Heimskringla - 05.08.1925, Blaðsíða 7

WlNNIPEG, 5. ÁGÚST, 1925.
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSÍÐA
Aldaraímæli
eimreiðanna.
ver¥ur hátíðlegt haldið í Bretlandi
emhverja fyrstu dagana í júlí n. k.
h'or athöfnin fram í bæjunum Stock-
ton og Darlington, því þaS var milli
þessara bæja sem fyrsta eimreiöin
rann í Bretlandi fyrir 100 árum.
Var sjálfur George Stephenson eim-
reiöarstjóri, en hann hefir, eins og
kunnugt er, lagt grundvöllinn undir
eimreiSir þær, sem nú tiökast aS
nota.
Eins og gefur aS skilja, verSur
mikiS um hátíSahöId í Englandi
þcgar aldarafmælis þessa verSur
niinst. Er ætlast til, aS fjöldi eim-
reiSa verSi látnar fara “í skrúS-
góngu” ef svo mætti aS orSi komast,
milli bæjanna Stockton og Darling-
tcn. VerSa þaS eimreiSir frá öHutn
timum sem settar verSa á staS, og
þar á meSal verSur fyrsta eimreiS
Geoigs Stephensons, meS sömu
vögnunum, sem notaSir voru í fyrstu
ferS hans fyrir 100 árum. — Á
eftir öllum þessum aragrúa af eim-
reiSum, sem verSa mjög mismunandi
aS útliti og gerS og sem sýnir einkar
vel hina miklu framþróun eimreiS-
arinar á þessu 100 ára tímabili, á
svo aS koma og reka lestina ein
fr.llkomin nútíSareimreiS meS full-
kcmnustu vélum og öllum útbúnaSi.
■— ÞaS verSur fögur sjón og stór-
fengleg aS sjá allar þessar mismun-
andi eimreiSir bruna áfram, hverja
á eftir annari; en jafnframt eiga
þær aS sýna sögulega framþróun
þcssa merkasta samgöngutækis, sem
upp hefir veriS fundin til notkunar
á landi.
(Isafold.)
---------x---------
Heili Anatole France.
Þegar andans mikilmenni deyja,
vilja vísindamennirnir rannsaka lík-
amsbyggingu þeirra sem nákvæmast,
ti! þess aS komast aS raun um hvaSa
sérkenni verSa fundin á þessum
niónnum. Einkum er þaS öll bygg-
ing höfuSsins, og þá sérstaklega
sjálfur heilinn, sem rannsakaSur er
nákvæmlega. Heili Anatole Frances
var rannsakaSur af dr. Regault og
reyndist heilinn aS vera óvenjulega
lítill. Hann vóg 1017 grömm, og er
þaS 400 gr. minna en meSalvigt á
ír.annsheila. En í heila Anatole
Frances voru óvenju margar og
miklar heilafellingar, og er þaS álit
manna, aS þær sýndu andans yfir-
burSi mannsins. ÞaS er eigi ótítt aS
heili mikilmenna sé minni og léttari
en alment gerist, t. d. var heili Gam-
betta talsvert léttari en meSalvigt
mannsheila er.
(ísafold.)
---------x---------
Bankareikningarnir.
Nýlega eru komnir út reikningar
bc-ggja bankanna fyrir áriS 1924,
þetta farsælasta ár fyrir íslenskan
For Asthma ’
and Hay Fever
HftíS vlí verMtu tllfellum. Atlferfl nem
heflr iilvejr undurMamleg^ar
lækningar.
REYNID OKEYPIS
Ef þér lltsits af illkynjuþu Asthma
etSa Hay Fever, ef þér elgiti svo erfitt
IhetS andardrátt atS ytSur finnist hver
síúastur, þá látit5 ekki hjá lítSa ats
skrifa til Frontier Asthma Co. eftir
hietSali til ókeypis reynslu. ÞatS gerir
^kkert til hvar þér eigitS heima, eta
hvort þér hafits nokkra trú á nokkru
thet5aii undlr sólinni, senditS samt eft-
ir því til ókeypis reynslu. I>ó þér haf
its litsitS heilan mannsaldur og reynt
alt sem þér hafitS vitatS af bezta hug,
Viti fundltS upp til atS berjast vit5 hin
hraitSilegu Asthma köst, þó þér séutS
alveg vonlausir, senditS samt eftir því
til ókeypis reynslu.
