Heimskringla - 06.04.1927, Blaðsíða 6

6. BLAÐSIÐA.
HEIMSKRINQLA
WINNIPEG, 6. APRÍL 1927.
Almennings Álit.
‘Þessar myndir verða aldrel settar á sýningu
Hún eyðileggur sína eigin þegar hún sér hana,
og þú verður eilíflega fordæmdur sem listamað
ur einmitt af, því fólki er hafði ætlað sér að
hjálpa þér til að verða auðugur og frægur.
lok.’’
Hún sagði, að þegar hann hefði málað fyrstu
«ða fyrri myndina af hennit þá hefði hann
virst vera svo öruggur og viss í öllum greinum.
þá hefði hann sýnst vinna svo óþvingað og frjáls
lega. Hann hefði þá verið svo glaðlegur og við
feldinn í tali, og alt af hafði bros og hlátur á
reiðum höndum.
Hana fýsti að vita hversvegna hann væri
nú svo daufur og alvörugefinn. Hversvegna var
hann nú oft svo þögull, og starði oft tímum sam
an á myndina? — eða gekk um gólf aftur og
fram.
Hversvegna virtist hann oft svo hikandi
og ráðalaus? Konan hélt að hún vissi áistæðuna
fyrir því. Hún gladdist með sjálfri sér yfir því.
yfir þeim sigri, er hún taldi sér algerlega vís.
ann. Hún hlakkaði til þess augnabliks — Þeg^r
þessi indæli ungi maður misti vald yfir sjálfum
sér, og gæfi tilfinningum sínum algerlega laus
ann tauminn — þeim tilfinningum, er hún þótt-
ist viss um að hann væri að berjast við að leyna
Og hún hélt áfram að freista hans — freista
lians með hverju einasta brosi — með augnaráði
sínu_með hverri einustu hreyfingu hins töfr.
andi fagra vaxna líkama síns. Og Aaron King
tók eftir öllu sá alt — sá alt í réttu ljósi án þess
að hún gæti vilt honum sjónir hið minsta. Hann
varð aðeins enn þá ákveðnari í tilgangi sínum
Og hann framkallaði alt það, sem hann komst
nú að, og hafði fengið fullan og réttan skilning
á í myndinni er hann var að mála, og óðum
miðaði áfram.
Svo kom að þeim degi, er hún skyldi sitja
fyrir í síðasta sinn. Að kveldi næsta dags, ætlaði
frú Taine að hafa veislu að heimili sínu á Fair.
lands Heights — og þar átti listmálarinn að kom
ast í kynni við fólk, er hún áleit að væri gróði
fyrir hann að kynnast. Hún sagði að þetta fólk
væri frá austur hluta landsins, þar sem listir og
bókmentir væri á svo háu stígi; og þetta fólk væri
mjög hátt sett.
Það vildi svo til að það dveldi vestur við
ströndina um tíma og hún hefði notað sér tæki
færið að bjóða því heim og gefa honum kost á
að kynnast því.
Hún sagði að það væri heppilegt, að mynd
inni væri svo rétt mátulega lokið, svo það gæti
séð hana.
Listmálarinn sagði að sér þætti það leitt, að
þótt ekki væri nauðsynlegt fyrir hana að koma
aftar til að sitja fyrir, þá væri myndinni ekki
algerlega lokiðt og hann gæti ekki leyft að hún
væri sýnd opinberlega, fyr en hann gæti skrifað
nafn sitt undir hana.
“En eg má þó sjá hana?” spurði hún um
leið og hann lagði frá sér málaratækin, og kvaðst
vera búinn.
Hann dró flosdúkinn fljótlega fyrir, “Nei,
ekki enn þá — ekki fyr en eg er tilbúinn.”
“ó,” hrópaði hún upp yfir sig, með uppgerð
ar undirgefni og hlýðni, “En hvað það er leiðin-
legt af þér! Eg veit þó að myndin er meistara
verk! Ert þú ekki ánægður með hana? Er hún
betri en hin? Er hún lík mér?.’’
“Eg er sannfærður um, að hún er miklu betri
en hin,” svaraði hann.
Hún er eins iík þér eins og eg get gert hana.”
“Hún er eins falleg, og hin var?”
