Heimskringla - 02.07.1930, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 2. JÚLI 1930.
HEIMSKRINCLA
5. BLAÐSIÐA
þau áhrif:
1. Að kveöinn verði niður að
fiullu sá andi, að það sé yfir-
burður að gleyma íslenzku máli
og uppruna að óþörfu, og að
þeir einir séu fuilkomnir Ame-
ríkumenn — Bandaríkjamenn
og Canadamenn — sem einung-
is geta staulast fram úr einu
máli, en að þeir er eigi eðlilegan
aðgang að tveimur eða fleirí
tungumálum, standi þar höllum
fæti. Eg vildi halda því fram,
að þessi hugsunarháttur eigi
meiri sök í því að hnekkja ís-
lenzkunni hér vestra en nokk-
urn grunar. En upp frá þessu
er hann líklegur að vera heim-
óttarlegur, því hann hefir ekk-
ert til að styðja sig við eða
verja sig með. Hann verður að
standa á sínum eigin fótum —
skammsýni og skilningsleysi —
og getur þannig ekki annað en
hrapað sér til ólífis hjá öllum
hugsandi lýð.
2. Að vakin verði ný alda hjá
menntuðum og hugsandi Vest-
ur-íslendingum, að halda við ís-
lenzku máli og sambandi við ís-
lenzka menningu hjá börnum
sínum. Fram að þessu hefir á-
hugi íslenzkrar alþýðu í þessa
átt verið aðal stoðin. Eg vona
að hann haldist við og aukist,
en að honum komi til stuðnings
ákveðnari og einbeittari áhugi
frá hálfu menntamanna vorra.
I>eir geta miklu áorkað, ef hjá
þeim fær að bera ávöxt sá skiln-
mgur, sem meir og meir er að
ryðja sér til rúms hjá þeim, er
hafa opinn hug og ekki eru
haldnir af meinlokum óstuddra
hleypidóma. Mörg dæmi mætti
Uefna, er sýna, hve miklu slíkur
áhugi fær til leiðar komið, jafn-
ve] undir erfiðum kringumstæð-
Um. Þegar fjöldi af háskólum hér
í á]fu er tekinn að sinna íslenzku
■— fornaldarmálinu og stundum
oinnig nútíðarmáli — ætti það
að vekja þann metnað hjá oss,
að úr hópi sona vorra og dætra
hiegi koma margir þeir er skipi
kennarastöður á þessu sviði í
framtíðinni. Er það lieillavæn-
legar hugsað, en að keppa inn
í stöður, er of margir þegar
skipa, og ólíkt bæri það vott um
hærra menningarástand.
3. Að kapp verði lagt á að nota
«nsku tii að útbreiða þekkingu á
fslandi og íslenzkum fræðum og
uienningu, bæði meðal innlends
fólks: hér ajlmennt, og einnig
hieðal æskulýðs vors, þar sem
svo er komið, að íslenzkan er
honum ekki töm. Góð byrjun
hefir verið gerð til þess nú þeg-
arí en verksviðið er stórt og
hrefst mikillar alúðar og rækt-
arsemi. Ætti það að vera ís-
lenzkum menntamönnum upp-
hvatning, að ýmsir innlendir
öienntamenn hafa lagt hönd á
verk í þessa átt með þýðingum
úr íslenzku og frumsömdium
hókum (Pilcher, Kirkconnel.
Cljerset o. fl.). íslendingar hafa
einnig lagt til myndarlegan
skerf nú þegar. Má þar nefna
HaJldór Hermannsson, Svein-
hjörn Johnson, dr. Richard
^eck, Jakobínu Johnson o. fl.
mikið verk er óunnið í því
a® kynna ísland og íslenzka
^enningu æskulýð vorum, sem
ekki hefir full not móðurmáls-
ins. Hið algenga er, að slíkt
fólk viti helzt ekkert um það
Sem íslenzkt er og fyrirverði sig
t>ví eðlilega fyrir það. En þetta
t>arf ekki þannig að vera. —
P'rændur vorir Norðmenn og
Svíar, sem miklu lengur eru
búnir að vera hér en við lsiend-
ingar og meira horfnir frá notk-
nn mála sinna, hafa þó haldið
vió allglöggri metfvitund hjá
neskulýð sínum um ætt sína og
hppruna, svo þeir varðveita
híörg verðmæti þjóðararfsins,
jafnvel eftir að tungumálin eru
horfin. Þetta getum vér einn-
>g og þurfum að gera.
