Heimskringla - 06.08.1924, Qupperneq 4

4, BLAÐSIÐA
1-WfJ
HEIMS RRINOLá
WINNIPEG, 6. AGÚST, 1924.
ffúhnskringla:
(Stofnntt 1886)
Kfnur út A hverjum miSvlkadegl.
EIGENDURi
VIKING PRESS, LTD.
853 og 855 SARGENT AVE., AVINNIPEG,
Talnfmi: N-6537
Ver5 blatSsins er $3.00 árgangurlnn borg-
ist fyrirfram. Allar borganir sendist
THE YIKING PIiEHS LTD.
SIGEÚS HALLDÓRS frá Höfnum
Ritstjóri.
ITtanANkrlft tll l»laú«In»:
THE VIKIN'G PRESS, Ltd., Dox 3105
lTtanA«krfft tll rlt»tjAranN:
EDITOR HEIMSKRINGLA, Ilox 3105
WINNIPEG, MAN.
"Heimskringla is published by
The Viklng Preas Ltd.
and printed by
CITY PRINTING & PUBLISHING CO.
853-855 Sargent Ave., Winnlpeif, Man.
Telephone* N 6537
WINNIPEG, MANITOBA, 6. ÁGOST, 1924.
Þjóðhátíðin.
Þá er nú 2. ágúst liðinn og meiga
Winnipeg-Islendiingar vel viS unna ,Lversu
vel hátíðahald þeirra fór fram, a<5 þessu
sinni.
Þótt nefnd sú, er sjá átti um hagstætt
veður þennan dag, yrði skelkuð mjög, árla
morguns, er hún heyrði drunur miklar í
austri og leit eldingar leika dátt í skýjum
himins, sem undir vanalegum kringumstæð-
um boðar þungt regnfall, þá áttaði hún sig
skjótt á því, að merking þess var alt önn-
ur í þetta sinn, því nú var
það Þór, þrumguðinn, að kunn-
gjöra ferð drotningarinnar — Fjall-
konunnar — vestur um haf, til að heilsa
vestrænum sonum og dætrum sínum;. Þetta
kom líka skjótt í ljós, því himininn gerð-
ist von bráðlega heiður og hreinn
og sólguðinn Helios sendi vermigeisla sína
að þerra regndropa þá, er óvart höfðu fallið
af aðgangi þrumuguðsins.
Þegar Fjallkonan, Mrs. Hannes J. Lín-
dal gékk í garð inn með sínum fögru dætr-
um og var leidd til hásætis af forseta dags-
ins, Mr. Th. H. Johnson, og flutti ávarp
það, sem góðskáldið okkar frá Pembina,
Þorskabítur, hafði ort fyrir tilmæli hennar
og Islendinganefndarinnar, þá var alt orðið
þurt og þokkalegt.
Það má víst fullyrða, að aldrei hafi
nokkur Islendingadagshátíð veríð fjö'lsótt-
ari eða al-íslenzkari í anda en þessi, og virð-
ist það benda á, að afturför eigi sér ekki
stað viðvíkjandi þjóðlegu viðhaldi þess sem
íslenzkt er, og einnig að samhugur sé vor
á meðal með þetta mál, þó máske vanhöld
verði á hjá okkur með sum önnur málefni.
Skáld og ræðumenn dagsins létu það ó-
tvírætt í ljósi, að ‘Tslengingar viljum vér
allir vera”, og leikfimismennirnir, er sýndu
íþróttir sínar sönnuðu, að það er engin aft-
urför f íslenzku þjóðinni hér vestanhafs.
Kvæðin og sumt af ræðum þeim, sem
fluttar voru á deginum, birtast hér í þessu
blaði, og mun óhætt að Iofa, að framhald
af þeim komi í næsta blaði.
