Heimskringla - 27.11.1929, Blaðsíða 6

<*. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 27. NÓV., 1929
EKKEHARD
Saga frá 10. öld,
eftir I. von Scheffel.
Ekkehard fór út í víða véröld, og sá aldrei
Hohentwiel framar, né St. Gall klaustrið. En
satt er það, þegar hann kom ofan úr Ölpunum
og nálgaðist hina gamalkunnu klausturveggi,
átti hann í harðri baráttu við sjálfan sig um
það, hvort hann ætti ekki að leita inngöngu
aftur, til að gera yfirbót. En þá flugu hon-
um ummæli gamla hjarðmannsins í hug:
“Þegar maður hefir lengi verið hjarðmaður
er maður ekki fús að gerast geitasmali aftur”
—og svo hélt hann áfram.
Nokkru síðar getur um Ekkehard nokk-
urn við hirð Saxakonungs, stoltan mann og
dulan, sem bæði var orðlagður fyrir mikla guð-
rækni og ákafa fyrirlitning á veraldlegum hlut-
um, en sem þótti þó djarfur og vaskur í hverj-
um leik og vel á sig kominn í öllu. Hann var
ráðunautur konungs og leit eftir uppeldi son-
ar hans, og átti mikið atkvæði um öll mál rík-
isins. Einum sagnfræðing farast þannig orð
um hann, að hann hafi verið komin til slíkra
mannvirðinga, að allir hefðu búist við að hon-
um myndi verða fengin einhver mesta tignar-
staða kirkjunnar.
Aðalheiður, drotning hélt hann í miklum
licdðri. Var sagt, að það væri einkum því
sað þakka, að hann hefði lagt á ráð um að
senda her á hendur Knúti Danakonungi, sem
þá var í miklum uppgangi.
Ekkert verður sagt um það með vissu,
hvort þetta var hinn sami Ekkehard, og munk-
«r sá, er um getur í sögu vorri.
Sumir hafa jafnvel haldið því fram, að
fleiri munkar með þessu nafni, hafi búið í St.
Gall klaustrinu, og sá sem skrifaði Valters-
kvæðið hafi ekki verið sá sami, sem uppfræddi
hertogafrúna í latínu. En þeir, sem lesið hafa
nákvæmlega þessa sögu, sem nú er á enda,
vita betur um það.
Aðeins eigum við eftir að drepa ofur-
lítið á æfi sumra þeirra manna, sem getið hef-
ir verið um í þessari sögu.
Heiðveið hertogafrú giftist ekki aftur og
náði hárri elli í guðræknu ekkjuh'fi. Hún
stofnaði síðar ofurlítið klaustur í Hohentwiel
og gaf til þess eignir sínar í Alemóníu. Strang-
lega bannaði hún að nafn Ekkehards yrði
nokkuru sinni nefnt í sinni nærveru, en oft
og mörgum sinnum las hún Valterskvæðið, og
var það henni til stöðugrar huggunar í einver-
unni. Eftir því sem munkarnir reikna og
segja — þó þeir reyndar hafi enga sönnun
fyrir skoðun sinni — þá á hún að hafa lært
það alveg utanað.
Praxedis þjónaði húsmóður sinni með
trú og dyggð nokkur ár lengur, en smám sam-
an greip hana svo ómótstæðileg heimþrá ti!
hins sólríka Grikklands, að hún lýsti því yfir,
að hún gæti ómögulega dvalið lengur í Svab
íu. Hertogafrúin gaf henni fararleyfi og
’fékk henni ríkulegan heimanmund. Mleð
fömneyti hins riddaralega herra Spazzo hélt
Praxedis til Feneyja, en grísk skúta tók þar
við hinni fögru mey, og flutti hana alla leið
tO borgar St. Markúsar í Bysantínu. í>jón-
«stumeyjarnar í keisarahöllinni þar hlustuðu
oft efagjarnar á frásagnir hennar af lífinu
kringum Konstanzvatnið, og um hina trygg-
lyndu útlendinga, sem bjuggu á bökkum þess,
=a)veg eins og hún væri að segja frá einhverju
töfravatni og æfintýralandi.
