Heimskringla - 07.01.1925, Blaðsíða 3

Heimskringla - 07.01.1925, Blaðsíða 3
WINNIPEG, 7. JANUAR, 1925 HEIMSKRINGLA S. BLAÐSÍÐA ROYAL YEAST GERIR AFBRAGÐS HEIMATIL- BÚIÐ BRAUÐ. vi'5 önnur ríki eftir 17. gr. stjornar. skrárinnar, me5 því a5 honum ei æt - íiö a5 gera. Af þessu öllu er ljosf, aö Island veröur aö hafa sinn utan- Tikisráöherra. Hingað til hefm foi - sætisráðherra gegnt þessum utanrik- ismálum án þess aö nokkuö hafi ver- íö um það ákveöið, hver íslenzkra ráðherra skyldi fara með þetta mah kann ekik að skifta miklu máli í lúta foringja danska varðskipsins. Ef svo væri ekki, þá yrði að líta svo á, að ísland hefði tekið að sér fulln- aðargæzlu á landhelginni á ákveðnu sviði, sem danska varðskipið þyrfti ekki að skifta sér af. Þetta er ekki réttur skilningur. Islenzkt varðskip siglir undir íslenzkum fána og is. lenzkri stjórn. Danmörk ber ábyrgð á gerðum síns varðskipaforingja og Island á gerðum sinna varðskipsfyr. irliða. Islenzku skipstjórarnir mega því alls ekki vera undir boð dansks foringja eða bann seldir. ísland á jafnt eftir sem áður kröfu til þess, að danska varðskipið gæti landhelgi þar sem mest á talin þörf á því, og hefur ekki afsalað sér nokkrum rétti á hend ur Dönum. Foringi danska varð- skipsins ætti þvi eftir sem á'ður að fara sem mest eftir óskum íslenzku stjórnarinnar um sína gæzlu. Enda mun svo hafa verið í framkvæmdinni, jafnt eftir að .“Þór” var vopnaður sem áður. Og víst er um það, að forstjóri flotamálaráðuneytis Dana hefur verið íslenzku stjórninni innan. handar um leiðbeiningar og hjálp þegar “Þór” var vopnaður. Með sam bandslögunum hefur íslandi ekki auk ist réttur á hendur Danmörk um land helgisgæzluna. En þa'ð hefur sem fullvalda riki fengið óvefengjanleg. an rétt til að fara sjálft með það mál að öllu leyti eða einhverju, eftir því sem ástæður levfa og þörf krefur. Og enginn getur haft lögregluvald j í íslenzkri landhelgi, nema samkvæmt heimild íslenzkra stjórnarvalda. Það var auðvitað gert ráð fyrir því í sambandslögunum, að hvort rikið hefði sína þegna. En það var ekki ákveðið þar, hverir verða skyldi ís. lenzkir rikisborgarar 1. des. 1918 og hverir verða skyldi danskir. Réttast hefði verið að gera samning um ’ZiZ' franikvsmd, hvort íkveín. j Þ«t» um lefS og samb.ndslögin kom„ srru?* “i.4"',”5 “f4!^ “mni:?Líí!imda lhafi sín eigin utanríkismal, og vegurinn til þessa er að kveða a emn | létu ýmsir danskir stjórnmálamenn um þau orð falla um það levti, að ríkis- ákveðinn ráðherra á landhelgisgæzl- Tþað, að einhver íari með þau. Þá má minnast á landhelgisgæzi-j Tina. Eftir 8. gr. sambandslaganna liefur Danmörk tekið á sig skyldu ti fiskiveiðagæzlu i landhelgi Islands, þo með þeim fyrirvara, að eigi þyr *•' Danir að auka gæzluna frá því, sen’ var, þegar sambandslögin; koniu ti framkvæmdar. Það var vitað þá. a landhelgisgæzla Dana hér við 'an var ófullnægjandi, og fáum mun yrði hef- íiafa komið til hugar, að hun nokurntíma tíma einhlít. Það borgararéttur væri