Heimskringla - 11.03.1925, Blaðsíða 7

WINNIPEG 11. MARZ 1925.
heimskringla
7. BLAÐSlÐA
The Dominion
Bank
horni notre dame AVE-
osr SHERBROOKE ST.
Höfuðstóll uppb..$ 6,000,000
▼arasjó'Sur ....J 7,700,000
Al*ar eignir, yfir ....$120,000,000
Sérstakt athygli Teitt yiðskift-
um kaupmanna og verzlunar-
félagu.
Sparisjóðsdeildin.
Vextjr af innatæðufé greiddir
jatnháir og annarsstaðar við-
gengst.
PHONE A 9253
P. B. TUCK.ER, ráðsmaður.
Til minningar um
Ragnheiði Sigurðard.
Arnason.
F- 4. april 1859, d. 7. nóv. 1923.
Ort fyrir börn hennar.
þörfum sinna,
á henni hvflir þjóðjíf&hyggijng
mest.
Og drottningin í skykkju tign-
ar skærri,
sem skreytt er svitaperlum al-
múgans
á alheimsvog mun ei að gildi
stærri,
en ástrík kona fátæks verka-
manns.
h
Þú unnir sannleik æ, og dygð-
um sönnum,
og öllu því ‘sem gott og fag-
urt er.
Og mitt í dagsins öfgafullu
önnum
á æðri svið þinn hugur lyfti sér.
Með hörpustrengja töframildum
tónum
á trúarvængjum hófst til flugs
þín sáfl.
í myndarskrift og skáldsins
hugarsjónum
þér skírast birtist lífsins dular-
mál.
® flytja burt af fósturjarðar-
ströndum,
föla brá og tárum vota
kinn,
°§ setjast að, í ókunnugum
löndum,
Var atvikanna skuldardómur
En k- - ÞÍnn‘
Þu tókst honum hugrökk
þó að skildir,
að hart er starf að ryðja nýja
braut,
°§ manni þínum fús til verka
m x •• fylgdir,
með föstum vilja að sigra hverja
þraut.
Að byrja ’og reisa bú á eyði-
stöðum,
Parf bæði kjark og starfsþrek
mikið við,
barnahóp og hundrað lífs-
ins kvöðum
er heimta skil, sem enga þola
Að • bÍð'
0 ería ’ um daga frá því rísa
. á fætur,
flýti matast, — stundum
hlaupum á,
°§ verða svo að vaka hálfar
. nætur
1 vasrð og ró að laða börnin
smá.
Þitt æfidagsverk sögu þína
segir
og sýnir þú varst köllun þinni
trú.
Hve skyndilega skiftast mann-
lífs vegir,
þitt skeið á enda runnið hafði
nú.
En, eftir klifið aðeins var hið
hinsta,
sem örðugt stundum reynist
veikri lund.
það örugg kleifstu og möglun ei
hin minsta
frá munni þínum heyrðist
nokkra stund.
Svo, fékstu loks við takmörk
heima tveggja,
— þar torrætt margt og dulið
verður ljóst? —
með bæn til hvíldar höfuð þitt
að leggja
og hallast upp við guðs þíns
föður brjóst.
En áetvinirnir eftir, sem að
standa,
í elsku ’og virðing sífelt minn-
ast þfn.
Þó sértu fjær, þeir eygja þig í
anda
í Edenlund, þar kærleiks-sólin
skín.
Þorskabítur.
létta manns síns lífsins ok-
in þungu,
e* lyndi glöðu, ’er eflir styrk
Að i • °g Þor'
•eiða og fræða óvitana ungu
°® eiga að vakta þeirra sérhvert
Aa h spor‘
augsa ’um margt og mega ei
gleyma neinu
°g maela hverja sína réttu stund,
°g verkin þurfa ’að vinna mörg
í einu,
eö1 verður þó að ljúka í sama
mund.
®n> þetta alt var það, sem mátt-
f ir inna
þveyttum höndum, dáina
göfga snót!
g aWrei láta æðru hjá þér
.. Í5nna
eymdi lúinn bæði hönd og
En fót-
Uadin þfn var ljúf og rík af
og - gleði
s ,ett, sem blærinn, — viljinn
p, eindreginn.
n stoð þín bezta, ’er styrk-
inn drýgsta léði,
ar stöðug von og trú á drottinn
þinn.
stöðu þinni stóðstu vel og
. . lengi,
° stundum væri leiðin nokkuð
Aa grýtt-
K'ifa brattann greitt þó eigi
næs gengi’
gætni og þoli fékstu að
jj. marki strítt
áir slíkar ferðasögur heyri,
Því fæstar standa í þjóðar
, annálsskrá, —
eru stundum markverðari
og meiri
hmrgra þeirra, ’er hæstu
virðing ná.