4. Að vér metum betur ein-
stök atriði í þjóðararfi vorum,
°g verði þannig ljóst, að skylda
v°r er að vera ekki einungia
higgjandi heldur líka veitandi í
þjóðlífinu hér. Fyrir nokkrum
dögum fékk eg bréf frá merkri
amerískri konu, Ella Frances
Lyncli að nafni, sem er forseti
féiagshreyfingar einnar merki-
legrar, er heldur allsherjarþing
í Liége í Belgíu í sumar (The
International League of Teacher
Motliers). Markmið þessarav
hreyfingar er að glæða heimil-
iskennslu. Þessi merka mennta-
kona hafði eitthvað kynnst ís-
landi, og að þar hefði aðal-
kennslan í sveitum verið heim-
iliskennsla, með þeiim árangri
að þar væru allir lesandi og
skrifandi. Hún er að leita frek-
ari upplýsinga. Nú kemur í
ljós að hugsunin, sem barist er
fyrir í þessari alþjóðahreyfingu,
er einmitt sú, að sem allra flest
heimili séu gerð hæf til þess að
veita alla kennslu upp að 10 ára
aldri — nákvæmlega það sem
tíðkast hefir í sveitum á íslandi.
En þetta er líka hugsun, sem
mjög er að grafa um sig hjá
þeim, sem hugsa um um upp-
eldismál annarsstaðar. Skóla-
kerfin eru misiukkuð hvað það
snertir, að veita þessa byrjun-
arkennslu. Meðal annars tekst
þeim ekki nógu vel að leggja
siðferðilegan grundvöll lífsins
og skapa ábyrgð. Engin stofn-
un getur leyst þetta hlutverk af
hendi eins vel og rétt tegund ,
heimtiis. — Hvílík fásinna því
fyrir íslenzka þjóð að fara endi-
lega að apa eftir öðrum í þessu
efni. Og ættum ekki vér af ís-
lenzkri ætt að vera betur stödd
fyrir að kunna að meta þetta í!
arfi vorum. Þetta er einungis
nefnt sem dæmi. Sama gildir í
öðru. Með því að meta þannig
sitt eigið, græðir maður. Að
kasta frá sér í lrugsunarleysi,
þýðir þá oft einnig að taka upp
annað í jafn miklu hugsunar-
leysi.
5. Að einmitt fyrir það, að
standa svo að segja með sinn
fótinn í hvoru þjóðerninu, verð-
um vér einmitt víðsýnni Banda-
ríkjamenn og Canadamenn. —
Þröngur þjóðernisandi er eitt
af því, sem orðið hefir til mikils
böls í mannlífinu. Sönn þjóð-
rækni er þýðingarmikil og skap-
ar jarðveg flestu því bezta, sem
lífið má prýða. En jafnhliða
henni þarf að standa hugsjón-
in um allsherjar bræðralag allra
manna. Hún ein gefur .rétt
jafnvægi. En ef byrjun á að
vera gerð í þá átt að elska alla
menn og allar þjóðir, getur ekki
minna spor verið tekið en að
elska að minnsta kosti tvær
þjóðir og tvö löiul. Hvar gæti
þá valið fallið betur fyrir okk-
ur af íslenzkri ætt, en að elska
íslenzka þjóð samfara því, að
vér elskum og höldum tryggð
við þjóð vora hér í álfu. Er þetta
svo eðliieg og sjálfsögð undir-
staða, til þess að geta metið,
\art og elskað alla menn og all-
ar þjóðir — og þannig einnig er-
um vér víðsýnni og heilbrigðari
Canadamenn og Bandaríkja-
menn.
• • •
Vér höfum aöeins nefnt drög
til þeirra áhrifa, er hátíð þessi
hefir hrundið af stað og mun
hrinda af stað heimafyrir, út á
við og þá einnig hjá oss Vestur-
íslendingum. Það sé heillaósk
vor til íslenzkrar þjóðar á þess-
um hennar heiðursdegi, að há-
tíðin megi hefja gildi allra
sannra verðmæta hennar, og
kenna henni betur að meta sitt
eigið, án hroka og án lítilsvirð-
ingar á því, er öðrum tilheyrir;
að áhugi og skilningur annara
þjóða á íslenzku máli og menn-
ingu, megi sífellt aukast, og að
vér Vestur-íslendingar megum
sýna oss vaxna því, að njóta í
fullum mæli þess ávinnings, er
því er samfara að eiga fulla hlut
deild í verðmætuni og menningu
tveggja þjóða. Þá eru íslands
þúsund ár og minning þeim,
krýnd heppilegum árangri í nú-
tíðariífi.
