Heimskringla - 11.03.1925, Blaðsíða 2

2. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIREG 11. MARZ 1925.
MARIA HELGASON
FÆDD 9. SEP. 1897. — DÁIN 10. JANÚAR 1925.
At5 kveldi hins 10. janúar, andaöist á sjúkrahúsi hér í bæn.
um, María Jc/hanna Snorra-dpttir Krisitján&sonar, kona Eánars
Ola Helg'asonar Jóhannessonar, frá Gardar, N. Dakóta. Bana.
mein hennar var eftirstöövar af lungnabólgu. Jaröarförin fór
fram 13. janúar, og var framkvæmd af þýzkum Lútherskum presti,
en íslenzkir sálmar voru sungnir, bæöi viö húskveðjuna og í graf.
reitnum. Jarðarförin var mjög fjölmenn þegar tekið er tillit ti!
tölu Islending hér, enda var margt af annara þjóöa fqlki. Kistan
var alsett sveigum og blómum.
Hin látna eftirskilur auk eiginmanns, mjög efnilegan son á
fjóröa ári, Kalman H^lga aö nafni, og tvo syni mistu þau hjón
nýfædda. Eftir fimm ára innilegasta hjónaband, syrgir nú ekkju.
maðurinn konuna, sem gaf honum alt er hún átti. Einnig lifa
hana aldraðir foreldrar, Snorri Kristjánsson og Elin Siguröar-
dóttir og átta bræöur, alt til heimilis hérna i bænum. Dóttur miss-
irinn bera foreldrarnir með einstakri stillingu og er það þögull
voltur um vissuna um frarrthald lífsins og endurfundina hinumegin.
María heitin var fríö kona, stór andlega og líkamlega, föst í
skoðunum og trú sjálfri sér í beztu merkingu. Hún haföi ágæta
námshæfileika svo kennarar hennar veittu því sérstakt athygli. Hún
var mjög söngelsk og spilaöi vel á hljóöfæri. Hún var frjálslynd
í trúarskoöunum, fyldi nýguöfræöinni að málum, og nú veit hún
hVaö ve! hefur valiÖ hvert veganesti á himnum bezt er talið.
Lífiö hér er lítil íerö,
sem lánar sorg og gleði.
Eftir þeirri greina gerö
er gamla fólkið réði.
Ferðabænin mömmu manns
mest um haginn ræöur,
og fylgitónar föður hans
fastar innistæöur.
Tak nú bæn og tónafar
til hans María á hæðum,
sem aö reiknar rífastar
rentur af innistæöum.
John S. Laxdal,
National City, Calif.
Skipbrotíð í
Þorlákshöfn.
VIÐTAL VIÐ MR. THOMAS
WREN, SKIPSTJÓRA Á VIS-
COUNT ALLENBY.
[Heykjnvík 4. janöar 192.V]
Tiðindamaður ‘‘Visis átti í gær
tal viö Mr. Thomas Wren skip.
stjóra á Viscount Allenby, sem
strandaöi 13. þ. m. viö Þorláshöfn.
Hjann kom hingað til bæjarins í
fyrradag og býr í sjómannaheimili
H j ál p ræð,i s Ijpr s ins| ásamt isk^pshöfn
sinni.
Skipstjórinn er maöur liölega
fimtugur og hefir lengi stundaö veið.
ar hér við land. Hann var 'nú á
leiö til Hafnarfjarðar og ætlaði aö
stunda veiðar þaöan á vertíðinni.
Harm sagðist hafa |hreppt vond
veöur á leið hingað og ekki verið alls
kostar hress síöustu dagana. Úr.
Ikoma Var og svartamyrkur, þegar
skipið kendi gruns á skerinu við
Þorlákj|[iöfn. Brim Ivar n\ikiö óg
braut þegar botninn undan skipinu.
Skipverjar voru 10 og fóru þeir fyrst
ttpp á stjórnpaM skipsins, en síðar
fram á “hvalbak”, því að stefni skips
ins vissi aö landi.
Von bráðar sáu þeir menn vera
komna sér til hjálpar. Kyntu þeir
bál á landi og var nú flotholti fleygt
út af skipinu og lína bundin viö þaö.
