Heimskringla - 04.09.1929, Síða 6

6. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 4. SEPT., 1929
■BBgasœBSgaMi
Betra Haframjöl—Betra Leirtau
í hinum NÝJU 'Tvíinnsigluðu'” Pökkum
Robin Hood
Rdpid OdtS
EKKEHARD
Saga frá 10. öld,
eftir I. von Scheffel.
seinn. Fyrstur kom Lupolt foringinn. Bar
hann rifna svuntu um lendar sér. Skegg
hans var langt og úfið og allur líkami hans
þakinn sárum. Dietrich snéri sér undan til
að fela sína miklu hryggð við þessa sjón og
einnig til þess, að láta þá ekki þekkja sig.
Augu hans voru full af meðaumkunartárum, og
hann gaf þá skipun að þeir skyldu allir vera
fluttir þangað sem hann bjó og hjúkrað þar.
En fangarnir sögðu hver við annan. “KDver
var þessi sem stóð til hliðar, vissulega er hann
vinur okkar.’’ Og þeir brostu glaðlega, þó
þeir væru ekki búnir að gleyma sínum gömlu
sorgum. En þeir þekktu hann ekki.
Næsta dag bauð keisaradóttirin þessum
þjökuðu mönnum til hirðarinnar, útbjó fyrir
þá heit böð og færði þá í ný föt og lét þá setj-
ast kringum borð eitt hlaðið af allskonar góð-
gæti.
En er lávarðarnir höfðu sezt í kring um
borðið, og harmkvælaminningarnar dofnað dá-
lítið, tók Dietrich hörpuna sína og smeygði sér
á bak við gluggatjaldið, og hóf að spila söng-
lögin sem hann lék forðum á ströndinni.
Lupolt hafði lyft bikar sínum að vörum sér,
en þegar tónar hörpunnar bárust til eyrna
hans, datt bikarinn úr höndum hans og vínið
flóði út um borðiö. Hnífurinn datt úr hendi
annars, er hann vildi skera sér brauð, og allir
hlustuðu þeir eins og þrumu lostnir. Tón-
arnir urðu skírari og skírari í lagi konungs-
ins, og Lupolt stökk yfir borðið, og honum
fylgdu hinir lávarðarnir og riddararnir, alveg
eins og hljómarnir hefðu endurvakið þeirra
fyrri þrótt. Þeir rifu niður gluggatjaldið, um-
föðmuðu spilarann, krupu fyrir honum og
gleði þeirra var takmarkalaus. Þá sá prin-
sessan að hann var í raun og sannleika Rother
konungur frá landi Víkinganna, og fram af
vörum hennar slapp þvílíkt gleðióp að Konstan
tín faðir hennar kom þangað upp með fasi
miklu. En hvort sem honum líkaði betur eða
ver, gat hann ekki aðhafst neitt annað en sam-
einað hendur elskendanna, og sendimennirn-
ir hurfu aldrei aftur til fangelsins. Rother var
ekki nokkuru sinni upp frá þessu kallaður
Dietrich. Hann kysti ástmey sína innilega
og sigldi með hana yfir hafið. Fylgdi honum
gifta og gleði alla tíð, og konunni sinni sýndi
hann alltaf hina mestu ást og virðingu. Og
þegar þau sátu saman, ástheit og fögur, voru
þau vön að segja: “Lof sé guði, hinni riddara-
legu hreysti og ráðsnjöllu þjónustustúlku.’’
Þetta er sagan af Rother konungi.’’
Praxedis hafði talað lengi. "Við erum
öll ánætgð,” sagði hertogafrúin. Og að Wel-
and smiður fái verðlaunin virðist vafasamt
þegar vér höfum heyrt söguna af Rother kon
ungi.”
En ekki hafði þetta nein leiðinleg áhrif á
herra Spazzo. “Að því er virðist hafa þern-
urnar í Konstantínópel sopið vísdóminn í gúl-
sopum,’’ sagði hann. “En þó að ég verði
sigraður verðum við samt að fá að heyra síðust
u söguna.” Hann skaut augunum yfir til Ekke
hards, sem var sokkinn niður í hugsanir sín-
ar. Hann hafði áreiðanlega ekki heyrt mik-
ið af sögunni um Rother konung. Á meðan
Praxedis talaði starði hann fast á rósina í hár-
bandi hertogafrúarinnar. ‘‘Annars,’’ hélt hr.