Að gefnu tilefni
Rétt nýlegá var eg kallaður til
aðstoðar vini mínum og stéttarbtóð-
ur, séra Carli J. Olson, í sambandi við
útför mcrlusbondans Árna Jónssonar,
er síðast bjó og andaðist að Mozart,
Sask.
Stórfróðleg æltartaia nans og æfi-
saga birtist í Almauaki 0. S. Tnor-
geirssonar árið 1927. Var Árni heit-
inn, svo sem kunnugt er, einn af at
kvæðamestu meðlimum lúterska safn-
aðarins í Mozartbyggð, og sterkur
fylgismaður "lúterskra” manna og
málefna yfirleitt, austan hafs og vest-
an. Sakir kirkjulegra viðhorfa hér
vestra var okkur því meinuð öll trúar-
leg félagssamfylgd, jafnvel þótt það,
er á milli bar í trúarskoðunum, hefði
eigi raunverulega verið það að vöxt-
unum, er stundum kann að virðast.
Tilefni þess að hann mætti svo fyrir
að eg skyldi kvaddur í þetta hinnsta
og helga kveðjumót var aðeins smá-
vægilegur greiði, eða vinsemi, er mér
auðnaðist að sýna honum, eitt sinn,
íyrir mannúðargjarna milligöngu Jóns
heitins Finnssonar — en Árna heitn-
um þótti sjáanlega nokkurs um vert.
(Sbr. kvæðistúf er birtur var í Lög-
bergi 8. mars, 1928).
Við útförina flutti jeg stutt ávarp,
og komst m. a. þannig að orði:
“Kynning okkar Árna heitins varð
aldrei mikil, þvi miður. Jeg veit að
hann var þess verður að kynnast
honum vel. 1 þvi sambandi skal jeg
játa, að nú þegar jeg er á förum úr
þessari bygð, geri jeg mér þess grein,
að hér eru ófáir menn og konur sem
jeg hefði gjarna viljað kynnast meir
en orðið hefir. Mér þykir því fyrir
inn virðist mér sem risavaxið tré, er
stendur og þróast árum og öldum sam
an, en — fellir lauf sín, við og við. —
Galli ihaldsmanna er ef til vill sá, að
þeir halda áfram að trúa á laufin, sem
féllu í íyrra eða hitteðfyrra, og taka
þau fram yfir laufin, sem grænka og
gróa í ár. Þeir skilja ekki nógu vel,
finnst mér, framvindulögmálið i heimi
andans og snnnleikans. Einn af mörg-
um göllum frjálshyggjumanna er þá
hins vegar sá, að þeir gera sér þess
stundum ekki grein, að laufin (tilgát-
urnar, játningarnar!), sem greru og
féllu í fyrra, stóðu i mjög svo svipuðu
sambandi við stofn sannleikans og
laufin i ár; að þau voru'i aðal atriðun-
um eins að gerð, og á sinni tið þrung-
in sólarkyngi og safamagni lífsins,
eins og laufin í ár; að þeir sem trúa
á laufin frá liðinni tíð, geta því ekki
verið eins fjarri sannleikanum og
lífsgildunum eins og oft er látið í
veðri vaka. Persónulega sé eg enga
minnstu ástæðu til þess að trúa á
laufin í fyrra, þegar við manni blasa
útsprungnu og lífmögnuðu laufin í
ár. Hins vegar hygg eg að eg hafi
þess nokkur skilyrði, að horfa með
skilningi og virðingu inn í sál ihalds-
mannsins, sem bundinn er böndum
þakkar, lotningar og tryggðar við
menningarverðmæti liðins tíma. Fyr-
ir þennan skilning og þessa virðingu
álít eg að eg megi vera hér staddur,
og taka þátt í þessari kveðjuathöfn.”