Moengal gamli hélt áfram enn um nokk-
ur áraslceið, að hafa umsjón með andlegri
velferð sóknarbarna sinna. Þegar Húnar gerðu
sig líklega til að ráðast aftur inn í landið,
hrant hann mjög heilann um það, hvernig
bezt væri að taka á móti þeim. Hann ráð-
gerði að grafa nokkur hundruð djúpar gryfjur,
og þekjá þær með trjágreinum og burknum,
'Og bak við þær skyldu þeir svo bíða óvinarins
í þéttri fylkingu svo hestar og riddarar mættu
bíða hraklegar ófarir. En þessir hatrömu fjend-
ur komu aldrei í augsýrí, svo að sóknarprestur-
inn varð af þeirri ánægjunni, að mola haus-
kúpur þeirra með sinni tröllslegu kylfu. Hægt
og friðsælt andlát beið hins aldna veiðimanns,
þegar hann lagðist einn aftan til hvíldar, eft-
ir gifturíka veiðiför.
Sígrænt tré óx upp af gröf hans í skjóli
steinkirkjunnar. Það var hærra og sterkara
en nokkurt annað tré á því svæði, og fólkið
sagði, að það hlyti að vera afkvisti af hinu
góða barefli prestsins, sem kallað var Cam-
butta. Adifax, geitasmalinn, lærði gullsmíði,
og settist að í Konstanz undir vernd biskups-
Ins, og þar smíðaði hann marga ágæta gripi.
Seinna giftist hann og eignaðist erfingja, og
var hertogafrúin guðmóðir fyrsta sonar
bans.
Burkhard, klaustursveinn varð frægur á-
bóti að St. Gall klaustrinu og orti við hátíð-
leg tækifæri mörg önnur latnesk kvæði, sem
góðu heilli hafa glatast seinni tímum.
Allt þetta fólk hefir fyrir löngu síðan orð-
ið að dufti og ösku, og safnast heim til feðr-
anna. Aldirnar hafa runnið hver eftir aðra
yfir þær stöðvar, þar sem forlagaþræðir þeirra
voru spunnir, og nýjar sagnir komið í stað
hinna gömlu.
Hohentwiel hefir orðið að reyna margt
síðan, bæði á friðarárum og ófriðarárum.
Margir riddarar riðu út af hliðum hans, og
margir fangar vanmegnuðust í fangelsunum,
unz hinn örlögþrungni tími kom fyrir kastal-
ann sjálfan, er hann var sprengdur í loft upp
af óvinaliði einn maímorgun.
Nú á tímum er það friðsæll staður, og una
geiturnar sér vel innanum rústirnar og kring-
um þær. En hinumegin við hið glamp-
andi Konstanzvatn gnæfir Sentis í blámóðu-
fjarska, eins tignarlegur og áður. Og það
er ennþá unaðslegt, að liggja í hinu gróður-
ríka grasi, og horfa yfir landið.
Sá, sem skrífaði þessa bók, hefir eytt
mörgum indælum sumarkveldum í þessum
fjallahlíðum, sem ókunnur gestur, meöan
krákar og dúfur flögruðu í kring um hann
eins og til þess, að hæða hann í einstæðings-
skap sínum. Þær sáu ekki, að umhverfis
hann var glöð og virðuleg samkunda — því
meðal rústanna stóðu allar þessar persónur,
sem lesaiinn hefir kynst. Og allt þetta fólk
sagði honum söguna með miklum skýrleik og
nákvæmni, um allt það, sem borið hafði þar
við, og hvöttu hann til að skrifa það niður,
svo það fengi að lifa aftur í hugum hinnar
hröðu og umsvifamiklu nútíðar.
Ef honum hefir heppnast, lesari góður,
sem hlustað hefir með þolinmæði þar til nú,
að draga fram glöggar myndir hinnar fjar
lægu fortíðar, þá skaltu líta svo á, að erfiði
hans og áreynsla hafi hlotið ríkuleg laun.
Lifðu í guðs friði og sýndu höfundinum
vinsemd næsta sinn.
ENDIR.
| Husið milli grenitrjánna !
