Heimskringla - 18.03.1925, Blaðsíða 2

2. BLAÐSEÐA
HEIMSKRINGLA
Vesturheimsferð
Pistlar frá
STGR. MATTHÍASSYNI.
AUSTUR UM HAFIÐ
á 3ja íarrými.
Sérstaklega ritaðir fyrir
“H cimskringlu’’.
I.
..... Eg hafði eytt svo miklu fé í
New York, aö hart var oröiö á, aö
þaö sem eftir var entist mér heimleiö.
is. Þessvegna afréð ég aö kaupa ó-
dýrasta far, sem völ var á yfir hafið,
en sem jafnframt gæfi mér kost á
að koma við á Englandi og skreppa
til London. Eftir marga snúninga og
fyrirspurnir á skrifstofum eimskipa-
félaganna, 'komst ég aö þeirri niöur.
stöðu aö ódýrast væri aö fara meö
skipum Holland - Ameríkulínunnar.
Hjá því eimskipafélagi gat ég feng.
iö farmiða er gaf mér kost á aö kom.
ast til Noregs en koma við á Eng.
landi, feröast þvert yfir landiö til
Newcastle, og þaðan meö norsku skipi
til Bergen á 3. farrými. Kostaöi far-
miðinn aöeins 95 dali. Meö þvi aö
vera á 3. farrými sparaði ég 30 dali
(eöa um 240 krónur eins og gengið
var þá). Þarna get ég þá fyrirhafn-
ariítið unniö mér aftur inn 30 dalina,
sem svarti þrællinn stal frá mér í
Edmonton, en samt var ég hálfhik.
andi viö að velja 3. pJáss, því ég var
orðinn svo góöu vanur.
Gunnar bróöir haföi reyndar eggjaö
mig á aö spara mér skilding á heim.
leiöinni meö því aö ferðast á 3.
plássi. Hann hafði sagt, að þar væri
fullþrifalegt aö vera og nógur matur
og góður, en þó tók hann þaö fram,
aö réttast væri aö skifta sér sem minst
af samferðamönnunum á þvi plássi,
því oft væri misjafnir sauðir þeirra á
meöal og jafnvel úlfar. Hinsvegar
bót í máli, aö á austurleiö væru
, venjttJegai fáir farþegar, einkum á
þessum tíma árs.
Mörgum dögum áöur en skipið átti
aö fara fór ég um borð til að kynna
mér plássið. Eg hitti þar brytann
meö boröaJagða húfu og silfurlita
hnappa. Hann talaöi bæöi ensku og
þýzku og frönsku, tók mér sérlega vel,
sýndi mér öll híbýlin og hét því aö
láta fara vel um mig. AÖ vísu sá ég,
aö mörg þægindi vantaði, en hanrt
hét mér að ég skyldi búa þar einn
(það var 4. manna klefi), og þá var
ég ánægður.
i
Skipiö var næstum helmingi minna
aö lestatölu en Berengaria (aöeins 27,
000 smálestir), sem ég fór meö vest-
um hafið. Eigi að síöur var þaö
myndarlegur knör og furÖu rúmgóö-
ur Munurinn mestur á dýptinni.
Fjórar bygöir voru í skipinu í staö
sjö í Bergengaria, en breiddin var
svipuð og Jengdin full forsvaranleg,
svo aö jafnvel á þeim hluta þilfars.
ins, þar sem þriöja farrýmis farþeg-
um leyföist aö ganga, mátti fá sér
allgóðan göngutúr.
“Nieuw Amsterdam” heitir skipið,
í höfuöiö á höfuöborg Bandaríkjanna
áöur en Englendingar endurskiröu
hana og kölluðu hana New York. Því
Hollendingar stofnuöu borgina (1612)
og áttu hana nokkurn tima eins og
fleiri nýlendur er Englendingar rændu
frá þeim (1664).
Fyrstu tvo dagana var hlæjalogn
og sólskin. Eg var oftast á þilfari
til aö teiga i mig tæra, svala sjóloftiö.
