Heimskringla - 09.05.1918, Blaðsíða 6

6. BLAÐSiÐA
HEIlV. oKRINGLA
WINNIPEG, 9. MAl 1918
VILTUR VEGAR *
:: Skáldsaga eftir ::
Rex Beach
OrSin voru alþýSleg og einföld í stýl og fram-
burSi. Samt leyndi sér ekki, aS þau höfSu allmikil
áhrif á tilheyrendurna. Því veitti Cortlandt glögg-
ar gætur. En hann varS æ meir eySiIagSur. End-
urminningar hans um samræSur þær, er hann hafSi
heyrt fyrir fáum kveldum í dyrunum á sínu eigin
húsi og margt, sem hann hafSi veriS sjónarvottur
aS aSra tíma, og öll kynstur af sögudylgjum, sem
hann hafSi heyrt á vörum konu sinnar, — sveif nú
fram á hugsjónaspegil hans. Alt þetta réSist sem
óargadýr á tilfinningar hans er gerSu hann örvita.
HvaS lengi æltlaSi þessi þorpari aS troSa á tilfinn-
ingum hans? HingaS til hafSi hann gjört þaS leynt
og Ijóst, þaS sem konu hans áhrærSi, en aldrei í
raeSuformi fyr en nú. HvaSa hagsmunagagni var
hann aS komast aS, meS því aS ráSast svona aS
honum? Hann var búinn aS eySileggja ást konu
hans, gera hann aS skotspæni spotts og aShláturs
umheimsins. 'Ræna hann hjónabandssælunni, virS-
ingu, áliti, jafnvel stöSu og----” Honum sortn
aSi fyrir augum. Honum fanst hann vera aS leika
sér og hæSast aS síSustu blaktandi manndóms til-
finningum sínum. Hann horfSi niSur á fætur sér.
Vildi leyna æSinu og tryllingunni, sem hertekiS
höfSu sjálfsvald hans og skynsemi.
Kirk hélt áfram:—
"Mig langar til aS gefa þér ofurlitla gjöf til minn-
is um þakklátssemi mína. Hún er ekki stór. En
hún er meS þakklætishug frá minni hálfu. Eg
vona aS þú njótir hennar meS ögn af endur-
minningu til mín, herra Cortlandt." Hann dróg
upp úr vasa sínum flosofnar öskjur, afar laglegar;
upp úr þeim tók hann snoturt svissneskt vasaúr
Á þaS voru grafnir stafnirir S G af mikilli list.
Runnels, sem þekti úrabú'ðirnar í Panama, undraS-
ist aS slíkir stafir gætu veriS grafnir þar. Allir
létu í Ijós aSdáun sína á þessu undur fagra og
snotra úri.
Cortlandt meStók gjöfina án þess aS vita viS
hverju hann var aS taka. Þá hann hafSi snert
hana, flaug eldroSi um kinnar hans og jafnskjótt
varS hann fölur sem nár. Hann leit hikandi kring
um sig á alla, sem viS borS.S voru, cSast staíS—
næmdust augu hans á þrekvaxna gefandanum. sem
var svo mikiS glæsimenni, sólbrendur í andliti, meS
ljósIokkaS fagurt hár.
Allir sáu, aS Cortlandt leiS ákaflega mikiS og
var utan viS^sig. En í fyrsta sinni, síSan þeir kynt-
ust honum, tóku þeir eftir aS augun leiftruSu næst-
um eldglæringum og hann hlaut aS vera í ofsa geSs-
hræringum.
Hann stóS upp og mælti seinlega:
"Eg er ekki samþykkur þessari heiSursgjöf í
raun og veru. Anthony gerir úlfalda úr mýflug-
unni. Hann er of góSviljaSur. En þar sem hann
beinir opinberri athygli aS vinfengi okkar, þá vil
eg játa, aS flest er rétt hermt. Hann var í þeim
kringumsta^Sum, sem hann segir, þá hann kom
til Panama. Hann komst í slæmar klípur. Eg
hjálpaSi honum út úr þeim. Fyrir aSstoS mína
hefir hann aS vissu leyti orSiS nýtur maSur.
