Heimskringla - 05.10.1921, Blaðsíða 7

ÍWJNNIPEG 5. OKTÓBER 1921
7. BLASSIÐA
The Dominson
Bank
horni N«íTHK uank avk.
$HEKIHH<N)K1S ST.
OG
HttfaðstAII rtt»j»<»....f
VnrnaiAfur .............f 7,fðft,W0
Aiiar *Ikwít ...........
SéraUkt ftthygli veitt vi?J«ktft-
urn kautinann* og varzlunaríA-
aga.
Sparújó'ðsdeiidÍB.
V"ttír r.r innítseOufé jrreiddir
Jafn iiHÍr og annaiwtaffar.
Vér bjrtfiurn vetkomin smá aejn
«tór viðfckiíti'
PHOUIC A »253.
P. B. TL’CKER. Ráðsmaður
SGcialism Sociai
Keform.
Því er haldiS fram af mörgum,
sem eru óánaalgSiT imieS yfÍTstand-
f íieypidomar, sem iroörgum
haettir viS aS falla fyrir, eru
hættuilegir. Menn œttu sem imesi
aS 'forSast !j>á, hvaSa helzit mál-
efni sem um er aS raeSa. Hleypi-
dómar ihafa ík.oimii3 mörgum
nranninum á kaildan klaka, pai
sem menn hafa sett ti'l síSiu skyn-
semina, en látiS hTekjasít meS
hleypidómum, án jþess aS gera
sjáilfum sér grein fyrir, hvaSa sjó
þeir vaeru aS sigla.
Af he-ssum misskilningi fékk
í owníey-dellan svo mikiS fvlg.'
hér í NorSur Dakota áriS 1 9 1 b.
Þá hafSi fl.oikikuT hans 60,000
meirihluta í þessu ríiki. ÁriS 1918
aSeins 17,000 og áriS 1920 ein
5000. Af þassu er auSiskiIiS, aS
'’þegar fólkiiS ’fór aS át'ta sig, há
farf-'VaS: 'altaf TowinLey-fyLtíS.
'Nú fara fram kosningar þann
28. október. ÞaS á nefnilega
(e ns log Heimskringl'a hefir getiS
um) aS afturkalla þessa Town'ley-
“Æ, kiomiS JsiS nú, ikraikkar, eg
skál segja ykikur faLLega sögu,
ag ®vo skulum viS fara áS syngja,
sagSi Gvendur ójjolinmóSur.
“Nei, eg þarf aS fyi'la fötuna
mína — og eg askinn minn — og
eg iflöskjuna rnína, — og eg vetl-
.nginn minn". Svona svöruSu
börnin hvert í kapp viS annaS.
Gvendur náSi ekki upp í nefiS
á sér 'fyrir reiSi, þegar hann sá, aS
“ÞaS verSur einhver aS halda
stráktmum,” sagSi Gunna.
“Jí, þaS verSur einhver aS
ot-Ikrum,” sögSu öll börn-
in í einu hljóSi.
“ÆtLarSu nú ekki aS hætta
þessum ólátum? ” sagSi Jói.
“Nei, eg skál aldrei hætta,"
svaraS'" Gver.dur, og varS nú fyrri
til aS ráSast á Jóa.
“Hættu þessu, segi eg, getur
S’tjóm, og þykjast nú fíestir sjá, aS Litlu ibörn'm, sem þi-S !s;
t ndi fyrirkiorouLag á stjórnar- og meirlhluti fólksins sé búin.n aS sjá þessari mynd, eru úti í skógi aS vrtin tiL aS vi'lja vita, hvaS í henni gábu áttaS sig.
v.i Sidk if taási gk omul agi í Banda-
ríkjunum, aS Socialismus sé aS
.gera meira vart viS, siig en nokk-
urntíima áSur. LíitiS verS fyrir
alt, sem ibóndinn fralmleiSir, en of
hátt verS fyrir alt, sem hann þurfi
aS kaupa o. s. frv. Þetta kastar
skugga á alt félagslíf hér í Banda-
ríkjunum. Af þessu hafa margir(i
Á berjamó.
var sunnudagur.
