Heimskringla - 05.10.1921, Blaðsíða 1

Heimskringla - 05.10.1921, Blaðsíða 1
Verúkui* tvw :»oss Sendifl ettlr verSli/ta til Koyal Croivu Soap, JLtd. L,''£'f 654 Maln $t., Winnipefs '^ÐUOIT SonditS eftir veríiista tL' Royal Crovra Soap, 144. tZIHDUOir 664 Maln su XXXVI. ÁR WJNNIPEG. MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 5. OKTÖBER, 1921. NOMER 2 CANADA ÞaS næsta, sem menn hafa komist aS meS kosningadaginn er aS hann muni verSa 7. desember. Frú Laurier er sagt aS verSa muni útnefnd af liberölum sem þing- mannsefni í Ottawa í kosningun- um, sem liggja fyrir dyrum. Hún er 80 ára görrvul, en atkvæSamikiÍ sem fyr. Ekki hefir frézt, hvort hún itökur útnefningu. Hon. T. W. Crothers, fyrrum fjármálaráSgjafi, og R. F. Green frá British Columbia, hafa veriS skipaSir senatorar í Canada. Framkvæmdanefnd Social Ser- vice Council ensku kirkjunnai ætlar aS 'fara fram á þaS, aS í Canada sé gert aS lögum, aS hjónaefni auglýsi giftingu sína 7 dögum áSur en giftingfin fer fratm. SkaSar af bruna í Canada nema fyrir síSastliSiS ár 30 milj-' ónum dala. ReiknaS eftir fólks- fjölda eru þaS um $3 á hvem mann. 1 engu landi eru skaSar af húsbrunum sagSir eins miklir og hér, oig kenna menn þaS háum eldstryggingum. Á laugardaginn var ibrann gisti-. hús og lyfjabúS í Eriksdale ti'l kaldra kola. Sódavatnsílát mik- iS sprakk í Loift upp, og varS maS- ur fyrir því, er Frank Adams hét, og beáS bana af. Fellibylur mikill varS í Austur-' Canada á laugardaginn var. — UrSu talsverSir skaSar af honum í flestum bæjjum í Ontario. Tveii1 drengir, annar í Kitchener en hinn í Kingston, biSu bana. Verkamenn á járnbrautum Canada ætla aS hafa fund á miS- vikudaginn fcemur meS fuHtrúufm | frá öLlum járnbrautafélögunum (C. P. R., G. T. og C. iN. R.) til( þess aS ræSa um .kauplækkun-j ina, er járnbrautarfélögin fóru fram á; hún nam 121/2 centi. Skýrslur yfir tekjuskattinn ! Canada fyrir 1920 til 1921, eru komnar út. AH3 guldu 194,231 manns skatt og nemur hann $46,-' 381,806. Þeir, sem sikatt þenna borguSu, voru aS stétt til sem hér segir: 16,632 baendur meS $611,735; 111,621 verkamenn meS $11,301,805 (eru hér meS taldir allir, er fyrir kaupi vinna) ; 24,483 kaupmenn meS $7,689,- 521; 3277 verksmiSjueigendur meS $8,217,730; 19,366 em- bættismenns (professionals) meS $2,642,585; aSrir, er skatt guldu voru 18,858 talsins, o.g nam þaS $11,823,563; —- frá Manitoba naim skatturinn $3,474,584; borg uSu bændur af því $145,906; embættismenn $182,927; kaup- mienn $852,863; verksmiSjueig- endur $248,496; verkamenn (allir, sem vinna fyrir kaupi) $ 1,020,1 49. — Frá Sask. og Alta. I nam skatturinn rúmri 1 miljón dala frá hvoru fylki, en rúmum 2 miljónum dala frá British Col- umbia. út úr leiS fyr en í síSustu lÖg, og 'dur áfram. En svo reyndist ekki, og var maSurinn dreginn .lálfdauSur undan vögnunum. Hann heitir Ivan Knutson og kvaS vera frá Winnipeg. Hon. T. E. Crerar, leiStog. bændaflokksins, kemur vestur ti Brandon í dag og hefir þar