Heimskringla - 15.11.1922, Page 1

Heimskringla - 15.11.1922, Page 1
Verðlaun gefin fyrir Coupons SenditS eftir vert51ista til Qg Royal Crown Soup Ltd. # 654 Main St„ Winnipeg. UmbuölT Verðlaun gefin fyrir Coupons og umbúðir SendiS eftir vertSlista tlí Itoyal Crown Soap Ltd. 654 Main St.f Winnlpej. XXXVII. ÁRGANGUR. WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 15. NOVEMBER 1922. NtJMER 7 CANADA Auðslindir vesturfylkjanna enn. Forsætisráöherrar þriggja vestur- ív'kjanna, Alberta, Saskatchewan og Manitóba, eru um þessar mundir í Ottawa. I'eir eru aS hafa fund með sambandsstjórinni um yfirráS auSs- linda Vesturlandsins. ÞaS hefir þeg- a; orSiS aS samningi, aS vesturfylkin fái umráS þessara auSslinda. Fn þeir samningar eru ekki fullgerSir. ÞaS er búist viS góSri samvinnu t smíSi þessara samninga og aS engin bieyting verSi gerS á upprunalegu bugmyndinni, sem er sú, aS vestur- fylkin fái umráS náttúruauSlegSar sinnar. Oddzntafundur. “The Union of Municipalities” í Fundinn sóttu menn bæSi aS aust- hann kemur til Bandaríkjanna, en sem framarlega standa í bardaganum, an og vestan. T. W. Caldwell, sam- hann er nú á leiSinni þangaS. bandsþingmaSur fyrir Victoria- Övíst er þó, hvort Clemenceau get- Carleton, var formaSur fundarins. ur komiS því viS, aS heimasækja Miss McPhail og R. H. Halbert þing- Canada maSur frá Ontario, voru og þar. Ur vesturfylkjunum og Manitoba var fiöldi manna. Whisky. BANDARlKIN. Strandvörn. Sextíu og tveir kassar af Whisky fundust s.I. laugardag t C. P. R. vörugeymsluhúsunum á járnbrautar- stöSinni í Windsor, Ont. Kassarnir voru merktir meS orSinu “álnavara”, en áritun móttakenda var ekki á þeim. | meg ]0ftbátum Vara þéssi kom frá Montreal. AS peningaverSi til nemur hún $7000. Sims aSmíráll, fyrrum foringi í sjóliSi Bandaríkjanna, heldur því fram, aS fullkomnasta strandvörnin, ist sem Canada og Bandaríkin geti veitt flestir unniS saman áSur í ráSuneyt- inu. ÞaS er því ekki óeSlilegt, þó þeir bítist ekki frekt. Auk þess er ekki aS vita, hverjir setjast saman á stjórnarbekkinn, ef enginn flokkurinn verSur í algerSum meirihluta. Irland. Eftir aS Eammon de Valera var ; gerSur aS forseta lýSveldisins á Ir- landi af lýSveldisherflokknum, virS- bardaga-aSferSinni hafa veriS breytt gegn stjórninni. Stjórnin Bœndafundur í Dauphin. Á fundi er bændafélögin í Dauphin og grendinni héldu s.l. föstudag, var ástand bændalýSsins í landinu all- 1 ítarlega rætt. Þótti þaS eitt hiS aum- Manitoba, hélt ársfund sinn s.l. viku í Winnipeg. A fundinum mættu odd- vitar úr flestum eSa öllum sveitum fylkisins. Tilgangur þessara fundajafta og aumkvunarverSasta. Var er aS íhuga löggjöf fylkisins frájbent á, aS fjöldi bænda mundi ekki sjónarmiSi sveitanna, eSa hvernig hiálparlaust geta lifaS í vetur og var liún snertir þær. Einnig aS gefa lög- gjöfunum bendingar um, hvernig haga megi löggjöfinni svo, aS hún komi sveitunum aS sem mestum not- um. Hafa slíkar bendingar oft kom- iS aS mjög góSu haldi. ViS tvo Is- . . ..... kaupmenmrnir lendinga urSum ver varir a fundi................ þessum, en þaS voru þeir Sveinn Thorvaldson kaupmaSur frá River- ton oddviti Bifröstsveitar og Páll Reykdal kaupmaSur frá Lundar odd- viti Coldwell-sveitar. fyrirkomulagi viSskiftalífsins um kent. “Vér keppum hver viS annan og troSum skóinn hver niSur af öSr- um, þegar vér seljum hveiti vort,” sagSi einn ræSumannanna, “en korn- standa sameinaSir. ViS hverju getum vér húist? Því, aS vér förum á sveitina.” ser, sé ekki meS herskipum heldur Kost loftbátanna tel- ur hann þann, aS þeir séu svo fljótir i förum, aS óvinirnir hafi engan tima til aS taka lendingu fyrir þeim. Úrslit kosninganna. Urslit kosninganna í Bandaríkjun- urri eru þessi: I neSri málstofunni eru republikar 225, demokratar 207, jafnaSarmaSur 1, óháSur 1, farmer- labor 1. Stjórnin hefir því aSéins 15 fram yfir hina flokkana. I efri málstofunni eru republikar 53, demokratar 42, farmer-labor 1, Meirihluti þar aSeins 10. Fyrir kosningarnar var hann 24. Repuhlikar hafa því tapaS geisi- mikiS í þessum kosningum, þó völd- um haldi þeir. Margir miklir menn af republikum biSu ósigur. I Minnesota tapaSi Þá var og samþykt aS andæfa því senator KeIlogg fyrir dr Henry ship Fundur bœndaþincfimnna. Á föstudaginn var höfSu bænda- meS öllu, aS nokkrir nýir óbeinir skattar væru lagSir á alþýSuna af fylkisstjórninni. Beinir skattar á tekjum auSmanna væri eina rétta leiSirt. Ennfremur var sarmþykt til- laga því viSvíkjand1 aS bankafyrir- þingmenn úr öllum fylkjum Iandsins komnlagiK eins og þag nú er> væri|krati nfer senatorssæti : Michigan.. fund mikmn meS ser he» i W inmpeg. plága eha lautnuspil ,senl ekkert gerSi Þá {él, Mondeli fyrir senator Kend- ÞaS, sem mestri frett þykir sæta af^úr þvi sem vil-kiieg ejgn Væri, en r-ck fundi þessum, er þaS, aS Hon. T. A. teldi VerSmæti í þvi, sem einkis vert Crerar, leiStogi hændaflokksins Eværi í sjálfu sér. AfleiSingin af því i og valinkunnari| en bieu þó þenna ósigur. Lítill munur er sagSur á atkvæSa- fjölda þeirra Governor Preus og raun og verti. - Yms fleiri mál komu Magnúsar Johnson 5 Minnesota. Preu.* fyrir ftmd þenna, sem hér yrSi of ^ kosinn governor> en haldiS er a8 langt aS geta um. stead, farmer-laborite. I NórSur Dakota vann O’Connor demokrati senatorssætiS. Senator Townshend I frá Michigan tapaSi fyrir W. N. i.Ferris demokrata. Er þaS sagt í fyrsta skifti í s.l. 70 ár, sem demo- demokrata í Wyoma. Þessir ; republikar voru hver öSrum þektari Canada, baS um lausn frá IeiStoga-j væri su, aft bsendur og alþýSa lægju stöSunni. I bréfi til tók hann fram ástæSu sína fyrir "þessu. MeS því aS bréf þaS er of langt til þess, aS vera birt hér, verð- ■ur aS nægja, aS taka fram aSal- ástæSu hans fyrir því, aS hann baSst Jæssarar lausnar. Hann getur þess í bvrjun bréfsins, aS flokksmönnum sínum hafi ekki veriS þaS ókunnugt, fundarmanna vig sveit) þó þeir og hún ættu meS réttu alt þaS, sem verSmætt væri hefir nýlega náS í nokkur skjöl frá de Valera, sem sýna, að hann hefir áformaS ýms spellvirki, svo sem aS sprengja í loft upp hús vissrá manna í andstæSingahópj hans. Alt ber og meS sér, aS de Valera ætli aS heyja harSari bardaga en nokkru sinni áS- ur á stjórnina. I ræSu í Glasgow á Skotlandi sagSi hann nýlega, aS nú væri um aS gera aS berjast og halda því sem fengiS væri. Ef því væri slept, gengi langur tími í aS