Heimskringla - 20.12.1922, Blaðsíða 4

4. BLAÐSIÐA.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 20. DESEMBER 1922
HEIMSKRINQLA
(Stafma* 18M>
Kem tt 1 kTerJmn mltTlkiteft
ttgtfaatu oc olintin
THE VIKÍNG PRESS, LTD.
Kl •( 9AKGBNT AVB„ WIMMIPHG,
Talolali N-HSST
Tert bleSalma er ll.N tr(am(«rlmm berc-
tat frrlr frama. Allmr barsmmtr aem«Ut
rábanmamt blmSalma.
Ráðsmaður:
BJÖRN PÉTURSSON
Ritátjórar:
BJÖRN PÉTURSSON
STEFAN EINARSSON
Utamáakrtft tlt blmSalmai
TBB TIKI.TG PRHSI, Lt<„ ■mx HlTl.
Wlmalpetr, Mam.
Ctamáakrlft tll rltatjárama
BBITOR HHIH9KRIRGLA. lai HlTl
WlaalH#*. Mam.
Tha "Heitm«krln*lm” la krtated ma« H»’»-
Habe br the Vlklae Praaa, Unlta«, at
S63 og 8L5 Sar«ant Ave., Wlnnlpag, Manl-
taba. Telephaaa: M-SSST.
WINNIPEG, MAN., 20. DESEMBER, 1922.
Jólagleðin.
Þetta skoðum vér aðal þýðingu jólanna.
Kristur, sem fagnaðarhátíð þessi er helguð,
hafði ekki kalt hjarta. Hann skildi þá, sem
bágt áttu. Fann til sviðans í sárum þeirra
undan svipuhöggum miskunnarlauss þjóð-
félagslögmáls. Fagnaðarerindi hans er ekki
úr lausu lofti gripið. Það hvílir á hornstein-
um mannúðar og ríkra tilfinninga og hlut-
töku í ástandi því í þjóðfélaginu, er í raun-
verulefka átti sér stað. En því miður gleyma
margir því, er í fótspor hans telja sig feta.
Lesari sæll. Leggur þú þenna skilning í
jólaboðskapinn? Það eru margir, ótal
margir, ef nákvæmlega er að gáð, sem svift-
ir eru lífsgleðinni og sem jólanna geta ekki
notið. Er það ásetmngur þinn, að reyna að
dreifa myrkrinu, sem í huga þeirra býr, ef
þú átt nokkurn kost á Iþví? Ekkert eykur
hamingju þína meira en það. Ekkert gerir
jólagleði þína sannari en það.
Að þessum jólahugleiðingumi ákráðum,
óskar Heimskringla öllum lesendum sínum,
öllum Islendingum og öllum mönnum
Gleðilegra jóla.
Það hefir einhver sagt, að lífsgleðin væri
dýrasti gimsteinn lífsins.
Þetta mun mega til sanns vegar færa. Það
hefir mikla og margvíslega þýðingu að vera
glaður.
Þráin eftir gleði er öllum meðfædd. Hún
er vöggugjöf mannanna. En hún kemur þó l
ekki jafnt fram hjá öllum.
Lífsgleðin lýsir sér sjaldan eins vel hjá
fullorðnum eins og hjá börnunum. Geisla-
birta hennar í brosi þeirra vékur unað og
lotningu hjá hvað kaldrifjuðum manni sem
er.
En eigi að síður er það ekki sannleikur,
sem margir ætla, að lífsgleðin tilheyri að-
eins börnunum. Hinir fullorðnu eru einnig
hluttakandi í henni. Hanmingjuþráin í brjóst-
um þeirra er hið sama og gleðiþráin hjá
bömunum. Þegar hamingjulþrá hinna full
orðnu er fullnægt að einhverju leyti, eru þeir
glaðir, alveg eins og börnin gleðjast, ef óskir
þeirra rætast. Lífsgleðin er því tákn þess
hjá eldri og yngri, að þeim líði vel — er sól-
skinshjúpur utan um hina sönnu hamingju
þeirra.
