjaldnast farn-
ast þeim vel, sem hlaupa út í blá-
inn. Tilfellið virðist vera nákvæm-
lega það sama með menninguna.
Sú menning, sem skerðir sjálfstæði
manna, þrátt fyrir alt slfct tal um
frelsi, og er hugsjónasnauð, spáir
ekki ncinu góðu.
Nú verður auðvitað ekki hialdið
aftur af menningunni eða hún
neitt takmörkuð og þess er
heldur ekki að vænta. En eitt er
æskilegt, og það er, að til sé sá
kraftur, sem streymi um menning-
árinnar miairgvfslegu greinar, haldi
öllu saman og 1 réttu horfi, og
hjálpi manninum til að týna ekki
sjálfum 'sér í hinni miklu hringiðu
menningarinnar.
Sé slfkan kraft annars nokkurs
staðar að finna í öllu því, er vér
þekkjum, hefir kristindómurinn
hann í sér fólginn. Hann skapar
lffi mahns kyrð, frið, leysir úr þein)
fjötrað. 1 þessári tilhneigingu og
í þessum tiMinningum kemur trú-
in í ljós hjá flestum mönnum. Til-
finningar þessar geta gert vart við
sig með ýmsu móti. Það getur
verið umhugsun takmarkalausrar
tilveru, eins í smáu og stóru; eða
það getur vcrið listin, innblásin af
þessum tilfinningum, sem veldur.
Þá hefir andi mannsins helzt til-
hneigingu til að lyfta sér á vængj-
um hrifningarinnar út yfir allar
takmarkanir, jafnvel út yfir alla
röksemdafærslu—^og
‘hátt yfir hrönnum og ströndum
að horfa mót ókunnum löndum”,
efns og Björnstjerne Björnson segir.
Sá maður, sem eitbhvað til þessa
þekkir, er beinlínis fyrir það meiri
maður; hann skilur sjálfan sig
betur, og einnig samræmið á milli
sjálfs sín og insta kjama tilverunn-
ar. Það er á þessu sviði, sem marg-
ir, er annars eru fyrir utan allan
kristindóm og gefa isig ekkert við
þeim málum, finna, «ð þeir eru í
samræmi við svo margt í kristin-
dóminum, einkum eins og það
kemur fram í sálmaakáldskapnum.
Margir slíkra manna hafa jafnvel
óbeit á trúarlærdómunum mörg-
um hverjum, og eru mjög svo
heyrnarsljóvir, þegar talað er um
upprisu, friðþægingu, endurlausn
og annað því um líkt. En heyri
þeir sungið og fari þeir að raula
jneð eitthvað af sálmunum, eins og
t. d.: “Ár og síð eg er í voða, ár og
sí þó náð til boða,” eða: “Á hend-
ur fel þú honum,” og fl., þá verður
það alt öðru vísi. Þá er eins og
þeir hrífist með af þeirri stórfeldu
hreyfingu mannkynsins, sem varð-
ar líf og dauða. Hér er það, sem
slíkir rnenn finna miklu betur sam-
ræmi á milli sín og krtstindómsins,
heldur en fríhyggjunnar—líklega
af því, að fríhyggjan getur, eða
læzt geta, losað sig við að hugsa
nokkuð um lif oig dauða.
Það er nú auðsætt, hvað það er
í kristindóininum, sem Jiannig hríf-
ur menn. Það er kyrðin, friður-
inn, setmi hann skapar mitt í bylt-
ingum og ærslum tilverunnar og
lífsins. Og þvf verður tiMinningin
svo næm fyrir því, að þörfin sé á
nýju fyrirkornulagi, nýjum bún-
ingi, sem kristindómurinn verði
færður í; búningi, sem fylgist með
tfmanum, svo að kristindómurinn
fái snortið mennina, þar sem þeir
standa í andlegum efnum. Hér
drep eg á brýna þörf á vorum tím-
um. Það er ekki nóg, að hveræin-
staklingur sé f sínu horni með trú
sína, og hver trúflokkur í sfnu
skoti m'eð sínar kenningar. Þ,að
verður að verða kristninni aug-
ljóst, hve bráðnauðsynlegt það er,
að læra að viðurkenna oig meta sér-
kennileik hvers um sig, og beita
svo sameiginlega kröftum sínum
að sameiginlegu, kristilegu tak-
marki.