Sogaðist þaö oft út, áður en því
varð náö. Síöan var kaðall bund-
inn í linuna, dreginn á land og fest.
ur þar, en skipverjar strengdu 9em
best á honum.
Þegar þvf var lokiö, 'vortl þeir
bæöi orönir blautir og kaldir, en réö.
ust þó í aö handstyrkja sig til lands
á kaölinum, því aö ekki höföu þeir
tæki til að flytjast ööru visi á hon-
um. Lögöu þeir 9Íöan af staö, einn
og ei«n, og höföu ekki lengi þum.
aö sig eftir kaölinum, þegar sjór.
inn skal! á þeim. Mistu þá sumir
handfesti, en þaö kom ekki aö sök,
því að vaðiö var í móti þeim úr landi
og þeir ýmist gripnir í brimlöðrinu
eöa á kaðlinum og dregnir á land, ó.
meiddir en þjakaðir mjög.
Svo sem kunnugt er, var það Þor.
leifur Guð|mundsson í I>orlIák9höfn,
sem gekkst fyrir björgun þessari og
þrír menn aðrir, fullorönir, en hinn
fimti v^r 13 ára gamall drengur,
Siguröur, sonur Þorleifs.
Skipstjórinn sagöi fortakslaust, aö
þeir félagar heföi allir farist, ef þeim
hefði ekki komiö þessi hjálp. Eng.
ín tök voru aö skjóta út báti fyrir
brimi, og skip þau, sem lágu þar
íyrir utan, fengu enga aðstoö veitt.
Litlu síöar er þeir komu á land, valt
skipið af skerinu og sökk. Heföi þá
verið úti um hvern mann, sem þar
heföi verið.
Skipstjóri lofaöi mjög framkomu
og forsjá Þorleifs Guömundssonar,
hreysti hans og þeirra félaga allra.
Einkum furðaöi hann á dugptaöi
^([rengsins, sem áöur var nefndur,
sagði, aö hann hefði gengiö fram
sem fullorðinn maður1 og væri þó
ekki nema 13 ára.
Þá lauk hann hinu mesta lofsorði
á viðtökurnar á heimili Þorleifs. Hann
hafði sent dreng, sem Sigurgeir heitir
Sigfússon, eftir Gísla lækni Péturs.
syni á Eyrarbakka, þegar hann sá að
skipiö var strandað, og var hann1
kominn þegar skipverjar komu á
land, og kom þeim það aö góðu haldi.
“Þegar viö komum heim til Þor.
Jlelfs Guömundssbnar”, sagði skip.
atjórinrn, “fengum vi8 þur fot log
vcrum látnir hátta niöur í góö og
hlý rúm, og var færð flóuð mjólk að
drekka. Viö sátum þar í viku og
nutum hinnar mestu gestrisni. Sið.
an fylgdi Þorleifur okkur á hestum,
fyrst að Kolviöarhóli, en þar sát.
um við um dag kyrt í veðrinu, en
þaðan riðum við öð iLögbergi og
vorum sóttir þangað í bifreiöum.
Við erum engir hestamenn og vor-
um þreyttir eftir reiöina.”
Skipstjórinn fór mörgum og mikl.
um lofsorðum um konu Þorleifs
Guðmundssonar, frú Hannesínu Sig.
uröardóttur. Sagði aö hún heföi
lagt mjög miikið á sig viö aö taka á
móti þeim og farist þaö snildarlega.
Hann Iét þess getið, aö sýslumaöur
Magnús Torfason heföi sent menn til
hjálpar, þá er hann frétti um skip-
brotið, en þeir komu ekki fyrri en
skipverjar voru komnir úr skipinu.
Þeir fengu allir mat og gistingu, og
sagöi hann, aö konan og börnin heföi
haft mikil óþægindi og átroöning af
þessum gestagangi. — Hann sagöist
hafa veitt því eftirtekt, að allir, sem
komu, hefði þekt Þorleif, og sér heföi
virst, af framkomu þeirra, að þeim
væri mjög vel til hans, og þætti sér
þaö ekki undarlegt, því aö hann heföi
reynst sér afbragðsve!, og ætti þeir
félagar honum allir lif aö launa.