Þökk eiga allir þeir, sem á einn eða ann-
an hátt styrkja þetta þjóðræknisstarf. Ein-
um degi á ári hverju, ættum vér Vestur-Is-
Jendingar að minsta kosti að geta varið til
að styrkja ætternisþættina, er tengja okkur
við móðurlandið og Fjallkonuna gömlu, er
með heilJavættum sínum vill benda okkur
á brautum framsóknar, menta og metnaðar,
svo vér getum borið merki hennar hátt með-
al merkja stórþjóðanna, og hún geti með
sanni sagt: “Ég er stolt af ykkur, börnin
mín, þó ég eigi ykkur ekki lengur, þá arf-
leiddi ég ykkur að því bezta, sem ég átti,
og það er: “Aldrei að víkja”!
B. P.
Ræða
Flutt af
G. GRfMSSYNI, ríkislögmanni,
Langdon, Norður Dakota.
Herra forseti! Góðir Islendingar! Kon-
ur og menn!
Ég hlaut þungar áhyggjur af skeyti því,
er Islendingadagsnefndin sendi mér, þar sem
ég var beðinn að mæla fyrir minni íslands
hér í Winnipeg í dag. Ég var í efa um hvort
ég gæti nokkuð um það málefni sagt. Ég
var aðeins hálfu ári betur en þrevetur, er ég
kom til þessa lands. Aðeins ein endurminn-
ing frá íslandi stendur sem í draummóðu
fyrir hugskotsjónum mínum. Ég hefi stöð-
ugt dvalið á meðal enskumælandi manna,
frá því að ég var níu ára gamall. Alt upp-
eldi mitt, mentunarþroska, hugsjónir og sið-
venjur, hefi ég hlotið frá amerískum stofn-
unum. Um Island veit eg lítið annað en það
sem ég drakk í mig við skaut móður minnar,
er hún kendi mér að lesa íslenzka tungu, og
lesa íslenzkar hetjusögur, auk þess andlega
samneytis, semi ég hefi reynt að halda við
þessar fyrirmyndar hetjur barnæsku minn-
ar, og virðingar þeirra, sem ég hefi borið
fyrir íslenzku landi og þjóðerni. Önnur kyn-
slóð íslendinga í þessu fylki er annað-
hvort fædd hér af íslenzku foreldri, á Is-
landi fæddu, eða fluftist hingað á barnsaldri.,
Ég er og sjálfur einn af þeim flokki Eftir
að hafa brotið heilan um þetta fram og aft-
ur„ komst eg að þeirri niðurstöðu, að ýmis-
legt væri það, er mig langaði til þess að
vekja athygli á í sambandi við aðra kyn-
slóðina og fyrir hennar hönd. Þess vegna
afréði ég að taka boðinu, og því er ég hér
kominn, þó mig skorti alla kunnáttu til þess
að færa það til hæfilegs máls er ég vildi
helzt sagt hafa. Tvær aðal spurningar risu
í huga mínum, en þær eru þessar: Hverja
þýðingu hefir Island fyrir aðra kynslóðina,
og er nokkur gild ástæða til þess að önnur
kynslóðin sem er alin upp við og gegnsýrð
af andrúmslofti amerískrar og canadiskrar
þjóðmenningar, skuli minnast á Island,
elska það og bera lotningu fyrir því.
Þegar ég hugleiði hvers virði ísland er
mér, þá hugsa ég mér fyrst landið sjálft.
Andstæðulandíð, land jökla-firninda og
funabáls, og alls þess sem þar skilur á milli.
Lítil eyja, — er náttúran hefir sett sem
varnargarð mót stórsjóum æstra norðan-
vinda og íssruðningi ystu norðurhafa, eyja,
yljuð af hlýstraumum suðurhafa um suður-
strendur. Fjörutíu þúsund miílur enskar að
flatmáli, og aðeins einn sjötti hluti þess
byggilegur. Hitt er jötnasmiðja jökulísa og
jarðelda. ar brjótast sjóðandi hverir fram
úr eldheitum jarðariðrum og tempra ískulda
jökulfljótanna. Þar heyja hraunþreiður eld-
fjallanna einvígi um yfirráðin, við hjarnfann-
ir skriðjöklanna. Island er landið er svo
stendur mér fyrir hugskotsjónum, sem þar
heyji náttúruöflin voldugri og margbreyti-
legri leik en á nokkrum öðrum stað um
víða veröld. ,
I þessari smiðju náttúrunnar sé ég frjó-
sama og iðgræna dali. Fjöllin eru há, tign-
arleg og ægileg. Smálækir sitra niður jökul-
hlíðarnar og sameinast í stórfljótum, er
geysast í þröngum gljúfrum, og hendast
fram af hengiflugi stands og stuðlabergs,
voldugustu fossarnir í allri norðurálfu. Ég sé
fyrir mér land, sem hefir þessi einkenni
helzt: sviphörku, styrk, afl og traustleik.