Spzzo áfram, “get ég varla trúað þessari
sögu. Fyrir nokkrum árum síðan, er ég sat
við víndrykkju í hallargarði biskupsins af Con-
stance, kom þar grískur farandsali með helgi-
leifar eða forngripi. Nafn hans var Daníel
og hafði hann meðferðis dýrðlingabein, kirkju
skraut og þess konar hluti. Meðal annars
var þar gamalt sverð með skeiðum skreyttum
gimsteinum og hann reyndi að tala mig upp í
það að kaupa sverðið og allt því tilheyrandi;
og sagði það hafa verið eign Rothers kon-
amgs. Og sannarlega hefði ég keypt það
hefðu ekki gullpeningarnir í vasa mínum v.er-
ið eins fáir og hárin voru á kolli þessa Grikkja.
Þessi náungi sagði mér að með þessu sverði
hefði Rother konungur barist við Ymelot kon-
ung úr Babylon um keisaradótturina, en hann
mintist ekki einu orði á gullskó, þjónustu-
stúlkur eða hörpuleikara.’’
Sumarrökkrið var dottið á. Hin bleika
geislabirta tungisins hvíldi yfir garðinum, og
Ioftið var þrungið af angandi ilman. Eld-
Dugurnar þutu til og frá milli runnanna og
klettanna sem svífandi smáeldhnettir í rökkr-
inu. Þjónninn kom út með ljóslogandi kerti,
í luktarlöguðu hylki úr olíudúk til hlífðar
fyrir vindinum. Loftið í garðinum var milt
og unaðslegt. Burkhard sat í stól sínum í
þannig stellingum, sem báru vott um að hann
var ánægður, með spentar greipar eins og
hann ætlaði að fara að biðja.
‘‘Hvað er ungi gesturinn okkar að
hugsa?’’ spurði hertogafrúin.
‘‘Eg vildi gefa beztu latnesku bókina mína
til þess að hafa verið viöstaddur þegar risinn
Asprian sló ljóninu við vegginn,” sagði hann.
“Þú þarft að vera riddari og ráðast móti
drekum og risum,” spaugaði hertogafrúin.
En hann vildi ekki samþykkja það. ‘‘Við
þurfum að berjast við djöfulinn sjálfan,” sagði
hann, “og það er enn verra.”
Heiðveig hertogafrú var ekki neitt í
þann veginn að slíta samkvæminu. Hún
sleit sundur dálitla hlynviðargrein og gekk til
Ekkehards, sem eins og hrökk við og reis á
fætur með hálfgerðu ósjálfræði. ‘‘Nú,”
sagði hertogafrúin, ‘‘dragðu. í þetta sinn er
það þú eða ég.’’
“Þú eða ég,” endurtók Ekkehard mjög svo
tómlega. Hann dró styttri partinn, lét hann
renna úr hendi sér og settist þögull niður aft-
ur.
“Ekkehard!” kallaði hertogafrúin með dá-
lítilli ákefð. Hann leit upp. ‘‘Þú verður að
segja okkur sögu.”
‘‘Verð ég að segja sögu?’’ muldraði hann,
og strauk hægri hendinni yfir ennið. Höfuð
hans var brennandi heitt. Þar braust eitt
hvað um með miklum krafti. ‘‘Jæja þá,
sögu. Hver vill spila á fiðluna fyrir mig?’’
Hann stóð upp og starði út í tunglsljósið. Þeir,
sem kringum hann voru, liorfðu á hann í þög-
ullri undrun. Svo byrjaði hann. ‘‘Þetta er
stutt saga: Einu sinni fyrir löngu síðan var
ljós nokkurt, mjög fagurt og bjart ljós. Það
lýsti með öllum regnbogans litum frá fjalls-
toppi einum, og í skarbandinu, sem batt þess
brá, bar það rós.” — ‘‘Rós í skarbandinu, sem
batt þess brá!" muldraði herra Spazzo og
hristi höfuðið. ‘‘Og það var einu sinni svart-
ur náttmölur,’’ hélt Ekkehard áfram með hinni
sömu hljómlausu rödd, sem flaug alla leið upp
fjallshlíðina, alla leið upp til Ijóssins og í
kring um það. Hann vissi að hann hlyti að
farast, ef hann flýgi inn í ljósið. En samt
flaug hann inn í það og ljósið brendi hinn
svarta möl upp til agna, til ösku, svo hann
flaug aldrei framar. Amen!’’