í stiganum heyrðist fótatak. Framdyrn-
ar voru opnaðar og þeirn lokað aftur. Bein-
vaxin, gráklædd persóna með þykka blæju
fyrir andliti sínu, gekk hægt en liðlega eftir
stígnum milli sortulyngsreitanna. Lásinn fyr-
ir háa, gamaldagsgirðingarhliðinu skrölti hátt
og gráklædda persónan gekk niður eftir kyr-
látu götunni, þar sem tré voru gróðursett ti!
beggja hliða, í hinu nýbyrjaða septemberrökkri.
Ungfrú Karólína Baxom snéri sér frá
glugganum þar sem hún hafði staðið og horft
á eftir ungu stúlkunni.
“Mér líkar þetta ekki,” sagði hún við
systur sína, ungfrii Emily. “Mér líkar tþað
alls ekki.” ' *
“Það er dramb — aðeins dramb. Það
hefir nú skeð, og verður ekki úr bætt. Hún
verður að reyna að gera sér eins gott af því
og hún getur,’’ sagði ungfrú Emily.
Hún sat fyrir framan eldstæðið, þar sem
brast og brakaði í eldiviðnum.
“Ó, Emily, hvernig getur þú talað þann-
ig?” sagði systir hennar. “Það er ekki ein-
göngu dramb — það hefir breytt öllu fyrir
henni, henni hryllir við þeirri meðaumkun,
sem hún veit að allir muni hafa með sér. Ef
þú hefðir verið eirís falleg og hún.”
“Hún,” muldraði ungfrú Emijy og færði
sig nær eldinum. Ungfrú Karólína lét sem
hún sæi ekki óánægju hennar.
“Ef þú heföir verið eins falleg og hún,”
endurtók hún alvarleg, “og hefðir orðið fyrir
álíka ógæfulegri tilviljan, og fengið jafn ó-
prýðandi ör í andlitið, — ör, sem breytti þér
frá hinni fegurstu stúlku í margra mílna um-
hverfi í — í það sem hún nú er, hvernig myndi
þér hafa líkað það?’’
“Hum,” muldraði ungfrú Emily aftur,v
“ég hefði reynt að sætta mig við það eins vel
og ég gæti. f fyrsta lagi hefði ég aldrei ekið
með Frank Murchie. Eins og hann ók bif-
reiðinni sinni, hlaut að enda með ógæfu. Og
hefði ég verið með honum þegar óhappið skeði,
þá hefði ég verið forsjóninni þakklát fyrir það -
að ég fékk að losna við hann lifandi.”
“Eg veit ekki hvort það var gæfa,” sagði
ungfrú Karólína. “Ef hún heldur áfram að
líta á það eins og hún gerir nú — forðast allar
aðrar manneskjur — finnst mér—næstum—
stundum—”
Ungfrú Emily snéri sér við og leit til henn-
ar allæst.
“Rugl og vitleysa!’’ hvæsti hún. Hún
jafnar sig með tímanum. Tíminn læknar
allt. Hún mun átta sig á því hve heppilegt
það var, að hún slapp lifandi — jafnvel þó
andlit hennar — ég ætla að viðurkenna að
það var óvenjulega fallegt andlit, Karólína —
sé afskræmt fyrir alla æfina.”
“Hún heyrir til þeirrar tegundar ungra
meyja, sem ætti að hafa stóran hóp ungra
manna í kringum sig,” sagði ungfrú Karólína,
“og nú—”
“Og nú er engin von íynr
hana hér eftir tii æfiloka af
því tagi,” sagði hin hörku-
lega. “Það verður hún að
læra að skilja. Það er margr
annað sein er meiia virði á
lífsleiðinni, heldur en dans og
tilgerð.’’
“Já, Emily, en það liryggir
mig að sjá hana ganga svo
þögula og kyrláta um kring,
og aðeins fara út þegar dimt
er orðið og ávalt einmana.
Hún er eini náni ættingin
okkar, Emily,—idóttir okkar
eigin systur. Þenna tíma sem
hún hefir verið hér, er hún
orðin mér mjög kær; hún var
svo falleg og glöð, sannarleg-
ur sólargejsli; full af fjöri og
æsku. Hvers vegna átti þetta
líka að koma fyrir hana?”
“Þeirri spurningu getum
við ekki svarað,” sagði ungfrú
Emily. “En það er voðalega
sorglegt, að hún skyldi særast
í andlitinu, óg ég er hrædd
um að enn bætist gömul ung-
frú við fjölskylduna.”