f»at5 er eini vegurlnn, sem þér eigitS
t» atS ganga úr skugga um, hvatS
framfarirnar eru atS gera fyrir ytSur,
brátt fyrir öll þau vonbrigtSi, sem þér
hafitS ortSitS fyrir í leit ytSar eftir mets-
ali vitS Asthma. SkrifitS eftir þessari
6keypis reynslu. GeritS þatS nú. í*essi
augiýging er prentutS til þess all-
ir, sem þjást af Asthma, geti notitS
bessara framfara at5fertSar, og reynt
sér atS kostnatSarlausu lækninguna,
sem nú er þekt af þúsundum, sem 'hin
fhesta blessun er þeir hafa hlotitS i
lifinu. SenditS úrklippuna í dag. —
tSragiti þatS ekki.
FREE TRIAIi COUPOTÍ.
FRONTIER ASTHMA CO., Room
954C Niagara and Hudson Sts.,
Buffalo, N. T.
SenditS lækningaratSfertS ytSar d-
keypis tll reynslu, til:
Studdi margt aö því. Hann eignaÖist
rr.ilda idugnaðar^ konu, | GutSrúnu
Jónsdóttur frá Gilsbakka í Eyjafirði,
og fékk eignarráð yfir einni af
bestu bújörðum landsins.
Grund i Eyjafirði hefir um lang-
an aldur verig eitt af höfuðbólum
landsins og höfðingjasetur um lengst
ati tíma Islandsbygðar. Það hafði
sýnt sig á umliðnum öidum, að í
þtirri jörð var alt af nóg til af
fólgnum auði þegar dugnaðarmenn
höfðu forystuna.. Landið viðáttumik-
ið og grasgefið og sveitin ein hin
veðursælasta á landinu. Hér bættist
þaö svo við, að þar sem jörðin ligg-
ur í miju fjölbygðu héraði og greið-
ir vegir þangað, að segja má úr öll-
um áttum, þá var þar ákjósanlegur
staður fyrir verslun. Þetta sá Magn-
ús og byrjaði snemma verslun á
Grund, og rak hana síðan óslitið á
nieðan hann lifði. Með hyggindum
og dugnaði, er Magnús hafði hvort-
tveggja fengið í vöggugjöf, safn-
aðist honum auður, og verður ekki
arrnað sagt, en að hann kunni vel
með að fara. Hann kostaði miklu til
umbóta á jörðinni, mun hún aldrei
hafa tekið öðrum eins umbótum og
þtnna hálfrar aldar tíma, sem Magn-
ús bjó þar.. Má eg fullyrða, að
Grund sé nú hið reisulegasta býli á
landinu.
Árin 1904—5 reisti Magnús mjög
veglega kirkju á Grund. Hún er 27
álr.ir á lengd og 14 álnir á breidd,
og forkirkja 8x8 álnir með turni.
Vegghæð kirkjunnar er 9 álnir, en
hæj? frá gólfi upp í hvelfingu 12
á!nir. Þegar kirkjan var vigð voru
þar á áttunda hundrað manns, og
rúmaði hún þá alla.
Fleiri stórhýsi reisti Magnús á
Giund, eru þau öll úr steini, íbúðar-
hús, verslunarhús og samkomusalur,
einnig fjós og hlaða með haughúsi,
sömuleiðis fjárhú's og hlöður við
þau.
A siðastliðnum vetri gaf Magnús
2D þúsund kr. til Heilsuhælis Norð-
uriands, og oftar sýndi hann óvenju
mikla rausn og höfðingsskap, en
þetta nægir til að sýna, að Magnús
á Grund var enginn meðalmaður.
Hann var atorkusamur starfsmaður,
harðfylginn hverju þvi máli, er hann
beittist fyrir, án þess þó að vera af-
skiftasamur. Hann var lítig við opin-
ber mál riðinn, kaus heldur að vera
þar fyrir utan. Viss og áreiðanleg-
ur var hann i öllum viðskiftum.
