Heimskringla - 02.08.1922, Blaðsíða 3

WÍNNIPEG, 2. ÁGOST. 1922.
HEÍMSKRINGLA.
3. BLAÐSÍÐA..
þessum, væru þær óviðjafnanlega var aldarháttur Ejá þeim. Þeirl Samningatilraunir héldu áfram. og leitt því fyrir sjónir, hvað það
fagrar. Þær rísa þarna úr sjónum þoldu ekkert ofríkisvald. Þeir ^n í maí i 92J, þegar fiskiveiðarn er að gera, að það er að hefja
skamt frá meginlandinu, og minna vildu vera frjálsir. Og þeir vernd- ar voru byrjaðar á Islandi, til- stríð á eitt af s^ærstu siðferðis-
á eldgjósandi eyjar í hitabeltinu.! uðu það frjálsræði og karlmensku kynnir Spánn forsætisráðherra ís- málum heimsins. Ef Spánn vill
Með tímanum verða þær sléttari sjálfstæði í fullum mæli eftir ian^s; að samningarnir verði ekki ekki blusta á okkur, þá ættu
og fegurri útlits, þegar regn og þeirrar aldar sið.
sjór hafa jafnað þær. Þá verða j Haraldur hárfagri, sem eftir or-
þær ein sú fegursta landslags- j ustuna í Hafursfirði varð einvald-
stytta, sem hægt er að hugsa sér. j ur í Noregi, viidi kúga landslýð-
Skipið liggur fyrir akkeri fram inn til hlýðni við sig. Hann braut
’unuan bjargi, með miljónum af undir sig alia smærri konunga.
fuglahreiðrum í. Máfarnir virð- j Það var hægt með valdi. En lands
ast ekkert hræddir við okkur. Og Iýðinn gat han nekki gert sé und-
eg hefi ærna skemtun af að virða irgefinn. Margir helztu menn
þá fyrir mér, og störf þeirra
Það hefir skift um veður. Sjór-
inn er lægður og li-tUV ut fyrir gott
veður. Á morgunmálinu verðum
við komnir til Revkjavíkur.
framiengdir úr þessu, nema uð Bandaríkin umsvifalaust að senda
suia spánskra vína sé íeyfð á ís- xiienn tj[ íslands, til þess að kom-
landi. ’ Forsætisráðherra Islands, j ast að> hye miklnn físk M hefir
sem sjalrur var banmiiaour, leizt, a^ sejj
ekki á blikuna. En hann svaraði
því til, að málið skyldi enn borið
undir þingið, er hann kæmi heim.
Hann efndi þetta loforð.’ En þing-
ið greiddi eindregið atkvæði
seija, og rannsaka vöruna og
gefa greinilega og áreiðanlega
skýrslu yfir það. ' Þetta þyrfti að
gera straX, og jafnvel að kaupa
eitthvað af fiski nú þegar. Ka-
stukku heldur af landi burt en að
hiýða konunginum. Og þeir leit-
uðu jtil Islánds. Þar var mikið og
gott óbygt iand. Þar gátu þeir1 ir.u, framlengdi Spánn samninginn
, . , . P f | þólskir vínbannsmenn sérstaklega
moti vinsolunm. oagoi þa ror-1
sætisráðherra af sér. Þegar hann
lofaði að bera málið upp í þing-
I í Bandaríkiunum ættu að Iáta sig
I þetta mál skifta. Það eru um 50
| miljónir kaþólskra manna þar. Ef
i n . u-u t u 'V stjórnin gæfi þessu efni gaum,
Og! verið simr eigm drotnar. Og þar um 3 manuði. Helt forsætisrað-, vnnj hún gagn með ^
DR. C- H. VROMAN
T annlæknir
|Tennur ySar dregnar eða lag-|
aSar án atlra kvala.
Talsími A 4171
505 Boyd Bldg. Winnipegi
Arni Anderton
K P. Gariaad
GARLAND & ANDERSON
IiöGPRÆIBIIVGAR
Phone:A-3I#T
sei Ellectrlc Hailnay Chamöcra
aðra nótt vona eg, að eg sofi í ^u þeir fyrst í stað sínu forna
rúmi í húsi, sem stendur kyrt. ’ vik.ngal.fi. Ræntu og drapu þa,
...v i ■ ,'i i • ,'U er peim þottu ser 1 vegi. hn þeim
Við erum kommr til Keykjavik- £ 6 1 . .
, * • ■ r i skildist bratt. að svo matti eigi
tir. Það er rigning. hg eraðj . . ,, * ?
.... , 'r i 1 lengi ganga. Peir toku að semja
ljúka við bref þetta a gistihusi 6 5 , 6. ..
r • , . i log sin a mi 1 og viðurkenna eign-
einu. Enginn talar þar ensku. j s n '* ' u ' A1
Ondireins og eg ken, því vi5. fer " 1>V' '*r-
ee af al.Sru aS leita mér fræSslu s'ofna5:, Þa5. val 93°' Tl1
um t>»5. Kvað hægt sé að gera hé, Þ“sa ÞlnSs "íu Uhr mestu menn
í Jrarfir málefnis okkar — alheims, landsms og fjoldi annars folks,
vínbanns.
herra, að þetta væri merki þess,' Hún 2æti ekki aðeins keypt a|ian
að , sammngar tnyndu takast þo j f|sk Islands> he]dur drjú?um melra
þingið snerist ula við. Sendi hann