Og mér fanst færast í mig nýtt fjör
og kraftur.
Eg gleymi aldrei þeim góöu við-
brigöum aö koma út á sjóinn í slíkt
ágætisveðfúr log heiðríkju úr kola.
ryki stórhæjanna og kulda-drunga-
lofti sléttunnar endalausu, sem ég
haföi verið aö sveima um. “Þalassa
— þalassa”: (þ. e. sjórinn — sjór.
inn) kölluöb jliðsmennárn|r hans
Xenofons foröum, þegar þeir eftir
langt villuráf um háslétturnar í Litlu.
Asíu komu loksins auga á hafið. Þeir
grétu af gleði og veltust um af fögn-
uði. Svipuö tilfinning greip mig
þegar ég kvaddi New York og komst
á flot út á speglandi sœ. Og svipað
finna margir Vestur.íslendingar, sem
búa inn á ^léttunum þegar ; Jþeir
koma austur eöa vestur aö Ameríku.
ströndum. Þetta er sjálfsagt ein af á-
stæðunum til þess aö fleiri og fleiri
eru aö flytja sig úr innhéruðum
Kanada vestur aö Kyrrahafsströnd.
Eé hélt aö sjóloftið ætlaöi aö gera
mig að nýjum og betri manni. Svo
snögg og þægilega hressandi voru á-
hrifin. Þó entust þau ekki lengur en
svo sem tvo daga. Eg hefði óskaö
aö þau hefðu varaö eilíflega. En
svona er þaö með gæöi þessa heims,
þau hrifa í bili og svo ekki meir. Þaö
er meö hreina loftið eins og kaffi.
Þaö hressir um stund en ekki stöð-
ugt. Þaö er gott aö fá góöan kaffi-
bolla þreyttur og illa upplagöur, en
úr því hjálpar Htið aö svelgja í sig
hvern bollann eftir annan. Eftir ei-
líft ryk og drungaloft verkar hreina
loftiö eins og bezti lifselíxír, örvar
brunann í blóöinu svo aö lífið bloss-
ar upp líkt og ljós í loftillu herbergi,
þegar opnaðar eru gættir og gluggar.
En þessi áhrif eru takmörkum bundin,
ef þau héldu áfram jafnmegn, mundi
bruninn veröa of mikill í blóðinu og
líffærin ofreynast. Eftir fyrstu þæg.
indin kenna flestir til þreytu, þegar
þeir hafa fengið aö seöja lungun á
hretnu fjallalofti eöp sjólofti æftir
langar innisetur. Líkamsvélin okkar
ér svo gerö, að hún finnur á sér að
of mikið má af öllu gera, líka til-
’færslu tæra loftsins og skrúfar fyrir
einhver spjöld í ofninum. Nú eftir
nokkra daga á sjónum kæri ég mig
ekki lengur aö soga í mig sjóloftið
og þenja brjóstiö eins og ég geröi
fyrsta daginn. Alt kemst upp í vana
— bæöi gott og ilt. Góöa loftið er aö
visu gott en við) finnum þaö ekki
nema í mótsetningu viö vonda loftiö.
Og líkaminn er undarleg skepna, aö
geta sætt sig viö svo margt og þrif-
ist jafnvel furðanlega viö margt, sem
er miklu verra en gott. Og langt,
langt frá því aö geta heitiö hcst. Er
þaö ekki furðulegt aö margir stór.
bæjarbúarnir í kolaloftinu skuli geta
veriö jaf» heilbrigðir og sjómenn.
'irnir eöa fjallabúarnir?
Þaö er enginn vafi á, aö hreint
loft og sólskin reynist okkur Noröur-
landabúum læzta heilsuráð gegn
mörgum sóttum ekki sízt berklaveiki.
óvíöa í heimi er loft tærara og sól-
skin bjartara en á Balkanskaganum.
'Þó eru þeir aö drepast úr tæriagu á
seinni árum, meir en víöast hvar
annarstaðar. —
III.
3. farrými liggur aftast í skipinu.
