Heimskringla - 11.03.1925, Blaðsíða 5

Heimskringla - 11.03.1925, Blaðsíða 5
WINNIPEG 11. MARZ 1925. HEIMSKRINGLA 5. BLAÐSIÐA kveöna, aö römm er sú taug, er rekka dregur fööurtúna til, heldur er þaS lika bending um þaö, að þeir höföu að einhverju aS hverfa, ööru en kot. ungskap og fásinni heima fyrir. Ef þaö er satt, aö Gunnar á Hlíöarenda hafi átt kost á aö mægjast viö Há- kon jarl SigurÖsson og Kjartan Ól- afsson viö Ólaf konung Tryggvason, cn báöir hafnað slíkri upphefö, til þess aö komast heim til íslands, þá eru þaö óneitanlega merkileg dæmi mnan um mörg önnur. En séu þessi atriöi ekki sannsöguleg þá eru þau atS minsta kosti vottur þess, hvaö sagnariturunum þótti sennilegt, eftir reynslunni á öðrum íslendingum. Það yrði vitanlega alt of langt mál, ef ég ætlaði í kvöld aö fara aö gera ykkur þess grein að fullu, hvert er- 'udi forfeöur vorir hafi átt til Islands. F*g skal nú aðeins bæta því viö, aö l)e'r áttu það erindi, að bjarga frá giötun hinni göfugu tungu, sem töl. var um öll Norðurlönd á land. uámstíð íslands og aö færa í letur k*kur, sem eru jafnungar enn i dag, °S þegar þær voru nýritaöar — bæk- Ur> sem sumar geyma í sér saman- Þjappaðan vísdóm og lífsreynslu ald- ar sinnar, aðrar ritaöar af svo mikí 'N' Irásagnarsnild, aö þær eru enn í da? hin veglegasta fyrirmynd — ^®kur, Sem 600 árum eftir aö þær v°ru ritaðar uröu þjóö sinni sterk. asta lyftiafliö til nýs gengis, nýrra v°ua, nýrrar frægöar. Þeir áttu á- reiÖanlega mikiö og gott erindi, for- fe®nr okkar, sem námti ísland. Og kjartanlega óska ég þess, að erindi ^slendinga til Vesturheims veröi ekki óveglegra. ætla aö benda ykkur á annaö 'andnám, sem gerist um sama leyti og Pa® íslenzka. Landar og vinir og frændur islenzku landnámsmannanna fara til Frakklands. Þeir kúga keis- arann til þess að láta af hendi viö sig r'ki á Noröur-Frakklandi. Þeir gera ^tta riki voldugt og færa þaö út "nthverfis sig. Þeir drekka í sig alla tá þekking og alla þá prýöi, sem fyr- lr var þar í landi, og auka hvort- tve?gja aö stórum mun. Þeir koma a stjórnsemi i landinu, sem þar haföi lengi veriö óþekt. Þeir taka upp ^rönsku sem tungu sína, en þeir gera "ana að margfalt veglegra máli en ^ún haföi verið. Þeir koma upp ^ýrri löggjöf og nýjum bókmentum. **eir leggja niður ofdrykkjtina, sem ^r eins og faraldur noröan til í ^orÖurálfunni um þær mundir, og verÖa glaesilegustu og kurteisustu r'ödarar veraldarinnar. Þeir veröa ’Uestir piælskumenn' og slýngustu Samningamenn Noröurálfunnar. Og ^Ugmestu hermennirnir eru þeir. P' •'un stofnar konungsriki suöur á taliu. Annar leggur ttndir sig Eng.. land. *^*ru vinir minir! Mér finst hugi na>mt fyrir þjóð, sem er ung í landi, a® athuga slíkar fyrirmyndir, og þá ekki sízt fyrir þá, sem eru ungviði ^eirrar ungu þjóðar. Eg veit það vel, ^vað þ;g eigið ólíkt aöstööu þvi, sem ^orfeður vorir áttu, þeir seni leituöu Vestur til íslands. eruö ekki einir í landi, eins og ^eir voru, þegar þeir voru komnir í Sltt landnám. Það er nú eitthvaö a«n- a^. í>ið eigiö hér aöall. aö keppa við ^"gilsaxana, sem hafa reynst allri Veröldinni í meira lagi örðugir keppi- ^atitar. Einn andríkttr maðttr heinta a íslandi hefir líkt þeim keppileik