ná, þó ekki væri nema þvi aftur. Hann krafSist þess, aS mál sitt væri lagt fyrir írsku þjóSina Og hún látin greiSa atkvæSi um þaS. En þaS kvaS hann Breta ekki þora. Sjálfur sagSist hann ekki efa, aS Irar væru vfirleitt meS lýSfrelsinu, og hann sagSist skyldi beygja sig fyrir vilja þeirra. þó hann yrSi annar viS at- kvæSagreiSsluna. En atkvæSi þeirra allra um algert frelsi, væri þaS, sem hann sæktist eftir. _____* t ChurchiU klappaður niður. " I Dundee á Skotlandi ætlaSi Wins- toh Spencer Churchill aS halda ræSu nýlpga, en fékk ekki áheyrn. Var há- vaoi og lófaklapp svo m’kiS, aS Churchill varS aS hætta viS ræSu- haldiS. Þeir, sem valdir voru aS há- vaSanum eru sagSir fylgismenn gagn- sækjanda hans William Gallagher, kommúnista. Uti fyrir húsinu voru fánar á lofti meS orSunum: “AS greiSa Churchill atkvæSi er aS greiSa leiSum framliSina atkvæSi.” sagt Gcorgc Smith aS verða muni yfirmaSur af þegar hann hefSi veriS beSinn aS lögreglunnar í fylkinu í staS Rattrays takast á hendur formensku flokksins, I sem fylkisstjórnin rak fyrir skömmu hafi hann færst undan því vegna þessjlra Þv! embætti. Smith var aSur i aS hann hafSi svo miklu Ö5ru aS lögregluliSinu. Enginn hinna þriggja sinna, aS sér myndi ekki hægt nema1^ vísaS var burt meS Rattray, verð- •um stundarsakir, aS takast formensku flokksins á hendur. Hann sagðist hafa orðiS aS leggja öðrum á herS- a,- of mikiS af sinum störfum vegna hessa. En þaS virtist sér ekki rétt- látt, hvorki gagnvart þeim, er þau hefðu orðiS aS ynna af hendi fyrir «ig, né sjálfs sin vegna. Þetta kvað hann aSalástæðuna fyrir því, aS hann heiddist þessarar lausnar. AS öðru leyti lýsti hann yfir skoSunum sínum í landsmálum og stefnu bændaflokks- ins, og benti á ýms holl ráð flokkin- vim til velferSar. Hann ítrekaði mjög viS flokkinn, aS hann mætti ekki láta stéttaskoðanir verða alráðandi. Flokk uiinn væri orðinn stjórnmálaflokkur yrði aS líta á starf sitt frá hliS aUs þjóðfélagsins. Crerar benti og á, stefnuskrá flokksins hefði veriS samin 1916, en síðan væri margt hreytt og aS stefnuskráin þyrfti aS vera éndurskoSuS. Er ekki víst otma að fundur verSi siðar boSaður t!1 þess. Mr- Crerar var beSinn aS a ^a stöðunni áfram, en þaS kom f>rir ekki. yar bonum þá einróma þakkaS fyrir bift mlkla starf hans í þarfir flokksins. R0bert Forke, sam- bandsþingmaSur frá Brandon var þá kosinn formaSur bændaflokksins í sambandsþinginu. Hann er framúr- skarandi gætinn maður og gáfaSur o &láta a,I!r e!tt nppi um þaS, aS völ hafi ekki veriS á hetra manni t sæti CrerarS’ 1 .Í+i* ur aftur tekin í lögregluþjónustu. Or- sökin til burtreksturs þessara manna var sú, aS þeir þóttu hafa seinar hendur til aS ná í bófa þá, er reyndu j af ræna banka í Pipestone fyrir 2— 3 vikum. Spá góðum vctri. íbúar skóganna í NorSur-Ontario spá góSum vetri. Svo segja aS minsta kosti veiðimenn, er spámenn þessa hafa sótt heim. Þeir segja, aS bjór- inn t. d. hafi engan hraða á sér við aS reisa vetrarbyrgi sitt, sem boSi góða tíS um langt skeiS ennþá. Einn- ig segja þeir, aS Múnkurinn (The Chipmunk) og íkorninn dragi mjög lítinn vetrarforða saman. Ef alt þetta veit á góSan vetur, er ekki mik- ■S aS því, aS heyra