Þorleifur og þeir félagar hafa gert
landinu mikinn sóma meö hreysti sinni
og er framkoma þeirra þess verö, aö
hún sé lengi í minnum höfö.
Þeir, sem unnu að björguninni með
Þorleifi, voru Guðmundur Sigurðs-
son, frá Riftúni, Rúnólfur Ásmunds.
son og Guðmundur Gottskálksson.
-------0------ ■
Fjöll og fjallabúar.
— Eftir —
HANS BRUUN.
Forlög réðu því, aö ég, sem er
borinn og barnfæddur á flatneskj.
unni nálægt Oslo, hefi eytt meira en
mannsaldri í fjalla.bygð og lifaö Iífi
fjallabúa. Og það hefir farið á
sömu leið fyrir mér og svo mörgum
öðrum: Eg hefi orðiö “bjargtekinn”.
Bjargtekinn á þann hátt, aö ég slepp
aldrei úr greipum fjallanna — og
hirði ekki um þaö. Og þaö eru á-
hrif fjallanna og fjaliabúanna á lif
mitt, sem ég ætla að fara um nokkr.
um orðum, hér á Finse, þar sem'
safnast hafa saman Vestlendingar og
Austlendingar, fjarðamenn og fjalla.
búar — og flatneskjufólk.
Hann Siewers gamili, landfrreðis.
kennarinn minn í fyrri daga í Osló.
sagði einu isnni við okkur drengina:
“Noregur er eins og stór grásteinn
'meö sprungum hingaö og þangað. 1
sprungunum stritar fólkið og ræktar
jörðina. En þaö fær enginn neina
httgmynd um, hversu stórt land Nor-
egur er, fyr en hann kiífur upp úr
sprungunum og ttpp á sjálfan grá.
steininn og horfir — eins langt og
atigað eygir.”
Það er hérna upp á fjöllunum, sem
viö sjáum hversu stórt land okkar er
og hversu sprungttrnar ertt hverfandi,
þessar sprttngurr sem við höfum
skriðið upp úr; jafnvel Austurlands-
bygöirnar ertt agnarlitlar bornar
saman við háfjallaheiöarnar (Vidd.
erne).
Þegar komið er 100 metra ttpp á
við, þá geta menn fyrst sagt, að menn
séu komnir upp á háfjöllin. Já, en
hvers viröi er þaö, munu margir
spýrja. Þar er alt svo nakiö og
kuldalegt, segja sumir. Hér veröur
svo létt yfir mér, segja aðrir. Og
enn aörir: Hér mundi ég deyja úr
leiðindum á einu ári. Svona heyra
ménn oft tekið til orða, alt eftir því
hver áhrif fjöllin hafa á hvern ein.
stakan.
Fjalliö er eins og hafiö. Áhrifin
veröa eftir þvi hvernig strengir sál.
arinnar eru stiltir.
Mér finst, aö fjallið sé þinn mikli
friöargjafi, sem getur látiö menn.
ina eygja ódauöleikann og jafn-
framt látið mennina finna til lítil.
máttar síns i stórleik almættisins.
Hafið þið séö sólarupprás frá fja-Hs
tindi? Eða sólsetur? Hafið þiö séð
mjallarhvitan fannirnar í fjallshlíö.
unum á vetrardögum, þegar þaö er
eins og miljónir demanta glitri á
hverri hlíð? Hafið þið tekið eftir
litaauðlegð haustsins uppi í fjöllun.
um, þegar- það er eins og móðlr nátt.
úra á morgni dags eftir liðna froSt.
nótt, flýti sér til þess aö breiða fyrir
fætur manna alla hina dásamlegu liti,
samanofna sem af snillings hönd.
Hafið þið athugað dýralífið upp á
háheiðunum? Hnfið þið séð villi-
hreindýrin þjóta um í hundraöahóp-
ttm? Hafið þið séð rjúpnaflokkana,
eins og hvít ský, stökkvandi laxa í
elfum og vötnum, örnina á veiðum
og refinn lymskulegan og kænan i
ránför? Hafið þið séð á beit i hundr.
aðahópum uppi á heiöunum grasi.
vöxnu, geiturnar t hamraklifunum?