ýþkar við þaö aö kveöast á viö fjandann. Þiö vitiö auövitað, að |Oenn hafa hugsaö sér hans satan. lsk,u hátign í meira lagi hagmælta, e,ns °g menn hafa yfirleitt ekki hugs- ^r þann karl sem neinn atgervis- ausan aumingja. Þaö var ekki e'glum hent aö þreyta skáldskapar- íst við hann — allrasízt þegar ttm PaÖ var kept, hvort skáldiö ætti að Vera eign kölska aö eilifu, ef þaö ýr®' undir. Þjóðsögúrnar okkar ^Sja frá tveimur gáfumönnum, sem ^yttu þennan leik. Annar var Kol- •nn Jöklaskáld. Hiann sat í tungls- I°si með óvini mannkynsins á hárri ettasnös. Undir var gínandi brim. arna sátu þeir og botnuöu vísur, J|Vor ^yrir öörum, — þangað til Kol- .e'nn kvaö kölska svo afdráttarlaust ^jkútinn, að óvinurinn steyptist ofan kjarginu í eina brimölduna, og það upp frá þvi, aö viö Kol- . 'n gat hann ekki átt. Hitt skáld- ' Var Sæmundur fróöi. Hann ætl- . 1 a® komast i hann krappan einu s,nn', þegar þeir voru aö yrkjast á á tlnu. ‘Nunc bibis ex cornu”, segir kölski. Sæmundi hugkvæmdist ekki neitt latneskt orö, sem rímaöi móti “cornu”. Svo að hann greip til ís_ lenzkunnar og rímaöi á móti því “fór nú”. En svo mikill lærdóms- maöur var hann’ segir þjóðsagan, aö hann gat sannað kölska þaö, aö “fór nú” væri latína — sem enginn maður annar hefir vist getað, hvorki fyr né síðar. Eg veit þaö líka, að ykkur hefir ekki verið fengið í hendur neitt riki, eins og frændum otkkar í Frakklandi. Siöur en svo. Islendingar voru ekki yfir aöra settir, þegar þeir komu hingaö fyrst. Eg man sjálfur þá tið, þegar þaö var einkum hlutskifti Islendinga í þessum bæ, aö vinna þau verkin, sem örðugust voru og óvirðu- legust þóttu. Þeir hafa engu haft fyrir sig aö beita, nema likamlegu og andlegu atgervi. Mér sýnist margt benda á þaö, aö þeir ætli að eiga mik. ið erindi til þessarar heintsálfu. Þejr eru aö sýna þaö, að þeir eru Eínigilsaxanum jafnsnjallir, 'eins Jog skáldin í þjóösögunum sýndu þaö, aö þeir voru ekki ósnjallari en sjálfur fjandinn. Og vitanlega er þaö ekki neitt smáræði. Eg geri ráö fyrir, aö til séu þeir menn, sem þyki þaö nóg, og telji Islendinga geta, með þeirri reynslu og meðvitund, með góöri samvizku horfiö inn í mannhafiö hér. Þeim mun þykja þaö rnikið erindi, aö taka hér upp samkepnina við ver. aldarinnar dugmestu þjóö, sýna það, að íslendingar séu færir um þá sant. kepni, og veröa svo alveg eins og þeir aðrir menn, sem hér búa. Vit- anlega er þaö sæmilegt erindi — og ég kannast viö þaö. En einhvern veg- inn er þaö svona, aö mér finst þaö ekki nógu veglegt erindi Vestur-Is. lendingum. Norðmönnunum í Nor- mandt fanst þaö ekki nógu veglegt sér. Eg hugsa mér aö Vestur-íslend- ingar standi þeim ekkert á baki að andans atgervi. F.g efast ekki ttm þaö. aö Vestur.