Heimskringla - 06.03.1929, Blaðsíða 3

WENNEFEG, 6. MARZ, 1929
HEIMSKRINGLA
3». öLíADSIÐA
sem réöis" í þa8 fyrirtæki. Brátt
kom það í Ijós að hann var hygginn
v;rz!unarm:tður, hreinskif inn og' seldi
gó'Sa Vv.ru. HafSi ávalt trúa og
góöa starfsmenn við verzlunina, sem
stápuðu ekki nenia að réttum hlutföll-
um glóðinni frá köku viðskiftamanna
verzlunarinnar. A vetrum keypti
hann töluvert af fiski. Fyrir þau
at’skifíi va.ð hann fljótlega olnboga
barn gömlu fé’aganna. Þau hafa
frá byrjun þó zt hafa einkarétt á
ö!lu sem aflast með köldu blóði. Nú
í sumar se’di G. Jónasson verzlunina
Andrési Rasmussen og heíir nú gerst
ráðsmaður við hið nýstofnaða fiski-
sam'ag og er nú búsettur í Winnipeg.
H_ veit að Islendingar hér í Winni
pegosis bara hlýjan hug til Jónas-
^ons. og meta mikils hjálpsemi hans
og drenghtnd þau árin sem hann var
hér verzlunarmaður. Og nú, þeg-
ar hann hefir gerst ráðsmaður fiski-
manna við íiskisamlagið, þá geng ég
ekki t vafa um það að hann reynist
bæði hygginn og trúr í þeirri vanda
stöðu.
Um félagsmál okkar Islendinga
hér í Winnipegosis á öðrum sviðutn
en minst hefir verið á hér að fram
an tná komast að oröi eins og gatnla
mál'ækiö segir um þögnina. að þau
hafi sjaldan verið á þing borin. Þó
einhverjir hafi skrifað nokkrar lín-
ur i íslenzku b!öðin úr þessu byggð-
ar'ag. heflr þeirra sjaldan verið
minst. Þó er hér þrenslags íélags
skapur og a'lur hér um bil jafn gam
all. Kirkjulentr félagsskapur var
myndaður hér árið 1917. Þá var
séra Carl Olson hér á ferð og kristn-
aði okkur landa sina flesta á fáum
dögutn, svoleiðis að fyrir hans orð
myndaðist hér söfnuður. Þetta var
áður en hann gerðist prestur hjá
Methodistum. Þetta var mikið
þrekvirki. Það hefir aldrei þótt
áhlaupaverk að smala og sameina
hjörð af ltvaða ‘agi sem er. Eftir
að hún het’ir orðið hirðislaus og
tvístrast þá má víst svo að orði
kveða, að sigur sæl! varð góður
vilji hjá þeim Karli. Ari síðar
var bygð kirkja hér — snoturt hús,
þrátt fyrir lítil efni og fáa gjaldend-
nr. Hefir þessi söfnuður starfað
vonum frentur vel að kristilegum
málefnutn. Að vísu höfum við, setu
tilheyrum þessum félagsskap ekki
getað, vegtia fátæk'ar, enn sem kontið
er, haldið prest nema lítinn tíma ár-
lega. Séra Jónas A. Sigurðsson
Itefir verið prestur okkar. Ekki skal
gleyma að geta þess, að forsetar
safnaðarins hafa lagt töluverða alúð
vtð að halda uppi lestrum í kirkjunni
a sunnudögunt yfir sumartímann, og
er þeim sízt að kenna um það þótt
þær guðsþjónustur hafi stundum ver-
'ð slaklega sóttar. Sunnudagsskóli
íyrir utiglinga hefir verið vel rækt
ur einkum nú seinni árin, og tná
þakka það mest konununt sem svo
tnnilega hafa stundað það verk.
