Heimskringla - 27.04.1921, Page 7

WLNNIPEG, 27. APiRlL, 1921
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSÍÐA.
The Dominion
Bank
HORNI NOTRE DAME AVE.
SIIERBROOKE ST.
oo
Höfufistöll Dppb............S 6,000,000
Varnxjööur .................S 7,000.000
Allar eigrnlr ..............S7!>.0<>0,000
Sérstakt athygli veitt viSskíít-
um kaupmanna og verzlunaríé-
aga.
Sparisjó'ðsdeildin.
Vextir a£ innstæðufé greiddir
jafn iiáir og annarsstaðar.
Vér bjóðum velkomin sraá sem
stðr viðskifti- »
PHONE A 9353.
P. B. TUCKER, Ráðsmaður
HUGFESTA.
aS
•til Norega. Voru skip þau er flytja
áttu suld þangaS ekki 'ferðbúin fyr
en eftir viku; hélt eg svo áfram
með Lagarfoss vestur á ísafjörS.
V ar þar gamall jcunningi minn frá
Akureyri, Jakob Gíslason söðla-
og skósmiSur, fluttur fyrir fáum
árum þangaS; einnig fór eg þang-
aS t:l aS iheilsa upp á fjöiskyldu
! aS tilmælum vinkonu minnar, frú
j M. Sveinsonar aS Howardville,
Man. því þar átlti hún föSur aldinn
1 og tvær systur, Óla'fur DavíSsson
verzlunarstjóri og frú ihans Stefan-
;a, systir frú Svein3sonar. HafSi eg
mestu ánægju af aS heimsækja
þetta fólk, og vildi svo vel til aS
| Jakob Gfslason átti heima í sáma
húsi. Eg drak'k margan góSan j
j kaffisopa hjá frú Stefaníu og
j reykti ágæta vindla. Viku var eg
| þar og beiS eftir skipi sem “Kora” [
hét og er eign norsks .félags í Berg- *
| en í Noregi, og var þaS aS smala
(Framh. frá 3. bls.)
læra útlenda tungu; einnig aS
ná hinum lengsta, harSsótasta ,, , . .
enda — aS öSlast sterkan vilja- b,a"gaS- °g ætiaSl
í j svo 'beina leiS til Bergens og Saf-
r-U.r+.f,k * i anger. Þennan tíma er eg dvaldi
. ^kert at þessu verSur gert meS .. ..
fljótfærnisáhlaupi. AS ráSast á
eitthvaS af þessu meS áfergju í
viku og hætta svo, er aS ná engri
framför.
IsafirSi, skrapp eg meS mótor-
bát út til Bolungavíkur og er þaS
nafntogaSur fiskjstaSur. Töluvert
er >þar orSiS breytt frá því sem
Flest af okkur —þaS er hræSslu áSur °g faU.egt Cr bar’
Pir*e /vnr oim in A o tm A m H« 1 I
örvæntingu um lífs-
eins og svo víSa viS sjóinn. Hvass
viSri var þar daginn eftir, svo aS
efni — eru i
örlögirí. ViS segjum: “O, eg vildi , , ,,
aS eg gæti, en eg egt ekki. Eg hefi ™ ^ 3 8J.°' ^ ^ heldUr
reynt þaS. Eg et ekki haldiS því
áfram. Eg hefi ekki' viljakraft.”
Venjulega er þetta ekki satt. >ú
hefir nægilegan kraft; þaS sem
þig vantar, er regla. LegSu sjálfan
ógæftasamt en góS fiskistöS er á
sjó gefur, sem er öftar en hitt, því i
flestir fiska ni? á móturskip sem;
þar voru ekki allfáir.
Fólk er þar frjálslegt og dug-
þig niSur viS ofurlitla reglusemi. legt’ en nokkur sjóbragur á því og
Berztu ifyrir því, aS hafa íþínar
þrjátíu mlínútur á hverjum degi, til
þess aS æfa þig á slaghörpuna
þína. Lestu aS minst kosti hálfan
klukkutíma á hverjum degi, jafn-
vel þó þú þurfir aS rísa úr rekkju
hálfum klukkutíma fyr, til þess aS
geta þaS.
