Heimskringla - 05.01.1927, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 5. JANÚAR 1927.
HEIMSKRIN GLA
3. BLAÐSÍÐA.
1 -------------"Tgl
Bakið yðar eig- |
in brauð með
1
8
fe
ROYAL
CAKES
Fyriimyiid að
æðiím í meir
en 50 ár.
ekki
A íslenzku: “Vér afneitum sér—
n'erju sambandi viö Unitara, teljum
í samhljóSan við evangelisk.lút—
^rska kirkju á íslandi. Sé frekari
Jfirlýsingar óskaS, þá simiS til Quill
Lake safnaSar.
L V. Bjarnason forseti.”
■'Sambands.kirkjúfélagiS” var ckki
komiö á fót, þegar þetta gerSist, og
söfnuSurinn, sem hér beiddist vigslu
handa prestsefni sínu, því ekki heldur
kominn í félag þaS, sem
stofnaS fyr en ári síSar.
ViS þaS, sem nú hefir veriS tekiö
úam, bætist ennfremur þaS, aS Sai/-
handskirkjufélagiS er í beinni and—
stöðu viS hiS evang. lút. kirkjufélag
t ^'er)dinga í Vesturheimi, sem mest og
°ezt hefir unniS aS kristindómsmálum
■iieSal landa vorra vestra síSan er þaS
'tar stofnaS. ÞjóSkirkja vor vill ekki
'eita þeirri andstöSu neinn stuSning,
en telur sér miklu fremur skylt eftir
megni stySja "KirkjufélagiS’’ i
starfi þess, þar sem þeir agnúar, sem
áður voru á samvinnu viS það, eru nú
hr sögunni og meS því fengin öll skil —
}rði fyrir bróðurlegri samvinnu á
ameiginlegum grundvelli evangelisk—
•úterskrar kristindómsskoðunar.
* * *
úiðAr/ um vígiluneitun biskups.
AlþýSublaSiS fór a& hitta einn af
þeim mönnum, sem er margfróöastur
her um eSli kirkjumála. Það er GuS-
brandur Jónsson, höfundur hins fróð.
•ega rits um íslenzka kirkjuhætti á
miSöldum.
HvaS getiS þér sagt mér um vígslu.
rreitun biskups?”
, Hvernig í ósköpunum dettur ySur
1 hug að fara að spyrja mig urn þetta?
Eg er rómversk—kaþólskur, og hefi
engU löll-grm til að fara að skifta mér
31 mtrbyrðis þrasi mótmælenda. Mér
Jwegir í því efni það.^sem min eigin
írkja getur veitt, og um vígsluneitun
'skups veit eg auðvitaS ekkert nema
tt’ seni 1 blöSunum hefir staðiS.”
En þér getið aS minnsta kosti sagt
, ur eitthvað um eSli vígslunnar og
PýSingu hennar!’’
I að get eg auðvitað gert. Rök—
rrdir biskupsins fyrir því aS neita
ím þessa prestsvígslu sýnast fljótt á
tr veia góðar, — aS það nái engri
. ’.a^ ö’n lúterska þjóðkirkja fari aS
á ^rest satnaSar, sem stendur
runi játningargrundvelli en hún,
eU Se eÖh vigslunnar rannsakað, þá
st sa styrkur, sem aS dómi biskr-
,Px.er meS l)v' veittur, vera alveg
ÞySingarlaus. Vígslur eru nleS
'nu nióti: l. vígslur með sakra—
ntiseðli (benedictiones sacrament—
u es . Þ- e. vigslur, sem í krafti sér-
* S ^dómlegs umboSs veita mönn
eða hlutum sérstakt óafmáanlegt
. C e<V'a eS*’. t. d. vigsla brauðs og
. n.S ', sakramentinu (transsubstan—
ur ’ V'Rs^a biskups, prests, hjúskap—
s- frv. 2. vígslur, sem að lögum
A Venjum ^ekki aS guSs tunboSi)
ta hlutum eSa mönnum sérstakt,
oafmáanlegt eSa aS minnstta
■andgvarandi, vald
aS vígslan deyr meS manninum, og
eins er meS sakramentið; þaS er hold
og blóS Krists, þó aS efni þess sé
orðiS skemt og óneytandi. En þess.