-kyndi'lega og hæ.ttulega 'breyting, muni vera
sem Tawnley-sinn.ar æt’luSu aS um utan um þau. Þau verSa hafiS reynt?
bæSi verkamenn og bændur látiS á hér, er nú aS hjaSna eSa hrædd og missa krfuna sína. Dýr-
IJóa óánægju sina, og heimta hrá8na< dns og snjókerLin,g í apríl
mánuSi. Tiltrú til þeirra he'fir altaf
veriS aS vaxa niSur á viS, eiins og
kýrh.ailinn, ei.ns og tölurnar, sem
eg hefi sýirt, sanna. — 80,000 at-
kvæSisbærir menn og konur
skri'fuSu undir bæinarskrá, um aS
afiturkaLla stjórnin'a. ASalástæS-
an, sem nef.nd er, eiu óráSvendni,
óguSIeg meSferS á fé ríkisiinis og
miskunnarlaus eySslusemi.
vor, Sveinibjöm Johnson, sækir Par sem árækröer, öiaiber og
verSa kosinn -fvrir dóms- hrútaber vaxa í lynggrónum laut
börnin héldu áflam aS tína. “Eg þú ékki séS, iskuissinn þinn, aS þú
skal sýna ykkur, hvort eg get ekki hefir ekki roS viS mér?" sagSi
látiS ykkiur hætta aS tína berin,” Jói, þegar hann var hvaS eftii
orgaSi jhann og stóS upp. Svo anmaS bújnn aS fellat iGvend.
hljóp hann í hvert berjaíláitíS á “Veit eg þaS vel; en þaS rínir
raétur öSru, og staj berjum frá þó hvorugur okkar meSan viS er-
a in eru, eins og þiS sjáiS, nógu for- hiinum Ibörnuniuro, áSur en þau um aS fljúgast á,’ svaraSi Gvend-
ur gilettinn.
“Hérna skaltu nú hýrast, eins
og mús undir ifjalaketti, í allan
dag,” sagSi Jói. Hann kom
Gvsndj undir sig o’g lagSist ó-
þyrmiLega 'ofan á hann.
iÞá féll Gvendi allur keti'Ll í eld.
"Æ, sleptu mér! Eg skal hætta,”
sagSi hann. Þá sleptí Jói öllum
-tökuim, en Gvendur flatmagaSi
og um leiS sannfærast um, ' aS tín'a ber. lxau hafa dálitla kör'fu er. iLengra nær þessi saga ekki.
1 ownley-deiLan var Socia’ kmus, meS sér itil aS tína berin í. Þau En imargar skemtilegar sögur er íbúin aS tína?”
en ekki “Social Reform”, einis og ana sér vel log ganga úr einum mætti þó segja af því, er böm fara litla kjökrandi.
margÍT höfSu trúaS. — Yfirleitt runninum í annan. Og áSur en í berjamó hér. GetiS þiS sagt, "Þú skalt aldrei
eru aillrr' góSviljaSir menn meS þau vit af, eru þau komin ilangt út sgu um IþaS? Hvernig þaS geng- meS okkur oftar
SociaL Reform”, því margt þatf í skóg. Og meSan þau standa þar rur til á 'berjaferSum á Islandi, sagS; Doddi og brýndi rausrina.
aS Laeast í heiminum. En sú og eru aS hugsa sig um, hvar þau segir sagan í blaSinu nú 'frá. Er “Á eg aS segja henni mömimu
kemur hópur af dýr- hún nokkuS svipuS því, sem þiS þetta, þegar \y.
‘Því tekurSiu berin mín, sem eg
sagSi GuSný
'fá aS fcoma
í 'berjamó,”
V.S komium heim?’
breytLngu á fyrirkorouLagi því,
sem nú er, ibæSi hvaS stjórn og
verzlun vlSvíkur; eSa 'meS öSrum
orSuim, þeir iheimta "Socia.1 Re-
form. En því miSur eru margir,
sem ekki skilj.a milsmuniinn. á “So-
cial Reform" og “Socialfsmus”.