• » *
Eg birti þetta ræðubrot að gefnu
tilefni. Fyrir ummæli þau, er séra
Carl J. Olson viðhafði i sambandi við
útförina, svo og allmikið umtal manna
eftir á, hefi eg ástæðu til að halda,
að mönnum hafi mislíkað notkun
orðsins “íhaldsmaður”; ekki fundist
því, að tækifærið í þessu efni er j það eiga við; ekki fundist það vin-
þrotið. I samlegt. Af framanskráðu máii
Ýmislegt hefir aftrað því, að þessi j ætlast eg til að sanngjarnir menn
kynning mætti verða. Framar öllu' sjái, að eg nota hugtakið “íhalds-
öðru — annrikið. Jeg hefi haft haft I maður” með fullri virðingu. Skoða
meir en nóg að starfa á veginum með | eg það viðtekið og hefðfest hugtak
þeim, -er sjálfir leituðu fylgdar minn- yfir ákveðið trúmálaviðhorf — við-
ar og þjónustu. Þá er og skaplyndi
mitt þann veg, að jeg vil þar hvergi
nærri koma, sem eg ekki hefi beina
ástæðu til að halda að jeg sé vel-
kominn. Enn Það, ■— a® vandlega
hefi jeg forðast að verð skulda þá
ásökun sem vér frjálshyggjumenn
höfum þó sætt, og sætum, að vér
notum persónulega umgengni til þess
að losa um íhaldsmenn í sínum
félagsskap og ánetja þá kirkju vorri.
Jeg er ávalt ótrauður að ræða við
menn um trú og kirkju. En það
hefir aldrei enn komið fyrir, öll þessi
ár, að jeg hafi að fyrra bragði brotið
upp á trúmálaumræðum við íhalds-
safnaðarmenn.
Mér er tjáð að Árni heitinn Jónsson
hafi verið einn af eindregnustu í-
haldsmönnum þessa byggðarlags, í
trúarefnum. Geng jeg þess því eigi
dulinn, að stórum hefir honum mis-
líkað sú trú og sú kirkjumálastefna,
sem jeg hefi veitt fylgi hér i bygð.
Að engu leyti skerðir þetta þó virð-
ingu mína fyrir þessum manni og
lífsferli hans. Jeg þykist þess fylli-
lega viss, að hér var um mann að
ræða, er mjög var einlægur i trúar-
efnum — gat þvi ekki látið sér á
sama standa um þessi mál, og hlaut
að verða ítækur andstæðingur, þar
sem hann gat ekki verið fylgismaðuv
Og það er þessi áhugi, þessi skaps
munaþungi þessi menningarbragur,
sem stöðuglega starfar og fórnar
ann eða andæfir mönnum og málefn
um, — sem öllu öðru fremur vekui
virðingu mína og aðdáun, og það
alveg eins hjá andstæðingum mínum.
Hlutleysið — um úrskurðarviðhorf .
mannlegs lífs, trú (religion) og i
heiðindóm (materialism) — “það
gengur allt lakara að skilja.
Ihaldsmaður um trúfræðileg efni
er eg auðvitað ekki, , og verð, vona
eg, ekki. Eigi að siður dylst mér i
ekki, að í sálfræðilegu ljósi getur
slíkt íhald á stundum verið i hæsta
horf, sem eg get virt og réttlætt
hjá einlægum rnönnum. Ihaldshugtak-
ið felur í sjálfu sér öllu heldur lof en
last. Menn geta fundið hjá sér heil-
aga skyldu til að “halda í” það sem
gott er, — sönn líifsgildi og menning-
arverðmæti, er grunnfær og glapsýnn
aidarháttur ofsækir. Eg hefi t. d.
verið íhaldsmaður um þjóðleg efni Is-
lendinga hér vestra. Þjóðræknisfélag-
ið er I þessum skilningi íhaldsfélag.
Til er það orð annað, sem ensku
orðin “conservative” og “fundamen-
talist” eru stundum þýdd með —
orðið “afturhaldsmaður”. öviðfeldni
blærinn, sem yfir því orði er, fellur
oft yfir orðið “íhaldsmaður” í hug-
um fólks, gefi það sér ekki tóm til
að íhuga mismuninn. En mikill er
oft munur íhalds og afturhalds. Eg
hefi ávalt vandlega sneytt hjá þessu.
hranalega orðið. Eg hefi sýnt trú-
málaandstæðingum mínum þann vel-
vilja, að gera ráð fyrir þvi, að þeir
væru einlægir menn yfirleitt, og því
réttnefndari íhaldsmenn en aftur-
haldsmenn. Þetta kallar hérlendir
menn “the benefit of the doubt”.
