Heimskringla - 22.12.1925, Blaðsíða 7

Heimskringla - 22.12.1925, Blaðsíða 7
WINNIPEG, 22. DES. 1925. HEIMSKRINGLA 7. BLAÐSlÐA það geri eg ekki, en hiö vonda, sem eg ekki vil þaS geri eg. Þega.r svo ber undir — og þaS er að minsta kosti hugsanlegt — að svefnpurkur þessar verði í meiri hluta mnan þjóðar, þá veit eg ekki hvort vér megum segja, að sú sé orsökin til þjóðsvefns. Það sýnist vera mjög bugsanarétt ag ha.lda því fram, en sjálfsagt er það þá mjög sjaldgæí orsök hans. Mannkynssagan er full af svefnum þjóða sem vökum, og sýnir, að með þeim, ekki siður en annarsstaðar í náttúrulífinu, eigi heima fyrirbrigð- in spön og afspön, þ. e. a. s. tíma- bil, er lífsþróttur einnar þjóðar, færni og dugnaður, í hugsununi, orð- um og gerðum, er í bezta lagi, og aftur önnur tímabil, er þjóðinni hverfa einkunnir þessar, eð.a hún kann ekki að koma þeim fyrir sig. ' Eg vil að eins drepa á dæmi tveggja smáþjóða, hin minnissamlegustu fyr- t >r heimsmenningu, og svo líka af því, að þær virðast drepa sig úr dróma. sín með hvoru móti. Þá Grikkjum varö sú raun, að þeir þurftu að 'halda opinni viðskiftaleið sinni um Svarta- haf við Austurlönd gegn persnesk- nm einokunarsamtökum, því snemma beygðu þrangarar krókinn í bak þjóðum, þá lentu þeir i slíkar þanir, að þeir börðu á Persum til fulls sig- nrs á Maraþonsvöllum einn á móti tíu, ekki með Maxim-byssum og sprengitundrum, það hefði verið þeim lítill mannskapur, þó slíkt sé nú á dögum talinn “heroisminn”, er í hlut e'ga vjillistrýplingar í Afrlíku eðia vopnlaus múgur verkfellenda, — l*eldur vopnaðir áþekkum vopnum og Þersar höfðu, nema lakari verið hafi. Og það er eins og þessar þanir verði t'l að stæla þeim nýjar fjaðrir, eða vekja í þeim orku til allskonar dáða og mannskaparafreka, þar til að þeir eru svo þandir og spandir, að þeir ná hinum hæstu tónum, ,að eg viðhafi líking skáldsins Hannesar Hafstein ráðgjafa — sem fornöldin nokkurn t'ina náði, eða þangað til þeir höfðu gefið heiminum óviðjafnanleg dæmi I hreysti og mannskap, í íþróttum og ^ tögrum listum, og flestum greinum visinda. En svo kom þeirn afspönin, þungur svefn um margar, margar aldir, eins og þeir hefðu oftekið sig. Norðmönnum reis at undir króki, ei' Haraldur lúfa lagði greip að bjarg taðum þeirra til áþjánar alþýðu, svo kónguin og hersuin, sem höldum og kotungunum, og þeir flýðu óðul sín t>! íslands og annara l.anda. Islend- •ngum virðist það hafa orðið spori td þroska og spanar. Því þegar sög- Ul fara fyrst af þeim, setja þeir beiminum urmul dæma. dáða og drengskapar, karlmensku og hugs- anastærðar, hvar sem þeir fara, eins °g tekið var frani í hinu snjalla er- 'ndi Alberts Kristjánssonar hér i deildinni; og ekki er það að eins dæmi líkamlegra afreka og íþrótta, beldur láta þeir ei síður eftir sig dæmi óviðjafnanlegrar andlegrar at- gervi. A þeim tímum, er miðaldar- ^tína gekk með öllum þjóðum sem ^’n eina hæfa tunga til að geyma ^yrirbrigði tímanna í hugsun og at- nöfnum, þá hófu þeir móðurtungu Slna til bókmáls, ritna rúnum fyrst, að þvi er Biörn ,M. Olsen hefir fyrst- llr vakið eftirtekt á, og siðan íslenzk- U1T1 stöfum, og skráðu á hana nor-1 r*n.a. fræði, einkum sagnrit og skáld- | skaparrit, af svo mikilli list, sannleik °g fegurð, að þau standa fyllilega jafnfætis hinum dýrustu dæmum j klassiskra bókmenta í sömu greinum. !