þaS. Bouchard dáinn. Joseph Bouchard, fyrrum túlkur i senatinu í Ottawa, dó í gær. Hann var 84 ára gamall. KvaS mikiS aS honum á meðal franskra blaðamanna og rithöfunda. Clcmenccau. Clemenceau, fyrrum forsæ.tisrá5- herra Frakka, eða “tígrisdýriS”, eins og hann var kallaður á stríðsárunum, er væntanlegur til Canada í þessum mánuSi. Honum líefir veriS boðið aS heimsækja Canada um leiS og Johnson biðji um endurtalningu at- kvæðanna. R. A. Nestos republiki, var kosinn governor í NorSur Dakota. Bændasveitin. Bændasveitin í Wrashingtonþinginu er ekki úr sögunni, þó aS margir héldu þaS, þar eS bændur komu ekki fram sem sérstakur flokkur í þessum kosningum. Bændasinnar eru fleiri á þessu þingi en þeir voru áður. Og þaS er sagt, aS þeir ætli sér aS koma fram meS margskonar frumvörp næ^tu þingum og berjast fyrir þeim. HvaS þeir ætla sér aS gera svo viS ÖNNURLÖND. Jarðskjálfti í Cliile. VoSalegur jarðskjálfti átti sér staS um siðustu helgi í Chile SuSur- Ameríku. Hrundu hús þar niSur í trgatali. Samfara jarSskjálftanum var svo mikiS öldurót viS vestur- ströndina, aS hafaldan fór langt á land upp og olli miklu eigna- og manntjóni. Er'taliS víst, aS þúsund- i>- manna hafi farist og um 500 heim- a ili lagst í eySi. OldurótiS ætla menn stafa af því, aS voða mikil sprunga hafi opnast á sjávarbotni og aS sog- næstu kosningar er auðráSið. Þá( jg ha{j verig svona stórkostlegt meS- kemur líklega út svo sterkur bænda flokkur, aS aSrir flokkar mega vara sig á honum. BRETLANDl Kosningarnar. Kosningarnar í Englandi fara fram í dag. En meS því aS ekki er búist við fréttum af úrslitum þeirra fyr en seint á fimtudaginn, er ekki hægt aS tefja útkomu blaðsins syo lengi, aS í þær fréttir náist þessa vikuna. Lík- urnar eru þessar, eftir blöðunum á F.nglandi aS dæma og orðum frétta- ritara héSan, aS Bonar Law flokkur- inn verði fjölmennastur. Hitt er aft- ur efast um, aS hann verSi fjölmenn- ari en allir aðrir flokkar til samans eftir kosningarnar. Og hvernig fer þá? Þá verður aS steypa einhverj- um flokkum saman. En hverjir þeir verða, er ráðgáta. Kosningar þessar er sagt, aS hafi veriS daufar, enda engin stórmál á ferðinni. Einnig hafa flokkaleiðtogarnir og þeir menn, an hún var aS fyllast. Verkfæri, sem sérstaklega erit næm fyrir jarSskjálft um sögðu til þessa jarðskjálft í Róm á ítalíu og viSar. ÞaS eru ekki greinilegar fréttir komnar af tjóninu, sem af þessu leiðir, en ástand .fólks þarna er taliS hiS hörmulegasta. Lcngri vinnutími. Hugo Stinnes, fjármálamaðurinn nafnkunni, sag^Si nýlega, aS þýzka þjóðin þyrfti aS vinúa 2 klukkustund- um lengur á dag en hún gerði, í 10 —12 ár, til þess aS geta aSeins lifaS: nú er vinnutiminn 8 klukkustundir á dag. Honum telst svo til, aS fram- leiða þurfi 200,000,000 gullmarka meira á mánuði hverjum en gert er, þó ekki sé gert ráS fyrir öSru en að verjast því, aS þjóðin lendi í tortím- ingarvökina. Astandið í Constantínópel. FriSarfundinum, sem halda átti 13. nóvember í Lausanne í Sviss, var frestaS um óákveðinn t’ma vegna kosninganna á Englandi. En svo er útlitiS í Constantinópel ískyggilegt, aS Harrington, hershöfðingi Breta þar, er efins um, að hjá uppreisn verSi komist, ef fundinum