ar constitutiv.vígslur eru ekki til i
þjóðkirkjunni íslenzku, heldur eru
allar vígslur þar með þeim hætti, 3.
að þær veita út af fyrir sig ekki vígð
um hlut eða manni neitt óafmáanlegt
eSli eSa vald, heldur eru þaS guð—
rækilegar fyrirbænir, setn ekkert á—
stand skapa. Þær eru því nefndar
bænavígslur (benedictiones convoca—
tivæ', og það, sem fyrir vígslunni,
varð, er óbreytt eftir sem áður. Þessa
vígslu fær altarsakaramentið í þjóS—
kirkjunni; brauðiS og víniS tekur
engum eSlisstakkaskiftum í vigsl—
umvi, heldur er Kristur í því, meS
þvi og undir því, ef þess er neytt
íconsubstantiation) og sést þetta bezt
á því, að það sem afgangs verSur
af brauSi og víni, notar prestur
aftur t næsta sinn og vígir þá aft—
ur. Á sama hátt er og prestvígslu
þjóSkirkjunnar fariS, enda segir
kirkjuskipan Kristjáns III, aS “prest
vígslan sé ekkert nema kirkjusiSur,
meS hverjum menn eru kallaðir til
I þjónustu orSsins og sakramentanna,
1 en enginn getur tekið aS sér kirkjtt—
þjónustu eSa tekiS brauS, nema hann
sé löglega skipaður.” Þetta er því
ekki aSeins rökrétt skilgreining,
heldur einnig kenning þjóðkirkjunn.
ar, enda þarf nú á dögum i raun
réttri ekki annaS til þess að vera
prestur i þjóðkirkjunni, en .kosningu
safnaSarins og staSfestingu stjórnar.
innar. Og þó siSur sé að vígslan sé
framin. hefir hún ekki frekari þýð—
ingu en t. d. kirkjuleiðsla kvenna,
enda er það alkunnugt, að þeir, sem
vígSu hina fyrstu lútersku presta,
höfSu ekkert vígsluvald umfram
hvern óvígðan mann. Eftir þessu
getur kandidatinum, sem hlut á að
máli, á sama staðið, hvort hann fær
vigslu biskups; hann er jafnt prestur
fyrir því, í skilningi lúterskrar kirkju
ef hann er kosinn af söfnuði og hef-
ir staSfestingu stjórnar, þar sem
þess þarf með. Hins vegar virðist
mér þaS. þó að mér komi þaS ekki
við, ^iarfleysa af biskupi að vera að
halda i vígsluna, sem ekkert er og
prestinum getur að engu liSi komið.
Og hreint fráleitt er þaö, þegar
biskup er að líkja sér og sinni vigslu
viS kaþólska biskupa og kaþólskar
vigslur, því að auSvitað er hann ekki
biskup, þó nafniS beri, í sama skiln.
ingi og þeir; hann hefir enga consti—
tutiva biskupsvígslu þegið eins og
þeir, heldur er hann biskup í krafti
konungsveitingar fyrir embættinu, og
sú vígsla, er hann veitir, ekki annað
en góðar fyrirbænir, sem geta verið
fullt eins kröftugar hjá öSrum en
1 honum. Eg býst við að yður þyki
I eg hafa ftdað nóg um þetta efni. —
J Annars virðist mér þetta mál svo
j lítilfjörlegt, að varla hefði orðiS neitt
j veður út af því, ef ekki væri eins'al—
menn atidúð gegn biskupi innan
þjóðkirkjunnar milli leikra og lærðra,
eins og sagt er. En sem sagt, rffrildi
innan þjóðkirkjunnar kenutr ekki
mál við tnig.”
(Alþbl. 26. nóv.)
¥ ¥ ¥
slu í anda játninga íslenzku þjóS
kirkjunnar, sem ekki eru til?
Eftir aS L. G. hafSi talaS nokkuS á
aSra kl. stund, hafSi hann enn ekki
hálfnaS fyrirlesturinn og frestaS því
framhaldinu, en mun flytja það
bráðlega. Að lokum bað hann áheyr. |
endurna að ákveSa, til hver ágóSan—!
um af ermdinu skyldi variS, og stakk j
upp á, aS honum væri varið styrktar
efnilegum, bláfátækum manni til
tónlistarnáms. Var það samþykt með
lófataki.