Hafið þiö séð viöáttumikiar berja.
heiðar, eins langt og augað eygir
fram undan, hafiö þið,
eftir langa og erfiða fjallgöngu slökt
þorsta ykkar í tærri bergvatnslind eða
fengið hnausþykkan rióma hjá ein-
hverri seljastúlkunni ?
Munu þeir, sem eiga skynfæri stn'
t góðu lagi eigi kunna að meta alt
þetta? Og ef svo er ekki, mun þá ei
sálin sofa? Hafið þið nokkurn tíma
farið um fjöll í stórhríð, þegar aug-
un fyllast af kófinu og blindar þau
og hríðargttsurnar næða um ykkur
inn að skinni, þegar höggva verður
skíðastafnum t bakkann og leggjast á
kné, til þess eins aö þyrlast ekki burt
í óveðrinu? t
Skilst ykkur ekki á slíkum stund.
ttm, að íjöllin ráða yfir kröftum, sem
þiö eruö lítil borin saman við.
Hefirðu fundið til myrkfælni á
fjallvegi og hafa allar draugasögur
bernskuáranna þá ekki rokið í gegn.
um heila þinn!? Varstu þá ekki var
viö hiö undarlega seiðmagn, sem
fjöllin eiga? Þaö er meira en aug.
að sér og hugann grunar.
Eins og fjöílin eru fjallabuarnir.
Hraustir, frískir, sterklegir og
nægjuríkir ertt þeir, harðgerðir og
þolinmóðir oö hyggnir, meö rótsterka
trú á sjálfum sér og fullkomið
traust á hinum almáttka. Sálir þeirra
eru endurmyndir fjallanna.
Og í skáldskap fjallabúanna, söng
og skrautlituðum klæðnaði, kennir á.
hrifa fjallanna.
Stöðu minnar vegna ferðast ég oft
með Björgvinjarbrautinni frá Aal og
upp eftir. Um það leyti er styrjöld.
in mikla braust út, var ég oft spurð.
ur hinna kynlegusti; spurninga, af út.
lendum ferðamönnum. Ein spurn.
ingin, sem oft var borin upp, festist
mér í minni: Á hverju lifir fólkið í
þessum litlu kotbæijum?” í (bjyrjun
svaraðf ég þessarl (spurriin^u eftir
því hvernig á mér lá. En svo datt
mér svar í hug. “Þeir lifa á fjall.
inu,” sagi5i ég. Og það svar fram-
leiddi altaf undrun í andlit. “Á
fjallinu — en þar vex ekkert. Þar
er ekkert, nema grjót og snjór.”
En það eru fjöllin sem eru búr
fjallabúanna. Nægtabúr þeirra, nú,
eins og í fyrri daga. Hafið þið tek.
ið eftir því, að elstu bæir fjallabygð.
anna eru oft efst í hlíðunum? Hyers
vegna? Jú, það var hægara að hafa
auga með búfénu og þar var skamt
á beitarlöndin ágætu.
Og þar voru hreindýr, rjúpur,
hérar og önnur dýr. Feldirnir þeirra
voru hlýir og peninga virði. Vötn
full af fiski. í fyrri daga grófu menn
dýragrafir og veiddu dýrin í þær eöa
jsipjót og önnur Vopn voru riotuðl
Stundum bogar og örvar. Það var
nó^ í þessu nægtabúri. Það var nóg
um kjöt og fisk, sem var reyktur eöa
saltaður. Aðeins skorti mjölmat.
Fjallinu átti fólkið það að þakka að
það var sjálfbjarga að kalla.
Svona líf mann fram af manni,
dró fram og þroskaði alt það bezta,
sem kemur fram hjá mönnum. En
þaö var erfitt líf, og margir þeir, sem
veikbygðir voru, biðu ósigur í bar.
áttunni.
