Heimskringla - 23.09.1925, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 23. SEPT., 1925
HEIMSKRINGU
7. BLAÐSÍÐA
GINPILLS
HöfuKverkir, bakverkir,
þvagteppa eöa þvagmiss-
ir eru viss merki um
nýrnaveiki. Gin Pills
lækna fljótt og vel. 50c
hjá öllum lyfsölum og lyf
sölubúöum.
’^National Drug & Chem.
.... Co. of Canada, Ltd.
Toronto Canada
Prósessor A. Heusler.
sextugur.
I nýkomnum þýzkurn blööum sést,
aö prófessor Andreas Heusler hefir
átt sextugsafmæli þann 10. þ. m. ( úrræði.
Prófessor Heusler er Islendingum
fyrir löngu aö góöu kunnur, og þaö
á aö vera jafnsárt um hann eins og
um góöa konu.”
Þaö þarf öllum aö skiljast hvilíkir
dýrgripir hestarnir okkar eru. Kýrin
er fóstra mannkynsins, segir Hall-
dór á Hvanneyri, og satt er þaö.
Kúnni eigum vér Islendingar, eins og
sumar aðrar þjóöir, aö þakka það,
að við drápumst ekki alveg úr sulti.
En þaö var líka hestinum að þakka,
sem sótti heyiö handa kúnni, og án
hans hjálpar hefðum vér aldrei get-
að numið og bygt þetta Iand. Viö
heföum sofnað út af í moldargrenj-
unum sem andlausir aumingjar. Því
meö allri virðingu fyrir þeirri lífs-
næringu, er viö þáðum af kúnni, þó
stundum vildi bregðast, þegar þær
stóöu geldar í móöuharðindum og
heyleysi, þá fengu forfeður vorir
andlega þróttinn til að taka sig upp
á eyrunum upp úr allri eymdinni oft
og tíðuni meö því einu, aö koma á
bak, láti jóinn spretta úr spori — og
opna sjónir fyrir nýtt víðsýni, og ótal
I mannsbarminn stígur sem aðfalls
unn
er engu síður ástæða til þess að a{ afli hestsins og göfugu lund-
minnast hans með þökkum við þetta
tækifæri hér á Islandi en heima í
fcðurlandi hans, því að starf próf.
Heuslers hefir jafnt verið í vora
þágu sem annara, og mörg rit hans
snerta ísland sérstaklega. Rannsókn-
ir hans á fornbókmentum gerniönsk-
um leiddu hann til þess að sökkva
sér niður i fornbókmentir vorar, og
verður nú að telja hann með allra
helztu vísindamönnum í þeirri grein.
.... “Það finst ekki mein, sem ei
breytist og bætist,
ei böl sem ei þaggast, ei lund sem ei
kætist
viö fjörgammsins stoltu og sterku
tök.” .........
Saga hestanna okkar er hulin móðu.
Hvaðan er okkur komin þessi guðs 1
gjöf? Þessi ‘‘skaparans meistara-1
mynd, mátturinn steyptur í hold og
Til þess að sýna hve vítt starfsvið j blóð”, svo eg aftur láni orðtök E.
hans er, skal þess lauslega getið, að Ben. úr snildarkvæði hans “Fákar”.
til eru rit eftir hann um Eddu-
kvæði, form þeirra og sæti í forn-
germönskum bókmentum, um upptök
sagnaritunar á íslandi, um hegningar
Frá Noregi og máske sumpart frá
Skotlandi og Bretlandsevjum, segja
fornfræðingar. En á engum þessara
staða f.ru jafngóðir hestar. Mér
rétt á Söguöldinni og Sturlungaöld finst sennilegra að þeir séu ættaðir
og um enn fleiri efni.
Útlendingum þeim, sem vilja læra
forntunguna, hefir próf. Hieusler bú-
ið vel í hendurnar með ritum sinum:
frá Kirgisalandi og Arabiu. F.n að
sjálfsögðu hefir landið okkar með
ströngum aga frosts og funa, en Iíka
með blíðu sinni og fegurð, töfrað
Altislandische Elementarbuch (nú fram fólgna hæfileika í hestinum,
komin 2. útg.) og útgáfu Hænsa | líkt og í landsmönnum sjálfum.
Þóris sögu og Bandamannasögu (2,
útg.) með skýringumi Fyrir allan
almenning eru ætlaðar þýðingar hans
á Hænsa Þóris sögu og Njáls sögu,
og er það til marks um vinsældir
þeirra, að 1. útg. Njáls sögu seldist
upp á örstuttum tíma.
Próf. Heusler er kominn af göml-
um og merkilegum ættum í Basel í
Sviss, og kendi forngermönsk og
norræn fræði við háskólann í Berlin
þangað til 1919.
