Heimskringla - 13.04.1921, Page 7

WINNIPEG 13. APRIL 1921

HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSIÐA.
The Dominion
Bank
HOUNI NOTKB DAME AVB. Oö
SHERBROOKE ST.
Hð(u«Ntðll uppb......« ð,000,01X1
VurasjötVur .........* 7.000,000
Allnr elgnlr ......$70,000,000
Sérstakt athygli veitt viðskiít-
um kaupmanna og verzlunarfé-
aga.
SparisjóíSsdeildin.
Vextir af innstœðufé greiddir
jafn .háir og annarsstaðar.
Vér bjóðum velkomin smá sem
ííthr víðskifti-
PHOJÍE A «358.
P. B. 1UCKER, Ráðsmaður
Frá Islandi.
Þtótt fyrir iþetta skilningsleysi hafa
keupfélög risiS upp víSsvegar um
Vestfjörðu og virSast dafna vel.
BreiSfirSingar hafa stoifnaS kaup-
félag og útgerSarfélag jafnframt.
Mýriireppingar í DýralílirSi höfSv
fyrir ári myndaS pöntunarfélag
neö sér, en á síSastliSnu vori
keyptu íþeir verzlunarhús jens sál.
GuSmundssonar kaupm. á Þing-
eyri og myndaS kaupifélag meS
verzlun jiar. Ungu reglu-og áhuga-
máSur, Óskar Jónsson frá Læk í
Df. hefir framkveemdastjórn á
j .srrdi. — SúgfirSingar hafa kom-
j S á stofn kauplfaíagi, sem sagt er
j aS brátt muni ná undir sig allri
j verzlun þar í firSinum; kaupfélags
| stjari er þar Magnús Árnason og
' iflestir atkvæSismenn fjarSarins og
, kaupstaSarins, aSrir en kaupmenn
_____ l j irnir, eru þar félagar og braut-
Fréttapistill úr Dýrafirði. Alt rySjendur. — Á IsafirSi, þar sem
réSist betur en áhorfSist meS verzlanafjöildinn var aS verSa ó-
skepnuhöld hér um slóSir á síSast- 'þolandi, er nú líka stofnaS kaup-
JiSnu vori; iþrátt ifyrir ógrynnileg lélag fyrir ötula framgöngu síra
fannalög fram eftir ölllu vori og GuSm. GuSmundssonar og fl.
sumri og kalsaveSráttu, varS eng- góSra manna. únaSarsamband
inn fellir. Má þaS iþakka því, aS VestfjarSa leitast eftir föngum viS
hér hlupu því nær allir) sem hey bæta og efia landibúnaSinn, og
áttu undir bagga meS þeim sem viShaflda álhuganum ifyrir því mali,
lentu í IfóSurskorti og sumir svo, sem sízt er nú vanþörf á, en lík-
aS viS lá aS íþeir stefndu sjálfum 'Jega. verSur þaS neySin sem enn
sér í voSa; isvo og þvLhve hægt kennir bezt naktri konu aS spinna.
var hér aS ná í fóSurbæti og hag- — Ungmennafélögin á VestfjörS-
nýta hann. Grasvöxtur varS meS um bafa ákveSiS aS láta íþrótta-
seinna móti, en varS dágóSur kennara ferSast um meSal felag-
sumstaSar. Heyskapur yfirleitt anna til kenslu og leiSbeininga.
