Heimskringla - 07.12.1921, Blaðsíða 1

Sendlts ettlr TertSllata tll °t
Royal Crown Soap, Ltd. ■ a-jr.
664 Main St.t Winnipeg UmDUðir
og
umbiVöir
Sendiií eftir verT51ista t!
Royal Crown Soap. Lt«
654 Main SU Winnlp-
XXXVI. ÁR
WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 7. DESEMBER, 1921
NÚMER 11
andi veitt
orn.
Anúmæli ókenda hermannsins.
Afnefningur, óbærlega þrevttur
Er eg nú á mínum jarðarförum!
Sé eg ennþá, eða hafi verið,
Eitthvert ég? Þá 'hafa með það farið
Allar þessar greftranir og gangur!
Þjóðhöfðingjar lána leifar mínar
Landa milli stöðugt, hver hjá öðrum —
Það er að segja: sé eg nokkrar leifar!
Neana þetta nafnleysi — og eyðan,
Hver eg var og hvað eg raunar gerði!
Ég hef’ verið jarðaður í París,
Jarðaður í Lundúnum — og ausinn
Moldum nú í Was'hington hef’ verið —
Veit el ennþá hvar eg næst verð grafinn —•
Líklefea er labbið varla úti!
Kongar hafa húfulausir fetað
Hægt á eftir líkvagninum mínum,
Herforingjar, Herramenn og Lofðir.
Yfir mig gengið dæmalausar dælur
Drottins-þjóna og Byskupa — og orðgnótt
Mærðarrfku Ræðuskörunganna,
Þessara, sem bezt tekst upp um ekkert!
Það er Iíka ein af ástæðunum
Mínum, um að í mér hafi ei verið
Þráður — nema 'þessar jarðarfarir!
Af sér reita alla sína krossa,
Ofan á mig, Ráðherrar og flóknir
Málabræðslu-menn og StórJhertogar.
Eg er þreyttur — óbærlega þreyttur!
Undir krossuím þeirra svona að bograst
Eilíflega, á göngunni til grafar!
Og, að verða framar fyrir þessu:
Læt hér þversum-neitað! Sé eg nokkuð.—
20.—II. ’21
Stephan G.
CANADA
SAMBANDSKOSNINGARNAR
fóru þannig að liberalar unnu.
Mackenzie King verður því næsti
stjórnarformaður Canada. Sætin
skiftast þannig að lih. hafa 119,
bændur 60, stjórnarflokkurinn 51,
óháðir 2 og verkamenn 1. Öfrétt
er um 2 sæti.
í Selkirk var Bancroft (bænda-
sinni) kosinn; hlaut 6,152 atkv.;
Hay 2,371, Dr. Jóhannesson 1306,
Adamson 1396, Dunn 2,808. Ó-
frétt er úr nokkrum stöðum, en
tnun þó ekki geta raskað úrslitum.
1 Winnipeg voru kosnir: Woods
worth (verkam.) í mið-bænum,
McMurray, óháður, í Norður-bæn-
um og Hudson, liberal, í Suður-
þ*num.
Bændur tóku öll sæti í Manitoba
utan Winnipeg-borgar.
Þann 24. nóv. s.l., kl. 6 aS
kveldi, var ráÖist inn í lyfjabúS
á Notre Dame Ave. hér í bae, af
vopnuSum manni, ogmiSaSihann
skammlbyssu á lyfsalann og 'heimt
aSi aS hann 1 eti a'f hendi peninga
þá er í búSinni voru. Lyfsalinn,
sem var einn í ibúSinni um þær
mundir, sá sér ekki annaS vaenna
en aS láta aS óskum illvirkjans,
því lífiS var honum meira virSi
en 'fé þaS er hann hafSi undir
höndum; voru þaS um 40 dalir,
°g var þaS alt sem hann hafSi í
Peningakassanum, en ræninginn
vildi ekki gera sig ánægSan meS
þaS lítilræSi, og IheimtaSi aS ly'f-
salinn kæmi meS sér inn í her-
bergi, Sem var inn af búSinni, 'til
aS geta gengiS úr Skugga um, aS
ekki væru peningar þar. I því
bili kom eigandi -búSarinnar inn,
og sa þa IhvaS i efni var, og gerSi
sig lílldegann til aS hafa hendur í
hári bólfans, meS því aS henda
yfirhöfn sinni yfir höífuS honum,
og gera honum þannig ómögulegt
um vörn; en hann var snarari, og
skaut báSa lyfsalana, og komst
undan á fiótta. Þeir særSu voru
fluttir á .sjúkrahús, og lézt annar
þeirra nokkrum dögum síSar, en
hinn er nú úr allri hættu. Hdfir
veriS gerS gangskör aS ihafa upp
á ódæSismanninum, og hefir einn
veriS tekinn fastur, sem sterk-
ur grunur hvílir á, aS framiS hafi
þetta illræSi; var hann staSinn aS
því aS ganga um götur borgarinn-
ar og betla, og hafa saman ifé á
þann hátt; 'hann hefir ekki játaS
neitt á sig ennþá, en rannsókn fer
fram í miálinu þessa dagana.
