Heimskringla - 29.04.1925, Síða 5

WINNIPEG, 29. APRIL 1925.
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSlÐA
ÞJER SEM NOTIÐ
TIMBUR
K A U P I Ð A F
The Empire Sash and Door
COMPANY LIMITED
Birgðir: Henry Ave. East. Phone A 6356
Skrifstofa: 5. Gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ÁNÆGJA.
the leniency shown to criminals in
the United States. Be deplores the
synjpathy wasted on, murderers and
other gross criminals, and the fact
that they often escape the gallows.
The train of thought I mentioned
is that this attitude would almost
seem to be a ’ corollary of piety. It
may well be that this is natural —
that genuinely God-fearing meni are
less tolerant, less given to condone
sins than those who despair of at-
taining to holiness here or im.
mediately hereafter. But the charge
I make is this, that those who pro-
fess to love God most dearly are often
most impatient toward their erring
brethren. Nor am I harking back to
these pious monsters of history, the
bishops and cardinals of the Inquisi-
tion, or the kings and dukes of the
middle ages. I am writing with an
eye to our own day and age. My
observations along this line, covering
a long period, bears out this conten-
tion, that non.conformists and even
atheists are not one whit less rich in
6ympathy with the unfortunate, less
ready to lend a helping hand to the
fallen, than those who have found the
’ight of truth in revealed religion.
* * *
I shall cite only one instance of
the truth of this, although many
niore are to hand. I refer to a certain
0
magistrate, the severity of whose de-
cisions is a byword within his sphere
of influence. His áttitude) 'toward
offenders who appear before him
seerns to be this: “If you are not
guilty, why are you before me?” If
found guilty, as they generally are
found, he gives them “the limit”. I
have known him to give first.off-
enders three years at hard labot; for
petty offenses, theft committed with-
out premeditation, and acts of mis-
chief. I have never known him to
show a vestige of human sympathy or
understanding of trfmptation. I dare
say he would have signed the war-
rant of crucifixion without washing
his 'hands, and given Valjean har*l
labor for life. Yet he is so exceed-
ir.gly pious that he would rather go
thirsty than draw water on the Sab-
bath. I am personally acquainted
■with not a few men of this temper.
* * *
Bobby Burns .lamenting the fate of
the homeless/little mice in the furrow
or the broken stem of the daisy; Þor-
steinn Erlingsson singing his love of
the birds and his ready sympathy with
al! the outcasts of nature; Stephan
G. saying a good word for the tares
among the wheat — these may be ex-
ceptions. I would not care to assert
that non.conformists as a class are
sympathetic and the orthodox as a
class hard-hearted. Nothing of the
kind. What I want to say is that
profession of religion is by no means
synonymous with sympathetic under-
standing of anotHer’s troubles. This is
to me the more strange in rhat the
Master Whom they profess was any-
tbing but vindictive. He challenged
the sinless to throw the first stone;
he bade them forgive not seven but
seventy and seven times. He preached
against capital punishment; yet in my
long attendance at His church I have
yet to hear a seconder to that mo-
tion among ordained discipies.
The difference, as I see it, may lie
in this (and this I think is borne out
in the “Lögberg” article of the 16th
April referred to), that the attitude
of orthodox and non-conformist op-
inion towards offeitders against so-
ciety is at wide variance. The true
orthodox places will ov|er heredity
and enviroment, and makes the in-
dividual personally responsible for
what he is and what he does. Hence
the impatience if the individual is rot
equal to the obstacles he meets with
along the way. The non-conformist
instinctively holds that a man's will
is shaped by and subject to his here-
dfty and his environment; that in at
least the larger number of cases he
could not help himself or avoid the
offense because circumstances con-
spired to force him. If this be true
is follows that the erring deserves
only help.
Here, then, is a fundamental dif-
ference in attitudes. One is the re-
rentless bearing down on the unfor-
tunate — the attempt to right one
wrong by committing another equally
great; the other is the extending of a
helping hand to one whom circum.
stances and inherent weakness have
brought down.