Af þeim ástæSium nota Socialist-
ar sér tæki'færiS og reyna tiíl aS
koir.a því in.n hjá fóLki, aS þeir
(Socialistar) hafi meSöJin viS
Gi’.lum þe.’ina virkilegu og íroynd-
uSu sjúkdóimum, sem til sáu. 'Eink
um og sér í lagi hvaS stjórnar-
fyrirkomiulagiS snertiir. Af þess-
I sagSi Stína.
“Því gerirSu þetta, istrákurinn sig í brekkunni og ti’ndi upp í
þinn?” sagSi Gunna fjúkandi berin, sem nsest homum voru.
reiS.
ÞaS
•;ólm skem yíir
dalnum, þenna
barnanna, þar
s.yng'ia á sumrin,
fvatla.na
indaela
sem
þar
I^kfn heiSi. Þau skem'ta sér þá “Á eg aS .lumbra á þér?" sagSi
Morgun- heldur syngja þau og leika, sér, ö£ Líni og krepti hnefann.
í VíSi-! segja hvert öSru sögur. bíæ, gaman! EruS þiS ekki
sælustaS 1 ÞaS var mesti sægur af börn- haett aS tína? sagSi Gvendur og
fuglarnii ^ t-’rn í KötLunum þenna dag. Þau rak upp skelli-hlátur.
sem fiSrild- höfSu allskonar berjaflátv svo sem Þú skalt ekki tefja okkur leng-
um ac
málaráSherra.
íerSínni og ter
fljúga og iflúgumar suSa, þar' íötur, aska. flöskur, blikkmál;^ur. Komdu, ef þu þonr, rag-
rindl seim döggán blikar og bdómin anga, I sum tíndu Jíka í vctlingana sfna' geitin þín,” grenjaSi Jói. Hann
þar sem krækiber, bláber og'og vasana. Hvert 'barn hafSi sitt ó3 aS Gvendi og tók hann glímu- mn svo naumur,
1 ílát, nema Gvendur smali, liann
1 þessum svrfum iflaug lítill fugl
fram hjá ’og kvakaSi svo angur-
bl'ítt, eins og vildi hann segja: En
hvaS mig telkur þaS sárt, aS hann
Gvendur skuli vera aS tefjia fyrir
börnunum, sem 'eru aS keppast
viS aS tína bferin. ÞaS er þó
sannarlega ekki gustuik, þar eS
sumariS er svo stutt og berjatím-
Er
innan
ísienzku bygSima í
County. Alllir ættu aS hlusta á
hefir margur vilst Lnn á glæfrastig h ^ haml er maSur árel5an.
'legur, saninorSur, hreiniskilinn og
um og brekkum.
Bör.rsln komu
um ástæSum og ásigkomulagi
Socralista. Tökum tiil daomis
Ártrailíu. Þeir femgu sig full-
reynda á Socialismus, og hafa því
hörf^S tiil baka í gamla 'fyrir-
k'omulagiS; n.J. eigmairrétt ein-
staklingsins og öll önnur eimstak-
Jimgsréttindi, sem aS voru áliti öll
memming og framför mannkynlsins
byggist á. Tökurn ásita'ndiSi í
Rússlandi á yfirstandandi tima. i
Þar er imeira hungur, vandræSi.j
óp og gnístran tanna, en molkkurs
hrcj' ikiaiaus, og hefir glögga og
góSa þeklkingu á öUum stjórnmál-
um NorSur Dákota. ALlir, sem
unna sannLeikanum, æittiu aS
hluista á hann.
Mountam 28. sept. 1921.
Paul Johnson.