(Alþbl. 27. nóv.)
¥ ¥ *
Um vígsluncitun biskups
lauk LúSvig GuSmundsson guð—
fræSinemi síSara hluta erindis síns
í gærkveldi. ByrjaSi hann meS aS
mótmæla þeirri getgátu, er hann
kvaðst hafa heyrt, að guðfræSikennar
ar viS háskólann hefSu fengiS sig
til aS flytja erindið, og hefði enginn
þeirra vitaS neitt um igrein hans i
“Visi” þegar hann skrifaði hana.
SíSar vék hann að þvi, aS prestar
þyrftu að vera sannir menn og hrein
skilnir í kenningu sinni og hafa þor
til þess aS segja þaS eitt um trú—
mál, er þeir tryðu sjálfir. Presta og
biskupa ætti að velja eftir hjartalagi
þeirra og. siSferSisþroska einum
saman. og samkvæmt því gæti verka.
maSur örðið biskup, alveg eins og
fiskimaSurinn Pétur varS postuli
Krists. LúSvig kvað sér virSast svo
um, Jón biskup Helgason, að annað—
hvort yrSi hann aS halda sér opin-
berlega viS þá kenningu, sem hann
hefSi flutt, þegar hann var valinn
biskup, og aldrei lýst yfir aS hann
væri horfinn frá, eða $egja því starfi
af sér ella. AS lokum lagSi hann
áherzlu á, að anrtaðhvort vrði að
opna kirkjuna fyrir öllum, sem þar
vildu eiga heima, eða að öðrum kosti
aS skilja að ríki og kirkju.
(Alþbl. 3. des.)
yoooooococooooooeoooooooooooooooooooeoooooooooooooooooooooooi
1 99» NAFNSPJOLD
Vér höfum öll Patent Meööl.
LyfjabúSarvörur, Rubbcr vörur,
lyfseðlar afgreiddir. Vér sendum
hvaS sem er hvert sem vill í Can-
ada.
BLUE BIRD DRUG STORE.
495 Sargent Ave., Winnipeg.
Fdtasérfræ ðingur
Flatir fætur, veiklat5ir öklar, lik-
þorn, sigg, umvaxnar neglur og
allir fótasjúkdómar
LÆKNAHUt TAFAliLAUST
Dr. G. Albert,
334 Somerset Block, Winnipeg
Sími: 23 137
MUS B._V. ÍSFFLD
Pianlnt A Teacher
STUDIOi
Alverstone Street*
Phone t 37 020
SECURITY STORAGE &
WAREHOUSE CO„ Ltd.
Fiytju, greyma, búa um ogr lenda
Hflsmunl of Piano.
IlreinMa Gfllfteppl
SKRIFST. okt VORUHCS
Klllce Ave.» nftlæft Sherbrooke
VÖRUHtrS “BM—83 Kate St.
HEALTH RESTORED
Læknlngar á n lyl]i
Dr- S. O. Simpson N.D., D.O. D.O,
Chronic Diseases
Phone: 87 208
Suite 207 Soynerset Blk.
WINNIPEG, — MAN,
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd BldK.
Skrlfstofustml: 23 6T4
Stundar sérstaklega lungoaejdk-
ddma.
Br at) flnaa A skrlfstofu kl. 11_lf
f h. o* 2—6 e. k.
Heimtlí: 46 Alloway Ave.
Talsfml: 33 158
kirkjuvígsla,
kosti
eða eðli, t. d.
. laltairisvígsla, /nunnu-
a og munka o. s. frv. Eru þess.
’r V1ss1utegundir einu heiti nefndar
m S !CU°neá cor>stitutivæ, af því að
peiiti er skapað óbreytanlegt á—
tak" ' SV° a<5 v'su ^ægt að
' a af manni, sem slika prestvígslu
ir> JeyfiS til þess aS nota hana, en
le!nJ' *lann enffu að síður prests—
cr > e’ þaS gilt, þó óheimilt sé, því
Fyrirlcstur _
LúSvígs GuSmundssonar í gærkvöldi
um vigsluneitun biskupsins var svo
vel sóttur, að Nýja Bíó salurinn var
þéttskipaður í sæti og margir stóSu.