Framan viö þaö kemur yfiiibygging
skipsins meö 2. farrými fyrst og þar
ofan viö 1. farrými, og þar fyrir ofan
er aftur lyftingin með stjórnpallinum.
3. farrými er þama markaður bás og
urðum vér farþegarnir aö halda okk-
ur við þennan undirheim og aöeins
horfa upp til hinna æöri, en ekki þar
aö koma. Annað pláss, næst fyrir of-
an okkur var til að sjá miklu fínna
en okkar og allir farþegarnir, sem
voru á gangi, miklu betur til fara en
fólkið í okkar hjörö. Frá okkar lægri
bygð var þar til aö sjá eins og man-
hcimnr af betra tagi, en út yfir tóku
fínheitin á 1. farrými, þar fyrir of-
an. Þar var alt sallafínt, eins og væri
í sjálfu himnaríki og skipstjórinn
marggiltur, borðalagður og einvaldur
eins og drottinn alsherjar.
/Þeir voru aðeins 30 farþegarnir á
mínu plássi. Flestir Hollendingar.
nokkrir Rússar og einn franskur karl.
Alt bændafólk og verkamenn. Tvær
fjölskyldur vortt með marga krakka.
Alt var þetta fólk fátæklegt til fara en
ekki óþrifalegt. F.g sýndist bera af
því, hæði í klæðaburði og i því aö
ég var mest gefinn fyrir bókina og
fyrir að skrifa. Það var aö dunda við
hitt og þetta t. d. við spil og dóminó,
konurnar með litlu krakkana a hönd-
unum, en stærri krakkarnir að hoppa
í kring og leika sér. En karlarnir
himdu úti í horni rabbandi saman og
altaf með pipu eða sígarettu í trant-
inum. Allir sýndu mér sérstaka
kurteisi, ekki sízt þjónarnir um borð.
Þeir sáu það á vegabréfi minu, aö ég
var læknir. Það var alveg nýlunda
að nokkur læknir tæki sér far á 3.
plássi. Sjálfsagt Ihugsuðu íþeir að
einhver sérstök neyð heföi rekið mig
á þennan bás, og kendu >hálfgert í
brjóst um mig. Litið gat ég talað
við farþegana, þvi hollensku og rúss.
nesku skil ég ekki. En þeir töluöu
lítið ensku, því þeir höföu verið aðeins
stuttan tima í Ameríku. Franska karl-
inn reyndi ég að tala viö, en mér
reyndist hann svo heyrnardaufur og
andlega volaður, aö ég gafst upp við
hann. Viö þjónana gat ég hinsvegar
talaö margt, þvi þeir töluöu vel ensku
og þýzku, þótti gaman að skrafa og
voru hvitklæddir og þokkalega ti!
fara. Yfirleitt vár öll skipshöfnin allra
geðugusta fólk, eins og vænta mátti
frá Hollandi.
WINNIPEG, 18. MARZ 1925,

Þaö er enginn reykskáli,, engin
lestrar- eða skrifstofa á þessu plássi
og engir þægilegir legubekkir til að
hvíla sig í. Alstaðar stendur: bann-
að að reykja: Het is verboten hie zu
rooken — nema uppi á þilfari. Milli
máltíða gat maöur hafst viö í borð-
salnum og þar tók ég mér sæti á
bekk úti í horni viö eitt matborðið
til að skrifa og lesa. Borðsalurinn
var víöur geymur, jámveggjaður
með járnlofti, allur járnnegldur og
járnbitar óprýddu loftiö og allur var
hann grámálaður. í þessum skála
voru 18 borö, 2 bekkir viö hvert, en
afmörkuð sadti ifyúir 4 ,á (hverjum
bekk. Bekkirnir voru líka úr jámi
en sætin úr tré. Rúmuðust þannig
'144 í salnum. Bláköflóttir dúkar
voru á borðunum þegar matast var.
