Heimskringla - 19.01.1921, Qupperneq 3

t
WINNIPEG, 19. JANÚAR, 1921
M&IM3KRIN&LA
?. dLA»SIÐA
sofnaði eitt sinn ótóðvandur karl
í kirkju, sem oftar^ en losaSi j
svefninn er presturinn nefndi gucSs'
lamib, og sagSi viS sjálfan sig:*
“Nefndi lamb og leit á mig”. —1
Svona bítur sökin fast. Ö3ru
sinni fór karl tíl kirkju — hann’
hafSi áSur stoliS 12 lömbum —|
og (þeg&r byrjaS var aS hringja *
kirkjuklukkunum, heyrSist honum'
þær segja: “Þjófur er hann dala-J
mann, fcólf tók Ihan nlömlbin, tak-j
iS þiS hann.” — Svona vægSar-j
laust bek sökin þessa lambaþjófa. J
Þessar meinlausu gömlu sögur
komu ufram í hug minn viS lestur
ritstýórnargreinar, er stóS í Lög-
bergi fyrir skemstu. Þar hleypir
Jón Bíldfell sér af ritdómara-
stokkunum, og rennir sér á Víg-
slóSa Stephans G. Steplhanssonar.
Syndir J. B. í kafi gegnum fyrsta
kvæSi bókarinnar, “Assverus" og 1
kemur upp áttaviltur og illa á sig!
kominn, meS tvær hendingar í!
nefinu, þessar:
“Sérhvert morSvopn, alla heims-
ins !heri,
hefi eg vígt til glæpa’ og aftur-
fara.”
Þetta hefir sölkin sagt J. B. aS
væri satt, og hafi hún þökk fyrir.
Því næst gengur J. B. í HleiSru-
mannabardaga; sleppur úr honum
meS fjórar hendingar, og er þá
kominn aS erindinu Ögranir , er
hann segir aS sé inngangur aS lýs-
ingu á stríSinu nýafstaSna.
J. B. segir aS í því erindi sé
hrúgaS saman “foölsýni, Ijótum
hugsunum og fráleitum staShæf-
ingum”. ErindiS er svona-
“Þegar sérhver ganti og gjóstur
grunnhyggnina æsti í róstur,
fús til sig og sína aS spara,
sjálfur ætlar hvergi aS fara!
h!,ggjaSi hæst á múga-mannsins,
rnannafolót til fósturlandsins,
viss, aS bera í sínum sjóSi
sæmd og auSlegS fra hans bl'oSi,
tómum köllum kok-hreystinnar
kaupa nafnibót lýShyllinnar:
Stærsta huga þurfti þá, I
aS þora aS sitja hjá.
Svo beetir J, g.^ví yi^- aS ^aS.'
sem upp er taliS í þessu erindi, sé!
skylduverk lífsins, og margir hafi,
lagt sig í hættu til aS uppfylla þau.
Sumir sátu hjá og vanræktuj
þessi skylduverk. — SkáldiS segir
aS hug hafi þurft til þess, aS þora
aS sitja hjá. — En þaS vill J. B.
ekki heyra.
J. B. Þykir skáldiS hafa gengiS
heldur langt meS erindinu ‘TíS-
indamaSujrinn”, er byrjar svona:
“Hoppandi dauSinn um heims-
foygS og sæ.
Hrópar nú inn í serhvern bæ.
Og mun þaS sanni næst, þvi
þeir, sem höfSu þessi áSurnefndu
skylduverk lífsins aS rækja, fóru
vitaskuld ekki í stríSiS, oví hopp-
aSi dauSinn þar af leiSandi ekki
inn í þeirra bæi fyrir þær orsakir.
Þá rekur Jón Bíldfell sig heldur
illilega á kvæSiS “Vopnahlé”. —
Segir þaS vera samtal milli
tveggja manna. ÞaS er rett. Svo
bætir hann því viS aS eldri maS-
urinn sé ÞjóSverji, en sá yngri sé
fjandmaSur — og Englendingur.