Það er því bón mín til aðstandenda
Árna heitins Jónssonar, vinar míns
séra Carls, og svo áheyrenda minna
og lesara fyr og síðar, að þeir gæti
þess, að orðið “íhaldsmaður”, er af
minni hálfu kurteisisorð, og eina al-
mennt viðtekna heitið á hlutaðeig-
andi stefnu, er viðhaft verði með
fullri háttprýði og tillitssemi.
Friðrik A. Friðriksson.
sögn sögulegra staðreynda. Ger-
samlega neitum vér þeirri andstyggi-
legu hugmynd, , að maðurinn sé kom-
inn frá öpum eða öðrum ómerkileg-
um kvikindum. Vér væntum fast-
lega bráðrar endurkomu Krists, og
vonum að þá muni hann endurreisa
alla hluti til sinnar upprunalegu
dýrðar.
Adventistar eru nú um 300,000 að
tölu, svo að mikils til eru þeir orðnir
fleiri en 144 þúsundirnar, sem Opin-
berunarbókin talar um, og þeir töldu
lengi að væri sú höfðatala, er frels-
ast ætti. Talið er að þeir muni eigi
eignir fyrir nærri 30 miljónir dollara
og tekjur þeirra um allan heim námu
árið 1929 ca. 45 % miljón dollara. For-
seti þeirra er séra C. H. Watson Sid-
ney, í Ástralíu.
Trúarflokkur Adventista er nú
bráðum orðinn hundrað ára gamall
og ærið oft hefir skeikað spádómum
þeirra um endurkomu Krists í skýj-
um himins; en svo mikill er kraftur
trúarinnar, að alltaf hafa þeir búið
til nýjan endurkomudag, þegár einn
hefir brugðist. Baptista guðfræðing-
ur nokkur, að nafni William Miller,
tók að prédika endurkomu Krists ár-
ið 1831. Var hann þá öldungis viss
um að þessi atburður ætti að ske
einhverntíma á árinu frá 21. marz
1843 til 21. marz 1844. En hvemig
sem Adventistar horfðu til veðurs
þessa dagana, sást þar aldrei bóla á
neinum stórmerkjum og urðu það
þeim mikil vonbrigði. Var þá gefin
út sú opinberun, að Kristur hefði taf-
ist eitthvað lítilsháttar, svo að hann
gæti ekki komið fyr en í október
1844. Það brást einnig. Og þannig
hefir gengið ávalt síðan. Nú í seinni
tíð eru adventistar farnir að læra
það af reynslunni, að þeir eru alveg
hættir að tiltaka nokkurn ákveðinn
tíma, en fullyrða aðeins að koman
sé næstu grösum. Ennfremur halda
þeir, að sið Júða, laugardaginn heil-
agan sem hvíldardag og telja það
syndsamlegt að hvílast aðra daga.
Trúa þeir því, að milli hins gamla
og nýja tíma verði þúsund ára rík-
ið, er hefjist um leið og Kristur.
komi, með upprisu réttlátra frá dauð-
um. Ríkja þeir með Kristi um þús-
und ár á himnum. En Satan verður
bundinn, eða réttara sagt atvinnu-
laus og flakkar þá um með árum sín-
um á jarðríki, og fær ekkert að bíta
eða brenna, því að öll illmenni stein-
sofa til dómsdags. Hefst sá dagur með
upprisu ranglátra við endalok þús-
und ára ríkisins. Fer þá að rætast
fram úr fyrir kölska og fær hann nú
ærið að starfa við að pína þá glöt-
uðu í eldsdýkinu um aldur og æfi,
enda er það vitaniega þorri mann-
kynsins. En sú himneska Jerúsal-
em stígur niður á jörðina, þar sem
þeir sáluhólpnu adventistar fá að
lifa í hverskonar lystisemdum að ei-
lífu.
0 0 0
Kona nokkur á Manhattan fór
mjög sniðuglega að þvi fyrir skömm”
síðan, að stela 6000 dollara virði af
demantshringum frá hinni frægu ger-
semaverzlun Tiffany’s. Kom hún í
verzlunina og bað einn verzlunar-
þjóninn að koma heim til sín með
þessa dýrgripi, sem hún væri að
hugsa um að kaupa, svo hún gæti
sýnt þá móður sinni áður en hún full-
gerði kaupin. Gaf hún honum síðan
heimilisfang sitt. Hafði hún leigt í-
búð þessa daginn áður með gögnum
og gæðum til fárra daga. Þegar
verzlunarmaðurinn, er var mjög ráð-
vandur þjónn er verið hafði hjá verzl-
uninni í 25 ár, kemur og hringir dyra-
bjöllunni, kemur koran ofur sakleya-
isleg til dyra og biður verzlunarþjón-
inn kurteislega að biða í forstofunni
meðan hún sýni móður sinni, er lægi
i rúminu, dýrgripina. “Sjálfsagt frú,”
sagði maðurinn. Veik konan sér þá
inn í svefnherbergið, en þaðan út um
aðrar dyr að bakdyrum hússins og
hélt leiðar sinnar. En Christopher
Fiske, hinn dyggi búðarþjónn, varð
að bíða lengi í forstoíunni.