Því freinst af þeim, að velferð
_ heims er vinna
vandastörfin jafnan gerir
l . flest,
n> sem verður hússins
-----0-----
Sveinbjörn Egilsson
Nokkur minningarorð m.ælt við
leiði hans á 100 ára afmæli
Hins konunglega norræna
fornfræðafélags
af
SIGURÐI NORDAL
Vér íslendingar höfum ærna á-
stæðu til þess að minnast með þakk
látssemi þeirra manna, pr gemgusit
fyrir stofnun Fomfræðafélagsins.
Að vísu á það nú fremur fáa félags.
menn hér á landi, en hinir eru fjölda
margir, sem færa sér rit þess og út.
gáfur í nyt, og allri þjóðinni 'koma
óbeinlínis í þágu vísindalegar útgáf..
ur og rannsóknir fornrita vorra. Og
sú var tíðin, að rit félagsins, eink.
um fornmannasögur, áttu sér fjölda
áskrifanda í ihverri sýslu I íslarrds,
bændur, bændasynir og vin'n'umenn.
Það voru fyrstu tútgáfur fornrita
vorra, sem urðu í hvers manns hönd.
um á Islandi, og þær áttu mikinn
þátt í því að menta alþýðu vora.
Þær voru handhægar, lausar við vís.
indalegar viðjar, formálar og at.
hligasemdir 4 íslenzku, en textar
svo vel úr garði gerðir, að margar
þtirra eru ekki úreltar enn i dag.
En oss er eigi síst Ijúft að minn.
ast stofnunar þessa félags, af því að
þai átti hlut í sá maður, sem ísienzk
og norræn málfræði hafa átt ágæt-
astan: Sveinbjörn Egilsson. — Svein
björn hafði átt þátt í Sturlunguút-
gáfu Hins íslenzka Bókmentafélags
(1817—20), og var það fyrsta starf
hans i þágu íslenzkrar fornfræði.
Kftir að hann hafði lokið guðfræð-
isprófi varði hann tómstundum sín.
um til þess að rita eftir ýmsum
skinnbókum í Kaupmannahöfn, m. a.
Ólafs sögu Tryggvasonar (AM 61
fol.). Eftir því handriti Sveinbjarn.
ar voru prentuð fyrstu bindin af
Fornmannasögum. Meira bjó Svein-
björn ekki til prentunar af því verki.
En hann tókst á hendur að snúa öll-
um Fornmannasögum, 11 bindum, á
latínu, og gerði það af frábærri
snild, að því er öllum dómbærum I
mönnum kemur saman um. Þá skýrði
hann og allar vísur í sögunum, og
voru Jjper) skýringar, áísamt öðrum,
sem of langt yrði upp að telja, und-
irstaða hinnar miklu orðabókar yf.
ir skáldamálið, Lexicon poeticum
antiquæ linguæ septentrionalis, sem
prentuð var að höfundinum látnum,
1854—60, og gefin út af Fornfræða-
félaginu. Sá maður, sem kunnugast-
ur má vera þeirri bók núlifandi
manna, prófessor Finnur Jónsson,
hefir kallað hana “meginverk og
ihöfuðjprý^i i^orræntiar bnájlfræði”.
Og hygg ég það ekki ofmælt, að
enginn einn maður hafi unnið því-
líkt afreksverk í þeim fræðum. Til
þess að meta vísnaskýringar Svein.
bjarnar, verður að hafa vísnaskýr-
ingar eldri manna til samanburðar.
Þá skilst að verk seinni tíma manna
éru ekki annað en fuUkomnun á
verki hans. Hann velti Grettis-
takinu ofan af fjársjóðunum. Aðrir
hafa hreinsað þá og fágað, svo að nú
er ekki önnur grein norrænnar forn.
fræði lengra á veg komin.
En þó myndum vér ekki standa í
dag méð jafnhlýjum tilfinningum
við leiði Sveinbjarnar Egilssonar, ef
hann hefði ekki verið annað en af-
reksmaður í rannsóknum fornra
fræða. En honum auðnaðist að gera
þekkingu sína arðbæra í íslenzku
þjóðlífi. Hann varð hinn ágætasti
fræðari ungra mentamanna og Bessa.
staðaskóli arinn smekks og þjóð-
rækni. Og þýðingar hans úr grísku
og hebresku, Hiómerskvæði og ýmsar
bækur heilagrar ritningar (útg. frá
1841), bera að málfegurð af flestum
íslenzkum' ritum frá síðari öldum.