■ En svo sloknaði þeim og orkan-, kom þeitn svefninn eins og Grikkjum. ^g ra.unar er það ekki merkilegast, a^ þjóðsvefninn komi, heldur hitt„ Vað konii til að hann komi, þegar bann kemur. Um Islendinga er það Seg'n saga. Öblíða náttúrunnar, eJdgos, landskjálftar, drepsóttir og s,Sast en ekki sí'zt útlend völd, er reyrði bj.a.rgráÖ in af íslenzkri al- ^ýSu; allt þetta hjálpaði til að leggja f°rnan íslenzkan manndóm i kalda kol; en yfirleitt mun óhætt að segja, a^ Þjóðsvefninn eigi kyn sitt að rekja til ánauðar og striða, ánauðar innlendrar eða útlendrar, er sviftir alþýðu umráð bjargráða sinna í svo tilfinnanlegum mæli, að hún verður Vanorka af, þvi matur er mannsins niegin, álíka og gróður náttúrunnar nigur í svefn við vetrarkomuna, er næringarsafa hans leggur í læðing ulda og frosta í jörðunni. Hlvað ^tfiðin snertir, þá þarf ekki mikið nnyndunarafl til að telja í hug sér, II Ve alþýöa úrættist af þeirn, er hið þróttmesta lið þjóðarinnar er valið úr til lógunar eð.a örkumlla, svo eftir verður til viðkomu ekki nema hiö veila, veika og orkuminsta. Stríðin eftir daga Alexanders mikla lögðu í lóg forna atgervi og mannskap Grikkja, með meöfylgjandi án.a.uð, og víða má slík dæmi finna í sögunni; t. a. m. hefir mannskaparorku og at- gervi Erakka veriö slátrað oftar en einu sinni í stríðum; dysir hans eru víðsvegar um Fr.a.kkland, á Norður- löndum og víðar. Hver afráð frakk- nesk alþýða muni gjalda á manndómi Sjnum og orkuj áður en Bank des Pays Bas, og önnur frakknesk auð- mannasamtök ná undir sig eirfjöll- unum Mára í Afríku og þeir fá hald- ið olíum Sýrlendinga og bjargráðum þeirra í greipum sér, er bágt að segja, eins og nú horfir. Dæmi af öörum mætti og taka. Þjóðsvefninn, eða. svefnþorn það, sem alþýöu er stung- iö, er blátt áfram atgervistapiö og orkumissan, er orsakast af því að taka bjargráð a.f henni, og er að því skapi dýpri, sem meira er af henni tekið. Með ærna kostnaði eru hag- skýrslur saman dregnar um all.a skapaða hluti, er viðkemur bjargráð- um alþýðu, sem mjög eru hentar til að komast með skynjandi viti að því, 'hve rpikil bjargráð megi mest taka af henni, svo hún komist þó af, en engar skýrslur eru til um orkutap og atgervismissi, er af tökunni stafar. Það er ekki verið að fást um það. frekar en þjófurinn gerir sér rellu út af því, hve hinum kemur, er hann stelur frá. Að eins á ógnatímum keniur það í ljos, og þá helzt sem andvörp yfir þvi, að ekki sé hægt að fá bæði “í sekk og poka”, eins og Danskurinn segir, þ. e. a. s. a.ð ekki skuli hægt að taka bjargráðin af al- þýðu og láta hana þó fá haldið mannskap sínum eða orku. I stríð- inu mikl.a var þess getið, og talið mikið hrygðar- og áhyggjuefni, að mikill hluti herkvaöarmanna reynd- ust vanorka fyrir hor og horkvilla og illa aðbúð, er þeir áttu eða hefðu átt við að búa, og viðlíka umkv.artanir eru ekki ótiðar frá barnaskólunum, að margt barna sé vanþroska fyrir hinar sömu orsakir, hor og illa a.S- búð. Þar sýnir þjóðsvefn sig, í sinni viðurstyggilegu nekt. Eg er ekki svo mikill hagfræðingur, að eg viti, hve mikið kveður að otkumissi al- þýðu, hve hundraðstalan er há, sem af henni þjáist, en talin er hún eða áætluð sumstað.a.r i verkamannablöð- um, með meiri eða