Þá minnist ég næst á Þjóðræknis-
deildina Hörpu. Verksvið hennar
b.efir víst verið það sama og annara
systra hennar, sem tilheyra þeitn fél-
agsskap. Að fræða þá yngri uni
þjóðerni sitt, stuðla að því að þeir
lærðu tnóðurmál sitt og gleymdu því
ekki með aldrinunt af hvaða bergi
þeir væru brotnir. Upp að síðasta
ari va rhaldinn íslenzku skóli um mán
sðartima aö sumrinú. Hvað mikin
arangur það starf hefir borið dæmi
veit ég ekki um. — Læt mér lynda að
taka góðan vilja fyrir værkið. 1
tvö til þrjú ár höfum við rætt unt
Það á þjóðræknisfundum okkar að
vtð skyldum reyna að ná þangað með
?®rnar sem aðrar deildir Þjóðræknis
félagsins hefðu hælana. Treystum
°kkur ekki til að vera Iangstígari en
það, í því að ráða hingað söng-
b'ennara. flll oklaar skilitingarv'it
fæntu á Brynjólf Þorláksson til þess
starfa. Enda var nafn ltans svo
þt’á -prentað í viku blöðunum íslenzku
altrærandi söngkennslu víðsvegar í
hyggðum Islendinga að það leit helzt
ut fyrir það aö hann væri sá eini
íslendingur sem gæti komið til tals
v,ð það starf. Var því skrifara
^eildarinnar falið það á hendur að
huýja á hurðir hans i þessu vanda-
n,ali. En allt varð það árangurs-
'aiist. I>orláksson gat aldrei orðið
v,ð þessum tilmælum okkar sökum
annríkis. Þegar svona var nú skeflt
í það skjó! urðum við að knýja á
hurðir hjá einhverjum öðrum sem |
vaxinn var þessu starfi og líklegur
var til þ:ss að ljúka upp fyrir okkur. j
Næst var klappað á dyr hjá Jóni 1
Friðfinnssyni tónskáldi. Karl var
heima og kom til dyra sjálfur. Eftir
að hafa lesið bónorðsbréfið frá
Hörpu kvaðst hann geta orðið við
bón hennar og veit; unglingum til-
sögn í söng um tveggja mánaða
tíma. Iíann dvaldi hér við sönig-
kennslu frá 21. apríl til 27 júní þetta
útlíðandi sumar. Jón «r svo víö-
þektur og vel þektur meðal Islend-
inga hér í álfu fyrir Ljósálfa og fl.
tónverk sem hann hefir samið, að
þekking fólks á honum myndi ekki
aukast neitt við það þó ég færi að
lýsa honum. Hann er, eins og menn
vita, iónskáld að eölisfari, og i dag-
fari er hann háttprúður og yfirlætis-
laus, þýður og innilegitr i viðtali og
ávinnur sér fljótt virðingu og hylli
þeirra sem kynnast honum. — ekki
s'tzt unglinganna sem hann fræðir—
(kennir söngj. Mikla áherzlu legg-
ur Jón á það að börnin komist upp
á að lesa nótur af blöðum og notar
til þess þá aðferð að hann hengir á
vegginn stóra töflu (black board) og
skrifar með krít nóturnar þar á. Til
þessarar kennslu notar hann King
Edvvards Music Books, sem notaðar
eru við söngkennslu í skólutn Mani-
toba. Ekkert hljóðfæri notar Jón
vdð þessa kennslu nema aðeins til að
gefa þeim grunntóninn. Læra svo
unglingarnir srnátt og smátt að s‘aía
sig fram úr nótunum. Helming-
in af kennslutímanum notar hann til
þess að kenna þeim að syngja fög-
ur lög með tslenzkum textum. Unt
áftatiu manns tóku þá‘t í söngkennslu
hjá Jóni, þar mcðtaldir enskir sein
voru í söngflokk methodista kirkj-
ttnnar. Og ennfremur nutu nokkr-
ir ttnglingar tilsagnar í pianoslætti.
I>etta er nú fyrsta sporið sent Þjóð-
ræknisdeildin Harpa hefir s ígið i
því að láta kenna unglingununt söng.