Talsvert hefir kveSiS aS smigl-
an áfengis í seinni tíS, og kveSiS
svo ramt aS, aS lögreglan virSist
ekki geta viS neitt ráSiS. Hafa
.smiglararnir stoliS bi'freiSum svo
hundruðum skiftir suSur í Banda-
irílkjunum, til aS 'fly+ja “drykk-
linn” á IhingaS norSur, og hafa oft
ibrent þær upp eSa skiliS eftir úti
(á víSavangi, dftir aS hafa haft full
nlot af þeim. ÞaS er ekki ósjald-
lan aS sjá má ölvaSa menn á
istrætum úti, og virSist drykkju-
iskapur vera aS fara í vöxt, þrátt j
ifyrir þaS,' þó heita eigi aS þetta!
eigi aS vera bannland. — Islend- !
ingar hafa löngum -fengiS orS fyr- |
ir aS vera löghlýSnir menn; ef til
vill geta þeir gert sitt til, og geng- ;
iS á undan meS góSu dftirdæmi, J
meS því aS halda þessi lög sem 1
önnur. —
Sagt er aS Podh Marskálkur!
muni verSa staddur í Winnipeg
13—14 desember. The Independ
end Order of Daughters of Empire!
ihafi boSiS honum aS vera viS-
stöddum þegar Winnipeg County
sýning verSur opnuS, sem haldin
verSur ,frá 14—1 7 þ. m. og hef-|
ir hann þegiS boSiS, eftir sögu-1
sögn Mrs. W. J. Boyd aSal for.
sltöSukonu sýningarinnar.
Hin mikla 'brú yfir Annapolis-
ána til Granville Ferry var opn-
uS til alm'ennra afnota þann 1 7,
nóv. s.l., af B. B. Harduvels, bæj- ^
arstjóra í Annapolis Royal. Brútn \
er ein meS þeim stærstu í Austur-
Canada, og er aS lengd 2353 fet.
1 09 7 lyfseS'lar fyrir áfengi voru
gefnir út í Saskatdhewan yfir síS-
astliSinn mánuS af læknum þar,
og er þaS alf kunnugum taliS vera
nokkuS mikiS. — En hvaSa sjúk-
dómur ætli þaS sé sem Saskatche-
wanJbúar þjást svo mjög af og
þurfa sv|o mikiS áfengi viS? —
Bankar og peningastofnanir
hér í Vestur-Canada hafa veriS
aS æfa þjóna sína aS undanfömu
aS skjóta af skammbyssum, til aS
vera viSbúnir aS verjast ræningj-
um, eif þá ber aS, þar sem þeir
Ihafa veriS tíSir gestir hjá þeim
nú S í seinni tíS. ViS rannsókn
kom þaS í ljós, aS í mörgum
bönkum Voru byssur í afarslæmu
ásandi, rySgaSar og ónýtar, og
sumstaSar alls ekki til, og víSa
sem enginn kunni aS höndla verk-
færin þó til væru.
MaSur sem heitir J. W. Brown
og heima á í Belleville í Ontario,
varS ifyrir þeirri meSferS á dög-
unum, aS 8 menn, allir grímu-
klæddir, réSust á hann, þar sem
hann var einn á gangi, og fóru
meS hann út fyrir bæinn, af-
klæ'ddu hann þar og tjörguSu og
fiSruSu. Daginn eftir kærSi hann
þetta fyrir yfirvaldinu, en á beim-
leiS þaSan sátu þeir fyrir hionum
og voru þá 12 aS tölu, og drógu
hann enn á afskektan staS og
húSstrýktu hann og misþyrmdu.