meS minna móti; TöSur náSust Þykir siimum þaS nokkuS djarft
inn lítt eSa ekkert skemdar en út- j teflt núna í dýrtíSinni, en félögin
Ihey hafa verkast ilila. Heyaflinn eru búin aS ifeista trú á því, aS lík-
(því orSiS bændum erfiSur í ár amsstyrking, -'hirSing og -herSing
og aifardýr. LjaustiS hefir alt ver- ®eu öflugustu sottvarnarmeSAilin
iS mjög votviSrasamt, svo már og telja því ’fé vel varið sem geng-
er illa orSinn. — FiskiveiSar á ur til aukningar og viShalds lífs-
iþilskip' hafa gengiS meS bezta orkunnar, því orkunýting er menn-
móti og síSari hluta sumarsins og ing
í haust hefir veriS nætarafli á
'smábáta inni á IfjörSunum og
nærri landi viS útnes, en gæftir
hafa VeriS slæmar. -- ÞaS eru nú
um 500 ár síSan yfirgangur Eng-
lendinga hófst hér viS land og er
honum ekki lint, þótt í öSrum stíl
sé nú en var iþá. — Inni á Arnar-
firSi -- Jangt dnnan landhelgis-
línu, hafa botnvörpungamir ensku
veriS aS veiSum, svo aS segja
ARNAGULL
0»
ÁSA LITLA GÆASMALI.
MINNINGARRITIÐ
Nefndin sem stendur fyrir út-
gáfu minningarrits íslenzkra her-
manna, hefir ekki tékist aS fá nöfn
allra þeirra er í herinn fóru, og
myndir af þeim, og nauSsynlegar
upplýsingar um ,þá. Nefndina grun
ar sérstaklega aS þaS séu ýmsir
stöSugt í alt haust; hafa þeir ekki ‘ Bandaríkjunum sem ennhafa
Einu sinni var kóngur í ríki
rínu. Hann átti svo margar gæsir,
aS hann þurfti aS taka stúlku, sem
e'kkert gerSi annaS en aS gæta
þeirra.
Einu sinni kemur kóngssonur
nokkur frá Englandi, sem er aS
leita sér kvonfangs, en þykist
hvergi finna sér fullkosta.
Þegar þann ætlar heim í kóngs-
ríki, kemur Ása því svo fyrir, aS
hún skuli verSa á vegi hans.
Situr þú þá hérna, Ása litia?”
segir kóngsonur. ■
Eg set hérna, og er aS keppast
v;S aS bæta fötin mín, því eg á
von á kóngssyninum frá Englandi
í dag,” segir Ása litla.
“Ekki getur þú átt von á því aS
verSa konan hans,” se^ir kóngs-
son.
Jú, ef mér er ætlaS aS ejga
hann, þá verS eg konan hans,”
segir Ása litla.
Nú eru kóngssyninum sendar
myndir af fríSustu kóngsdætrum
í öllum nálægum löndum, og átti
hann aS velja um, hverjar hann
vildi helzt eiga. Honum leizt svo
vel á eina 'þeirra, aS hann sendir
undir eins eftir henni, og þegar
hún er honum 'föstnuS, ræSur
hann sér ekki fyrir gleSi.
Nú verSur aS segja ifrá því, aS
kóngsonurinn átti stein, sem hann
skildi eftir fyrir framan rúmiS sitt
á hverju kyöldi; og aS morgni
sagSi steinninn honum alt, sem
hann vildi vita.
Þegar kóngsdótturin kemur, fer
Ása til hennar, og segir henni, aS
ef hún hafi nokkurn kærasta áS-
ur, eSa viti eitthvaS |þaS í fari
sínu, sem hún vilji ekki aS kóngs-
sfonurinn viti, þá megi hún ekki
svifist þess aS draga vörpur slínar
um miSin þar á firSinum og iþann
veg gllataS veiSarfaferum og eySi-
lagt, Ifyrir þúsundir króna, auk
þess aflatjóns, er þeir meS því og
öllu botnróti sínu hafa valdiS. -—
Líikt þessu var þetta í fyrra-haust.