íslendingar muni koma ýmsu merkilegu til vegar hér, landi. En ef þau áht'if bera engin eins og aðrir myndarmenn í þessu merki uppruna þeirra, ætternis, gáfnafars, séreðlis, ef þau bera ekki á sér nokkurt mót hins göfuga kyn. stofns þeirra, ef þar konta ekki fram neinar hugsjónir, sem eigi sérstak. lega ætt stna að rekja til íslendings- eðlisins, þá finst mér ekki aö íslend- ingar hafi notið sín i þessu landi að fullu. Þá finst mér ekki, að erindi Islendinga til Vesturheims hafi orö- ið jafh-veglegt og erindi forfeöra vorra til Islands og erindi frænda vorra Þl Frakklands. Eg ætla ekki aö fara áð fjölyrða um þatt verkefni, sem fyrir ykkur kunna aö liggja í þessu landi, sem vesturAsIenzkum mentamönnum. Þiö verðið vitanlega glöggskygnari á þau, þegar þið fariö að athuga þaö mál, en ég get verið með mínutn ófull- komna kunnugleika. En ég vona, að þið takiö því ekki illa af mér, þó aö ég minnist á eitt eða tvö atriði. Eg get ek'ki stilt mig itm aö minn- ast á vanþekkinguna úti um veröld- ina á því landi og þeirri þjóð, sem þiö eigið kyn ykkar til að rekja — vanþekkingu, sem er eins hér í Vest- nrheimi og nokkurstaðar annarstað- ar. Eg geri ráð fyrir, aö þið hafið orðið vör viö hana, og aö stundum hafiö þig brosað að henni, og stund- um hafi ykkur gramist hún. Eg ætla aö segja ykkur frá einu atviki, sem fyrir sjálfan mig hefir komið. Eg var á ferð á einu Atlants. hafsskipinu. Nálægt mér við borðið átti sæti fyrirmannleg kona, vel búin. Við höföunt ekkert saman talaö, en ég hafði hlustaö á samtal hennar viö aöra menn, og heyrt á því, að hún var frá Toronto, og aö bróðir hennar var þingmaður t Ottawa. Hún haföi áhuga á stjórnmálum og þaö var auðheyrt aö hún haföi töluverða mentun. Einn daginn stóð ég út á þilfari og var aö horfa á sjóinn. Þá kom þessi kona til ntín og gaf sig á tal við mig. Þegar við höföum tal- aö dálitla stund saman, spurði hún mig, hvaöan ég væri. — “Frá ís- landi”, sagöi ég. — “Oh, how inter. esting!” sagöi konan. “Segið þér mér, hvaöa mál er talað á IsJandi?” sagöi hún svo. — “íslenzka”, sagði ég. —“Oh, of course”, sagði konan. “En ég á ekki við the natives”. — “The natives?”1 sagði ég. — “Já,” sagði konan. “hvaöa mál tala þeir, sem ráða yfir landinu? Hvaða m\l taliö þér?” — “íslenzku”, sagði ég. — Hún fór aö athuga mig nokkuð alvarlega, eins og hana langaði til aÖ komast til botns í því, hvers konar spjátrungur þetta væri sem hún hefði komist í tæri við og væri aö henda eitthvert gaman að henni. — “Heyrið þér”, sagði hún þá nokkuð einbeitt- lega, “þér misskiljiö mig víst ein- hvern veginn. Eg veit nokkuð um Island. Eg veit að the natives grafa sig inn í hóla og klæðast ekki öðru en sauðagærum. Þeir tala auðvitaö íslenzku. Eg er ekki aö spyrja um þá. Eg er að spyrja um hina”. — Eg fór þá að reyna að koma henni í skilning um, að þekking hennar á ís. landi virtist vera nokkuð í molum. Þessir “natives”, sem hún væri að tala um, væri þjóðin, sem í landinu l>ygg' og yfir því réði alveg eins og t. d. Englendingar yfir Englandi. Þessir “hinir” væru engir til. ÍSlend- ingar græfu sig ekki inn í hóla.og gengju ekki í sauðagærum. Þeir væru gömul mentaþjóð. Tunga þeirra væri engin skrælingjamállýska, eins og hún virtist ætla, heldur væri hún elzta bókmentamál Norðurlanda. Og eitt- hvað fleira tíndi ég til. Hún hlustaði á mig og sagði ekki nokkurt orö, meðan ég lét dæluna ganga. — “Hvaða maður eruö þér? Hvað gerið þér yður að atvinnu?” sagði konan þá. — Eg sagöist vera rithöfundur. — “Hverskonar bækur skrifið þér?” spurði hún. — “Hinar og aðrar bækur”, sagöi ég. “Mest samt skáldsögfur”. — “Oh” sagöi hún með kuldalegu skilningsbrosi. Hún sagði