F.nginn fræðimanna vorra, og fáir
'fræðijmenn yf irteitt, Ihqfir borið
gæfti til þess að vinna í einu slík
vísindaleg afrek sem Sveinbjörn
Egilsson og eiga slíkan þátt í að
ihefja hinar lifandi bókmentir lands.
ins í hærra stig. Því mun íslenzka
þjóðin minnast hans með ást og að-
dáun meðan tunga vor er töluð.
— “Visir”.
GIGT
Bernard Shaw
off rússncska ráftstjórnin.
\______
Margir kannast við Bernard Shaw
skáld, rithöfund og jafnaðarmann.
Eitt leikrit hans var sýnt hér fyrir
fám árum og annað verður sýnt í vet.
ur. Hann er írskrar ættar og einn
kunnasti rithöfundur, sem nú er uppi
á Bretlandi, manna bersöglastur og
tannhvassastur.
Eitt merkasta leikrit hans var leik-
ið í Kamery leikhúsinu í Moskva í
vetur, en skyndilega var hætt að
sýna það, samkvæmt boði ráðstjórn-
arinnar. Brezk blöð segja, að ráð-
stjórnin hafi með banni þessu verið
að svara ummælum eftir Shaw, sem
birtust í fyrra mánuði i rússneska
blaðinu Izvestia. — Svo er mál með
vexti, að blað þetta bað allmarga
| verkamannaforingja og rithöfunda á
Bretlandi að rita greinir um Rúss-
land, og var Shaw einn þeirra, sem
varð við þessum tilmælum. En svo
ei að sjá, sem ritstjórinn hafi reiðst
bréfi hans, því að ekki birtust úr því
• nema smábútar. Bernard gamla hefir
verið rnikið niðri fyrir, þegar hann
1 skrifaði þetta bréf og segir hann
Zinovieff, að hann verði framvegis
í starfi sínu að “velja milli stjórn.
visku og bíó.drengja blaðurs” og
I minnir ráðstjórnina á, að jafnaðar.
í menn vorra tíma sé komnir jafnlangt
fram úr Karli Marx eins og vísinda.
t menn tuttugustu aldarinnar fram úr
j Móse”. Þá fer hann hinum háðuleg.
j ustu orðum um þá tillögu, “að ver-
j öldin eigi að trúa fyrirskipunum frá
| “handfylli” rússneskra viðvaninga,
sem virðast hafa öðlast þekkingu sina
(á jafnaðarstefnunni af því að sitja
inni á baðstofupalli við lestur flug-
mta eftir frjálslynda uppreisnar-
menn frá 1848—1870”. — Loks ráð-
leggur hann ráðstjórninni að segja
skilið við “þriðja Internationale” og
“vakna til sannleikans”, ella muni hún
j verða "höfuðvígi auðugra keisara.
sinna í Evrópu og Ameríku”.
I Bretlandi* þykir öllum stéttum
skemtan að fullyrðingum Bernhards
| Shaw, hvað sem hann ritar, og þess
vegna furða Bretar sig á því, að ráð-
stjórnin skuli hafa tekið ummæli
hans svo óstint upp, jafnvel þó að
þau sé nokkuð hlífðarlaus.
— “Vísir”.
—--------X------------
Undursamlegt húsmeðal
Ráðlegging manns er
lengi þjáðist.
Árið 1893 var eg sárþjáður af
vöðva- og liðagigt. I þrjú ár
leið eg þær þjáningar, er þeir
einir hafa hugmynd um, er
samskonar sjúkdóm hafa borið.
Eg reyndi meðöl eftir meðöl, en
batinn varð aldrei nema í bráð.
Loks fann ég ráð er læknaði
rnig að fullu, svo þessar voða
þjáningar hurfu. Ráð þetta hefi
eg gefið mörgum, er þungt hafa
verið haldnir, og jafnvel rúm-
fastir, sumir hverjir á sjötuga
og áttræðis aldri, og verkanirn-
ar ávalt orðið þær sömu og mér
reyndust.