því menn til Spánar til frekari
samningatilrauna. En þá var allri
samningsleit neitað. Nú var
komið að vertíðarlokum og mikið
aí fiski fyrirTiggjandi,óseldur, en
Rvík 9. júní 1922.
engin von um sölu. Þanmg er stríð
og tekið þar upp hagkvæma
verzlun. Og hún kæfði í fæðing-
Unni eina þá ósvífnustu árás, sem
gerð hefir verið á þetta mikla
velferðar- og siðferðismál heims-
ins, vínbannsmálið.
Þ^tð er skemra frá New York
íeggja vínbann á Islandi. Og þeg- eru
ar svo standa sakir, er ekki hægt
vel'þ"' ár-, 1177 var pvoing rit-.^j , ja ^ þetta efni
ichiw þin£?is a lslandi nokkurskonar . .. . ._. f , ,
n S’ I r y • í £■ r ' snerti al an heiminn. Island var
Nú er 9. júní. Sólin sezt um mið-1 fagnaðavsamkoma,. íengnum ,, ^ ril kr
annaðhvert ár. Þar sömdu þeir !ög
og trygðu með því friðinn og rétt-
indi manna til eigna. Þeir. sem
Landslýður hér k“aÍi.k la'nd! Þa“ Ú1 sln';
[retta Island. Hefi «g sé5 «Hi*« e5a S.San hef.r
býti sem EylandiS.*) En landið I s jorn _ven5 a Islandr.
I seint losna vi5 hina bvðlng-| 08 Alþmg, komrð saman annaS-
una viðurkendu, þvi hun a svo vel1
við það. Það er reglulegt íshús.
Þó" að iancfa fy«t lii koma vínbanni
Augu alls heimsins mæna nú
þangað, til þess að sjá, hvernig
það hefir gefist. Ef Island getur
haldið rétti sínum fyrir brenni-
vlnsváí-dinu út um allan heim, sem
nú heyir sinn hrottalega bardaga
á það, með Spán að yfirvarpi, þá
er einn sá mesti sigur unninn í
vinbannsmálinu, sem nokkru
sinni hefir unninn verið. I bráð-
ina eru það öll Norðurlönd Ev-
ío háð á vínbanmð á Islandi. Áður j en frú Spáni til íslands. Flutning
hefir Island aldrei keypt vín frá j ur £ flski þat1gar5 verður því ó-
Spáni, og hefir ekkert verið um dýrari en til Spánar. Með þessu
það fengist. Spánn hefir því hyria viðskifti, sem að mörgu
enga gilda ástæðu til að haga sor leyti.eru eða gætu orðið Banda-
svona — enga utan þá. að eyði- j ri’kjunum hagkvæm. Auk þess
nætti og kemur upp aS fáeinum f-j*. ,f"lsl ."jíUstæSi
augnablikum liðnum. Hún getur
ekki haft tíma til að fara mikið
lengra en 6 þumlunga niður fyrir
sjóndeildarhringinn, til þess að
geta komið upp aftur í tíma. Eg
fer í yfirhöfmna mína undireins
og eg kem úr rúminu, og fer ekki
úr henni fyr en eg hátta aftur.
Veðrið hefir venð kaldranalegt,
en er nú að blíðkast. En það e:
of kalt fyrir akuryrkju. Af snjó-
plógum er hér mikið, en af öðr-
,um plógum Iítið. Gras er aðal-
jarðargróðurinn: gras og mosi.
En hvílíkt gras! Og hvernig ætti
það öðruvísi að vera? Himininn
þar er sem vökvunarkanna og
nú sé verkefni þess skoðað sem a’
hvers annars löggjafaiþings, hlýt-
ur sagar að minna á þessa upp-
runalegu helgi þess.
Krislni tóku Islendingvr árið
1000. Liðu tvær eða prjár ald-
ir, að þar var Mómaöld t-’.. mesta.
Þar þroskuðust þá hinar blómleg-
ustu bókmentir, og hafa í raun og
veru altaf gert það. Þjóðin var
frjáls og velmegandi. En svo , - , , , • « »
sortnar um tíma yfir þjóðfrelsinu. ropu’ sem ursllt vinbannsins a Is'
L-andið gengur útlendum konung-
um á hönd. En því é!i er nú Iétt
upp. Þjóðin er aftur sjállstæð.
Tunga þjóðarinnar helst enn a
hrein og óblönduð. Börn n á ís-
vinnur nætur og daga að því að, Eiridi nú geta lesið fornbokmeijt-
rækta hinn þunna jarðveg ofan á |rnar °2 sögurnar fornu hispurs-
eldhrauninu. Og þegar hann
tekur sér hvíld, skín sólin 24 kl.-
srundir á hann á sólarhringnum.
Grassprettan verður með þessu ó-
viðjafnanleg. Island er sælunnar
bústaður fyrir sauðfé. Tré eru
þar engin eða skógur, utan smá
laust. Sögur þessar eru með
þtirri list skrifaðar, að f bok-
m^ntasögum annara þjóða er ekk
erf. sem hægr cr að jafna þeim
^sman við. Þær eru a!t í senn:
sar.nar, örfanoi til dáða, og smld-
aOega sagðir. Þær eru skuggsjá
lífi bióðannnar frá byrjun,
sýna, hvernig hún brevtist og
þtoskast, og ti cftast að því, er
