Heimskringla - 27.10.1926, Qupperneq 5

WINNIPEG 27. OKT. 1926.
HEIMSKRIN GLA
5. BLAÐSÍÐA.
ÞJER SEM NOTIÐ
TIMBUR
KAU PIÐ A F
The Empire Sash and Door
COMPANY LIMITED
Birgðir: Henry Ave. East Phone: 26 356
Skrifstofa: 5. Gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ÁNÆGJA.
Sléttubönd.
sitt úr hverri áttinni.
Eftir Þqrskabít.
Hvalsaga
Hattvirti ritstjóri Heiniskringlu.
Fyrir nokkru síðan, þegar íslenzku
blööin í Winnipeg tóku til íhugunar
°g umtals söguna uni mannirm, sern
bra sér í lystitúr niöur í hvalsmag-
ann — 0g var kominn hættulega
nærri því aö santia söguna um Jón-
as ganila og rýra þannig gildi hans
°g sögunnar, sendi vinur ntinn mér
meðíylgjandi stet'.
Eg hefi þaö álit á þessunt ljóöuni,
aö á ókomnunt öldum, hjá upplýstara
fólki en nú lifir veröi litiö á þessi
stef sent einskonar ‘‘helgiljóð”, sem
feli í ^ér sannleik liöinna alda’’, og
hl þess því aö fiira þau glötun og
gleymsku, hefi eg tekið þaö ráð aö
senda Heimskringlu þau til birting-
ar.
x + y
í^að var um sæla sumarstund,
er sól á fjöllin skein,
°g kátan fugl í laufgum lund
- sem ljóð sín kvað á grein.—
En sólin skein a fleira’ en fugl
°g fjöllin—þvílíkt hnoss.
Vér skeytum ei um skálda-
rugl — )
Eún skein á sjálfan oss.
✓
Svo eðiilega oss varð heitt,
°g úr oss þróttinn dró.
Vér klæddum oss í ekki neitt
og óðum fram í sjó.
Á grynningunum stutta stund
sem stytta biðum vér.
Næst stungum vér oss svo á
sund \
og syntum fram í sker.
Og eins og kópur kúrðum vér
á kletti lengi dags;
°g golan lék um brjóst vor ber.
Vér biðum sólarlags.
Em Ægis dætur allar þá
vér ortum sólarljóð,
en úáran skvetti oss þar á
°g oss fanst skvettan góð.
En nú var loksins komið kvöld
°g Kári á hafið steig.
En storms og nætur voða völd
oss vakið fengu’ ei geig.
Þó kvöddum vér það kríusker,
því kalt var orðið þar.
°g oúis og selur syntum vér
onz sýn að augum bar.
Vér sáum fyrir framan oss
einn furðulegan hval,
sem stærri var en liundrað
hross
1 heljar skuggadal.
Með opnu gini að oss rann,
°g uggaslátt og hvin.
svo oss fanst bezt að hleypa’ á
hann
nieð hróp og opið gin.
f’eir hvalir eru mjög til meins
°g meina ekkerP vel.
^eir spámenn gleypa alveg eins
°g argan húðarsel. .
Hví stukkum vér og stefndum
beint,
°g sláttur á oss var.
Em æðistund gat enginn greint
hvor annan gleyptþþar.
Geltir hundur ætinn enn,
ærið lundar styggur.
Eltir stundum mæta menn,
mannorð sundur tyggur.
Gengur veginn, hrynur hátt,
hvoftinn teygir raman.
Lengur eigi ginið grátt
getur dregið saman.
Ætti grettum þrasa þrjót
þagnar hettu gera;
þætti réttust búnings bót
brögnum þetta vera.
* * *
Dagur sallar löðurs ljósum
En öil var glíman ójöfn þó,
þótt ei oss brysti þor;
því hans var máttur meiri í sjó, | loðna mjallar dúka.
hans munnur stærri en vor. j Hagur, alia röðuls rósum
Vér tókum viðbragð voðasnögt,J roðar fjallahnúka.
sem velti tunna í foss. j * * *
Á kasti því véy greindum giögtj Málar rosa draumadans,
ekki skapaöur fyrri en um' 5000 ár-
um fyrir Krist, eftir Biblíutali. En
ormar þessir eða kvikindi eru sjálf-
sagt þrjú hundruð miljón ára gömui,
og sumir forfeöur þeirra voru eins
háir og meðalhús á Long Isíand eru
nú.