Guðrún kona Magnúsar er dáin
fyrir nokkrum árum. Þau eiguðust
8 börn, af þeim lifa tvær dætur, Jón-
ína, kona Ólafs G. Eyjólfssonar um-
boðssala, og Valgerður, kona Hólm-
geirs Þorsteinssonar, bónda á Grund.
Magnus hafði síðustu árin minkað
við sig búskapinn og bygt tengda-
svni sínum nokkurn hluta jarðar-
innar.
Magnús kvæntist i annað sinn,
Margréti Sigurðardóttur frá Snæ-
bjarnarstöðum, eiga þau eitt barn
á fyrsta ári.
Síra Þorsteinn Briem, fyrverandi
prestur til Grundarþinga, fór norður
til að jarðsyngja þenna fallna höfð-
iugja; mun sú för farin samkvæmt
gamalli beiðni.
E. H.
(Visir.)
-----------x----------
Frá íslandi.
Fyrsti síldarvottur í reknet var í
fyrri viku á Kolmúlagrunni. Állinn?
fékk í gær 60 strokka á Bakkafjarð-
arílóa. Síldin er nú kr. 80.00 strokk-
urinn. Sildveiði þessi bætir nokkuð
úr beituleysi, er var mikil hindrun
fiskveiðunum. Annars ágætis afli á
nýja beitu.
Maður slasaðist nýlega á Héraði
á bryllilegan hátt. Stóð hann rétt hjá
rr.anni, er kastaði úr mógröf. Stakst
kvíslartindur djúpt inn i annað
auga hans. Tvísýna er á lífi hans.
Smyrill, strandvarnarbátur Færey-
inga, kom hingað í dag með 80 fær-
eyska fiskimenn, til Borgarfjarðar,
Langaness og Bakkafjarðar (flest
þf.ngað). Flutti einnig 50 strokka af
beitusíld hingað.
—Þegar rektor G. T. Zoega hafði
úlhlutað verðlaununum og stúdents-
skirteinum, mintist hann látins kenn-
ara, Dr. Helga Jónssonar, en allir,
sem við voru, stóðu upp. — Því næst
ávarpaði rektor hina ungu stúdenta
og árnaði þeim allra heilla. Að síð-
ustu veik hann máli sínu til annara
stúdenta, sem þar voru staddir, en
það voru sex 25 ára stúdentar, átta
40 ára stúdentar, einn 50 ára stúdent
og einn 55 ára stúdent, præp. hon.
Sigurður Gunnarsson. Eftir það tók
tii máls Páll Sveinson, Mentaskóla-
kennari, og hafði orð fyrir bekkjar-
bræðrum sínum. Fár hann hinum
hlýjustu orðum um rektor, fyrir
kenslu hans skólastjórn, en veik þá
að forntungnanáminu, sem honum
er mjög hugfólgið mál, svo sem
kunnugt er. í ræðulok lét hann af-
hjúpa málverk af Dr. Jóni Þorkels-
syni, rektor, eftir Jón Stefánsson,
listmálara, og þá var útbýtt latnesku
kveðju til skólans frá 25 ára stú-
dentum. Afhenti Páll málverkið með
latneskum formála, og bað rektor að
þiggja þáð fyrir skólans hönd af
þeim 25 ára stúdentunum. Rektor
s\araði á latinu, og þakkaði gjöfina
fögrum orðum. Þótti gömlum latínu-
mönnum hátíðlegt að heyra hina
fornu tungu talaða sem íslensku. —
Hæstaréttardómari Lárus H. Bjarna-
son kvaddi sér þá hljóðs og árnaði
skólanum og rektor állra heilla í
naíni 40 ára stúdenta, og þakkaði
rektor ræðu hans. Síðan var sálmur
sunginn og skóla slitið, en stúdentar
og gestir gengu inn til rektors og
sátu þar um stund í goðum fagnaði
við söng og samræður.
Síra Brynjólfur Jónsson prestur
á Ölafsvöllum, andaðist hér i bæn-
um i morgun á heimili dóttur sinnar.