* * •
Flugmálaráðherra Breta, Thomp-
son lávarður, hefir nýlega skýrt frá
þeirri ákvörðun, að risaloftskipið R-
100 muni fljúga til Montreal síðustu
dagana í júlí næstkomandi. En sjálf-
ur kvaðst ráðherrann hafa tekið sér
far með öðru nýbyggðu loftskipi, R-
101, til Indlands í september.
Frá Islandi

Rvík 31. mai.
Landmælingadeild herforingjaráðs-
ins í Kaupmannahöfn, hefir gefið út
tvo Islandsuppdrætti, annað yfirlits-
kort með öllum bilvegum á landinu.
en hitt af suðvesturlandi einu. Auk
þess fylgir litið kort af Þingvöllum
og annað af Lögbergi og nágrenni
þess. Ársæll Árnason bóksali hefir
útsölu á kortunum. ’
• • •
Siglufirði 1. júnL
Blíðuveður. Ágætis afli. öll skin
full. Reknetasíld veiddist í morgun.
• • •
Norðfirði 3. júní.
Ágætur afli undanfarna daga á
stærri og smærri báta. Síldveiði
nokkur hér á Norðfirði, annarsstað-
ar ekki síldar vart.
Tíðarfar ágætt.
Nýlega var byrjað á barnaskóla-
byggingu hér, sem ætlað er að kosti
150,000 krónur og skal lokið í ágúst
næsta ár.
gFrítt við Asthma og
Heymæði
Lækningaraðferð sem hrífur
undursamlega.
REYNIÐ ÞAÐ FRITT
Ef þér þjáist af Asthma eða hey-
mæði eða eigið erfitt með andardrátt.
sendið á augabragði til Frontier
Asthma Co. eftir ókeypis tilraun með
eftirtektarverða aðferð. Það gerir
ekkert hvar þér búið eða hvort þér
hafið trú á nokkru meðali undir sól-
inni. sendið samt eftir þessari ókeyp-
is tilraun. Ef þér hafið þjáðst æfi-
langt og árangurslaust reynt alla
hluti; jafnvel þó þér hafið misst aO-
an kjark, þá gefið ekki upp vonina
og sendið eftir þessari fríu tilraun.
Hún getur sýnt yður hvað fram-
farirnar geta gert fyrir yður, þrátt
fyrir öll yðar vonbrigði, í leit yðar
eftir frelsun frá Asthma. Sendið nu
eftir þessari ókeypis tilraun. Þessi
tilkynning er prentuð til þess að aI3-
ir þeir sem þjást megi verða aðnjót-
andi þessarar framúrskarandi aðferð-
ar og gera fyrstu tilraun ókeypis,
sem þúsundir viðurkenna að sé
stærsti velgerningur í lífi þeirra.
Sendið úrklippuna í dag. Bíðið ekkl
FREE TRIAL COUPON
FRONTIER ASTHMA CO.
2054J Frontier Bldg., 462 Nia-
gara St., Buffalo, N.Y.