VitnaSi hann einkum i rit Jóns hisk
ups Helgasonar frá fyrri árum gegn
því, að neitun hans um að vígja I>or
geir^Jónsson hafi verið réttmæt og í
anda íslenzku kirkjunnar. Jón biskup
hafSi sagt í ‘'Vísi”, að söfnuðurinn
vestur—íslenzki. sem Þ. J. er ráðinn
prestur hjá, hefði ekki óskað vígslunn
ar, og aS sá söfnuSur stæði alls ekki
á sama játningargrundvelli og þjóS.
kirkjan íslenzka — hinum evang..
lúterska. Fyrir því hefði hann ekki
séð sér fært að vigja hann. Nú benti
LúSvíg á, að J. H. hefir áður haldiS
því fram að islenzka þjóðkirkjan
'hafi engin lögfest játninglarrit og
aS andi evang.lúterskrar kirkju væri
á móti öllum játningum. Eftir vígs.
luneitunina hafSi* Þorgeir spurt bis.
kup, hvort hann ínyndi hafa vígt sig
til heiSingjatrúboðs, ef hann hefSi
óskað þess. Þvt hefði biskup svarað
játandi. Þess vegna spurði LúSvíg
Hvar eru þeir evangelisk.lútersku
heiSingjar, sem myndu óska að fá
Þorgeir Jónsson fyrir prest með víg-
Eggert Ólafsson.
1726. — 1. desembcr. — 1926.
RæSu þá er hér fer á eftir flutti
Vilhjálmur Þ. Gíslason t útvarpið
í Reykjavík 1. desember.
Þegar eg var beSinn þess aS tala
í útvarpiS nokkur orS um Eggert
Olafsson, flugu mér í hug orð úr
einu kvæði hans, þar sem hann minn.
ist ýmissa nýrra hluta og undra, sem
fyrir honum hafi orðið fyrst þegar
hann kom utan, til Kauptnannahafn—
ar. Nýkominn úr fámenni og fásinni
getur hann þess þá m. a., að “menn
fengið geta fjærstu landa, fregn og
sprok í hvörri krá’’. Þótt E. 0. hafi
sjálfsagt verið sá sinna samtíma—
manna, sem einna víSast leit og mest
drevmdi og djarfast spáði um ýms
undur og framfarir, sem orSið gætu
í landinu, hefir hann vafa—
laust ekki óraS fyrir þeim undrum, að
slíkt tæki sem útvarpiS, yrSi til þess
notað aS minnast hans á tveggja alda
afmæli hans. Hann hefir ef til vill
ekki einu ^inni þorað að láta sig
dreyma um það, - að sín yrSi að
nokkru getið, sízt að sín yrði minnst
í þakklæti og aðdáun sem brautryðj—
anda og höfSingja. Því svo óánægS
ur var hann oft með sjálfan sig og
svo vonlitill um gengi sitt og gæfu
öðrum þræði, að viS lá megnu þung—
lyndi. Kvartar hann oftar en einu
sinni um það, að hann fái ekki að
njóta sín, kvartar um öfund ill—
gjarnra manna, og tómlæti og hleypi
dóma aldarfarsins, sem hamli fram—
gangi vona hans og verka.
Tvímælalaust er þaS þó, að fáir
Islendingar seinni alda eru þess mak
legri að minnst sé þeirra, en einmitt
E. Ö. Er það gamall siður og góður
að þjóðirnar minnast þannig mætis-
manna sinna á ýmsum merkisdögum
í æfi þeirra og sögu. Slíkir dagar
verSa ekki einungis dagar þakklætis
við þá sem minnst er, heldur einnig
dagar til þess, að þeir sem minnast
þeirra, megi prófa sjálfa sig og at—
huga þaS, hvað unnist hefir eða tap.
ast. ÞaS er að vísu ekki fyrirfram
sagt, að slíkir dagar þurfi ávalt að
verða til þess, aS nrenn miklist mjög.
Þeir geta líka orðið tilvalið tækifxri
til þess, aðmenn líti undan og blygð
ist sin.
Þess má vel minnast, þegar um er
Hl« niJa
Murphy’s
Boston Beanery
AfgreiTSir Fish & Chip* í pökkum
til helmflutninga. — Agœtar mft.1-
títSir. — Einnlg molakaffi cg svala-
drykklr. — Hrelnlœtl elnkunnar-
ortS vort.