sé frestaS I inikið úr þessu. Segir hann uppreisn- ! arandann þar keyra fram úr öllu hófi og það sé aSeins meS yfirnáttúr- legri ró og þolinmæði, a Shonum hafi til þessa tekist aS halda öllu þar í skefjum. Angorastjórnin heldur á- fram að krefjast þess afdráttarlaust, aS Bretar hafi herliS sitt burtu úr Constantínópel og úr óháSu héruðun- um austan megin Dardanellasund- anna. En engin likindi eru til, aS Bretar gefi þar eftir . Haldist alt samt sem áður í skefjum fram aS friSarfundinum, álitur Harrington öllu borgiS. Eftir fréttum aS dæma. sem hingaS hafa borist undanfariS, hefir veriS gengiS aS því sem vísu, aS soldáninn hefði lagt niSur völd. Nýlega var þó sagt frá því, að hann sæti enn í höll sinni og ræki störf sin sem fyr. Angora-stjórnin hefir ennfremur sagt Bretum, aS skifta sér ekki frek- ar af innihaldi tyrkneskra blaSa eða símskeyta og leggja niður slík yfir- ráS (cencorship). Nobelsverðlaunin. BókmentaveiSlaun Nobels fyrir áriS 1922 hafa verið úthlutuS spönsk- um manni, Jacinto Benavento aS nafni. MaSur þessi er leikritahöf- ur.dur og er talinn sá, serrt mest kveS- uv aS á sviði bókmentanna á Spáni i:m þessar mundir. Um eitt skeiS var hann loddari og ferðaSist meS sýn- irgum. En svo varS hann leikari og samdi smáleiki. VarS hann svo alt af stórtækari og listfengari og er nú talinn leikritaskáld og ritsnillingur. I Frakkland og vínbannið í Canada. Ottawa-ráSherrarnir W. S. Field- ing og F.rnest Lapointe eru ennþá á Frakklandi aS gera uppkast aS við- skiftasamningum milli Canada og Frakklands. Eitt af því, sem Frakk- at eru aS fara í kringum, er þaS, aS Canada afnemi banniS á innfluttum vinum. Segja þeir aS “Champagne”- iðnaSurinn hafi rétt aS segja dáiS út s.l. ár og kenna þaS Noregi, Banda- rikjunum Pg Canada, er lokaS hefðu þeim markaði fyrir sér. (Líklega þurfa ráðherrarnir frá Canada ekki aS eyða löngum tíma yfir á Frakk- landi viðvikjandi þessú máli. iiverri af hinum stærir ensku kirkjum — þá vakir fyrir honum aS ferSast jtlm höfuðborgir Canada og syngja þar einnig. -xx- 0r bœnum. Mrs. G. Finnsson sem undanfar- andi hefir átt heima í Selkirk, er nú flutt alkomin hingaS til bæjarins. Heimilisfang hennar framvegis verS- ur aS 613 Ingersoll St Landar góðir! — MuniS eftir samkomu félagsins Hörpu á mánu- dagskvöldið kemur, er haldin verður til hjálpar fátækum. ÞaS eru fleiri en margur imyndar sér í sárri neyö hér í bænum um þessar mundir, og ! félagiS langar til aS geta glatt sem ■ flesta á næstkomandi jólum, og þar sem inngangseyririnn er aðeins 25c, vonast Harpa eftir húsfylli af vinum, er vilja rétta þeim hjálparhönd, sem bágt eiga. Eins og skemtiskráin ber meS sér, sem auglýst er hér í blað- inu, er hún bæði fjölbreytt og skemti- leg. Þrír ágætir mælskumenn skemta þar. Baldvin Baldvinsson og Albert Kristjánsson tala fyrir kökunni og mun mörgum leika hugur á aS heyra þá kappræða. Mr. Battary, er skemt- ir þar meS söng, syngur iðulega á er.sku leikhúsunum og mun mörgum aS góðu kunnur. Um Mr. Celio er sagt, aS hann muni eftir nokkur ár verða einn af heimsins beztu píanó- leikurum. Mr. W. Simmons biður þess getiS, aS hann hafi hætt félagi viS Mr. Th. Bjarnason, og hafi