Bert er það. að alt landiö býr að
því, hversu stálhraust og kjarngott
fólk byggir fjöllin. Það er ekki að
ástæðulausu að fjallabúar hvar sem
eru í heiminum skara fram úr.
Fjöllin hafa stálhert þjóð vora í
gegnum aldirnar og mun svo áfram
verða á ókomnum timum, meöan elfur
renna aö flæði fram og fjöll gnæfa
viö himin.
Og þvi segi ég: Lærum að skilja
fjallabúana og þau kiör, sem þeir eiga
viö aö búa og hjálpum þeim i lífs.
baráttunni. Frá fjöllunum fær þjóðin
lífssafa sinn og kraft.
En þá verðum viö aö hyggja á
gamalli reynslu. Viö megum ekki, og
þurfum ekki aö leita að erlendum
fyrirmyndum. Við viljum sjá norsk-
an Noreg og Noreg fyrir Norðmenn.
• — “Rökkur”.
------0-------
Ritfregn.
Frederic W. H. Myers:
Endurnýjung æskunnar. —
Rvík 1924, 8 blbr. 72 bls.
Mér var nýlega sent þetta kver, og
þótti mér gaman að lesa það. Efn-
ið er: I|ngun höf. til þess að teygja
þekking sína út yfir gröf og dauða
og niðurstaðan af viðleitni hans í
þessa átt. er ofið þar í trúar.
fögnuði hreinnar sálar, er fagnar þvi
mest að renna að lokum saman við
alheimssálina:
Lif þú og unn,
því eins þannig má
þin eina sál hinni’
Einu Sálu ná, —
þinn æfistraum
í úthaf lífs þá ber,
þú ekki verður neitt,
en guð íþér.
Mér þótti þó eigi sérstaklega gam.
an að lesa kverið vegna þessara
skoðana, því að ég er löngu vaxinn
upp úr öllu þar að lútandi. En vel
má mæla með kverinu við þá, sem
eiga enn þá í trúarbaráttu við sjálfa
sig. Mér var mest ánægja í hand.
bragðinu á þýð.ingunni. Hana hefir
gert Jakob skólakennari Jóhannesson.
Tel ég hana í'alla staði svo góða, að
ranglátt væri að þegja um hana. Eft.
ir lesturinn mundi ég trúa Jakobi fyr.
ir þýðing á allra vandasömustu efn.
um. Væri æskilegt að menn vildi
lesa kverið og ganga sjálfir úr
skugga um að enn þá er vandvirkni
til og kunnátta á þessari öld hroð.
virkni og fákænsku.
Bjarni Jónssoit frá Vogi.
— “Vísir”.
Hvað lengi sem þú hefir þjáðst
af bakverkjum, höfuðverkjum, bólgn
um liðamótum og öðrum merkjum
nýrnar., eða blööru-sjúkdóma, eyða
Gin Pills vissulega þjáningum þín.
um. 50f hjá öllum lyfsölum og
kaupmönnum.
National Drug & Chemical Company
of Canada, Umited.
Toronto — — — Canada.
82
DÓMENDAFÆKKUNINi
Eftir Björn Þórðarson. Sérprcntun úr
Tímariti lögfrœðinga og hagfrœðinga.
Reykjavík 1924.
I^ritgerÖ þessari gerir höfundurinn
að umtalsefni lög siðasta Alþingis um
breyting á thæstaréttarlögunum, og
dvelur þó einkum við aðal.breyting.
una, fækkun dómendanna. Legst
hann fastlega og með þugum rökum
gegn þessari breytingu, og þykir með
henni mjög vera hörfað frá fornum
kröfum beztu manna þjóðarinnar um
sem fullkomnast réttaröryggi í land.
inu.
Höf. rekur sögu málsins frá upphafi
ti! síðasta þings og kemst, meðal ann.
ars, svo að oröi um undirbúning
þann, er málið hafði hiotið: “Undir.
búningur sá, sem málið hafði fengið,
áður en þingið tók það til úrslitameð-
ferðar á síðastliðnum vetri, var því
ekki annar en sá, að þingið hafl5i hvað
eftir annað fengið hörð og eindreg.
ir. mótmæli hæstaréttardómendanna
gegn þvi, að hrapað væri að þvi, að
fækka dómendum. — Hjafði málið
ekki verið borið undir aðra utan
þings.”