Þegar mönnunum líður vel, er þeim því
eðlilegt að vera glaðjr.
Nú fer í hönd ein mesta gleðihátíð ársins
— jólin. Til hennar sjáum vér nú, sem
endranær, marga hlakka. Börnin hafa með
óþreyju beðið jólanna þessa síðustu daga.
Þau eiga þá von á dálítilli gjöf frá mömmu
eða pabba eða einhverjum vinum/ sínum.
Það vekur gleði hjá þeim. Öllum, sem við
sæmileg kjör eiga að búa, eiga gott og
skemtilegt heimili og geta veitt sér það, er
helzt þarf með til þess að láta sér líða vel,
býr nú einnig gleði í huga. Er gott til þess
að vita, og væri gott, að þannig væri ástatt
fyrir öllum.
En því er miður, að svo er ekki. Mitt a
meðal vor eru margir, sem skipbrot hafa lið-
ið á lífsgleði sinni. Ástæðurnar til þess geta
verið margar. Ein er þó algengust. Það er
skortur á lífsviðurværi handa þeim, er þeir
elska. Þeim hugarkvíða, er því fylgir, þarf
ekki að lýsa. Líf þeirra er “------blóðrás
og logandi und” í veruleika. Sálarlífið er
dimt og þungbúið eins og íslenzk skamdegis
nótt. En þessir mjenn dylja, hvernig ástatt
er fyrir þeim, í lengstu lög. Og vel getur
átt sér stað, að þú mætir þeim á förnum vegi
og verðir þessa ekki var. En sorg þeirra
sker hjartað eigi að síður. Og ef að þú gæt-
ir lesið hugarstríð þeirra eins og það er, þeg-
ar hyldýpismyrkur hinnar gleðisnauðu æfi
þeirra stígur upp úr Ginnungagapi örvænting-
arinnar, þá myndi þér ekki finnast til um á-
standið. Nú um jólin hljóta áð rísa upp í
huga þeirra endurminningar glaðra
æskudaga — sannrar jólagleði — og ræna
hjartað allri ró og hvíld. Á andvökunóttun-
um sjá þeir greinilegast ógæfu sína og horf-
ast þá í augu við örvæntinguna, sem með
járnfingrum sínum læsir sig um alla við-
kvæmustu þræði taugavefsins. Hver gleði-
geisli er sloknaður. Myrkrið, ferlegt ag kalt,
umiykur sál þeirra. Og augun eru grátbólg-
in og bænþrungin.
Hér er jólaverkefni fyrir þá, sem sólskins
megin sitja í lífinu. Með því að rétta þess-
um gleðisnauðu mönnum hjáiparhönd, geta
þeir um stund dreift svartnættisskuggunum,
sem í sálu þeirra búa. Og það mundi ekki
aðeins gleðja þá bágstöddu, heldur ejnnig
auka á jólagleði og ánægju þeirra, er að-
stoðina veita. Það virðist órjúfaniegt lög-
mál, að góðverkunum er ávalt blessun sam-
fara. Þeir, sem þau vinna um þessi jól, í
þessum áminsta skilningi, munu finna til
hinnar sönnustu Iífsánægju — sönnustu jóla-
gleði — er fundin verður.
Fundur
Akuryrkjuráðsins,
lEins og getið hefir verið um Heimskringlu
áður, hélt Akuryrkjuráð Canada fund hér í
Winnipeg 8. þ. m.. Með því að þetta Akur-
yrkjuráð er skipað ýmsum deildum
bændafélagsskapanna, og má þess vegna
að nokkru leyti heita ráðuneyti þeirra
félagsskapa, og ætla má, að það hafi að
ýmsu Ieyti áhrif á löggjöfina í landinu, er
það vel iþess vert, að taka eftir og íhuga
það, sem|.það hefst að.
Formaður þessa akuryrkjuráðs er Mr.