En lifi þessi félagsskapur frantveg-
ts þá má búast við því að hún haldi
áftam að stuðia að því að ungling-
arnir íslenzkti, hvort sent þeir til-
heyta hentti eða el-.ki fái áframhald-
andi tilsögn í söng hjá Jóni Frið-
íinnssyni að öllu forfallalausu. Þeg-
ar gyðja komandi vors slær hörpuna
sína í ríki náttúrunnar er ekki ó-
líklegt að meðli.nir þjóðræknisdeild-
arinnar Hörpu taki ttndir þann söng
og biðji ltann að bera ljóð sín "heirn
í ættjarðarskaut,”
Þriðji félagsskapttrinn hér er
kvenfélagið Fjallkonan. Það varð
tíu ára gamalt þetta suntar. — Hélt
þá öllum íslendingum afmælisgildi
sitt með ræöuhöklum, söng og höfö-
inglegum veitingum. Það má nteð
sanni segja um þennan íálagsskap
að þó hann sé enn á æskuskeiði þá
á hann æfisöguna góða eins langt
og hún nær. — Hefir jafnan bæði
í orði og verki stutt hin góðu mál-
efni.
Eg hefi í þessutn línum minst á
fleira en það sem gekk fyrir glugga
hjá mér þetta liðna suntar. Fáein
atriði úr sögu okkar hér vöknuðu
upp í huga mtnum og þóttust eiga
fullan rétt á þvt að sín væri minst
að einhverju leyti.
Svo þakka ég þetta blessaða ný-
liðna sumar og öll þess gæði; allt
þess blómskrúð og sólskinsdaga.
Þeitn sent það sendi þakka ég líf og
Þeint sem það sendi þakka ég tíma,
líf og lán, legg svo frá ntér penna.
F. H.
----------x----------
Vítaverð blaðamenska
Herra ritstjóri:
Frá þvi að íieimferðarnefnd Þjóð-
ræknisfélagsins tók til starfa um
heintförina til tslands 1930, hefst nv
tegund af blaðatnensku niður í Win-
nipeg, sent aðallega er í því fólgin að
birta prívat bréf og einkasamtöl,
bréf frá vini til vinar, sent liggur
augljóst fyrir, að aðeins á að fara
til þess manns sent það er stílað til
en ekkj í opinbert blað.. t Lög-
bergi frá 14. s. m. er eitt af þessum
bréfum birt.
Páll nokkur Guðmttndsson mótmælti
þessari aðferð í Heintskringlu fyrir
nokkrunt vikunt síðan. Var ég hon-
um þakklátur fyrir, enda þló ég
þekki hann ekkert, enda sljákkaði í
bili, liklega til þess að ganga rösk-
Iegar að verki. Nú er ntarg skor-
að á mann að birta prívat bréf,
ekki lengur farið neinn bónarveg,
heldur er ályktað eitthvað líkt þessu:
Þú verður góðurinn rríinn að láta
birta þe'ta bréf: það gerir okkur svo
mikið gott. Þó er þess getið unr
leið og bréfinu er fylgt úr hlaði aÖ
það geti eigi skoðast sent innlegg í
opinlrert deilumál, en ef það er ekki
neitt innlegg þá er erfitt að skilja
tilganginn.
Nú er það viðurkennt, að hvað
s órgáfaður og skýr að einhver er,
þá er það óviturlegt og enda ekki
mögulegt að allir fallist á hans skoð-
ttn. Það væri áltka viturlegt eins
og ef 20 — 30 manns sæ‘u við
santa borð, að því væri haldið frarn,
og jafnvel fullyrt að aliir réttirnir
væru öllum jafn hollir. En eðlileg
afleiðing af skoðanamun er auðvit-
að sú, að leiðir manna skilja, þó
eru þau mál til. sem flestir, ef ekki
allir gœtu verið samntála ttm. Ei t
af þeim málurn er búsund ára há-
tíðin á Islandi, en það átti ekki að
’lánast eins og kontið er á daginn.
