Heimskringla - 22.03.1922, Blaðsíða 7

WINNIPIEG, 22. MARZ 1922
HEIMSKRING^A.
7. B L A Ð S II) A.
The Ðomlnion
Bank
horni notre dam avb. og
SHEHBReOKE ST.
HöfutSstóll, uppb...S 6,000 000
VaraijóSur .........? 7,700,000
Allar eignir, yfir..$120,000,000
Sérstakt athygli veitt viðskiít
um kaupmanna og veralunsrté1
aga.
Spo.risjó'Ssaeildin.
Vextir af innstæðufé greiddir
jafn háir og annarssta(5ax við-
gongst. _____
rHOHE a oasa.
P. B. TUCKER, RáðsmaíSur
Rómantík.
(Framhald frá 3. síðu)
ir ættjarðar sinnar, að minsta
íkosti ekki í upphafi; þeir lifðu
svo að segja í almennum hug-
sjónaheimi.sem hggur handan við
aettjörð og samtíð; íþeir leituðu
sér að verkefnum hvarvetna í
heiminum log á öllu'mi öldum.
En þetta breyttist, þegar nokk-
uð kom út .á nýju öldina, —
yngri rómantíska kynslóðin, Arn-
im, Brentano, Grörres og fremur
pðrum Kleist, er fyrst og fremst
Jjýzkt; Iþjóðernistilfinnimg þeirra
er ákveðin og kappsöm, — þeir
eru ættjarðarvinir.
Við verðum Iþó að varast að
gera tákmörkin of skörp; það er
hér sem alstaðar ella í sögunni,
að landamærin eru óljós; svo sem
eg hefi reyndar þegar bent á,
voru einnig til straumar í elztu
rómantíkinní, sem runnu beint í
sömu átt sem hin þrengri þjóð-
ernislega stefna, er hreyfingin
fylgdi síðar. Þegar Wackemoder
sökti sér á s’túdentaárum sínum af
ástríðu niður í rannsókn forn-
þýzkra handrita, eða dvaldi í
Herzensergiessungen með ástúð
við Albrecht Drurer, þegar hann
syngur lof um Nurniberg og forn-
þýzkra gyggingalist, — þá liggja^
faldar í þessu rætur að sérstak'lega
þjóðernislegri list. Um Tieck er
sama mláli að gegna; áhugi hans
á œfintýrum og fornum alþyðu—
bókum, sem hann færir sér í nyt
í skiáldskap sínum, vinnur með
að breytingunni.
Það er Iþó einikennilegt fyrir
elztu rómantísku kynslóðina, að
ættjarðarást hennar er mestmegn-
is bókmentaieg; áhugi þeirra á
hinu þjóðlega á helzt rót sina að
rekja til iþess, að þeir finna þar
ný verkefni — nýtt efni í skáld-
skap. Hjörtu iþeirra eru ekki brenn
heit og iþrungin af hinum veru-
legu örlögum ættjarðarinnar, sem
voru harla dimm, í kringum þa.
Fyrstu og sterkustu æskuáhrifun-
um urðu þeir 'fyrir a þeim tima,
þegar pólitíska ástandið heima
fyrir vakti sikelfingu ií staðinn fyr-
ir hrifiningu. I loik átjándu aldar-
innar lá þýzkur þjóðarandi' og
þjóðernistilfinning svo gersam-
lega í dvala og ástandið var svo
aumt, að beztu menn þjóðarinn-
ar forðuðust að skipta sér af op-
inberum málum og leituðu hælis
í hugsjónaheimi fyrir handan
skýin, sem földu fyrir þeim veru-
leikann, er þeir höfðu andstygð á.
Þessi kynslóð horfir til himins
á leið sinni gegnum lífið, sökkv-
ir sér ofan í hið djarfasta hugar-
flug í heimispeki, reisir kyn'lega
loftkastala úr kóngulóarvef
drauma sinna en sér hvorki né vill
sjáþiá veröld, sem er umhverfis.
Á meðan gekk járnharður
veruleikinn í manns liíki frá Frakk
landi út yfir alla Evrópu, og hver
þjóðin e'ftir aðra kiknar í hnjá-
liðunum fyrir veldi hans, en eng-
in þjóð hrapar svo langt niður
sem Þýzkaland, er ált var í mol-
um og skorti enn þá tilfinninguna
umþað, að vera ein jþjóð; að lok-
um var hið mikla þýzka ríki kom
ið á grafarbakkann; — en á barm
inum vaknar kynslóðin upp úr
drumum sínum, lítur skelfd í
kringum sig, tekur heljartökum og
bjargar sér frá glötun. Þessi
þjóðarraun grípur smá'tt og smátt
allar hugsandi sálír, og söngvar
skáldanna fyllast líka meir og
meir af örlögum ættjarðarinnar.