Þá minnist höf. á aðstöðu þing.
mannanna til málsins og segir svo:
“Spurningin, sem þjóðfulltrúarnir
áttu að leysa úr, án nokkurs stuðn-
ings af vilja kjósenda sinna, var
þessi: Er það tiltækilegt, aö veikja
úrslitadónestól Iþjó^aiðnnar og rýra
réttar.öryggiö í landinu til þess að
spara ríkissjóði áöur en langt um líð.
ur um 20 þúsund kr. útgjöld?”
Svo sem kunnugt er, svaraði meiri
hluti þingmanna, nieð dómsmálaráð.
herrann í broddi fylkingar, þessari
spurningu játandi og mun sú skömm
lengi uppi.
Þvi næst rennir höf. augunum aft.
ur í tímann og skygnist eftir, hvort
þess finnist nokkur dæmi í sögunni,
að tilraun hafi verið gerð í þá átt,
af hálfu íslendinga, að rýra traust og
öryggi dómstólanna. En hann finnur
þess engin dæmi. Þjóðin reyndi stöö.
ugt að efla og styrkja dómstóla lands
ins. “Yfirgangur og ofsi gat stund.
um skygt á þessa viðleitni, en að
löggjafarvaldið rýrði traust nokkurs
dómstóls, án þess að samhliða byð.
ist önnur réttarvernd, kom ekki fyr-
ir.”
Höf. rekur sögu hérlendra dóm.
stóla frá því er landíyfirdómurinn
var stofnaður, (árið 1800) og fram til
vorra daga.
Þegar landsyfirdómurinn var stofn
aður var ekki i þaö horft. þó að hann
“kostaði þrefalt meira árlega en dóm.
stólar þeir, sem hann kom í staðinn
fyrir”.
Svo mikils þótti mönmim á þeim
dögum um það vert, að eignast full-
komnari dómstól í landinu, en þeir og
feöur þeirra höföu átt við að búa áö.
ur. — Rúmum 100 árum síðar eru
niðjar þessara framsýnu manna orðn.
ir svo miklir ættlerar, aö þeir vilja
fórna miklu af réttaröryggi þjóðar.
innar fyrir einar 20 þúsund krónur á
ári.
Og sjálfur yfir.Iagavöröur þjóð.
félagsins, dómsmálaráöherrann, geng.
ur þar á undan meö riddara Jónas og
,I'ry&&va s'nn ti’l hvorrar handar og
“Framsóknina” alla í halarófu á eft-
ir sér.
IHöf. segir frá því, aö fyrr á tím.
um, eftir aö landsyfirdómurinn var
stofnaður, hafi ýmsar tilraunir ver.
iö gerðar til þess, aö spilla réttarör-
yggi þjóöarinnar (með þvi aö fækka
dómendunum.) Voru þaö danskir
menn, stiftamtmennimir, sem beittui
sér fyrir því, undir yfirskyni sparn.
aðarins, alveg eins og dómsmálaráð-
herrann á vorum dögum og samherj.
ar hans í þessu máli, Framsóknar.
mennirnir. — “Sagan endurtekur sig”
og vissulega eru “sparnaðar”.höfð-
ingjar nútímans ekki öfundsveröir af
Þvi, að hafa tekið að ser að leika upp
aftur hlutverk hinna dönsku stiftamt-
maína í þessum efnum.
Þjóðin braut af sér allar tilraunir,
sem stefndu i þá átt, að spilla réttar.
öryggi hennar og veikja landsyfir.
dóminn, og um miðja öldina sem leið
voru ýmsir beztu menn þjóðarinnar
svo hugumstórir, að þeir vildu Játa
fjölga dómendum yfirréttarins, svo a8
i dóminum sætu jafnan 5 dómendur,
og var þó ekki landsyfirrétturinn úr-
slita-dómstóll þjóðarinnar, svo sem
kunnugt er.