Older readers of this may remember
a very considerable controversy that
raged in the eastern and
southern United States about twenty-
five years ago. At the centre of that
controversy was a committee headed
by W. H, Page, editor of the “New
York Forum” and Jater of the “At-
lantic”. (During the war he was U.
S. ambassador to the Court of St.
James.) The matter under considera-
tion by this committee was the educa-
tion of both whites and blacks of the
cotton states, where such things
languished in a general Iassitude and
indifference. Page’s championing of
the “Forgotten Man,” as he called the
“po’ white trash” of the south, is
memorable — chiefly because of the
ríature of the opposition he encount-
ered. He held that there were very
potent reasons for the state of
ignorance in the cotton belt beside
the general indolence of tlre people.
He even held that the indolence it
self could bc traced to some agency
against which ihe people were help-
less. Instead of condemning them to
the living death which then prevailed,
he and his faithful few set to work
to get the cause, against almost uni-
versal jeers. They were hidebound
by not traditions of #Original Sin, but
thc opposition of thc organizcd
church in the south almost nullified
tlicir efforts. They prevailed, how-
ever, and succeeded in introducing
state schools. But an even greater
result of their work was the dis-
Covery of the hookworm, and the ef-
fective means of its eradication.
This worm, infesting the intestines of
humans in the cotton states, saps the
vitality and destroys the ambition of
those in whom they fester. This, then,
was the cause of the backwardness
of the south, and not Original Sin, as
the church held.
And that is just another example
of the difference in attitudes of those
who are trammelled by tradition,
and ever ready to condemn, and those
free to th:nk a-11 look for natural
causes. For if we look far enough
and deep enough wc will find that
meri — and this includes criminals
as well — are not such free agents
of their wills as we fondly presume.
Mostly they are creatures of circum-
stances over which they have no con-
trol. It would therefore behoóve us
all better to exercise Christian Chari.
ty of mind when a fellow errs, and
wait until the sinless casts his stone.
------0------
Charles Darwin og
nokkrir fyrirlestrar
hans.
Enginn maSur, sem enn hefir uppi
veriö, [hjefir afrekaS jafni' ImikiS. í
þarfir vísindanna og Charles Dar-
win. Þetta er svo alkunnugt, að það
er þarflaust aö taka þaö fram. Nafn
hans hefir veriö á vörum, ekki aSeins
náttúrufræSinganna, 'heldur og allra,
sem nokkufi fylgjast með á sviöum
almennrar þekkingar, i meira en 60
ár. Engum visindamanni hefir ver-
ið hallmælt, sem honum af aftur-
haldssömum klerkalýð og öSrum, sem
af fáfræði eða; misskilningi, hafa
barist á, móti vaxandi þekkingu; eng-
in vísindaleg skoðun hefir sætt
svæsnari árásum eni breytiiþróunar-
kenningin, semí tqnjgd er viS nafn
hans. Samt hefir hún sigraS heim.
inn. ÞaS sannar betur en flest ann.
aS, aS á móti sannleikanum tjáir
ekki aS berjast til langframa; en
sannleikur er hver sú kenning eða
skoðun, sem hjálpar mönnum í raun
og veru til þess aS skilja einhverja
leyndardóma lífsins og tilverunnar. •
En þótt höfundur breytiþróunar-
kenningarinnar sé svona alkunnur,
vita víst flestir litiS um fyrirrenn-
ara hans, sem höfSu líkar skoSanir
og hann, þótt þeim auSnaSist ekki
ag staSfesta þær meS langvarandi
rannsóknum, eins og 'honum. Margir
íminu halda, aS Darwin hafi einn
fundiS sannleikann um breytiþróun
lífsins; en svo er þó ekki. ASrir
höfSu komiS auga á hann áSur, og
sett hann fram í ritum sínum; en
Darwin ber heiSurinn af þvi að hafa
fyrstur manna sett fram breytiþró-
unarkenninguna, sem vísindalega
kenningu, gfundvallaSa á margra
ára víðtækum og nákvæmum rann-
sóknum.
Hér skal minst á nokkra menn, sem
mega kallast fyrirrennarar Darwins
á visindasviSinu.