ekki göfiS nefndinni nöfn sín. ÞaS
er því hérmeS skoraS á alla slíka
menn aS senda nefndinni nú þeg-
ar myndir af sér og upplýsingar
sem ætlast er til; þaS eru til eySu-
iblöS fyrir iþær, se msend eru hverj
um sem vill. ÞaS skal sérstaklega
ÁlJir sjá aS þessu má ekki þann tekiS fra^n, aS þaS er ekki aSeins
veg fram fara. Menn þola ekki aS | *tast til aS ritiS flytji myndir af
imissa veiSarfæri slín iþótalaust ár ■ ölilum fslenzkum hermonnum,
af ári. Einhver umlbótaráS verSur j heldur einnig af öllum íslenzkum
<a3 finna. Væri ekki gjörlegt aS j hjúkrunarkonum sem aS einhverju
ríkiS hdfSi 1—2 botnvörpunga er leyti tóku þátt í herþjónustu, og
stunduSu veiSar og ættu landihelg- eru þvi allar slíkar ihjúkrunarkon-
ís jafnframt? — Þó aS mest hafi ur hér meS beSnar aS gefa sig
boriS á ósvílfni þesisar í AmarfirSi j fram viS nefndina, og sfenda 'henm
gætir yfirgangsins og landhelgis-1 myndir af sér. Nefndin er þakk-
brotanna víSar. — HlýviSri hafa' lát öllum þeim sem útvegaS hafa
veriS mikil í haust ,svo varía getur myndir og upplýsingar um her-
heitiS aS næturfrost hafi vart orS- j menn 'fyrir ritiS pg skorar enn einu
iS enn. GarSávextir hafa því náS sinni á alla góSa menn og konur
dágóSum vexti og uppskera þeirra
aS halda áfram því starfi, meSan
víSast meS betra mó|í. — Tvær
almennar samkoimuT vom bafSar
hér í ágúst mánuSi í DýrafirSi, og
ÖnundarfirSi. Gengust nokkrir
Þingeyringar fyrir hinni fyrtöldu,
í samvinnu viS U. M. F. Mýra-
hrepps, en samiband U. M. F. örn-
firSinga gekst fyrir hinni. Voru
báSar samkomurnar ifjöilsóttar og
fóru vel fram. — Einhver gat þess
aS Dýrf. og Önf. væru aS heyja
þegjandi samkepni um þann heiS-
nokkur nöfn eru ófengin, því þaS
er einlæg ósk nefndarinnar aS rit-
iS megi verSa sem fúllkomnast bg
ábyggilegast aS mögulegt er. Enn
fremur þakkar nefndin kærlega
öllum þeim mörgu sem brugSist
hafa svo vel og drengilega viS
þeirri áskorun aS safna áskrifend-
um aS ritinu og er nefndinni mik-
il ánægja aS geta sagt, aS þaS
hefir gengiS ágætlega. Myndir af
ihermönnum og Shjúkrunarkonum,
stíga yfir steininn, sem hann hafi
fyrir framan rúmiS sitt, því aS
hann segi honum a'lla muti.
Þegar kóngsdótturin heyrir
þetta, verSur henni bilt viS, eins
og geta má nærri, og biSur Ásu
aS ifara í rúmiS till hans um kvöld-
iS, en svo skuli þær skifta um um
nóttina, svo aS kóngssonur yrSi
einskis var um morguninn, þegar
bjart væri orSiS, svo aS hann
sæi, hver hjá sér væri í rúminu.
Ása gerir nú þetta; en þegar
hún stígur y.fir steininn og upp í
rúmiS, segir kóngsonur: “Hver
stígur í sæng hjá mér?" —
Hrein og ófekkuS yngismær,"
segir steinninn.
.SíSan fara þau aS sofa; ejn um
nóttina kemur kóngsdóttir, og fer
í rúmiS í staS Ásu, án þess kóngs-
sonur verSi var viS. Um orguninn
þegar hún vaknar og fer aS klæSa
sig, segir kóngsonur: “Hver fer nú
úr í’úmi mínu?” — “Kónsdóttir,
sem búin er aS eiga þrjá kærasta,"
segir steinninn. Þegar kóngsonur
heyrir þar, rekur hann hana burtu,
og vill eikki eiga hana, eins og
nærri méi' geta. Síð^n velur hann
sér aSra kærustu.