Maturinn var borinn inn i tinskálum,
sem líktust þvottafötum. Af hvítum
leirdiskum boröuðum viö þó. Matur-
inn var góður og allir fengpi nóg. ÞaÖ
var borðað þri.mælt, og eftirmiödags
kaffi aö auki meö þurru kexi. Á öll-
um málum var framborinn einhver
heitur réttur. Á morgnana egg eða
eitthvaö steikt, og hin málin eitthvaö
steikt eöa áoöiö með átöðugri (til-
breytni. Á hverjum morgni voru á-
vextir og einhver grautur (hafra, hrís
eöa mais) og sömuleiðis fylgdu á-
vextir miðdagsveröi. Þaö var synd
aö segja aö ekki væri nógu boðlegt
hverjum meðalmanni. Alt var þrifa.
lega framreitt, þó ekki gæti boröhald.
iö kallast fínt.
Viö borðiö meö mér sat hollensik
fjölskylda og talaöi eintóma hol-
lensku; ennfremur 1 Serbi, sem taJaði
slitrótta ensku. En þaö reif hver í
sig eins og hann bezt gat. SaJtaða
síld fengum við oft aukreitis. Þaö er
algengur matur á hollenskum heimil.
um. Kerlingin, sem sat hinumegin
við borðið var auðsjáanlega þaulæfö
í aö snæða hana upp á hollenska al-
þýðu.vísu. Stldirnar voru fram.
reiddar í heilu lagi, hráblautar upp
úr tunnunni. Iþún tók sér eina og
eina síld í ‘hönd, skar/ hana aldrei
með hníf, heldur reif hún fyrst af
henni roðið og síðan kjötið af bein-
unum endilörtgum með fingrunum, lfkt
og þegar við rífum kjamma heima
á Fróni. Það var aðeins eitt, sem
mér finst af skornum skamti, það var
útálátið út á grautana. Það var borið
fram í Htilli rjómakönnu og átti aö
endast handa okkur 8, sem við borðið
átum. Sú var þó bót í máli að við
fengum í könnuna einum tvisvar til
þrisvar sinnum ef við báðum um það.
Það voru töluverð vonbrigðl aö
vera innan um 3. farrýmisfarþegá frá
því að hafa verið á 2. farrými á Ber.
engaria eða yfirleitt þessum Atlants.
hafsskipum, því vistin er svipuð á
þeim öllum. Þar situr maður eins og
í góðri veizlu á degi hverjum innan
um prúðbúið, snyrtilegt fólk og þar
var ágætur hljóðfærasláttur viö
hverja máltíð. Hér kom fólkið að
borðinu án þess að halda sér til, þvo
sér eða greiða, karlarnir sumir snögg-
klæddir og kerlingarnar eins og frá
saltfiskvinmi eða lir síld. Og það
hámaði í sig matinn, kjamsaði og
smjattaði og ropaði yfir diskunum.
Það var ekki laust við, að stundum
fyndist mér “nauð aö ferðast meðal
svo heimskra þjóða” -— svo ég vildi
gefa talsvert á milli að fá aö komast
upp á 2. farrými. Hinsvegar sá ég
það, að ef nokkrir kunnugir slægju
sér saman á feröalagi yfir hafiö, þá
væri einskis aö sakna og vistin góð á
3 plássi.
IV.
Það var rúmt um mig i svefnklef-
anum, og fór allvel um mig, en bóm-
ullarábreiðurnar þóttu mér óþægi-
(legar. Hrirtginga'rtæki voru .enlgin
til. Eg hélt það fyrst, en þegar ég
ætlaði að fara að sfyðja á hnapp í
veggnum reyndist þaö vera hvítmál-
aður nagli. Eg verð að gera svo
vel aö fara á fætur og út, til að
biöja um þaö sem vanhagaði kim.
Þvottatækin voru fullgóð en drykkjar
vatn ekkert, og sumt var enn sém
fyrirfanst ekki. Eg hugsaði til allra
bægindanna á “Gullfoas” og Goða.
foss”, þar sem jafnvel er sérstakur
einkennilegur skápur á veggnum, (en
aö vísu ekki til prýðis), í seilings
fjarlægð yfir einhverju rúmi fyrir
ónefndan hlut.
