Heimskringla - 06.04.1927, Blaðsíða 4

4. BLAÐSÍÐA.
HEIMSKRIN GLA
WINNIPEG, 6. APRÍL 1927.
Hdmskringla
(StofnnV 1886)
Ktnoi 0« 1 kverjnm mlÍTÍtndrfl
EIGF.NDUK:
VIKING PRESS, LTD.
853 og 855 SARGEKT AVB., WISNIPEG,
Tnlsíml: Íf-653T
VerB blaíslns er $3.00 árgangurinn borg-
let fyrlrfram. Allar borganir eenqiat
THE VIKING PRE6S LTD.
8IGEÚ8 HALLDÓRS frá Höfnum
Ritstjóri.
UtanAskrlK tll blabslnst
HK VIKIING PHESS, Ltd., Rol »165
Iltanftskrlft tll rltstjftrann:
EDITOH HEIMSKRINGLA, Box 3105
WINNIPEG, MAJÍ.
"Heimskringla ls pnblished by
The Vlklng Press Lld.
and printed by
CITV PRINTIVG & PUBL.ISH1JÍG CO.
853-855 Ssrgent Ave., Winnlpeg, Mnn.
Telephone: .86 53 7
•1261 IIHdV ‘9 ‘VHOXINVW Ð3HINNIAV
“Kristnir menn og ó-
friður: Afryjan”.
mætti nefna á íslenzku titil bókar,
er út hafa gefið fimm canadiskir prestar:
M. F. McCutcheon, A. P. Shatford, W. A.
Gifford, R. Roberts og T. W. Jones. Bók-
in er öll gleðilegur vottur um vaknandi
ábyrgðartilfinningu margra presta fyrir
því, að kirkjan hafi hlutverk af hendi að
inna í mannfélagsmálum hér á jörðu; sé
fyrst og fremst af þessum heimi, en ekki
eingöngu barnaskóli til undirbúnings
öðru lífi, sem enginn veit hvað hylur í
skauti sínu. Bókin er djarflega og tvL
mælalaust skrifuð, og kveður við býsna
mikið annan tón, en yfirlýsingin, sem
helmingur canadiskirar prestasamkurdu
undirskrifaði nýlega, og lýstu þar með
blessun sinni yfir framkomu stórveldanna
í Kína. Eftirfarandi ummæli eru gott
sýnishorn af anda bókarinnar:
“... . En ef kirkjan á að vitna, er ó-
friður vofir yfir, þá ætti hún nú ekki að-
eins að láta sér nægja, að komast að ein-
hverri niðurstöðu, heldur einnig að gera
þá niðurstöðu heyrumkunna. Ef hún á-
lítur skyldu sína að fylkja sér á bak við
vígbúnað þjóðar sinnar, hvernig sem á
stendur, þá ætti hún nú að skýra frá á-
stæðunum, sem knýja hana til þess. Ef
hún aftur á móti ekki vill styðja vígbúnað
undir vissum kringumstæðum, eða ekki
undir nokktum kringumstæðum, þá er
henni jafnskylt að skýra frá ástæðum til
þess. Hún getur ekki haldið frjálsræði
sínu, né háleitu flekkleysi á úrslitadegi,
nema hún sé áður búin að vinna sér rétt
til þess að ákvarða sjálf skyldur sínar,
og fylgja sannfæringu sinni. ....
Hvernig eiga kristnir menn að neyta
afstöðu sinnar gegn ófriði? Einhver
merkilegasta staðreynd áranna eftir
stríðið, er sú breyting ,sem orðið hefir á
skoðunum svo margra helztu sagnfræð-
inga um orsakir og uppruna ófriðarins
mikla. Verk þeirra, sem rannsakað hafa
hvorttveggja, sanna oss, að orsakirnar eru
allt aðrar en vér héldum, og skyldar
hvern einstakling til þess að reyna að
skilja þau öfl, er þar voru að verki. Ein
aðalorsökin er hræðsla þjóðanna, kenni-
setningin, sem nú ætti að vera algerlega
úrelt, að til þess að tryggja frið, verðum
vér að búast við ófriði — grundvallar.
setning, sem leiðir af sér æðisgengið víg-
búnaðarkapphlaup, og elur upp óttann og
að síðustu leynibrugg stjórnmálamann-
anna, sem rígbindur þjóðirnar við stefn.
ur og fyrirætlanir, sem þær hafa ekki
hugmynd um.