ai dlegt líf -'t' menliv sr.ertir, á
I undan samtíðarþjóðum sínum. Á
j þessu hefir nútíðarkvnslóðin
þag 1 nærst, sem hver verður að viður-
kenna, sem nokkuð; þekkir til
hennar, að stendur á svo háu stigi
mentalega, stjórnarfarslega og
siðferðilega, að stórþjóðir heims-
landi snerta beinlínis; þvi vinm
Island sigur nú, þori eg að full-
yrða, að vínbann, verður lögleitt
næstu tveim tii þrem árum í
scandinavisku löndunum.
Þannig standa nú sakir. Hverju
svara nú Bandaríkin til? Stjórnin
þar getur auðvitað ekki tekið
fram fyrir hendurnar á Spáni og
sagt: hingað en ekki lengra. Til
þess eru ekki lÖg. En Bandaríkin
geta beitt áhrifum sínum á Spán,
Bandaríkin lýðfrelsisland.
Hvar sem um þvingun lýðfrelsis-
ins er að ræða. ættu þau ekki að
sitja hiá aðgerðalaus. Og nú er
scnnleikurinn sá, að brennivíns-
ið í heimi, sem
stjórnarfarslega
bc.ð ekki að
stendur
scgja Bandaríkin orðið þarna fyr-
þjóð að sælda en nú ásér stað?
Þessi afskekta litla þjóð —
lendingar — finst mér, eftir að
hafa kynst henni lítilsháttar, eiga
meira sameiginlegt við Bandarík-
in hugsjónalega, en flestar aðrar
þjóðir. Saga stærstu þjóðar
heimsins og einnar hinnar minstu,
er saga frelsisþrárinnar. Hví
skvldi greinarmunur gerður þar á
milli, þó örtnur þjóðin sé lítil?
víðir. I kringum hús eru fagrir
garðar hér; vaxa í þeim garð-
ávextir og á stöku stöðum blóm,
b!óm með víkingssafa í æðum. En
gluggar eru fullir af húsblómum.
Þetta er land víkinganna fornu.
Einkennilegt og fagurt og
landið, sem mest hefir heillað
huga minn og töfrað. Og hefi eg
þó víða farið. Saga þess er meira
en þúsund ára gömul. Og hún .
nemur ekki þar staðar. Hún held- !ns eiga mik'ð ólært af henni. Og
ur óslitin áfram af þjóðinni aftur i Petta er þjóðin, sem Spánverjar
í tíhiann, þar til að enginn aðskiln ern . reTna ^u§a lii að sam-
aður er með gúðum Norðurland- Pykkj3 vínsölu.
anna og mönnunum. Sögurnar
sem landið á og frá þessu greina,
eru ekki sögur af konungum eða
yfirvöldum, heldur sögur af bar-
áttu manna yfirleitt, við óblíðu
náttúrunnar og vonzku bæði
manna og guða. Þær eru sögur af
því, hvernig menn með atorku,
karlmensku og viti færast alt í
fa.ng og brjótast í gegnum allar
hættur. Knna ei að hræðast, jafn-
vel sjálft vald guðanna. Þetta er
einkennilegt, þegar litið er á, að
Aðal atvihnuvegir landsins eru
sauðfjárrækt og fiskivéiðar. Ull
sína og sauðakjöt selja þeir að
mestu Ieyti Englandi. Hvort-
tveggja er álitin mjög góð vara.
Og reynsla þeirra við fiskverkun
er svo mikil, að þá yöru hafa ekki
aðrir framleitt betri.
Káþólskir menn eta mikið af
fiski. I Danmörku, Noregi og
Svíþjóð eru fisikveiðar piiklar.
En þessi lönd hafa ekki nema til-
tölulega lítið að selja til útlanda
trúarbragðalegur ótti var um Spánn hefir því orðið fegið, að
þetta leyti lífið og ^sálin í trúar
brögðum annara þjoða heimsins.
Upp af þessum fornu bókmentum
hafa svo sprottið hinar hreinustu
og ágætustu bónkmentastefnur
síðari tíma.
Víkingar frá Noregi jiámu Is-
Iand 874. Þeir voru herskáir og
rángjarnir. Játuðu engan kóng,
enga stjórn og engin Iög. Þeir
trúðu á mátt sinn og megin. Það
*) Ef til vill í bók Hólmfríðar
'Arnadóttur: “When I was a girl in
Iceland”. Þar segir: “The real
name is Island En það hefir
höf. þessi misskilið.
geta keypt físk frá íslandi. Á
fslandi var vínbann Iögleitt árið
1909. Áttr það að ganga í gildi
1912. Viðskiftasamningar þess
og Spánar runnu út árið 1921. En
Spánn néítar að framlengja samn-
mga þessa, nema því aðeins, að
ísland leyfi að spönsk vín séu seld
a Islandi. Þjóðin stóð á móti
þessu. Og Spáni var sagt, hvern-
i 'i á stæði, að vínsala væri hreint
°g beint lagabrot. En Spánverj-
ar voru hnakkakertir. Nú vant-
aði þá sarnt sem áður fisk. Fram-
1 íngdu þeir samninginn einn mán-
iið f senn upp aftur og aftur um
tima.

