Heimskringla - 17.05.1922, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 17. MAI, 1922
H E I M S K R IN G L A.
7. BLAÐSHÍ A.
The Dominion
Bank
HORNI NOTRR ÐAMB /v B. OG
SHERBROOKH ST.
HöfuSstóll, uppb...$ 6,000 000
Varasjóður .........$ 7,700,000
JLllar eignir, yfir .$120,000,000
Sérr.takt athygli veitt vióskift
um kaupmanna og veralunartt1
aga. 1
Spo.risjóösdc-ilciin.
Vextir af innstæ'ðuié greiddir
jafn háir og annarsstaðar riít
g'ongst.
rHOSB A »353.
P. B. TUCKER, RáðsmaW
Nýr völundur.
skuli verða fyrsta land í heimi að
starfrækja hana. Fyrst Quebec-
fylki, þá Ontario-fylki, sem hafi
sérlega hagkvæmar ástæður til að
nota hana vegna vatnsaflsins, sem
faað fylki eigi. Þegar Canada sé
komið á lappirnar, þá snúi hann
sér til Bretlands og starfræki upp-
götvun sína þar. Svo koll af kolli
um víða veröld, Iþar sem vatnsöfl-
in séu í lófa lögð, að framleiða
rafmagnið.
Þetta er að«ins flausturs ádrepa
af öllu því, sem þessi nýi vísinda-
maður hefir í huga. Komist hug-
sjónir og starfsvísi McQuaig í
gang, er frægð hans engu ósnjall-
ari en þeirra Marconis, Edisons,
Grahams Be!l og Tesla. —
K. Ásg. Benediktsson.
Lárus.
ARNAQULL.
Hvor var meiri?
j sem hálfan mánuð, þá trúi eg
| ekki öðru en að eg læri það,”
Drengírnir gengu mður á brot- sagði Búi, og greip með báðum
ið. j höndum í grasiÖ á árbakkanum og
“Jæja, farðu þá úr,” sagði henti sér í ána.
Ósk
<ar.
Búi afklæddi sig í snatri. Ösk-
ar fór líka úr fötunum.
“Nú skulum við vaða upp í hyl-
inn, en ekki mjög langt,” sagði
Óskar.
Drengirnir óðu upp ána, þang-
að til vatnið tók þeim í hné.
“Nú ætla eg að ausa yfir þig
Hann gafst ekki upp, þótt Lori-
um mistækist stundum að bera
höndur eða fætur í vatninu.
“Eg fer nú að fara í fötin mín,’
sagði Óskar, “mér er farið að
kólna, þó gott sé veðrið.”
“Þú getur farið í, en eg ætla
að æfa mig lengur. Mér hitnar
svo fijótt, þegar eg kem upp úr,
vatninu, Búi, og vita hvernig þér Gg eg þarf ekki að hlaupa nema
Maður heitir William McQuaig.
Hann býr í Montreal. Hann er
maður vel við aJdur og Skoti að i
þjóSerni. McQeaig kom ongu, til' Æt.í « eg les er.thvaS elt.r,
Canada, og stundaSr nám. útskrif, Larus CuSmundsson. detta mer ,
aSist úr prestaskóla. Hann var; hug ummreh sem e.tt skald,S er
i u.nn ' bloðin kalla her vestan hars, het-
prestur um skeið. Þa hætti hann,. , * , K op *
r • . r *• . ia' hr um kveðskap smn. Það er að
Iþeim starfa og gerðist brakun. . , , .
, , • • f segja, ef hann les upp kvæði sin
Eftir stund hætti hann þeirn at-, SJ. . . X* ,
nn- . r i ; „ r:t aðeins fyrir einum aheyranda. Pa
hZ„du8rge,Hugúr,rlhe::r Vm ■>- ^■»
tvisvar sinnum um .bakkann, og
svo get eg farið út í aftur.”
óskar gekk upp með ánni, til
að sækja fötin sín.