. ... Á kristinni kirkju hvílir ábyrgðin,
að finna uppeldiskerfi, er komi öllu kristnu
mannfélagi í skilning um aðferðir og af-
leiðingar ófriðarins.
Hún getur rifið grímuna af hinu við-
bjóðslega andliti ófriðarins, svo að það
sjáist eins og það er. Hún getur sýnt
fram áJ það, að hvernig sem herópið er lát
ið hljóma, þá eru hinar sönnu orsakir
þjóðhatur og hræðsla, hernaðarandi og
launráð, græðgi þjóða og einstaklinga.
Hún getur sýnt, að sigur hins sterka skap
ar honum ekki réttinn, og að ófriður auð.
virðir talsmenn sína, jafnvel á réttarins
hlið. Hún getur sýnt, að aðalatriði ófrið.
arins eru blóðþorsti og reglubundnar
lygaherferðir; að æðsta lögmál hans eru
eiginhagsmunir, þótt þeir kosti heiður og
handsöl. Hún getur varið börnin gegn
arfi haturs og lyga, og mannkynið gegn
örvæntingu um að komast á réttari leið.
Hún getur snúið hugum manna frá stríði.
.... Kristnir menn og konur verða nú
að einráða huga sinn, og kirkjurnar mega
ekki aftur láta koma sér að óvörum,, því
er hlutverk kirkjunnar að eyðileggja iðn
mína.” Vér verðum í sannleika að leggja
oss á hjarta orð Tasker H. Bliss, yfir-
hershöfðingja, að “ábyrgðin hvíli alger-
lega á þeim mönnum í Bandaríkjurtum,
sem játa kristna trú. Ef annað slíkt
stríð, sem ófriðurinn mikli, skyldi dynja
yfir, þá hljóta þeir að bera ábyrgð á hverj
um einasta blóðdropa, sem úthellt verð-
ur, og hverjum dal, er í súginn gengur.’’
.... Það er aðeins um eitt að ræða:
Að finna betri veg að ganga. Annars
munu englarnir einn góðan veðurdag líta
á jörðina sem örkola hnött, er fengið hafi
boðskap frá Kristi hinum heilaga og
hreina, sem mennirnir tilbáðu með vör .
ununi, en afneituðu í hjarta sínu, þang-
að til Drdttinn, skapari stjarngeimsins,
sneyddi jörðina lífi og lét hana velta áí-
fram á myrkrabraut sinni til viðvörunar
öllum andlegum verum, sem hann hefir
skapað og gefið kost á að velja um veg-
inn til himnaríkis eða helvítis.
“Sannleikanum verð-
ur hver sárreiðastur”.
Svo híjóðar gamalt íslenzkt máltæki, og er
satt ,eins og þau fleiri, því flestir menn .eru svo
gerðir, að þeim sárnar meira að fá birtan ó—
þægilegpi sannleika um athafnir sinar, en þótt
reynt sé að hnupla af þeim ærunni með frek—
ustu ósannindum. Máltækið á prýðilega við
yfirlýsingu stjórnarnefndar Þjóðræknisfélagsins,
er birtist í síðasta tölublaði Heimskringlu. O-
virðulegri og lélegri tilraun til afsökunar minn—
ist eg ekki að hafa séð. Léleg er hún sökum
þess, að engin minnsta tilraun er gerð til þess
að skýra málið, heldur er samvizkusamlega geng
ið fram hjá því; aðeins reynt að hengja sig á
fundarskapadeilu, og reynt að bjarga sér á stór-i
yrðum uni ‘‘gifurlegar’’ ásakanir, “fluttar með
því blygðunarleysi o. s. frv.” Ovirðuleg sokum
þess auðsæja Mussolinska vilja, sem nefndin
sýnir, og sem lýsir sér í tilrauninni til þess, að
gera mann, sem hefir áfellst nefndina, að róg—
bera og ósannindamanni í sinu eigin blaði, með
því að vilja varna honum svars. Mér skilst á ^
öllum, sem eg hefi heyrt á þetta minnast, að ■
það hafi þeir séð mælijinn einna fyllstan, og
ver á stað farið fyrir nefndina en heima setið,
svo lélegur sem málstaður hennar var áður. En
eg skal ekki fjölyrða um það að sinni.