Ekki fylgdi þaS sögunni hvaS
aumingja maSurinn IhafSi unniS til
slíkrar meSferSar. Sex af mönn-
unum sem í aSförinni voru, hafa
náSst, og eru nú undir rannsókn.
Dr. N. A. Laurendsen heitir sá
er borgarstjóra-stöSu hlaut í St.
Bonifacec viS kosningarnar þar s.
1. föstudág.
Fangahúsin í Winnipeg eru svo
troSfull aS þaS verSur aS skifta
föngunum niSur í tugthúsin út um
fylkiS.
BANDARÍKIN.
Sextugasta og sjöunda Congress
Bandaríkjanna kom saman þann
5. þ. m. og Voru aSeins 10 dagar
liSnir ifrá því aukaþingi var slitiS.
Sagt er aS svo mikiS verk liggi
fyrir þinginu aS þaS muni standa
yfir langt fram á sumar. í þingbyrj
un hélt A. P. Nelson frá Wis-
oonsin langa ræSu, hvar hann
mællti stranglega meS fram-
kvæmdum á vatnavegi stórvatn-
anna og St. Lárentsfljótsins. Hard
ing iforseti kunngerSi aS hann
mundi flytja básætisræSuna á
ofiSjudaginn kl. 2.30 e. h.
Frá Duluth er oss skrifaS aS
Mr. Skúli HrútfjörS forseti æSsta
bekkja stúdenta viS jarSyrkju
-•ikishásikólana, hafi veriS gerSur
aS meSlim í Delta Upsilon félag-
inu og um leiS forseti allra æSsta
bekkjar stúdenta í öilum háskól-
um ríkisins, og er þetta álitinn
næSsti heiSur sem stúdent er
hægt aS veita. HeiSri þessum
fylgir staSa sú aS stjórna og leiSa
allar skrúSgöngur stúdenta á
kappa og kjóldegi (Cap and
Gown day) þeirra.
Kiona ein í Bandarí'kjunum
hafi gifst 12 mönnum víSsvegar
um landiS, sem allir fóru í herinn.
Hún er í 3 ár búin aS fá um 5
þús. dali árlega frá stjórninni sem
kaup manna sinna. En nýlega
komst þetta upp svo hún var tek-
in fyrir. ^ .
AS náSa Eugene V. Debs, eru
tilmæli sem ’búist er viS aS senn
verSi meStekin frá dómsmálaráS-
iherranum í Washington, General
H. M. Dauglherty.
F(inn ókendi hermaSur hefir nú
meStekiS hiS síSasta heiSurs-
merki sem IþjóSin fær veitt þeim
sem þátt tóku í ihinu ‘mi'kla stríSi’,
samkvæmt fregnum frá Washing-
ton.
Páfinn í Róm sendi Harding
forseta þannig hljóSandi skeyti:
“Vér vonum aS GuS almáttugur
megi leiSa til farsælla endalykta
hiS stórkostlega hlutverlk til efl-
ingar friSar og farsældar mann-
kynsins sem 'forseti þess mikia
lýSveldis Vesturálfunnar 'hefir á
hendur tekist, og vér viljum leggja
blessun vora yfir þaS.”
Eftir rúmar þrjár vikur, ier af-
vopnunaiþingiS hefir setiS í
Washington, er útlitiS stórum aS
batna meS samkomulag, þó flest
má séu enn óúíkljáS. VirSist sem
Japanar ætli aS ganga aS kröf-
um Bandríkjanna meS 5—5—3
sjóflotann og bendir aSallega á
þaS aS stjórnin í Japan hefir end-
uikallaS stórar pantanir af stál-
plötum og gaddavír er hún hafSi
ge'fiS tll Þýzkalands. Tilgátum
þeim aS Japar væru aS þrjóskast
gagnvart tillögu þessari af þeim á-
stæSum aS þeir vildu koma ár
sinni betur fyrir iborS viSvíkjandi
Manchuris og Kyrraha'fsstranda-
málum, fer alt af fækkandi, Sagt
er aS samjþykt sé fengin viSvíkj-
andi málum þessum frá Hughes
fyrir hönd Bandaríkjanna, Bal-
four fyriri hönd Bretaveld'is og
Kato fyrir þönd Japana, 'og er beS
iS aSeins eftir staSfestingu hvers
ríkis út af fyrir sig.