sameiginlegur með Danmörku og íslandi, eða að jafn. réttisákvæði 6. gr. sambandslaganna gerði samningagerð um þetta efni ó. þarfa, því að engu skifti, hvort maður væri íslenzkur ríkisborgari eða danskur, af því að þeir nyti jafnrétt. ;s hvorir við aðra. Þessi ranga skoð. un var bráðlega kveðin niður bæði hér á landi og svo af mótstöðumönn. um sambandslaganna í Danmörku. En alt um það hefur þessu máli ekki verið skipað með samningum milli landanna. Islendingar tóku þann borgarar, og íslenzkir ríkisborgarar sama réttar í Danmörku sem dansk- ir ríkisborgarar. Þó eru borgarar ann ars ríkis aldrei skyldir til herþjón. ustu i hinu. Andstæðingar sam. bandslagafrumvarpsins töldu þessi fyr irmæli 6. gr. svo háskaleg, að eigi mætti ganga að frumvarpinu fyrir þá sök. Menn sögðu, að danskir ríkis- borgarar gætu þyrpst hingað í skjóli jafnréttisákvæðisins og gert landið danskt. Þeir héldu því og fram, að íslendingar gætu ekki, án þess að brjóta sambandslögin, sett i lög sín nokkrar skorður við eða skilyrði um réttindanautn danskra ríkisborgara. En þetta var mikill misskilningur. Vér getum sett og höfum sett marg. háttaðar takmarkanir um réttinda- nautn þessa. Takmarkanir og höml- ur í þessa átt verða einungis að ganga jafnt yfir danska sem íslenzka rikisborgara. Vér höfum t. d. gert 5 ára búsetu á íslandi að skilyrði kosn_ ingarréttar og kjörgengis til alþingis, 1 árs búseta er skilyrði til þess að geta látið skrásetja skip sitt hér, bú seta hér á landi er skilyrði til þess að mega eiga og eignast hér fasteignir o. s. frv. Rétt til fiskiveiða í land- helgi má 'þó ekki binda því skilyrði, að maður sé búsettur hér. Samskon. ar er auðvitað um fiskiveiðar við Danmörku. Það hefur ekki borið á því, að danskir menn þyrpist hingað þótt þeir hafi þessi réttindi. Þeir hafa annars haft þau 2 hundruð ár, °g aldrei neytt þeirra í miklum mæli. Gg ef sambandslögin hefði ekki verið sett 1918, þá hefði þeir haklið “jafn- retti þegnanna” eftir gamla skipulag- inu, og við því hefði Island verið varnarminna, er 'það var skoðað hluti Danmerkur, en nú, er það er full- valda ríki. Danir búa í góðu landi og munu vera menn heimaspakir, enda mun hugur þeirra sízt standa til land- oams hingað norður. Að endingu skal fám orðum minst á eitt mál: Fjárviðskifti landanna samkvæmt sambandslögunum. 60 þús. und króna árgjaldið, sem Danmörk hafði greitt til Islands samkvæmt stöðulögunum svonefndu, féll niður, forréttindi íslenzkra stúdenta til Garðsstyrks slíkt hið sania, og loks hætti Danmörk að kosta skrifstofu- hald Islands í Kaupmannahöfn. I NAFNSPJOLD PROF. SCOTT, N-8706. Nýkomlnn frft New Vork. nýjusfu válna, fox trot, o. ■. frv. KenslimkeiS kostnr $5. Zi>0 Portage Avenue. (Upp) yftr Lyceum). _ IL HEALTH RESTORED Lœkningar án lyfja Dr- S. G. Simpson N.D., D-O. D,0, Chronic Diseases Phone: N 7208 Suite 207 Somerset Blk. WINNIPEG, — MAN. Dr. M. B. Halldorson 401 Boyd Hld*. Skrlfetofusímt: A 3674. Stundar sérstaklega lungnasjúk- dóma. Kr aO flnna & skrlfstofu kl. 12—11 f h. og 2—6 e. h. Helmlll: 46 Alloway Ara. Talsimt: Sh. 8168. Mobile, Polarine Olía Gasolin. RecTs Service Station Maryland og Sargent. Phone B 1900 A. BERGMAN, Prop. PREE SERVICE ON RUNWAY CUP AN DIFFERENTIAL GREASE TH. JOHNSON, Ormakari og GullamitVui Selui giftlngaleyfisbrét Serstakt athygll vettt pöntuttu* of vltJgrjcr'öum útan af landt. 