Eg ætla mér líka hð fara sem fæstum orðum
uin frásögn nefndarinnar á þingmeðferð málsins.
Eg get vísað til álits séra Alberts E- Kristjáns—
sonar, er þar að lýtur á öðrum stað hér í blað—
inu. Sá maður er að öðru betur kunnur en ó-,
sannindum og hræsni. Að hinum mætu mönn—
um, er nú skipa þjóðræknisnefndina, algerlega
ólöstuðum, þá mun franiburSur hans jafnan
engu ómerkilegri þykja, en hvers þeirra sem er.
Og sama má segja um marga aðra ágæta menn
og konur, er þingið sátu, og söniu skoðunar eru
og séra Albert. Sá hópur er svo vel skipaður,
að hann stendur að engu leyti að baki þjóðrækn—
isnefndinni, svo prýðilega samvalin, sem hún er.
Eg verð þó að leiðrétta einn misskilning nefnd
arinnar sérstaklega. Hún segir, að þar sem eg
minnist á einn nefndarmann, sem brotlegan em—
bættismann, þá sé "það gefið i skyn, að brot
hans sé þess eðlis, að “það varði þyngri hegrt-
ingu, en þingið geti úthlutað samkvæmt sínu
umboði”.”
Hér kennir misskilnings á tvófaldan hátt. I
fyrsta lagi, að eg hafi verið með aðdrúttmiir um
þyngri hegningu o. s. frv. Svo er alls ekki. —
Eg sagði áð þeirn sem gleggst skildu, hverju
játað var, myndi kannske sumum finnast meira
en lítil spurning, o. s. frv. Eg sl<al skýra þetta
betur. Þegar varaforseti lýsti þessum umrædda
prentsamningi, þá skildi áreiðanlega fjöldi manna
ekkert í játningunni. Oðrum skildist, þótt yfir—
lýsingín væri mjög ógreinlleg, að eitthvað myndi
skritið við þessa samninga, vitandi að hér í
bænum eru aðeins tvær íslenzkar préntsmiðjur,
þær sem samninginn gerðu, sern að fullu geta
prentað “Tímaritið” heima hjá sér. Svo ó-
greinilega sem frá var skýrt, fannst þeim sum—
um, að spurning gæti verið unt, hvort þessi samn
ingur ekki gæti að einhverju leyti kornið í bág ;
við "einokunar”-Iögin. * Það má vel vera að
svo sé ekki, enda var engin affdróttun um það
frá minni hálfu, heldur affeins cinföld skýring A
þcirri staffreynd (plain. statement of the fact),
nefndinni, er skipuð var á þingi, til þess að at—
huga kæruskjal herra Björns Péturssonar fyrir
hönd The City Printing & Publishing Co.
Verður málið ekki skýrt að fullu með öðru
en því, £6 segja frá upphafi málsins og meðferð
í stjórnarnefnd Þjóðræknisfélagsins, draga ein-
mitt það í ljós, sem meirihluta þeirrar nefndar.
og hinni nýkosnu nefnd, er svo dauðans annt
um að sé í myrkrunum hulið. Menn munu fara
að skilja þann áhuga betur, þegar öll kurl nefnd
arfundanna eru komin hér til grafar. Fleira
hirði eg ekki um aö tína til að sinni, þótt ýmis-
legt megi meira um þessi mál segja, ef áfram
skal haldið.
* * *
I Haúst var okkur falið, þremur nefndarmönn-
um, að leita eftir titboðum um prentun Tíma—
rits: hr. J. J. Bíldfell frá Columbia Press; hr.
Stefáni Einarssyni frá O. S. Thorgeirssyni
(þótt reynslan hefði sýnt, að hann gctur ekki
boðið jafnlágt og hinar prentsmiðjurnar), og
mér frá City Printing & Publishing Co.