Þegar hann ætlar aS fara aS
heimsækja hanaf fer Ása í veg fyr-
ir hann.
“Situr þú þá héma, Ása litla,” j
segir kóngsonur.
“Já, eg set nú hérna, og er aS
flýta mér aS bæta garmana mína,
því aS kóngssonurinn frá Englandi
ætlar aS koma í dag,” segir Ása. |
“Ekki getur þú átt von á aS
eiga hann,” segir kóngsson.
“Jú, éf mér er ætlaS aS eiga1
hanrn, þá giftist eg honum,” segir
Ása.
Nú fer alveg eins meS þessa
kóngsdóttur, eins og þá fyrri,
nema steinninn segir um morgun-,
inn, aS hún ha'fi áSur átt sex kær-
asta. Þá rekur kóngsson hana
heim aftur og vill ekki eiga hana.
En nú ætlar hann aS reyna ennþá
einu sinni, og vita hvort hann getur
ekiki fengiS hreina og óflekkaSa
yngismey sér fyrir konu. Hann fer
nú land úr landi, og loks finnur
han,n kóngsdóttur, esm honum lízt
vel á.
En þegar hann fer aS finna hana
sezt Ása enn í veg fyrir hann.
"Situr þú hérna, Ása litla gæsa-
smali? ’ segir kóngson.
Já, eg sit nú hérna, og er aS
gera viS garmana mína, því aS
kóngssonurinn frá Englandi ætlar
aS koma í dag,” segir Ása.
“Ekki getur þú ætlast til aS þú
fáir hann,” segi*-.kóngsson.
“Jú, ef rhér er ætlaS aS eiga
hann, þá verS eg konan hans,”
segir Ása litílajl
Þegar kóngsdótturin kemur, fer
Ása til hennar eins og hinna, og
segir henni, aS ef hún hafi átt
nokkurn kærástá áSur, eSa viti
nokkuS þaS í fari sínu, sem kóngs-
sonur megi ekki komast aS, þá
megi hún ekki 'stíga yfir steininn,
sem hann hafi framan viS rúmiS
sitt, því aS hann segi hbnum alla
skapaSa hluti. — Þegar hún heyr-
ir þaS, verSur henni bilt viS, og
er jafn heimsk og hinar, og biSur
Ásu aS fara í rúm til har.s um
kvöldiS, en lofa sér upp í, þegar
hann sé sofnaSur, svo aS hann
skúli ekki verSa þess var. þegar
birtir um morguninn.
Nú hafa þær þetta svona.
Þegar Ása stígur yfir steininn,
segir kóngssonur; “Hver 3cígur í
sæng hjá mér?”
“Hrein og cflekkuS yngismær,
segir steinninn. Svo leggjast þau til
svefns; en af því aS honum þótti
þaS svo undaÞegt, aS steinninn
skyldi svaiv. sér öSruvfsi á kvöidin
en á morgn ,na, þá vi!l hanr. kor.’
ast fyrir þaS, hver sé, hin rétta,
hreina og ótlekkaSa yng.srn.i;i, o?
selur hring á fi.ngurinn a Ásu, sem
<’• svo þröng :r aS hún getur ekki
náS honpm af sér aftur. Þegar
kóngssonur er sofnaSur. kemur
kóngsdóttir, og relíur Asu út til
gæsanria, en fer sjálf upp i rúmiS.