* ¥ *
Við endan á þessari stuttu
götu snéri Barbara Rapes sér
í áttina til árinnar. Litlar
stjörnur, birtudaufar komu í
ljós á hinum heiðríka himni
septembermánaðarins. í
vestri blikaði ennþá hinn1 .
rauði bjarmi sólarinnar, er
hvarf niður fyrir sjóndeildar-
hringinn — Síðustu þrjá mánuðina hafði hún
reynt að sýna móðursystrum sínum brosandi
andlit, en aðeins hún ein vissi hvað það kost-
aði hana. Hún alein vissi um hræðsluna, sem
hún fann til, þegar hún innan luktra dyra stóð
fyrir framan spegilinn, og horfði á rauða örið,
sem lá upp og ofan eftir hægri kinninni —
örið, sem dró annað augnavikið liægra megin
niður á við og munnvikið þeim inegin upp á
við.
Betra Hafranijöl--Betra Leirtau
í hinum NÝJlJ'Tvíinrisigluðu” Pökkum
Rpbin Hood
Rðpid
BEST
} ví það er
ofn-þurkað
svo með öðrum orðum en þeim réttu, það sem
eftir var. Áður en Barbara vissi hvað hún
gerði, hafði hún sagt:
“Nei, nei! þetta eru ekki þau orð."
Hún snéri sér við til að flýja en röddin
stöðvaði hana.
“Þekkið þér þetta kvæði?’’ spurði hann.
“Eg væri yður mjög þakklátur, ef þér vilduð
syngja það fyrir mig. Píanóið stendur hérna
til hægri handar við dymar. Eg ætla að
setjast út í horn og vera þar alveg kyr.”
Engin af þessum glöðu og skemtilegu
manneskjum, sem fyllt höfðu þetta gamla hús
með spaugi og hlátri skyldi nokkuru sinni fá
að sjá hana þannig. Hún treysti sér ekki til
að þola meðaumkun þeirra; og hún vissi að
hún gæti séð meðaumkunina í augum þeirra,
þegar þeir sæi hana eins og hún var nú. Þessi
hugsun vaknaði hjá henni og sannfærði hana
um þetta, þegar Emily frænka hennar var
búin að koma henni fyrir í rúminu, og snéri
andliti sínu frá henni um leið og hún rétti henni
Hann hafði ekki spurt hver hún var —
eða hvers vegna hún væri komin þangað. Hann
talaði eins og hún væri búin að vera lengi
inni í stofunni. Hún heyrði einhvern ganga
um gólfið og stól vera hagrætt.
“Þér eruð líklega ekki farin? Eg hef
ekki hrætt yður til að flýja burt?” sagði hann
kvíðandi. Eg sit hér í króknum og bíð. Eg
elska þenna söng, og mig langar svo mikið til
að kunna hann rétt. Er þetta til of mikils
mælst?"
spegilinn, sem hún hafði beðið um.
Hún vissi að hér eftir myndi lífsferill sinn
verða öðruvísi og allur annar, en hún hafði
hugsað sér, en hvernig hún ætti nú að haga
sér og hvaða lífsstefnu hún ætti að taka, var
hún enn óráðin í.
Hún snéri inn á þá braut, sem lá yfir hæða
hryggina við ána. Sólsetursbjarnrínn var
nú horfinn og hinríninn þakinn björtum stjöm-
um.
Hún hélt áfram án þess að hafa ákveðið
hvert hún ætlaði, þangað til hún kom að girð-
ingu, sem lítill stígi lá beggja megin að, svo
auðvelt var að ganga yfir hana. Fyrir innan
girðinguna stóðu mörg há og greinarík greni
tré.
í rökkrinu sá hún óglöggt móta fyrir húsi
umkringdu af bergfléttum. Hún vissi að þetta
var eitt af sumarskýlunum sem mikill fjöldi
var af á árbakkanum. Það stóð svo rólegt og
kyrlátt á milli grenitrjánna og engin hreyfing
heyrðist eða sást í krjngum það. Barbara
gekk upp og ofan stigana litlu yfir girðinguna,
hana langaði til að sjá húsið betur.