‘‘Frú Heiðveig stóð upp gremjufull og
segir: “Er þetta öll sagan þín?” ‘‘Það er öll
mín saga,” svaraði Ekkehard með óbreyttri
rödd.
“Það er komin tími til að fara inn,” sagði
Heiðveig hertogafrú drembilega,. “Nætur-
loftið getur orsakað hitasótt.” Hún gekk
fram hjá Ekkehard með tilliti fullu af fyrir-
litning, og Burkhard bar slóðan hennar eins
og áður.
Ekkehard stóð eftir alveg hreyfingar-
laus. Stallarinn klappaði með meðaumkvun
á öxl honum og sagði: ‘‘Náttmölurinn var
skolli heimskur, herra prestur.M Um leið
kom dálítill gustur sem slökkti ljósin. ‘‘Það
var munkur,” sagði Ekkehard kæruleysislega.
“Sofðu rótt.’’
XXI. KAPÍTULI
Burtrekstur og flótti
Ekkehard sat lengi inni í laufskálanum
eftir að allir voru farnir burtu. Síðan þaut
hann út í náttmyrkrið. Fætur hans báru
hann áfram en hann vissi ekkert hvert. Um
morguninn varð hann þess var að hann var á
ósléttri gnípu á Hohenkrahen. Síðan Skóg-
arkonan hvarf hafði hæðin verið'þögul og
yfirgefin. Leifar hins brenda hreysis lágu í
ógurlegri hrúgu, er var hálf hulin af grasi og
burknum, og hinn rómverski steinn með út-
höggna mynd af Mithra stóð þar sem einu
sinni hafði verið dagstofa. Höggormurinn
brosti um leið og hann skreið yfir hinn veður-
barða stein. Ekkehard leit í kring um sig,
og augnaráð hans lýsti gremju og fyrirlitning.
‘‘Kapellan St. Hadvigs,’’ hrópaði hann og
barði sér á brjóst. “Gott og vel!” Hann
velti um rómverska steininum og klifraði upp
á topp hæðarinnar. Þar kastaði hann sér
niður og þrýsti enninu að hinum svala jarð-
vegi, sem fætur frú Heiðveigar höfðu einu
sinni snert. Þannig lá hann lengi, og þegar
hinir brennandi geislar hádegissólarinnar brut
ust þangað niður lá hann þar enn og svaf.
Undir kveldið hvarf hann aftur til Hohentwiel,
rauður í andliti, tryllingslegur á svipinn og
hálf reikandi. Grasblöð og strá héngu hér
og þar við fötin hans. Það af þjónustufólki
kastalans, sem mætti honum vék úr vegi eins
og það væri að forðast þann, sem hefði á sér
kennimerki óhamingjunnar. Áður fyrri
sóttist það eftir að vera á vegi hans og verða
aðnjótandi blessunar frá honum. Hertoga-
frúin hafði tekið eftir að hann vantaði en ekki
leitað sér neinnar upplýsingar hvers vegna svo
væri. Hann gekk upp í tumherbergið sitt
og greip handrit sem þar lá, eins og hann ætl-
aði að fara að lesa. Þetta handrit var bréf
Gunzos. <‘Gjarna vildi ég biðja þig að gera
allt hvað þú getur til að hjálpa honum í veikind
um sínum með viðeigandi góðum Iæknislyfj-
um, en ég óttast að þessi sjúkleiki hans sé of
rótgróinn.’’ Þetta varð fyrir augum hans þeg-
ar hann opnaði handritið.
Hann hló og hið bogadregna
herbergisloft bergmálaði hlát
ur hans, en um leið stökk
hann á fæitur líkt eins og
hann vildi gá að, hvaðan
þetta hljóð kæmi. Síðan
gekk hann út að glugganum
og leit út um hann og niður
fyrir. Það var því líkast,
sem hann sæi niður í eitthvað
ægilegt djúp. Allt var þver-
hnýpt og hæðin svo gífurleg
að hún olli hinum megnasta
svima, og gagntekinn allt í
einu af einhverskonar óstyrk-
leik dró hann sig til baka frá
glugganum. Taska Thietos
gamla lá hjá bókunum, og
þegar hann kom auga á hana
orsakaði það auðsjáanl. tals-
verðan sársauka hjá honum.