“Hún er lík þért” svaraði hann.
“Eg ætla að segja þeim alt við víkjandi mynd
inni, annað kveld, jafnvel þótt eg hafi ekki séð
hana; og það mun James Rutlidge gera líka.”
Aaron King og Conrad Lagrange eyddu
öllu kveldinu hjá nágrönnum sínum í litla hús-
Inu. I
, Næsta morgun lokaði málarinn sig inni á
verkstæðinu.
Um hádegisverðar tíma fékst hann ekki til
að koma út og þegar komið var fram undir kveld
fór rithöfundurinn og barði að dyrum hjá hon-
um. Málarinn hrópaði þá með sigri hrósandi
rödd. “Komdu inn og taktu þátt í gleði minni.”!
Þegar Conrad Lagrange kom inn, fann
hann hinn unga mann sitjandi þar — fölan og
úttaugaðg,n frammi fyrir myndinnit með málara
tækin enn þá í höndum sér.
Og hvílík mynd! Rithöfundurinn sem flest
um betur hafði vit og skilning á sannri list. horfði
með óblandinni aðdáau á myndina. Þreif síðan
hinn uppgefna listamann, og sveiflaði honum í
danz — utan við sig af sigurfagnuði. “Þú hefur
unnið dýrðlegan sígur, maður! dýrðlegan sigur!”
“Þú hefir komið öllum réttu eiginlegleikum
um inn í myndina. Herra min trúr! myndint er
svo góð tað það er næstum ótrúlegt, að húr^' sé
gerð af mannahöndum. Eg vissi hvað í þér bjó!
vissi að þú hafðir þetta til! Ef aðeins væri mögu
legt að, sýna þessa mynd með hinni. Líttu á.”
Hann færði standinnt er mynd Sibyls And-
rés var á, að hlið hennar og svifti dúkinum frá.
Mismunurinn var hræðilega áberandi.
“Sál Náttúrunnar og Sál ailda'rháttgrins,”
sagði Conrad Lagrapge í lágum hljóðurn. “En
framtíð þín sem iistamanns er eyðilögð, drengur
minn,” bætti hann við, nærri glaðlega. ’
hlykkjóttuir með ófríða andlitið, hrukkótt og elli auga, sem þessi veisla var í rauninni haldin til
legt, með reynsludráttunum skýrum og ljósum. | heiðurs, og ungu, fögru konunni sinni. er var
Skörpu gegnumsmjúgjandi augun, og hálLeina konan í saln'um, er ekki hafði beran háls
háðslega — hálfraunalega svipinn á andlitinu. ‘ 0g handleggi.
Allur þessi mikli mismunur á útliti þéssaraj j fyrstunni voru samræðurnar við borðið
"En það veit skaparinn, að eg öfunda þigi tvefJa, “anna’ Vaktl hL“”e*t0 ^11. ^irjhe'dur stiröar. Þeir situ næstir hver öðrum,
Nú hefirðu gæfuna í hendi þér - hefir verulegtl re"du bað,r ausunum yfir það sem fynr þa barjhjoluðu saman lágun^hljóð™,^ Það var eins
tækifæri til að bæta upp fyrir það, sem móðir' Mannfjöldinn kom málaranum fyrir sjónir
>ín lagði í sölurnar þín vegna. I eins og glitrandi skýjakend breiða af lifandi ver-
Við skulum fara og búa okkur undir veislu | um, er svifu um og hreifðust til of frá. Mynduðu
haldið, til minningar umþessi ákjósanlegu enda-' tilgangslaust smáhópa, er aftur dreifðu sér á
næsta augnabliki. Einlæg hringiða marglit og
!i breytileg. Berir handleggir og axlir kvenfólksins
og það lægi í fólkinut að eitthvað miður geðfelt
væri í aðsígi. En smámsaman fór alt að verða
fjörugra.
Hinn afarskrautlegi borðbúnaður, gullið og
gimsteinarnir, er skörtuðu utan á boðsgestun-
um -— og lágir, yndislegir fiðlutónart er heyrð-
i Iiuiiuivb&ii iv.viuvi.iuiiig \ ?