Hjann hefir tvisvar komið til Is-
lands (1895 og 1913); eru til tvær
ritgerðir eftir hann frá fyrri ferð-
inni, og má enn þann dag í dag lesa
þær til gagns og ánægju.
Það er vist, að allir þeir hér á
landi, sem íslenzkum fræðum unna,
hugsa nú til próf. Heuslers með þökk
um fyrir það starf, sem hann hefir
þegar int af hendi, og árna honum
alls góðs.
(Vísir.)
Hestabókin.
Það er nýútkomin dálitil bók, sem
heitir Hestar, og er nauðsynlegt lær-
dómskver fyrir alla, sem vilja kunna
að temja hesta, hirða þá og brúka
þá, járna þá, kemba þeim, gefa þeim,
öllum, sem eiga og eignast vilia
hesta, verður að skiljast, að i þeirra
valdi stendur, að gera úr okkar ís-1
lenzku hestum ennþá glæsilegri gripi <
en þeir nú eru. Það er þetta, sem
þeir Daniel vilja fvrst og fremst inn
ræta lesaranum, og það með réttu.
F.kki tala um það sjálfsagða, sem
hverjum n.eðalheimskum á að skilj-
ast. að þriflcga þarf að hirða slika
goðborna gjöf. sem góður hestur er.
F.kki láta þá “sökkva í hrossaskít”,
eins og Caroline Rest í fyrra, og
dingla með kolsvarta klepra á kvið
og í tagli, eins og af einskærri þjóð-
legri nauðsyn og kurteisi. Eg á við
hitt, sem þarf hina meira vitibornu
til að skilja og kenna öðrum, og sem
eg finn að hann Daniel skilur, þó
hann taki það ekki nógu oft fram í
bókinni: að mcðfcrðin. scnt okkar
bestu reiðhestum er látin í té og tal-
in er góð. cr venjulega hreint og
bcint helvisk, þ. e. veiklandi og drep-
andi allan dug. Enda er það orðið
ft emur sjaldgæft að koma á bak
hesti, sem þolir óskemdur, að lækn-
ir t. d. ríði honum nokkrar bæjar-
leiðir til konu i barnsnauð. Þetta
gerir sú góða aðferðin: innikúldun
allan veturinn i hrossataðsgrautnum,
í fjóshita, í loftillum kofum. ofát
og brúkunarleysi (þeir eru stundum
ekki hafði á járnum svo mánuðum
skiftir beztu gæðingarnir. heldur bara
rnenn og greindir sáu vel um, að hest
arnir ekki syltu. Það var ekki fyr
á öldum verið að troða í hestana
rúgmjöli og höfrum auk töðu og
kjarngresis,. og þó urðu þeir þolnir
að hlaupa likt og hestarnir hans Árna
biskups milda og Brúnn hans Árna
Oddssonar, er þeir fengu mjólk að
drekka og Brúnn fékk t. d. heila
smjördömlu af strokknum hjá kerl-
ingunni á Brú. — Það má ekki
gleymast reynsla gömlu mannanna,
að ekki er betra kraftfóður en mjólk
handa hesti, sem vel á að duga. Menn
skulu ekki halda, að það sé betra en
góð taða, að vikja að klárunum við
og við brauðskorpu eða deigklessu,
og kalla það, “að ala hestinn á mat”.
Þeir Daníel og Einar hafr. auð-
sjáanlega lært margt gott og nyt-
samlegt af hinu merka riti Schraders
heitins, “Hestar og reiðmenn”, enda
vitna þeir oft í það. Og þeir skilja
það, sem sumir reiðmenn vilja ekki
láta sér skiljast, að gamli maðurinn
fór með rétt, þegar hann hélt því
fram, að stóru beizlisstengurnar okk-
ar væru bjánalega stórar og þungar
fyrir okkar litlu, lipru hesta, og keðj-
an öldungis óþörf nema fyrir mikla
fjörhesta og við tamningu. Venju-
legum hestum kæmi bezt, að notuð
væru við þá hringmél keðjulaus.
Vel líkar mér það, að höfundarnir,
einkum Daníel, halda fram brokkinu
sem h'eppilegasta og fegursta gangi
hests, sem þarf að fara hratt yfir og
endast vel. Tölt er Ijótt nema hjá
afbrigða viljugum hesti, og skeið, er
óviðkunnanlegt, nema þegar fjör og
kraftúr er svo mikill til að fvlgja þv;
eftir, að skeiða má fram úr öllum
hinum klárunum, sem rembast á
stökkinu.
Þökk fyrir kverið, Daniel og Ein-
ar.