Það má vel vera, að það eigi ekki mikla
framtíð sem akuryrkjuland. Það má vel
vera, að það nái aldrei forystu í kaupskap
eða iðnaði, en þó er, sem ég sjái í óljósri
og fjarlægri framtíð eitthvað af hinu tak-
markalausa vatnsafli þess beizlað til bless-
unar fyrir þjóðina. Vel geta þeir tímar
komið, að olía, kol og annað eldsneyti til
orku þrjóti. Vel má vera að þá séu fundnír
nýjir orkugjafar er oss ekki dreymir um nú
að finnast muni, en sennilegra þykir mér,
að þá verði beyzlað vatnsaflið mikla á ís-
landi, er nú gnauðar til einskis, og notað til
daglegra nauðsynja, til verksmiðjuiðnaðar,
vísinda og Iista.
Þannig kemur mér Iandið fyrir sjónir.
Svipmikið, sviphart, og ef til vill ekki örlátt |
á nátturugæði og hart í kröfum við þá, er j
þeirra leita í skauti þess. En á hina hliðina
emstætt að fegurð og undursamlegum fyrir-
brygðum, og auðugra af möguleikum en töl- i
um verði talið.
En þegar ég nefni Island, þá er þaðf ekki
aðeins landið, er ég festi athygli mína* við,
heldur og þjóðin sjálf, sem fyllir Iandið með
sálar og lífsanda. Ég þarf ekki að skíra j
ykkur frá þvf, hvemig Iandið bygðist fyrst
af frjálshugsandi vikingum, er heldur kusu
að sigla ókunn og víðáttumikil höf og taka !
sér bólfestu við drfiða og kanske harða
landkosti, heldur en að lúta drottinvaldi !
nokkurs manns Þvi hefir venð haldið fram að
vagga mannkynsins hafi staðið í Suður-Asíu.
Að minstakosti*bendir mannkynssagan, það
vér ti! vitum; á það, að uppruni siðmenn- j
ingarinnar hafi orðið í hitabeltinu. Fyrstu 1
tilraunir til stjórnarskipulags voru þar gerð- !
ar en svo virðist sem þeir einstaklingar er ;
harðgerðastir voru hafi ávalt leitað norð- i
ar og vestar á bóginn. Þessir harðgerðari j
einstakhngar stofnsettu ný ríki, er þeir ekki *
vildu þola ánauð og harðstjórn þeirra sem j
eldri voru. Þegar Persaveldi og Carthago 1
fellu i rustir, hofust Grikkir og Rómverjár ;
til ríkis og valda og upp af rústum þeirra. í
risu fyrst keisaradæm! Karla-Magnúsar og j
Napoleons. Síðar færðist heimsveldið yfir
á hendur Breta, og nu á síðustu tímum einn- !
ig Bandaríkjanna. Hendingunni “Alþjóða- j
veldisins veg til vesturs miðar æ” mætti
kanske breyta svo þar' stæði til vesturs og
norðurs. Að minsta kosti voru frumbyggj-
ar íslands búnir þeim kjarki og því skap-
ferli, sem engum vildi lúta og altaf Ieitaði
nýrra sigurvinninga. Öll þrá þeirra stóð til
þess að kanna ókunna stigu, sigrast á hverri
þraut og deila hlutskifti hamingju sinnar
sjálfir á eigin óðölum. Sjálfráðir vildu þeir
vera. f þeim anda tóku þeir sér bólfestu
og trygðu sér frelsi og sjálfstæði á fslandi.
