Heimskringla - 10.02.1926, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 10. FEBR., 1926.
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSÍÐA.
va.r ekið á uppslcuröarstaðinn.
En kallið kom, og — kveöjustund-
in.
Mættu þessi minningarorö, aö ein-
ihverju leyti, vera vottur hins inni-
lega kveöju — og þakkarþels, er
hreyföi sér þá stund, i hjörtum hinna
fjölmörgu vina hins látna.
* * *
JSteinólfur heitinn var i þennan
heim borinn 14. nóvember, 1872, að
Litla Kroppi i Reykholtsdal í Borg-
arfjarðarsýslu. Ætt þans er merk.
og kynsæl. Þeim til gamans,. sem
áhuga ha.fa á ættfræöi, og eins til
þess, aö gefa hugmynd um hve ætt-
sfofninn hefir kvíslaö út mörgum
máttugum greinum vestan hafsins,
læt. eg hér getið. nánustu ættmenna
hans.
Föðurafi Steinólfs var Grírnur
Steinólfsson, kunnur merkisbóndi, er
bjó allan sinn búskap á Grimsstööum
í Reykholtsdal, og dó þar áriö 1864.
Hann var kvæntur Guörúnu dóttur
Þóröar prests Jónssonar aö Lundi i
Lundareykjadal, er lítt mun hafa átt
samleiö meö samtíð sinni, en fremjir
meö frjálshyggjumönnum nútíöar.
Grimi og Guörúnu varð 16 barna auö
ið. Eitt þeirra var Magnús Gríms-
son, sem kunnur er fyrir söfnun ís-
lenzkra þjóðsagna, síðar í félagi viö
Jón Árnason. Af systkinunum fóru
sex til Vesturheims:
1. Guörún — kona Þóröar Árna-
sonar; fluttust vestur áriö 1873;
kuimastir af þeirra 6 börnum eru
Þórður læknir Thordarson, Minne-
sota, og Hjörtur Thordarson raf-
fræðingur í Chicago.
2. Steingrimur — kvæntur Guð-
rúnu Jónsdóttur; þeirra börn: Jón
prestur aö Gaulverjabæ, faöir
Steingríms rafstöövarstjóra í Reykja-
vik, Grímur bóndi nálægt Calgary,
Alta., Snæbjörn bóndi, Milton N.
Dakota, Guðmundur ríkislögmaöur
Þrjú kvæði.
Eg sit ei með erfiði —
Eg sit ei með erfiði að yrkja,
hvort úti það skín eða hvín,
þó grípi eg eftir þeim geislum
sem gægjast inn til mín.
Að kveða til fengs eða frama
mín freistaði aldrei sú þrá,
sem barnið með fingrum eg fálma
í fegurðarglampann að ná.
Þér fórna eg ómælda eilífð
og ekki mun sjást á mér hik,
ef einungis fæ eg fangað
eitt fljúgandi augnaþlik.
Eitt fegurðar augnablik fangað
og fast þér huga greypt,
það verður þér uppspretta unaðs
og aldrei of dýru keypt.
Ein góðstaka frumleg og fögur,
sem fe^tist í huga þér,
er betri en sú bókarfylli
sem biður að gleyma sér.
Hver tónn eða lögun og litur
sem lyft getur andanum hátt,
er sígildi þinni sálu
og sjóðurinn dýrsti er þú átt.
Óma frá tindi og lundi.
Óma frá lind og lundi,
ljóðin af drottins munni,
samræmt við sálu mína
syngur í hverjum runni.
• Laða mig ljúfir tónar .
litirnir hug minn fanga
úr þrengslunum vil eg þjóta
þangað sem blómin anga.
Streymir í mann frá moldu
máttur og sæla og friður,
Má eg við brjóst þín brekka
bæla mig snöggvast niður?
Fýsir mig fagri hvammur *
faðmlög við þig að eiga,
af lindum þíns leynda máttar.
langar mig sárt að teyga.
Eg kleif upp á ásinn —
Eg kleif upp á ásinn í æsku,
er útsýni vildi eg fá
og breiðurnar beggja megin,
þær blöstu við mér þá.
Nú stend eg á hæð og horfi
og heimar birtast mér tveir,
í öðrum er æskan að fæðast
en ellin í hinum deyr.
Er held eg að augum hendi
og horfi yfir lífsins svið,
sú hreyfir sér ósk í huga:
að hér vildi eg snúa við.
En ásinn minn hefir þau álög,
sem enginn rjúfa má,
að enginn fær snúið þar aftur
er ellinnar lendur sá.
Um hallið, sem horfir til vesturs,
eg hlýt því að rekja mér slóð,
en ennþá á æskan minn huga
og ennþá á vorið mín Ijóð.
Páll Guðmundsson.
/
|
I
|
i
1
í N. Dakota og systur fjórar, Krist-
in, Guðrún, Steinunn og Karitas,
allar giftar íslenzkum mönnum neraa
sú siöastnéfnda.