Stgr. Maith-
—Dagur.
góða og skemtilega samfylgd frænda
yðar, Norðmanna, Svía og Dana, i
stórhópum. Alstaðar að koma þeir.
Sérstakir járnbrautarvagnar verða
hafðir til afnota þeirra, sem taka
þátt i þessari ferð. Niðursett far-
gjald gildir á járnbrautum. Farið
verður frá Winnipeg kl. 10 f. h. 2.
desember, og komið til Halifax 5.
s. m. Þaðan fer skipið 3 e. h. sam-
dægurs.
Þá strax byrja jólin ‘á Drottning-
holm. Alt verður gert til að gera
ferðina sem skemtilegasta og hátið-
legasta.
Gleymið ekki að tryggja yður pláss
í tæka tíð, með því að biðja um þau.
Vér búumst við ákaflega mörgum.
Swedish Amcrican Linc.
470 Main St. Winnipeg.
Jólahátíð í ættlandinu.
Hitnar ekki mörgum um hjarta-
ræturnar við að hugsa til jólanna
liðnu, í skauti foreldra, systkina oe
gamalla vina? Hvort heldur eru
mörg eða fá ár síðan þér skilduð
síðast við vinina og ættingjana, er
ómögulegt að verjast hugsununum
um föðurgarðinn og sveitina gömlu.
Ekkert er eins freistandi og að
fara heim um jólin.
Jólafer^ sænsk-amerísku flínunnar
með e.s. Drottningholm, undir for-
ustu Mr. H. P. Alb. Hermanson,
veitir yður ágætt tækifæri til að fá
ROBIN
HOOD
/>;
EDMONTON
SÝNINGUNNI
ÖII tiu verðlaunin, sem voru
veitt í bökunarsamkepni fyrir
almenning í Edmonton, voru
unnin með brauðum bökuðum
úr Robin Hood hveiti.
Robin Hood kemur fram sem
uppáhaldshveiti Vesturlands-
ins í öllum bökunarsamkepn-
um.
ROBIN
H O O D
FLOUR
1
ala þá og ná úr þeim öllum kostum,
sem í þeim felast. Sérhver reiðmaður j a|dir> til ffl heymæði og hrossa-
þarf að eignast þessa bók, en þar með sótt.)
er mikið sagt; því hvaða íslending-
ur vill ekki vera reiðmaður? Til
þeirra má nú líka telja þann sæg af
stúlkum og konum, sem komnar eru
í buxur eins og karlmenn og þeysa
sýknt og heilagt á klárunum í hnakk
og þora að fara i loftinu án þess að
detta af baki.
Daníel Daníelsson dyravörður í
stjórnarráðinu, alkunnur ágætis
Mér er næst að halda, að ekkert
væri hestum hollara en útigangur
mestallan veturinn, og að í rauninni
væri affarasælast, að “gefa þeim á
gaddinn”, en ætla þeim aðeins opin
byrgi eða afdrep fvrir stórhríðum,
og hýsa þá aðeins þegar þeir eru
þreyttir og sveittir..
Þó að vafalaust hafi margír bænd-
ur kvalið skammarlega lífið úr hest-
hestatemjari, og Einar Sæmundsen V:m sinum á útgangi fyrrum, og geri
skáld og skógfræðingur, hafa í sam- j sumir enn, þá ber vel að gæta þess,
einingu samið bókina. Mér var send að það er ekki kuldinn og illviðrin,
hún að gjöf, svo eg las hana og það sem drepa hestana, heldur hungrið.
í einum spretti og áfanga, meðan eg Eg gæti bezt trúað, að nú á tímurn
i eykti tvær pipur og lesturinn gekk seu fleiri hestar drepnir á íslandi úr
mér svona greitt fyrir það, að bókin hita og ofáti, heldur en fyrrum úr
er fjörlega skrifuð og mér er efnið hor.
svo kært. Þvi engin skepna er mér j Það er eftirtektarvert, að hesthús
kærari en góður hestur. Schrader ^ Voru varla til hér á landi svo nokkru
gatnli sagði eitt sinn við mann, sem nant fyr en kom frarn um miðja síð-
sagðist hafa lánað kunningja sínum j astliðna öld (sjá Lýsingu Islands Þ.
fjörhest, sem hann átti: “Það skyldi ^ Thoroddsens IV., bls. 40). Þá var
enginn gera, sem á slíkan grip. Manni algengt að gefa á gaddinn, og góðir
BORGIÐ HEIMSKRINGLU.
ENNÞÁ era margir, sem ekki hafa sent oss borgun
fyrir Heimskringlu fyrir síðastliðið ár.
ÞÁ vildum vér biðja að draga það ekki lengur, held-
ur senda.borgunina strax í dag.