620 SARGENT AVB, SIMI 21 »06
TH. JOHNSON,
Ormakari og GullamtBui
Selui giftlngaleyflsbráí.
Barstakt athygli veltt pöntunuei
og vlBrJörtSum útan af iandi
264 Main St. Fhone 24 637
Dr. B. H. OLSON
216-220 Medlcal Arts Bldff.
Cor. Graham and Kennedy St.
Phone: 21 834
VitStalstími: 11—12 og 1—5.30
Heimili: 921 Sherburn St.
tVINNIPEG, MAN.
aS ræSa mann, sem á sinum tíma
varði til þess miklu verki, og hlaut af
því mikla óþökk, aS reyna aS kenna
löndum sínum að blygSast sín. Kenna
þeim að blygðast sín fvrir atorkuskort
sinn og ómentisku, fyrir það, að
‘‘þjóS í korku kalda, komst af sult—
ardómi, mannskap missti burt’ ,
kenna þeim að skammast sín fyrir
þaS, aS hafa glatað trausti sinu á
fortíSinni og trú sinni á framtíSina.
ÞaS væri annars rangt aS tala um
E. Ó. fvrst og fremst sem refsisam.
ar; niðurrifsmann, því að hann vildi
aldrei rít'a niSur það sem gamalt var,
svo aS hann gæti ekki bvggt upp ann
aS nýtt í staðinn, sem betra væri.
Enginn kostur er þess hér, aS rekja
öll þau atriSi, sem E. O. lét þannig
til sí'n taka. Hér á aðeins að minnast
stuttlega meginatriðanna úr starfi
hans, list háns og lífi. Og eg hefi í
sjálfu sér ekkert nýtt fram að færa
um E. Ö. umfram þaS, sem eg hefi
um hann sagt i æfisögu hans, sem
eg hefi skrifað og út kom í dag. En
þar hefir verið reynt aS nota allt
það, sem í frásögur þótti færandi um
hann og störf hans, úr efni því sem
til er, prentaS og óprentað hérlendis
og erlendis. En ef afmælis E. O.
hefði veriS minnst verulega í anda
sjálfs hans hefði aS vísu ekki einung-
is verið skrifuS æfisaga hans, eins og
gert hefir veriS, heldur einnig minnst
hans með skartmikilli viðhöfn,eins
og hann lýsir sjálfur i BrúSkaupssiSa
bók sinni óprentaSri, að gera eigi
við hátiSleg tækifæri.
Eggert Ölafsson lét til sín taka
mörg mál og margvísleg. Ahugi
hans og umbótaviðleitni hafði vak—
andi auga á svo aS segja öllum sviS.
um islenzks þjóSiífs. I ritum hans
og rannsóknum koma fram fjölmargar
glöggar athuganir og góðar tillögur..
Hann var vakinn og sofinn í því,
hversu bezt væri hægt aS ‘‘sveigja
landslýSinn til margfaldra siSbóta”,
hvernig unnt væri að fá “viSreisn
og hjálp handa hinu nauðstadda Is—
landi”, hvernig Islendingar gætu
hluttakandi orðið þeirrar lærdóms—
aukningar, viS hvörjar aðrar NorS—
urálfuþjóðir hafa nú mjög róskast
uppgengið”, eins og hann segir
sjálfur. ÞaS var mark hans aS
‘‘bæta geðbresti, hæta siðbresti” þjóS
ar sinnar og kentta helnni hvftírsu
mætti “gullaldur endurbyrjast Is-
lendingum”.
E. 0. fæddist 1. des. 1726 í Svefn.
eyjum á BreiðafirSi, góðra manna
og göfugra. Ölst hann upp þar vestra
og fór síSan í Skálholtsskóla og út-
skrifaðist þaSan 1746. Þá fór hann
til Kaupmannahafnar og las þar viS
háskólann náttúrufræði aðallega og
stundaði jafnframt fornfræði og
skáldskap. Fyrsta náttúrufræðarit
sitt, latneskt, gaf hann út á þessum
árum (1749) og fór fyrstu rannsókn.
arför sína til Islands 1750, ásamt
Bjarna Pálssyni. En meginrannsókn
ir þeirra fóru fram á árunum 1752—
57. Fóru þeir þá aS einhverju leyti
um land allt, en höfðu bækistöS eink
um í ViSey. AS ferSunum loknum
(Frh. á 7. bls.)