A 10. fundi nefndarinnar, afhenti eg tilboðið
frá City Pr.; ekkert tilboð kom frá O. S. Th.,
en varaforseti lagði fram áætlan frá Col. Press,
er hann las og játaði að væri formlegt tilboð,
þótt ekki væri í því formi. Lofaði hann að
afhenda mér það í því formi síðar, og gerði það
á næsta fundi. A þessum 10. fundi voru aðeins
5 af 9 nefndarmönnum, og einn varð að ganga
af fundi eftir litla stund. Hinir er eftir voru, at-
huguðu pappírstegundir þær, er fram voru lagð—
ar. Kom þá í ljós, að tilboðin frá City Pr. á jafn
góðum pappír og Col. Pr., voru öll lægri. Vfs.
úrskurðaði að fundurinn væri ekki samþykkt-
arfær, þar eð eigi væri helmingur nefndar á
fundi, og yrði því að fresta samþykktum um að
taka tilboði til næsta fundar.
A 11. fundinum eru tilboðin aftur lesin, og
samþýkkt studd tillaga frá ritara, að prenti
þenna árgang "Timarits” á S. S. C. Book Pap-
er; 28x42—86]/2 lbs.
A þessa pappírstegund bauðst Columbia Press
að prenta “Tímarit” fyrir $4.95 hverja blaðsíðu,
en City Printing & Publ. Co. fyrir $4.60 hverja
blaðsíðu; 35 centum lægra hverja síðu.
Þegar svo á að fara að ákveða hvoru tilboð—
inu skuli tekið, biður varaforseti sér hljóðs, og
og segist álita rétt að segja nefndinni, að i fyrra
haf orðið þeir samningar með sér og hr. Birni
Péturssyni, að City Pr. byði örlítið lægra í
prentun "Tímarits” (til þess að fá það), gegn
þvi, að hr. B. P. eftirléti Col. Press prentunina
í ár. Nú gengi B. P. á þessa samninga og undir—
byði sig. Aleit vfs. að Col. Press ætti að fá
prentunina í ár. Hefði hann fónað hr. B. P., og
kvartað yfir þessu, og hefði sér skilist að hann
mundi gjarna hafa viljað koma á nefndarfund,
og semja urn þetta, ef hann hefði ékki verið
lasinn. Kvaðst vfs. nú vilja leggja þetta mál
á vald nefndarinnar.
Hr. P. S. Pálsson lýsti megnri, óánægju yfir
þessum samningum, og ritari og hr. A. Eggertson
kváðu augljóst, að samtök hefðu þarna verið
gerð á móti Þjóðræknisfélaginu. Hr. J. F.
Kristjánsson vildi ei efa frásögn vfs. uni sam—
talið við hr B. P., og væri kannske ekkert að
því, að vita hvort hann vildi koma á fund og leyfa
vfs. að lækka tilboð Col. Press til jafns við til—
boð City Pr., því nefndin gæti ekki varið fyrir
þingi að taka hærra tilboði. Ritari áleit ekki,
að nefndin gæti blandað sér sem gerðardómari
í þessi einkaviðskifti tveggja félaga, ér æsktu
eftir viðskiftum við Þjóðræknisfélagið. F.ftir
nokkrar umræður var þó samþykkt að fresta
fundi í tvo daga og fela ritara að spyrja hr. B.
P., hvort hann vildi koma á fund, til samninga
við vfs.
A framhaldsfundinum voru staddir J. J.
Bíldfell, varaforseti; Sigfús Halldórs frá Höfn—
um, ritari; P. S. Pálsson skjalavörður; A. Egg—
ertson, gjaldkeri; Stefán Einarsson, vararitari,
og Jakob F. Kristjánsson, varagjaldkeri.
Ritari sagðist hafa flutt erindíð við hr. B.
Pétursson, er hefði að vísu játað samkomulag—
inu í fyrra, víð hr. J. J. Bíldfell, en sagt töluvert
öðruvís) frá tildrögum samninganjm en vfs.
Auk þess hefði hr. B. P. talið sig lausan allra
samninga við vfs., er hefði rofið samninginn
fyrst. Einnig hefði hann sannfærst um, að
slkir samningar væru tæplega réttmætir. Stæði
tilboð sitt því óbreytt, og sæi hann þá ekki, að
hann hefði nokkuð á fundinn að gera.