fund. Segja fréttirnar, aS hann ætli aS athuga raéSu forsætisráSherrans. sem flutt var í Portage s.l. viku. VirSist spenningur eigr all-lítrll vera kominn í fólik þar í samband viS kosningarnar. GySingar í bænum Winnipeg. og víSar ef til vrll, héldu heilagt nýáriS sitt s.l. mánudag. Byrjai þá áriS 5682 eftir þeirra reikn- ingi. Nýjung þótti þaS heldur en ekki, er þaS fréttist, aS viltur skógarbjörn hefSi veriS aS spáss- éra um Winnipeg í gær. Fáir voru þeir víst, sem urSu þess áskynja aS 'bángsi fór yfir Notre Dame. Portage og Broadway stræti, og alla leiS niSur aS á. En þar sáu einhverjir hann og lögreglan tók til aS elta þrjótinn. Lengi varSisl blessuS skepnan í ánni, en þar kom aS lokum aS hann var skot- inn. Eftir því sem menn hafa rsæst komist, kom hann utan frá Stonewa'll og er því úr skógum þar norSurfrá. lækkaS. Álíta þeir betra fyri. járnbrautafélögin, aS færa gjald- iS niSur, en aS missa af flutning: hveitisins og kolanna, sem þeii mundu kaupa í þess staS. ViS rannsókn á þessu kom þaS í Ijós, aS bændur höfSu rétt aS mæ!a, cg aS 'h'tiS var eftir af verSi hveit- isins, er búiS var aS draga ®ölu og flutningskostnaSinn frá því. —• Einnig benda þeir á, aS þar sem þeirra iSn sé frumiSnaSur, en iSn- aSur járnbrauta annars flokkí (secondary) iSnaSur, ættu þeii aS sitja fyrir. MaSur, sem Charles Ashleigh heitir, skáld og rithöíundur, aí brezkum ættum, var sektaSur um $10,000 og dæmdur í 10 ára fangavist í Bandaríkjunum í apr- íi í vor er leiS, fyrir aS fylgja og tala máli Independant World Workers þar. 1 tugthúsinu yrkii maSur þessi þau snildar IjóS um fegurS náttúrunnar og alt sem fallegt er, aS sagt er, aS hann muni verSa leystur úr fangavist- inni. TugthúsiS er ekki haldiS rétti staSurinn fyrir svo viS- kvæman mann og vel gefinn, sem hann. snertir AsíuþjóSirnar. ASeins Z vikna ferS er frá ykkur til lands, sem er aS verSa svo þéttbygt, aS !OikiS veit ekki, hvernig þaS á aS mast fyrir, log er eirSarlaust og áfram um aS leita burtu. Þessi i gefiS þiS engan gaum og þiS j virSist líta á græSgi þjóSa.nna I nýlendur sem barnaleik, þrátl fyrir þaS þó liSin tiS beri þaS 1 meS sér, aS þar sé orsökin orSin 1 til fyrir stríSum, og aS saga heims J ins sé nokkuS annaS en sagan ai I því, hvernig sterkari þjóSirnai j hrifsa völdin af hinum smærr þjóSum. — En þaS er ráS til varnar ennþá. ÞiS getiS gert víg- iS svo sterkt, aS þaS sé ekki á færi neinna þjóSa aS sækja ykk- ur heim, meS því aS vinna aS því, aS Engilsaxar flytji inn í landiS. I.Og þiS þurfiS fjölda af þeim líka. j Heiímurinn á ekki yfir svo mikill ! stillingu aS ráSa, aS hann geti | horft upp á þaS, aS Ástralía sé ó- ) bygS og ónotuS. Hvort sem ykk- i ur líkar þaS betur eSa ver, kem- I ur fólk hingaS í 'tugum miljóna og sezt hér aS. HvaSa lög, sem 'þiS semjiS um þaS á þinginu, ÍverSur ekki gert viS því. Lands- lögin hafa lítiS aS segja í utan- Jríkisttnálunum. — Northcliffe ráS- leggur Ástralíu aS semja hiS bráS asta innflutningalög, sem