ÞEIR, sem skulda oss fyrir marga árganga eru sér-
staklega beðnir að grynna nú á skuldum sínum sem
fyrst.. Sendið nokkra dollara í dag.
Miðinn á blaði yðar sýnir, frá hvaða mánuði og ári
þér skuldið.
THE VIKING PRESS, Ltd.,
Winnipeg, Man.
Kæru herrar:—
Hér með fylgja ........... Dollarar, sem
borgun á áskriftargjaldi mínu við Heimskringlu.
Nafn ...........................
Áritun .............................
BORGIÐ HEIMSKRINGLU.
LESID
HEISM-
KRINGLU.
KAUPID HEIMSKRINLU.
Innköllunarmenn |
Heimskringlu: f
BORGID
HEIMS-
KRINGLU
í CANADA:
Árnes.....................................F. Finnbogason
Amaranth............................ólafur Thorleifsson
Ashern..............................Sigurður Sigfússon
Antler....................................Magnús Tait
Árborg..................................G. O. Einarsson
Baldur................................Sigtr. Sigvaldason
Beekville ..............................Björn Þórðarson
Bifröst..............................Eiríkur Jóhannsson
Brendenbury ........................Hjálmar Ó. Lofsson
Brown..............................Thorsteinn J. Gíslason
Churchbridge.....................................Magnús Hinriksson
Cypress River......................................páll Anderson
Ebor Station .. .............................Mag. Tait
EHros...............................J. H. Goodmundsson
Framnes................................Guðm. Magnússon
Foam Lake...........................................John Janusson
Gimli............-.........................B. B. ólson
Glenboro....................................G. J. Oleson
Geysir...................................Tím. Böðvarsson
Hayland..................................Sig. p Helgason
HecIa.................................Jóhann K. Johnson
Hnausa . ................................p Finnbogason
Howardville................................ Thorvaldson
Húsavík.............................................John Kernested
Rove.....................................Andrés Skagfeld
Icelandic River.........................Sv. Thorvaldsson
Isafold ....................................Ami Jónsson
Innisfail..............................Jónas J. HúnfjÖrð
Kandahar.....................................a. Helgason
Kristnes.....................................j, Janusson
Keewatin........................................... Sam Magnússon
Leslie..................................... Guðmundsson
Langruth.............................ólafur Thorleifsson
Lillesve..................................Philip Johnson
Lonley Lake..............................Nikulás Snædal
Lundar.....................................Dan. Lindal
Mary Hill..........................Eiríkur Guðmundsson
Mozart.............................................Jónas Stephensen
Markerville 1........................... j, Húnfjörð
Nes • .....................................Páll E. Isfeld
Oak Point..............................Andrés Skagfeld
Oak View............................. Sigurður Sigfússon
Dtto..............................................Philip Johnson
Ocean Falls, B. C.......................J. F. Leifsson
Poplar Park.............................gjg Sigurðsson
Biney............................................... S. Anderson
Red Deer...............................Jónas J. HúnfjörO
Reykjavík...............................Nikuláb Snædal
Swan River............................ Halldór Egilsson
Stony Hill..................................... Johnson
belkirk.................................. Thorsteinsson
Siglunes...........................................Guðm. Jónsson
Steep Rock...............................Nikulás Snædal
Tantallon.................................Guðm. Ólafsson
ThornhiU.............................Thorst. J. Gíslason
^iðir................................................Jón Sigurðsson
Vancouver.....................Mrs. Valgerður Jósephson
^ogan..............................................Guðm. Jónsson
Winnipegosis.............................August Johnson
Winnipeg Beach......................................John Kernested
^ynyard................................... Kristjánsson
Narrows...............................Sigurður Sigfússon
í BANDARÍKJUNUM:
Akra, Cavalier og Hensel..............Guðm. Einarsson
Blaine............................................. O. Eiríksson
Bantry.................................Sigurður Jónsson
Edinburg............................Hannes Bjömsson
^arðar................................... M. Breiðfjörð
Grafton..............................Mrs. E. Eastman
Hallson .. ..........................Jón K. Einarsson
Ivanhoe..................................G. A. Dalmann
Los Angeles........................G. J. Goodmundsson
Miltor- ;...............................F. G. Vatnsdal
Mountain..............................Hannes Björnsson
Minneota.................................G. A. Dalmann
Minneapolis.........................................H. Lárusson
Pembina....................... .. .. Þorbjörn Björnsson
Point Roberts.....................Sigurður Thordarson
Spanish Fork.......................Guðm. Þorsteinsson
Seattle.............................. Jakobína Johnson
®vold..............................................Bjöm Sveinsson
Upham.................................Sigurður Jónsson
The Viking Press, Limited
Winnipeg, Manitoba.
P. O. BOX 3105
853 SARGENT AVBS.