BARNAGULL
HANS OG GRÉTA
Til mannf. • . frá Piney.
Frítt til þeirra er þjást
af Asthma eða
Hay Fever
'rltt tll reynnlu nííferö arm ulllr geta
brtikníS fln 61»œgin«la e»a
tlma miaaia.
Vér höfum aSferS til a« Iœkna Asth-
ía og viljum atS þér reyni'ö pat) a
kkar eigin koatnat5. Gerir mif~
lun hvort veikin er nýfcyrju'ö eoa
vort hún gerir vart vi$ sig sera Hay
'ever eöa chronic Asthma, þér se*t-u~
amt at5 senda eftlr frrtt Pru£u
eynslu. Gerir engan mismon í hvaja
jftslagi þér eigit5 heima 1 ^va/Öa
töt5u þér hafit5 et5a á hvaöa aldri þér
rut5 ef þér þjáist af Asthma et5a Hay
'ever þá œtti at5fert5 ekkar aö lœkna
afarlaust.
Vér viljum helzt af öMu senda til
eirra er þjást af þeim sro kölluöu'
bœtanlegu sjúkdómum þar sem óll
nnöndunar met5öl eins og ópíum og
ufuloft o. þ. h. hefir brugt5ist. Vér
iljum sýna öllum á okkar eigin kostn
t5 at5 okkar at5fert5 hlýtur aö koma í
eg fyrir erfiöan andardrátt, krampa-
:enda hnerra og andardrátto þyngsli.
jÞetta ókeypis tilboö er of árítSandi
II þess at5 þat5 sé vanrækt einn ein-
ista dag. Skrifit5 nú og byrjitS at5
eyna þaö undir eins. Sendit5 enga
•eninga. Bara senditS ávisunina sem
lér fer á eftir. Gerit5 þat5 i dag. Þér
►orgitS ekki einu sinni buröargjald.
FREE TRIAIa COöPON
FRONTIER ASTHMA CO.,Room 11G
Niagara & Hudson Sts.,Buf£alo,N.Y
Send free trial of your method to:
*‘Oft má af máli manninn »
þekkja,” flaug mér í hug þegar eg
las greinina frá Pineybóndanum í
Hkr. 1. þ. m., sem á að vera svar
við grein er ibirtis í 'Lögbergi 26.
janúar s. 1. Ekki er það ætlun
mín að svara þeirri grein, því hún
mun að mestu svara fyrir sig sjálf,
eða að henni verður ef tii vill
svarað seinna. En það er nú ekki
þungamiðja þessarar fallegu grein
ar hans, heldur er það persónuleg
illkvitni til1 mín.
Betra hefði honum verið að
vera skynlaus skepna, en að láta
annað eins rugl og andans fúl-
mensku frá sér fara, eins og þessi
grein hans er í ’Hkr., 1. ,sl. mán.
Mikið finst honum. til um þessa
forarpolla, enda muniThans and-
legu oig líkamlegu hæfileikar þríf-
ast þar bezt. Hann ögrar mér um
að það mundi fara ver fyrir mér,
ef eg reyndi að fara hér til kosn-
inga alftur. Mikill þýkist hann
vera, og mannaráð hafa, en þar
skjátlast honum heldur illa. Slík-
ur molduxi gæti ekki verið leið-
togi hvítra manna! — Ekki ætla
eg að geta til hver maðurinn muni
vera, en það er víst, að um það
mun fáum villast sjónir sem til
þekkja. Eitt ráð vil eg gefa hon-
um, og það er að reyna að leita
á náðir guðs 'og góðra manna til
að reyna að útrýma þessum vonda
anda, sem sýnist hafa yfirstígið
hann, því líklega er hann orðinn
svo magnaður, að hann getur ekki
orðið af með hann af sjálfdáðum.
Svo er þessu máli Iokið frá
minni hálfu, og legg múl mitt und-
ir dóm þeirra manna sem þekkja
mig bezt, hvar helzt þeir eru.
B. G- Thorvaldsson
Aths.
Þar sem vini vorum Mr. B. G.
Thorvaldssyni hefir fundist vera
persónulega sneitt að sér í á-
minstri grein, og vér vibum að
hann er þektur sem nýtur og góð-
ur iborgari í sínu bygðarlagi, vild-
um vér ekki sinna honum svars.