Þegar ilt var í sjó, lá ég fyrir í
kiefanum, því hvergi var þá vistlegra.
I tvo daga var illviöri og ósjór og
talsvert rugg á skipinu. Aðeins eitt
rafljós var uppi í loftinu og ber ekki
betri birtu en svo aö erfitt var aö
lesa. Þó mátti notast viö þaö. Á
morgnana kl. 7 voru allir vaktir. Einn
a{ þjónunum gekk þá um meö stór-
an pjáturhlemm (Gongtgong) og sló
á hann. Mér féll þetta illa í byrjun,
því þetta vakti mig svo fruntalega,
i er hann sJóg á hlemminn rétt viö
j eyrað á mér. Eg kom mér brátt svo vel
I við hann, að hann, aö hann leyföi
mér aö lúra frameftir. Þjónar voru á
I hverju strái, og höföu átakanlega lít.
iö að gera. Tveir þjónar ræstuöu
gólfiö hjá mér og sá þriðji bjó um.
Það var fljótaskrift á ræstingunni
Fyrsti þjónninn staðnæmdist með
1 fötu fulla af sápuvatni utan viö dyrn-
( ar, síðan dýföi hann heljarmikilli
skaftþvöru niður í fötuna, sletti henni
' síðan á gólfiö, nuggaði henni yfir
; þann partinn, sem lá framan viö rúm-
ið, en ekki undir þaö. Fór svo aö
næstu dyrum. Eftir dálitla stunh
kom annar þjónn með þurran klút á
skafti. Hann þurkaði af gólfinu alla
þá bleytu sem ekki hafði þegar guf-
að upp, var fljótur sem örskot og
fór. Viö borðið var sægur af þjón.
um og höföu þeir svo Htiö aö gera,
að þeir hímdu mest allan tímann og
horföu út í bláinn. Hvar sem fariö
var um skipið voru borðalagðir em-
bættismenn, þrifalegir og vel aldir, og
sjálfsagt ve! launaöir. Sama var að
segja á "Berengaria”. Skipaútgerðin
■hlýtur að bera sig vel aö geta kostað
svo marge hálaunaða liöléttinga.
V.
Eftir 9 daga ferö komum við til
Plymouth. Þaöan fór ég til London
og siöan til Newcastle. Eg fór Bvo
I til Bergen frá Newcastle, og hittist
svo vel á, að “Gullfoss” lá þar til aö
far^ til Reykjavíkur.
Eg gat dvalið 5 daga í London og
ailokið ýmsum erindum þar. Þetta
ætlaði þó að ganga erfiðlega. Þegar
ég lenti í Plymouth, vildu þeir full-
trúar Holland-Ameríkulínunnar synja
mér um nokkurn stans í Lundúnum.
Þeir héldu því fram, að farmiði minn
heimilaði mér aðeins viðstöðulausa
ferð í gegnum England, og ef ég
stansaði nokkuð, þá misti farmiðinnl
gildi sitt. Þaö vildi mér til aö ég
kunni nógu vel ensku til aö tala tnáli
mínu. Sá sem seldi mér farraiöann
í New York haföi lofaÖ mér þessu.
Þeir neituöu aö hann hefði haft
heimild til þess. Eg hótaöi þá mál-
isókn og öllu illu, og þá létu þeir und-
an. “Sá hefir alt sem kjafta kann”.
Nieuw Amsterdam hafnaði sig í
Plymouth að næturlagi og vorum vér
farþegarnir þá vaktir til að flýta
okkur í land. Þar var þá verkfall
meðal hafnarverkamanna. Afleiöing-
in af því var sú, að skipverjar'uröu
sjálfir aö afgreiða allan póst og far.
angur í land. Vér farþegarnir urö-
um að hjálpast tveir og tveir, að
koma okkar pjönkum upp að járn.
brautarstöðinni. I>etta gekk þó eins
og í sögu, því vér fengum línaöar
hjólbörur. Svo var að sjá, sem allir
á skipinu sættu sig vel við verkfall-
ið. AJIir þjónar skipsins fengu auk.