“Komdu með fötin mín um leið,
Óskar,” kallaði Búi á eftir hon-
segja, þegar kvæðinu er Iokið:
“Og er það ekki fallegt? Ja, and-
skotann ætli það sé ekki fallegt.”
snemma hneygst að nýbreytni og
nytjum. Fyrir 10 árum hafði
hann litla og fátæka verk til- Svo ánæ 8ur*er hann méð kvæð.
raunastofu a heimili smu. Þar Eing ^ ^ Lárus yera svo
vann hann i tomstundum 'dæmalaust ^ ^
emkum að rafmagnst.lraunum. Þa,,^ ^ ^ má) bæði bessa heims
kveðst hann hafa dottið ofan _ a annars Vælandi eitthvað út
óhugsaða nyung . þeirn grem. kvartandi um rit_
Hann sá að nyunguna matti nota ,^ annara; þeir $eg| of satt>
til að hita hús og margt annað
fleira. Hann hefir unnið að fúll-
komnun hennar síðan, einsamall,
efnalítill, undir gabbi og spé-
hlátrum þeirra sem hann hefir
minst á uppgötvun sína. Þó emk-
um þeirra manna sem vinna á
vísindatilraunastofum stjórnarinn-
ar í Canada. Síðasta vetur notaði
hann sjálfur hitara sinn, 'í lofther-
bergjum, sem hann býr í. Með
honum hitaði hann íbúð sína stöð
ugt í 10 vikur og voru hitastígin
að jafnaði 72 stig um sólarhring-
irin. Hitunin kostaði 29 cent á
sólarhnng. Samkvæmt þeirri
reynslu, kostar að hita algengt í-
búðar hús með 8 herbergjum 39
cent á sólarhring, að hann segir.
Hitarinn er lítill, og má bera hann
í vasa sínum. Hann er 3 þuml. á
lengd og 1]/2 í þvermál. Hann er
tengdur við algengan ljósvír í hús
inu, líkt og línkonur tengja slétt-
unarjárn sín við hann. Hitagjaf-
inn, eða vírinn sem rafmagnið hit-
ar er innan í pípu. Utan yfir henni
er víðari hólkur. Milli pípunnar og
hólksins er viss mælir af vatni
þessum eða hinum líki það ekki;
að menn hræsni ekki nóg, kræki
ekki alla hlykki á almenna leið.
Elti ekki nógu mikið álit fjöld-
ans og vanans og heimskunnar.
En það má segja Lárusi til hróss
að hann krækir alla hlykki til að
þóknast fjöldanum, elta vanann
og dýrka heimskuna. Það verður
alt að vera meiningarlaust; upp-
hafslaus og endalaus vitleysa, svo
enginn geti tekið neitt il sín. Eng-
inn grætt neitt á lestrinum. ekk-
ert, sem verði eftir í hugspoti
manns eftir lesturinn nema leirinn
sem tollir við mann þegar maður
hefir lesið eitthvað eftir Lárus,
alveg eins og ef maður veður yf-
ir forarkeldu, þá eru áhrifin ekki
önnur en leirinn sem eftir verður
á fótum manns.
Lárus fer af stað og ritar um
trúmál, sér strauma. En hvaðan
þeir koma eða hvert þeir liggja
eða hverjir þeir eru, þess getur
Lárus ekki; hann barf að bókn-
ast allra trúarskoðunum, og getur
svo um enga, eða hefir enga. Og
segist svo vera að rita um trúmál!
verður við.”
Búi saup hveljur.
“Þú ert góður,,” sagði Óskar,
og lét Búa leggjast flatan í- vatn-
ið.
“Við skulum grynna á okkur,
svo geturðu stutt lófunum í botn-, um
inn, og eg skal sýna þér hvernig| 0skar færSi sjg f> þegar upp á
þu att að bera fæturna. klöppina kom.