264 Main SL Phona A «31 Franska kend í þrj’átíu lexíum. Ábyrgst að þu getir taiað og skrifað. Prof. C. SSMONON 218 Curry Bld. Ph. A6604 MANITOBA PHOTO STJPPLY Co. Ltd. 353 Portage Ave. Developing, Printing & Framlng Vig kaupum, seljuin, lánuim og .. skiftum myndavélum. _ TALStMI: A 6563 — ISLENZKA BAKARIIÐ selur bestaf vörur fyrir lægsta verö. Pantanir afgreiddar fljótt og vel. — Fjölbreyttast úrval — — Hrein viðskifti. — BJARNASON BAKINC CO. FOOTE & JAMES Ljósmyndasmiðir. Margra ára sérfræðingar* Sérstakur afsláttur veittur stúdentum. Sími A 7649 282 Main St. Cor. Grabam Ave. Winnipeg. ■ kostinn vorið 1919, að gera sjálfir rir víst verið mörgum ljóst, að a ‘'61 j ]agafrumvarp um það, hvernig menn fengist viðunandi skipun í þvi mal1’ | ^ fá og missa íslenzks ríkis. fvrr en íslendingar hefði sjálfir nægi i ran„s 0g hverja ísland skyldi helga ega mörg skip, mönnuð íslenzkuni | ^ a£ mönnum þeim, sem voru sam. skipshöfnum, til að gæta landhelgi; eiginlegir ríkisborgarar Islands sinnar. Þess verður aldrei að vænta’! Danmerkur 1. des. 1918. Var S a r g e n t — Sími: & M c G e e A 5638 ~ að erleijdir menn hafi slikan áhugaj þetta bæði borið undir og mál dansk.ís. því máli sem íslenzkir menn. Gg | lenzku ráðgjafanefndina og dönsku eitt varðskip hlýtur jafnan að verða j st.órnina> Qg urðufyrirmæli íslenzku allskostar ónógt. Islendingar hafa iíiganna uni ríkisborgararétt og um ónógt. ■því um hríð gert sjálfir út báta tii fiskiveiðagæzlu á ákveðnum svæðuni. Og nú í sumar hefur “Þór”, skip þeirra i Vestmannaeyjum, veri'ð vopu að, og getur þvi tekið sökudólga næö svipuðum hætti sem danska varðskip- ið. Af Dana hálfu hefur kent ofur- lítils misskilninigs á landbelgisgiezl- unni. Danski hluti ráðgjafarnefndar- ínnar heldur þvi fram, eða gerði þaö í fyrra, að íslenzk varðskip ættu að i X hverir verða skyldi íslenzkir rík. isborgara, ' fullu samræm' óskir 0t álit þeirra. Hefur og aldrei kom jg nokkur athugasemd frá Danmerk. |,r hálf" ' Þá att’ aS íslancl hafi ehh' skipað þvi mal' aS °llu le>rti f"lln*gj- andi fvrir hana. £ftir 6. gr- sambandslaganna sl ulu danskir ríkisborgara njóta sama S - Islandi sem islenzkir ,-éttar ríkis- —---------— t _______—rrTnTi jafn I ICAS OG RAFMACN odyrt x T T T T T T T T T T T T T f f ❖ f f ÓKEYPIS , /%>ci f HÚS YÐAR. INNLEIÐING á GASI . . , r crnseldavélum, sem við Við höfum ágætt urval af &■ gir með. ábyrgjumst að þér verðið á Gas-Vatnshitunar. Gefið auga sýningu okkar a tækjum og o.8ru. Winnipeg Electric Co. ELECTRIC RAILWAY CHAMBERS (fyrsta go\h.) f | f ❖ stað þess alls greiddi ríkissjóður Dan nierkur 2 miljónir króna