Hann kom hingað til bæjarins fyrir
skömmu, en varð innkulsa á leiðinni
og tók lungnabólgu, sem varð bana-
mein hans. Sira Brynjólfur var
fullra 75 ára, fæddur 12. júní 1850.
1slandsglíman var háð í gær í
burnasjíólaportinu. Veður var ágætt
og áhorfendur fjölmargir. Áður en
Islandsglíman hófst, sýndu Noregs-
fararnir glimuna, eins og þeir sýndu
hr.na í Noregi og heilsuðu með ís-
lcnska fánanum, þegar þeir komu á
glímupallinn. Var þetta 25. glímu-
sýning flokksins á 5 vikum. Þegar
glimu þeirra var lokið, ávarpaði
Sigurjón Pétursson þá nokkrum orð-
um og þakkaði þeim framkomuna í
Noregi, sem verið hafði íslandi til
rr.ikils sóma, meðal annars vegna þess
að þeir hefðu verið í fullkomnu víns
og tóbaksbindindi. — Þessir sex
menn keptu um glímubelti I. S. 1.:
Sigurður Greipsson (5 vinninga),
Ágúst Jónsson (4 vinninga), Þorgeir
Jónsson (3 \jinninga) \ ’Þorstónn
Kristjánsson (1 vinning) og Pétur
Bergsson (0 vinning). Sigurður
Greipsson v^ann nú beltið í fjórða
sinn og glímukonungs-titilinn. —
Stefnuhornið hlaut Ágúst Jónsson,
bróðir Þorgeirs, fyrir fegurðar-
glimu. — Forseti I. S. I., A. V.
Tulinius, afhenti sigurlaunin að
leikslokum og hélt stutta ræðu, og
fögnuðu áhorfendur úrslitunum. —
Eítir glímuna var glímumönnunum
haldið samsæti hjá Rosenberg, og
sóttu það um 50 manns. Ræður
fluttu: A. V. Tulinius, Sigfurjón Pét-
ursson, Magnús Kjaran, Jón Þor-
steinsson, Sigurður Greipsson og
Ben. G. Waage, og skemtu menn sér
fram yfir miðnætti.
H.
(Vísir.)
Bókm\entafélagiffí ■— Aðalfundur
þess var haldinn 17. þ. m. Páll E.
Olason prófessor tók að sér að sjá
urr áframhald útgáfu Fornbréfa-
safnsins. Heiðursfélagar voru kjörn
i- skáldin Einar H. Kvaran og Ein-
ar Benediktsson.
Háskólinn. — Rektorsval fór þar
fram, að venju, 17. þ. m., og var
Magnús Jónsson jrófessor valinn
rektor fyrir næsta háskólaár.
Dáinn er 23. þ. m. merkisbóndinn
Jón Jakobsson á Eyri við Seyðis-
fjörð vestra.
þjóðarbúskap, sem komið hefir. Fyrir |
bankana hefir þetta ár einnig verið
gott. Hvað gott það hefir verið, sést
þó ekki af bankareikningunum. Gróði
bankanna hefir ef til vill fult eins
mikið legið í því, að vafasamir
skuldunautar eru orðnir tryggir, eins
og i beinum arði.
Landsbankinn.
Reikningi hans fylgir formáli
með yfirliti um allan þjóðar-
búskapinn árið sem leið, af-
komu atvinnuveganna, útfluttar og
innfluttar vörur, verðlagið, íslensk-
an gjaldeyri, útlent viðhorf og rekst-
ur bankans . Reikningslega hefir
árið ekki verig sérlega farsælt, því
aý það endar með tekjuhalla, sem
minkar varasjóð um hérumbil 400.000
ki. Þess ber þó að gæta, að töp
mógru áranna koma-oft reikningslega
fram eftir á, og sennilega munu þeir
skellir, sem Landsbankinn hefir orð-
ið fyrir nú, að mestu leyti afskrif-
aðir. Jafnaðarreikningur bankans
hcfir þó vaxið um 4J milj. kr., og
stendur hann því á veikari fótum
hvað stofnfé snertir en áður. Er það
áminning til löggjafanna um að ekki
megi dagast of lengi, að ákveða
endanlega um framtíðarfyrirkomulag
bankans.