reitis atvinnu, vel borgaða af félag-
inu, við að koma póstbögglunum i
land, en vér farþegarnir sluppum viö
að borga fyrir flutning farangurs okk
ar og sýndist þvi í fljótu bragði, sem
slíkt verkfall væri hið ákjósanlegasta
og að allir hafparverkamenn mættu
vel missa sig. En aögætandi var, að
allur lestafarmur skipsins varð að
bíða ósnertur. Hann máttu ekki
skipverjar afferma sjálfir, og skipið
varð aö fara með hann alla leið til
Hiollands. Heföi þvi orðið stryk í
reikninginn fyrir félagið, aö þurfa
bíða með hann óákveðinn tíma og
koma honum siöan til Englands.
Eftir fljóta og meinlausa tollskoð-
un, þaut járnbrautarlestin til London.
Það var 5^-6 tima ferð. Dáðist ég að
hve landið alt á Suður-Englandi var
vel ræktað, öll tún græn isem um há-
sumar og hvergi snjór að sjá. En
hér og hvar meðfram brautinni var
fé á beit og nýbornar æt með lömb-
'um sinum. Þótti mér nýstárlegt að
sjá slikt í febrúarmánuöi. Eg frétti,
að þarna á Suöur.Englandi væri
venja aö láta ærnar bera annaðhvort
1 febrúarmánuði eða í april. Kemur
þar sjaldan fyrir, að fé geti ekki
gengið úti allan veturinn.
Annars var ég fyrir feikna von.
brigðum, að koma til Englands i þetta
skifti. Alt var isvo smátt og fátæk.
Ieg3 í samanburði við þaö sem aug-
að var búið að venjast í Bandaríkj.
unum. Að koma frá risabyggingun.
um í New York til bæjanna á Eng-
GINPILLS
Bakverkir eru vanalega
einkenni nýrnaveiki. Gin
Pills hafa læknað hundr.
uö sjúklinga af langvar-
andi nýrna. og blööru.
veiki. 50c hjá öllum lyf.
sölum og kaupmönnum.
' National Drug & Chem.
• Co. of Canada, Ltd.
Toronto Canada
landi var líkast því, aö vera kominn
til Putalands. Húsin í ensku borgun-
um eru flest aöeins tvær — þrjár
hæðir og göturnar langt um mjórri
en í istórbæjum í Ameríku. Alstaðar
er lægra til loftsins í húsunum, litlar
dyr og lágir gluggar og litil herbergi
í samanburði viö hin geymvíðu húsa.
kyni í stórborgunum vestra. Og járn
brautirnar eru langt um mjórri, og
jarnbrautarvagnarnir nærri því eins
og barnaleikföng í samburöi viö
Pullmans vagnana i Ameriku. Þar á
ofan bættist, aö altstaöar í ensku
bæjunum varö maður var við fátækt
í ýmsri mynd. Hvarveína sást veiklu.
legt fólk, hrörlega til fara, ennfrem.
ur lélegt v|iðhald jafnt á opinber.
um byggingum, sem einstakra manna
húsum og ekki síst hneykslaöi það
aö sjá marga drukkna menn og jafn.
vel drukknar konur slangra um göt.
urnar eöa híma viö búðarboröin í
drykkjukránum. Og algeng sjón að
sjá vínrauð andlit og rauðblá viský-
nef bæöi á dónum og “gentle”.mönn-
um. 1 Ixmdon þótti mér sukksamt á
götunum á kvöldin. Hefi ég nokkrum
sinnum komið þangaö áöur, en aldrei
eins og í þetta skifti orðið var viö
eins mikinn drykkjuskap og nætur-
göltur bæði manna og kvenna.
Eitt kvöld var ég aö fara heim á
hóteliö þar sem ég bjó, tjl aö hátta
(þaö var nálægt Paddington Station
og frétti ég eftir á, aö hverfið þar í
kring væri illreemt mjög fyrir slark).
Þá mætti ég ungri, laglegri stúlku.