Abyggileg ljós og
Af/gjafi.
i
V ^ Vér ábyrgjuffi£*t y!Jut varanlegs og óstitna
ÞJ0NUSTU.
ér Kskjum virðingarfyUt viSskífla jafnt fyrir VERK-
SMIÐJUR HEIMILI. Tala Main 9580. CONTRACT
DEPT. UmboSamatSur vor er mSirbúinn a8 hnno y8ur
»S máli og gefa ySur kostnaSaráaetltm.
Winnipeg Electric Railway Co.
A. W. McLimotit, Gen’l Manager.
Þekkirðu ST0TT BRIQUETS?
Hita meira ea harðkol.
Þau loga vel í hvaða eldstæði sem er.
Engar skánir.
Halda vel lifandi í eldfærinu yfir nóttraa.
NÚ $ 16.00 tonnið
Empire Coal Co. Limited
Simi: N 6357—635S. 603 Electric Ry. Bldg.
Nýjar vörubirgðir
teguadúra, geirettu
af öSmr
geirettur og aJb-
konar aðrir strikaðir tigkr, burðir og ghiggax.
Komið og sjáið vörur. Vér erum ætíð fúsir að lýna.
þó ekkert sé keypL
The Empire Sash & Door Co.
----------------- L i m it e d —

HENRY AVE EAST
WíNNIPEG
DR. KR. J. AUSTMANN M.A., M.D., L.M.C.C. Wynyard Sask.
Dr. A. Blðndal 818 SOMERSET BLDG. Talsími A.4927 Stundar sérstakleg'a kvensjúk- dóma og barna-sjúk d.óma. Að hitta U. 10—12 f.h. og 3—5 e.h. Heimili: 806 Victor St. Sími A 8180

KOMID OG HEIMSASKIÐ MISS K. M. ^NDERSON. ab 275 Donald Str., rétt hjá Ea- ton. Hún talar islenzku og ger~ tr og kennir “Dressmaking”, 1H e ms t i telt i n g' *, “E rrtb roidery'’, Cr“Croohing’, “Tatting” og ‘‘De- sigTting’. . . The Continental Art Store. .. SIMI N 8052

Phones: Office: N 6225. Heim.: A 7996 I Halldór Sigurðsson General Contractor. 808 Great West Permanent Loan Bldg., 356 Maiu §t. . if

Ralph a. cooper Regiatered- Optometriat and Optician 762 Mulvey Ave.# Fort Rcuge. WINNIPEG. Talaími F.R. 3876 övajialega nákvæm augnaskoðun, .•g gleraugu fyrir minna verð «n vanalega gerist.
,
Heimili: 5 77 Victor St. Phone Sher. 6804 C. BEGGS Tailor 651 Sargent Avenue. Cleaning^ Pressing and Repair- —Dyeing and pry Cleaning- Nálgumst föt yðar og sendum þau heim að loknu verkj, -- ALT VERK ÁBYRGST C .