Bók! BóM
staSar annarstaSar í heiroiinum.j TjI sölu, nýkomin úr pressunni,
en þar siihir Sooial'Bsmu® á æBsta sem eg er útgefandi aS; innihaLd-
bekk. Margir, sem í barns'legri Ó er aS mestu leyti þýSingar eft-
eV.ægni' og einfeldni hafa' veriS -r mjg úr enaku. Fyrsti partur:
?.S 'sælkjast 'eftir SociaJ Rsíorm, Munnmælaskröksögur um Krist,
‘og þaS oft ekki aS ástæSulauisu’, ef'.’r 'C. H. W.irolleaud, prófessor
hafa fyr en þá varSi veriS kamnir í Assyilology og Höbnesiku, philo-
inn á glæfrastig Socialista. — Af logy og saimanburSurtTÚfræSi' viS
þessu Stafar töluverS hætta, og heimspekisháskólann í Leyons.
hnsttan er ek.ki spr.ottin af rlllum Annar fca'fli dálítiJl eftir biskiip
róturo, heLdur af 'algerSum mis- Williaim Montgomery Brown.
ski'Lningi. | ÞriSji ka'fli eru þýSingar »f
Konungur Socialista, Karl Marx Pyramidinni í New York.
vilil' eySiiI'eggja heimseininguna,! /Þessi bók flytur Jesandanum
'fyrir dóms-
hann nú á
«kams um Börnin komu í Kat'lana úr öll-
Pembina l'm áttum þenna morgun, sum ríS.
rr.d: og sum gangandi.
SóIargeisLarnir kepfeust viS aS
þerra döggina af iberjalynginu,
eins og góSu börnin keppast viS
íiS gera þaS, sem hún mamma
þexrra segir þe’im. Börnin fóru aS
tína 'berin og voru ekkert hrædd
viS brekkusniglana né köngu--
lærnar. Þá var nú handagangur
í öskjunni.
Aldrei skemta ísLenzku börnin
sér eins vel, eins og þegar þau eru
í iberjaimó. A'ldrei eru þau sælli
en þegar þau liggja í ibrekkunni,
meSan 'fuglamir syngja og sólin
ekki aS'eins viS þaS aS ‘tína ber,
hafSi eikkert annaS en munninn á
sér, en Iþetta berjaílát hafSi þá
náttúru, aS þaS tæimdsst jafnóS-
um og Gvendur fyltí þaS
tökum. Þegar bömin hættu aS tína,
Hafi tveir istrákar nokkurntíma komu þau öll sarnan í einn hóp og
glíimt af kappi, þá glímdu þeir Jói fóm aS ólmast og ileika sér. Svo
og Gvendur af kappi í þetta sinn, fóm þau aS syngja og segja hvert
enda fóru þeir saman í hálfkær- öSru sögur. Þau tóku Gvend í
Um hádegisifciliS settist Gvend-^ingi. sátt. °'g LofuSu honum aS syngja
“Þetta var mátulegt handa þér,’ sér- *>ó hann vaeri nokkuS
sagSi Jói, þegar hann var 'búinn hjáráma.
aS fel'la Gvend. i 801111 var komi'n 1 suSveistur, og
“O, — þú skalt liggja líka," geisllar hennar brotnuSu í litfögr-
orgaSi Gvendur. Hann þreif um regnBoganum.
báSum böndum í buxnaskálm- "ViS skulum flýta okkur heim.
arnar á Jóa og kipti undan honum sv° viS verSum ekki holdvot at
fótunum, svo aS hann datt endi- r gningunm," sagSi Stína.
langur ofan í eina berjalaiutina.
Gvendur flýtti sér aS standa
upp. Svo 'Stökk han.n fram og
áftur, eins og grenjandi Ljón, og
sparkaSi í bezfea berjalyngiS, þar
sem börnin voru aS tína.
ur niSur á þúfu, og nenti ekki aS
tína lengur. En þaS var elcki nóg
meS þaS, heldur vildi hann Láta
hin börnin haetta áS tína líka, því
aS hann sá ofsjónuim yfir því,
hvaS þau voru búin aS fá mikil
ber. w’xjt',
"'VeriS þiS nú ekki aS þessu
Lengur,” kalLaSi Gvendur til hinna
barnanna; “viS skulum heldur
fara aS ólmast og leika okkiuir."
“ViS m'egum ekki vera aS því
fyr en viS erum búin aS 'fylla ílát-
in oíkkar,” svaraSi Stína.
Og öll hin bömin tóku í sam i
strenginn. Þau 'kvöddu nú hvert
annaS meS hinni mestu hlíSu.