útkjálkasniS. Liggur þetta þorp
uarlega viS Isa'fjarSardjúpiS. Fór
eg þaSan eftir nætur dvöl, gang-
andi áleiSis til 'Hnífsdals, sem er,
sjóþorp milli Bolungavíkur og Isa- j
fjarSar, til aS ná í skfpiS sem egi
ætlaSi meS, og sigldi þaS inn
j fjörSinn, en eg var á mínum tveim
ÞaS er lítiS atriSi og sýnist ekki jafnfIjótu> og varð skiPiS bví á
•v,:\ • x* x j c ' \ undan mér til Hnífsdals og náði
mikils viroi, ao missa einn dag íra ö
lærdómi iþínum, eSa rjúfa reglur eg 'bví þar, þar eS þaS Ifór ekki fyr
lundernisbyggingar þinnar aSeins en dagmn eftir" Fór eg meS bvi
austur til ReySarfjaSar og tók
viku og var méi
fariS aS leiSast þaS sjóvolk, 'fór
einu sinni, en aSeins einu sinni er^
sá meinlegi litli djöfull á meSal 'þaS á aSra viku oí? v«r mér því
mannkynsins.
YfirburSir og snild, koma aldrei þar af skipinu °g hætti VlS NoregS
frá nokkru öSru en því, aS halda ferSina’ bví e8 hafSi fengiS iþær
upplýisingar, aS peningagildi Is-
stöðugt aS þeim takmörkum. Ein-
'hver kannske les þetta, sem hefir
löngun til aS skrifa sögur í tíma-
•rit — mikiS eftirsóknarverS at-
vinna nú á dögum. Eg vil segja
þér lenydardóm. Eina ráSiS til aS
sigra, er aS skrffa á hverjum degi, I aftur og lb<Stti mér dauflegt >ar fl
skrífa og skrifa, gott, slæmt og
lands væri þá orSiS svo lágt, aS
óhugsandi væri fyrir peningalitl-
an mann aS leggja út í aþS ferSa-
lag. — Á ReySarfirSi varS eg aS
'bíSa tvær vikur ferSar til baka
óvilhalt, hvort sem þér finst þú
upplagSur eSa ekki. AuSvitaS
getur sktS, aS þú náir tkki tak-
fv-S’num og ihafSi enga löngun til
aS dvelja þar lengur en nauSsyn-
legt væri, því engan þekti eg þar.
Tók eg þaS því fyrir mér til af-
markinu, þú 'hafir ekki hæfileika.' >reyingar’ aS fá mér bifreiSartúr
En hvaS stm skeSur og eftir fer.1 upp 1 F1Íotsdal um 5 danskar míl-
Ef þú hefir kjark í þér til aS halda ur’ eftir n*turdvö! b™ í firSinum.
áfram í eitt eSa tvö ár, þá átt þú Hægt geltk ferSa!ag okkar eftir
lí þér dugnaS. brautinni, því hún var ekki upp á
HafSu fastákveSnar eglur ’fyrir baS bezta’ FndastöS hennar er á
hvern dag. Reyndu ekki aS gera EgilsstöSum f Fellum: stendur «
þaS alt í einu. Skiftu.. MarkaSu!bær á bhkkum Lagarfljóts og er
rétt af ofurlítiS á morgun, og hvort baS hiS fegursta heimili’ Dvö1 mín
sem þú aS síSustu sigrar eSa ekki, bar var stutt og bélt eg eftir miS'
þá hefir þú sigraS í dag. Þú getuF daS bess dags vestur yfir Lagar'
sofiS á ríottunum. H'ver dagur fliót’ og UPP meS bví um Fellin’
mun verSa smámynda líf. Á langa leiS’ Er eins og nafniS bend'
hverju kvöldi getur þú sagt viS ir ti] óslétt bar’ klaPPir og stallar’
sjálfan þig: "Vel gert, þú góSi qg meS mýr*méum á milli. Var þar
trúi þjónn! Þú hefir veriS trúr yf- mikilli gestnsni aS mæta hvar sem
ir fáeinum hlutum!” Og þú munt mig bar aS og engin borgun beg'
•ekki velta þér meS óróa á svæfli m fyrir greiSa.