Ekki er hætt viS aS ímyndunar-
afliS rugli sannleiks-hneigS (!),
Jóns.jafnvel þó hvergi sé hægt aS
ifinna þessum orSum staS í kvæS-
inu. Hjá hvorugum þessara
manan er foægt aS finna ærlega
hugsun, segir Jón, og er þá mÍKÍ
sagt, þar sem annar er — hans
sögn — Englendingur, og ÞjóS-
verjinn talinn óheimskur.
Þá ætlar J. B. aS rifna ú.t af er-
indinu “SláturtíSin”, og þa® gen°
ur svo langt, aS hann (J. B.) ber
þaS upp á Englendinga, aS þeir
hafi gengiÖ í stríSiS aSeins til aS
drýgja blóSiS í evrópíska slátur-
troginu. Nú hefir einhver skoll-
inn veriS aS bíta. — ESa hvaS
meinar hann aö halda öSru eihs
fram? þar se mí erindinu stendur:
”ViS trogiS situr England og er
aS Ihræra’ í blóSi,”
Vanalega voru þaS konur, er
sátu viS blóStrogiÖ á Islandi. Þær
voru ekki aS drýgja blóSiS, held-
ur aS gæta þess aS þaS færi ekki
til spillis, því skurSarmaSur hafSi
venjulega nóg aS gera, þar til höf-
uS kindarinnar var laust viS bol- ^
inn. I
Nú ef England hefir veriÖ kon-
an, er sat viS iblóStrogiS, til aS
gapta þess aS blóS þeirra ntanna
er féllu, færi ekki til spillis, þá 'á
England ævarandi heiSur skilinn
og varla mun nokkurt skáld háfa
sagt önnur eins hrósyrSi um Eng-
land í þessu sambandi, sem St. G.
Stephansson, og ætti J. B. aS fyr-
irverSa sig fyrir hugsanir sínar í
garS Englendinga. Þær ganga
næst þVí þegar karlinn hálfsof-
andi hélt aS presturinn væri aS
brígsla sér um lambaþjófnaS, af
Stólnum.
En nú fer aS grána gamaniS.
Nú fer aS bulla upp úr skónum á
Jóni. Hann sem sé gengur af
göflunum yfir aíSasta kvæSi bók-
arinnar. Telur hann ástæSuna
fyrir æSi sínu þá, aS skáldiS yrki
í nafni Fjallkonunnar, en ék'ki í
sínu eigin nafni, til fallinna og
heimkominna hermanna.
En guS veri oss næstur! Veit
Jón Bíldfell þá ekki, aS Stephan
hefir æfinlega ort í nafni Fjall-
konunnar?
Ekki vil eg saka Jón um
heimsku eSa skilningsleysi, því
ekik er víst aS hann hafi bundiÖ
sér þá bagga sjálfur. ASeins skal
eg leiSrétta hann á þeim hending-
um í þessu kvæSi, sem hann rang-
færir sjálfur og hneýkslast svo á.
Ef aS Jón hefSi skiliS þetta kvæSi
og háft vit á aS þegja, þá hefSi
hann ekki gert sig aS minni'manni
meS umsögn um þaS; og sjálfsagt
hefir hann ekik vitaS, aS síSasta
erindiS, sem hann hneykslast mest
á, er andvarp syrgjandi móSur,
sem mist hefir syni sína í stríSinu,
en heimt þó surna heim, aS meira
sSa minan leyti andlega og líkam-
lega fatlaSa. . Og fáar munu þær
mæSur vera, sem álita syni sina
jafn mikla menn, eftir aS þær hafa
orSiS manni aS bana, þó óvilja-
verk væri; og hvergi lætur skáldiS
Fjallkonuna áfella syni sína fyrir
þó þeir yrSu aS tgka þiatt i
þessari mæSuför, heldur lætur
þaS (skáldiS) hana segja:
“En vei sé þeim, og vei sé þeim,
sem véla knérunn minn,
aS vega blindra höndum
í grannaflokkinn sinn,
eins hermislega og HöSur,
til óráSs auSsvikinn.”