Mig langar til að allir, sem
þjást af vöðva- og liðagigt
(liðabólgú) reyni kosti þessarar
“heima lækningar” og öðlist
þann bata er hún veitir. Sendu
ekki eyrir, heldur aðeins nafn
þitt og heimilisfang og eg skal
senda þér þessa ráðleggingu ó-
keypis til reynslu. Eftir að þú
hefir notað hana, og hún hefir
reynst hin léngi þráða bót við
þessari tegund gigtar, þá máttu
senda mér einn dollar, sem eg
set fyrir þetta, en mundu það,
að peningana vil eg ekki nema
þú sért ánægður að borga. Er
þetta ekki sanngjamt? Því þá
að þjázt og líða, þegar batinn er
þér boðin > fyrir ekkert? Dragðu
það ekki Jengur. Skrifaðu strax
Mark H.Jackson
No. 1J9 K Durston Bld.
S1 racuse, N. Y.
Mr. Jnckson ber ábyrgS & hl?
ofanskr',',<«. sé rétt.
Þorvaldur Björnsson.
Wjrvaldur Björn&son var\ féeddur
1848, hann var kominn af svonefndri
Þorvaldsxtt, sonur sira Björns Þor.
valdssonar, er síöast var prestur í
Holti undir Eyjafjöllum. Áriö 1872
kvæntit hann Jórunni Sighvatsdótt-
ur, alþingismanns. Ekki varö þeim
hjónum barna auðiö. Hún lifir nú
eftir hann, og er komin yfir áttrætt,
og hefir ávalt veriö mesta merkis.
kona.
Þorvaldur var í mörgu likur þeim
>fööurfrændum sinum, hann var hvat-
ur í orði, hreinn og beinn og hesta-
maÖur meö afbrigöum. Enginn
maður þekti á góöhestinn eða fjör-
hestinn betur en hann, enda áttu fá-
ir betur heima á hestbaki.
Þorvaldur var meðalmeður á hæö
eöa vel þaö. Hann var spengi-
legur maður, vel vaxinn, og mjög at.
hugull umi klæ'ðaburö sinn. Hann
forðaðist alt, sem honum þótti, að
ekki mundi fara sér vel. Lögreglu.
hjálminn, sem einu sinni átti að inn.
leiða hér, neitaöi hann aö setja upp.
Hann fluttist til Reykjavíkur ár-
ið 1881, og varö lögregluþjónn hér í
bænum 1887, og gegndi því starfi til
1917. SííVri árin var hann yfir.
lögregluþjónn, og Jóni Magnússyni,
sem þá var bæjarfógeti, fanst mjög
til um dugnað Þorvalds. Jón Magn-
ússon sagöi viö kunningja sinn um
Þorvald, að hann væri sá eiginlegi
lögreglustjóri i bænum. Þor.
valdur var hverjum manni kunnugri
hér, hann þekkti alla svo aö segja,
og ef eitthvert brot var framið, þá
gekk hann oft beÍHt til þess seka;
i hann haföi oftlega hugboö um .hver
þaö væri, og gæti hann ekki komist aö
1 einhverju brotinu, þá gátu aðrir það
! aö jafnaöi ekki heldur .
Lögreglustarfiö í Reykjavík óx
I hrööum fetum þann tíma, sem Þor-
j valdur var lögregluþjónn og yfir-
I lögregluþjónn. Bærinn óx á þeim
tíma úr 3000 og upp í 15000 manns, en
fí
Copenhagen
Vér ábyrgj-
umst það að
vera alger
lega hreint
og það
bezta tóbak
í heimi.
Ljúffengt
og endingar
gott af því
það er búið
til úr miklu
en mildu
tóbakslaufi
MUNNTOBAK.
lögregluþjónn fjölgaöi seint. Þor.
valdur hafði það orð á sér meðal
hinna gömlu Reykvíkinga aö engpnn
lögregluþjónn heföi verið hér slikur
sem hann, nema Henriksen gamli. —
Þorvaldur átti fjölda af málkunn-
ingjum, en maöur í hans stöðu hér
má ekki eiga marga vini; þeir geta
orðið of dýrir viö og við fyrir 3ög-
regluþjóninn, en þessum fáu vinum,
sem hann átti, unni hann með trygö
og af heilum hug.
I. E. — (Vísir).
■-----0-----
Haradlur Sigurðsson.
Frá Kaupmannahöfn er skrifaö, að
píanóleikarinn frægi, ; Haraldur
Sigurösson, hélt 16. þ. m. koncert,
er var ágætlega sóttur og fær mik-
ið lof í blöðunum. Hugo Seligmann
skrifar t. d. í “Politiken”, aö Har.
aldur sé skáldlegur og draumlyndur
listamaður, sem þegar honum tekst
upp, láti ótvírætt í ljósi mikinn sér-
kennileik í leik sínum. Einar Forch-
hammer skrifar um hann í “Köben.
havn”, kveöur hann einhvern hinn
snjallasta píánóleikara, sem nú komi
fram í Kaupmannahöfn. I “Ber-
lingske Tidend^” og “Nationaltid-
ende” er einnig farið miklum lofs.
orðum um listfengi hans og vinsældir.