Þaö var á permska tímabilinu, aö
cotylosaurarnir, forfeöur dýra þess-
ara, ríktu á jöröinni, einvaldir af dýr
um öllum, en þá var i\áttúrlega eng-
inn maöur á jöröinni; hún var mann
laus í mörg hundruð miljón ár. En
þá einhverntíma, kvísluðust út frá
skepnum þessum . skriðkvikindin,
víövarp, kl. 12.45 dagiega.
Auglýsingadeilct 'Manitobasamlags-
ins vill gjarna íá upplýsingar og
bendingar frá þeim, sem hlusta á
þetta víðvatp.
Safnlilaða Samlagsiits í Buffalo
fullgerð.
Meö fullgerð safnhlöðu Samlags-
ins í Buffalo, er síðasti hlekkurinn
kominn í hlöðukeöju
samlagsins.
Þessi hlaöa var bygö til aö taka
á móti korni, sem kemur skipaleið
frá safnhlöðum vestanvert viö Sud-
arstaða og þaðan til Evrópu.
Eignln í Buffalo er alls 13 ekrur,
Eru þar nú fullgerðaf bryggjur,
hlöðubyggingar o. fl. þeim tilheyr-
andi og járnbrautarspor. Þrjátíu og
þrjú hólf eru í safnhlöðunni, er rúm-
ar.hvert þeirra tuttugu og þrjú,þús-
und bushels, auk annara, smærri
hólfa. AIls rúmar hlaðan eina milj-
Saskatchewan- j ón og eitt hundraö þúsund bushels.
og getur affermt úr skiputn þrjátíu
þúsund bushels á klukkustund. Fjög-
ur samhliöa járnbrautarspor eru viö
hlööuna, og rúma þau 70 járnbrautar-
vagna i einu. Allar vélar ganga
að gleypt hanti hafði oss.
En því að leyna ekki er,
að um oss hrollur fór.
Oss fanst sem komnir værum
vér
í villutrúar-kór.
deilir prosa bulli.
Sálarposi hefir hans
heila gosið sulli.
* * *
Valsatrissa svalar sér
sveiflu kjassa hérann.
Galsa-Missa bobbuð ber
En hörðust var þó hugraun sú,! band uni rassinn þveran.
að hugsa um skaða þann:
ef þarna misti þjóð og trú,
sinn þungvitrasta mann.
* *
Til höfundar
*
Spjalls”
Hafðu þökk fyrir hnöllótt
‘‘Spjall”,
hlaðið spekirökum.-
Aldrei nokkur böllur ball
betur á sekum hrökum.
* * *
OrSaleikur og sléttubönd.
Fullið dellu göllum gylla,
gallar spilla hylli.
Bullið fellur öllum illa,
allir dilla snilli.
unum sem mest og ryðja steypiböð-
unum braut.) I gamla daga, vestur
í Bandaríkjunum, var álit manna •
fyrstu, aö baökerin ættu enga fram-
tíð fyrir sér. I ríkinu Virginia, um
1845,. uröu þeir, sent áttu baðker, aö
greiöa 30 dollara í skatt af þvi á
ári hyerju. En svo breyttist þetta
smánt saman, og nú er varla bygt svo
hús í Ameríku, aö ekki sé eitt baö-
herbergi aö minsta kosti í hverju
húsi. I gistihúsum er oft baðher-
bergi meö hverju herbergi eða íbúö.
Nú á tímum viðurkenna allir nyt-
serni baöa. Ameríkumenn hafa gert
nákvæmar rannsóknir með smitunar-
I hættu í baðkerum. Þar eru læknar
komnir á þá skoðun, aö þó stakasta
j hreinlætis sé gætt, verði ekki bygt
fyrir smitunarhættu, nenta meö því
; aö taka um steypiböö.
(Sunnudagsblaöíð.4
í kringum oss var koldimm nótt,
og köfnun við oss lá.
Hvert liðið atvik leiftur-skjótt
vér h'ða sáum hjá.