‘‘Þjónusta kvenna er þeim
manni þraut, sem vill vera
hreinskilinn,’’ hafði hinn
gamli blindi maður sagt, þeg
ar Ekkehard yfirgaf hann.
Hann reif innsiglið- af flösk-
unni, og helti Jordanvatninu
yfir höfuð sér og vætti augu
sín í því. En það var of
seint. Hið helga vatn fljót-
anna getur ekki slökkt hinn
innri eld nema því aðeins að
maður kafi djúpt, — djúpt,
og komi aldrei upp aft-
ur. Augnabliks friðartil-
finning kom yfir hann. “Eg vil biðja,” sagði
hann, “biðja um það, að verða frelsaður frá
freistingu.’’ Hann féll á kné, en allt í einu
fanst honum sem dúfurnar væru að flögra í
kringum höfuð sér, eins og þær höfðu gert
morguninn sem hann kom inn í turninn í
fyrsta skifti. En í þetta sinn hvíldi yfir þeim
einskonar glottandi og spottandi blær. Hann
stóð upp og gekk hægt niður stigann og
lagði leið sína inn í kapelluna. Altari hennar
hafði oft sinnis verið vitni að hinu guðrækilega
bænhaldi hans. Kapellan var dimm og þögul
eins og endranær. Sex voldugir stólpar með
útskornum myndum báru uppi og studdu hið
hvelfda þak. Inn um hinn mjóa glugga féll
veikur Ijósgeisli; veggskotið þar sem altarið
stóð var lítið upplýst, en daufan glampa lagði
frá hinu gullna baksviði litsteinamyndarinn-
ar af Endurlausnaranum. Grískir listamenn
höfðu auðsjáanlega flutt inn í Þýzkaland sitt
kirkjuskrautsform. Á hinni þrautafullu mynd
frelsarans var hann klæddur í hvítan flaksandi
kyrtil, með geislabaug um höfuðið, og útrétta
hægri höndina til að blessa. Ekkehard kraup
fyrir framan altarisþrepin og lét ennið hvíla
á steinflögunum. í þannig stellingum var
hann nokkura stund eins og fallinn í einskonar
leiðslu. “Ó, þú, sem hefir tekið á þig þján-
ingar alls heimsins,, láttu einn geisla misk-
unnar þinnar falla niður til mín, þó ég sé þesS
ekki verður.’’ Hann lyfti upp höfðinu og
festi augun á myndinni, líkt og hann vænti
þess að hin alvarlega persóna, sem þar var
uppmáluð, myndi stíga niður af veggnum og
rétta sér hjálpandi hönd. “Eg ligg við fætur
þínar iíkt og Pétur, stormurinn æðir í kring um
mig, og öldurnar eru tilbúnar að svelgja mig.
Drottinn, frelsaðu mig! Bjargaðu mér eins
og þú bjargaðir honum, þegar hann gekk á
hinum þjótandi, trylltu bylgjum, þú réttir út
hönd þína til hans og sagðir: ‘‘Ó, þú lítiltrúað
ur, hvers vegna efaðist þú?’’ En ekkert tákn
var gefið. Að brjóta heilann, að hugsa, var
orðin ofraun fyrir Ekkehard. Það heyrðist
skrjáfur í kvennmansklæðum, en hann heyrði
ekki neitt. Heiðveig hertogafrú hafði gengið
til kapellunnar, knúð af einhverri óvanalegri
þörf. Síðan dálæti hennar á Ekkehard
minkaði hafði mynd mánnsins hennar sálaða
verið oftar í huga hennar en eðlilegt virtist,
því undir eins og ein var horfin var önnur
komin í staðin. Og Virgill, sem þau höfðu
lesið um kveldið, átti sinn þátt í þessu hugar-
ástandi. Það hafði verið svo mikið talað um
Sichæus. Næsti dagur var minningardagur
um dauða Burkhards lávarðar. Með lensu
og skjöld sér við hlið lá hinn gamli hertogi
grafinn í kapellunni. Gröf hans, hægra meg-
in við altarið, var þakin grófgerðum steinhell-
um, og yfir henni var stöðugt látið lifa ljós.