Hann átti ekkert fé. Eg tók hann sem valinn gest
minn. Hann skorti atvinnu. Hana útvegaSi eg
honum. Hann hefir veriS velkominn gestur í húsi
mínu og viS matborS mitt. Hann hefir komiS og
fariS eftir eigin geSþótta, eins og hann væri einn
af heimilisfólki mínu. ÞaS vitiS þiS. En þessu
hafa fylgt smámunir, sem ekki reiknast stórir.”
Kuldaglott breiddi sig yfir andlit ræSumannsins,
sím gerSi þaS líkast ásjónu dauSs manns. Mál-
rómur hans hafSi haft ónota áhrif á tilheyrendurna.
KvíSi og óró hafSi gripiS Kirk, sem hann gat ekki
áttaS sig á hvaS fylgdi eSa gæti átt viS undir kring-
umstæSunum. Cortlandt hélt nú á úrinu milli
fingra sér og mælti:
"Til endurgjalds, fyrir lítílsléáttar vinskap af
minni hendi, hefir þessi herra, Kirk Anthony, gefiS
mér óviSjafnanlega fagurt úr, smíSaS úr gulli og
gimsteinum, fegursta úriS, sem eg hefi séS. ViS
öSrum eins verSlaunum bjóst eg aldrei. ÞaS er
langt um of, en ekki get eg neitaS slíkri heiSurs-
gjöf. I gamla daga ætluSust menn ætíS til endur-
gjalds gjafa, og þaS meira aS segja gjöfum eSa
fórnum, er menn neyddu upp á guSina. Enginn
sómadrengur þiggur gjöf án gjalda, og þeirri reglu
hefi eg fylgt."
Hann lagaSi sig í stellingum, sneri sér í fyrsta
sinni í ræSunni djarflegá framan í Kirk og hélt svo
áfram:
“Eg gæti ekki þegiS gjöf þína án sérstaks end-
urgjalds. Eg á eitt í eigu minni, sem var mér aljra
dýrgripa dýrast og sem eg hefi veriS upp meS mér
af aS eiga og metiS meira en alt annaS, og sem er
áreiSanlega mesta gersemi Þessi eSla gersemi er
konan mín. Hana gef eg þér, Kirk Anthony! Hún
hefir veriS þín si'San þú sást hana fyrst, og nú er
hún eign þín.—”
Tilheyendurnir gláptu forviSa, eSa litu niSur
fyrir sig. Allir þögSu. Enginn átti nokkurt orS
viSeigandi. Isköld og háSsIeg fyrirlitning glamp-
aSi í augum Cortlandts, blandin æSi og vitfirringu.
Kirk varS sem líkneski, náfölur og dráttlaus í and-
liti. Eftir stundarkorn geispuSu sumir en aSrir
skellihlógu eins og í óstöSvandi ákafa. Cortlandt
gekk frá þeim sem maSur, er leitar aS örþrifráSum.
Kirk varS seinastur til aS átta sig. Hann kast-
aSi sér til í stólnum sem helsærSur og yfirúnninn
viS þessa óvæntu viSburSi.
Hve nær eSa hvernig Cortlandt fór út úr her-
berginu, vissi hann ekki. Hann var sem negldur
niSur í sætinu. Hjá honum stóS Runnels, náhvít-
ur, og studdi hönd á öxl honum. Kirk muldraSi í
hálfum hljóSum: — “Þetta er lygi, — tóm lygi, —
hann er vitskertur.”
Þegar hann varS þess var aS gestirnir fóru aS
tínast út, hrópaSi hann:
"HvaS gengur aS ykkur? Á hvaS eruS þiS
aS glápa? Þetta er erkilygi! Eg hefi aldrei-----’’
Runnels greip glas á borSinu meS titrandi
mundum og tæmdi þaS. Wade og Kimble litu
hvor til annars, tóku svo hatta sína af snögunum
og ætluSu aS ganga út.
“BíSiS! KomiS meS Cortlandt inn aftur! Eg
þarf aS láta hann taka þessa lygi til baka. Hann
verSur aS gangast viS aS þetta sé lygi." Enginn
tók undir eSa vildi leita aS Cortlandt, og enginn
leit viS Kirk. Hann hélt áfram: “ÞiS getiS ekki
trúaS þessu?”