I glitrandi af gulli og gimsteinum — skrautlegir ust v tjMú fra öðrum enda salsins, lífgaði
__* ____• íii______* ________i_____•_ alt nnn osr drne úr hinnm mikla nhvpffinrhlín pr
29 KAPITULI.
SKRIFTIN Á VEGGNUM.
kjólar með ótölulegri litamergð, og samkvæmis-
fatnaður karlmannanna.
Listmáflaranum kom í hug, þar sem honum
voru svo minnisstæðir viðburðir undanfarinna
Nóvember var komin. Nálega eitt ár var1 daga viðvíkjandi málverki hans, og einnig vera
liðið síðan ungi maðurinn á “Golden State
alt upp, og dróg úr hinum mikla óhygðarblæt er
virtist hvíla yfir veisluhaldinu yfir höfuð — og,
ágætu veitingarnar og ljúffengu vínin losuðu um
málbönd gestanna. Eftir því sem glösin voru fylt
oftar, varð alt með meiri gleðiblæ. Raddirnar
urðu háværari og háir hlátrar heyrðust kveða
Limited lestinni með síðustu orð deyjandi móð-
urt og hátíðlegt loforð um að uppfylla hinar síð
ustu óskir hennar hljómandi í eyrum sínum leit
konuna fögru augum í fyrsta sinn. Og þann sama
dag sá hann konuna. með afmyndaða andlitið
og kómst í kvnni við Conrad Lagrange. Aaron
King var að hugsa um þetta þegar hann lagði
af stað um kveldið með vini sínum tií áð heim-
sækja frú Taine. Hann vakti máls á því við
hans uppi í fjöllunum, setning úr góöri og gamalli vjg um anan salinn, þegar sögur og gróf gaman
yrði bárust mann frá manni. það var nú fremur
“Hvað er lífið? Það er þokumynd, er birtist
um stundarsakir og hverfur svo með öllu.”
Þeir heilsuðu hinni fögru húsmóður með
frú Taine en móður hennar, er nú bar mest á.
Rjóð í kihnum og með glampandi augun
nokkrum vel völdum en meiningarlausum kurteis,gekk hún á undan’ svo að allir urðu að fylgja
isorðum i dæmi hennar- Conrad Lagrange gaf nánar gætur
Hún tók á móti þeim með hálfgildings sigri-lað öllu kaldur °S tortrygnislegur.
hrósandi látbragði er bar þess vott að henni var
vel ljóst hver afstaða hennar var það kvöld,
rithöfundinn, að tíminn síðan þessir atburðir I yfirgaf þá um stund, en sagði lágt við Aaron
geröust fyndist sér svo langur, að árum gæti
skift.
“Fyrir mig,” svaraði hinn einkennilegi mað
ur, “hefir þetta verið ^hið ánægjulegasta tíma-
bil lífs mins — það er að segja, ef þú vilt sýna
mér þá góðvild, að misskilja mig ekki. “Og,
þetta,” bætti hann við, og djúpa — styrka rödd-
in hans titraði litið eitt, hefur verið ánægjuleg
asti dagurinn á árinu. Það hefir verið sjálf-
stæðis — tímamótadagur, og eg ætla alt af að
halda upp á hann í minningu um það, þar sem
þér er kunnugt umt að eg get ekki minst neinna
sh'kra tímamóta í mínu eigin lífi.” Og Aaron
Kiilg misskildi hann ekki. Þegar þeir nálguðust
stóra húsið á Fairlands Heights, var það alt
upp ljómað frá grunni til þaks. Þessi ríkmann-
legi kastali stóð á bezta og fegursta stað borg-
arnnar, og bar af öllum öðrum stórhýsum sem
gull af eiri.
King. “Eg sinni þér seinna.”
Aaron King, er var þreyttur eftir vinnuna
á undanfómum tíma, óskaði sér að veisluhaldið
tæki enda sem fyrst.