Frakkneskur maSur, Buffon aS
nafni, sem var uppi um miSja 18.
öldina, ritaSi bók um náttúrufræði
(Histoire Naturelle). í I)ók þessari
víkur hann hvað eftir annaS aS því,
aS dýrategundirnar hafi getað þró-
ast hver út'af annari, og aS alt líf
á jörðinni geti veriS frá einni og
sömu rót runniS. En hann bætir því
við, aS þó að þetta geti verið svona,
verSi menn aS halda sér fast viS guSs
opinberaS orS og trúa því, aS hver
tegund hafi vériS sköpuS út af fyrir
sig.
Skáldkonungurinn þýzki, Goethe
(d. 1832) kemst þannig aS orði um
skyldleika tegundanna: “Vér getum
hiklaust staöhæft, aS allar hinar full-
komnari dýrategundir, svo sem fiskar,
skriðdýr, fuglar og spendýr, og maS-
urinn, sem er fullkomnastur, haíi upp
runal^ga myndast eftir einni frumteg
und, sem enn breytir mynd sinni dffg-
lega meS áfrartihaldandi kynsaukn-
ingu.”
Erasmús Darwin, afi Charles
Darwins, sem var bæði læknir og
skáld, gaf út bók um dýrafræSi, (Zo.
onomia), 1794 og í henni hélt hann
þvi fram, aö dýrategundirnar breytt-
ust eftir þörfum dýranna sjálfra.
Hann sagði, að breyttar aðstæður
breyttu bæöi þörfum og störfum, og
þau svo aftur byggingu dýranna.
Frakknesi náttúrufræöingurinn
Lamarck hélt og þessari sömu skoö-
un fram, og færSi betri rök fyrir
henni en nokkur annar maBur á und-
an honum. Hann sagði aS ytri að-
j stæSur, blöndun tegundanna og notk-
i un, eða notkunarleysi, líffæra breyttu
lífsmyndunum. Einnig hélt hann því
fram, aS hröð fjölgun einnar tegund.
ar takmarkaöist af fjölgun annara;
hinir sterkari eyddu þeim veikbygS-
ari og fullkomnustu tegundirnar
héldu hinum ófullkomnari í skefjum.
Enskur prestur, Thomas Malthus aS
nafni, ritaöi bók.'sem hann nefndi
“The Principles of Population”, og
kom hún fyrst út 1789. Bók þessi er
afar merkileg og hafði feykilega mik-
il áhrif á þjóöarhagfræöi og fátæk-
ralöggjöf á Englandi. SkoSun Malth-
usar var i s|uttu máli þessi: fólks-
fjölgunin er hlutfallslega miklu
meiri en vöxtur möguleikanna til þess
að afla fæðu úr skauti jarðarinnar.
ÞaS er því nauSsynlegt, aS halda
fólksfjölguninni í skefjum, til þess
aS öllum geti liðiS vel. Fátækt,
sjúkdómar. stríö og hallæri hjálpa til
þess aS takmarka fólksfjölgunina, en
einkum er þaS þó fæðuskorturinn,
sem veldur því aS fólkinu fjölgar ekki
um of. Um- plöntur og dýr er þaS
aS segja, aS fjölgun þeirra mundi
verða svo afskapleg, ef öll fræ næðu
þroska, aö þaS yröi einu sinni ekki
nóg rúm á jöröinni handa öllu þvi
lífi, hvaS þá næring. Samkvæmt
skoðun Malthusar er lífiS á jörðinni
jafnt og stöðugt aS reyna aS marg-
falda sig, en hungrið heldur því i
skefjum. Kenningar Malthusar
höfðu mikil áhríf á náttúrufræðinga,
og þar á meöal á Darwin sjálfan,
þótt hann ritaði ekki beinlínis um lif-
fræði.
Af samtíSarmönnum Darwins má
minnast á tvo, Herbert Spencer og
Alf. ed Russell Wallace.