Sem eldýng birtust öll vor skrif,
það alt vér höfðum sagt
um trú, um lands- og þjóðar-
þrif,
og þar var margt fram lagt.
4 í
En orðalenging enga þarf,
og engan handaþvott:
Vér litum yfir alt vort starf,
sjá, alt var harðla gott.
Við sjálfann oss vér sögðum þá:
Hve sæll er maður hver,
sem góðu starfi gengur frá
til grafar, eins og vér.
En feikilega fanst oss leitt,
ef falla ættum þar,
að það var eins og ekki neitt,
sem úr oss komið var,
hjá öllu því sem í oss stóð
og ósagt hjá oss beið,
og vísa átti vorri þjóð
úr villu, á rétta leið.
Vér hleyptum í oss miklum móð
og mæltum hátt og snjalt,
svo mælskan öll, sem í oss stóð,
í einu frá oss valt,
sem hundrað þúsund fossa flóð
úr fjalla háum sal.
Og þvíh'k mælska, þvílík hljóð
og þvílíkt orðaval.
Og hvalur þoldi ei þessa raun,
og þungt hann andann dró.
Svo velti ’ hann oss sem einni
baun
og út um munninn spjó.
Sem kólfur sendur klýfur loft,
vér klufum loftið þar.
—Vér höfum um það hugsað
oft,
hvað háfleygt þetta var.
Og kallast má það kraftaverk,
að komast svo úr þraut.
Á melting hvals, sem mjög var, og miklu skógum þar, og nota sér til
Sterk, • ! fæöu hvaöa dýr sem þeir ná. Þeir j
vor mælska sigur hlaut. \ eru svo fljótir á fæti aö þeir ná J
Að shtt og rétt hér sagt er frá, villihestunum þar og éta þá, og segja j
það sýna merkin glögg: ! þeir, sem séö hafa til þeirra, aö þeir |
Vor húð er síðan hörð Og blá sýnist líöa yfir undirskóginn og virð-J
eriorvatniö, og hlaða það á jarn-^
spendýrin, fuglarnir og láös og lag- brautarvagna til flutnings til hafn- fyrir rafmagni.
ardýrin.
Þegar dr. Nóble var spurður aö,
hve gamall væri kynflokkur dreka
þessara, sagöi hann aö 'þeir væru
æfagamlir. Hinn fyrsti maður, for-
faðir Adams gamla, apamaðurinn á
Javaeyjunni, pithecanthropus erectus,
væti barn eitt í samanburöi við
skepnu þessa. Þessi hinn fyrsti
fyrirrennari Adanis gamla, á ekki
lengri aldur aö baki en 200,000 ár
(tvö hundruö þúsund ár). En skriö-
drekar þessir eru miklu, miklu eldri
— að minsta kosti 300,000,000 ára
gamlir.
Þú getur séö beinagrindina af
cotylosaurunum, langafa þessara.dýra
í gripasafninu. Beinagrind sú fanst
í Wichita-skálinni í Texas. Hefir
hann verið frernur ófrýnn, meö stutt
um, sterkum hala meö stuttum fotum
meö 5 tær á hverjum fæti, og ó-
árennilegur í meira lagi.
M. J. Sk. þýddi.
Hveitisamlagið
Víffvarp í Manitoba.
Fyrir rúmri viku síðan byrjaði
Hveitisamlagið i Manitoba aö Iáta
viðvarpa frá stöð stjórnarinnar, C.
K. Y., i Winnipeg. Mjög nytsamar
og fræöandi fréttir eru sendar út.
fréttir viövíkjandi Samlaginu í Mani'
toba og öðrum landbúnaðar sam-
vinnufélögum í fylkinu.
Lesendur, sem hafa móttökutæki.
ættu sérstaklega að hlusta á þetta
AUKALESTIR
-------TIL HAFNA f SAMBANDI VIÐ----------
SIGLINCAR TIL EVROPU
SÉRSTAKIR SVEFNVAGNAR
FRA VANCOUVER, EDMONTON, CALGARY,. SASKATOON, REGINA
verfla fewtir vlií aiikaleMtlr tll hnfnarstnftn f snni-
hnn<ll vl# eftirfylKjnndi jólnferhir Mkipnnna:
FYHSTA LEST frft Wlnnipen 10 f. h. 2:i. nóvemher til Montrenl,
nær Niimhnndi vltl e.M. “Athenía” 2.*». nóvemher, tll lleifnst,
Liver|»ool og Glns^ou.