3. Auður — átti fyrst Jörund Sig-
mundsson; þeirra börn: Guðrún gift
Gunnari Friöyikssyni Winnipegos-
is, Björg gift Tay, Guðrún gift Jó-
hannési Þóröarsyni við Mozart.
Seinni maður Auðar var Þórður
Gunnarsson; þeirra börn: Þóröur
Gunnarsson við Mozart og Kristín,
gift Gunnari Guðmundssyni við
Wynyard.
4. Steinólfur, fyrst kvæntur Guð-
rúnu Guðmundsdóttir frá Skáney.
Börn þeirra: Grimur bóndi að
Mounta.in N. Dakota, og Guðrún er
dó ung. Seinni kona Steinólfs var
Ingunn Runólfsdóttir, uppeldisdótt-
ir séra Stefáns Þórarinssonar að
Kálfatjörn. Börn Steinólfs og
hennar, sem uppkomust, voru 2,
Steinólfur, hinn fallni foringi Moz-
art bygðar, og Guðrún, kona. Hjart-
ar F. Bjarnasonar viö Wyriyard.
5. Jóreiöur— gift Guðmundi Guð-
mundssyni frá Sxáney. 6 börn þeirra
komust upp: Guömundur G. Good-
man Wynyard, Guðrún gift Oak-
l.a.nd, Vigdís gift Tschabold, Gunn-
hildur, gift Hansen, Guðrún gift
Finnsson og Ghðlaug dó ógift.
(Frh. á 7. bls.)
Verri yfirsjónin.
Einhver S. E. ásakar mig í Heims-
kringlu 27. jan. s. 1. fyrir það, að
hafa ekki lesið greinina, "Móöir jörð
ávarpar Bryan”, sem fyrir nokkru
birti$t i Heimskringlu, nógu vel. Að
eg hafi fyrir óvarkárni í lestri ruglaö'
saman tönn dýrsins og tönn “mann-
apans”, oþ skopast svo að jafn góðu
málefni, sem standi á vísindalegum
sannindum.
Eg ætla engar vöflur að hafa með
þetta, heldur hiklaust snúa egginni á
vopni þvi, er Mr. S. E. reiðir ag mér,
aö honum '■sjálfum, og sanna honum
að hann geri sig sekan í verri yfir-
sjón. Hann gizkar á, að áðurnefnd
grein muni liggýa^til grundvallar þessu
skopkvæði minu, og segir það geti
“ekki verið neinum vafa orpið.” En
þarna hleypur hann sjálfur á sig.
Hann gizkar. En þetta get eg fyr-
irgefiö honum, þvi þaö er þeim
mönnum svo tamt að gizka,sem taka
málstað "mann-apa” kenningarinnar,
að þeir gera það. sjálfsagt óafvitandi.
Ef nú Mr. S. E., vill ómaka sig til
þess að ná í blað, sem heitir “The
Signs of the Times” fyrir október
1925, sem gefið er út í Mountain,
View Californa, þá mun hann finná
þar all ítarlega grein um þrjár mynd-
ir, sem eru þrír ”mann-apa”-hausar.
Sá fyrsti er húinn til úr hauskúpu,
legg og tönn, sem ekki fanst þó alt á
sama stað. Hinn annar í röðinni
er búinn til úr 7 beinbrotum. Hinn
þriðji og síðasti i röðinn^ er búinn (fl
úr einu kjafta-beini. Fornleifafræð-
ingunum hefir ekki borið saman
samkvæmt "The Encyclopedia Bri-
tannica,” um fvrsta hausinn, hvort
hann væri mann-api eða niaður, eöa
þá einhver milliliður.
Hvort sem Mr. S. E. nú vill trúa
því eöa ekki, þá skal eg leggja dreng-
‘skap minn við, að þessi grein liggur
mest til grundvallar skopkvæðinu, er
hér er um að rteða. IJins og hann
getur séð sjálfur, ef hann vill lesa
greinina um þessa mann-apa-hausa, og
smiðið á þeim og be^a það saman við
setningar í kvæði mánu, eins og þess-
ar: /
“Þeir grafa upp fannbrot úr ein-
hverjum apa,
svo andlit og hauskúpu setja þar á.”
A þess konar sköpun er ekki minst í
Heimskringlu, en einmitt skýrt dregið
fram í hinni greininni, er eg mintist
á. Þar er þessi mann-apa-hausa
sköpun svo skopleg, að vér teljum
oss hafa eins mikinn rétt til að skop-
ast að hennr, eins og andstæðingar
biblíunnar þvkjast hafa til þess að
skopast að sköpunarsögu hennar.