eitt skifti fyrir öll, og voru stofnaðir 2 sjóðir af Því fé, af einni miljón hér og af annari í Kaupmannahöfn. Iláskóli Isiands fer með sjóöinn hér og sér. stök nefnd manna í Khöfn ræður sjóðnum þar, en lagður er hann þar °g til háskólans. I’að er auðvitað, að ríkissjóði Is- iands ber að sjá islenzkum stúdentum þeim, er erlendis þurfa að stunda nám, fyrit* námsstyrk. Vextir is. lenzka sjóðsins hrökkva ekki til þess ef hann á að inna nokkurt þeirra hlutverka af hendi, sem annars hvíla á honum. Enda hefur hann létt af "kissjóði mörgum byrðum, er á hon. um hvíldu, svo sem bókakaupum til Háskólans, útgáfu kenslubóka, rann. sóknarstofu Læknadeildar, ýmsum rit- styrkjum, sem ríkissjóður nuindi tæp- lega hafa komist hjá að veita o. s. frv. Það var sjálfsagt, að Danmörk bætti að kosta skrifstofuhald Islands ' Kaupmannahöfn, og varla gat heldur komið til mála, að Danmörk héldi áfram ársgreiðslum til íslands samkv'pnit ct-xíc v * j for service mKvæmt stoðulogunum. i <lUALITY ’.kki er óhugsandi, að sumum þyki nn)i iow priccs dýrkeypt fuilveldi landsins. I>eir I mghtning munu ''eikna svo: Island hefur mist:j s,IOK ÁrgjaldiS eftir stöðulög-' j Repaiii. unum ............... kr. 60,000.00 j 2' K°stnað til skrifstofu í Khofn (samkvæmt fjárl. fHir 1925) ......... kr. 17,000.00 3- Styrki námsmanna er. lendis (fjárl. 1925) .... kr. 15,000.00 Eorðfé konungs....... kr. 60,000.00 Til ríkissjóðs Dana fyrir nieðferð utanríkismála Islands W. J. Lindal J. H. Linda’ B. Stefánssou Islenzkir lögfræSingaT 708—709 Great West Permanent Building 356 MAIN STR. Talsími A4963 Þeir hafa einnig skrifstofur aö Lundar, Riverton, Gimli og Piney og eru þar að hitta á eftirfylgjandi tímum: Lundar: Annanliverr, miðvikudag. Riverton: Pyrsta fimb’dag í hverj- um mánuði. Gimli: Fyrsta MitÞrikudag hvers mánaðar. Piney: Þriðja föstu.Vg \ tnCnuBi hverjutn. Phonei A4462. — 673-7 Snrgrent Ave. ELECTRIC REPAIR SHOP ö. SIGURHSSON, llftftsninhiir. Rafmagns-áhöld til sölu og við þau gert. Tinsmíði. Furnace.aðgerðir. Dubois Limited EINA ÍSLENSKA LITUNAR- HÚSIÐ I BÆNUM. Sími A 3763—276 Hargrave Alt verk fljótt og vel að hendi ieyst. Pöntunum utan af landi sérstakur gaumur gefinn. Elni staðurinn í bænum sem litar og hreinsar hattfjaðrir. Eigendur: A. Goodman R. Swanson Dubois Limited. Stefán Sölvason Teacher of Piano Ste. 17 Emily Apts. Emiiy St. Winnipeg. EF t*IG VANTAR FLJÓTANN OG GÓÐANN FLTJTNING, SIMAÐU N 9532 P. SOLVASON 659 Wellington Ave KING GE0RGE H0TEL Eina íslenzka hótelið í bænum. (Á horni King og Alexander). Th. BjaraaMÐ JRi.Bsma.8ur 328 B IJar- grrave St. Phone: N 0704 NOTIÐ “O-SO-WHITE Hið makalausa þvottaduft vltS allan þvott i heimahúsum; þá fá 13 ‘þér þvottinn sem þér vlljit5. Ensa har»míííl Enga hlftkku Ekkert nudd Allar Kftílnr mnívíírubftfilr nelja þal “O-SO” PRODUCTS CO. 240 Young Street. — N 7591 — Áður Dalton Mfg. Co. NOKOMIS BLDG. WINNIPEG kr. 12,000.00 Kr. 164,000.00 , fra "Já í raun réttri draga rumar 50,000 kr., sem íslenzki . , árlega vöxtu og ganga hér til nytja, og auk þess höf- n.mxVtl nohl<rar nytjar danska ríkis. sjoðsms, að þvi leyti sem ísienzkir menn hafa fengig styrk úr honum. Fullveldi landsins kostar þá á ári rúmar 100,000 kr. Má vera að til séu þeir menn, er þyki meþ þessu af mik. En þar þær sjóðurinn gefur ið unnið til að fá fullveldi til handa landinu, en líklega verða þeir þó miklu færri en hinir. Og ekki væri ofdjarft að ætla, að sjálfstæði lands- ins skapaði því ýmsa möguleika til að vinna upp þenna aukakostnað efna lega, möguleika, sem það hafði ekki áður, meðan það var skoðað hluti annars ríkis. Svo bjartsýnir verða menn að vera, enda hefði menn ald- rei átt að keppa eftir fullveldi land- inu til handa, nema þeir hefði trú á því, að það yrði því til hamingju. Og til hamingju verður fullveldið von. andi Islandi, ef landsmenn kunna til að gæta. Einar Arnórsson. — Eimreiðin. A. S. BARDAL selar Hkklstur og annast um út- farlr. Allur úthúnahur sá. beatl Ennfremur selur hann allskonar mlnnlsvarha og legstelna—:—: 843 SHERBROOKE ST. Phos.t N 6607 WINNIPBQ BETRI GLERAUGU GEFA SKARPARI SJÓN Augnlækmar. 204 ENDERTON BUXLDING Portage ana Haigrave. — A 61 Dr. B. H. OLSON 216-220 Medical Arts Bld*. Cor. Graham and Kennedy St- 1 Phone: A-7067 1 VltStalstimi: 11—12 og 1—6.80 J Heimili: 921 Sherburn St. WINNIPEG. MAN. | DR. A. BIONDAL 818 Somerset Bldg. Talsími N 6410 Stundar sérstaklega kvensjúk- dóma og harna-sjúkdóma. A6 hitta kl. 10—12 f. h. og 3—6 e. h. Helmili: 806 Victor St.—Sími A 8180 TALSÍMI: A 1834 Dr. J. OLSON Tannlæknir Cor. Graham and Kennedy St. 216 Medical Arts Bldg. Heimasímt: B 4894 WINNIPEG, MAN. — 1| Ir Talslmli »88« DR. J. G. SNIDAL TANNBíEKNlK 614 Someraet Block Portavc Ave, WINNIPUw »i DR. J. STEFÁNSSON 21« MEDICAL ARTS BLDft. Horni Kennedy og Graham. Stondar elnKÖnnu anfni-, eyraa-, nef- og kverka-ajflkdftma. V« kltta frft kl. 11 tU U t k •K kl. 3 tl 5 e‘ k. Talalml A 3.121, • ipimtl t RWer Ave. V. tMl — | DR. C- H. VROMAN Tannlaeknir Tennur yðar dregnar eða lag- aSar án allra kvala Talsímí A 4171 505 Boyd Bldg. Winnipeg .—ii ll— 1 ÁRN I G. EGERTSSON íslenskur lögfrceðingur, hefir heimild til þess að flytja mál bæði í Manitoba og Saskatchcwan. Skrifstofa: WYNYARD, SASK. Il - ' Arni Anderaon K. P. Garland GARLAND & ANDERSON LöGFRÆÐINGAll Phone i A-21DT W)1 Klectrlc Rallway Ckamben K Arborg 1. og 3. þrittjudaf h. m .... . ii ii J. J. SWANSON & CO. Talsimt A 6340. 611 Paris Building. H EldsábyrgðarumboCsmenp Selja og annast fasteignir, «t- vega peningalán o. s. írv. M DAINTRY’S DRUG STORE MeÍala sérfræ5ingur. “Vörugæði og fljót afgrei3*la” eru einkunnarorð vor. Horni Sargent og Lipton. Phone: Sherb. 1 166. Il “ MRS. SWAINSON i 627 Sargent Avt. r hefir ávalt fyrirliggjandi úrvaG- birgðir af nýtízku kvenhöttum. Hún er eina íslenzka konan »em sllka verzlun rekur 1 Winnlpog. IsIendingaT, iáti<5 Mrs. Swain- 45 son njóta v'Sskifta y8ar. ■ — 'I

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.