Og rétt hjá stóð steinkista, úr gráum sand-
steini, borin upp af mjóum ósléttum ioniskum
styttum, sem svo allar hvíldu á stórum stein-
fæti með einkennilega úthöggnar dýramyndum.
Þessa steinlíkkistu hafði Heiðveig hertogafrú
látið einu sinni búa til handa sér. Og á hverj
um minningardegi hertogans var hún borin
inn í hallargarðinn, og samkvæmt skipun her-
togafrúarinnar fyllt með ávexti og korn, sem
síðan var útdeilt meðal hinna fátæku, og skoð-
að nokkurskonar lífsins brauð frá legstað hins
dána. Það var gamall guðræknissiður. Þetta
kveld hafði hún komiö til þess að biðja við
fætur mannsins síns, og í hinu óskýra ljósi var
Ekkehard í sínum dökka búningi næstum ó-
sjáanlegur, svo hún varð í fyrstu alls ekki vör
návistar hans. En allt í einu hrökk hún upp
frá bæn sinni. Lágur óviðfeldinn hlátur rauf
þögnina. Hún þekkti röddina. Ekkehard
hafði risið á fætur, og hafði yfir þessi sálms-
orð: ‘‘Skýl mér, ó drottinn, í skugga vængja
þinna; varðveit mig frá því illa, sem að mér
sækir, frá hinum deyðandi óvinum, sem um-
kringja mig. Þeir róa í spiki sínu og munnar
þeirra eru fullir af drambi.” ‘‘Hann talaði í
gremjutón, allur bænarhreimur var horfinn úr
röddinni. Heiðveig hertogafrú beygði sig
niður bak við steinlíkkistuna, og ef hún hefði
getað, hefði hún glöð sett aðra ofan í hana
og hulið sig þannig fyrir augum Ekkehards.
Hún hafði ekki minnstu löngun framar til þess
að vera með honum alein. Hjarta hennar sló
hægt og eðlilega. Hann gekk til dyranna, en
allt í einu leit hann til baka. Lampinn sveifl-
aði hægt til og frá yfir höfðinu á hertoga-
frúnni. 1 hálfrökkrinu dró þetta ljóskvik
athygli Ekkehards að sér. Hann leit við
aftur og með einu stökki, voldugra en það sem
síðar var gert af St Bernard, þegar Madnnu
myndin hneigði sig fyrir honum í dómkirkj-
unni í Spier, stóð hann fyrir framan hertoga-
frúna og starði á hana með rannsakandi augna
ráði. Hún reisti sig upp fyrir framan hann
og greip um leið í kistubarminn. Yfir höfði
hennar og silkiborða þess hélt lampinn áfram
að svífa fram og til baka. “Guð blessi hinn
dauða sem beðið er fyrir,’’ sagði Ekkehard og
rauf með því þögnina. Heiðveig hertogafrú
svaraði engu. ‘‘Viltu einnig biðja fyrir mér
þegar ég er dauður?” Og svo hélt hann á-
fram: ‘‘Ó, nei, þú skalt ekki biðja fyrir mér,
en þú skalt láta búa til drykkjarker úr haus
mínum, og þegar þú tekur næst annan munk
frá St. Gall skaltu búa honum fagnaðaröl í
því og bera til hans kveðju mína. Þú getur
borið það örugg að vörum þínum, það mun
eigi brotna En er þú gerir það verður þú
að hafa skarband um höfuð þér og rós í því.—’’
‘‘Ekkehard!” kallaði hertogafrúin; ‘‘orð
þín sprengja öll bönd!’’ “Ah, já,” sagði hann
sorgbitinn; ‘‘Ah, já, — Rín brýtur líka öll
sín bönd. Þeir stífluðu veg hennar með hnull-
ungsgrjóti, en hún ruddi sér veg gegnum það,
og leiddi eyðilegging yfir állt það, sem veitti
henni viðnám. Til lukku með þitt unga mikla
hugrekki, Ó Rín! Og guð slítur líka öll
bönd, því hann hefir látið Rín verða til og Ho-
hentwiel, hertogafrúna af Svabíu og ki-únuna
á höfði mínu.’’
Hertogafrúin tók að finna til hræðslu.
Hún, hafði ekki búist við að tilfinningarnar