selt honum sína eign í King George Hotel. Hann þf.kkar öllum viSskiftamönnum sin- tim fyrir góS og þægileg viSskifti, og óskar aS þeir ffamvegis snúi sér til Mr. Bjarnason, sem hann óskar alls góSs gengis. - ■*• » T ■ -------------- Fundarboð. SafnaSarfundur verSur haldinn aS aflokinni guðsþjónustu í kirkju Sam- bandssafnaSar sunnudagskvöldiS 19. nóvember 1922. M. B. Halldórsson forseti. Eggert Stefánsson. söngvari kom til Winnipegborgar aS kvöldi 13. þ. m. beina leiS frá íslandi. Hef- ir hann í hyggju aS lofa Islendingum aS hlusta á sig innan skams. Ætti það aS vera fagnaSarefni öHum, sem söngmentum unna. Eggert Stefáns- son hefir notiS allrar þeir mentunar í list sinni, sem nokkrum íslenzkum manni hefir auðnast. Framan af stundaði hann nám á NorSurlöndum, en hefir hin síSari ár dvaliS á höfuS- stöSvum allrar söngmentunar — á Ttalíu. ASalkennari hans hefir sá sami veriS, sem bjó Martinelli, sem margir munu kannast viS af grammo- fónplötum, tindir heimsfrægðina. Þó aS hann sé enn tiltölulega ungur maður, hefir hann þegar stingiS opin- berlega mjög víða, svo sem t Kaup- mannahöfn, Stokkhólmi og í Lundún- um. Hefir hann hvarvetna getiS sér hmn bezta orðstír. En þó á hanri vafalaust mikiS meira fyrir höndum, því hinir ítöslku kennarar hans hafa á allan hátt þroskaS so rödd hans hin síðustu ár. Þetta siðastliðna sumar hefir hann sungiS Heima á Islandi. Ellefu sinnum söng hann fyrir full- um sal í Reykjavík. Má af því marka aS mönnum hefir þótt nokkuS til um söng hans. Auk þess 'sem hr. Eggert Stefáns- son hefir t hyggjti aS syngja hér í Winnipeg, bæði meðal sinna eigin Lnda og eins aS öllum likindum í ein - • Fundarboð. Þann 18. þ. m. heldur Stúdenta- félagiS fund sinn, á vanalegum staS 1 og tima. ASalatriSiS á dagskránni verSur kappræSa og er efni hennar þetta: “ÁkveSiS, aS kvenfólk ættl ekki aS útilokast frá því aS skipa op- inberar stöSur jafnt karlmönnum. — JákvæSu hliSinni halda fram þær G. W. Thorláksson og Thelma Jóhanns- son, en þeirri neikvæSu þær ABal- bjöig Johnson og G. K. Marteinsson. ÞaS er nýtt í sögu Stúdentafélagsins aC kappræðendur séu eingöngu stúlk- ur, og af því aS þær eru yfirleitt kappgjarnari en piltarnir, má búast viS aS orðasenna þessi verði fjörug og skemtileg og haldi mönnum vel vakandi, enda vonar félagsstjórnin aS stúdentar fjölmenni og gefi stúlkum þessum góSa áheyrn. — SiSustu krppræðu unnu þeir Halldór J. Stef- ánsson og Th. Thorsteinsson. A. R. Maguússon ritari. Basaar. Kvenfélag SambandssafnaSar hef- ir stóra og fjölbreytta útsölu á föstu- daginn og laugardaginn í þessari viku. Salan verður í búS á suðvest- urhorni Portage Ave. og Kennedy St. Byrjar á hádegi háSa dagana og heldur áfram fram eftir kvöldinu. — Þar verða á boðstólum margir fagr- ir og hentugir munir til jólagjafa. Vildum vér sérstaklega benda á, a5 mikiS verSur þar til sölu af allskon- ar hannyrSum, vel unnum og á sann- gjörnu verSi. SömuleiSis verSur á- gætur heimatilbúinn rnattir seldur og auk þess máltíSir, kaffi og islenzkir bakningar. Konurnar vonast eftir, aS Islendingar fjölmenni þessa útsölu og lofa góSri skemtun.

x

Heimskringla

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.