Höf. kemst að þeirri niðurstöðu og
i'yRgic hana a orðum og gerðum
vorra vitrustu og beztu manna síðan
um 1800, aö á meðan dómaskipan
v°r sé reist á sama grundvelli og
verið hefir að undanförnu, sé réttar.
farinu "sæmilega borgig með tveim
dómstigum, ef málskotsdómstóllinn er
fimtardómur, skipaður færustu lög_
fræðingum, sem kostur er á”. — Og
enn segir hann: “Þetta álit, að efra og
úrslitadómstigið sé of veikt, skipað
aðeins þrem mönnum, er ekki nein
hverful hugarhræring, stundar geð.
brigði eða staðlaus hjátrú fáeinna
manna. Nei, það er rótgróin skoðun,
bjargföst sann færing, ókvikul vissa
lærðra sem leikra, ólöglærðra sem
löglærðra, kynslóð eftir kynslóð. Þetta
byggist vitanlega á því, aö þess ör.
uggari sé dómsniðurstaðan, sem fleirf
læröir og vitrir menn gjalda henni
samkvæði, og þó fult svo mikið á
þeim raungæfa sannleika, aö þessir
góðu menn geta haft.býsna mismun.
andi skoðanir um, hver úrslit máls og
dómur eigi að vera”. — Síðan rök.
styður höf. þessar skoðanir nokkurtr
nánara, í Ijósu og glöggu máli, og
væri æskilegt, að sem flestir vildu
kynna sér ritgerð hans ekki hvaö síst
þeir, ef nokkurir eru sem hafa lát.
ið sér til hugar koma, aö sparnaðar-
gosar Framsóknar og dómsmálaráð.
herrans hefðu einhverja sæmilega af-
sökun í þessu máli.
Aö lokum stingur höf. upp á því,
til samkomulags að því er virðist,
og til þess að hæstiréttur verði þó
jafnan forsvaranlega skipaöur, aö
tveir yngstu dómarar réttarins (af 5
dómendur alls) verði látnir gegna
kenslustörfum i Jagadeild háskólans
samhliða dómarastörfum. — Vænt-
ir hann þess, aö sú tvískifting á
starfskröftum þessara manna þurftí
ekki aö koma aö sök, en geti hins veg-
(ar orðið til nokkurs sparnaöar.
— “Visir”.
-----0------
Undrabókin mikla.
These Eventful Ycars. The Twenticth
Century in the Making. Otgefcndur
The Encyclopœdia Brinntaica Comp~
any, Londonog Nctu York. Tvö bindi.
Vcrð 50 sh.
Nálega fjórðungur tuttugustu ald-
arinnar er nú hjá liðinn. Á honum
hafa gerst svo miklar og svo marg-
breyttar byltingar og umbreytingar,
að engan mun hafa óraö fyrir slíkum
þegar fyrsta sól aldarinnar rann upp.
Síðasta á,ratuginn hafa umskiftin ver
ið svo snögg og stórfeld aö vel má
segja að mannkynið standi nú uppi
ringlaö og áttavilt eftir öll þau um_
brot. Alla langar til að átta sig á
uirthverfinu, en fi^stum tekst það öllu
meir en til hálfs, enda hefir það og
borið við að þá sem til áttanna vildit
segja, hafi sundlað ekki hvað minst
sjálfa.
Það er óhugsandi annað en að hver
einasti maður sein dálítið hugsaði út
fyrir sinn eiginn bæ — ma8nr ^111
hafði þaö sem með nokkru móti gat
kallast sjóndeildarhringur mentaðs
manns — hafi óskað sér bókar er gæfi
honum hugmynd um heiminn eins og
hann var eða er aö afléttri styrjöld.
inni miklu. Án slíkrar hugmyndar
hlýtur hverjum hugsandi manni aö
finnast hann vera á flaki, sem reki
stjórnlaust fyrir straumi og vindi. En
bók sem fullnægt gæti þessari kröfu
hlaut að verða afar stór, ef hún átti
að gefa þá fræðslu, sem meira var
en nafnið tómt, og ekki bundin viö aö
skýra frá greiningu þjóöa og ríkja í