á milli SuSur og NorSur-Irlands. I
Þessu hafa Irar nú neitaS. Enn1
sitja þeir samt á ráSstefnu í Lond-
on og mun sú tillaga hafa komiS
fram 'frá Sinn Feinum, aS Breta-1
konungur væri viðurkendur sem
konungur eSa þjóShöfSingi Frí-
ríkjanna innan Brezka-velidsins.
En Lloyd George var á mcti því;
og taldi víst aS a'lt NorSur-Irland |
væri þaS einnig. Sum blöS tala
um aS þessu þófi um írsku málin
verSi bráSum hætt og aS alt sitji
þá viS hiS sama og áSur. En
aSrir álíta aS svo þurfi ekki aS
fara, þó ekki verSi af samkomu-1
lagi í svip. De Valera segir aS
írland verSi aS sækja hart fram1
og tíminn sé aldrei betri en nú aS
heimta kröfur sínar uppfyltar.
KveSur frelsi ekki fást, nema aS
mikiS sé lagt í sölurnar fyrir þaS.
En þaS má lengi breyta til og er
! cnginn iSnari viS þaS en Lloyd
George, aS koma ávalt fram meS
eitthvaS nýtt, þegar annaS bregst.
ÁstandiS er því yfirleitt svipaS
I og áSur og alt á huldu um þaS
• hvernig 'fara muni.
Maríu prinsessu á Englandi eru
| veitt 6000 sterlingspund árelga af
brezika þtífginu, eins lengi og hún
lifir.
Lloyd George býst viS aS
| koma til Washington um jóla-
leytiS og sitja á afvopnunarfund-
inum. Hann gerii*' ráS fyrir aS
! koma til Ottawa áSur en hann
heldur aftur heim.
ÖNNURLÖND’
Siötti desember rann upp yfir
Irland sem sjálfstætt ríki í brezka
veldinu eftir hina löngu og erfiðu
baráttu beirra sem staðið hefir yf-
ir og sem kostað hefir uppreisn,
blóðsúthelling og aftöku sumra
þeirra beztu manna. Samningarnir
hafa ekki enn birst að fullu, en á-
grip þeirra er á þessa leið:
írland viðurkent sem sjálfstætt
ríki eftir grundvallarlögum er þókn
anleg eru ríkisstjórn beggja land-
anna og síðar samþykt verða.
Innliman Ulster « hina nýju
stjórn Irlands með leyfi um að-
skilnað ef hún óskar þess með
mánaðar fyrirvara og verður þá
nefnd sett að ákveða landamæri.
Rétt Irlands að ákveða skatt
álög.
Ábyrgst að veita viðunandi
samning eftir samkomulagi við-
víkjandi sjóflota írlands.
Að afturkalla allan herflota frá
Irlandi svo fljótt sem vibsa er feng
in um friðsamlegt ásigkomulag og
friðsama stjórn. . /
Þetta er óefað það stærsta stig
er nokkurntíma hefir stígið ver-
ið af Anglo-írska sambandinu og
á sú milda friðarhreyfing er vak-
ið hefir hinn blóði storkna heim
til sjálfsmeðvitunda, sjálfsagt mik
inn þátt í úfslitum máls þessa. Auð
vitað verður þetta að samþykkjast
af brezka þinginu, en óefað nær
það þar fljótt fram að ganga.
BRETLAND
ÞaS gengur seigt og fast meS
írsku málin eins og aS undanförnu
ÞaS vakti talsverSar vonir hjá
mörgum, aS írska IþingiS mundi
geta komiS sér saman um síSustu
tillögur Breta. En þær voru í því
fólgnar aS annaShvort kæmi lr.
land alt sér saman um aSal-atriSi
til.ganna meS almennri atkvæSa.
greiSslu, eSa þá aS tvö þing yrSu
stofnuS á Irlandi og aS íbúamir
kæmu sér saman um landamerkin
Fyrverandi Þýzkalandskeisari,
Viílhjálmur, er sagt aS hafi í
hyggju aS kvongast bráSlega aft-
ur. Hin útvalda er ekkja hátt-
standandi her'foringja er féll í
stríSinu.