Wood frá Alberta, en varaformaður Mr.
Bumell, stjórnandi bændafélagsins í Mani-
toba. Ritari þess var til skams tíma Mr.
Lambert, en nú hefir Mr. John Ward tek-
ið við því starfi. Yrði hér of langt að telja
upp alla þá, er að félagsskap þessum standa.
En það er óhætt að segja, að helztu menn-
irnir, er ráð þetta mynda, séu framarlega í
hópi þeirra, er að vexti og viðgangi bænda-
hreyfingarinnar hafa únnið. Og þeir mættu
flestir á fundi þessum. Fjórir lslendingar
mættu þar. Voru það þeir Guðm. Fjeldsted
frá Gimli, Guðm. Ó. Einarsson frá Árborg,
Ingimar Ingjaldsson frá Árborg og Mrs. M.
Erlendsson; var hún fulltrúi félags, er konur
hafa stofnað í Árborg innan bændafélags-
skaparins.
Aðallega voru það þrjú mál, er á fundi
þessum voru til umræðu. Hið fyrsta var um
stofnun kornnefndar. Var það mál rætt frá
öllum hliðum. Komst fundurinn að þeirri
niðurstöðu, að reyna alt sem unt er til þess,
að fá löggjöfinni um stofnun þessarar korn-
nefndar breytt svo, að nefndin gæti tekið
til starfa á komandi ári (1923). Leyndi
það sér ekki á fundinum, að bændur hafa
mikinn áhuga fyrir því, að nefnd þessi kom-
ist á laggirnar, enda er hér að ræða um eitt
mesta velferðarmál bænda.
Annað málið var um bankalöggjöf. Var
ákveðið að rannsaka fyrirkomulag bank-
anna til hlítar, og gera breytingar við þá lög-
gjöf, þar sem þess þyrfti rrieð, og að bank-
arnir væru þjóðinm meira til aðstoðar en þeir
nú eru. Út í þetta mál var ítarlega farið.
Breytingar þær, sem gert var ráð fyrir á fund
inum, eru ekki stórvægilegar, og eru langt
frá því að vera gerbreyting á bankafyrir-
komulaginu. Þær lutu aðeins að því, að fá
bankana til þess, að liggja ekki eins á fé sínu
og þeir gera, heldur lána það til framleiðslu-
fyrirtækja, sem áreiðanleg væru, þó smærri
væru en fyrirtæki þau, sem bankarnir nú eru
fúsari að styðja. En eftir að fullkomin
rannsókn hefir verið gerð í þessa átt, verða J
þær ákveðnari tillögyr birtar.
Þriðja málið, og ef til vill það málið, sem
mestri nýlundu þýkir sæta, var viðvíkjandi
bændalánum. Er hugmyndin sú, að fá með
einhverjum ráðum lán á einum stað, og gera
bændum með því mögulegt, að greiða nú
allar skuldir sínar hjá lánfélögum, verkfæra-
sölum og kaupmönnum. Lán þetta er gert
ráð fyrir að fá til margra ára. En hvernig
ráðið hugsar sér það, eða hvaða tryggingu
það gefur fyrir því, er enn ekki kunnugt.
Takist það, að koma þessari hugmynd í
framkvæmd, verður hún óneitanlega hag-
kvæm bæncfum. Lán eru að vísu altaf lán.
En vegna fjárkreppunnar, sem nú sverfur
svo mjög að og bændum kemur svo iila, ætti
það að greiða veg þeirra í svip. Gæti einn-
ig farið svo, að þetta hefði þau áhrif á lán-
félög og peningastofnanir, að ekki þyrfti
eins að ganga á eftir þeiiri með lán, ef þau
hefðu slíkan keppinaut. Það er sem sé
auðsætt, að tregða þeirra að lána fé nú, er
með ráðum gerð.
Lágverðið á bændavörunni, aðalfram-
leiðslugrein landsins, er lágt vegna hennar.