Varaforseti kvað sér þykja leitt, að hr. B. P.
hefði beitt sig brögðum, og gengið á “genfle—
að þessi spurning hefði vaknað i hugum sumra men’s a?reement”- En úr því að hann vildi
þeirra manna, er gleggst vita, og þeir hefðu ekk' k°ma á fund’ þá vær' nefndarinnar ^ sker*
aldrei fengið fullnægjandi skýringu við þeirri I Ur því’ hvort hún vildi sty8Ja hr' B' P’ 1 athæfi
spurningu sökum þess hvernig með málið var ' hanS V,ð s'g’ eða láta ^1' Press íá Prent«nina
farið á þinginu. Þetta er allt og sumt. Er því
alveg óhætt að líta burt frá þessari “aðdróttun”
ngfndarinnar, sem engin var.
Hinn misskilningur nefndarinnar er sá, að eg
hafi viljað'flytja þenna samning aftur í embætt-
istíð varaforseta. Fyrir slíku er enginn fótur.
Að visu álít eg, að hann hafi sem nefndarmað—
ur misbeitt aðstöðu sinni sér eða félagi sínu
í vil, og því misbeitt stöðu sinni, en það var
i vetur, ári síðar en hann sjálfur kvað samning-
inn hafa gerst.
Eg skal nú færa rök að því máli mínu, og
fyrir því álasi, sem eg hefi vikið og vík að
á því verði, er City Pr. hefði boðið.
Ritara virtist, að vfs. vildi gera nefndina að
gerðardómara, um samning, er ekki kæmi Þjóð-
ræknisfélaginu við að öðru leyti en því, að hann
væri því i óhag. Aleit hann að nefndinni kænii
ekkert við þetta samningaþref prentsmiðjanna,
en hefði aðeins af kurteisi við vfs. verið svo
tilhliðrunarsöm að ,bjóða hr. B. P. á fundinn,,
og kannske gengið þar fulllangt. Þýddi svar
hans það eitt, að hann vildi ekki semja við vfs.,
og hlyti það að vera þykkjulaust af nefndinni.
Hr. J. F. Kr. spurði, hvað Þjóðræknisþingi
myndi finnast, ef Col. Press fengi tílboðið 35
centum hærra á síðuna, því tæplega gæti nefnd-
.. _ þeim meirihluta fráfarandi stjórnarnefndar, er . .
það er satt, sem Haig jarl sagði: “Það ' veitti prentun "Tímarits” í ár, og rannsóknar- 1,0 leyft öðrum málsaðila að lækka tilboðið, að
hinum óafvitandi.
Varaforseti kvað enn, að sér þætti
ólíklegt, að jafngóðir drengir og
nefndarmenn vildu styðja B. P. til
ranginda við sig., Yrðu þeir að sjá
um, að vekja ekki óánægju hver hjá
öðrum, cn þaff viyndi vcrffa, ef Col.
Prcss fcngi ckki prcntunina nú, eins
og samningar hefðu verið með þeim
B. P., og hœtt við aff flciri yrðu ó-
ónœgffir cn hann sjálfur.
Ritari kvaðst verða að vísa á bug
sem algerlcga óviffcigandi, þessari til-
raun vfs., að blanda nefndinni í þenna
kynlega nefnda “gentlemen’s agree-
ment”. Væri sannleikurinn sá, að
hér hefðu tveir menn komið sér sam
an um að hagnast á Þjóðræknisfélag
inu, og leynilega gert samning um
það. Að félagið ætti svo þar á ofan
að taka til greina klögun annars um
það, að hinn hefði riftað við sig
þessum samningi, það væri svo kyn—
leg krafa, að sig brystu orð til þess
að lýsa henni. Mætti nefndin ómögu
lega líta á slíka kröfu, og fyndist sér,
að nefndin ætti aðeins að taka til
greina tilboðin, eins og þau lægju
fyrir.
P. S. Pálsson þótti illt, ef óánægju
efni yrði og í óefni komið. Myndi
réttast að þessar prentsmiðjur prent-
uðu ritið til skiftis, og vildi hann því
leggja til að Col. Press fengi nrent—
unina í ár, þótt tilboðið væri dálítið
hærra..