Um morguninn, þegar hún vaknar,
og ;fer niSur úr rúminu, segir kóngs
sonur: “Hver fer nú úr rúmi
mínu?” — “Kóngsdóttir, sem áS-
ur hefir átt níu kærasta,” segir
steinninn. — Þá verSur kóngsson-
ur afareiSur, og rekur hana heirn
samstundis. Svo spyr hann stein-
inn, hvernig hafi staSiS á því, aS
hann hafi sagt, aS allar kóngsdæt-
urnar væri hreinar og óflekkaSar
yngismeyjar, þegar þær halíi stigiS
yfir hánn á kvöldin. Þá segir
steinninn honum, hvernig í öllu
liggi, og aS þær hafi allar fengiS
Ásu gæsasmala til þess aS fara í
rúmiS til hans á kvöldin. Kóngs-
son vill nú vita hvort þetta sé satt,
og fer út 'í haga til Ásu, þar sem
hún situr hjá gæsunum. Hann
hugsar meS sér, aS etf Ása hefSi
nú hrir>ginn, sem hann lét á stúlk-
una, sem kom írúmiS til ihans um
kvöldiS, þá skyldi hún verSa
drotningin sín. Þegar hann kom
til Ásu, sér hann aS hún hefir fing-
urtraf, og spyr hana, hvers vegna
hún hafi þaS. — /Ei, eg skar mig í
fingurinn,” segir Ása litla. Hann
vill þá fá aS sjá fingurinn, en hún
vill ekki.meS neinu móti taka af
sér fingurtrafiS. Þá grípur hann
um íingurinn, en Ása kippir aS
sér hendinn, svo aS fing'-’rtrafiS
slitnar af. Sér hann þá hr nginn,
og þekkir hann undir eins. ----------
Hann fer því meS hana heim í
kóngsríki og gefur henni dýrindis
rlæSnaS og al'Iskyns skraut. Svo
var slegiS upp brúSkaupsveizlu.
og Ása litla gæsasmali varS drotn-
ng kóngsonarins frá Englandi, af
bví aS þaS átti fyrir henni aS
liggja. (Æfintýii I.)
ur aS enginn sæist meS öli viS þaS j sendist Mrs. G. Búasom, Ste 1 5
hefSi Dýrf. 'boriS þar Manitou Apt., Toronto St.. eSa
tækifæri, ihetöi
hærri hlut öf samlkiomudag þeirra
hefSi ekki boriS upp á frídag verzl
unarmanna. — DýrtíSaokriS legst
æ þyngra á herSar almenningi,
einkum bændur og ekki siízt nú,
iþegar afurSir iþeirra ifalla mjög i
verSi og undanifarandi harSæri
kreppa aS á ýmsar lundir. Margir
eru búnir aS koma auga á þann
sannleika, aS samvinna og samtök
fé heilIaVænlegasta ráSiS til aS
reyna aS hallda öllu á réttum kyli,
en augu margra er enn svo haldin
aS þ eiT kannast ekki viS þetta og
því sækist samvinnuróSurinn seint
Mrs. F. Johnson, 668 McDermot
Ave., Winnipeg, Man.
EINAR EINARSSON
Islendingafljóts og var þar næstu
fjögur árin. Fór hann þá tii Sand
River 'á austurströnd Winnipeg-
vatns, og eftir fimm ára dvöl þar
'flutti Ihann tJl Gimli. Tók hann
sér þar land 1889 og nefndi eftir
AuSnum, fæSingarstaS símirn á
íslandj, og bjó þar til dauSadags.
Hann kvæntist GuSbjörgu
Grímsdóttir, sem lifir mann sinn,
og voru iþau hjón búin aS vera
rúm 58 ár í hjónábandi, þegar
da'uSinn skildi leiSir. GullbrúS-
kaup sitt héldu þau um haustiS
1912.
Börn iþeirra voru níu: Kristján,
FriSifinnur, SigurSur, Ásmundur,
Einar og Jakobína, sem öll eru á
lífi, en þrjú börn dóu í æsku. Auk
þess fóstruSu þau hjón tvö börn;
Kristinn Lárusson, sem var systur-
sonur GuSbjargar, og Einar Sig-
urSsson, sem var sonar sonur Ein-
ars, og eru börn þeirra öJI búsett
í Gimli SVeit, skamt frá foreldr?;
húsum.