ekkert annaö en þetta Oh ! En þaö Ieyndi sér ekki fyrir mér, hvaö í þeirri upphrópun var fólgiö. Hún var eins og heil ræða. Nú hafði hún Bandaríkjunum muni ekki vera jafn. miklir örðugleikar á að fá þvi fram- gengt eins og flestir gera sér aö lík- indum i hugarlund, og aö ef til vill standi mest á því, aö prófessorsefnin vanti. Einn maður hefir sagt mér það, að honum hafi verið boðið pró- fessorsembætti í Bandaríkjunum, ef hann vildi fara til Islands og taka próf í íslenzkum fræðuni í Reykjavík. Eg leyfi tnér að benda á þetta, sem at. hugunarefrili fyrir vestur-ísjenzka mentamenn, því að ég sé, aö það er sannarlega þess vert, að gætur séu gefnar áð þvi. Eg fór héðan vistferlum fyrir 30 árum. Eg kom aftur eftir 12 ár, og ég sá, að miklar voru breytingarnar. Síöan. eru liðin 17 ár, og enn er ég hingað kominn, og enn sé ég, aö breytingarnar eru mjög miklar, og yfirleitt gleöilegar. Eg ætla að koma aö minsta kosti einu sinni enn. Þaö er nú farið að síga svo á seinni hlut. ann fyrir mér á þessari jörð, að ég geri ekki ráð fyrir, aö ég komi í þessum jarðnesku umbúðum. En ég hefi svo oft til Vestur.IáLend- inga hugsað á Islandi, að ,eg get ekki annað hugsað mér, en aö hug- urinn hvarfli einhverntíma til þeirra, eftir aö ég verö kominn inn í annan heim. Og hafi ég þar það farfrels|, j sem ég vonast fastlega eftir, þá ætla 1 ég aö koma til ykkar frá þeim bú- •stöðum, sem ég verð þar í. Þó aö þið getið þá ekki séö mig, og þó aö ég geti þá ekki ávarpað ykkur, þá vona ég aö fá þá mikið gleðilegt að sjá hjá ykkur, þvi aö ég efast ekki ttm framfarir ykkar og gengi i þess- ari heimsálfu. Meðal annars, sem r v , - • ... mér þætti gaman aö sjá, væri þaö, fengtð skýrtnguna a öllum þeim ó- „ , . , , e | að þtð væruð sem flest orðtn protes- sanntndum, sem eg hafö. yfir hana I . -s,enzku yig háskdla j þessari helt Og , sama btl, hvarf brostð af heimsálfu> og aS yfirkitt hefSi Vest. andhtinu a konunn, og sv.pur.nn ur.ls]endingum auSnast a« fara með varð allttr að vanþoknttn. Mttnnurinn 1 . .. f l;. - __ c,~nA _ I stnn ættararf eitthvað ltkt og tfæna- sagð, ekkt nokkurt orð. Eni svip. j um yorum . Normandi tókst að fara ttrtnn sagð, metra en mörg orð hefðu ^ þann arf> sem þeif hofSu haft x Han" Sag?,i mér Þafí’ aö heiman með sér frá Noregi - að þo að það kunn, að vera sæmilega auSnast ag margfaIda hann og láta ’ hann lyfta ser upp til þetrrar gang- alltr vita, að aldret haft gerst, þa se! , , „„ , , * ••• --•„, .v„ ^ I semdar og þess gengis og þetrrar það mjog otilhlýöilegt og tlla til 1 , „ . , . f . . ! frægðar, sem engan getur dreymt um ftindtð aö vera uti a regtnhaft að fylia tneinlattsa farþega með ósann. indum. Og hún sneri sér frá mér og leit aldrei við mér, þar sem eftir var ferðarinnar. Eg gæti fylt hjá ykkttr heilt kvöld af sögum um slíka vanþekking á þvt landi og þeirri þjóö, sem þið eigiö uppruna ykkar aö rékja til, ^ögum, sem gerst hafa í minni viðurvist, í ferðum mínum hér og þar ttm lönd- á þessum tímum. Ur bréfi. .... “I Madison, Wiscounsin er bókmentafélag (Literary society), sem Yggdrasil heitir. Félagsmenn eru norðurlandamenn, mest Norömenn. Á in. Eg geri ráð fyrir, aö ykkur þvki j f'tndi sínum