flýt Neifnd er sagt aS verSi skipuS innan skams ti'l þess aS hafa sam— an j miljón dala og á aS verja sem verSlaunum fyrir söngkunn- fyrir innflutningi góSra borgara áttu til minningar um Enrico Car- uso söngmeistarann nýýlátna. af ForsætisráSberra Canada hélt l3r austur eftir fundinn í Port- age s. 1. miÖviikudag. Hann hefir haft fundi þar austurfrá síSan og er nú sem stendur í Amherst i\ova Scotia í kosningaerindum. Á sunnudagsikvöldiS var la^S vöruflutninga-járnbrautarlest af staS frá Douglas og hélt vestur á bóginn. Þegar lestin er allskamt ná Brandon, sér hún mann á spoi inii. Merki er gefiS, en maSur- inn heldur í áttina á móti lestinn: og skeytir því ekki. Heldur þá Jestarstjórinn, að hann ætli ekk BANBAR0QN Félagrskapurinn “National Wo- mens Trade Union Leaegue’’ Bandar'lkjur.um er aS gangast fyr- ir því, aS félög kvenna, bæSi þai í landi og út um allan heim, efn- til skrúSgöngu 1 1. nóvember, þegar afvopnunarþingiS byrjar. Bréf hafa veriS send út um allan heim, og eru konur hvattar til aS gangast fyrir þessu. Tilgangurinn er, aS hafa sem mest áhrif á stjórnir allra landa, í þá átt, aS krefjast hiklaust afvopnunar, og láta þenna fyrirhugaSa fund ekk svo hjá HSa, aS veruleg spoi verSi stígin í þá átt. 1 þessu boSsbréfi bandarískra kvenna til systra sinna segir meSal annars: “Harding forseti hefir kallaS ali- ar þjóSir til þings, til þess aS koma sér saman u'm afvopnun allra þjóSa. Þegar vér minnumst fagnaSarins, sem greip allar þjóS r daginn, sem vopnaihléS vai samið í stríSinu mikla, 1 1. nóv. 1918, og minnumst þakklætis- oænanna, sem þainn dag stigu frá hjörtum miljóna manna o^ kvenna, æitum vér af heilum hug nú aS stuSla til þess, aS minningu beasa dags verSi ekki misboSiS meS því, aS sinna ekki því máli, aS fram íari afvonpun allra þjóSa, nema í orSi kveSnu. Véi höfum síSan Iþann vopnahlésdag fundiS og þreyfaS á því, hver eítirköst stríS hafa, þó mörgum væri óljóst þá um þau, og vissi kki annaS en aS böliS af stríð inu væri ium garS gengiS. Kven- þjóSin ætti ekki aS sitja hjá, þeg- ar svo mikiS er í húfi; en ætti þess staS aS beita öllum sínum á- hrifum á þjóSirnar, til þess aS þaer gengju hiklaust og ákveSnai aS því verki, iS kveSa niSui stríSin.” Bændur í Bandaríkjunum hafa boriS sig upp við verzlunarmála deild stjórnarinnar og tjáS henni aS meS því verSi, sem á hveiti sé geti þeir ekki st;ÆiS sig viS aS selja' þaS eSa senda burtu, meS ah flutningsgjald járnbrauta á þv komi ekki niSur. Segjast þei; heldur brehna því í vetur í sta< kola, ef flutningígjaldiS sé ekk BRmAND inn í landiS. Af þeim sé nóg é Bretlandi, og á fé í fyrirtæki muni ekki standa, landinu til eflingar. Næsta mánudag er sagt aS full- rrúarnir frá írlandi leggi af staS t<I London, er ætla aS mæta á ráS stefnunni, sem þar verSur haldin um írsku má'lin og byrjar 1 1. o'rt. írar tóku loks boSi Lloyd Georgt um aS koma á fund til London til þess aS útkljá, ef mgulegt væri þessa þrætu milli Bretlands og Ir- lands. En