Einar heitinn var á fótum síS-
asta daginn sem hann lifSi; sinti
hann þá eitthvaS léttum störfum,
sem hann var vanur, sér til ánægju
því aldrei var hann óvinnandi um
dagana. Hann háttaSi um kveld-
iS, og bar þá dauSann aS. Er
þar á bak á sjá einum hinan elztu
landnema og hins mesta dugnaS-
armanns. Öldungurinn var borinn
til moldar 25. jan. og jarSsunginn
af séra M. J. Skaptasyni.
R. F.
Einar Einarsson lézt aS AuSn-
um í Gimli-sveit 21. jan. síSast
liSinn. Hann var faeddur í Þing-
eyjarsýslu 2. feb. 1836 og var því
orSinn æstum því 86 ára aS aldri,
þegar dauSann bar aS.
Frá lslandi fluttist hann 1879.
Fór hann þá norSur til Nýja Is-
lands. Bjó hann í VíSinesbygS
fyrsta áriS, þaSan fluttist hann til
I
lyptist gnoSin leirburSar
lausar voSir héngu þar.
Bylgjan iskall á börSunum
brimiS svall á þóftunum
heyrSist kall frá hrímþussum
hátt viS gall í reiSanum. H
Höfrungs traSa fleygiS fórst
flýrinn naSurs illla hjóst
herSablaSiS hans viS slóst
heljar vaS er fáum Ijóst.
Þá hans kviSur þandist hátt,
þráan viSur ránarslátt,
sýndist friSur farinn bfeátt,
fjörs og griSar þrotin mátt. ,
Saup þá grófum svelnir á
sízt var ró um höfrungs krá,
ýtti iþjóum aldan hlá
upp aS mjóum sand hrygg þá.
Hann nam klíu harSa fá
hjartaS því í rassi lá;
rann þar spýjan rumi frá
reiSiskýin buldu brá.
Orga náSi heldur hátt
hann þó gáSi aS sér brátt.
Ekki tjáSi aS ýla dátt, ,
alt var ráSiS krafta smátt.
Svona fór um sjóferS þá,
samt þó tórir landi á,
álma Þór meS ilgda brá,
ei kann stórum bata aS ná.
Bezt er fyrir þrælinn þann
þreyja kyr ,um foldar rann
ei því byrinr öSlast hann
óSar styr ei hefja kann.
Ei er fær aS ota flein
eSa hræra nokkurn stein,
aldrei grær hans átu mein,
ei hans skæri bíta nein.
Sízt í leynum ilasta tól.
'lést þér treynast mærSar gól,
þegar mein og þraut mig fól,
er iþakti hreina gleSi sól.
Lukku smár á lasta braut
lékstu aS fári er hörS var þraut
er eg sárar sorgir hlaut
og saknaSs tár af augum þraut.
Dæmi fá þau finna má,
fólinn þrái aS níSast á,
auSar gqá nær angist há,
eykst viS dáins vinar brá.
Gæfu Veldur þaS ei þér,
þinnar geldur ilsku hér
æfi kveld enda fer,
oísann feldu laufa grér.
11
Margret Sigurdson
SCHOOLSONG
í ----- ' ' ,
We a bundh of joflly gir’13
| who came to the town af olds
I who came to the town og Olds.
| That faces the south
Ar.d decided w; v/ov.ld stop there.
And then we saw tlhe O. S. O.
Where we would try our luck,
And hope to lern 'by the end of
the term
Something of vailue to us.
You see, we girls, we wonderful
girls
We live in the school Dormitory
We come to school each day as a
rule^
We keep you all from feeling blue.
i When we arejjot here
| You all shed tear
For we are the life of the School.
We are the ones with lots of fun
i The girls of the Dormitory.
i
G. M.
SJÓFERÐ KAPPANS
Út á sæinn ýtti stór
(einn um daginn menja Þór,
gerSist ægir gleSisljór
glyggur bragi syngja fór.
Skall á boði skelfingar
skein í froSu nástrandar
KAUPIÐ
Heimskringlu
Blað FÓLKSINS og FRJALSRA skoðana og elsta fréttablað Vestur-Islendinga