Heimskringla - 06.08.1930, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 6. AGÚST, 1930.
5. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
sem á Islandi. Vornóttin, sem oss
finnst synd að sofa burt, því að hún
sjálf er dásamlegri en nokkur draum-
ur og laugar gervalt jarðlífið í sín-
um huggandi og friðandi hvíldar-
straumum. — Og enn finnum vér
glöggskyggni skáldsins, er hann
heldur áfram kvæðinu um Frey og
þessa ijósörmuðu dís norðursins:
Hann Freyr er guð, svo fagurgóður
hann friðarörmum ljóssins bazt
og seldi fyrir sumargróður
sitt sverðið hvasst —
Hverjum mundi koma í hug sverð
og dauði, meðan jörðin angar af gró-
andi lífi. Lífs og gróðrarguðinn sel-
ur banasverðið af hendi til að ná ást-
um ljósgyðjunnar Gerðar Gymis-
dóttur. Að vísu er henni það skap-
að að byggja jötunheim norðursins.
En þar á hún sér þó mikið hús og
fagurt: J>að er Island — Island ægi
girt, með iðgrænum dölum og snæ-
krýndum fjöllum, með hraunum og
söndum og heiðum, bláum silungs-
vötnum og fossandi fljótum. Hversu
oft höfum vér séð hana, hina bjart-
hendu dís, lyfta hurð skammdegis-
ins frá stöfum og hleypa inn öllu
geislaflóði sínu! Hóglega drepur hún
fæti sínum í fyrstu á jörðina, og þó
bráðnar gaddurinn undan hverju
spori hennar. en ekki líður á löngu
áður en fjalaltindana setur dreyr-
rauða á kvöldin undan brosum henn-
ar, og þá tekur mjöllin að hjaðna,
fyrst hægt og hægt, en síðan með ó-
stöðvandi leysing. Hver lækjarsytra
sem áður seyrði uppburðarlaus og
þegjandi undir oki klakans, færist í
ásmegin og veltur fram magnþrung-
in og óstöðvandi og skolar burtu
leirnum og óhroðanum og hraðar sér
til sjávar, syngjandi lífinu fagnað-
arljóð sitt.
Það eru þessi straumköst leysing-
arinnar, þessi margraddaði vatna-
niður, sem bergmálar milli íslenzkra
fjalla á vorin, sem mótað hefir lund
þjóðarinnar meira en nokkuð ann-
að, og er því jafnframt hið sannasta
tákn hennar. Island hefir á öllum
öldum, jafnvel hinum örðugustu tím-
um sínum, átt marga vormenn, mörg
skáld. Það eru Islenzku vorin, sem
hafa fóstrað þau. Straumröst vor-
leysingarinnar hefir flætt beint inn
I blóð þeirra, víðskyggni langdegis-
ins og helgidraumar vomæturinn-
ar, hafa blandast hug þeirra og feng-
ið þá til að hugsa og yrkja um vax-
andi frelsi og komandi sumar, bæði
í óði og athöfn.
Það eru þessi einkenni, sem vér
viljum minnast í dag. Því að enda
þótt skammdegisnótt hörmunganna
hafi einnig lagst yfir vora fámennu
þjóð og leikið hana hart, þá hefir
hún, guði sé lof, aldrei kreppt oss S j
þá beygju, sem vér höfum eigi rét.t
oss úr, af því að undir heljardróma
þrenginganna hefir alltaf logað eld- ,
ur uppreisnargjams hugar, og yfir
honum hefir ljómað langdegi íslenzkr-
ar náttúru. Hamingja Islands reynd-
ist hverri óheillanorn ofurefli.
A öllum öldum hefir Island átt sína í
frelsara, skáld í óði og athöfn. Tök-
um t. d. þá Eggert ólafsson, Skúla
Magnússon, Baldvin Einarsson, Fjöln-
ismenn og Jón Sigurðsson. Aldrei
hafa fæðst meiri vorsólir á þessari
jörð. Næstum hvert ljóð Jónasar
Hallgrímssonar er laugað í íslenzkri
vorblíðu og sumardýrð, en þó heyr-
ist stundum einnig I þeim dunandi
byltingarhugur leysingarinnar.
Veit þá engi að eyjan hvíta
á sér enn vor, ef fólkið þorir
guði að treysta, hlekki að hrista,
hlýða réttu, góðs að bíða.
Fagur er dalur og. fyllist skógi
og frjálsir menn, þegar aldir renna:
skáldið hnígur og margir í moldu,
sem með honum búa, en þessu trúið.
Þannig yrkja vorsálirnar, þær er
stöðugt vænta sumarsins, frelsisins
og fagnaðarins, þær er veginn ryðja
og endurleysa þjóðirnar. En það er
sjálf hamingja Islands, sem vorsál-
irnar yrkir. Börn þess fæðast með
gróskuna í eðli sínu og Ijósþorstann
í sálunni. Meiri vöggugjöf getur
engin fósturjörð gefið. Hið tæra
heiðloft, hin nakta og hreinskorna
fegurð fjallanna og niður vatnanna,
hefir gefið börnum þess skýrleik
hugsunarinnar, og fagra hrynjandi
málsins. Betra veganesti fær enginn
kosið.