Annars er örðugt að skilja hvað
þessi innlegg eiga að þýða upp aftur
og aítur. Maður gæti næstum freist
ast til að hugsa að þessi mál ykkar
væru komin fyrir dómstólana, og þá
um að gera að leiða sem flest vitnin,
en hlífið okkur, sern ennþá lesa blöð
in, við þessu prívat og persónulega
stímabraki. Málinu vinnið þið ekk-
ert með því, vegna þess að heitnferð
armál Vestur-lslendinga er fyrir
löngu klofnað í tvennt, og heldur þar
hver á sinu, — ef um nokkra heim-
för verður að ræða, — því upphaf -
lega var gert ráð fyrir að 1000 •
tnanns færu heim, svo fór sú tala
niðttr um helming, eða 500, og sú
tala aftur niður í 250, og það virð-
ist ekki ósanngjarnt að slá dálítið af
enn. Er ekki frammistaðan góð ?
—Búið aö kljúfa og sundra máli,
seni eftir hlutarins eðli átti að vera
öllum Islendingum austan hafs og
vestan allra mála helgast og hjart-
fólgnast. Eins og nú er komið, er
allri löngun svift burtu — allri á-
ttægju og allri samvinnu.
Eg ætla hér að leyfa mér að birta
fáein orð úr einu víðlesnasta blaði
íslendinga heima, sem hljóðar svo:
Eigi slotar deilu Vestur-Islendinga
utn heitnfararmálið. Eru þeir nú
gersamlega klofnir ’ í andstæðar
sveitir og eigi líkur til að þeir verði
samferða í þessa för, sem ætla má
að verði merkasta för Islendinga,
þegar litið er á fjölmenni og erindi.
— Við heima, sem stöndum álengdar,
eigum dálítið örðugt með að skiljj
hversu það hefir tiltekist, að til
slíkra óhappa hefir dregist i þessu
máli.
Hafa Vestur-Islendingar oft leyst
með litlum fyrirvara, erfiðara fjár-
hagsatriði en hér var um að ræða,
og þó minna hafi verið í húfi. Skýr-
ingin á þessuin ofsa í málinu, mun
einutn þræði liggja í skorti Vestur-
lslendinga, á hæfilegri viðureign i
almennri landsmálabaráttu.
En sundrung þeirra i þessu máli
mun orka því, að heimferðin verður
öllum hlutaðeigendum ekki jafn á-
nægjuleg og ella myndi.”
Eg hygg þetta nokkuð rétt at-
hugað. Það er skortur á velsæmi
og stillingu, þegar óheiðarleg meðöl
eru notuð til þess að svala sér sem
bezt á mótstöðumanni, og stór spurn
irtg getur veriö um það, hvort ekki
sé kotnin stærri blettur á ri‘hátt og
framkomu manna í þessu heimferð-
armáli, heldur en þó heimferðarnefnd
in bæði um íararstyrk. Og ég á
eftir að trúa því að þeir, setn hæst
hrópa ttm vansæmdarblettinn, sem
komið hafi á þjóðina, séu einlægari
Islandsvinir, en þeir, sem kosnir voru
af Þjóðræknisfélaginu t heimferðar-
nefndina. En góðir synir setja
ekki blett á hana móður sína. Auð-
vitað er sú saga og það mál ei útkljáö
enn, en einhverntíma verður það
ritaö. og reikningsskil gerð.
Islendingar til fórna voru margir
hverjir herskáir og miklir bardaga-
rnenn, — líkaði vel að standa í erj-
um og mannavígum. en ekki hjuggu
þeir nrikið i bakið hver á öðrum;
þeir, sem vildu heita drengskapar-
menn. Þess vegna var svö mikil á-
herzla lögð á að kenna vigfimi og
vopnaburð, bæði andlega og líkatn-
lega, því þeir trúðu því bókstaflega
sem snillingurinn og sagnameistarinn
Snorri Sturluson sagði: “At drengir
heita vaskir menn ok batnandi.”
A. M. Ásgrítnsson.
Aths.—Þessi ritgerð átti að birtast í
síðasta blaði, en komst ei að sökutn
þrengsla.—Ritst j.
j DR. C. J. HOUSTON
Idr. sigga christian-
SON-HOUSTON
GIHSON BLOCK
Yorkton —:— Sask.