Persónulegheit og nágranna bú-
skaiparkritur ætti ekki að vera gert
að blaðamláli. Meira verður því
ekki tekið þessu viðvíkjandi í
blað vort. Ritstj.
Framlh.
“Hvar eru þau?”
‘Þau eru í litla húsinu okkar"
uppi á hólnum. Við fundum þau
við liækinn, og þeim var kalt, og
þau sögðust ekkert hafa fengið
að borða í dag nema þurt brauð
og það væri ekkert til í kveldmac-
inn nema svo lítill mjólkurdropi,
og þau Ihafa enga siokka eða skó,
og hén á Nonna standa út úr bux-
unum hns. — Mamma, er það
ekki fallegt að ihjálpa þeim sem
bágt eiga, eins og Jesús gerði?”
Móðir barnanan stóð upp. Það-
voru tár í augum hennar, og henni
varð orðfall um stund. Hún gekk
að matarskápnum, og fylti dálilla
körfu af kökum og kjöti, smurðu
rúg'brauði og nokkrum sykurmol-
um o. fl.; svo fékk hún þeim körf-
una og sagði:
Hérna er svolítið til að gleðja
Iitlu börnin sem eiga bágt. Fylgið
þeim svo yfir lækinn áftur, og ver
ið góð við þau. Svo kysti hún
bæði börnin sem hröðuðu sér af
stað sem mest þau máttu.
Þegar iþau kotnu upp á hólinn
sátu þau Ella og Nonni kyr inni í
húsinu. Ella sat með brúðuna
hennár Grétu í fanginu, en Nonni
var að skoða boga semi Hans átti,
en ekki þorði hann að skjóta af
honum, því hann hélt að hann
mundi skemma hann.
Andlit Nonna og-EHu Ijómuðu
af gleði þegar þau sáu hvað var í
körfunni. Svo settust þau Hans
og Gréta með Nonna og Ellu á
milli sín og réttu þeim úr körf-
unni.
Við skulum bara borða sína
kökuna hvert sagði Hans við
Grétu, því við erum ekkert svöng.
Nonni borðaði um stund, og svo
hætti hann.
“Viltu ekki borða meira Nonni?
Það er miikið eftir, sagði Hans.
“Jú," — svo híslaði hann í
eyrað á Hansi. “Má eg gefa
mömmu líka; hún er svo lasin og
eg held að það sé af því að hún
er svo svöng.”
“Já, já,,” sagði Hans. Svo rétti
hann þeim sínar tvær kökurnar
hvoru og lók svo klútinn sinn og
bréfið sem var í körfunní, setti
það sem eftir var í það, og batt
klútinn utan um og fékk Nonna
hann.
Nú ætlum við að koma með
ykkur yfir lækinn.”
Ellu langaði ekki til að fara
strax. Hún leit Föngum augum til
brúðunnar. Gréta sá það, tók
brúðuna og fékk Ellu bana. Þú
mátt eiga þessa brúðu, eg á tvær
aðrar heima.”
Og þú mátt eiga þennan boga,
Nonni; eg skal biðja hann Bjarna
gamla að srmða mér annan, og
hérn eru tíu örfar sem fylgja hon-
um.”
Nonni og Ella voru orðlaus af
undrun og gleði. Aldrei höfðu
þau lifað slíka hátíð fyr. Aldrei
höfðu þau att brúðu og -boga fyr
en nú. Ella kysti brúðuna og
þrýsti henni að hjarta sínu sem
væri hún heilagur dýrgripur sem
hún aldrei skyldi glata.
; Nonni skoðaði bogann í krók
og kring, eins og hann gæti ekki
j trúað því að hann ætti svo fall-
i egan hlut.
Þau fóru ofan að læknurn. Ella
dáðist mest að kjólnum sem brúð
an var í, og lét hún hverja spurn-
ínguna reka aðra við Grétu á
leiðinni ofan að læknum, en
Nonni og Hans töluðu um bog-
ann og hve langt vaeri hægt að
skjóta með honum.
“Við þurfum að fara að fara
heim, Gréta,” sagði Hans. “Vertu
sæl, Ella,” saði Hans. Ella hljóp
til hans og kysti hann, og svo
Grétu á eftir; sama gerði Nonni.
Hann faðmaði Hans að sér og
sagði: “Við skulum biðja Guð
að blessa ykkur, í kvöl-d þegar við
förum að sofa, og við skulum
biðja Guð að senda ykkur pen--
ingasvo Iþið getið fengið góð föt
og nóg aS borða.