Það eru og líka margir mætir
menn, seim snúið hafa baki við
kristindóminum, a'ð minsta kosti f
orði kveðnu og f þeirri rnynd, sem
hann hefir komið friaim í hjá kirkj-
unni, sem finna þó, hve óinissandi
kirkjan er i raijn og veru. Pró-
fessor Höffding, danski heiinspek-
ingurinn, telur engan annan fé-
lagsskap, í hvaða efni sem er, geta
fylt hennaæ skarð. Þó er skiljan-
legt, að margur maðurinn geti orð-
ið igramur, og jafnvel fengið óbeit
á þröngsýni og þrætum kirkjunn-
ar manna, og hve kirkjan er oft
hugsjónasnauð. En það verður þó
að viðurkennast, þrátt fyrir lailla
galla, að guðsþjónuvsta kirkjunnar,
hið kristilega félagslíf og einkum
bænin, hefir 1 sér fólgið það verð-
mæti fyrir persónuleik mannsins,
sem ekkert tamnaö getur bætt upp.
Á þessu sviði sálarlífsins á
miargur maðurinn djúpar friðar-
stundir. Eg veit það raunar, að
hægt er að Ifta svo á tilveruna í
heild sinni, að maðurinn fyllist
kyrlátum, lotninganfullum tilfinn-
ingum, og, eins og tekið tiefir ver-
ið ifram: slíkt er mikils vert. En ef
betur er að gáð: Er það þó ekki
að horfa og fcala eða huigsa út í
þegjandi geiminn? Því, ef að fyr-
ir alvöru er spurt: Hvera vegna er
alt þetta, em vér köllum tilveru?
Hver er tilgangurinn? Hver er
eiginlega meiningin með «gin lífi
voru og allri þeirri starteemi, sem
vér köllum menningu? Þá Sé eg
ekki annað, en að menn verði iað
fara einhverja af þessumi þremur
leiðum: (1) Að gefast upp við,
hætta alveg að hugsa nokkuð um
það, og láta þar nótt sem nemur.
Þessa leið fara margir. En verð-
mæti eða gildi þess sé eg ekki mik-
ið frábrugðið því, að berast með
straumnum,—að hlaupa út f blá-
inn. (2) Að geta ekki tosað hug-
ann alveg við þetta alvörumál, en
geta heldur ekki fest hann við
neitt, að lifa 1 sífeldri óvissu efans
um alt. Það má vísa til Cartesi-
usar: De omnibus est dubitandum.
Eg hygg, að sá maður sjái ekki eftir,
sem einhvem tíma hefir komist
irin á þessa leið, að efast um alt—
það er að segja, ef hann hefir kom-
ist af henni aftur. Því 1 slíkum
hreinsunareldi bróðnar margur
sorinn burt, En að halda þá leið,
svo lengi sem maður lifir, er ó-
bærilegt. (3) Er leið trúarinnar:
trúartraustsins.
Eitt sinn, þegair Goethe, þýzka
skáldið, var að fhuga heimildirnar
um elztu sögu ísraelsþjóðarinnar,
skrifaði hann þessi orð. “Hið eig-
inlega, einasta og dýpsta viðfangs-
efni veraldar- og mannkynssögunn-
ar, sem öllum öðrum viðfangsefn-
um er meira, verður sífelt baráttan
á milili vantrúar og trúar. öll tíma-
bil, þar sem trúin ríkir, í hvaða
mynd sem ihún er, eru skínandi,
lyftandi, frjófgandi öldum og ó-
bornum. öll tfmabil, aftur á móti,
þar sem vantrúin, í hvaða mynd
sem hún er, hefir unnið dálítinn
sigur, hverfa komandi kynslóðum
sýn,—^þó þau kunni um stund að
gorta af tálljóma sínum,—og það
af þvf, að enginn kærir sig um, að
vera að þreyta sig á að grafa það
upp, sem er einskis nýtt.
Það þekkja nú allir verðmæti
traiU'stsins, í hvaða starfsemi sem
er, er menn taka sér fyrir hendur.
Listin að lifa, er yfirleitt að kunna
að treysta, að gefca staðið gagnvart
tilverunni með lotningarfullu
trausti. Og til þess hjálpar kristin-
dómurinn manni, öllum lífsskoð-
unum og stefnum fremur.
Til þess að geta til lengdar stað-
ið mcð lotningarfullu trausti gagn-
vart tilverunni, verður maður að
sannlfærast utm, að hinn insti
leyndairdómsfulli kjarni hennar sé
guð: Guð, ®em yfir öllu vakir, alt
heyrir, öllu svari og stefni öllu að
settu marki, þvf tilgangur gerir ráð
fyrir einhverju, sem tilganginn hef-
ir, og blindum öflum er ekki gott
að treysta. Geti maður nú ekki
sannfærst um slíkan guð, í þvf |
guðssambandi mannssálarinnar, j
sem manns sonurinn hefir leitt í
ljós, þá veit eg ekki hvernig eða
hvar í heiminum maður á að geta
sannfærst um það. Það verður
víst að álítast stór-efasamt, að það
sé nægilega hugsandi og vitsimuna
þroskuðum manni yfirleitt unt.