Þar myndaðist fyrst algjörð sjálfstjórn. Þang-
að fluttu þeir siðvenjur feðra sinna, þar
reistu þeir bú sín með fylginautum sínum,
og þar riðu þeir í gistivináttu og til veizlu-
halda, þar sem þeir skemtu sér við að segja
og hlusta á frásagnir skáldanna um afreks-
verk þeirra sjálfra og forfeðranna, afbragð
annara mann. Af þessum neista tendraðist það
blys í bókmentaheiminum sem um aldir hef-
ir lýst og sem mætti vera hverri stórþjóð sem
er til stoIts og fagnaðarauka. Tungan er
þeir töluðu, var og töluð, eða skildist um
mestalla norðurálfuna, og á Bretlandi. Þess-
ari tungu hafa fslendingar einir haldið fram
á þennan dag. Hið óþýða og kuldalega og
harða náttúrufar landsins átti vel við skaps-
muni frumbyggjanna, því hugur þeirra stóð
til bardaga og sigurvinninga á öllum svið-
um. Og landslag og landskostir elfdu þessa
skapsmuni til fullnaðarþroska. Baráttan
fyrir daglegu viðurværi jók þrek þeirra, festu
og þolgæði. Tignarsvipur landsins, kastaði
ljóma yfir hugarfar landsmanna, og varpaði
endurskini frá sálum þeirra.
Vér sannfærumst um þetta, ef vér les-
um sögurnar og gerum oss grein fyrir helztu
, lundareinkennum þeirra garpa er í þeim lifa
og hrærast. Egill Skallagrímsson, Grettir,
j Njáll, Gunnar á Hlíðarenda og aðrar hetjur,
fyrnast mér aldrei. Það er ekki hægt að meta
til fjár þau áhrif er slíkar bókmentir hafa á
auðmótaðar sálir æskulýðsins. Viljið þér í
skiftum við þær taka “Diamond Dick”, Nick
Carter og þesskonar sorpdyngjur, sem reidd-
ar eru fram á borðið fyrir ameríkan æskulýð
nú á dögum?
Anda þessara manna og því skapferli, er
ég hefi drepið á hér að framan, er meistar-
lega lyzt í íslenzkum bókmentumi. Frá því
er Sæmundur fróði var uppi, og fram á þenn-
an dag, er um auðugan garð þessarar lynd-
iseinkenna að gresja, í þeim bókmentum.
Engin þjóð á ágætari bókmentir. Á þvf
sviði hefir íslenzk snild vafalaust komist
hæst. Eg þarf ekki að lýsa sem þar hefir
verið afrekað. Þið vitið það betur en ég.
En það vil eg meiga segja hér frá eigin
| brjósti. að ég hefi grafið dýrmætari fjársjóð
úr Njálu og öðrum íslendingasögum, en mér
hefir nokkurntima auðnast að notfæra mér
frá Homer og Cæsar. Lífssaga hinna fyrstu
Islendmga, er mér dýrmætari, en hin hálof-
aða gríska og rómverska siðmenning.
Þannig er þa landið og þjóðin er ég sé í
; anda, þegar ég nefni fyrir mér orðið ís-
Iand. Og þá kem ég að síðari spuming-
unni, er ég gat um áðan: Hversvegna skyld-
um vér önnur kvnslóðin, uppalin með amer-
irskar og canadiskar hugsjonir, heimihsfast-
ir hér. snúin þáttur í am/erískt og canadiskt
þjóðlíf, auðsyna íslandi virðingu og Iotningu.
| ^ Að mínu áliti er það einkum tvent hér
á jörðu, er „styrir oss mannlegum verum um
ófarnar æfibrautir — arfgengi og um-
hverfi. Ameriskt og canadiskt bjóðlíf, sem
ver erum einn báttur af, er umhverfi vort.