Seztu nú niSúr, Jón minn, og
hlustaSu á.
Loki, ímynd alls hins illa er sa,
er vélaSi HiöSur. Hann var blind-
ur. — Loki fékk honum mistiltein;
benti honum aS skjóta á Baldur;
kvaS þaS ekki myndi saka, en þaS
varS Baldri aS bana.
Nú sérS þú þaS, Jón minn, aS
KainsmerkiS — bróöurmorSingja
merkiS — tilheyrir ekki HöSur
eSa Kain — eSa hermönnunum,
sem féllu, eSa heimtust aftur
heim, foeldur Loka. Máttu nú
sikilja, aS misskilningur þinn.á
þessu kvæSi er engu minni en
karlsins á kirkjuklúkkunum.
Þá getur J. B. þess aS Dr.
GuÖm. Finnþogason sé einn af
leiSandi mönnum Islands- Sömu-
leiöis segir J. B. aS G. F. hafi
dvaliS hér á meöal vor, oss til
uppbyggingar og ánægju, og mun
þaS satt vera, því eins og flestir
munu minnast, var þaS Kirkjufé-
lagiS sem stóS fyrir því heimboSi,
og eru víst allir Vestur-Islendingar
Kirkjufélaginu þakklátir fyrir þaS.
Er þaS illa gert af J. B. aS gefa
þaS í skyn, aS KirkjufélagiS sé sú
illvígasta loppa, er rétt hafi úeriS
aS Vestur-Islendingum. Eftir því
ætti G. F. aS vera sú bitra skálm
er loSna loppan héldur á, því ó-
mögulegt er aS hugsa sér aS J. B.
eigi þar viS Stephan G. Stephans-
son. Svo auSvirSilegur er J. B.
ékki. aS líkja íh'esta og bezta
manni Vestur-Islendinga viS
loSna loppu, en lærSustu og merk
ustu mönnum Austur-íslendinga
viS bitra skálm, er Stephan heldur
á og beitir til aS höggva sundur
þjóSernisbandiS milli Austur- og
Vestur-Islendinga.
Ekki er gott aS ætla á, hvaS J.
B. er aS fara. Hann virÖist hafa
vilst in ní sjálfan sig. Því litlu er
þaS betra er hann segir: "Og þaS
er c.kki Dr. G. F. einn þarna yfir á
Islandi, sem hefir léS fylgi sitt til
þess, aS bróSurmorSingja-merkiS
verSi fest á þessa föllnu Vestur-
Islendinga, heldur hafa tvö mál-
gögn þjóSarinnar, Lögrétta og
Tíiminn, sérstaklega þó Lögrétta,
gert þaS meS því aS lýsa vtel-
þóknun sinni yfir þessu kvæSa-
kveri, og því sem þaS hefir aS
geyma.” — ESa meS öSrum orS-
um! Dr. GuSm. Finnbogason rit-
s/tjóri Skírnir, Þorsteinn Gíslason
ritstjóri ÓSins og Lögréttu, og
Tryggvi sonur Þorhalls biskups
ritstjóri Tímans, eru allir aS
hjálpa Stephani G. til aS festa
bróSurmorSinga-imerkiS á þessa
föllnu Vestur-íslendinga, eftir
sögusögn J. B.
Hvernig lízt ykkur á? ESa er
nokkur furSa þó Dr. G. F. dytti
í hug loÖna loppan þegar J. B. var
aS kveSja hann.
Nú vantar sannarlega einhvern
GuSmund góSa til aS vígja berg-
itS — LögfoergiS, því nú eru loSnu
loppurnar farnar aS sýna sig, og
sést þaS foezt á því þar sem J. B.
lætur sér sæma aS líka Stephani
G. Stephanssyni viS eitthvaS, sem
hann heldur aS sé miklu verrá én
mannæta.