Óskar tok um fætur Bua og Hann yafði fötum Búa saman
styrc i þeim i \atnmu. { böggul og hélt á þeim með sér.
fckii þoldi ekki að vera iengi ..u u' '
•*•,.. ' • LJ íi ' Hvermg gengur þer nuna?
mðri í vatmnu í einu. Hann hljop a- /s i u u i
, , -cc, , , , . , spurði Oskar, þegar hann kom
þvi við og við upp a klappirnar. r
“Heyrðu, Búi,” sagði óskar, & . c ^
"vií skulum fara ofurlítiS niSur Agætlega. Eg er ematt aS
með ínni. þar Sé eg aí er gras- >veÆa betn °«.betrl- ^ «et e?
bakki. En fyrst geturðu æft þig %"* ut,P ">«» ollum bakka, ef_eg
Kérna í hvamminum. LigiSu nú tepi tanum ■ botmnn.
£1 . ac „ „„ •• Það er nu ekkert sund, en þu
flatur og gerðu ems og eg. *.
D'- A* • „ a„u0.. co„íc; verður goður með timanum,
Bui gerði eins og Oskai sagði ^ ... ,
sagði Oskar og stakk hondunum í
Þegar Búi hafð, tekið nokkur .buxnavasa sina og gekk t,l og fra
sundtök í hvamminum, hlupu um bakkanm
drengirnir niður með ánni. !, Nei, þarna kemur maður nð-
Þeir staðnæmdust á grasbakk- andi, viltu ekki koma upp úr,
anum. Búi?”
Áin rann rétt við bakkann. 1 Búi skreið upp á bakkann. Hann
“Haltu nú með höndunum í tók fötin sín og hljóp með þau í
grasið hérna á bakkinum, og fanginu upp í htla brekku, sem
vertu með allan skrokkinn út í var í holtjaðri skamt frá ánni.
Hitinn breytir vatninu í gufu, sem Það virðist vera ástriða a L.arusi,
síðan Iíður um hitunarkerf, húss- »8 honum er mjög illa v,ð alt sem
ins og veitir íbúunum þann hita,1 v.t er ,, en serstaklega vel við alt
sem þarf. Það skilst sem 3 sömu' fm vitlaust er%> Hr. Larus segir
stærðar hitarar og áður eru nefnd- j J af J hafl. var'
ir þurfi til að hita 10 gallón af storann hop. af ;folk, sem
vatni, en þau nægi í 8 herbergja tilheyn gomlu lutersku truarkenn-
hús um sólarhringinn, og sú hitunar mgunum; þa? vær, gaman að vita
vél öll kosti $35.00. Uppfynding hvar það stoð , greinmni Mikil
þessi, ef vel reynist, er talin sú, er tru þin kona. Það væn gaman
að fá að vita hversvegna hr. Lar-
us er svo illa við mig. Er það fyrir
það að eg er ekki hræsnisfullur
skrumari, að eg þori að láta skoð-
un mína í Ijósi hver sem í hlut a.
Leirburðarstagl og holtaþokuvæl,
er ritháttur sem Lárusi líkar. Enda
líkar honum ekkert annað; skrif-
ar svo bara sullum bull, og segir
amen.
Auguts Einarsson
stórgagnlegasta, sem heimurinn
hefir eignast. Kostir hennar eru:
Enginn kolaburður. Engin upp-
kveiking. Enginn öskuburður.
Engin óhieinindi. Enginn reykur.
Engin sterkja. Ekkert sót. Engin
vinna. Aðeins að styðja á tappa,
þegar veturinn kemur, og á ann-
an þá sumarið Cr komið. Sparn-
aður 30 sent á hverjum dal eða
meira. Kolakonungar og miljóna-
mæringar Bandaríkjanna og ann-
ara landa brotnir á bak aftur.
Verkföll verkamanna og óaldar-
lýðs eyðilögð. Nýtt tímabil hefst
í sögunni íheimahúsum manna, í
höllum höfðingjanna, í verksmiðj-
um, samkomuhúeum, skrifstofum
og kirkjum. Ennfremur á járn-
brautum, siglingum og loftreiðum
m. fl.