Það var orðið áliðið kveldsins þegar frú
Taine- bað sér liljóðs með því að rétta upp hend-
Conrad Lagrange fékk tækifæri til að hvísla ina .>Hlustið!” sagði hún. “Eg hefi dálítið óvænt
í eyrað á vini sínum fáeinum oröum, lýsingu á 0g óvænalegt að bjóða ykkur í kveld vinir mín-
sumu af því helsta af boðsfólkinu, áður en þeir j .
skildu, og bárust með ^traumnum sit í hvoru i ’ ' Meðan hún taIa8i síðustu orðin mættí hún
lagi. Miljóneranum Taine va*ir ekið í sjúkrastól | augnaráði Kstmálarans, og var háðs og stríðnis
Þegar þeir gengu fram hjá hinum miklu
steinsúlum, sitt hvoru ifiegin við garðshliðið.
sagði Conrad Lagrange “Fyrirverðurðu þig ekki
í raun og veru dálítið fyrir að koma hingað í
kveld, eftir að hafa launað gestrisni og góðvild
þessa fölks með misjöfun einu? Þú veist, að ef
frú Taine vissi hvernig þú hefir gert myndina
af henni. þá væri þér ekki leyft að koma nálægt
þessum stað.”
af þjóni í skrautlegum einkennisbúningi eftir
salnum miðjum, til þess að hann gæti einnig notið
gleðinnar, og á gulgráat afmyndaða andlitinu
var nálega vitfirringslegur græðgis og nautna-
svipur, er bar þess ótvíræðan vott, að hann hugs
aði sér að njóta samkvæmislífsins meðan unt
væri svo mjög sem hann þó auðsjáanlega var
kominn að fótum fram. Það var sýnilegt af
djöfullega þráabrosinu er lék um hið viðbjóðs-
lega andlit hans að hugur hans var éihgöngu
bundnn við að njóta auðæfanna á þennan hátt
fram á hinstu stundt er sannarlega var ekki að
sjá að -yrði mjög langt að bíða.
Þegar Aaron King gekk tíguglega til hús-
glampi í tilliti hennar.
Hann var að undra sig yfir hvað hún meinti
þegar fiðlutónarnir skærir og hreinir tónarnir,
er hanii kannaðist svo undur vel við. Listmál-
arinn skildi alt samsaundis. Frú Taine hafði
ráðið Sibyl Andrés til að spila fyrir gestina um
kveldið, hugsað sér að stríða málaranum með
því að kynna vinkonu hans eins og þjónustu-
mey.
Hann skildi ekki ít hversvegna unga stúlk-
an liafði ekki sagt honum frá þessu. Ef til vill
ætlaði hún að hafa gaman af, hvað hann yrði,
hissa. Áhrifin, er návist stúlkunnar á máQarann
'jc j -i * i. i i. - eða öllu heldur áhrifin af fiðluspilinu því hún
raðanda til að heilsa honum fekk hann hið voða |................. .. 1 • \
sjalf sast ekki — voru alt onnur, en fru Tame
bjóst við. Fiðlutónarnir fluttu hann í anda Iangt
Listmálarinn hló. “Ef eg á að. segja þér
sannleikannt þá kann eg ekkert vel við mig hér.
En hvað ( ósköpunum get eg gert? þar sem e?
hefi haft vinskap við það alla þessa mánuði, get
eg tæplega ætlast til að það noti myndina sem
ástæðu til að snúast gegn mér. Eftir því sem eg
get best séð, verður það að rjúfa vinskapinn að
fyrra bragði; eg get varla sagt við það:
“Jæja, eg hefi sagt sannleikann um ykkur,
svo þið getið rekið mig á dyr, hvenær sem ykk-
ur sýnist.”
Rithöfundurinn brosti. “Við skulum teamt
sem áður Jeika þenna leik í kvöld eins vel og
það, og gera okkur gott af því sem að höndum
ber. Eg get sagt þér það með sönnu, að úr því
ÖIlu, er við sjáum og heyrum hér í kveldt væri
auðvelt að vinna efni í bæði málverk og skáld
sögur.”
Þegar þeir gengu upp bifeiðu steintröpp-
urnar, og upp undir bagahvelfinguna er vár upp
ljómuð, þar sem birtuna lagði þangað af ljóshaf-
inu fyrir innant heyrðu þeir kliðinn af hávaðan-
um og orðaskvaldrinu inni fyrir, þá mælti rit-
höfundurinn í lágum hljóðum. “Herra minn
trúr! þetta er þó sannarlega mikilfengleg sjón!