Varaforseti sagði að nefndin þyrtti
varla að óttast, að Col. Press yrði
mikið dýrari en boð hr. B. P. hefði
verið,
P. S. PáIsson_ sagffist ckki gcta
fariff fram á það í tillögu sinni, því
ncfndin hlyti aff halda scr viff til-
boffin, cr fram hcfðu vcriff lögff. —
Þessa skoðun létu létu einnig í Ijós
hr. J. F'. Kr. og ritari.
Þá kont tillaga frá P. S. Pálsson
fram, á þá leið: að mismunurinn í
tilboði prentsmiðjanna væri ekki svo
gifurlegur, að nefndin þyrfti að
hafna eða velja á þeim grundvelli,
og þar sem City Pr. hefði fengið
prentunina árið áður, en æskjlegí væri
að sem jafnast skyldi skift á niilli
prentsmiðjanna prentun Þjóðræknis—
félagsins, þá leggi hann til að taka
boði Col. Press: að prenta “Tímarit”
1926 á S. & S. C. Book, 28x42 —
86y2 lbs. fyrir $4.95 bls. — Vararit-
ari studdi þessa tillögu (ef eg man
rétt).
Ritara fannst, að nefndarmenn
skildu ekki, að þessi tillaga skapaði
það fordæmi, að héðan af réði nefnd
in ekki lengur um útboð á prentun,
er saniþyxkt ræri að prentsmiðjurn-
ar ættu að hafa hana til skiftis. Kvað
P. S. Pálsson. það ekki nauðsynlega
afleiðingu, ef mismunur á tilboðun—
um yrði mjög mikilh
Ritari hélt ennfreniur, að erfitt
myndi þá verða að ákveða, hvað ætti
að kallast mikiff. Þætti sér 35 cent
á síðu iiijög mikill mismunur. I-íka
væri félagið hér að játa, að það lægi
í þess verkahrTng, að styrkja prent-
smiðjurnar, þótt þær veltu máske ár—
legri umsetningu svo tugum þúsunda
dala skifti. Væri það fjarstæða. En
ef sá ætti að vera skilningurinn, því
þá ekki að styrkja t. d. hr. O. S.
Thorgeirsson með $100—200, eins og
hinar prentsmiðjurnar,, og þá Col.
Press með. $60—70 gjöf nú.
Hr. J. F. Kristjánsson spurði, hvort
ei myndi hugsanlegt að tilboð Col.
Press nú væri sæmilega sanngjarnt,
að hr. B. P. þættist hafa ástæðu til
þess, að heiflita ritið næsta ár 35
centum hærra en nú; Col. Press svo
35 centuni hærra en það árið þar á
eftir, og svo koll af kolli. F.ða ef hr.
B. P. móðgaðist svo af þessu, að
hann vildi ekki gera tilboð frantar.
Þá væri Col. Press einvöld framvegis
og væri hann að vísu ekki svo mjög
hræddur við það, en fyndist þetta
mjög varhugavert fordæmi.
Emhverjar umræður urSu líkar
um þetta meiri, en. loks var tillaga P.
S. Pálsson samþykkt, með þrem at-
kvæðum gegn 2, ritara og varagjald-
kera. VaraforsetÞ greiddi ekki at-
kvæði. Ritari krafðist að fá að bóka
ágreiningsatkvæði.
* * *
A næsta stjórnarnefndarfundi, er
haldinn var 1. febrúar, var fundar—
gerð 11. fundar lesin, og samþykkt
með öllum greiddum atkvæðum (með
örlítilli breytingu frá varagjaldkera),
eftir að forseti hafði skýrt og skil_
merkilega lagt hana fram til athuga-
semda. Og ábyrgist eg, að hér að
framan er hárrétt sagt frá henni, í
DODD’S nýmapillur eru bezta
nýmameðalið. Lækna og gigt,
bakverki, hjartabilun, þvag-
teppu, og önnur veikindi, sem
stafa frá nýrunum. —- Dodd’s
Kidney Pills kosta 50c askjan,
eða 6 öskjur fyrir $2.50, og fást
hjá öllum lyfsögum, eða frá
The Dodds Medicine Co., Ltd.