síSustu fréttir segja samt, aS Válera muni ekki verSa einn af þeim, sem fundinn sæk frá írlandi. Sagt var, aS Ulster- menn hefSu boSaSir veriS á fundinn, en þeir muni ekki ætla aS taka neinn þátt í honum eSal sinna því, aS fara til London. Northoliffe lávarSur, er fyrir skömmu var á ferS í Ástralíu heldur því heldur en ekki hlífSar- laust fram, aS Ástralía verSi aS gæta sín fyrir AsíuþjóSunum, fyrir því, aS þær vaði ekki þang- aS og leggi landiS undir sig. 1 erindi, er hann hafSi þar áSur en hann lagSi af staS frá Ástralíu j 3egir hann: “Hin takmarkalausa . auSlegS Ástralíu og hin veika vernd hennar frá hálfu þjóSarinn- ar er hlutur, sem Austur-Asíu- þjóSirnar vita vel um og ganga ekki gruflandi aS. Þeim er þaS jafnvel ljósara en ÁstraLíubúum sjálfum, aS þar er nægilegt land fyrir miljónir manna fram yfir þá íbúatölu, sem þar er nú. Ef þess- ar þjóSir skyldu komast í ónáS viS brezka veldiS, sem auSveld- lega getur komiS fyrir, þó líkui séu ekki ibeinar til þess enn, þá þarf þaS ekki aS koma neinum á óvart, hvaS þær gera. Ástralíu- búar virSast ekki hafa nógu opin augu fyrir því, aS tímarnir, sem vér lifum á, eru þannig, aS lítil virSing er borin fyrir alþjóSarétt- indum. SiSferSisrétturinn þessa stundina er því aSeins hólpinn, aS hervald sé nóg viS hendina til aS verja hann meS. Þegar litiS er á, aS frelsi og sjálfstæSi þjóSa hvíl- 'r á þessum grundvelli, getur eng- u.m blandast hugur um þaS, aS kstralía er alt annaS en vel stödd. 9g eg verS aS segja þaS viS ykk- •r, aS eg er meira en hissa á and- varaleysi ykkar, einkum aS því ei Eldur kom upp í gistihúsi einu á Englandi nýlega. GistihúsiS vai 1 ekki í bæ og þaS stóS svo á aS j baS var ekki hægt aS ná í vatn til. , S slökkva meS eldinn. En hús- | inu var samt bjargaS og eldurinn I drepinn meS bjór og brennivín: , sem auSvitaS var nóg til af þar. ÖNNURLÖND. Standard Oil félagiS, sem sagt var, aS hefSi fengiS umboS yfir miklum olíulindum í Baku og Úr- al á Rússlandi, kvaS enn ekki hafa fengiS þaS umboS og er ekki lík- legt til aS fá þaS. Skozkt auSfé- lag, sem lagt hefir 60 miljónir sterlingspunda í fyrirtæki á Rúss- landi, er sagt aS fái umboSiS yfÍT , þessum olíulindum. Stjórn þessa skozka félags hefir aSsetur Moskva. Hler Wrangels, sdm gafst upp fyrir Bolshevikum í Rússlandi, ei ennþá á Gallipoli á Tyrklandi. Ei sagt, aS hann sé þar aS bíSa eftii því, aS Bolshevikistjórnin falli aJ Stóli. En langt verSur nú líklege , eftir því aS bíSa. Herrinn er alls um 20,000 manns og hefst hann þama viS í tjöldum. Er sagt, aS Fraklkar sjái honum fyrir vestum. MánaSarkaup hermanna er $ 1. StríS segja fréttimar aS vofi yfir milli Póllands og Rússlands. Frakkar hafa veriS aS senda her- föng til Póllands undcinfariS, og Rússar vöktu máls á því viS Breta. En svar Breta var ekki Rússum mjög í vil, því iþeir kváSu þaS aS nokkm ikaups kaups, aS :Frakkland sendi Póllandi her- gögn, úr því Rússar sendi þau til Aíganistan og æstu íbúa þess meS því til aS koma óspektum