Það gerir þeim auðveldara að græða, sem
kaupsýslu reka, en það eru stofnanirnar, er
bankarnir lána mest, eiga fé sitt í. Það er
því eðlilegt, að þeim Iiggi velferð þeirra
meira á hjarta en búnaðarins. “Fínans”-
fræðingarnir vita svo sem, hvað þeir eru að
gera.
Nokkrar smærri tillögur og mál voru bor-
in upp á fundinum, sem ef til vill eiga eftir
að koma fyrir löggjafarþing fylkjanna eða
landsins. I. Ingjaldsson frá Árborg gerði
tillögu um, að ný reglugerð fyrir aðgrein-
ingu á smjöri eftir gæðum væri gerð, og
kemur hún eflaust fyrir næsta fylkisþing hér.
Jólin.
Ljóssins herra ofar ölluni
enn oss gefur heilög jól,
lægstu býUitn, hastu höllum
höndin máttug veitir skjól,
rís af ceðstu andans fjöUum
eilíf mannkyns friðar sól.
Sannleiks rödd frá himins hjarta
hljóniar ódauðleikans brag.
Kœrieiks djiípa brosið bjarta
breytir sorg í gleði-lag.
Yfir hjarn og húmið svarta
héilagt vorið skín í dag.
Lausnin manna, Ijósið alda,
lífsins kraftur, von og skjól,
láttu hjartans húmið kalda
hclgast þinni dýrðar-sól.
Gef oss öllum, guð, að halda
glöð í þinti nafni jól,
M. MARKVSSON.
Um daginn og veginn.
V. “Ef einhver slær þig.”
Ef einhver slær þig á vinstri kinnina, þá
bjóð þú honum hina hægri,” bauð Kristur.
Það var talsvert hugsað um þetta efni á
stríðstímunum. Virtust flestir vera þeirrar
skoðunar, að slík kenmng væri þá ekki hag-
kvæm. Og í sannleika virtust þeir menn
hafa nokkuð til síns máls. Hefði það t. d.
stöðvað Þjóðverja, er þeir æddu út í stríð-
ið, að taka ekki á móti þeim? Þeir voru
færri, sem gerðu sér í hug, að það gæti kom-
ið í veg fyrir þær hörmungar, sem af flani
þeirra leiddi.
Vér bjuggumst því ekki við, að sjá kenn-
ingu þessa árétta frekar. Áttum von á, að
stríðið hefði ráðið henni bana að fullu. En
nú í jólariti emu er minst á hana enn í sam-
bandi við stríðið, og þessi saga sögð henni
til stuðnings:
Einu sinni kom herdeild inn í lítinn bæ
í Tyrol og bauð öllum út til stríðs.
Hermennirnir lituðust um eftir óvinunum,
en fundu þá enga. Þar voru einungis garð-
yrkjumenn með rekur sínar smiðir við steðj-
ana og konur við rokkana. Böinin flyktust
utan um hermennina, bæði til að horfa á hina
skrautlegu einkennisbúninga þeirra, og til
þess að heyra söng þeirra.
Það var auðvitað ekki þess vert, að eyða
púðri á þetta fólk.
“Hvar eru hermenn yðar?” spurði hers-
höfðinginn.
“Vér höfum) þá enga,” var svarað.
“Vér erum kommr til þess að taka bæinn
ykkar.”
‘Jæja, vinir mínir, hann stendur þá opinn
fyrir ykkur.”
“En hér er enginn, sem vill berjast.”
Hér kom fyrir atvik, sem ekki hafði ver-
ið gert ráð fyrir í hermannaskólanum. Þetta
var mótstaða, sem ekki var hægt að mæta
með kúlum) og púðri.
“Fyrst enginn vill 'koma á móti okkur, þá
getum við ekki barist,” sagði hershöfðing-
inn, og skipaði liði sínu að halda burtu það-
an, án þess að gera nokkrum manni mein
eða valda nokkrum skemdum á eignum
manna.