TIL SÖLU
A ÓDÍRU VERHI
-El'RVACE” —bætSl vltiar og
kola “turnace” l!tl« brúkaí, er
til sölu hjá undlrrHuRum.
Gott tækifærl fyrir fólk út &
landi er bæta vilja hitunar-
áhöld á heimlllnu.
UOODMAN A CO.
780 Toronto Siml S8847
Great-West Canadian
• ÞJÓÐSÖNGVAR, ÞJÓÐDANSAR
OG
HANNYRÐA SÝNING
REGINA - - MARCH 20-23
í Fjóra daga ágætis söngvar og
sýningar, sem sýna bæði kunn-
áttu fólksins í sléttufylkjunum
í hannyrðalist og söng.
SÖNGVARAR, SPILARAR og ÞJÓÐDANSAMEISTARAR
PRÁ
20 ÞJÓÐFLOKKUM
í hinum glæsilegu þjóðbúning- I
um lands þeirra.
HANNYRÐA SYNINGUNNI ER STJORNAÐ AF CANAD-
IAN HANNYRÐA-FJELAGINU OG SPIL OG ÞJOÐDÖNS-
UM ER STJÖRNAÐ AF MUSIC DEILD CANADIAN PAC-
IFIC RAILWAY.
Þeir, sem óska að sýna hannyrðir, geri svo vel að snúa sér til
Mrs. Illingworth
HOTEL SASKHTCHEWAN
The Canadian Pacific Hotel í ReSina, Sask.
sooooocoooaooooooooeoooooooooooopoooooooooccoososoooo*
I NAFNSPJOLL) I
Emil Johnson
SERVICE ELECTRIC
900 Lipton St.
SelJ* nllnkonar rafmavniákðli.
ViBgerÖu a Ratmagnsahoiauu
fljótt og vel afgretddar
Sfmll Sl (UIT. Helmaetmli XI Xe
HEALTH RESTOREC'
Ltekningai á u ij‘j»
Dr S. G. Stmpaou N.D.. DO OO
Chronic Diseases
Phone: 87 208
Suite 642-44 Somerset Blk.
WINNIFEG. — MAN
A. S. BARDAL
a«lur llkklntur og i'.nnam uu tr
fartr All*tr útbúnattur m
Bnnfremur aelur hanri alir konr
mtndImvarba og legaivtna
L48 SHERBROOKF »7
Phonet *fl «07 WIMNIPBI.
T.H. JOHNSON & SON
ÍRSMIBIR OG GULLSALAR
(RSMHMR OG GULLSALAR
Seljutn aiftlnga leyfiebréf og
giftinga hrtng;a og allskonar
gullstáss.
Sérstök athygli veitt pöntuuum
og viSgjörtSum utan af landl.
3.13 Portnge Ave. Pkone 24637
DR. K. J. AUSTMANN
Wynyard —:— Sask.
im. A fll.ONDAL
SO? Medtoal Arts Bld»
Talslml 22 296
Siundar sérstaklega kvensjúkdoms
og harnanjúkdóma — A8 httta
kl. 10—12 f. h. og 8—6 e h
Heimtll: 806 Vletor St.—Siml 28 18o
i J SWANSON & CL
Llaalted
R B N V A L I
INftURANCB
HKAL K9TATB
MOHTGA G K 8
«4M> Parla Bnlldlag, Wlnnlpetf, Mnn
— . ---.-.-T.—. ' . ir
DR. B. H. OLSON
210-220 Medtcal Arts Bld*.
Cor Graham and Kennedy il
Phone: 21 834
VlStalstiml: 11—12 og 1—E.I*
Helmlll: 921 Sherburn St.
WINNIPBG, MAN.
Talalmli 28 MMO
DR. J. G. SNIDAL
I WMáltiKV IH
«it 4flinrrarl Hl«ac>
PorUain Ar'* WINNlPh
POSTPANTANIR
Vér höfum tækl á a8 bæta úr
öllum yhkar þerfum hvaö lyf
snertlr, iilnkaleyflsmeliöl, hreln-
lættsáhöld fyrir sjúkra herbeægt,
rubber áhöld, og fl.