'Hún brosti til mín blíðlega, breiddi
faöminn á móti mér og rak aö mér
rembingskoss beint á munninn, áöur
en ég gat komið viö nokkurri vörn.
“Stillingin sem oss er á, ætlaði ai
•verða á förum” — skyldi maöur
halda. En hún var vel drukkin og
bað mig að hýsa sig og gefa sér í
etaupinu. Eg giftur, reglumaður,
læknisfróöur, baö hana afsaka pen.
ingaleysi og skírlífi, bauö henni góöa
nótt, en hún slóst i för með annari
stúlku, sem i þeissu kom aðvífandi,
og var auðsjáanlega samkynja gleöi-
drós.
--------0--------
Stefán M. Olson.
LaugardagBmorguninn 14. febrúar
síöastliðins mánaðar, andaöist að
heimili foreldra sinna norðvestur af
Hensel í Norður.Dakota, Stefán M.
Ólason, mesti myndar og efnis mað-
ur og á bezta aldri.
Stefán heitinn var fæddur þar i
sveit 30. marz árið 1882. Skorti
hann þvt rúmar sex vikur á fertug-
asta og þriðja árið. Foreldrar hans,
sem bæði eru á lífi og búa enn á landi
því er þau námu þar i bygö vorið 1881
eru þau Mathúsalem ólason (bónda á
Útnyrðingsstöðum í Vallahreppi í
Suður.Múlasýslu, ísleifssonar, Finn-
bogasonar, ólafssonar, Finnbogason.
ar, en móðir Mathúsalems og kona
Óla bónda á Útnyrðingsstöðum var
Salný Guðmundsdóttir frá Ekkjtt.
fellsseli og Vaði í Skriðdal, Sigurðs.
sonar) — og Guðrún Þorsteinsdóttir
(frá Egilsseli í Fellum í Norður.
Múlasýslu). Voru þau gefin saman á
Urriðavatni í Fellum, sumarið 1875,
og fluttust þaðan úr sveit vestur sum_
arið eftir, 1876, til Manitoba í Cana.
áa. Settust þau fyrst að í Nýja-
íslandi og var Mathúselem í hópi
þeirra manna er fyrstir námu land
við íslendingafljót. Eftir 5 ára veru
þar fluttu þau suður til Dakota 1881,
— sem fyr segir — námu þar land og
hafa búið þar síöan.
Með foreldrum sínum dvaldi Stef-
án heitinn alla æfi, fyrst í skjóli
þeirra sem barn, en nú hin síðari ár,
sem formaður og fyrirvinna, á búi
þeirra. Hann var hinn mesti dugnað-
ar og atorkumaður, en nú nokkur
síöari árin heilsutæpur. Hann var að
eðlisfari harðger og ógjarn á að
kvarta, svo hann lét þaö lítt á sér
festa, þó til einhverrar meinsemdar
fyndi. Á þessu hau$ti fann hanfl
framar venju til lasleika, var þó á fót-
um þangaö til fjórum dögpum fyrir
andlátið. Sem gefur að skilja á stór-
búi gefast frístundir ekki margar til
skemtana, ferðarlaga eöa félagsmála.
Eina ferð fór hann þó vestur aö
Kyrrahafi, og dvaldi þar um tíma og
“Woodman.reglunni” heyrði hann til,
og báru sex reglubræður hans og
sveitungar hann til grafar. Stefán
var vel skýr og allvel að sér, þó skóla-
vistar nyti hann eigi annarar en viÖ
alþýöuskóla bygðarinnar. Hann var
fremur dulur í skapi en ávalt viðmóts-
þýður og sérstaklega tryggur þar
sem hann tók þvi. Samvizkusamur
var hann og hugsunarsamur um alt
er hann tók sér fyrir hendur aö gera,
góöur sonur og eftirlátur foreldrúm
sínum, er því söknuður þeirra og
missir mikill viö burtför hans.
Svstkini Stefáns heitins er til ald-
urs komust voru níu. Var ein systir
dáin á undan honum, er Salný hét,
bjó hún vestur viö haf og var gift
hérlendum manni, Jordan að nafni.