af staS ; Indlandi. Eru alvarlegar or'S- sendingar farnar aS ganga á miHi Breta og Rússa út af þessu. I Japar hafa 'keypt 16 allstór loft j för af Bretum nýlega. Hafa loft- j skipin veriS send til Japan, og fói I fjöldi af mönnum frá Bretlandi þangaS um leiS til þess aS kenn3 1 Jöpum aS smíSa loftbáta, svipaSa l þeim, er Bretar notuSu í stríSinu. VíggirSingarnar í kringum Par- rarborg á Frakklandi hafa veriS nfnar niSur og færSar út. Stækk- ar borgarstæSiS meS þessu um 2 1 60 ekmr. I þorpi einu í Kína, er Anhwie; heítir, kom feikilegt vatnsflóS ný- iega, og er eignamissir af því met- inn 80 miljónir dala. FóIkiS þyrptist saman á hæSir og hólma, er upp úr stóSu, en fórst sumt aí æSinu, sem á því var, þegar fariS var aS bjarga því. FlóSiS stafai af vexti í vatni einu í þessu hér- aSi, og hefir 'líkt þessu átt sér staS þar áSur, Fyrir mörgum árum var stjórn- málasambandi rnilli Frakklands og páfans slitiS; nú er þaS tekiS upp aftur. Konur kjósa í fyrsta sinn til þings í SvþjóS nú í haust, í þess- um mánuSi, þegar kosið verSur ti' neSri deildar. 1 Vínarborg hefír fólkinu fækk- aS um hálfa miljón síðan 1912. Ibúatalan þar er nú 1,842,000. LitarveifcsmiSja ein í Þýzka- landi, sem lokaS var vegna þess, aS stjórnendur hennar þóttust ekki geta borgaS verkamönnum þaS kaup, sem þeir kröfSust, hef- ir nú aftur tekiS til starfa, en ekki unair stjórn eigendanna, heldui verkamannanna, sem þar unnu; þeir tóku hana begjandi í sjnar hendur. Her Jugo-Slava er sagt, aS láti helzt til mikiS til sín taka á landa Ir.ærum Albaníu. VeSur hann þar aftur og fram og býr u!:n sig - þeim stöSum, sem bezt vígi eru. Láta blöS ítala illa yfir þessu og segja þessar aSfarir árás, ekki ein- göngu á Italíu, heldur einnig á friS alment. Þau heita á alþjóSa- ‘félagiS aS skakka þenna leik Jugc Siava hiS bráSasta. Clemenceau, fyrv. forsætisráS- herra Frakklands hefir veriS aS hvíla sig á eyjunni Corsica um tíma. Nicholos Pietri nokur átti kastala mikinn og fékk Clemen- j ceau hann leigSan. ÞaS sem mest var um aS gera fyrir Clemenceeau var aS komast þangaS sem hann j hann hefSi gott næði og þyrfti ekki aS tala ofmikiS. SagSist ^ SagSist hann ’nafa ferSast um ^ Indland, Egiptaland og Súdan, en sá galli hefSi veriS á, aS hann hefSi orSiS aS vera sítalandi og! þaS hefSi þreytt hann í staS þess sem hann ætlaSist til aS þau ferSa lög hvíldu sig og hrestu. Vinui hans sem vísaSi honum á þennan staS, hafSi einmitt þetta í huga, því þegar Clemenceau spurS hann hvort þessi Pierti væri ekki spurull og skrafhreyfinn, sagS: vinur hans honum aS hann þyrft' ekki svo mjög aS óttast þaS því hann heýrSi ekki fremur en steinn Clemenseau er 81 árs gamall og er aS ýmsu leyti farinn aS hröma. En eftir hvildina sem hann er bú- inn aS haifa á eyjunni sem Napol- eon fæddist á, er sagt aS hann sé hinn hressasti og muni vera til í aS leggja út á sviS stjómmál- anna til aS taka þar þátt í nokkr- um bardögum enn. MaSur nokkur í Austurríki sem lært hafSi sem