•Herbert Spencer ritaSi ritgerö
1852, þar sem hann drap á breyti-
þróunina, eins og hún hlyti aö koma
fram í mannkyninu sökum hinnar sí-
feldu baráttu fyrir fæðingunni. En
þýðingu b r ey t i þ r óu n a r k en rfi nga r i n n-
ar sá hann ekki til fulls fyr en eftir
aö hann haföi lesiS rit Darwins.
Alfred Russell Wallace lét þá skoö.
un í Ijós 1855, aö dýrategundirnar
jhefSu óefaS tekiö! breytinjguny Ipg
aö þeir einstaklingar, sem bezt gætu
samiS sig aö öllum ytri staöháttum
og skilyröurg, liíðu lengst og fjölg-
uSu mest kyni sínu.
Allir þessir menn og ýmsir fleiri
voru fyrirrennarar Darwins á visinda
sviöinu; en samt vann hann aöal-
verkiö meö rannsóknum sinum og rit-
um, og má' þvt meö réttu kallast höf.
undur breytiþróunarinnar. En þaö,
hversu marga óraöi fyrir henni, sýnir
aS margir vísindamenn á þeim tím-
um voru hættir aS trúa því, aö 'hver
dýrategund hefSi veriS sköpuö út af
fyrir sig, eins og menn höfSu trúaö
samkvæmt sköpunarsögunni í biblí-
unni.
Charles Darwin fæddist áriö 1809.
FaSir hans var læknir. Hann reyndi
fyrst aö gera lækni, síöan prest, úr
syni sínum, en hvorttveggja mistókst,
þvi hugur hans var allur viö nátt-
úruvísindin. Þegar Darwin var 22
ára gamall gafst honum færi á aS
fara sem náttúrufræðingur til SuSur-
Ameríku meS skipinu Beagle, sem
var að leggja af stað þangaö í rann.
sóknarferö. Hann var fimm ár i
þessu feröalagi og safnaði mestu
kynstrum af náttúrugripum. Þegar
hann kom heim, settist hann viS aö
raöa niður, rannsaka og rita bækur.
Hann varöi allri æfi sinni til rann-
sókna á sviöi líffræöinnar, og þaS
meö svo stakri kostgæfni, aö varúS
hans og vandvirkni hefir veriS viö
brugðið.
Darwin var fimtugur aö aldri, þeg-
ar bók hans “Origin o'f Species” kom
út. 1 þeirri bók setur hann fram
breytiþróunarkenninguna, og þaS er
hún, sem hefir valdiS mestum deil-
unum um hann. Bókin var árangur
af þrjátiu ára rannsóknarstarfi og
umhugsun. Sagt er, að hann hafi
veris þrjá mánuði aS skrifa hvern
kapítulann í þeirri bók.
Það er ekki rúm hér til þess aö
gera grein fyrir breytiþróunarkenn-
ingunni sjálfri, enda mun flestum
kunnugt um i hverju aSalatriöi henn-
ar eru falin. í stuttu máli var kenn-
injg Darwtjns sjji, aö líftegundirnar
Lreyttust, sökum náttúrlégrar sam-
kepni, baráttu fyrir tilverunni, og aS
baráttan hefði í för meS sér úrvai,
á þann hátt, aö það héldi velli, sem
hæfast er.
Þess ber vel aS gæta, að Darwin
átti við líkamlegt líf í dýrum og
jurtum, þ. e. a. s. viö lífiS eins og
þaS birtist í öllu lífrænu efni á
jörðinni. Kenning hans hefir ver-
iS færS út feykilega mikiö af öSrum
svo aS nú er ekki óalgengt að heyra
talaS um breytiþróun ýmsra félags.
stofnana og annars þess háttar, þar
sem bæði vilji og vit manna eru að
verki.
Breytiþróunarkenning Darwins hef-
ir staöist allar árásir í meira en 60
ár. Sá hluti hennar, sem ræöir um
hiö “náttúrlega úrval” hefir sætt
nokkurri mótspyrau meöal vísinda-
manna; en aliir vísindamenn, sem
ekki eru háSir afturhaldi því, sem
enn drotnar viöa í kirkjunni, viSur-
kenna hiklaust sannindi breytiþróun-
arkenningarinar. Hún hefir svo al-
gerlega útrýmt gömlu hugmyndinni
um sköpun hverrar tegundar út af
fyrir sig, og allra á sama tíma, að
hún á sér aldrei framar viöreisnar
von, fremur heldur en hugmyndin um
jörðina, sem miSdepiI sólkerfisins.