W. J. LINDAL & Cö. W. J. Lindttj J. H, Lindal B. St»fánsson Islenzkir lögfraeðingar 1207 Union Trust Building, Wpg.
Tahami A4%3 Þeir hafa einnig skrifstofur að Lundar, Riverton og Gimh og eru þar að hitta á eftirfylgjandi tím- um: Lundar á hverjum miðvikudegi, Riverton, fyrsta ng þriðja hvern þriðjudag í hverjum mánuði. Gimli, fyrsta og þriðjahvem mið- vikudag í hverjutm mánuði.

ARNI G. EGGERTSON ísienzkux lögfræðimgur. I félagi við McDonaid ðt Nicol, hefir heimiid til þess að flytja mál bæði t Manitoba og Saak- atch n»an Skrifstofa: Wynyard, Sask. i
RES. ’PHONE: F. n. 8756
Dr. GE0. H. CARLISLE
3tundar Kmgöuji, Kyrna, Au,
N.t og Kverka-sjúlcdéma
ROOM 710 ST2RLING muy
I’bonci ASMl
1 • -\
Or. IYI. B. Hal/dorson
401 Boyd B!dK.
Rkrifstofusími: A 3674.
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
Er aí finna á skrifstofu kl. 11_12
f h. og 2—6 e. h.
Heimili: 46 Alloway Ave.
Talsími: Sh. 3158.
-
Tal»f tnl i AHHH*
Dr. J, G. Snidal
TANNGtKKNlR
814 S.imenact Bl.ck
Porta*< Ar*. WINNIPB®
Dr. J. StefánssoD
«00 stcrltns Bauk Bldc.
Horn« Portage og Smith
Stundar .Ingöngu augna, .yraa.
n.f o* Kverka-ajúkdðma. AS htttk
tii ul- 10 Ul 1S f.h. *c kl. S ttl 6. ..k.
Pkonai AStlt
827 McMlilan Avi. triualp.g
Jaltími: A 3521
inr*
Dr. J. Ölson
T«nnlæknir
6Ó2 Steriíft# Bidg
Portagi Av« and áaiith St

Winnipeg k
A. S. BARDAL
aelur Ukkistur og annast um út-
farir. Allur útbúnaöur si bcztl
Ennfremur selur hann allskonar
minnlsvaröa og íegstelna_•
843 SHERBROOKE ST.
Phonei N ««07 WINNIPEO
mrs. swainson
696 Sargent Ave.
hefir ávalt fyrirliggjapdi úrval»-
birgðir af nýtízku kvenhtttum.
Hún er eina ísienzka konan sem
slíka verzlun rekur í Canada.
Islendingar. látið Mrs. Swain-
son njóta viðskifta yðar.
Tal*tmi Sher. 1407.
„ TH. JOHNSON,
Dnnakari og GulUmi8ur
Selur g’Iftlngaleyfi«hr4t.
Mor tfn.íí-í*11 1.®“» Pöotunum
Og vitJrjörtJum útan af laadl
364 Main St.' Phone A 4637
J. J. Swanson
H. O. Hearlckaa*
408
1 J. SWANS0N & C0.
rASTBIUNASALAH 06
»«•!»«• mltlar.
. TaUInat AU4I
Pnrt. Bultdtns WInatpe«
COX FUEL
COAL and WOOD
Corner Sargent and Alverstone
Tamrac
Pine
Poplar
CaH or phone for prices.
Phone: A 4031
Phone A8677 639 Notr«
JENKINS & CO.
The Family Shoe Store
D. Macphail, Mgr. Wnný«|
UNIQUE SHOE REPAIRING
Hí8 óviðjafnanlegasta, besta eg
ódýrasta 8kóviðger4SarverkataeW {
borgánnL
A. JOHNSON
660 Notre Dame eigamH
KING GEORGE HOTEL
■jf'
(Á horni King og Alexandra).
Eina íslenzka hótelið í bænum.
Ráðsmenn: í
Th. Bjarnason og
Guðm. Simonarson. *, ^
I