------0-----
Halldór Vilhjálmsson.
Búnaöarskólastjóri, Halldór Vil-
hjálmsson á Hvanneyri, verður gest-
ur (Dansk-Islandsk Samfund) í K-
höfn i aprílmánuði i vor og heldur
fyrirlestra á fundum félagsins úti í
sveitum, sennilega á búnaöarskólun-
um, og einnig aö líkindum á Land-
búnaÖarháskólanum.
— “Vísir”.
------0-----
Frá íslandi.
Fyrirburöur. — Undarlegur nátt-
úrufyrirburður sást hér við Eyja.
fjörð að kvöldi dags 30. des. síðast-
liðinn og sáu hann margir menn.
Dimt var af þoku í lofti en hríöar-
laust. Sáu menn þá ljósglampa marga
og sterka í norðausturátt frá Akur-
eyri. Var sem kastað væri sterku
leitarljósi um fjöllin austanmegir.
Eyjafjaröar noröarlega meö. svo
sterkri birtu, að greinilega sáust bæir
og landslag og að sögn mun skýrara,
en þegar sól skín sem bjartast. Sáu
menn yfir bregöa þessu ljóshafi
mörgum sinnum, en skamma stund í
hvert sinn. Ættu náttúrufræðingar
aö skýra þennan fyrirburö, ef þeini
er það unt. — 1 «
Hásævi mikið varö viö íslands-
strendur um jólin, svo aö þvílíkt er
ekki í manna minnum. Hér norðan
lands fór saman hásævi og ofsaveður
af austri aðfaranótt 3ja í jólum-
Var áður getið um að sjór gekk yfir
allar götur og geröi nokkrar skemd-
ir hér á Akureyri. Þó kvaö miklu
meira að þessu sjávarfljóöi í Ólafs-
firði. Þar gekk sjór óbrotinn á
land yfir þorpiö og geröi mikinn usla.
Veröur siðar skýrt nánar frá þeim
atburðum.
— Dagur.
Akureyri 3. febrúar 1925
Nýlega er dáinn Davíö Ketilsson,
faðir Hallgríms Davíössonar hér í
bæ.
Góðir sjómenn og gott skip. Dagur
kynti sér, hversu ferðum Goöafoss
hefir veriö háttað á liðnu ári. Skip-
ið fór allar áætlaöar feröir á árinu og
náði áætlun á síðustu höfn. Þá var
það búiö að koma við á 90 aukahöfn.
um á árinu. Mun vera einsdæmi í
íslenzkum siglingum, aö svo rösklega
sé aö verið og er þetta glöggur vott-
ur þess, sem hér hefir verið áöur
sagt, að Goðafoss er frábærlega gott
skip og skipshöfnin einvalalið. Styður
þetta og enn það sem hér hefir verið
haldið fram að slikar kröfur til skips
og skipshafnar eru svo djarfar, að
eigi verður við þær búið til lang-
frama. — (Dagur).
Tíðarfarið. — Brugðiö er nú til
strangrar vetrarveöuráttu. Geröi
norðanhrið um áramótin meö mikilli
fannkomu. Birti upp á sunnudaginn
meö miklu frosti. — (Dagur).
um tegundum,
♦♦♦ og allskonar aðrír strikaðir tiglar, hurðir og gluggar. ♦!♦
♦♦♦
KomiS og sjáiS vörur. Vér erum ætíS fúsir aS «,♦♦
sýna, þó ekkert sé keypt. ♦♦♦
* ♦!♦ TheEmpire Sash & Dood Co. f
♦♦♦ Limited.
♦♦♦ HENRY AVE. EAST. WINNIPEG. Y
<*► '*
♦^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦-♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^♦♦^♦♦^♦♦^♦♦J*’
Nýjar vörubirgðir Timbur, Fjalviður af öll- ♦*♦
®--------- iim tes’nrrlnm geiréttur
f
f
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦^
f
♦:♦
f
f
♦:♦
KOL! - - KOL!
HREINASTA og BEZTA TEGUND KOLA.
Bæði til HEIMANOTKUNAR og fyrir STÓRHÝSI.
Allur flutningur með BIFREIÐ-
Empire Coal Co. Limited
603 Electric Ry. Bldg.
Sími: N 6357—6358
4
f
f
♦;♦