“Eg ætla heim, félagar góSir; mér líSur alls
ekki vel,” mælti Kimble. ASrir muIdruSu eitthvaS
svipaS. Þeir virtust vænta þess, aS Kirk yrSi óSur.
þeir vildu ekki líta viS honum og engin samhygS
sást á svip þeirra.
Hann varS þess var, aS þeir litu öSru vísi
ákærur Cortlandts, en hann bjóst viS. Sú ályktun
ætlaSi aS æra hann. Hann hafSi trúaS því aS
Cortlandt væri vitskertur. En vinir hans virtust
ekki líta þann veg á kringumstæSurnar. Enginn
efi var á því, aS þeir álitu Kirk sekan. Hann lang
aSi aS neySa þá trl aS trúa því af sannfæringu, aS
hann væri saklaus af ákærunum. En þess meiri
tilraunir, sem hann gerSi í þá átt, eftir því urSu
þeir honum fjarlægari.
Hver af öSrum táku þeir höfuSföt sín og hurfu
frá honum, og tæptu aS eins á aS segja: “GóSa
nótt!”
Runnels var sá eini, sem enn sýndi ekki á sér
ferSasniS.
“E*ú trúir ekki, aS eg sé sekur í glæp þessum?’
sagSi Kirk í titrandi spurnarrómi.
“Eg—eg held eg gjöri þaS."—Svo varS löng
þögn. “Sannleikurinn í málinu er sér á parti,
mælti Runnels. “En hegSun þín og hennar hefir
vakiS athygli fólksins. Þú hefir leyft þér aS ganga
of langt, óafvitandi. 1 einlægni, — er ekki eitt-
hvaS haaft í ákærunum?"
Kirk hristi höfuSiS: “AS þér myndi eg aldrei
ljúga.”
“Jæja. ViS verSm aS fara. Cortlandt hefir
vitaS hvaS hann meinti. Þú veizt hvaS hann átti
viS, jafnvel þó hann hafi hlaupiS á sig. ÞaS er alla
reiSu nógu ilt,—eins og þaS er í raun og veru. Þó
gæti þaS orSiS tíu sinnum verra.” —‘
“Eg veit ekki, — eg er eySilagSur gjörsam-
lega—”
“Uss, hann opinberar þaS ekki meira. Hann
væri þá soSinn saman úr stáli." Runnels leit kulda-
lega til Kirk og bætti viS: “Kirk, hann veit sem
nægir. Slíkar ákærur stySjast viS meira en tóman
grun.”—
“Hann rtiisskilur allan okkar kunningsskap.
Bíddu viS. Þú þekkir mig. MaSurinn hefir mist
vitiS af afbrýSissemi. Eg veit mér er ekki trúaS.
En þaS reynist sannindi. ÞaS er alt sem eg ætla
aS segja. En eg tapa vitinu, ef þú álítur mig
sekan.”
Runnels leiS ekki vel, og hann stór-leiS vegna
vinar síns. En sannfæringu var ekki hægt aS sjá
í svip hans.
“AnnaS er þaS, Runnels. HeldurSu ef þaS
væri sannleikur, eins og þú ímyndar þér, aS eg
hefSi átt til svo ómannlegar tilfinningar aS vera
hér í kveld og flytja erindi þaS er eg gjörSi? Þú
mátt skoSa mig fífl og apakött, Runnels, en ekki
tilfinningarlausan mannhatara.
"Eg skil hvorki upp eSa niSur í athæfi ykkar,
Kirk."
“Þú þekkir mig. Værum viS ekki vinir, mundi
eg ekki tala um þetta viS þig. ^n eg verS aS tala
um þaS viS einhvern, og nú var eg búinn aS
gleyma aS eg er giftur. GuS minn góSur, ef þessi
mál berast til eyrna Gertrudis. Fari þau svo langt,
stilli eg mig ekki aS drepa hann-------”
“TalaSu ekki á þessa leiS.”