Ef alt væri aðeins, eins og það sýnist vera. Skraut
og íburður gamla Nebúkaðhesar, þegar Babýlon
var í blónia sínum, hefir þegar öllu er á botn-
inn hvolft, ekki skarað svo mikið fram úr nútíðar
óhófslifnaði. Er ekki svo? — En því er betra
að fara dálítið varlega bráðlega sést ef til vill
letrið á veggnum.” Þegar Aaron King og vinur
hans gengu inn í hina rúmgóðu viðhafnarsali
þar sem úrval Fairlands Heights íbúanna, og
hið aðkomna stórmenni var samankomið, vakti
það hina mestu eftirtekt og umtal meðal hins
skrautlega mannsafnaðar, þótt frú Taine hefði
ekki verið svo kænlega búin að undirbúa komu
Aaron Kings með því að halda listfengi hans
svo á loftit að athygli gesta hennar var vakin á
honum, og þeim var mikil forvitni á að sjá hann,
hefði koma þeirra vinanna hlotið að vekja hina
mestu eftirtekt.
’ legasta hósta kast, er skók hann allan svo að
hann var nálega kafnaður. Þjónninn, sem ávalt , , , , , ... .
... * , - „ , li burtu fra ollu skroltmu og havaðanum í saln-
var tu reiðu retti að honum glas af Whisky, og: ö
hann greip það með holdlausu krumlunum er|um' ,
Honum fanst hann standa aftur á stein-
liktust randyrsklom og glasið glamraði við tonn 1, ... „
, -.j, , e ' , - *' , , * kloppunum við Clear Creek, þar sem hann fyrst
ur hans og vimð skvettist ofan a harfinan klæðn , 1 ,
hafði lært að skilia styrkleik fiallanna. er fram-
aðinn, er hann þratt fynr sjukleik sinn skartaði i, .,, , ,. . J J ’
- T , , , , .: leiddur var í yndislegu tonunum.
i. Þegar hann lypti mogru skjalfandi krumlunm! &
til að þurka af sér kaldan svitann glampaði á Honum fanst hann þræða aftur. slóðina að
stórkostlegan gimstein í hríngnum á kló hans j Cedar. þykninu, og sjá aftur ungu stúlkuna danza
er auðsjáanlega kostaði of fjár. Hr. Taine fyrir framan bjálkahúsið í skjóli Sycamore-trjá-
tók kveðju listmálarans smeðjulega, þegar hanu j nna danza töfradanzinn — yndislega eins og
gat hóstans vegna komið upp nokkru orði. Full- skógardís. Aftur fanst honum hann vera áð
vissaði hann umt að sér væri hin mesta ánægja
að sjá hann þar meðal boðsgestanna. Hann
gaut augunum til hópanna af prúðbúna mas-
andi fólkinu, og sagði:
mála í kyrláta fagra rjóðrinu, sem svo mikill
helgiblær hvíldi yfir, þar sem hún hafði fært
honum gjafirnar þrjár.
Þar sem hún: í sakleysi sínu hafði danzað
Það er sannarlega samsafn af fögrum kon. aftur fyrir hann og seinna með fiöluspili sínu
um hér í kveld. Eg man þá tíð, að eg lét ekkert. lypt vináttu þeirra upp á hátind sakleysis og
Hið fagra, sterklega byggingarlag listamanns-
liðlegu, mjúku hreyfingarnar óþvingaða
íns
frjálslega framkoman — fríða göfugmannlega
andlitið, er bar ótvíræðan vott um gáfur og list-
fengi. Látbragðið djarflegt og ákveðiðt er bar
vott um ættgöfgi, ágætt uppeldi og víðtæka ment
un — og rithöfundurinn—frægastur án efa allra
samtíðarmanna sinna, hár, visinn — boginn og
tækifæri ónotað til að njóta félagsskapar þeirra.
Þegar svona bar undir.” Og hann hló illgirnis-
legan kuldahlátur.
“Frú Taine. Louse og Jim reyndu til að láta
mig halda kyrru fyrir í herbergjum mínum 1
kveld, en eg lék á þau. Eg krefst þess, að fá að
njóta h'fsins enn um stund. og eg þykist sannar
lega fær um það. Dálítið slappur ef til vill, eins
og þú sérð, en til íalt! já, til í alt!.”