þann 14. febrúar, hafði slík vanþekking óþolandi hér í álfu. S fé,aS Þetta bók Laru Salverson, The Og mér finst það sajmdarhlutverk I Viking Heart, til umræðu. fyrir ykkttr að eýöa henni. ! Mr- Thorkelsson, ver.kfræöingur, Eg ætla að minnast á eitt verkefni j s^öi utdrátt ur sögunni. Sagöi hann annað, sem mér finst bíða vestur. ! einni? frá nokkrum atriðum úr land- íslc^zkra mentamanna — og svo ætla > námasö^> Islendinga hérna megin ég ekki aö þreyta ykkur á fleirum. Það má deila um það, hvað lengi sé hafs. Honuni fórust vel orð um-ís- lendinga, og kvað söguna snertir, gaf hugsanlegt að tslenzkan geti haldið bann öllum sem viðtsaddir voru hug- sér hér sem dagleg tunga þeirra manna, sem af íslenzku bergi eru brotnir. Það kann jafnvel að mega mynd, sen> mun hvetja til lesturs bók arinnar. iÞar næst las Mr. Barten, fyrrum deila um þaö af nokkurri skynsemd, j r'tstjóri dagblaösins “Ihe Wiscounsin hvort fyrir því sé hafandi aö halda State Journal, upp frumsaminn rit. henni viö hjá almenningi, þó að ég j (,óm um sögitna. Ritdómurinn var sé ekki í neinum vafa um, hvernig i mjög ítarlegur um bókina og lista- eigi aö svara þeirri spurningu. En H'Idi sögunnar. Hann lauk lofsorði um hitt verður ekki deilt, að íslenzk an er göfug tunga, og að það er Vest 1 á bókina, og taldi hana jafnast við beztu nútíma skáldsögur i þessu landi. Þar sem fyrrihluti bókarinnar er rit- aður t Iíkum anda og norðurlandabók. ur-Islendingum sæmd, aö forfeður þeirra hafa talað og ritað, og aö frændur þeirra á íslandi tala og rita j mentir, en siöari hlutinn líkari Vest svo veglegt mál. Það liggur þess j urheims hókmentum, taldi ritdómar vegna þráðbeint viö, að vestur-ís. j inn bókina brúa þann mismun sem lenzkir mentamenn vinni aö því af • á Evrópu og Ameríkönskum bókment- öllum mætti, aö gera hinum miklu um er. Félagsmenn, sem á fundipum voru, eru flestir mentamenn og meiriháttar borgarar þessa bæjar. Borgarstjórinn læknar og lögmenn voru viöstadd. ir. En eins fundarmanna finst mér á- stæða til aö geta frekar þessi maður er prófessor Qlson, forstöðumaöur Noröurlanda tungumála og bókmenta- deildar Háskólans í Wiscounsin. I fyrsta sinn er ég hitti próf.i Olson, heilsaði hann mér meö aö bera fram “Eldgamla Isafold” og “Þú nafnkunna landið”. Próf. Olson talaöi á fund- inum og mintist nokkra íslendinga, sem hann hafði kynst. Þessir íslend- þjóðum, sem þeir eiga daglegt sam- neyti viö, þetta kunnugt, og^beita orku sinni til þess að koma íslenzkunni hér í landi til þess vegs og þeirrar viröingar'; sem hún á skilið. Eg veit, að þetta er vestur.íslenzk- um mentamönnum mjög hugleikið. Eg er ekki að nota þetta tækifæri til þess að skofa á menn hér í þessu efni. Þess þarf ekki. Eg er aö nota tæki- færiö til þess að þakka fyrir þann hug, sem menn bera til þessa máls. Eg heyrði þaö á þingi Þjóðræknis. félagsins, aö það félag er að vinna að því að koma íslenzkunni inn í hina æðri alþýöuskóla. Eg veit aö j ingar voru: síra Jón Bjarnason og jafnframt vakir þaö fyrir mönnum aö j frú Lára, Jón Ólafsson og síra Hans fá stofnuð prófessorsembætti við sem flesta háskola til þess aö þar verði tslenzka kend og önnur íslenzk fræöi. Thorgrímsen. Hann