____squ auðfélög og mrljónamær
ingar úr Bandaríkjunum, og jafn-
vel frá Bretlandi, á hælum sér, og
sér hafi boðist fleiri miljónir dala
fyrir uppgötvun sína, en hann
neiti öllum tilboðum. Canada
ánm. Æfðu svo fæturna eins og
áður,” sagði Óskar.
Búi gerði það.
Óskar horfði á.
“Nú skaltu standa í botninum,
leggjast dálítið
höndurnar.”
Búi hlýddi því.
Þegar honum var orðið kalt í
vatninu, hljóp hann upp á bakk-
ann og baðaði sig í sólskimnu.
Búi kom furðu fljótt til. Hug-
Óskar elti hann.
Búi þurkaði sér í flýti og fór
svo í fötin.
Maðurinn nálgaðist óðum.
“Það er hann pabbi og enginn
áfram og æfa maður annar,” sagði Búi alvar-
I legur á svip.
Hann var þá klædddur.
“Hvar er nú féð, Óskar?
“Já, hvar er féð,” spurði Ósk-
ar aftur.
Það var Einar Búateon, faðir
urinn bar hann halfa leið. Hann hans, sem kom þarna
vildi fyrir hvern mun læra að
synda.
“Það er nú ekki alt búið þó
þú getir gutlað með höndum og
fótum á víxl,” sagði óskar, “en
að verða samtaka, það er þyngri
þrautin.”
“Ef við sitjum hjá saman svo
Við hofum víst algerlega
gleymt okkur. Eg held það sé orð
ið fjarskalega framorðið.”
Búi þekti manninn rétt.
Hann reið Blesa sínum.
Einar fór geist.
Klárinn var kófsveittur.
Einar linti ekki sprettinum
fyrri en hann kom til drengjarma.
Hann stckk af baki.
Blesi tók ekki niður, en blés í
ákafa.
“Þið eruð þokkapiltar. Rétt-
ast væri að flengja ykkur báða.:
Þið sullist í ánni allan daginn og
týnið svo fénu. Það var mikið
að þið skylduð ekki kæfa ykkur.
Smánast þú nú heim, Óskar, og
skammastu þín fyrir svikin. i
Þú getur farið og leitað að án-
um, Búi. Og eiga skaltu mig á
fæti, ef þú kemur ekki með þær
allar. •.
Þér er ekki til neins að koma
heim fyrri en þú ert búinn að
finna þær, því eg rek þig jafn-
harðan á stað aftur til þess að
leita. Mér dettur ekki í hug að
taka piltana mína þreytta frá1
verki, til þess að ganga í sporin
ykkar, enda förum við á stað í
ferð á morgun, svo okkar vegna!
mega ærnar missa máls.
Það var kominn mjaltatími,
þegar eg fór að heiman, og eg sá
enga á á leiðinni. Ærnar hafa
náttúrlega rásað suður á fjall eða
slegið sér yfir á Þverárdal.
Þú getur tekið hann Blesa og
riðið honum, svo þú komist ein-
hverntíma áfram.”
Búi stóð í sömu sporum og
horfði niður fyrir fætur sér á
meðan faðir hans ávítaði hann.
“Taktu hestinn, strákur, og
komdu þér á stað. Eg skal kenna
bér að gæta þín betur næsta dag-
inn.
Einar gekk heim á leið.
Búi tók Blesa, lagði taumana
upp á makkann, tók annari hendi
í faxið, en lagði hina á hrygg
klársins og henti sér á bak.
“Ætli eg vissi nú hvar ærnar
væru, ef eg hefði lært eins mikið
og hann Óskar. hugsaði Búi,
begar hann þeysti fram hjá smala-
húsinu.
Óskar var háttaður þegar Ein-
ar kom heim um kveldið.
Snemma um morguninn lagði
Einar af stað í kaupstaðarferð-
ina.