niinni ljósum rökum, 50, 60 til 70 af hverju hundr- aði í prangaraveldi því, sem vér til- heyrum. Þá er enn félagssvefn. Um hann ætla eg ekki að orðlengja, því eg tel, að vér séum vel vakandi í þessu fé- I.agi. Sá svefn lýsir sér með áhuga- leysi á félagsmálum, síngirni og ófýsi á að leggja nokkuö í sölurnar til fyr- irgreiðslu félagsmála, og þátttöku- leysi í félagslífinu. Það virðist ekki bóla á neinu af þessu meö oss. Vér erum hvorki latir né gerir í viðskift- um vorum við félagið, og kemur víst ekki fyrir, aö nefndarmaður sníki sér út umboðslaun af innkaupi fyrir fé- lagið. Sömuleiðis er aðsókn að fund- um í góðu lagi og ber vott um fjör- ugt félagslíf, þótt vitanlega mætti enn betri vera, eg á við suma vel- þekta félagsmenn, er vér oft söknum nieð líkurtt söknuði og Grikkir Akk- illesar, er hann sat með fýlu í tjaldi sínu og veitti ekki löndum sínum vigsgengi ,að Tróju, en líka með von- gleði, að þeim verði og Akkillesar- dæmið, að hverfa aftur í hópinn og láta skurka meö oss, til að ná ntarki félagsins, setn oss öllum er og á að vera jafnkært áhugamál, sem sé að vekj.a og viðhalda með oss íslenzkri dáð og drengskap, íslenzkri atgervi og orku. Tii þess þarf fremur öllu öðru á tungunni að halda. Því tung- an er vekjari atgervis og orku. Þess megum vér fullvissir. Eg man ekki neina þjóð, er gullöld hefir sér átta eða á þanir lent svo, að tunga hennar hafi þá ekki verið á hámarki snilli sinnar og fegurðar. Svo var það með Grikki, Róntverja og Islendinga. Þróttug tunga, fögur og spök í bún- aði, spenur skiljatilega a.tgervina og orkuna til hámarksins. I hvert sinn er tunga hvikar í munni tnælandans til hinna þróttsterku, fögru og snjöllu hljónta ntálsins, orkar það óafvitandi öllum líffærum skrokksins samræmi viö þá hljóma. Enda má og marka hina afarntiklu þýðingu tungunnar fyrir atgervi manna og orku á því, að þegar þjóðsvefninn fer að, þá verður þess fyrst vart í hnignan og spillingu tungunnar. Vekjarinn hljóðnar. Það er ekki ofsagt, að hugsun vora, per- sónueinkenni, atgervi og orku eigum vér undir tungurótum vorum. Af máli skal mann þekkja, er spaklega mælt. Vér vinnum, eftir því sem efni og ástæður leyfa oss, a.ð viðhaldi og eflingu islenzkrar tungu meðal vor, og eins lengi og vér höldum í það horfið, þurfunt vér ekki í þessu félag-i að óttast svefn. Ásmundur Sveinsson myndhöggvari. Hver hefði trúað því fyrir svo sem 40 árum að árið 1925 ætti Is- land heilan hóp listamanna t hljótn- listum, ntálara- og myndhóggvara- list. Og meðal þeirra menn, sent náð hefðu viðurkenningu og .hlotið aðdáun út i beitni, fengið náð fyr- ir stóradónti menningarþjóöanna gömlu, sem hafa lifað við list eyra og auga um aldaraðir. Spánrað- urinn sá hefði ekki þótt spántannlega vaxinn. En samt var sú raunin á, að Island eignaðist á skömmunt tíma tnarga tnenn, er lögðu undir sig lönd, er áður vort,t ókunn i listum, og í þeim hóp ýmsa, sent nántu landið á þann veg, að lengi verður sæmd að. Flestir þessara manna haf,a sótt gagmnentun sína til Dannterkur og Þýzkalands. Þar hafa þeir iifað, flestir hverjir tneð Iítið annað en veganesti, en trúna á sjálfa sig. Heitna hafa þeir sj.a.ldnast fengið viðurkenningu verðleika sinna fyr en þeir höfðu fengið hana annarstaöa.r. lslendingar hafa til þessa látið