Hefðu Þjóðverjar gert hið sama? Það
er ekki líklegt. En það var samt aldrei
reynt. Kenningin getur því verið góð og
gild ennþá, eins og ritið heldur fram.
VI. Börnin í Canada.
Þeir, sem heimsótt hafa Canada, hafa oft
fundið hvöt hjá sér til þess að minnast á
æskulýð þessa Iands, hefir fundist hann eitt-
hvað frábrugðinn æskulýð þeirra landa, er
þeir hafa átt heima í. Hér í Winnipeg mint-
ist einn af kennurunum frá Ástralíu á þetta
nýlega; hann kennir í skiftum fyrir kennara
héðan, er til Ástralíu fór í haust. Honum
farast orð á þessa leið:
“Það, sem einkennir börn hér, er
það í mínum augum, hve djarfmannleg þau
eru. Varfærrji virðist hlutur, sem þau
þekkja lítið til. Þau eru spurulli en börn,
er eg hefi nokkru sinni kynst. Fyrir for-
eldrum, kennurum og yfirmönnum bera þau
of Iitla virðingu, að því er virðist. Nöfn
hafa engin áhrif á þau, 'þó virðing fylgi þeim.
Það verður að grípa til annara ráða, til þess
að vekja aðdáun þeirra fyrir því, sem á að
kenna þeim, en benda á þau. Kennarinn
verður ávalt að komja til þeirra en þau ekki
til hans. Sé það ekki gert, setja þau sig
fljótt á háan hest og ráða öllu sjálf. Eg hefi
On
I
Jólaljóð.
Skært er það ljós, sem um aldanna eilífu raðir
Uppljómar veginn til þín, guð himnanna faðir. —
Lífs er það ljós,
Lífsaflsins útsprungin rós; —
jÞökkum þér, göfgum þig glaðir.
Sterkt er það afl, sem alheimsins brautinni beinir,
Blikandi sólkerfa stefnu og hreyfingar greinir.
Guðs er það afl,
Almættis þungskilið tafl.
Til fullnsutu’ ei þekkja það neinir.
Kært er það orð, sem frá Betlehem enn til vor ómai,
Aldirnar gegnum það fagnaðar-boðskapinn rómar.
Máttarins orð !
Myrka það upplýsir storð, —
Friðinn og frelsið það hljómar.
Máni.
j “Peace on Earth” j
| (From the Icelandic of Guðmundur Guðmundsson.)
ILord, God of peace, my spirit’s high ideal,
To Thee I lift my hands in mute appeal,
IOmnipotent, a miracle imploring. j
Grant to my soul a vision of Thy Iight, .
(Charge Thou my song vyith Thy compelling might
That it may nse — Thy peace on earth restoring.
| Lord, God of love, unto my spirit show
IIi' all their truth the depths of human woe ;
Where-from the groans of multitudes óire calling.
| Mingled with tears they rise around Thy feet,
Beseeching looks of dying eyes entreat:
« ’Thy peace on earth, like dew on deserts faliing’.
Lord, God of wisdom, with prophetic fires
:t Cleanse Thou my soul, ennoble my desires, *
Thy purpose to my iowly heart revealing. ?
? Thy wonder-power of love in song and sound !
Call from my harp in rhapsody profound,
I The suffering and broken spirits healing.
ILord, God of peace, Thy beating heart impells
Mine own, when that with sweet compassion swells, Á
(Thy mercy for the sufferers imploring.
WTierefore I feel my spirit’s wings grow strong «
j And courage rise to wake my harp in song.
0, may it rise — Thy peace on earth restoring. |
Jakobina Johnson.