Vinnumenn hans fóru með hon-
um.
Búi var ókomina með féð.
Stína, vinnukona hafði verið
látin vaka eftir Búa, en hún var
horfin um morguninn.
“Vertu sæl, góða mín,” sagði
Einar við konu sína, þegar hann
reið úr hlaði.
“Þú verður að láta stúlkurnar
, ‘ /
fara á stað og leita, ef strákur-
inn verður ekki kominn á hádegi.
Þið heftið Blesa og hafið hann
í kring, ef eitthvað skyldi þurfa
að halda á hesti á meðan eg er
burtu.”
“Stína hefir nú farið í nótt, eg
veit ekki hvort það þýðir að láta
hinar fara,” asgði Sigríður hús-
freyja. “Eg skil ekkert í hvað
barnið er lengi, það var ógnar ó-
nærgætni að láta hann fara ein-
»*
an.
Einar var farinn á stað, svo
hann heyrði ekki hvað Sigríður
sagði.
Svo leið fram á dagmál, að
ekki kom Búi.
Hádegi kom, og ekki sást til
hans enn.
Sigríður lét stúlkurnar ekki
fara, því ún vonaðist eftir Búa
á hverri stundu.
“Kristín og Búi eru á ferðinni
með féð,” sagði Óskar og kom
með írafári inn í bæinn.
“Það er nú tími til kominn,
klukkan farin að ganga tvö,”
sagði Sigríður. Þú situr nú hjá í
dag. Þú getur setið hjá með mér.
Þið farið ekki nema fram á háls-
inn með féð.
I Þú ættir nú að passa þig betur
en í gær, það hefði nú líklega orð
ið eftir af þér að finna féð og
j vera að leita í alla liðlanga nótt,
eins og Búi litli.
Farðu nú á móti þeim og hjálp
aðu þeim til að kvía.
Óskar hljóp út.
Hann mætti Búa á flötinni fyr-
ir ofan bæinn.
Vinnukonan og Búi höfðu kví-
að ærnar.
Búi var með matarpokann á
öxlinni eins og morguninn áður,
þegar hann lagði á stað.
“Gaztu sofið í nott, Óskar ?
spurði Búi þegar hann mætti Ósk-
an.
Aths.:
Með því að hr. A. Einarssyni
finst að vikið hafi verið Dersónu-
lega að sér í grein Lárusar Guð-
mundssonar, sem birtist í bessu
blaði, viljum vér ekki neita hon-
um svars. En ákjósanlegra þætti
oss að þeir sem þá góðvild sýna
. . a. - 'A . blöðunum að senda beim eitthv.-ð
McQuaig segir, að nu siðustu ^ sneiddu sem mest
hja personulegum hmppingum.
Það vildum vér að menn hefðu í
huga, sem ritgerðir senda blaðinu
til birtingar. —Ritstj.
Sólargeistínn.
Sunna fögur, sem að morgni rís,
sælu flytur mér frá paradís.
Geislinn hlýi kemur kátur inn,
kveður þýtt um ást við gluggann
minn.
Þegar eg var lítið barn, sem lék,
með lífið veikt og smágert sálar-
þrek,
þá læddist geisli lítill til mín inn
og lagði koss á fölan vanga minn.
Og seinna þegar þroskinn festi rót,
þegar æskan hvarf við gatnamót,
sá eg aftur sólargeislann minn
í sætum blundi líða til mín inn.
Hann lét mig elska alt, sem fagurt
var,
einnig það, sem myrkann skugga
bar.
Þegar einhver þerði tár af kinn,
þar var íitli sólargeislinn minn.
Og þegar elli kom með kaldan
hroll,
hvít og bliknuð hárin skreyftu koll,
litli geislinn kom þá inn með koss,
kærleiks himinborið dýrðarhnoss.
Þegar föl eg ferðast hinstu leið,
falin undir dimmum grafarmeið,
með boð þá kemur bjarti geislinn
minn
og ber mig sjálfa upp í himininn.