sér fátt utn finnast þ«ss,a menn, setn brotist hafa að iheiman til þess að leggja stund á listir, og orðið lista- maðttr í nútimamerkingu er oftast nefnt í gæsalöppum. Og þetta er i rauninni engin furða, því listalífið er svo ungt á Islandi. Það er enn þá eins og nijór þráður, sent ekki hefir samtvinnast þjóðmeðvitund- inni. Og því er það ekkf að furða, þó boðberar þeirra lista, sem enn þá eru ungar á Islandi, veröi eins og nokkurskonar útl.agar, hvort þeir búa heima eða erlendis. Það var einn þessara útlaga, sem KING GEORGE HOTEL Eina íslenzka hó»elið í bsenum. (Á horni King og Alexander). Th. Bjarna*«n RáðsmaBur Loðvara og húðir BúitS yt5ur snemma undir lot5vöru- tímann. Skrifit5 «ftir ókeypis vert5 lista met5 myndum yfir gildrur og önnur tæki. Hæsta vert5 borgat5 fyrir skinn, hút5ir, hrosshár o. s. frv. Sendit5 tafarlaust. Vér æskj- um bréfavitSskifta. SYDNEY I. ROBINSON At5alskrifstofa: 170!)_11 Ilrond St. Dopt. A HeKlnn, Snsk. eg vildi minnast á í íslenzku blaði, því eg veit, að hann er Islendingum altof lítiö kunnur. — Hann á heima í Stokkhólmi og heitir Asmundur Sveinsson. Hann er ættaður frá Kolsstöðum í Dalasýslu og er nú tnaður rúmlega þrítugur. ÁSur en Asmundur fór að heiman lærði hann tréskurð, dráttlist og myndamótun um nokkurn tíma hjá Ríkarði Jónssyni. Síðan fór hann ti! Kaupmannahafnar til frekara náms, en dvaldist þar að eins stutt. Hann langaði til að kanna ókunna stigu og sótti þvt ekki um inntöku í listaháskólann í Khöfn, heldur leit- aði á nýja braut. Sótti hann um að komast í listaháskólann í Stokk- hólmi, en hann stendur venjulega ekki útlendingum opinn. Þag eru a.S eins örfáir menn erlendir, sem fengið hafa inntöku þar. Asmundur hafði skrifað Islandsvipinum dr. Ragnar Lundborg og æskt liðsinnis hans viðvíkjandi inntökunni, en Lundborg fékk þa.u svör, að það væri þýðingarlaust að sækja. Samt fór svo, að þegar skól.a-stjórnin átti •a.S dærna um verk umsækjendanna, varð Ásmundur hinn þriðji í röð- inni af öllum þeim, sem sóttu um inntöku. Má nokkuS marka af þessu hæfileika þá, sem í honum bjuggu þá þegar. Síð.an eru liðin firtím ár. As- mundur hefir dvalið mestan part t Stokkhólmi síðan, nema hvað hann hefir komið heim og dvaliö á Þýzka- landi unt tíma. En námsár hans í Stokkhólmi hafa borið ríkuglegan á- rangur. Það er unun að því að 'konta inn á vinnustofu hans, kurnb- ailda, sem orðiö hefir þröngptr, vegna þess að mikið rar starfaö þar in-ni rétt við hliðina á vinntistofu hins fræga myndhöggvara Sergel. Svo þröngt er þar um Asmund, aö hann hefir oröið að flytja mörg af verkum sinttrn niður í kjallara — og margt sem hann hefir gert úr gipsi, er fallið 1 mola. Asnntndi var sýnd viðurkenning, og hún ekki litil, með því aS láta hann fá inngöngu á skólann. En áriö 1922 fékk 'hann aðra viður- kenningtt, sem ekki er lítilsvirði. Hann var þá sæmdur heiðurspeningi listaháskólans fyrir gosbrunn, sem hantt ihafði höggvið í sænskan mar- mara, og v.a.r að dómi skólaráðsins hið mesta listaverk. Hinn stendur enn þá óseldur í listverzlun Bermans í Stokkhólmi. Væri listasafninu heinta fengur að því aö fá að eign- ast þetta listaverk, sem hlotið hefir svo góða viðurkenningu. Fyrsta verk Ásmundar var “torso” eir: i grískum stíl, og næst kom gos- brunnurinn, sem áður er getiö. “Norðurljósið” heitir eftirtekta.rverð mynd; það er stöpull með myndum, sent táknar íslenzka ntenning fyr og síðar.. Er ntynd þessi ætluð til að standa út á torgi, og er ljóskúla efst á stöplinuni. “Sæmundur fróði á Selnum” heitir ein ntynd Ás- mundar, er hann hefir gert í gips; sýnir, er Sæmundur keyrir saltarann i haus kölska, er hann hefir flutt hann til Islands. Hún er gerð árið 1923. — Margt er þa.