Það er líka umhverfi margra annara. er til
bessa lands hafa komið; frá Suður-Evrópu,
PóIIandi, Rússlandi, Þýzkalandi og ýmjsum
í (Ieiri löndum. Að umhverfi voru búum vér
jafnvel eða illa og allir aðrir þjóðflokkar,
sem hingað hafa komið, til þess að steyp-
ast saman í nýtt mót í þessari miklu devglu
nyrrar heimsálfu. Se þessvegna einhver
munur bessara þjóðflokka, þá 'hlýtur hann
að orsakast af meðfæddu arfgengi. Ef vér
sem hér erum bornir og barnfæddir af fs-
enzkum ættstoftn, stöndum að einhverju
leyti betur að vígi í menningunni — og
framsóknarbaráttumii hér í landi, en menn
af oðrum þjóðflokkum, bá orsakast það af
arreengi, en ekki umhverfi. Feður vorir og
mæður, sem hingað komu, höfðu að erfðum
tekið skaoferli os lyndísfénkijfnnir víking-
anna, er fyrstir toku ser bolfestu á fslandi,
með samvistum við skrúðgræna dali, eldfiöl!
og iölralbreiður, og úísæinn er umkringir
landið. Ekkert sýnir betur að í þeim lifði
andinn sami og í forfeðrum þeirra, en sá
stálkjarkiir sem þeir sýndu, er þeir tóku sig
unp frá heimdum sínum og nágrönnum, frá
öllu er þeir þektu og unnu. til þesc að hefja
nýtt landnám í ókunnu Iandi, meðal ókunnra
bjóða. og ókunnra lifnaðarhátta, taka sér ból-
festu í umhverfi gerólíku öllu er beir og for-
feður beirra höfðn þekt. Þeir komu hing-
að með þá einu vissu — sömu vissuna og
víkingarnir forfeður vorir höfðu í förunevti
sínu til íslands — að hér yrðu þeir að yrkia
á algiörlega nvian stofn. byria nýtt líf í nýju
landi. Þeir höfðp kiark ti) þess að færast
þetta í fang og staðfestu ti] bess að halda á-
fram ti! úrslita, úr því að á stað var farið.
Þeir hófu starf sitt hér æðrulausir og héldu
fast í horfið. Þeir unnu bug á hverri þraut,
drepsótt, og máttleysi, ókunnum siðumi og
lifnaðarháttum. Þeir höfðu í fórum sínum
viljan til sigurs. Þeir létu heldur ekki
hverjum degi nægja sína þjáningu, og tóku
sig ekki út úr í smahópum til þess
^ims að geta haldið áfram v)lð
sömu lífsvenjur og þeir höfðu al-
ist upp við. Þeir höfðu þær gáf-
ur til að bera er þarf til þess að
átta sig á öllu umhverfi. Þeim
skildist strax, að ef þeir áttu að
aukast og margfaldast í þessu
nýja heimkynni, þjóðerni sínu til
frama og sóma, þá yrðu þeir að
taka sinn skerf á herðar af þeim
kvöðum og býrðum, er þetta
nýja þjóðfélag er þeir höfðu nú
sagt sig í lög við, krafist. Feður
vorir og mæður höfðu hugrekki
tií þess að koma, staðfestu til
þess að sigra, og nægilega skyn-
semi til þess að sameinast þjóð-
félaginu og taka þátt í og láta á
lit sitt í Ijósi um hvert það mál-
efni er þau og þjóðfélagsbræður
þeirra varðaði. Allir þessir kostir
eru íslenzkt arfðleifð, og þá arf-
leifð flutti foreldri vort með sér
vestur um hafið, og eftirlét oss á
sínum tíma. Að þessu eina leyti
stöndum vér Islendingar í öðrum
ættlegg betur dð vígi en iþirúr
partar þjóðsamsteypunnar í þessu
landi. Vér höfum betri arfleifð.