Svo flýti;i þau sér heim t’ll sín og
fóru aS hárna í sig berjagkyriS.
(Bernskan.)
■Mll—ILIJL
Fjrr~vxir

almenningi til fróSleiksn'Ota. ÁS- verka verSur þvi ekki getiS í sög jbetri fróSLe;k í þeÍTri grein en tx
ur var mikLu aif því haldiS leyndu unni nema sem tilrauna 'til lyga og
fyri'r alímenningi af þeiim, sem yfir svika.
réSu. En nú 4 tíimim tekst ekki saman
Sannanir eru nú dregnai
af óvilhölLum rannsókn-
ára háskólanám. ViS vil j.m aS
margir LærSir menn þekkja ekk
ert t.'il sagnfræSi í þá átt, fremux
j aS halda neinu 'Leyndu fyrir langtjfendum og sanngjamri hluttöku fciil ;°n almenningur, einkanlega prest
! tímalbi'l, þó tilraunir séu nógar aS birta sannleiikann, s;m nú þeg-
heimiliselskuna sem er undirstaSa sögufræSclegain fróSJeik forntíma
lands og ilýSs. Af hinum mörgu, b'ísins samkvæmt nútímarann-
heiimilum og fj ölskyldu'm saman- J sóknium tungumála'fræSmganna.
stendur þjóSlífiS. Goitt heimili. Bókin er innheft í ágæta kápu,
er einn sterkur hlekkur í þjóSar- 43 ,bls. í stóru brotí og mniheldur bréf.aviSskifti stjórnanna og full-
ifyrirkom'ullaginu, og þjóSón sikap- því m'ikiS Iesmál eftjr þykt, en me“tuSa stjornaraSila útsend
stjómarfyrirkomulagiS.! korftar aSeins 75 oent. Hún « ara þeirra- °g
| gerSar 'til iþess. ViS erum nú bún-
ir aS sjá og vita nóg -af því frá
j þessu síSasta stríSi. Nú íara rann-
sóknir fram rétt eftir “strax og
hnjóSur kemst á um Leynfbrell-
una”.
i Svo þegar maSur 'hefir al'la
samninga, ræSur, ritgerSdr
svs
undirskriftir allra
samininga samþykta, og þess utan
Hvert heimili hjálpar til aS koma 91/^ þml. á Jengd o,g 6 þuml. á _
. þjóSarfyrírikomulaginu í rétt eSa breidd. rannsóknir a ra óháSra, og
rangt horf. ÞjóSarfyrinkomuTagiS ilslendiingar hafa feil þessa tííma fl°kkpbundinni nefnda frá öllum
byggist á h'eim'ílisfyrirkamuilaginu.. 'haft 'töl'uverSa lestrarfýsn, veriS þjóSum, allar skýrslur meS og
ÞaS er ósannaS, og virSist aS fró'Sir í þeim sagnifræSum, sem rnoti'’ al't er til tínt, sem skeS hefir öreyf
vera fremlur ól'íklegt, aS “'FreejviS hafa gengiat roeSal a'lmenn- i leynfe og ljóst, frá öílLuim hiliSum,
Love” verSi mannkyninu feil fnamjings; en nú eru tímiar >aS breytast, — þá í fyrsta fær maSur sann-
’jfara; eg trúi því ekki. ÁSur en margir géfa sig minna aS reglu- leikann aS vita, og getur dregiS
ar er aS milfc'u leyti kominn í liós.
ÞaS verSur nútíSar veraldarsaga
og kcimandi tíima.
Ö’l ibókfræSf-annsókn gefur
lesandanum skýran akilning á því
máiefni, sem þar -irm ræSir, urn
uppfeöik þess, 'áfram.h.?ild og endi;
og hvont keldur er um 'trúimál, stjórn-1
mál eSa 'hvaS annaS máLefni. Nú
fara rannsóknir fram siamtímis og j
viSlburSirnir gerast, eSa rét't eftir.
er.iis og t. d. viS þefeta nýafstaSna
heimsstríS.