þínum, endurtakandi í huga þín-
um þessar hendingar eftir Steven-
son:
“MeS óvandvirkni eg alt mitt vinn
því ætiíS er sólsett ifyr en varir.”
Ferðaminningar.
Þar næst lagSi eg af staS aust-
ur í Þingeyjarsýslu, þar sem syst-
ir mín býr; er þaS í Reykjardaln-
um; var þaS um 24. júlí. Voru
menn alstaSar aS heyja á túnum,
en óvíSa fariS aS hirSa af þeim.
Van eg aS heyvinnu rúman mán-
uS, meSan eg dvaldi hjá systir
nunni í þaS sinn. Fór eg svo á stúf-
ana aftur í ferSalag vestur á Siglu-
fjörS, og ætlaSi þaSan meS skipi
BpBI Nokkra merkis-
bændur í Fellunum iheimsótti eg
og nefni eg tvo af þeim, þá Gutt-
orm Vigfússon í GeitagerSi, bróS-
urson G. J. Guttormssonar skálds,
er kona hans SigríSur Sigmunds-
dóttir frá LjótsstöSum í SkagafirSi
Er Guttormur skýr og skemtilegur
og svo er einnig kona hans. HafSi
bg hjá þeim hinar beztu viStökur.
Hélt eg þá til næsta bæjar, sem
er ArnarheiSarstaSir„ og gisti eg
þar næstu nótt. (Býr þar Sölvi
Vígfússon, bróSir Guttorms,, er
hann hreppstjóri, greindur maSur
og skemtilegur, heimili hans vel
hýst og þrifalegt meS vel útlítandi
gróSrastöS meS mörgum trjáteg-
undum og 'fjölda blóma og jurta-
tegundir útlendar og innlendar.
Eru þeir bfæSur meS ríkustu og
álhugamestu bændunum í Fellum.
Er þetta vestasti bærinn í Fellum
-—•—■■
GULLPENINGURINN.
NiSurlag.
Baldvin kom snemma til þess
aS borSa’ meS oss morgunverS.
Eg verS aS geta hans nákvæmar.
Hann var ráSvendismaSur, en
fátækur. Hann vann fyrir þungri
/fjölskyldu baki brotnu. Hann var
hvarvetna vel látinn, af því aS
hann var kostgefinn og trúr. Og
auk þess sem hann hafSi góS dag-
laun, gáfu vinnuveitendur hans
honum einatt matvæli ýmissar
tegundar.
Þegar nú Webb fátækrastjóri
íhafSi lokiS borbæninni eftir mál-
tíS og beSiS Baldvin aS þiggja
I'ítiS eitt af kjöti heim meS sér,
fóru þeir aS ræSa um helztu ný-
ungar þar í héraSinu.
“ÞérhafiS víst heyrt um óhapp-
iS mitt,” mælti Baldvin.
“Óhapp ySar!”
"Já ”.
“Nú hvaS hefir ySur boriS aS
höndum? ”
“Eg hugSi aS allii hefSu heyrt
þaS,” svaraSi Baldvin. “Svo er
mlál meS vexti, aS hér um kvöldiS
þegar eg IhafSi lokiS stárfi mínu
hjá herra Woodly, galt hann mér
gullpéning aS launum.”
Eg kiptist viS, og fann blóSiS,
streymdi óSum aS hjartanu. En
allir höfSu augun á Baldvin og því
tók enginn éftir vandræSum mín-
úm.