I Vín voru síSastliSinn Hugar-
dag brotnar upp 174 búSir og
þær ræntar eSa rifnar niSur, AuS
menn og kaupsýsJumenn flýSu
hópum saman bur’t úr bænum.
Uppþotsmenn gerSu ýmsan ann-
an usla, en veSur var hiÖ versta
um þetta leyti og er sagt aS þaS
hafi átt mikinn þátt í aS ærslum
þessum linti.
ÞjóSverjar 'hafa fariS fram á
aS fá 50,000,000 sterlingspunda
Ián hjá Englandsibanka, og hafa
sent fyrv. endurreisnarráSherrd
sinn, Rathenau, til aS semja um
lániS viS Englendinga. Ófrétt er
enn, hvort ÞjóSverjum tekst aS
fá þetta lán.
Snöggir jarSskjálftakippir hafa
orSiS 2. iþ. m. San Lorenzo Novo
á ltalíu, og 'flýSi alt fólk úr hús-
um sínum á jarSskj'álftasvæSinu.
Verkamenn ha'fa 'brSiS ósigur
í bæjarstjórnarkosningunum í
Sidney í Ástralíu, þar sem þeir
hlutu ekki nema 9 sæti af 26 í
borgarráSinu.
Frá Amsterdam kemur frétt um
þaS, aS Japanar iha'fi afturkallaS
stóra pöntun af bryn-þynnum og
gaddavír, sem þeir ihöfSu pantaS
frá Þýzkalandi.
•
Uppreist gegn Sovietstjórninni
rússnesku hefir brotist út í Turk-
istan og NorSur-Archangel, og
hefir uppreistarmönnum veitt bet-
ur enn sem komiS er.^en tæplega
er aS ibúast viS aS þeim takisit aS
velta stjórn Lenins frá völdum,
því þá mun skorta alt sem til þess
þarf; Lenin er fastari í sessi en
svo, aS fáeinir óróaseggir fái
steypt honum.
j Urr. 1500 skrautgripasalar og
úrsmiSir í París Ihafa 1'átiS setja
upp hjá sér litlar loftskeytastöSv-
ar, sem gera þá færa um aS ná
^ í réttan Greenwich-tíma um leiS
og hann er sendur meS loftskeyti
f frá Effeltuminuim, en þaS skeSur
á hverjum morgni kl. 1 0,
i Nýtt ráSuneyti hefir veriS
myndaS í Ungverjalandi. 1 því
eru aSalmennirnir þessir: Bethlen
greifi forsætisráSherra, Banffy
landvamarráSlherra, Kalay fjár-
málaráSlherra og Klelbelsberg inn-
anríkisráSherra.
Búist er viS aS utanríkisráS-
herrar Englands, Frakklands og
Italíu komi saman í París í lok
þessarar viku, til S ræSa um á-
standiS í Vestur-Asíu. ASalmáliS
á dagsskrá mun vera aS gera ráS-
stafanir til aS jafna deilurnar
mflli Grikkja og Tyrkja.
Nýlega gengu tveir af leiStog.
um kommúnistaflokksins þýzka úr
flokknum og ýmsir aSrir af leiS-
togum flokksins voru farnir áSur.
Annar þeirra er síSast fór var
Adolf Hof'fmann, sem hefir kom-
iS mjög viS opinber mál síSustV
árin. ÁstaeSan til þess, aS þessil
menn safa sagt sig úr Fl'okknum
1 er talin sú, aS kommúnistamir
þýzku láti algerlega stjómast af
| boSi og banni stjórnarinnar í
Moskva en táki ekki nægilegt til-
lit til þýzku leiStoganna.
| Rússnezk sendinefnd frá lýS-
veldinu Chita er myndaSist suS<-
austast í Rússlandi, er nú komin á
fund friSarþingsins í Waslhington
meS kröfur um aS þingiS sjái um
aS Japanir endurkalli hersinn þaS
an úr landi burt, og yfirleitt úr Sí-
beríu. önnur störf sendinefndar-
innar mun vera aS reyna aS fá
(komiS á viSunanlegu verzlunar-
1 sambandi viS stóiþjóSirnar.