En viS formum kaþólsku kirkj
ar. sem lesa einViSa trúavboS, t
c.S geta ikomist í em’bætti til viS-
halds fávizkulegum og bjálfal
um trúarboSskap.
Áritan;
S,
Vilhjálmsson,
637 Alverstone St.
Winnipeg, Man.
Socralistar geta komiS hjóna- legum 'fræSibókum ,nú en áSur ^ línuna imollli einhiLiSa, vilhaJlra og
baindiniu fyrÍT kattarnef verSa þeir^ var; sérstaklega sumt af unga ranglátra dóma og virkilegs sann-
aS vísa kirkjunm veg lállrar ver- fólkinu les meira lygasögu-rómana Leíka. Þá í fyrsta hefir maSur
sanna sögu viSbu'rSianna, eilns og mieS þeirri
unnar máttu rannsóknir ekki
þær voiru forþoSinar. Þeir
menn v'oru ibrendir og píndir til,
dauSs; hún ha'fSi alt vald í hönd-
uim sér og gat því haldiS leynd-
um ölíum saTvnleika, gait því eySi •
lagt alt, sem Ikom í bága viS henn
ar ákvöiSuSu stefnu og sfearfa, j
aS’ferS, iinnJeifet and-!
yfir alilan hinn'
aldar, því treg verSur Ihún á aS rusll o,g auglýsingar en reglulegar
viSurkenna " Free 'Love" í staS- rannsóknar fræSibækur nútím- ^ þeir gengu tiiL Dregst þá í burtu legan svartadauSa
inn fyrir hjónaíbTid. AS voru áliti ans- miki'Ll hJu'ti af því, sem ritaS hefir kxistna heim.
héfir hjónabandiS haift'mierri blessj Nú á seiinni ölduim hafa tungu-' veriS í ibólkum og blöSum af vil- SendiS mér undirrifeuSuim pant-
un í för meS isér en nokkuS ann- málafraéSingar grafiS niSur í rúst hölluim rithöfunuduim, sem hafa Pn:r fyrir bókinni og 75 cent meS,
?S, sem kirlkjian hefir ibaris/t fyrir. (ir fomaldar og lesiS saman úr sög veriS skipaSir og launaSir til aS 0g eg ábyrgist afgreiSslu á henni
H’ón'a'banidiS er hyrningaréteinn um þeirra ifyrri tíima sögulegan rita falls og Iý,gi iaS imiklum parti bæSi fljófet og vel. Hún færir
sið'ferSis og siSimenningar alls frtíSIeik, sem legiS hefir eins og um mótstöSiuihliSina, tiil aS Jesaranum fróSLeik, undirstöSu-
mannkynsins, hvaS sem Karl daútt í gleymisku, iþar til fariS vai kveikja þjóShatur, sínu máli til aferiSi trúar og trúarsagnanna,
Marx eSa Ellen Key isegja, eSa aS atlhuga og Leita til iaS ná sam-’ styriktar. Allar stríSisþjóSirnar hvernig trúarihugmiynd'a atriSin
SociaJistar bera
menning.
iþorS fyrir al- heagi' úr slitrunum. Þau verk
munu vera
aett’J al'lÍT aS lesa, sem nú eru birt leyti sekar
aS mieira og minna ha'fa breyzt,
nim þaS, og þeirra myndast. Hún
samlblandast og
flytur lesaranuim
STöKUR
SjálfstæSi ?
iManndáS sling viS mæS’Uisker
imakast grútar-notuim.
Islendiragar auSmjúkir
allir lúta Gotum. (þ.e. Dönum
HeitorS
Ef aS Graenland annaS sinn
lslendingar byggja,
þá mun skollans skrælinginn
í skarni flafesr liggja.
KyrstaSa.
MeS ferúarlbyrSi á traustan
feóra í kyrS viS glitiS,
ilt er aS myrSa eigin sáj
og einskilsvirSa vi'tiS.
FriSrof.
Brotna tekur bifröst senn
iburtu hrekur friSinn —
ágimd frek og illir menn
ekki eru brek öll liSinn. —
M. Ingimarssom