I___ *
orðið hissa á að sjá, hve jafnvel \ Þúningur liefir veriS frá bamanna
ung börn eru góð fyrir sig, í fram há'fu til þess aS gera samkomuna
komu sinni gagnvart þeim, sem sem ánægjulegasta, mebal annars ætla
eldri eru. • eldri börnin að leika dálítinn
Canadisk börn flýta sér of mikið. , skemtilegan jólaleik. — A jóladag-
Þau vanta alt gert á svipstundu. (inn fer guðsþjónusta fram kl. 2.30 í
Þau tefla heldur á það tvísýna Sambandskirkjunni.
eða óvissa, heldur en að sann- —----------—
færast, til þess að eyða ekki tíma
Eknasjóðurinn.
og til þess að koma sér hjá leið- Safnað af R. Hggertsson, Vogar.
indaverki. Um áhugaleysi bregð- J- K- Jónasson ...................... s.oo
ur þeim enginn, en hinum frjáls- Eggertson og Bergman ............. 10.00
mannlega áhuga þeirra þarf að James Goodman, Oak View .... 1.00
stjórna.”
Meira.
WINNIPEG
$35.00
S. Fillman ................... i.oo
Jón Jónsson frá Sleðbrjót ...... 1.00
Mrs. Guðrun Jónsson, Siglunes 1.00
John J. Johnson, Siglunes ...... 1.00
Miss Ingibjörg Johnson, Siglun. 1.00
B. G. Johnson ...... ........... i.oo
Safnaðarnefnd Sambandssafnaðar , Kvenfélagið Tilraun ............ 10.00
hefir i hyggju að efna til óvenju- F.. Sigurgeirsson, Siglunes ....... 1.00
legrar söngskemtunar 8. jan. n.k. Mrs. S. Sigurgeirsson, Siglunes 1.00
Má óhæ“ fu"yr*^ að þar gefist betri ( j. Eggertsson, Siglunes........ 1.00
kostur en ef til vill nokkru sinni fyr
til þess að heyra, hvað Islendingar í
Winnipeg eru birgir af góðum söng-
mönnum og konum. Vér höfumj j eknasjóðsaugiýsingu í síðustu
heyrt, að þessir hafi þegar lofað að- j Heimskringlu stendur Mr. og Mrs.
stoð sinm: Mrs. Hall, Mrs. A. John- 0laf«r Einarsson frá Langruth 5.00.
son, Mrs. Dalman, M.ss Hermamis- j I>aS er rangt> þag á aö vera Mr_ Qg
son, Mr. H. Þórólfsson Mr. P. Bnr- Mrs_ 0lafur Egilsson 5.00.
dal og R. E. Kvaran. Auk þess höf- _____________________________
um vér heyrt, að hr. Jónas Pálsson
ætli að leika á píanó, og ef til vill
fleiri af okkar ágætu hæfileikamönn-
um á sama sviði. Því hefir einnig
verið fleygt, að Mr. Eggert Stefáns-
son muni ekki verða fjarstaddur
þetta kvöld. Nánari upplýsingar um
þessa samkomu, sem margir munti
vafalaust bíða með eftirvæntingu,
verða væntaniega birtar í næstu blöð-
um.
Jólatrésskemtun fyrir sunnudaga-
skólabörn og önnur börn, er kynnu
að vilja koma, verður haldin í Sam-
bandskirkjunni á aðfangadagskvöld
og hefst kl. 7. Börnin á sunnudaga-
skólanum eru beðin að koma í kirkj-
una ld. 2 þann dag, til undirbúnings
fyrir samkomuna. Kirkjan verður
opin frá kl. 3 og geta menn sent
þangað þær gjafir eða aðrar send-
ingar, sem þeir vildu láta afhenda á
samkomunni. — Töluverður undir-
Dodd’s nýmapillur eru bezta
nýrnameíSaliÖ. Lækna og gigt,
bakverk, hjartabilunt þvagteppu.
og önnur veikindi, sem stafa frá
nýrunum. — Dodd’s Kidney Pills
kosta 50c askjan eÖa 6 öskjur fyr.
ir $2.50, og fást hjá öllum lyfsöl-
um eía frá The Dodd’s Medtckoa
Co: Ltd., Toronto, Ont