Vöxtur jafnaðarreikningsins kem-
ur aðallega af þvi, að bankanum
hcfir á þessu ári verið falin aukin
seðlaútgáfa, samkvæmt lögum 4. maí
1922, og er það merkilegasta nýjung-
in, sem gerst hefir í bankamálunum
á þessu ári. Þar með er lögð á
herðar Landsbankans ábyrgðin á
peningamálunum og islenskum gjald-
eyri.
Önnur mesta breyting, sem orðið
hefir á jafnaðarreikningi' Ibankans,
e,‘ að Landsbankinn hefir tekið 200,
000 sterlingspunda lán í London, sem
er bókfært með 5,600,000 kr.. í stað
þess hafa skuldir við aðra banka
(það mun vera eingöngu erlenda
banka) minkað um 7\ milj. kr. og er
nú því sem næst horfin. Aftur á
móti hefir innieign hjá öðrum bönk-
un: hækkað úr 3,6 up í hérumbil 7
milj. kr. Skuldajöfnuður bankans
við útlönd hefir þannig batnað um
5—6 milj. kr. á þessu ári.
1 slandsbanki.
Ágóðinn af rekstrinum hefir á
liðnu ári verið hérumbil ein milj.
króna, eða rúmlega 60% hærri en
átið á undan, og hefir því bankinn
■lagt rúmlega 600,000 kr. til hliðar
fyrir tapi. Jafnaðarreikningur bank-
ar.s hefir á árinu minkað um héruni-
mil 2\ niilj. kr., og leiðir það fyrst
og fremst af seðlainnlausninni, þar
sem bankanum ber að leysa inn 1
miilj. kr. árlega af seðlum sínum
fvrst um sinn. Skuldajöfnuður ís-
lar.dsbanka við útlönd hefir einnig
bieyst mjög til batnaðar á þessu ári.
Skuldir við erlenda banka hafa
ininkað úr 6\ ofan í 1 milj. kr., en
innieign orðið rúm \\ milj'. kr., en
var því sem næst engin árið áður,
því sem næst engin árið áður.
Skuldajöfnuður bankans hefir því
batnað um 7 milj. kr. á þessu ári,
eða skuldajöfnuður beggja bank-
anna um 12—13 miljónir.
Ef annars' ætti að segja í fáum
orðum, hvað helst einkennir þróun
og viðskifti bankanna á seinni tím-
i’i'ii, er það það, að í íslandsbanka
er kyrkingur, þar sem hann verður
að draga inn seglin, en Landsbank-
inn nálgast það meira og meira, að
verða viðskiftabanki á sama hátt og
Islandsbanki, með aukin innlán á
hlaupareikning og fljótari umsetn-
irgu X
-----------x-----------
Magnús Sigurðsson,
bóndi á Grund í Eyjafirði, andaðist
18 júní. Hann var kominn hátt á
átræðisaldur, hafði búið á Grund
fuil 50 ár; byrjaði þar búskap 1874.
Magnús var sonur Sigurðar bónda
á Jórunnarstöðum, kominn af göml-
tnn og góðum eyfirskum bændaætt-
utn.
Fátækur var Magnús í byrjun,
eins og flestir aðrir, en hinn eigna-
lausi unglingur mun snemma hafa
valið sér það mark, að komast úr
lcútnum, og það lánaðist honum ó-
ver.julega vel.. hann varð auðugur
maður á mælikvarða vor Islendinga.
Mentaskólanum var slitið i gær kl.
1 og hófst sú athöfn með sálmasöng
Stúdentaprófi við Mentaskólann er
nft lokið og útskrifuðust 39 stúdent-
ar.
KAUPID HEIMSKRINLU.
LESID
HEISM-
KRINGLU.
Innköllunarmenn
Heimskringlu:
BORGID
HEIMS-
KRINGLU l

í CANADA:
Amaranth..........
Ashern..............
Antler............
Árborg ...........
Baldur............
Beckville...........
Bifröst.............
Brendenbury .. ..
Brown.............
Churchbridge ....
Cypress River .. ,
Ebor Station .. ..
Elfros............
Framnes...........