Og hvers vegna skyldum vér þá
ekki heiðra Island og dáðst að því,
hvert sem vér höfum litið það aug
um eða ekki, er vér eigum því svo
mikið að þakka. Eg er hræddur
um, að við sem teljum okkur til
annarar kynslóðarinnar höfum
aldrei eða sjaldan gert okkur
nægilega skýra grein fyrir þeirri
þakklætisskuld sem v>ð eigum að
inna af hendi, minningu forfeðra
vorra, og mæðra íslenzkra, sem
okkur hafa slíkt arfgengi eftir-
skilið. Okkur verður altof oft,
þegar við getum farið að skynja
sjálfstætt, að telja feður og mæð-
ur gamalldags, útlendingslegt og
afkáralegt. Altof mörgum okk-
ar verður það þó á, að apa eftir
umhverfi okkar fánýtan stundar-
hégóma, og jafnvel hálf skammast
okkar fyrir að vera af útlendu
bergi brotin. Okkur hættir altof
mikið til þess að rífa okkur laus
frá jáhyifum foreldra okkar, *bg
okkur verður það ekki ljóst fyr en
Iöngu seinna á æfibrautinni hví-
líka glópsku við höfum framið.
Hagskýrslur sýna það, að glæp-
ir eru Iangtum tíðari meðal ann-
ararkynslóðar innflytjenda heldur
en þeirrar fyrstu, eða forfeðr-
anna á heimalandinu. Að mínu
áliti stafar það eingöngu af þess-
um óviturlega flótta frá hand-
leiðslu foreldranna, ýmsar þær
áttir sem við kunnum ekki fulla
skilgreiningu á. Við erum að
stritast við að elta hina og þessa
tízkudutlunga samtíðarmanna okk
ar, sem ekki hafa þegið svo göf-
ugt arfgengi frá ættfeðrum sínum
að byggja megi á heilbrigða sið-
menningu. Við köstum arfleif vorri
altof oft á glæ og eyðum dýr-
mætum tíma ti! þess að eltast við
sápubólur, blásnum úr brunni
þeirra manna, er enga hagnýta
lífsreynslu hafa, í samanburði við
foreldra okkar.
Aldrei hefi ég eins Ijóst séð*
þann kjark, þá staðfestu og þann
þrótt, sem svo greinilega kom
fram hjá foreldrum okkar, er þau
yfirgáfu heimkynni sín og fluttu
hingað, eins og fyrir ári síðan, er
ég bar gæfu til þess að verða góðu
málefni að liði, í fjarlægu ríki. Eg
hafði vakið opinberan gremju-
storm gagnvart því ríki. Vinir
mínir sögðu mér, þá er eg lagði á
stað til þess að vinna það verk, er
ég hafði á hendur tekist að það
væri ráðlegt fyrir mig að taka lík-
kistuna með í farangur minn.
Og þegar ég kom á áfanga þá
lagði kuldagust mótþróa á móti
mér, hvar sem ég fór. Eg fann
að eg þurfti kjark, þó ég hefði
mér til styrktar vitundina um, að
ég hafði réttan málstað, að berj-
ast fyrir almenningsálitið Jieima
fyrir bakhjalli. Þá skildi eg bezt,
hvílíkan kjark, staðfestu og Iífs-
fjör víkingarnir fornu of feður
okar og mæður hafa haft til brunns
að bera, er þau yfirgáfu hús og
heimili og réðust í langferðir tii
ókunnra ianda og þjóða. Eg fór
að vísu í fjarlægt ríki, en ég
var kunnugri öllum ástæðum.
Feður okkar og mæður fóru til
framandi lands, án þess að þekkja j
nokuð til þess, er þar tók við, án '
Gullfoss Cafe
(íyr Iiiooiiey’e Lunch)
629 Sargent Ave.
Hreinlæti og smiekikvísi ræðutr f
mat.artilbúninigi vorum. Lítið hér
inin og fáið yður að borða.
Höfnm einnig altaf á boð&tól-
nm: kaffi og all'S'konar bakninga;
tóbak, vindla. svaladrykki og skyr.
þess að hafa nokkurs skjóls að
leita heimafyrir ef í skjólin fyki
hér, og án þess að kunna nokkra
þá atvinnugrein, er hér mætti til
sigurs leiða í lífsbaráttunni.