Og leggur mig í lítinn blomarunn.
Leiðin sú er honum einum kunn.
Himnaguð, sem gaf mér geisla
þann,
sér gerði ból í mínum hugarrann.
Æ, hjartans geisli, hugga hvers
eins sál,
minn hlýi geisli, blíðka sérhvert
mál.
Signdu hverja sálarlífsins rós,
sólargeisli, birtu eilíft ljós.
Yndó.
þó að gali um þjóðerni,
þrek og imnning lýða.
J. J. Middal.
“Já, eg svaf ágætlega vel.”
“Eg er alveg hissa. En að þú
skyldir ekki koma í nótt og leita
A. f **
með mer.
“Eg er svo ókunnugur, að eg
hefði vilst.”
“Þú hefðir bó ratað f-”> < u;é-
setuplássið. Datt þér ekki í hug
að koma?”
“Nei.”
“Heldurðu nú að þú sért miklu
meiri maður en eg?
“Nei,—ó—nei—
—o ekki held eg það.’
—“Barnasögur, H. J.
Meðlimir: Sækið vel fundi og
starfið með áhuga. Islendinaar!
Gangið í Goodtemplararegluna.
I trú von og kærleika,
TIL LARUSAR.
Ekki leiðist Lárusi
Ijóðin Stefáns níða,
krumlur hans í “Kringlunni
klessa dálka víða.
Andans byrgja útsýni
öflin þrældóms tíða;
mörgum líðist Lárusi
list og fegurð níða.
Þessi andans afstyrmi
enn í myrkri skríða,
íslenzku Goodtemplarastúkurnar
í Winnipee.
Ásm. P. Jóhannsson, umboðs-
maður fyrir stúkuna Skuld Nr. 34
I. 0. G. T., setti eftirtalda bræð-
ur og systur í embætti fyrir árs-
fjórðunginn frá 30. apríl til 1.
aug. 1922.
F. æ. t. Benedickt ólafsson,
Æ. t. Gunnl. Jóhannsson,
V. t. Rósa Magnússon,
R. — August Einarsson,
Fj.r. — Sigurður Oddleifsson,
Gjaldk. — Sófaníus Thorkelsson,
Dr. — Súsanna Guðmundsson,
Kap. — Dagbjört Hannesson,
V. — Jón Halldórsson,
U. V. — Jóhannes Johnson,
A. r. Torfi Torfason,
A. dr. Guðlaug Oddleifsson,
G. u. t. Guðrún Pálsson,
Spilari — Margrét Egggertsson.
Meðlimatala stúkunnar 1. maí,
1922, 77 bræður og 102 systur,
eða alls 1 79. \
Sjóður stúkunnar 1. maí, 1922,

August Einarsson, (R.)
Á fundi í stúkunni Heklu föstu-
daginn 5. maí, voru settir í em-
bætti fyrir ársfjórðunginn sem
byrjaði 1. maí, þessir:
F. æ. t. — Richard Beck.
Æ. t. — Sumarliði Mathews
V. t. — Miss Guðbjörg Sigurðsson
R. — Hálfdán Eiríksson,
A. r. — Ragnar Gíslason,
Fj. r. — Bergsveinn M. Long,
G. u. t. Jóhann Vigfússon, \
Kap. — Miss Sigríður Jakobsson,
Dr. — Miss Dýrfinna Borgfjörð,
A. dr. — Miss Guðný Johnson,
Tnnv. — Mi?s Helga Bjarnason,
Utv. — Miss Ingibj. Anderson.
1 stúkunni eru 73 bræður og
143 systur, eða alls 216 góðir og
gildir meðlimir. Félagsmenn eru
mintir' á að á hverjum föstudegi
kl. 8 síðdegis, heldur stúkan
Hekla skemtilega fundi; óskað er
eftir að sem flestir stúkumeðlimir
mæti.
Hálfdán Eiríkson, (R.)