Meginsannindi breytiþróunarkenning_
arinnar um aö lífiS á jörSinni sé eitt
og hafi þroskast gegnum aldir og
þúsundir og miljónir ára eru sann-
indi, sem heilla hugi flestra, er vilja
leitast viS aS skilja þaö, sem þessi
reynsluheimur ‘hefir aS bjóSa. AS
ööru leyti er frjósemi þessarar merki
legu kenningar i þvi falin, aö hún
varpar svo miklu ljósi yfir önnur
sviö þekkingarinnar en líffræðinnar,
aö þar opnast mannsandanum, meS
aöstoS hennar, nýr heimar til rann-
sóknar og umhugsunar.
En ömurlegt er aö hugsa til þess,
aS í sjálfu landi frelsisins, Bandaríkj
unum, skuli hver tilraunin vera gerö
eftir aöra — og sumar þeirra hepn-
ast — til þess, aS fá því afstýrt, meö
lögum, aö þessi sannindi séu kend í
skólum. Manni liggur viö aS spyrja,
hvar slikt þröngsýni mtini enda. Og
þá er þaö ekki heldur sérlega gleöi-
Iegt tákn tímanna, aS blöö sem þykj.
ast hafa þaö veglega starf meö
höndum, aö fræða alþýöu manna,
leyfa fáfróöum og þröngsýnum trú-
arofstækismönnum, aö blaöra um
þessi og önnur vísindaleg sannindi,
sem þeir ekki bera neitt skynbragö
á.
Varla er unt aS hugsa sér, aö
kirkju og kristindómi sé meira ógagn
unniö nú á dögum meö nokkru öSru
en því, aS véfengja vísindi i þeirra
nafni og halda fram úreltum hug-
myndum frá bernskuárum mannkyns.
ins, sem einhverju er alls ekki megi
missast. MeS nýrri þekkingu hefir
jafnan komiS ný trú og svo mun enn
verða.
G. Árnason.
-----0------
Nýall í þýzkri þýðing.
Efnafræðingur í Vínarborg í Aust.
urríki, prófessor Albert Bering, hefir
flutt þar fyrirlestur um kenningar dr.
H. Péturssonar. Hann sá aSeins eitt
bréf eftir H. P. í þýzku tímariti. ÞaS
varS til þess, aö hann skrifaði H. P.
og lét í Ijósi aS sér þætti lífsspeki
hans stórmerkileg, og bauzst til að
þýða Nýál, og hefir þegar byrjað á
því.
-------0------
Frá íslandi.
Landsmálafundur fjölm|enpur/ var
haldinn í Þjórsártúni 7. þ. m. Aðal-
umræSuefniö var járnbrautarmáliS
og var samþykt tillaga um, aö land-
stjórnin leitaði fyrir sér um lánsfé til
járnbrautarlagningar og taldi fund-
urinn málið eitt hiö þýöingarmesta
framfaramál landbúnaSarins. Einnig
var rætt um landbúnaöarlánin og lýst
ánægju yfir úrslitum þeirra mála hjá
Búnaðarfél.nefndinni.
16. þ. m. andaöist á Vífilsstööum
Þorleifur GuSmundsson, sem veriS
hefir ráSsmaöur þar nú í mörg ár
og talinn dugnaöarmaöur mesti.
Kaupfélag Borgfiröinga hefir keypt
matvöruverzlun Millner á Laugavegi
20 hér í bænum og rekur þar verzlun
framvegis.
Sæsíminn var um tíma slitinn milli
Shetlandseyja og Skotlands, en hef-
ir nú fengiö viögerS.