Eg endurtek það, vinir mínir,
sem teljist til annarar kynslóðar-
innar og þeirra er á eftir koma, aS
við gerum okkur ekki nægilega
vel grein fyrir því arfgengi, sem
við höfum þegið af íslenzkum
feðrum og mæðrum. Við auðsýn-
um þeim ekki nægilega virðingu
fyrir unnið starf, í þágu landsins
og okk/ir. Við berum ekki nógu
djúpa virðingu og lotningu fyrir
íslandi. Beri ég gæfu til þess, aS
vekja fult athygli yðar á þessum
atriðum. þá er starf mitt hér í
dag fullkomnað.
Þegar ég hugsa um Island, þá
hugsa ég um móðir mína. Ekk-
ert á jarðríki er eins fagurt í aug-
um barnsins og móðir þess. Mynd
móðir okkar stendur okkur fyrir
hugskotsjónum liðlanga æfina,
sveipuð helgiblæ og töfraljósi. ViS
erum flest komin á efri þroska-
árin, þegar okkur skilst, að engin
hefir miðlað okkur eins miklu og
hún mamma okkar. Hún er oft
býsna alvarleg, og hún stillir vana-
lega öllu við hóf, sem hún veitir
okkur. Hún skipar okkur oft að
gera það, sem við vildum helzt
láta ógert, og sem vér ekki í svip-
inn getum skilið, að miði til vel-
ferðar fyrir okkur. En það er hún
niamma okkar, sem gróðursetur í
sálum okkar trúmensku, kjark,
staðfestu og viljan til þess að fá
einhverju afkastað. Eg væri léleg-
ur borgari í hvaða landi sem væri,
ef ég ekki virti hana móður mína,
og bæri Iotningu fyrir henni. Eg
ætti ekki skilið ást né virðingu
hennar, sem æ síðan tengi mér
fastari böndum, ef ég ekki enn-
þá elskaði og virti móðir mína.
Og ég trúi því, að ísland sé okk-
ar móðurmold. Við eigum að
varðveita myndina af fegurS
hennar í hjörtum okkar. Við meg-
um aldrei gleyma hvað hún hef-
ir fyrir okkur gert, með því a$
varðveita og efla beztu Iundarein-
kenni frumibyggja íslands og þann
anda, sem við höfum að erfðum
fengið frá ættfeðrum okkar. Við
eigum að elska Island og auð-
sýna því lotningu fyrir það arf-
gengi. Þó við bindumst þessu
landi fastari trygðaböndum, þá
meigum við ekki gleyma þeirri ást
og virðingu, sem við skuldum
ættlandi okkar. Fósturland okkar
krefst þess ekki. Við verðum ekki
eins nýtir borgarar og starfsmenn
í þessu landi og verðskulduðum
ekki þau réttindi, sem okkur era
hér í hendurnar lögð, ef við ekki
elskum, xv*r;ðum| og berum lotn-
ingu fyrir þeirri móður okkkar,
því ættaróðali, sem bar oss og
verndaði oss signandi Ihendi á
æskuárunum okkar, sem gróður-
setti í hjörtum okkar alla þá ást,
alla þá staðfestu, allan þann kjark
sem í okkur kann að búa. Munið
bað, að kvnnast Islandi betur, og
láta ímynd þess standa okkur fyrir
hugskotsjónum, eins og það væri
ímynd móður okkar. Við eigum
að elska það og virða, eins og við
elskum og virðumi hana móður
okkar. Svo eigum við í dægur-
stríðinu að standa, að alt starf
okkar miði til blessunar þessari
nýju fósturjörð okkar, að við
færum henni sem viðauka við vax-
andi líf ogjjjóðerni það, sem við
höfum dýrast borið í okkar hlut-
skifti af íslenzku arfgengi. Á
bann eina hátt getum við orðið
því arfgengi til sóma, feðrum
okkar og mæðrum — og hinni
gömlu og nýju fjósturjörð okkar
ti! frama.