ÖNNI R LEST frft W'ínnipeu 10 f. h. 2."í. nóvemher til Quehee (meö
nyróri hrnutinnl) nier Minuhnuili vift e*M. ‘•Heííinn'' 27. nóv.,
til llelfant, GlaMKOvv, lAverpool.
I*RIHJA IjEST frft \\ innipeK 4,SO e.h. 2. deaember, til Ifnlifnv. nær
Miimliniull við e*M. “I'ennlund” O. denember, til Piymouth, Cher-
hourK, Antvverpen.
FJÓftH/ÍA IiEST frft W’innipeK 10 f.h. O. desemher, til Halifnx, nier
Mnmhnmli vlti e*M. ^betitin*’ 12. ilenemlier til IlelfiiMt, Llverpool,
(■laNKOu.
FIMTA LEST frft WJnnipejs 4,110 e.h. O. ilen., til Hnlifnx, nær nnm-
hnnili vit> en. “Ilnltlc” l.'l. ileM. til UueeiiMtoun, I.iverpool.
SJÖTTA LiEST frft Wlnnipen 10 f.h. 10. deMember, tll Halifax, nier
snmhundi vH5 e.M. <éAntonia” 13. descmber, til Piymouth,
Cherbours:, l.onilon.
SÉRSTAKIR TOURIST SVEFNVAGNAR.
vertia Meudlr (ef nicKÍr farliesar) frft
VANCOUVER, EDMONTON, CALGARY, SASKATOON, REGINA
f Numlinndi vió MÍKliiiK'ar
E.s. "STOCKHOLM” frá Halifax 5. desember, til Göteborg.
E.s. “ESTONIA” frá Halifax 9. des. til Kaupmannahafnar.
E.s. “FREDERIK VIII” frá Halifax 10. desember, til Kristianssand,
Osló, Kaupmannahafnar.
Allir bmhoÓMinenn Canuilinit NutlOnnl Railway** muiiii ffiMlegn fgefa
y#nr upplýNÍnfcar,
eðn Mkrifió til W. J. QrVINLAN, Dlatrlct PasManger Agcnt, Winnlpeg
Federated Budget
Búið undir hina
Drekarnir miklu.
Dreka þessa hina miklu hafa menn
nýlega fundiö á eyjunni Komodo, j
milli eyjanna Sumbawa og Flores í
IndlandShafi. Eru þeir eöa kyn- j
stofn þeirra æfagamall, en nú munu j
þeir viðast útdauöir nema þarna, j
en þó jer saga þeirra merkilegri en
allra annara núlifandi dýra. Drek-
ar eöa ormar þessir eru 8 feta lang-
ir, með ákaflega þykkum svira eður j
hálsi. Þeir hafa 4 fætur, með 5 j
tær^ á hverjum fæti; og eru ðeriö
grimmir. Þeir lifa í hinum þykku
5
tu
Arlegu peningasöfnun
STOFNANIR f
BUDGET
14 fyrir bönt.
3 fyrir gamalmenni.
4 fyrir sjúka.
1 fyrir blinda.
1 fyrir heimUisstarf.
1 fyrir hjúkrnn.
2 fyrir þroskun á karaktcr
og höfuðkúpan snögg.
ast þá varla koma viö jörðina. Segja
XXX.
jr
Molar
Böff — fyj-r og nú.
f gömlu skjali frá dögum Elizabet-
ar drotningar stendur: ”Drotningin
^et'r látið búa sér baöker, í hverju
1 > ✓ ,
11,1 baðar sig einu sinni á mánuði,
^v°rt- sem hún þarfnast þess eða
«kki> __
‘Margur mun brosa aö, á
Þessari baðöld”, stendur í “The
ra’r'ed Nurse and Hospital Review”
Seni gefið er út í New York. Blaöiö
?eni fáuni er kunnugt nú. T. d. var
ni>nnist á ýmisíegt bööum viðvíkjandi,
| innfæddir menn, að þeir blási eldi úr
j nösum sér og standi af þeim reykjar-
strókur.