A3 lendingu getur J. B. þess, aS
Stephan hafi boriS hærra hlut í
minnisvarSamálinu. Sjálfsagt hefir
J. B. ekki meint aS auglýsa þann-
ig yfirburSi St. G., en honum hef-
ir orSiS þaS óvart í reiSi sinni.
Og svo hefir máske eitthvaS
veriS aS bíta. —
AS síöustu vil eg minna Jón
Bíldfell á, aS kvæSiS “Vopnahlé”
sem hann segir aS engin ærleg
hugsun sé í, hlaut skaldiS verS-
laun fyrir áriS 1915 frá Bókmenta
félaginu íslenzka. ■— Sjalfsagt eru
þeir menn, sem aS því standa, ill-
gjarnir heimskingjar, sem veita
verSlaun fyrir kvæSi, sem engin
ærleg hugsun er í! Eöa svo
myndi Jón Bíldfell líta á máliS.
Jakob J. Norman.
Wynyard.
En vestur á Strönd er’þó sjálfsagt
sól,
og sonurinn þar á betra skjól. —
En fátæk af fréttum er hríSin.
Og loks þegar sumariS sælt hér
1 akín
berst sorgarfregnin: aS kista’ og
* lín
sé svæfill þinn, Björn, og sængin
þán
og sumar þitt, hvíldar-vetur.
Nú lengur Iþú skrifar ei línu heim.
Og leiSin til Islands er bönnuS
þeim,
sem VestriS sitt svefnþorn setur.
En viknandi foreldrar þakka þér,
aS þeim ertu geislinn, sem myrkri
ver.
Svo ástríkur sonur aS sjaldgæft er
Og sólskin þitt umvafSi flesta.
Og vandamönnum og vinum hjá
þú vakir sem stór og fögur spá —
sem mannse'fni mesta og bezta.
IV.
| Hvort himinn er grár eSa heiSur
og blár,
i á hjartaS sem lifir ótal þrár
I og aldraSir foreldrar æskuspár-
j um eilífSar draum-huldu vegi.
Þeir út vilja lengra en ljósmáliS
nær
til landsins, sem barniS í fögnuSi
grær
og sigla mót sólu og degi.
( Þ. Þ. Þ.
Haralcur
steinsmiður á SauSárkróki.
Þó aS steinn úr stuSlabergi
strandir viS í djúpiS falli,
ókunnugir ei hans saíkna,
en hinn kunni skarS þar sér. -
Autt er Haralds orSiS sæti;
áítvinirnir bezt þaS skilja
hversu altaf autt þaS verSur; —
ættarveggur skarSiS ber.
Hagleik þinn og handalistir
hlaut aS mestu dagleg vinna,
er úr sandi steina steypti,
stoSir hlóS og reisti viS.
Óbrotgjarn og heill huga,
hægur, traustur, þungur fyrir;
bazt ei þína byrSi’ á aSra,
beiddir sjaldan önn um griS.
Dýrgripina dýrstu, kærstu:
dæturnar og konu þína,
huldir þú viS hjartastaSinn,
hlúSir aS þeim mundum tveim.
Þökk grét ekki þurrum tárum
þegar ástmenn viS þig skildu,
og í minning æSsta sæti
áttu stöSugt geymt hjá þeim.
Þ. Þ. Þ.
—Lögrétta.
| vmu AHilrrMAo
j GjwíCLA.-,
LAia.
jLnamt
2 f |
Læríð Rakaraiðn.