Aftur á irióti er unt að benda á
aragrúa af fólki, bæði hátt og lágt
settu í ýmsu tilliti, sem með fullri
vitund og vilja hefir skipað eér
undir verndarvæng og handleiðslu
hins kærleiksrfka guðs, sem krist-
indómurinn boðar, og eru vottar
þess, að á augnablikum hinnar
leyndardómsfullu, kyrlátu til-
beiðelu gagnvart honum, hafi þeim
lærst að átfca sig á tilveunni og líf-
inu og fylst heilagri djörfung.
Þetta er þá í fyrsta laigi menn-
ingargildi kristindómisins, að
hann hjálpar manninum til að átta j
sig á ti’lverunni og lífinu og gerir
hann reiðubúinn og færan um að
leggjá inn ó alveg ákveðna leið,
með djöfnng og trausti. (Meira.)
--------O-------
Takið eftir!
Eg hefi fengið frá íslandi bækur
Sögufélagsins fyrir 1917:
1. Alþingisbækur Islands, III, 1.
1595—1603).
2. Landsyfirréttar og hæstaréttan
dóma 2. h. (102—1873).
3. Skólameistarasögur Jóns pró-
fasts Halldórssonar, 2. h.
Bækurnar eru 11 króna virði, en
skilvísir kaupendur fá þær fyrir 5
krónur (hér $1.75). Bækur Sögufó-1
----------—.'igj:
lagsins frá byrjun geta menn fongið
með því að snúa sér til mfn. Þess
skal hér getið, að bækur félagsins
fyrir 1915 og 1916, sem sendar voru
áleiðis frá New York tij Winnipeg
1 haust eð var, eru enri ókomnar.
En nú er verið að gera gangskör
að því að hafa upp á þeim. Þegar
þær koma, verða þær sendar áskrif-
endum tafarlaust.
Ólafur S. Thorgeirsson.
674 Sagent ave., Winnipeg.
Jacksoman
VEGGJA-LÖSA
OG
COCKROACH
Eitur
“Eina veggjalúsa eitri’ð sem kem-
ur að gagni”—þeta segir fólkið, og
það hefir reynt margs konar t*g-
undir. — Þetta eitur drepur allan
veggja maur strax og það er brúk-
að. Eg sendi þennan “Extermina
tor” í hvem b* og borg f Vestur-
Ganada, alla leið til Prince Rupart
f B. C. — og alstaðar dugar það
jafnvel — og kaupendur þess nota
það ár eftir ár. — Jacksonian er
ekki selt á lægra verði en önmir
pöddu eitur, en það má reiða sfg á
að það dugir. — Komið eða skrttið
eftir fullum upplýsingum.
HARRY MITCHELL,
466 PORTAGE AVE.
’Phone Sher. 912 Winnipeg
Góð Tannlœkning
á verÖi sem léttir ekki vas-
ann of mikið—og endist þó
Gjörið ráðstafanir að koma
til vor bráðlega. Sérstök
hvílustofa fyrir kvenfólk.
Dr. G. R. CLARKE
1 to 10 Dominion Trust Bldg
Regina, Saskatchewan
HRAÐRITARA
OG BÓKHALD-
ARA VANTAR
Það er orðið örðugt að fá
seft skrifstofufólk vagna
þess hvað margir karlmenn
hafa gengið í berinn. Þeir
sem laert hafa á SUCCF.SS
BUSINESS College ganga
fyrir. Success skóliun er sá
stærsti, sterkasti, ábyggileg-
asti verzlunarskóli bæjarins
Vár kennum fleiri nemend-
um en hinir allir til samans
—höfum einnig 10 deildar-
skóla víðsvegar um Vestur-
landið; innritum meira en
5,000 nemendur árlega og
eru kennarar vorir asfðir,
kurteisir og vel starfa sín-
um vaxnir. — Innritist hve-
nær sem er.
The Success
Business College
Portasre <>k RéwuBtou
WINNIPEG

Látíð oss búa tii fyr-
ir yður sumarfötin
Besta efni.
Vandaö verk og sann-
gjarnt verö.
H. Gunn & Co.
nýtízku skraddarar
37» PORTAGE Ave., Winnipeg
Fhone M. 7404
nnwMALT
UU VV EXTRACT
HOLLUR OG GÓÐUR DRYKKUR
Ágæt næring — hefir hlotið beztu meðmæli lækna
Richard-Beliveau Company, Ltd.
Dept. “H” WINNIPEG
Richard-Beliveau Company of Ontario, Ltd.
Dept. "H” RAINY RIVER, ONT.
Flutningsgjald það sama írá Rainy River og frá Kenora.—
Pöntunum taíarlaust sint. Sendið eftir veröskrá.