“Eg hefi ekki hingaS til hugsaS, aS eg gæti
drepiS mann, en frétti hún þetta, verSur mitt fyrsta
verk aS murka úr honum lífiS. Hún mundi trúa
því. Hún þekkir mig undur lítiS. Hún yrSi viti
sínu fjarri, og hvaS ætti eg aS hugsa um þaS? Alt
væri tapaS og týnt—” Hann fól höfuSiS milli
handa sér og vinrtist nær örvinglan.
Runnels vissi ekki hvaS hann átti til bragSs aS
taka. En oft hafa orS og hreyfingar áhrif og breyta
kringumstæSum óvænt. Hann IagSi aftur hönd
sína á öxl Kirk og mælti:
“HugsaSu þig um, gamli kunningi. Eg trúi þér.
Eg hefi fyrir löngu vitaS, aS þeim hefir ætíS orSiS
eitthvaS til ásteitingar og sundurþykkju, sem allir
vita nema eg, — og eg veit þó sumt. Cortlandt
lætur nú staSar nema um stund. Og þessir kunn-
ingjar okkar, sem hér voru, breiSa tæplega út þaS
sem ykkur fór á milli. Þeir geta naumast haft þaS
eftir.”
“ViS erum aS eins aS hálfu leyti gift, eftir
hennar trú og venjum. Og eru konur ekki ákaf-
lega afbrýSisamur, Runnels? HvaS heldur þú hún
tæki til bragSs?-------”
"BerSu engan kvíSboga fyrir því. Eg er aS
hugsa um Cortlandt. Ef hann kemst aS þeirri niS-
urstöSu, aS hann hafi hlaupiS á sig, hvaS mun
hann aShafast?”
"Hann„ verSur aS átta sig á rangindum sínum.
Eg segi honum þaS, og konan hans segir honum
þaS. — En þú, Runnels, verSur aS trúa sakleysi
mínu.”
“Já.—En nótt þessi hefir orSiS mér alt önnur,
en eg vænti. Hún er mér sama og heilt ár. Komdu,
viS verSum aS fara heim. Þú getur ekki veriS
hér.”
“Mér finst eg muni ekííi festa blund, fyrri en
þessi vandræSi eru læknuS. því vinir mínir halda,
aS eg sé sekur og sannur aS ákærunum. ÞaS
eySiIeggur mig."
“ViS tölum ekki meira um þaS aS sinni. Hér
getum viS ekki veriS í alla nótt. Þjónarnir eru
farnir aS hafa gætur á okkur,” og Runnels hálf dróg
vin sinn meS sér út úr stofunni.
Þeir gengu gegn um húsiS. ÞaS var orSiS
mannfátt í göngunum, þó sáu þeir Clitford rölta
letilega um aSal ganginn. Þetta var tveimur
stundum eftir miSnætti, sem þeir voru á ferS. Þeim
kom saman um aS ganga út og anda sér svölu
næturloftinu. Þeir gengu aftur til Ancon.
Eftir stutta stund kom Clifford á eftir þeim og
var auSséS aS hann vildi vera þeim nálægur.
Kirk var hvergi nærri búinn aS ná sér og var í
sollnum móSi. Hann talaSi fátt. En andlit hans
bar vott um gremju. Runnels bauS honum góSa
nótt og hélt heimleiSis. Þeir voru nálægt hvor
öSrum, Kirk og Clifford. Tilfinningar Kirks smá
sefuSust, svo hann hélt áleiSis til gistihallarinnar.
Hann var aS hugsa um, aS Cortlandt mætti blygS-
ast sín aS mæta konu sinni þetta kveld.
Hann fór ekki gegn um skrifstofuna, venjulega
leiS til herbergis síns, heldur þá leiS, er pau Chic
quita fóru um kveldiS. Hann fann Allan bíSa
sín, þá hann kom inn. Allan byrjaSi á masi og
rugli, um hamingju herra síns. En Kirk batt skjót
an enda á þær viSræSur og mælti:
"Komdu meS hversdagsföt mín!” Svo byrj-
aSi hann tafarlaust aS tína af sér klæSnaS þann,
sem hann var í.
"ÞaS er of seint, herra. ÞaS verSur tekiS eftir
aS þú ert úti um hánótt-------”
Kirk gaf rausi Allans engan gaum og mælti:
"Þú mátt koma meS mér, Allan, ef þú vilt. Eg get
ekki sofnaS fyr en eg hefi gengiS töluvert mér til
hressingar."