“Eitt pund sterling,” mælti
Baldvin, "hiS fyrsta er eg hefi
eignast í heilu lagi á æfi minni, og
fanst mér, ef eg stingi því í vas-
ann lausbeisluSu,, mundi eg glata
því. Var eg þá svo heimskur, aS
vefja þaS innan í pappír, og stakk
því síSan í kápuvasa minn og
•hugSí eg þaS vel geymt þar. Al-
drei hefi eg fariS ver aS ráSi mínu
Eg hlýt aS hafa glataS peningn-
um um leiS og eg hefi tekiS upp
vasaklútinn, og vegna pappírsins
er vafinn var utan um, hefir ekk-
ert heyrst, er hann datt. Þegar eg
kom heim, varS eg var missis míns
Eg fór a'ftur sömu leiS, til þess aS
leita peningsins, en þá hefir ein-
hver veriS búinn aS finna hann,
aS líkindum.”
Mér fanst eg ætla aS sökkva
niSur fyrir allar 'hellur.
”Eg veit ekki," tók fátækling-
urinn til orSa og ihristi höfuSiS
raunalega: "hverjum, sem fundiS
hefir peninginn, er hann íaunar vel
kominn, og eg vona aS samvizkan
hans ónáSi hann ekki meira en
þeningurinn er verSur; en hitt er
víst, aS mér finst eg {jurfa á öllu
mínu aS halda.”
Nú var mér nóg boSiS. Bend-
ing hans til samvizku minnar rak
gulliS upp úr vasa mínum. Eg réS
nú af aS herSa up hugann og reyn-
ast ráSvandur, þrátt fyrir fátækt
mína og blygSun. Greip eg svo
gullpeninginn skjálfandi höndum
og mælti: “EigiS þér þetta, 'herra
Baldvin?”
Eg var svo veikróma, aS hann
theyrSi ekki, hvaS eg sagSi, og'
endurtóik eg þá spurningu mína í
djarflfegri róm. Allir litu á mig
meS undrun, og fátækrastjórinn
spurSi mig þegar, hvenœr og hvar
eg hefSi ifundiS gullpeninginn.
Eg fór aS gráta og játaSi alt
saman, eins og þaS var.. Bjóst eg
viS aS Wébb mundi Iflengja mig
éftirminnanlega. . En hann klapp-
aSi hendi á höfuS mér og mælti
rniklu þýSlegar en vant var:
Gráttu ekki af þessu, Vilhjálmur
minn; þú ert ráSvandur piltur, þó
þú værir nú fcominn nærri því aS
íalla í freistni. Kappkosta ávalt aS
vera ráSvandur, sonur minn, og
þótt ekki ætti fyrir þér aS verSa
auSugur, mun hrein samvizka gera
þig sælan.”
Eg hélt svo áfram aS gráta, en
þaS var af gleSi. Svo fór eg enda
aS hlægja; fátækrastjórinn hafSi
snert svo mjög hjarta mitt. Hví-
lífcri byrSi var nú létt af hjarta
mér! Þá fann eg glögt, aS ráS-
vendnin er allra hlula happsælust.
Baldvin vildi aS eg tæki helm-
inginn af peningnum í fundarlaun,
en mig fýsti «igi aS bendla mig
aftur þeim ólukkans málmi; eg tók
efcki nærri boSi hans, og þótt eg
ungur væri, iSraSi mig þess aldrei.
v Upp frá þessu var eg eftirlætis-
goS We'bbs; hann var mér einkar-
góSur og bar traust til mín í hví-
vetna. Eg varaSist aS bregSast
trausti haps. Eg lagSi alt kapp
á, aS vera hreinskilinn og trúr, og
fyrir þetta er eg orSinn þaS sem eg
er.
Þegar Webb lést, lét hann mér
eftir 100 sterlingspund, er eg kom
meS hingaS, og keypti fyrir nýtt
land, sem nú er orSiS margra gull-
peninga virSi. En þetta kemur ekk
ert viS sögu minni; henni er nú
lokiS, og eg hefi engu aS bæta viS
öSru en því, aS aldrei hefir mig
iSraS þess, aS eg létti af samvizku
minni gullpeningi Baldvins fá-
tæka. Sig. Gunnarss. þýddi
---Jólabókin, V.—
—;-----* O-------------
Washington og flokksforinginn
1 'relsisstríSi Sandaríkjanna bar
þaS eitt sinn viS, aS fáliSaSur
floksforingi var aS láta menu
sína koma stóru og þungu tré u:>p
á nýreistan varnargarS. TréS var
svo þungt, aS menn hans gátu
naumast valdiS því, en hann
snerti ekki á því, stóS hjá og skip-
aSi: “Samtaka”, “herSiS ykkur”,
áfram , o. s.. frv. 1 þessum svif-
um bar þar aS ríSandi mann;hann
var ekki í einkennisbúningi, og
þekti flokksforinginn hann ekki.