ð fleira, sem eftir Asmund liggur og hér verður ekki taliö. Það ntá taka til marks um hæfi- leika Ásmundar, að t haust varö hann einn þeirra þriggja manna, frá listaiháskólanum, setn v-a.ldir vortt til að skreyta sali í hinni nýju söng- höll, sem Stokkhólmsbúar eru að reisa, og verSur lang tilkomumesta sónghöllin á Norðurlöndum, þegar henni er lokið. Hefir Asmundur verið að gera lágmyndir á veggina í einum salnunt þar, og þykir hafa sýnt bæði mikla listamannshæfi- leika og góða kunnáttu við það starf. Meðal myndanna, sem hann hefir gert þar, veita tnenn sérstaklega at- hygli lágmynd einni setn er irnynd dansins, og a.nnari, sent er ímynd hljómlistarinnar. Enn frernur hef- ir hann ttnnið allmikiS að því að gera veggskraut fyrir ýntsa bygg- ingameistara. — Hefir hann sér- staklega lagt stund á svo kallaða skreytilist (dekorativ kunst), og get- ur það væntanlega kontið að góðu haldi síðar, því ekki er um auðugan garð að gresja í þeirri list* á Is- l.a.ndi. Þegar farið verður að byggja þjóðleikhúsiS heima verður þörf á slíkum manni sqn Asmundi, til þess að annast skreytinguna. Asmundur vinnur flest í klassísk- um sttl, gríska fyrirntyndin er ráð- /KCCCOK/-. _ tf I I Stefán M. Olason. Hensel, N. Dakota. (Dáinn 14. febr. 1925.) Sof t friði sonur kær sæl er minning þinna daga, æsku þinnar bygð og bær beygt er kalli huldra laga, skjótt var enduö æfin þin elli-stoðin mæddra vina, huggun blíð i harmi skin hreinn þú kvaddir samleiðina. Glaður tímans gekstu braut gengdir lífsins skyldum dyggur, sýndir táp og þol í þra.ut þinum vinum hreinn og tryggur, ætið fús að leggja lið, létta böl og stríö hins snattöa. Þessi auður fær oss frið fágar ljósi gröf óg dauöa. H.ljóö um kaldan haustsins dag horfunt við á rúmið auð.a, senn er komið sólarlag svefninn lækning böls og nauða. Þá er kært aö konta heint kvíða horfin þraut og sárutn t finna hvíld, og fagna þeim fyr sent brostu tímans árum. Fyrir hönd foreldra hins látna. M. Markússon. *ZttCCGCCGGGGC*ZCCCGCGGCGGCCGGœsaSCCCCCr/SCGG*yyy&SCCGS andi í verkum h.ans og sunistaöar bregSur fyrir egyptskum áhrifunt. Hann hefir ekki enn þá haft tök á a.S ferðast til Italíu til þess aö fram- ast, hagur hans hefir jafnan veriö þröngur og styrk hefir hann fengið af ntjög skornum skantti. — En einmitt vegna listastefnu .þeirrar sent hann fylgir, er honunt hin niesta n.a.uðsyn á aö komast suður yfir fjöll og fá tækifæri til aö dvelja um tíma í ríki fornlistarinnar. Bregst Alþingi væntanlega vel við bónum hans um fjárstyrk i þvi skyni, þvi maöurinn hefir samui.