Hálfhræddur og undrandi af þessari óvenju-
legu háttsemi húsbónda síns, drógst Allan meS
honum eins og í leiSslu. Eftir stundarþögn mælti
hann: Aldrei hefi eg veitt herra mínum eftirtekt
jafn hryggum sem hann er nú,"—og hann rang-
hvelfdi í sér augunum. Hann var smeykur aS Kíik
kynni aS reiSast viS þessa athugasemd. Eftir litla
þögn bætti hann viS: “Er þaS Ramón Alfarez,
sem?-------”
“Nei. Ekki Ramón. Alt annar. Eg hefi veriS
særSur—stórsærSur, — get ekki skýrt þaS fyrir
þér, Allan. Þú getur ekki skiIiS þaS.” —
Grimdar og hefndardrættir færSust um andlit
Allans, en hann sagSi ekkert, heldur nöIdraSi eitt-
hvaS óskiljanlegt viS sjálfan sig, sem Kirk veitti
engan gaum.
XXVII. KAPITULI.
Edith Courtlandt gekk ekki strax til hvílu, eftir
aS hún kom heim frá dansinum. Hún var bæSi
hrygg og reiS út af svörum þeim, sem Kirk veitti
Prentun.
Alls konar prentun fljótt og
vel af hendi leyst. — Verki
frá utanbæjar mönnum sér-
staklega gaumur gefinn.
The Viking Press, Ltd.
729 Sherbrooke St.
P. 0. Box 3171 Winnipeg
henni. Svo var hún alls ekki syfjuS, þó liSiS væri
fram a nóttina. Alt var þögult og þunglamalegt.
Regntíminn var ekki byrjaSur. Þurkar og hitar
höfSu gengiS langa tíS aS undanförnu. Alt var
skraufþurt og óþjált. ÞaS var sem þungi og drungi
legSist yfir alt, inni og úti. Inn um opinn gluggann
heyrSist ekki stunur né hósti.- Varla aS öldugnauS-
iS þyrSi aS gjöra vart viS sig. Sem klettarnir og
ströndin tækju ekki undir viS öldurnar. Þögn og
kyrS eiga oftast illa viS stórlynt og stórvirkt fólk.
ÞaS var auSséS, aS frú Cortlandt hefSi gilt einu,
þó þetta rjómalogn og dauSaþögn hefSi ekki ríkt
í kringum hana.
Hver stundin leiS eftir aSra. ÞaS var eftir
stutt af nóttu og enn þá var frú Cortlandt á ferli.
Þá heyrSi hún aS ytri dyrnar voru látnar aftur og
Cortlandt ganga upp á loftiS. Henni þótti vænt
um, aS hann hélt sig í herbergjum sínum og hafSi
ekki um langan tíma stigiS fæti inn til hennar, og
alls ekki um þetta leyti nætur. Hún var engan veg-
inn í því skapi nú, aS hún kærSi sig um aS eiga tal
viS hann.
Hún varS því meira en lítiS gröm, er hann
gekk rakleitt inn til hennar og án þess aS berja á
hurSina. Hún sneri sér undan svo hann sæi síSur,
aS hún undraSist yfir komu hans.
“NokkuS seint til aS bjóSa góSa nótt,” sagSi
hún kuldalega.
"Eg kem heim frá samsæti herra Kirks
Anthony.” Málrómur hans jók henni ótta. Hún
leit á hann. Hún ætlaSi ekki aS þekkja hann aS
útliti, þó hún þekti gönguhljóS hans og málróm.
Hún hafSi aldrei áSur séS hann meS því tilliti, sem
hann hafSi nú.
“HvaS er aS þér, Stephen? HefirSu drukkiS
mikiS?"
“Nei. Alls ekki. — Eg færi þér dálítiS.”
Hann tók hinn litla, undur fallega bikar upp úr
handtösku sinni og lét hann á borSiS. ‘ Þeir gáfu
mér þenna bikar í kvöld.”
“Hann er verulega laglegur, þó eg hafi litlar
mætur á slíkum hlutum.”
“Og þetta líka.” Hann sýndi henni úriS.