hafði verið hjá síra Jóni og frú Láru, er þau voru hér í Madison. Þessara manna mint- Það er sannarlega göfugt verkefni | ist hann með virðingu og vinsemd. og óumræöilega mikils vert. Fullyrt j Frá atviki sagöi hann er hann og síra hefir verið viö mig, aö sumstaðar í Hans höíöu verið saman í skrúð- göngu, þegar mannfjöldinn söng “My Country ’Tis of Thee”, þá sungu þeir “Eldgamla Isafold”. Við vorum tveir landar þarna, fé. lagi minn, Jónas Sturlaugsson og ég Það var okkur ánægja að heyra hvaöa álit Islendingar njóta á meðal þess- ara manna. Sumir af fundarmönnum höföu aldrei séð Islending fyr, en aðrir voru persónulega kunnugir nokkrum af eldri kynslóöinni. Er ég las The Viking Heart var ég Mrs. Salverson þakklátur fyrir hvað hún hafði gert meö sögunni fyrir landa, en jsúðan ég var iii þjessum fundi hefur mér fundist, aö hún eigi sérstakan heiður skilinn af íslend- ingpim. University of Wisconsin. 1. marz 1925. Árni Helgason. MKS B. V. ÍSFELD PlanlNt A Teacher STUDIOt 606 Alverstone Street. Phonet B 7020 SULTUR. Hefirðu séð han sitja við dyrnar — sultinn? Hann glápir grænum glyrnunum á ólánsins örvasa grey, eins og úlfur á skelkaða bráð. Hann læðist um híbýlin hráköld og rök. Hann hímir í skotunum. • Hann vælir og orgar um andvaka ngetur. Hann urgar í maganum og klónum læsir í kvið, eins og köttur, sem stekkur á mús. Hann læsir hrömmum um lémagna skrokkinn, svo linast hver vöðvi og taug og hrollköldum svita um hörundið slær og hrygla um brjóstið fer. Svo eltir hann aumingjann eilífan daginn. Hann s'væfir alt siðferðis þrek. Hann særir fram lægstu hvatir. Hann elur á öfund og heift til alls — til alls, sem á málungi matar. Og svo kemur óskin ill og flá um uppreist gegn hégóma réttvísi, að stela, að myrða, að ræna og rupla þá ríku. En samvizkan segir: Nei! Heldur skal falla með heiðri úr hor, en raska mannlegu réttlæti. Réttlæti! Ha! ha! .. .. Heyrum á endemið! En þráreyndin þurlega hvislar: þetta er vegur lífsins. — Sá, sem leggur fram alt sitt lið, mun launin hljóta um síðir. Hvert pund, sem var aflað og eflt, skal ávaxtast við hverja þraut. Ó, aflsins guð, þú lífsins lind, ó, legðu þyngsta krossinn á herðar mér, og höfuð mitt með heljar-þyrnum krýndu og skírðu ungan anda minn « í eldi, svo ég verði frjáls! og hlutdeild fái í veldi og valdi þínu. Það stáQ, sem hamrast steðja á, það stinnist við hvert biljungs högg. Svo harðna skyldi‘ og heilbrigð sál við hverja raun. Hafirðu1 ei séð hann sitja við dyrnar — sultinn, þá vona ég drottinn vægi þér *, frá voðanum, kæra sál. S. F. 2 ág. ’24. Magnús Á. Árnason. Vinnuhjú fyrir bændur Nú er verið að gera sérstakar ráðstafanir til að útvega þeim sem vilja Hjú til bændavinnu frá ÞÝZKALANDI. UNGVERJALANDI. PÓLLANDI. og öðrum löndum í Mið-Evrópu. Ef þér biðjið um vinnuhjú frá Bretlandi eða Skandinav- isku löndunum, væri gott áð þér segðuð um leið hvort þér mynduð taka fólk frá Mið-Evrópu, ef hitt væri ekki fáanlegt. Fáið eyðublöð til notkunar hjá næsta stöðvarstjóra, eða skrifið á íslenzku til DAN. M. JOHNSON, Western Manager, Colonization and Development Department, Room. 100, Union Station, Winnipeg-

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.