Svo hluipu þau sitt í hverja átt-
ina. Nonni og Ella heim að Koti
en Hans og Gréta upp á hól og
tó<ku körfuna og fóru svo heim
glöð yfir dagsverki sínu. Nonni
og EUa komu heim heit og rjóð
af hlaupunum.
Mamma, mamma; líttu á hvað
Gréta á Hvoli gaf mér.” “Og líttu
á hvað Hans gaf mér,” og Nonni
rétti fram bogann sinn. ^XDg,
mamma, þau, þau gáfu okkur ó-
sköpin öll af góðum mat, og líka
handa þér, mamma,” og Nonni
rétti mömmu sinni böggulinn sem
maturinn var í.
Fóruð þið upp að Hvoli?”
“Nei, þau komu ofan að lækn-
um,” og svo sögðu þau alla sög-
una, sem var ekkert smáræði í
þeirra augum. Jóhann kom inn í
þessu, og var honum sagt og sýnt
alt saman. Hann -horfði um stund
þegjandi a börnin og leikföngin
og matinn, sem kona hans hafði
tekið úr böglinum.
Eru Har.i og Gréta ekki góð,
pabbi? ”
“Jú, þau eru góð, og guð gefi
að þau verði aldrei svo rík að
þau glyemi að hjálpa þeim sem
,eiga bágt.”
Þau ætla að biðja Guð að
senda okkur peninga svo við get-
um fengið ný föt og nóg að borða.
“Þið eigið líka aðbiðja guð að
blessa systkinin á Hvoli fyrir
hvað þau eru góð við ykkur.”*
j “Við ætlum að gera það,
pabbi, áður en við förum að 'ofa,
! og svo settust þau öll til borðs
: með mjólk og matinn frá börn-
j unum á Hvoli, o,g sjaldan mun
máltíð hafa verið meðtekin með
meira þakklæti en þessi.
Þegar Héns og Gréta komu
heim, voru þau glöð og ánægð
I yfir því sem þau höfðu gert, en
um leið iháflsneyft yfir því að hafa
gefið í 'burtu brúðuna og bogann
í leyfisleysi.
Þegar þau komu inn kallaði
móðir þeirra á þau og spurði þau
hvort Nonni og Ella hefðu orðið
glöð við sendniguna, og kváðu
þau já við því. “Fylgduð þið
þeim yfir lækinn aftur?”
‘Já, og Ella kysti mig, mamma,’
sagði Hans niðurlútur, “Og Nonni
kysti mig líka,” sagði Gréta.
“Mamma,” sagði Hans. “Er
það nokkuð Ijótt að gefa öðrum
það sem maður á sjálfur.” “Nei,
barnið mitt, það er fallegt en ekki
ljótt.
“Eg gaf Ellu brúSuna mína,
gall Gréta við. “Og eg gaf Nonna
bogann minn. Ó, mamma, ef þú
vissir hvað þeim þótti vænt um.”
“Þið eruð góð börn, og ham-
ingjan blessi y.kkur fyrir alt gott
sem þið gerið öðrum. Svo fengu
börnin að iborða, og svo fóru þau
upp á loft til að sofa,
Niðurl.

DANIR TAKA LAN.
Skömmu fyrir jólin samþykti
danska ríkisþingið lög um að taka
30 miljón do'llara lán í Ameríku.
ASallbankarnir í Kaupmannahöfn
annast lántökuna, en National
City Bank í New York útvegar
peningana. Ríkislán þetta er borg-
að út með 90% og er afborgunar-
laust í næstu 20 ár. Að þeim tíma
loknum á lánsuppbæðin að greið-
ast með 1 05 fyrir 1 00, svo að lán
þetta verður nokkuð dýrt.
Frjálslyndari flokkarnir í þing-
inu höfðu haldið því fram, að
taka þyrfti þetta lán strax í haust,
en stjórnin tók því fjarri þá. —*
Síðan Ihefir það komið fram, að
tekjur hafa brugðist og gjöld orð-
ið meiri en ráðgert var, og verð-
ur því að taka þetta lán til þess
að ibæta upp tekjuhallann. Þegar
lántakan var ákveðin, steig dönsk
króna mjög að gengi, en síðan
hefir hún smáfallið aftur.
Lögr.
LOFTÁRÁSIR.
Engri borg reyndu Þjóðverjar
jafn þráfaldlega að granda með
loftárásum á stríðsárunum eins og
London. Árangurinn varð ekki
að sama skapi, og skemdir bser, er
Þjóðverjar unnu á borginni námu
ekki eins miklu og kostnaðurinn
við flugferðimar til Englands.