Þeir voru fluttir til New York á
. gufuskipinu Aquitania, og safnaöist
fyrsta baðker í Bandaríkjunum smlö j fjöldi manna aö sjá þá, er þeir
að 1842 og blöðin í borginni Cincin- kotnu, og blésu þá skepnur þessar
qati, en þar var kerið smíöaö, köll- reykjarmökknutn úr nösurn sér. En
uðu baðker munaöáráhald og óalþýö- 1 vísindamennirnir, sem meö þá fórtt,
legt fánýti’. Og læknarnir sögfiu j sögðu aö þetta kæmi df því, aö loft-
aö baökerin væru “hættuleg heils jg Væri kalt, sem þeir drægju aö sér,
unni”. (Þótt kynlegt kunnj að þykja en hitnaöi er þaö spýttist út um nasir
aö óhugsuðu máli, eru amerískir þeirra.
Ormakyn þetta segja vísindamenn
aö íe ákaflega gamalt, því aö for-
Adams gamla og Evu eru
yhgri en kyhferöi þetta. —
Ante-j Forfeöttr Jjeirra hafa ekki komið
rískir læknar leggja mikla áherziujfram á joröinni fyrri en fyrir 200
á böð, en þeir vilja útrýma kerböð- þýlsttnd árum. / Sjálfur var AJdaim
læknar á svipuðu máli nú um kerböff,
þar sem margir hafa aðgang að þeitu,'
t.d. á gistihúsum og í húsum þar' feóur
sem fleiri en ein, fjölskylda hafa aö-'miklu
gang/ að santa baðherberginu.
A þeim fjórum árurn, sem Federated Budget hefir starfað, hefir þaö unniö mjög þýðingarmikil
verk fyrir góðgerðastofnanir i Wirmipeg — og gefendurna.
Kostirnir við aö fá.fé fyrir nauðsynlegat; góö'geröastofníiiir meö Federated Budget aðferðinni
ertt sannaöir. ' / - •
Ástæðurnar fyrir að þér ættuð að gefa tillag yðar til
Federated Budget eru í stuttu máli þessar.
1. —Federated Budget aðferðin sparar peninga við fjársöfnunina.
2. —Hún losar alþýðuna við ónauðsynlegt betl og verndar nauðsyhlegar stofnanir.
3. —Tilhógun allra stofnana í Federated Budget hefir verið fyllilega rannsökuð, og þær
hafa allar óskift meðmæli forstöðunefndarinnar.
4. —Stofnununum í Federated Budget hefir farið fram.
5. —Federated Budget nefndin er samband kaupsýslumanna og kvenna, og hið eina
markmið hennar er að leysa verk sitt hagkvæmlega og vel af hendi.
Latum oss gera heyrum kunnugt.
2 - 3 - 4 - 5 November
að
WINNIPEG
HUG5AR
UM SINA
t Klúbbar, félög og verzlunarstofnanir i Winnipeg leggja til hundruö af ágætis starfsfólki til sam-
skotaleitana þessa 4 daga, 2.—5. nóvember, Federated Budget aö kostnaöarlausu.
Verið reiöubúin aö ajgreiöa þessa menn og konur, þegar þau koma, — tími þeirra er dýr-
mætur.
Allir borgarar Winnipegborgar, — menn, konur, drengir og stúikur — hvér sem trúarbrögö þeirra
eöa þjóöerni eru, eiga að annast líknarstofnanir borgarinnar.
LEGGIÐ YÐAR SKERF
Federated Budget Board of Winnipeg
Benedictine Orphanage_
Canadaian National Institute for
the Blind
Children’s Hospital
Children’s Aid Society
Children’s Bureaú
Children’s Home
COnvalescent Hospltal
Federated Budget—Administration Mothers’ Association
Home of the Good Shepherd Old Folks Home
STOFNANIR í FEDERATED
Home Welfare Association
Infants Home
Jewish Old Folks Home •
Joan of Arc Home
Kindergarten Settlement Ass’n.
Jewish Orphanage
Knowles Home for Boys
BUDGET
Providence Shelter
St. Boniface Orphanage and
Fplks Home
St. Joseph’s Orphanage
Victoria Hospital
Victorian Order of Nurses
Y\rinnipeg General Hospital
Y. M. C. A.
Y. W. C. A.
Old