Foam Lake .. ..
Gimli.............
Glenboro .........
Geysir............
Hayland...........
Hecla.............
Howardville .. ..
Húsavík.............
Hove.............. .
Icelandic River ..
ísafold ..........
Innisfail.........
Kandahar .........
Kristnes..........
Keewatin..........
Leslie............
Langruth..........
Lillesve..........
Lonley Lake .. ..
Lundar ...........
Mary Hill.........
Mozart............
Markerville .. ..
Nes .. . ^........
Oak Point.........
/ Oak View...........
Otto...........
Ocean Falls, B. C,
Poplar Park .. ..
Piney.............
Red Deer..........
Reykjavík .. .. ,
Swan River .. ..
Stony Hill........
Selkirk...........
Siglunes..........
Steep Rock .. ..
Tantallon...........
Thornhill.........
Víðir.............
Vancouver ........
Vogar ............
Winnipegosis .. .
Winnipeg Beach .
Wynyard...........
Narrows .... . .
.. .. ólafur Thorleífsson
.. .. Sigurður Sigfússon
..........Magnús Tait
.......G. O. Einarsson
, .. .. Sigtr. Sigvaldason
........Björn Þórðarson
. .. Eiríkur Jóhannsson
. .. Hjálmar Ó. Lofsson
.. Thorsteinn J. Gíslason
.. .. Magnús Hinriksson
.........Páll Anderson
.............Mag. Tait
.. .. J. H. Goodmundsson
.. .. Guðm. Magnússon
........John Janusson
............B. B. Ólson
............G. J. Oleson
.......Tím. Böðvarsson
.......Sig. B. Helgason
.. .. Jóhann K. Johnson
. r. Thorv. Thorarinsson
........John Kernested
.......Andrés Skagfeld
.......Sv. Thorvaldsson
............Árni Jónsson
.. .. Jónas J. Húnfjörð
...........A. Helgason
...........J. Janusson
..........Sam Magnússon
.. .. Th. Guðmundsson
.. .. Ólafur Thorleifsson
........Philip Johnson
........Nikulás Snædal
...........Dan. Lindal
.. Eiríkur Guðmundsson
....... Jónas Stephensen
.. .. Jónas J. Húnfjörð
...........Páll E. ísfeld
........Andrés Skagfeld
,. .. Sigurður Sigfússon
........Philip Johnson
x.........J. F. Leifsson
.........Sig. Sigurðsson
.........S. S. Anderson
......Jónas J. Húnfjörð
........Nikuláls Snædal
........Halldór Egilsson.
.........Philip Johnson
. .. Sigurgeir Stefánsson
........Guðm. Jónsson
........Nikulás Snædat
........Guðm. ólafsson
.. .. Thorst. J. Gíslasofl
........Jón Sigurðsson
Mrs. Valgerður Jósephson
.........Guðm. Jónsson
........August Johnson
........John Kernested
........F. Kristjánsson
.. .. Sigurður Sigfússon
í BANDARÍKJUNUM:
Akra, Cavalier og Hensel
Blaine.................
Bantry.................
Edinburg..................
Garðar....................
Grafton................
Hallson................
Ivanhoe ............... ,
Los Angeles............
Mílton.................
Mountain...............
Minneota...............
Minneapolis............
Pembina................
Point Roberts..........
Spanish Fork...........
Seattle................
Svold..................
Upham..................
.. .. Guðm. Einarsson
.. .. St. O. Eiríksson
.. .. Sigurður Jónsson
.. Hannes Björnsson
.. .. S. M. Breiðfjörð
. .. Mrs. E. Eastman
. .. Jón K. Einarsson
......G. A. Dalmaún
.. G. J. Goodmundsson
......F. G. Vatnsdal
.. Hannes Björnsson
.. .. G. A. Dalmann
........H. Lárusson
.. Þorbjörn Björnsson
.. Sigurður Thordarsbn
.. Guðm. Þorsteinsson
Mrs. Jakobína Johnson
.. .. Björn Sveinsson
. .. Sigurður Jónsson
The Viking Press, Limited
Winnipeg, Manitoba.
P. O. BOX 3105 853 SARGENT AVE.