Samkvæmt skýrslum, sem nú
hafa verið gefnar út um loftárás-
irnar, hafa 1 74 hús verið ger eyði-
lögð og 619 mikið skemd, en
nokkur þúsund hús skemd smá-
vægilega. Meðal skemdra húsa
var aðalsímastöðin, járnbrautar-
stöðvarnar í Liverpoll Street og
St. Pauccas og St. Páls kirkjan.
Skaðinn er alls metinn 2,042,000
sterlingspund. Mannskaðinn við
loftárásirnar var mikill. 524 manns
msitu lífið og 1264 særðust. En
í öllu Englandi létu 15 70 manns
lífið við ‘loftárásir en 4041 særð-
ust, og kemur því þriðjungur á
Lundúnaborg. Miklu fleiri lata
lífið við slys á götum borgarinn-
ar á einu ári, en alls við’ loftáras-
irnar þau þrjú ár, sem þaer stóðu
yfir. Árásirnar höfðu enga hern-
aðarlega þýðingu, hið eina sem
með þeim vanst var það, að drepa
og saera saklaust fólk, sem engan
þátt tók í ófriðnum.
Lögr.
ÓTBREIDSLA TALSÍMANNA.
Bandaríkin í Ameríku eru lang
mesta símaland heimsins. Út-
breiðslan hefir orðið svo mikil
þar, að heita má að síminn þyki
jafn ómissandi á hverju heimili
eins og algengustu innanstokks-
munir. AS notkun símanna er
svo miklu meiri þar en annarsstað
ar, telja menn stafa af því, að
símarnir eru eínkafyrirtæki, en
ekki reknir af ríkinu. Talsíma-
afgreiðslan er einnig talin þar
miklu betri en annarsstaðar og yf-
irleitt ,hafa símamálin náð meiri
fullkomnun þar í landi en annars-
staðar, eins og viðeigandi er í
föðurlandi talsímanna.
Tveir þriðju hlutar allra talsíma
í iheiminum eru í Bandaríkjunum. ,
Þar eru 12 miljón talsímar, eða
114 símar fyrir hverja 1000j
manns. Stóra-Bretlandi eru ekki
nema 19 símar fyrir hverja 1000
manns, eða 854,045. Síðan 1.
janúar 1919 hefir símum fjölgað
í Bretlandi um 100 þúsund en í
Bandaríkjunum um meira en milj-
ón. Canada hefir 8 1 síma á þús-
und fbúa, Danmörk 73,, New Zee-
land 65, Svíþjóð 64, Noregur
45, Ástralía 40, Sviss 30, Þýzka-
land 23. Langfullkomnastir eru
símarnir í Svíþjóð af öllum þeim
sem ríkisrekstur er á.
Það er Bell-íélagið (kent við
höfund talsímans), sem hefir eins-
konar einkaleyfi á talsímum í
Ameríku og greiðir það ríkissjoði
9% rentu af 1 180 miljón dollur-
um fyrir leyfið.
Evrópumönnum er gjamt til að
álíta talsíma nokkurskonar ó-
þarfa, sem hægt sé að komast af
án. Ameríkumenn telja hann ó-
missandi á hverju heimili, hvort
heldur er í borgum eða til sveita.
Lögr.
Prentun
Allskonar prentun fljótt og vel af
hendi leyst. — Verki frá utanbæj-
armönnum sérstakur gaumur gef-
inn. — Vei'Sií sanngjamt, verkið
gott.
The Yiking Press, Limited
853—855 Sargent Ave. Talsími N 6537
BORGIÐ HEIMSKRINGLU.

ENN ÞÁ eru margir, sem ekki hafa aent oss borgun fynr Hei
kringhi á þeasuni vetri.
ÞÁ vildum vér biðja að draga þetta ekkr lengur, helaur senda
borgunina strax í dag.
ÞEIR, aem aktdda oss fyrir marga árganga eru sérstaklega beðn-
ir iira að grynna nú á skuldum anun sem fyrst. Sendið nokkra
dollara í dag.
Miðinn á bkcði yðar sýnir frá hvaða mánuði og ári þér
skvádið.
THE VIKING PRESS, Ltd.,
Winnipeg, Man.
Keeru herrar:—
Hér með fylgja —
.Dollarar, sem
borgun á áskriftargjaldi mínu við Heimskringlu.
Nafn .—...-----...-------------— ------
Áritun ................................
BORGIÐ HEIMSKRINGLU.