fleiri góðir menn aS reykja, sá aS sér og hætti a£ eyða fé sínu fyrir annan eins ó þarfa og tóbak. Hann eyddi um $1.50 ,á mánuSi; þá upphæS veSurdag rétt nýlega þegar kar ætlar aS fara aS sækja þessa pen- ing og sýna mönnum afleiðingai sparseminnr, var bankinn farinn á höfuSiS 1 Elsti brúSgumi sem sögur fara af gifti sig nýlega í þorpi skamt fra Honolulu. BrúSguminn var yf- ir 100 ára gamall en hin fagra brúSur var aSeins 60 ára gömul. England þarf aS eignast 8,500,- 000 'fleiri hænur til þess aS eggjí talan nemi því sem hún var 1913, n. 1. 120 á mann. Þjóðmyndunariýning Ameríkn í New-York. íslendingar meS. lagSi hann, inn í ba lega. Þefta dró sig mánaS ar lan og aS 20 árum liSnum átti hann orSiS $400 á banka. En einn góSar 1 samræmi viS áskorun, sem birzt hefir í blaSi þesisu, frá fs- lendimgafélaginiu í New: York vilj- um viS undirrituS, sem kosiin höf- um veriS í framkvæmdaniefnd fé- lagsins, Iáta þess getiS, aS herra ASalsteinn Kristjánsson hefrr tek- iS aS sér gjaldkerastarf nefndar- innar, og biSjum viS því hér meí alla þá, sem átyifcja vilja iþátttöku íslendinga í þjóSmyndunarsýn- ing Ameríku, aS senda tillög sin til herra ASalsteins Kristjánsson- ar. Áritun hans er 477 Second Street, Broklklyn, Ivlew York. ÆskiLegt væri aS þeir, sem eiga vel gerSa muni, handunna, svo sem malverk, myndskurS, teikn- ingar, skrautsaum, vefnaS, smíS- ar og annaS þessháttar, vildu senda nefndinni þá til sýningar- innar, og vei'tir þeim móttöku HóimfríSur Áinadóttir, 106 Mor- ningride Drive, New York City. Ti'l þess aS fyrirbyggja mis- skilning, 'skal þaS tekiS ifram, aS þetba er dkki iSnaSarsýning í vanalegum skilningi, héldur ö’lu fremur sögulegs efnis. Gert et ráS ifyrir, aS margt verSi sýnt þar meS myndu'm og málverkum, meS isöguLegum skýringum á því, sem einkenni lifnaSarháttu hvers einstaks þjóSflokks, sem þátt tek- ur í sýningunni, en þeir eru þrjá- tíu og þrír. Þetba er tilraun til þess, aS hin- ir mismunandi þjóS'flokkar læri aS meta hverjir annara kosti, bæSi andlega og veifclega. Til skýringar skal þess og get- iS, aS sýning þessi er 'fyxir Banda ríkin aöeins, þó aS málefniS snerti alla Islendinga, og þá, sem af í'slenzku bergi eru brotnir, hvar sem þeir eiga heirna.. ÞaS mynd' hafa mikla þýSingu 'fyrir bygSii Isllendinga, sendu þær fuAlbrúa hingaS til þess aS verá viS sýn- inguna, þó ekki væri nema nokkra daga annaShvort í byrjun eSa lok hennar; en gert er ráS fyrir, aS hún standi yfir frá 29. okt. fram undir miSjan nóvembermánuS. Gert er ráS fyrir, aS samskonar sýningar verSi haldnar í ýmsum hinum stæxri borgum Ameríku. ViS treystum ykkar hjálp, bæSi peningalega og á annan hátt. Tíminn er naumur; dragiS ekki til morguns þaS, sem iþiS getiS gert í dag. New York 29. sept. 1921. Vilhjálmur Stefánsson heiSurs'forseti. Gunnar G. GuÖmundsson ■forseti. . Ólafur Ólafsson, varaforseti. HólmfríSur Ámadóttit ritari. Aðalsteinn Kristjánsson gjaldkeri

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.