Telephone: 21 613
J. Chiistopherson,
Islenzkur lögfræðingur
845 Somerset Blk.
Winnipeg, Man.
dr. a. blöndal
602 Medical Arts Bldg.
Talsimi. 22 296
Stundar sérstaklega kvensjúkdóma
og barnasjúkdóma. — A5 hitta:
kl. 10—12 f. h. og 3—5 e. h
Heimili: 806 Victor St—Sími 28 130
WALTER J. LINDAL
BJÖRN STEFÁNSSON
Islenzkir lögfrœðingar
709 Great West Perm. Bldg.
Sími: 24 963 356 Main SL
Hafa einnig skrifstofur aS Lund-
ar, Piney, Gimli, Riverton, Man.
Talsiml: 2S 889
DR. J. G. SNIDAL
'l'ANNUEKIilH
€14 Bomcrset Block
Portacc Av«. WINNIPBu
CAPITOL BEAUTY PARLOR
_ 563 SIIERBROOKE ST.
ReyniU vor ágœtu Marcel A 50c»
Reset 25c ojj Shlng/le 35c. — Sím-
15 36 398 til þess að ákve5a tíma
frá 9 f. h. tU 6 e. h.
dr. j. stefánsson
216 MBDICAIi ARTS BI.BCk
Homi Kennedy of Orahtm.
ataadar flnidntn .n*n.-. crnu.
■«*- ok krrrka-iJlkdtBa
'* ki(t« fr» kL 11 ill 11 L K
*l kl. 8 <1 fl e- h.
Talstml: 21 834
Helmili: 638 McMillan Ave. 42 691
/. H. Stitt . G. S. Thorvaldson
Stitt & Thorvaldson
Lögfr. og málafærslumenn.
807 Union Trust Bldg.
Winnipeg.
Talsími: 24 586
DR. C- H. VROMAN
Tannlæknir
Tennur ySar dregnar e8a lag-
aSar án allra kvala-
Talsími: 24 171
505 Boyd Bldg. Winnipeg
Dr. Kr. J. Austmann
WYNYARD
SASK.
J. J. SWANSON & CO.
Llmited
R E N T A 1. 9
INSURANCEJ
R E A L E S T A T H
MORTGAGES
600 Paria Bulldinflr, Wlnnl|t(, M.a, jj
mS
Emil Johnson
Service Electríc
524 SARGENT AVE-
Selja rafmagnsáhöld af öllum teg~
undum.
ViðgerSir á Rafmagnsáhöldum,
fljótt og vel afgreiddar.
Siml: 31 507. Helmaatmi: 27 286
DA INTRY’S DfíUG
STOfíE
Meðala sérfræðingv.
‘Vörugæði og fljót afgreiStla’
eru einkunnarorð vor,
Horni Sargent og Lipton,
Phone: 31 166
ristol Fish & Chip
Shop.
HIB GAMLA OG ÞEKTA
KING’S bezta cerfl
Vér irndun helm tll yflmr.
frA 11 f. h. tll 12 .. h.
Fiskur 10c Kartöflur 10o
546 KIIcc Ave», hornl Lanfilit
SlMIt 37 455
L. Rey
f
Fruit, Confectionery
!!Tobaccos, Cigars, Cigarettes]
etc.
j Phone: 37 469
I 814 SARGENT Ave.
A. S. BARDAL
..lur likkistur os r.nnast um út-
farlr. Allur útbúnaliur .á b.stl
Ennfremur selur hann allsk.aar
mlnnlsvarfla og l.gst.lna_l_:
848 SHERBROOKB 8T.
Phonei 86 607 WiNNIPEG
Lightning Shoe
Repairlng
Sfmls 89 704
328 Haricravc St.t (Nfllægrt Klllca)
Skðr og atfarvfll bflln tll eftlr mflll
Lltltf eftlr fötlæknlnifiim.
Arthur Furney
Teacher of Violln
932 Ingersoll Street
PHONE: 89 405
HEIMSKRINGLA
hefir til sölu námsskeið við beztu
VE R ZLUNARSKOLA
í borginni með afföllum. Þeir sem vilja hagnýta sér
þessi kjörkaup, ættu að finna ráðsmanninn tafarlaust