KomumaSur vék sér aS flokksfor-
ingjanum, og-mælti: “ViljiS þér
ekki ljá hönd og hjálpa mönnum
ySar lítiS eitt; þeir ætla ekki aS
valda trénu.’
Hinn sneri sér snúSugt viS og
mæltri “Herra minn, eg er flokks-
foringi."
“Nú, já, já, þér eruS flokksfor-
ingi!" maelti komumaSur, “fyrir-
gefiS mér herra flokksforingi.”
SíSan fór komumaSur af baki,
hjálpaSi hermönnunum til aS
koma trénu upp á garSinn, og lá
ekki meira á liSi sínu en svo, aS
hann var löSursveittur aS loknu
verkimi.
AS þvií búnu sneri hann sér aS
flokksforingjanum, og sagSi:
“Herra flokksforingi, næst Iþeg-
ar þér eigiS einhverja þraut aS
vinna, og eruS of liSfár, þá geriS
þér boS eftir yfirforingja ySar, eg
skal þá hjálpa ySur í annaS sinn.”
Flökfcsforingjann setti dreyr-
rauSan, því komumaSur var eng-
inn annar en Washington sjálfur.
----------o-----------
SKRÍTLA.
María litla (aS lesa “FaSirvor-
iS”) : “— og gef oss í dag vort
daglegt brauS, og smjÖr —
MóSirin: “Ekki smjör, elskan
mín.”
María litla'- “HafSu þaS þá
margarín.”
og tekur þá viS Fljótsdalur sem
nafntogaSur er fyrir fegurS og
landgæSi.
Ekki má eg skilja svo viS Fell-
aS eg ekki mlnnist á þriSja bæinn
sem er Ás. Býr þar tínabóndinn
Brynjólfur Bergsson Hjá honum
dvald: eg í tvo daga í hinu mesta
eftirlæti. Þar nr kirkjustaSur og
hiS fegursta heirrr'’ Byrja eg nú
ferS mína um ytri hluta Fljóts-
dals. Kom eg á Brekku, þar s rn
héraSlæknir ólafur Lárusson
(homoþata í Reykjavík, nýlega
dáinn) og kona hans Sylvía'GuS-
mundsd'óttirÞorleifssonar á Háeyri
sem nafnkunnur var víSa um land,
búa. . Var eg þar í tvo daga og
skemti mér hiS bezta. Er Ólafur
talinn góSur læknis og bezti dreng
ur í hvívetna.
Held eg þá áfram eftir dalnum
ag prestssetrinu ValþjófsstaS. Þar
er séra Þórarinn Þórarinnsson. 1 6
gestir voru þar nóttina sem eg var
þar, og var vel veitt af jausn mik-
illi, spilaS á píano og sungiS mik-
iS, því söngmaSur er séra Þórar-
inn en þrátt fyrir háan aldur. Kona
Ihans er RagnheiSur Jónsdóttir,
dóttir séra Jóns prófasts aS Hofi í
VopnafirSi, fyrirmyndarkona hin
mesta. 8 börn eiga þau hjón, þrjá
drengi og 5 stúlkur, öll mannvæn-
leg og sungu öll mikiS. SkoSaSi
eg kirkjuna, sem er nýlega bygS
og er snoturt og vandaS guSshús.