Frá 23 Hornfiröingum barst svo.
hljóSandi áskorun til Alþingiá 15.
febr. síðastliSinn:
Vér undirrituö skorum hér með á
hiö háa Alþing, aö því vildi þóknast
aS veita dr. Helga Pjeturss, þann
styrk, er hann hefir farið fram á, svo
hann þessvegna geti haldiö áfram sínu
mjög merkiiega starfi, í þágu ís-
lenzku þjóöarinnar og eigi einungis
þaS, ‘heldur alls mannkynsins jarðar
vorrar. (23 nöfn).
Goöafoss kom fyrir skömmu frá
útlöndum til SeySisfjaröar og hafSi
lent í stórviðrum í hafi. EitthvaS
skemdist af vörum í skipinu og var
þaS tekiö úr því á SeyöisfirSi og 'selt
þar.
Nýr togari. — Proppé-bræSur hafa
keypt í Frakklandi togara, sem Clem-
entina heitir og er hann nýkominn
hingaö.
Spnafórn heitir stór og mikillfeng-
legur kvæöaflokkur, sem Þorsteinn
úr Bæ hefir ort um mannskaðana
miklu, sem hér uröu í vetur; er hann
sérprentaSur og hefir mikiö selst af
honum hér í bænum, en nú mun hann
einnig vera til sölu til og frá úti um
land.
Landhelgisbrot. — Þór hefir nýl.
tekiS 2 þýzka togara í landhelgi ná-
lægt Dyrhólaey. ASra 2 þýzka tog-
ara tók Fylla fyrir skömmu og fékk
annar 10 þús. kr. sekt en hinn 15 þús.
kr.
I Vestmannaeyjum er taliö svo af
fiskimatsmanninum aS aflast hafi
um 44 skp. á bát til febrúarloka. 1
marzbyrjun hófust þar netafiskveiö-
ar á 72 bátum.
Þrjátíu og fimm togarar eru nú
geröir út hér á landi af íslending-
um, 25 félögum, og 4 enskir leigu-
togarar frá HafnaríirSi.
AflabrögS. — Síöustu fregnir frá
Vestmannaeyjum segja þar góðan
afla. Einnig hefir aflast vel í Vík
í Mýrdal.
Strand. — ASfaranótt 6. þ. m.
strandaði enskur togari, “Vera” frá
Hull, á Kerlingadalsfjöru á Mýr.
dalssandi. Menn björguðust. Þeir
voru 15 á skipinu og voru fluttir upp
í Álftaver. EitthvaS hefir bjargast
úr skipinu, en lítil von um, aö það
náist út.
Kuhr, ungur þýzkur hagfræðing-
ur, sem dvaldi hér um skeiS frá
haustinu 1922, hefir nýlega lokiö
hagfræSisprófi í Kiel og er doktor
fyrir ritgerS um íslenzk atvinnumál.

EVINRUDE
I
Evinrude losar ySur viö alt erf-
iöiö viS aö komast á miöin.
Hver sem er getur stjórnaö þess-
ari vél. ÞaS er hægt aö nota hana
á hvaöa bát sem er. Eins er þessi
vél ómissandi fyrir þá sem hafa
sumarbústaði viS vötnin. Þeir geta
farið hvert s*m þeim sýnist —
8—10 mílur á klstund — án þess
aö strita viS aS róa, eða borga
ránverð í fargjald á skemtibátum
eða vera bundnir viö ákveönar
ferðir þeirra.
Skrifið eftir upplýsingum
HELGI EINARSSON
LAKE ST. MAKTIN, MAN.
..............
ISWEDISH AMERICAN LineI
X HALIFAX
f
±
t
t
T
t
t
eða NEW YORK
t
f
f
♦>
E/S DROTTNINGHOLM ,c, \'^nCE/S STOCKHOLM
Cabin og þriðja pláss loLANDo 2. og 3. pláss
ÞRIÐJA PLÁSS $122.50
els GRIPSHOLM
1., 2. og 3. PLÁSS
KAUPIÐ FARBREF FRÁ NÆSTA UMBOÐSMANNI EÐA ^
SWEDISH AMERICAN LINE ‘S
470 MAIN STREET,
T
f
♦5»
f
f