Islenzkir piltar og etúlkur óskast til þess aS læra rakara-
iSn. ASeins 8 vikur þurfa til náms viS Hemphills Barber
Colleges. Eftirspvim er mikil eftir rökurum bæSi í Canada
og Bandaríkjunum. Há laun, frá 25 til 50 dollars um vik-
una. VéT ábyrgiumst atvinnu hverjum nemanda sem út-
skrifast. Margir bæir þarfnast rakara og því víSa tækifær-
iS aS byrja upp á eigin spítur. FinniS okkur eSa skrifiÖ
eftir fræSslubækling vorum, sem segir ykkur hversu auSlærS
rakaraiSnin er og hvemig vér setjum nemendur vora á lagg-
irnar meS vægum mánaSarborgunum.
HEMPHILL BARBER COLLEGE,
220 Pacific Ave., Winnipeg, Man. — Útfoú aS Regina, Sas-
katoon, Edmonton, og Calgary.
Hér er tækifæri fyrir Islendinga, stúlkur og pilta.
BjörR JÓRSSon
Fæddur á Bakka í SvarfáSavdal,
20. okt. 1891.
Dáinn í Seattle, Wash., 5. apríl
1920.
I.
Um gluggana sólin geislast inn.
Á gólfinu leikur drengurinn
meS rósavarir og rjóSa kinn.
Og röSullinn kyssir bæinn
og lokkana hans og létta brún.
Hann langar til blómanna út á tún,
sem bifast viS háfræna blæinn.
II.
Og aftur er himininn heiSur og
blár
og hjartanu eru vaxnar þrár.
Og uppkominn drengur á ótal
spiár
um æfinnar framtíSar vegi.
Og út vill hann lengra en land
hans nær,
aS líta þann vöxt, sem ei heima
grær. —
Hann siglir á sólríkum degi.
En heima í bænum er hljóöara en
fyr
og íhægar gengiS um allar dyr.
Og ástvinahugar í auga spyr
um íslending vestur í löndum.
En svo koma bréfin frá syninum
heim,
er samtengja foreldra drengnum
þeim,
sem ferSast á fjarlægum strönd-
um.
iii)
Á gluggana hríSin byrSar ber.
I ( brothljóSi veSzanna feigSsn er.
Og voriS er fjörlaust sem fallinn
her
Gas og RafurmagDS-
áhöld
Yið lágu Terði.
Fjölgi®
ySar.
■ os ofoar áhold tS
RafcnaCTos þvo4tav«3ar, lútw&ráboU, kaffiköaiar,
þvottejirn o. fL
Úr rvógu aS vdja í húsgagoafoúS vorfl á neStti gólfi
ELECTRJC RAILWAY CHAMBERS,
(Hotoí Notre Dame og Albert.) T
Winnipeg Eiectric Railway Co,
og fólk verSur líkt og tíSin.
MetSan þér toíjitS 1 bænum getn foér
haldrS «.il á hsilbrisrSishæli vorn-
r-
tt
NOmONS
PfLES MAY
CAUSE
GYLLINI-
ÆÐ.
VoLdur mftrgum ajúkdóm-
nn\ og þú tretur tekiO öll
þau oinkaleytto mtiOöl, Bem
£ást, án nokkure bata.
— EOa þti gotur Teynt
alla foá áburOi sem tll eru
til cngra nota.
Þú veröur aldrei laus vIO
kvilla þennan meö því (og
þvf tU sönnunar er aö exk-
ert hetir gagnaö þér af Því,
sem þú haflr reynt).
EN VILTU NU TAKA
KFTIK?
e aa -pbojcb. w. m. mm
Dk. GBO. H. CAU&ui
séaks.r BUiðiift JCjrma, I if
Baf •• KT.rk>.ijtM4w
KOOB m
l’ku>
JSMl
Dr. m. B. Hallcfmr&mm
4*1 BOTB ICllBue
Tb1b.i A3S21. Cor. I’urt. o* *«■»-»
■ tundar einTkríungu k«rklarrfte
o* a«ra lungnasjúkðóma. Br JS
finna 4 skrlfstofu slna) kl. U ttt II
f.m. og kl. 2 til 4 .. m.—HalælH a*
4* Alloway Ave.