Send free trial of your method to:
Athugasemd:—
Eftirtektarverðar eru margítrek
aðar tilraunir pólitískra manna á Is-
landi, að losa sig við “íhalds”-nafn- j
ið. Var það hátíðlega lagt niður sem [
flokksheiti. Hefir rimman staðið um [
það æ siðan, að andstæðingarnir kalla [
rr.eðlimi þess flokks, er áður hét ‘T- |
haldsflokkur” eftir sem áður íhalds-
œecn. Annaðhvort hafa þeir slæma
máta virðingarvert. Því að svo hefir j samvizku eða þeir eru farnir að mis-
þráfaldlega borið við, að bezt gefna skUja hugtak þetta svo, er feli það
og efnilegasta æska sinnar tíðar til- ; sér ••afturhajd” — sem er frámuna-
einkaði sér svo rækilega menningu )ega ðvinsæjt orð nú á dögum, og 6- [
þeirrar tíðar, að hún fann þar þá j vænlegt til fyjgis. Nú er því ekki j
fullnægju og þau verðmæti, sem hún að ne.ta> að þráfaldlega hafa þessi
síðan heldur fast í, en aðrir eru vilj- hugtok ..iha]d” og “afturhald" orð- j
ugir til þess að sleppa, af því að þeir | samsöm (identjCal) í reyndinni — |
hafa aldrei fundið þau, aldrei skilið , Qg er þar efalaust að finna afsökun |
þau, aldrei átt þau. Svo er um marg- j almenningi til handa, á fljótfæmis- j
an frjálshyggjumanninn, að hann er )egri meðferð ihalds-hugtaksins. Hitt j
“frjálslyndur”, fús til að hverfa frá I ef ejgi að siður jjóst að ef eigi vær,, j
siðum og sjónarmiðum liðinnar tíð- j tu sannir gerhUgulir og skyldurækn- [
LÁG FARGJÖLD
ar, af þvi að hann á engar rætur í
menningarjarðvegi þeirrar tíðar. Eg
hefi litið þann veg til Áma Jónsson-
ar, að hann hafi verið sá heilsteypti
og þróttmikli skapgerðarmaður, er
strax í æsku tileinkaði sér af alvöru
siðgæðislíf og kristindóm sinnar tið-
ar. Fyrir þessa alvöru, svo og gott
gáfnafar, fann hann þar þau verð-
mæti, er fullnægðu honum svo, að
eigi sá hann þörf neinna nýunga á
þessum sviðum, heldur þvert á móti
leit svo á, að nýungamar stefndu
s."-nrum og verulegum lífsverðmætum
i voða. Eða þannig skil eg einlæga
og atkvæðamikla íhaldsmenn.
Öll leitum vér sannltikans, sum
l úlcga, sum slælega. En jannleikur-
ir ihaldsmenn i andlegum sem póli-
tískum efnum, þá yrði menningarlegri
heilbrigði mannlífsins bráð hætta
búin.
Fr. A. Fr.
HV AÐAiNÆFA
Á þingi Sjöunda dags Adventista
í San Francisco í siðustu viku, lýsti
prófessor G. G. Kretchmer í Walla
College, Wash., kenningum þeirra á
þessa leið: Vér meðtökum ritning-
una sem opinberað guðs orð, og trú-
um að lýsing fyrstu Mósebókar A
sköpun heimsins sé innblásin frá-
Að fáum vikum liðnum geturðu not-
ið ánægjunnar af að dvelja á hinum
undurskemtilegu stöðum í Kletta-
fjöllunum, á Kyrrahafströndinni, Al-
aska, á vesturströnd Vancouver Is-
land, Austur-Canada eða jafnvel fyr-
ir handan haf.
Daglega
frá 15 maí
Til
30. sept.
Á ÞEIM FERÐUM ER MARGT AÐ SJÁ
KYRRAHAFS STRÖNDIN
Vm . þrjár.. Ijómandi landslags-
leiðir að fara yflr fjöllin.
STAÐIÐ VIÐ A ÖLLI M FR Wi
F.M SFMARBCSTöni’M
Engar dýrar aukaferðir nauð-
synlegar. Hótel meðfram braut-
unum og mjög fagurt útsýni.
ALASKA
Heimsækið hið dular-
fulla norðcrland á hinu .
þægilega Princess skipi Q 00
Frá Vancouver og til (j) /U
baka.
AUSTUR CANADA
FARBRJEF GETA VERIÐ ITM
VÖTNIN MIKLTJ
Með $10.00 aukaborgun fyrir
máJtíðir og rúm.
ÞR.IAR LESTIR DAGLEGA
The De Luxe Trans-Canada
Limited
The Imperial The Dominion
VESTLRSTRÖND VANCOI V-
ER-EYJAR
Ferð sögulega eftir-
tektarverð og mjög
skemtileg. Frá Victoría '
og til baka
$39
LÁG FARGJÖLD
Komin aftur 31. okt., 1930
tíl
22. maí til 23. sept.
BANDARÍKJANNA
Látið Pacific Agent gefa upplýsingar.
Canadían Pacífíe
HtrMniAtup Tirkrta to &a«i troro KnnipMu (Vwntriea.