“Ó, þaS er yndislegt.”
“Já, eg hélt þér myndi geSjast aS því. ÞaS er
frá Anthony,” og hann hló hálf tryllingslega og
ypti öxlum.
"Þú sýnist hálf kynlegur yfir þessum heiSurs-
gjöfum. Þú hefir þó átt von á þeim?”
Hann greip fram í: Kirk Anthony hélt ræSu,
þá hann afhenti mér úriS, fagra ræSu, þrungna
vináttu, velvild og þakklátssemi. Hann hafSi ræS-
una orSrétt upp fyrir henni, eSa sem næst orSrétta.
“HvaS segir þú um þessa ræSu?" spurSi hann.
“Mér finst hann hafi látiS vinfengi sitt frjáls-
mannlega í ljós. En hvr ertu aS segja mer þetta
nú? Má þaS ekki bíSa til dagsins í dag? Eg er
svo lömuS í þessum ognar hita.
“Hann viSurkendi opinberlega skuld sína,
eSa ykkar—"
Frú Cortlandt leit upp stórum augum. Þetta
var eigi Stephen Cortlandt, sem hún hafSi þekt.
HvaS? var hann ruglaSur, brjálaSur? Útlit hans
vottaSi, aS þessi maSur væri ekki undir áhrifum
sinna eiginlegu skapsmuna. Sama kalda og illgirnis-
lega glottiS, sem hafSi espaS hana kveldinu áSur,
var enn á andliti hans.
“Komdu meS þaS, sem þú átt viS!" sagSi hún
óþreyjulega og gröm. “Eg veit ekki hvaS þú ert
aS fara. Ef þú hefSir ekki viljaS þiggja nokkuS
frá honum, hví varstu þá aS fara í boSiS?
Hún hræddist látbragS hajis og. viSburSi,
og hún stóS á fætur, til aS verjast óttanum, sem
hafSi gripiS hana.
“Eg tók viS því öllu, eins og þaS gafst. Eg
ætla aS lofa honum aS vefja snörunni kringum
hálsinn á sjálfum sér. þá tek eg í endana, — og
hengi hann ------
“Stephen, Stephen!” hrópaSi hún óttaslegin og
sannfærS um, aS maSurinn væri brjálaSur.
“Þú ert mikiS veikur. Þú þarft læknishjálpar
tafarlaust. Eg skal kalla á Jocel,” og hún studdi
höndinni á öxl hans.
Hann færSi sig undan. "Nei, nei, eg er eins og
eg á aS jnér.” Hann gerSi enga tilraun til aS
stilla sig. “ImyndaSu þér ekki, aS eg sé aS tapa
vitinu. Eg hefi aldrei átt eins skýrt og bjart vit
sem nú." Hann bankaSi meS fingrunum á enniS.
“En, en eg er þreyttur — þreyttur af biSinni."
“Viltu ekki hátta, og eg kalli á læknirinn?"
“Nei, ekki alveg strax. Bíddu viS.
“Hann sagSi þeim alt um þaS, hvernig eg hefSi
tekiS sér og gjört alt fyrir sig. Og hann hefSi veriS
vinur minn, sem einn af- okkur.------Eg samþykti
alt sem hann sagSi þeim." Hann þagnaSi um hríS.
“En hvaS heldurSu eg hafi gjört? Eg lék sama
leikinn og þú ert vön. Gettu upp á. HugsaSu
þér þaS.”
Hún varS .öskugrá í framan. Hún vissi aS
ingur og þrumulostin. Hann hélt áfram:
“Eg sagSi honum frammi fyrir þeim öllum, aS
eg ætlaSi aS gefa honum dyrasta hlutinn, sem eg
ætti til í eigu minni,—og eg gjörSi þaS líka. Eg
gaf honum í viSurvist þeirra allra, þaS sem mér
hefir orSiS dýrast af öllum gersimum. Viltu geta
upp á?--------Eg gaf honum þig!”
Hún kom engu orSi fyrir sig. Hann hélt áfram
viSstöSulaust:
Eg sagSi honum, aS hann hefSi átt þig, síSan
hann kom hingaS, og nú gaf eg honum þig lög-
lega. ”