“Hvar er Whisky.ið?” spurði hann þjóninn
Og aftur lypti hann vínglasinu upp að litlausum
vörunum.með skjálfandi hendi Þegar frú Taine
kom aftur, og tók listmálarann með sér, hneig
maðurinn hennar enn þá dýpra niður í stólinn,
og sat þar lúpulegur, og horfði á eftir þeim með
niðurbældri reiði. Nokkrum augnablikum síðar
] hittu þau frú Taine Og listmálarinn Conrad Lag-
range, þar sem hún var að kynna hann einum
hópnum af boðsgestunum eftir annan.
“Hvað er nú þetta, sem fyrir augu mín ber?,’
sagði rithöfundurinn ertnislega. Er nú ímynd
fegurðarinnar að leiða listina fram fyrir dómar.
ana, eða er hún að kynna listmanninn guðum
nútíðarlistarinnar?” “Þú ættir fremur að hjálpa
góðu málefni áfram, heldur en að gera grín að
því,” hreytti konan fram úr sér. “Þú hefir ekki
sjálfur alltaf verið eins frægur og þú ert nút og
ættir ekki að vera svo afskiftalaus því yiðvíkjandi
að vinur þinn komist áfram á listasviðinu!” í
Aaron King hló, og vinur hans svaraði.:
“Þú þarft ekki að óttast þaðt frú, eg skal
sannarlega vera honum hjálplegur, til að hann
hljóti maklega viðurkenningu fyrir verk sín.”
Ungi maðurinn sat nálægt Conrad Lagrange
við kveldverðar borðið, og rithöfundurinn hvísl-
aði að honum glottandi. “Nú er best að sitja við
kjötkatlana meðan unnt er. í næsta þætti þessa
leiks verður það ekki svo létt fyrir þig, Aaron!”
Mest bar á hinum viðbjóðslega húsráðanda. hr.
Taine meðal þessa skrautbúna fólks í sjúkra-
stólnum við enda háborðsins, með þjóninn við
hlið sér. Oft þurfti hann að gefa manninum
hreinleika, er var svo hátt upp hafið yfir hugsun
og skilning þessa fólks — sem þarna var saman
komiðt eins og fjalla tindarnir meðal stjarnanna
það kveld voru hátt fyrir ofan húsið á Fairlands
Heights.
Fiðluspilið hætti. því var tekið með dynjandi
lófaklappi — og háværum röddum er spurðu.
“Hver er það? Hvar náðir þú haldi á honum?
Hvað heitir hann? af því öllum skildist á kynn-
ingarorðum frú Taine, að hún. ætlaðist til að
það léti í ljósi þakklæti sitt.
Frú Taine hló leit á málarann með ögrandi
augnaráði og svaraði kæruleysislega. “Hún er
fundur, sem eg uppgötvaði. Hún kennir söng,
og spil — og spilar í einni af kirlgum Fairlands.’
“Þú ert aðdáunarverð,” sagði einn af hinum
frægu listdómurunum, lotningarfullur, og lypti
glasinu um leið og hann hrópaði — drekkum
minni fögru — göfugu húsmóðurinnar á þessu
heimili — vin og verndargyðju allra samra lista’
Eftir þögnina er varð á eftir ræðu þessa mikils
metna manns. hrópaði önnur rödd. “Ef það er
stúlka, getum við þá ekki fengið að sjá liana?”
“Já, já,” hrópuðu aðrir.
“Vertu svo góðt frú Taine, að láta hana
koma fram. Láttu hana spila aftur Ætli liún
myndi gera það?.”
Fru Taine hló. “Vissulega gerir hún það.
það er tilgangurinn með því að láta hana koma
liingað — að skemta ykkur.” Og aftur leit hún
á AaroVi King um leið og hún sagði þetta.
Húii gaf merki, og einn af þjónunum fór
út úr salnum. Á næsta augnabliki stóð fjalla-
meyjan frammi fyrir samkvæmisfólkinu. Hún
var í óbrotnum hvítum búningi, og hafði enga
skrautgripi — aðeins rós í mjúka brúna hárinu.
Hún sýndist þess ekki meðvitandi. að allur þessi
hópur starði á hana. Það lék dauft bros um and
lit hennar.
(Framh.)