ð með verkurn sinunt, að hann á alt gott skilið. Skoðun Asmundar er sú, aö listin eigi, frekar en nú gerist, að gripa inn í daglega lífið. Aö það sé, ekki heppilegasta leiðin að loka J listaverkin inni á söfnunum, heldur hafa þau úti á strætum og gatnamót- um, þar sem allir hljóta að sjá þau. Flest verk Asmundar eru einnig gerð meö þetta fyrir augum, og mörg þeirra t. d. ætluö til þess að vera gosbrunnar. Af sömu ástæðu vill hann fremur nota sænskan ma.rntara en suörænan; það er að vísu erfið- ara aö vinna hann, þvi hann er harö- ari, en svo þolir hann líka veðráttuna miklu betur. Asmundur vill einnig ^ nota listina, frekar en gert er, við ^ skreytingu húsa að utan og innan, | láta hana samtvinnast því “prakt- iska”, láta hana hafa húsaskjól ann- arstaðar enn á söfnunum. Þeim, sem korna inn á vinnustofu Asmundar, dylst ekki aö þar eru sí- starfandi hendur aö verki. Meö- frarn öllum veggjum eru smámyndir og uppköst, en það sem einna mest vekur athyglina er stór mynd af Kristi á krossinuni, prýðis falleg, þó ekki sé hún lengna komin en í leir- inn. Sömu ntyndina hefir hann skorið í tré og ber verkið vott um, að hann er enginn viðvaningur i þeifri grein heldur. Asmundur er maður fátalaður, hægur í framgöngu og ntinnir dálít- ið á annan góðan listamann er Is- lendingar eiga. Maður hefir á til- finninguntti að þessi efnilegi tnaður lifir og hrærist eingöngu í ríki mar- marans og gipsins, og að .aðrar hugs- anir komist ekki að í höföinu á hon- um. Eg varð því ekki lítið for- viða þegar Asmundur tekur fram dálítinn böggul og segir: “Eg veit ekki hvort þér hafið gaman af að sjá þetta!” Því livað var í bögglin- um ? Jú, það var eftirlíking af sláttuvél fyrir þýfða jörð, prýðilegx gerð og verður vonandi höfundin- um til ánægju og íslenzkutn bændum ti! gagns þegar fram líöa stundir. Hefir Asmundur reynt ýmiskonar til- högun á Ijánum og hyggur sig nú vera korninn að því rétta. Er hann vö reyna að fá verksmiðju til þess að gera vélina í fulla stærð, þannig að hægt sé að gera endanlegar til- raunir með hana. Er votxandi að það takist svo, að Asmundur veröi framvegis talinn eigi að eins góður listamaÖur heldur líka hugvitsmað- maður. —Isafold. Qh | Jóladísin hans Stebba. i Hann Stebbi fór um daginn, eins og oftar nið’r í bæ, | og eitthvað suður Main Street, þar var flest með deyfðarblæ. Hann viltist nærri óviljandi inn til Hudson’s Bay, J því út við gluggann sá liann standa tízkubúna mey. | Og honum sýndist komin þarna draumadísin sín, 1= öll dúðuð upp í mátulega gagnsætt silkilín; og honum fanst hún brosa hýrt og benda’ að koma nær, í og breiða faðrrinn móti sér, hin yndislega mær. I ' En sýnin hafði truflað þannig sjalfstjorn þessa manns, I að sjáanleg var breytingin á framkomunni hans; 1 og næsta morgun ósjálfrátt hann aftur þangað fer, I því ástin hefir sjaldan látið flónin hæða’ að sér. | Og honum birtist aftur þarna engil-ímynd sú, 1 þótt áður væri’ hún dásamleg, hún sýndist fegri nú, | með endurbættan hörundslit á öðruvísi kjól | og allan lagðan perlum, sem að glitruðu’ eins og sól. £ En sagan gat ei um, hve lengi Stebbi þarna stóð | og starði’ á þessa veru, sem að hleypti’ honum í glóð. i Hann vissi ekki, hvort að hann var liðinn eöa lífs, | það lagðist eins og martröð á hann seiður þessa vífs. | En álengdar þar borðalagður búðarmaður stóð, í og brosandi við Stebba mælti’ ’ann: “Sérðu þetta fljóð? 9 En svo þér sparist ómak, get eg sagt þér það í hag: v Við seljum ekki neinum þessa myndastyttu í dag.” LúSvík Kristjánsson. A <o

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.