Toronto, Ontario.
öllum aðalatriffum, þótt auðvitað
muni eg hana ekki eins og hún var
bókuð frá orði til orðs.
Þennan tólfta fund nefndar-
innar sátu forseti, ritari, fjármála—
ritari, gjaldkeri, skjalavörður, vara—
forseti, vararitari og varagjaldkeri.
Eftir að fundargerð var samþykkt,
bað ritari sér hljóðs og bað forseta
leyfis að mega segja af sér. Sagðist
ekki treystast til að sitja í netndinni,
og þannig í raun réttri samþykkja
þessa prentveitingu.
Forseti kvað’ mjög leitt, að svona
skyldi hafa farið í nefndinni, en hann
hefði ekkert um þetta vitað, og því
tkki getflfö lagfæ'r’t, sent hann þó
gjarna hefði viljað. Lagði hann að
ritara að sitja hinn skamma tíma, er
eftir væri til þings, enda væru mót—
mæli hans bókuð í gerðabók félags—
ins, og væri hann því amælislaus. —
Gjaldkeri og varagjaldkeri tú/ku í
sama streng.
Ritari kvað úrsögn sína ekki stafa
af ófriðarlöngun, né að hann héldi
að meðnefndarmenn hefðu ekki vilj—
að greiða sem bezt úr málinu. En
hann treysti sér ekki til að ábvrgjast
prentveitinguna gagnvart félags—
mönnum, og vildi auk þess mótmæla
því eins öflugt og' hann gæti, að em-
bættismaður félagsins,, og staðgengill
forsetans, notaði sér stöðu sína sér í
hag, sem varaforseti hafi gert.
Nefndinni mætti vera Ijóst, að hér
hefði verið gengið á það lagið, sem
ætíð hefði verið háskalegast félag—
inu: ríginn og úlfúðina, sem veriö
hefðu á milli kirkjufélaganna, og
vissir nienn vildu nota sér til upp-
hefðar í Þjóðræknisfélaginu. Sam—
þykkt tillögunnar væri óbein játning
þess, að eiginlega væri Þjóðræknis-
félagið tvær kirkjudeildir, og hæfi—
legur glimuvöllur fyrir þær. Kvaðst
ætið hafa barist á móti því, og vonað
að hægt myndi að kveða það niður,
en nú, er nefndin viðurkenndi það,
þá gæti hann. ekki Iengur starfað sem
embættisniaður. Forseta, dytti auð-
vitað hvorki sér né öðrum í hug að
bendla hið minnsta við þessa samn-
inga. —
Forseti itrekaði enn beiðni sina til
ritara um að sitja, og bað hann lofe
að gera það fyrir 'sín orð, ef ekki
annað, og lét ritari loks tilleiðast fyr—
ir bænastað hans, að taka aftur úr-
sögn sina úr nefndinni.
Rétt a eftir var samþykkt i eintt
hljóði tillaga frá J. F. Kristjánsson,
er varaforseti studdi, að fela gjald-
k^ra og skjalaverði, að gera samningí*
um prentun “Tímarits” við Col.
Press, gegn þeim skilmálum, er sam—
þyk.ktir hefffu veriff á síffasta fundi.
* * *
Eg þarf ekki að fjölyrða eftir
þetta. Eg skal aðeins leyfa mér að
benda á tvö eða þrjú atriði, sem
vert er að bera saman við þvottyfir____
lysingu nefndarmanna, á þingi og
hér í blaðinu.
Það er sami maðurinn, sem lýsir
þeirri blessun yfir varaforseta á
þinginu, “að svo fjarri hafi þvi
farið, að hann hafi misbeitt embætti
sínu, að hann hafi alls ekki greitt
atkvæði um niálið á stjórnarnefndar-
fundi” (!), og sá sem á sama fundi
leggur til að honum sé veitt prent-
unin, fyrir 35 centum hærra verð á
blaðsiðu, en keppinauturinn bauð!
Sami maðurinn, og annar, sem líka
greiddi varaforseta þar ívilnunarat-
kvæði, Iáta báðir í ljós vanþóknun
sína á samningsgerðinni, en viður-
V