Þegar hún hafði gengið lítinn spöl, heyrði
hún sungið og leikið á píanó, og barst hljóðið
til hennar í kveldkyrðinni. Hún stóð kyr og
hlustaði; það var karlmannsrödd, ekki sterk
rödd, en hrein og skýr barst hún til hennar á
milli grenitrjánna.
Barbara læddist nær og með varkárni,
aðallega til þess að heyra betur. Húsið var
umkringt af breiðu sólbyrgi, sem nokkurar
stórar glerhurðir lágu að. Gegnum einar af
þessum opnu dyrum ómaði söngurinn; og
einmitt á sömu stundu og unga stúlkan lædd.
ist upp tröppuna, og inn í sólbyrgið, á tánum,
byrjaði maðurinn á einum af uppáhaldssöng-
um hennar, sem vakti endurminningu hennar
um alla hina glöðu, ánægjuríku daga, áður en
nokkurt óhapp vildi til.
Hún hugsaði alls ekki um það að hún
hafði troðið sér inn á annara landeign. Hún
andaði að sér vindilsilminum með ánægju, sem
lagði út um opnu dyrnar, og hlustaði á þenna
ósýnilega söngvara í skógumkringda hnsinu.
Hún gleymdi um stund hinum síðustu löngu
og leiðinlegu mánuðum; og nú lyfti hún blæj-
unni frá andlitinu og augu hennar geisluðu af
ánægju.
Söngvarinn mundi ekki síðustu hending-
ar kvæðisins, hann hikaði ofurlítiö og söng
Röddin var mjög þægileg, með dálitlum
þungsinnishreim. Kinnar Barböru voru afar
heitar, og hún gekk ósjálfrátt eitt skref aftur
á bak. En svo fann hún tóbaksilminn aftur;
hún herti upp hugann og gekk inn um dyrnar.
Hún sá óglöggt að maður sat lengra inni í
stofunni, sem var afar dimm, blóðrjóð í kinn-
um með mikinn hjartslátt settist hún við
pianóið, og söng hálfhátt með blíðu, skýru
röddinni sinni
“Þannig eru hendingarnar í versinu,"
sagði hún, þegar hún var búin að syngja það.
“Kæra þökk fyrir,” sagði hann. “Viljið
þér ekki líka syngja hin versin fyrir mig?”
Hún söng betur en hún hafði nokkuru
sinni sungið áður. Lág stuna heyrðist frá
manninum. Barbara söng öll versin.
“Þökk fyrir,” sagði maðurinn aðeins, þeg-
ar liún hætti. “Þér hafið indæla rödd.”
Barböru skaut nú skelk í bringu yfir
sinni vanhugsuðu framkomu, stóð upp og gekk
út í sólbyrgið. Að maðurinn hafði ekki hreyft
sig af stólnum, það var hún viss um.
“Viljið þér ekki koma aftur og syngja
fyrir nríg?” spurði hann. “Eins og núna —
óþekt — í myrkrinu, eins og maður sér anda.
ég er stundum mjög einmana,’’ bætti hann við.
“Jú,” svaraði unga stúlkan. “Jú, eins og
í kveld — sem — rödd að nóttu til. Ef ég
má koma þannig—”
“Ó, já,—gerið þér það,” sagði hann með
biðjandi róm.
* * *
Ilún gat heyrt slög hjarta síns, að henni
virtist, þegar hún hljóp á milli grenitrjánna
heim á leið. Hún vissi að þetta var ekki nein
veruleg gæfa, aðeins augnabliks, þokuskyggð-
ur ljósgeisli, en hún festi huga sinn við hann
eins og druknandi maður er nær í strá. En
þetta var þó betra en beisku hugsanirnar, ein-
veran og verða að forðast aðra sökum með-
fædds mikillætis; jfnvel þessi litli, þokuskyggði
ljósgeisli var betri en ekkert. .
Þau sungu saman í þessu dimma, litla
húsi, þau töluðu saman, hlógu saman; yfir
þeim báðum hvíldi æfintýranna og skáldsagn-
anna töfrablær. Hann sat alltaf í fjarlæga
króknum, og hún alltaf á rönd stólsins við
dyrnar, eins og hún væri við því búin að flýja.
(Framh. á næstu síðu)