Sama verö sett og hér rœttur 1
hænum á allar pantanlr utan af
landsbygö.
Sargent Pharmacy, Ltd.
Sargent og Toronto. — Sfml 23 455
Björgvin
Guðmundsson
A.R.C.M.
| Teacher o£ Music, Composhion,
| Theory, Counterpoint, Orches-
tration, Piano, etc.
555 Arlington St.
81M 71621
Jacob F. Bjarnason
—TRAN SFER—
Bacrage and Fnrnltnre Movlna
668 ALVKRSTOSE ST.
StMI 71 8118
Eg útvega kol. eldivið meS
sanngjörnu verSI, annast flutn-
ing fram og aftur um bælnn.
Dr. M. B. Halldorson
44M
Skrlfstof usiml: 26 674
Svundar lOralaKiegti iiiiiua«JQi
d4ma
®r #inaw. 4 skilrsioru ai t.
f h og 2—6 • b
Helmill: 46 ADttway tv»
TaUfmli »S 158
WALTER J. LINDAL
BJÖRN STEFANSSON
Islemktr lögfræðrngar
709 Great West Perm. Bldg
Simi: 24 963 356 Main St
Hafa einnig skrifstofur að Lund
ar, Piney, Gimli, Riverton, Man
Dr. J. Stefansson
11« HKUICAL AHTS RLINt
Hornl Kennedy og Greham
Stnnénf -InnAnao nugna-, rjr.,
aof- on kverka-aJSkdama
‘V nttta tré kl. II tll 1» t »
»a kl. 8 tl R v k
Talnlml t 21 834
Helmill: 638 McMlllan AVe. 42 6*1
L— -------------=—...........
G. S. THOR VALDSON
B.A., LL.B.
Lögfræðingur
709 Eleotric Railway Chan4>er*
Talsími: 87 371
Telephone: 21 613
J. Christopherson,
hlenzkur lögfrceðingv*
845 Somerset Blk
VVinnipeg, Man.
CARL THORLAKSON
Ursmiður
Allar pantanir meö pósti afgreidd-
ar tafarlaust og nákvæmlega. —
Sendtð úr yðar til aðgerða.
Thomas Jewellery Co.
627 SARGENT AVE.
Phone 86 197
Rose Hemstitching &
Millinery
SIMI 37 476
GleymH ekki aS á 724 Sargent Ar»
fást keyptlr nýtizku kvenhattar.
Hnappar yftrklcedðtr
Hemstltchlng og kvenfataaaumur
gertiur, lOc Silkl og 8c Bómull
Sérstök athygll veltt Mall Ordars
H. GOODMAN V. SIGURDSON
MARGARET DALMAN
TEACHKP OF PIANO
K54 BAKNING ST.
PHONE 26 420
Messur og fundir
í kirkju
Sambandssafnaðar
Safnaðarne fndin: Fundir 2. og 4.
imtudagskvöld í hverjum manuði.
Hjálparnefndin: Fundir fyrsta
nánudagskvöld í hverjum mánuði.
Kvenfélagið: Fundir annan þriðju
lag hvers mánaðar. kl. 8 að kvöld-
nu.
Söngflokkurtnn: Æfingar á hverju
Omtudagskvöldi.
Sunnudagaskólinn: — A hverjum
junnudegi kl. 11—12 f. h.
BEZTU MALTIDIR
i bænura á
35c og 50c
frvalii flvoxtlr, \fndlar töbnk o. fl.
NEW OLYMPIA CAFE
325 PORTAGE AVE.
(Mótl Eatons búttlnnl)
Þorbjörg Bjarnason
L.A. B.
Teacher of Piano
and Theory
726 VICTOR ST.
SIMI 23 130
E. G. Baldwinson, LL.B.
IdigfræMngnr
Realdence Phone 24 20€
Offlce Phone 24 94)3
70S Mlnlns: Exchangej
354) Mnin St.
WINNIPEG