Sk.il eg þá viS vesturdalinn meS
þafcklæti og ihlýjum hug til alls
þess góSa fólks er þar býr ásamt
Fellsbúum. — Fór eg þvípæst aust
ur yfir Lagarfljót aS HallormsstaS
var þar eina nóitt. SkoS^Si eg þar
ihina stóru og mifclu gróSrarstöS,
sem er inngirt frá fljóti til fjalls-
brúnar. Eru þar margar trjátgund-
ir og er þar öllu vpl niSurraSaS
og vel um gengiS. — Bóndi sá er
býr á jörSinni heitir Guttormur
Pálsson Vigfússonar prests í Ási í
Fellum, og kona hans Elizabet Sig-
urSardóttir prests Gunnarssor.ar,
síSast pró'fastar aS ValþjófsstaS.
Svo fer eg sem leiS liggur yfir
fjöll og firnindi og ofan í SkriS-
dal. aÞr í dalnum er gamla prests-
setriS Þingmúli, og þingstaSur til
forna, er nú anexía fré Vallanesi
í Fljótsdal, ogþjónar séra Magnú:
Jónsson þeim söfnuSi. Heimsótti
eg hann og tafSi meiri hluta dags.
Er Magnús fróSur og ræSinn klerk
ur, búhyggjumaSur mikill og er
sagSur í góSum efnum. Stein-
steypuhús hefir hann bygt stórt
og vandaS og vel frá öllu gengiS.
Einnig Voru peningshús hans aS
mestu lyti stypt og afstór hyhlaSa.
40 ekrur hafSi hann látiS plægja,
en Etinn arS mun þaS ha'fa boriS
ennþá.
Hætti eg þá aS rita meira um
fer.Salag mitt og vík mér aS af-
komu manna samanboriS viS þaS
sem áSur var og þaS sem þaS er
nú. VerS eg þó ékki orSmargur
um þaS efni. Er þaS í sem fæsitum
orSum, gagnólík afstaSa og aíf-
koma nú viS þaS sem var fyrir 30
árum síSan, og hefir þaS tekiS
miklum framförum t.d. 'húsakynni.
Efnahagur er í góSu meSallagi hja
fjcldanum og ágætur hjá einsöku
mönnum. Tún hafa venS mvkiS
aukin, eftir því sem áburSur hefir
leyft. Fólk yfirleitt frjálst andlega
og líkamlega og myndarskapur og
þri'fnaSur kominn í hámark hjá
öllum þeim er eg heimsótti.
Þá vil eg minnast lítiS eitt á tíS-
arfariS. ÞaS hefir veriS hiS ákjós-
anlegasta, nokkuS kalt og storma-
samt í sumar meS talsverSum rign-
ingum, sem þó óvíSa urSu til
sfcemda á heyum, vöxtur í góSu!
meSallagi og 'heyfengur því meS j
meira móti. HaustiS var ágætt og
veturinn fram undir jól bg byrj-|
aSi þá fyrst aS snjóa. Snjór er nú
aS mestu horfinn og má heita aS
jörS sér aúS, nú í þorralokin; fe
var óvíSa tekiS á gjöf fyr en um
jól. Má því búast viS,\jiS hvaS
em ágengur í vor, þá muni allir
eiga næg hey og geta því sparaS
alla fóSurgjöf, eg á viS korn.
Eg ætla þá ekki aS hafa þetta
lengra í þetta sinn og læt hér staS-
ar numiS, og biS lesendur blaSs-
ins velvirSingar á fráganginum,
MeS kærri kveSju til Vestur-Is-
lendinga.
Ármann Jónasson
frá Howardville
Hversvegna aS þjást af tauga
veiklun, svefnleysi, maga-
veiklun og öSrum kivllum,
sem sta'fa frá veikluSum
taugum, þegar hjálpin er viS
hendina?
Dr. Miles Nervine
er óbrigSul hjálp, í slíkum
tilfe'llum.
StyrkiS taugarnar, og veit-
iS væran og hægan svefn,
og gefur almenna vellíSan.
Nausynlegt á hverju heimili.
Lyfsalinn selur þaS. SpyrjiS hann
ráSa.
!MT KAUPIÐ
Heimskringlu
Blað FÓLKSINS og FRJALSRA skoðana og elsta fréttablað Vestur-íslendinga