Einn son eignaðist hún er Tómas
heitir og er nú nær fulltíða aldurs og
hefir veriö alinn upp af móöur for-
eldrum sínum. Hin isystkinin eru:
Jón, kvæntur Arndísi Elmfríöi Jóns-
dóttur, búa þau viö Hnausa í Nýja-
íslandi; Óli, járnsmiöur í Mozart,
Sask., kvæntur Þóru Jósepsdóttur
Einarsson viö Hensel; Sigríður, gift
Jóni Ásmundssyni, búa þau í ná-
grenni við foreldra hennar; Guðrún,
gift Arnóri Jóhannessyni Sæmunds-
sonar, búa þau viö Hallson, N.Dak.;
Guttormur timbursmiöur í Seattle í
Waish., kvæntur Jónassínu Siguröar-
dóttur Björnssonar; Vigfús Bjórgvin,
timbursmiður, einnig í Seattle, Wash..
i kvæntur Karolínu Bjarnadóttur Ste-
phansson; Anna, gift Jóni Jónssynt
Hörgdal, og Skapti kvæntur EJínu
Jónsdóttur Magnússonar. Búa þau
tvö síðasttöldu í grend við foreldra
sína, suöur og austur af HaJlson.
( Útför Stefáns heitins fór fram frá
heimi foreldranna og frá kirkju
Vídalínssafnaðar viö Akra. laugard.
21. febrúar. Ræðu flutti á báðutn
stöðunum síra Rögnvaldur Pétursson
frá Winnipeg. Fjöldi manna var
staddur á báöum stöðum er fylgdi
hinum látna til grafar. Sýndi það
hverra vinsælda hann naut og svo for-
eldrar hans. Hann var jarðsettur í
grafreit Vídalínssafnaöar, þar sem
svo margir landnemar austur bygö-
arinnar nú hvila. Yfir moldum hans
blessa vinir og vandamenn.
l^inur.
Dánarfregn Helgu Hall-
dórsson frá Rangá.
Helga Halldórsson (dóttir) mun
hafa verið fædd kringum 1870 — 11.
júlí. — Foreldrar hennar voru Hall-
dór bóndi Einarsson og Guðrún
kona hans, Pétursdóttir, sem eitt
sinn bjuggu að Fremstaseli í Hróars.
tungum, N.-Múlasýslu á íslandi.
Föður sinn misti Helga ung, og ólst
að mestu upp hjá föðurbróður sín-
um, Halli bónda Einarssyni á Rangá
í sömu sveit. Þegar Helga haföi til
aldur, var hún send á Kvennaskól-
ann á Ytri.Ey á Skagaströnd í Húna.
vatnssýslu. Þaöan fór hún til
Kaupmannahafnar, var fyrst um sinn
á vegum Halldórs bróður sínis, sem
var nokkuð eldri en hún og kominn
þangað á undan henni. í Khöfn var
Helga þrjú ár, nam þar klæðaskurð
og fatasaum, og stundaði þá iön. jafn.
an síðan. Frá Khöfn fór Helga heim
til Islands. En dvaldi þar aðeins ejlk
missiri eða svo. Vestur um haf til
Winnipeg kom hún árið 1900. Þaðan
flutti hún vestur að hafi 1907; var
eitt missiri í Spokane, Wash., en fór
þaðan til Ballard (partur af Seattle),
og var þar síðan.
Samferða vestur urðu þær Helga
H. og frú Björg Lúðvíksson Schou,
og bundu þá með sér þann félags.
skap, sem hélst meðan þær lifðu báð-
ar. Nokkur ár bygðu þær íbúð í
Ballard, en keyptu síðan hús i félagi
og bjuggu þar saman. Var sambúð
þeirra hin bezta og mun varað hafa
í 17 ár. Var þar1 jafnan fyrir að hitta
glaðlyndi og gestrisni á hæsta stigi,
þegar gesti bar að garði þeirra og það
var oft.
Móðir Helgu giftist að fyrra