Hitt gæti eg vel kannast við, að
greinin "Móðir iörð ávarpar Br}ran,”
he-fir sjálfsagt svifið fyrir sálarsjón
mina á sama tima og eg böglaði þessu
skopkvæði saman í tilefni af hinni
greininni, og sennilega hefi eg. rekið
augun í þessar, frá 14 til 140 miljón-
ir ára, sem þar eru nefndar, en hvort
þag er aldur dýrsins, eða dýrstannar-
innar, eö.a "mann-apa”tannarinnar,
skiftir minstu. því breytiþróunarkenn-
ingar mennirnir segja oss, að menn-
irnir séu komnir af öpum, en aparnir
af spendýrum, spendýrin af lagardýr-
um, lagardýrin af einhverjum lægri
tegundum, til dæmis froskum, og
froskarnir svo sennilegast af jurta-
gróðri. Svo hvar í öllum þessum
liðum gætum vér vitað með vissu, að
"mann-apinn” sé getinrí? Eg legg
þann skilning í þetta, að allir þessir
liðir séu sköpunarsaga “mann-apans”.
Þess vegna er hann, eins og eg segi í
kvæðinu, sennilega meira en 140 mil-
jóna ára. " Því visindamennirnir
staðhæfa, að aldur jarðarinnar sé, já,
sumir segja 10 miljónir ára, en aðrir
segja alt ag 10,000 miljónir ára. Hve
mikið af þessu timabili “mann-apinn'"
þurfti til þess að komast á legg, hefi
eg ekki lesið neitt ákveðið um ennþá,
en samkvæmt því, sem ritað hefir ver-
ið um þetta, má búast við að- það
hafi tekið hann jafnvel meira en 140
miljónir ára.
Þó svo hefði verið, sem ekki er, að
eg hefði vitnað skakt í greinina
“Móðir jörð ávarpar Bryan,” þá
hefði það verið sama aðferðin, sem
visindafmennirnir og forvígismenn
breytiþróunarkenningarinnar nota er
þeir vitna í biblíuna. Fyrir skömmu
birti Heimskringla langa grein um
Bryan í vitnastúkunni. Þar spyr
hinn frægi og velmetni lögfræðingur
Darrow: “Hva.r fann Kain konu
sína” ? Hann þykist með öðrum orð-
um, hafa lesið það í bibfiunni, að Ka-
in hafi farið eitthvað burt frá heim-
kvnnum sínum og fundið konu. En
allir vita, sem litið hafa í biblíuna, að
þarna er skakt vitnað í hana, en þetta.
leiðréttir ekki Hr. S. E. Það er gott
að vera vandlátur sannleikans vegna,
en þá má maður ekki gera sér manna-
mun. \
Að endingu get eg fullvissað Mr. S.
E. um, að eg las greinina. í Heims-
kringlu rétt, og að skopkvæðið mitt
byggist mest á greininni í blaðinu
“Signs of the Times”, og ákveðnum
skoðunum minum á þessum atriðum.
Eg geri mér ekki meira fyrir að skop-
ast að staðhæfingum vísindamanna
heldur en þeir gera, að skopast að
átrúnaði vorum í ræðu og riti.
Pétur Sigurðssen.
ÞJER SEM NOTIÐ
TIMBUR
KAU PIÐ A F
The Empire Sash and Door
COMPANY LIMITED
Birgðir: Henry Ave. East. Phone A 6356
Skrifstofa: 5. Cólfi, Bank of Hamilton
/ VERÐ CÆÐI ÁNÆCJA.
Haldið peningum yðar í Winnipeg
Cooper Institute
of Accountancy
AUCLYSA fyrirlestra og heimanáms
kenslu í
Bókfærslu
Og
Kaupsýslustjórn
méð sérstökum lexíum í
Kornverzlunarbókfærslu
Kensla byrjar næsta miðvikudag kl. 8. síðd.
nemendur geta notið kenslu eitt eða tvö kvöld í viku
Komið skrifið eða símið A 3507
eftir skilmálum.
301 Enderton Bldg., 334 Portage Ave., við Hardgrave
WINNIPEG,
David Cooper C.A. Fyrirlesari
ai
m
UFi
SAMVINN A
er ekki einungis verzlunaraSferð; hún er lífs-
stefna. l
— Jardine, Akuryrkjumálaráðherra Bandaríkjanna
Hveitisamlagið
er algerlega ágóðalaust
samvinnufyrirtæki.
| Grund vallar stef na
1
samlagsins er að tekjurnar gangi ekki til Jjeirra
sem leggja til rekstursfé, heldur til þeirra, sem
framJeiða vöruna.
— Prófessor C. R. Fay.
Betri lífskjör
vegna tryggingar að erfiðið laimist. Nýtízíku
verzlunaraðferð notuð landbúnaði í hag.
Spyrjið samlagsnágrannann.
íjfiswæsfiBafiuiSfiSKffiSfiiKfiaisfiaiHiææífiæífiifiífiifiKíraiaaHfiífiBiaiffisifi