Taletml: A888»
Dr. J. Q. Snidal
TANNICEKNIR
■14 Somer.et Block
Portage Ave. WINTVIPl
Dr. J. Stefánsson
4*t Born BriLDi.tn
Hormt p.rtarr Ave. ag EdniMrt.M H,
■tundar elngBngu augna, arrnA
*•/ •» kverka-.Júkdóma. A« kltta
trA kl. 1» tll II f.k. «g kl. I Ul *.
PkoM: AJOl
MeHlilan Ata. iviaalHI
Tír kBfnm fullar blrgHIr krvte-
“•* lyf»««la y*ar blnga«, vér
uala lyfja o* raeBala. KsntfB
t»mm aeSulln uAkva.mle«a aftit
■vleuuum lknanna. Vér elnnaa
utanavelta pBntunum eu aollum
«lftlnral«yfl.
COLCLEUGH <!& CO.
Daatr t»sr 9krrhrm)k« IN».
Phom*ni og K7UO
A. S. BARDAL
aelur likkletur oi annaet uu *t-
fartr. Allur útoúnaVur a4 kaati.
Siafranur eelur raon allekonar
*lau.»-ar»a cir leKBtelua. i t
«1* srcTISíOOKB ST.
Pkoue: N«(t«7 WWJÍIPEG
Dr SíG. JÚL. JÓHANNESSON
Lækningastofa 637 Sargent.
Op. kl. I 1—.) 0g 4—7 á hverj-
um virkum degi.
Heimilissími: A 8592

TH. JOHNSON,
Úrmakari og GullwniSiiz
8«lur giftingaliyfiabríi
Btretakt athysil veltt pBntuksa
OJT vi«*J8r»um útan af landi.
S48 Mkin Bt. rki.net a4«st
J. J. Swaa»oii
H. G. H1»rftawE
J. J. SWANSON & C0.
r ASTElCi V AHAI.AH «« „ „
Kalara mltnar.
Talalml A«34»
8*8 Parta Hullainu Wlualpvw
Vér eyöiieggjum en náttúran sjálf nemur burt þaö sem ves-
ÖM þessari veldur, og til þess notum vér rafmagnsstrauma. Fá-
ir þú enjtn bót borgar þú osa ekkert. Þú eyöir engum tíma og
ert ekki látinn liggja í rúminu. Lækningin tekur frá 1 klukku-
tfma til 10 dAga, eftir ástæöum. Ef þú getur eigl komiö þá
akrifaöu osa.
Utanáskrift vor er: Dept. 5.
AXTELL & THOMAS
Núningar ogrstmagnilækningkr
IT5 MATFAIR AVT,. — únjfNIPEO, MAN.
HeDeuhæli vort »0 175 Mayfair Ave. er etórt og rúmmild’ð
maS ölitBn nýítxstu þafgtndum. —
Taanlænir
Dr. H. C. JEFFREY,
Vcrkatofa yfir Baek of Comnerce
(Alexknder & Hkln Bt.)
SkrtCafofmtlaat: • f. k. tU SJ9 e. k.
OU taaiamll tBIuS.
Steíán Sölvason
TIAOHXB OF P1A.NO
Phone N. 6T»4
StA 11 Nliinor* Blk., Msryland B1
SkxiEtS eftir vorSfiste
Vír
J. F. McKeszie Co.
G«R BsðdJRs;
(Cot. Prfncess og B*rmntyno)
Wianspec, Mfim!
SpyrjíS tro verS rort 4 þrcakl-
vélabeltom og áhöJdato. — Sér-
ataklcga gerem viS Jcclwm vélaj’
©g höíam peote í þasr, SesnadiS
okbir Jod»on vrþattAT ykkex og
i véx mxmaxa tpers ve) vTS þaer
mjðg nnngjðr&u vwrök eSet panríö
fr4 oaa vélarfdutafT*. og gpriS verk-
«S atálík.