Og nú skulum vér fagna yfir því,
að aldrei hafa bjartari líknstafir
ljómað yfir vorgróðri Islands. Aldrei
hefir vorið altekið meir hugina, fjöt-
ur örbirgðarinnar verið djarflegar
brotinn, né trúin verið öruggari á
vaxandi hamingju lands og lýðs, en
meðal þeirrar kynslóðar, sem nú vex
upp á íslandi.
Sú þjóðhátíð, sem nú hefir verið
háð á Þingvelli, bendir ótvírætt til
nýrra tíma. Allir ljúka upp einum
munni um það, sem sótt hafa hátíð
þessa, bæði innlendir menn og út-
lendir, að meiri hátíð né einkennilegri
hafi þeir aldrei lifað. Og hvers
vegna? Það er vegna þess að þetta
i I
er hátíð þjóðar, sem borið hefir gæfu
til að brjóta af sér í annað sinn fjöt-
ur kúgunar og þrældóms og ganga
frelsinu á hönd. Sá þrældómur var
eigi aðeins þrældómur undir útlend-
ar þjóðar. Það var þrældómur við
innbyrðis krit og sundurþykkju, sem
fámennið 'og einangrunin skapaði.
Fyrir þúsund árum hófst gullöld ís-
lenzk, með því að þjóð, sem vildi
verða frjáls, setti sér viturleg lög,
svo að næstum var með eindæmum
í mannkynssögunni, lög sem voru að
sama skapi skáldlegri og víðskyggn-
ari, sem vordagurinn er lengri á Is-
landi en í átthögum þeim, sem þess-
ir menn voru komnir úr. Röskar
þrjár aldir stóð þessi stjórnarskipun
með fögrum blóma. En bæði ytri og
innri ástæður ollu því þá, að þessi
gullöld leið undir lok. Vordráumur-
inn íslenzki fórst í skammdegisnótt
komandi hörmunga, af því að reynsl-
an og varúðin héldust eigi I hendur
við skáldlega innsýn höfunda hins ís-
lenzka rikis.
Nú er nóttin liðin hjá og þrældóms-
fjöturinn brotinn á ný. Reynslan
hefir í sannleika verið dýrkeypt, en
hún verður aldrei of dýrkeypt, ef nú
verður betun varðað um það frelsi,
sem fengifF er; ef börn Islands
svíkja nú eigi framar málstað þess,
með sundurþykkju og skammsýni.
Þessi hátíð hefir sýnt, að Islending-
ar geta staðið saman, þegar miklu
varðar, þrátt fyrir smávægilegar ýf-
ingar, sem auðvitað verður aldrei
stýrt hjá. Og það gefur oss þá von,
að ný gullöld sé nú að renna yfir
land og lýð, eins og einn Vestur-Is-
lendingurinn komst að orði á hátíð-
inni, ný gullöld, sem verða muni mik-
ils til meiri og frægari hinni fyrri.
Nú hafa íslendingar mörg tækifæri !
á við það, sem þeir höfðu hið fyrra J
sinn, er lýðstjórn hófst með þeim, til
þess að blómgast og dafna og verða
forustuþjóð andlegrar menningar.
Því að þrátt fyrir fámenni og liðs-
fæð, geta þeir orðið menningar- og
forustuþjóð, í andlegum skilningi.
Til þess þarf eigi mannafla, heldur
atgervi. En vandinn er og miklu
meiri, að varðveita hið sannarlega
frelsi hugans. Vér skulum vænta
þess, að hamingja Islands tapi eigi
í annað sinn fyrir innlendum eða út-
lendum óvinum, því að með svo
harðri baráttu hefir frelsið verið
unnið á ný.
Og einmitt þess vegna höldum
vér Islendingadag i fjarlægri álfu,
að þessar hugsjónir og þær skap-
einkunnir, sem til þess þarf að varð-
veita þær, eru oss jafnkærar og vort
eigið líf. Islendingar viljum vér all-
ir vera, i þeim skilningi, hvar í heimi
sem vér búum.
Það hefir verið sagt, að hið nor-
ræna kyn hafi átt í sál sinni ein-
hvern undarlegan þenslumátt, eitt-
hvert vaxtarafl, sem fágætt sé með
afbrigðum. Þetta er arfurinn, sem á-
valt verður sóttur til Gerðar Gymis-
dóttur, þar sem hún gengur til ásta
við Frey í lundinum Barra.
En þar sem Himinbjörg heita út
við Bifröst, vakir Heimdallur, hinn
hvíti áss, vörður goða. Það er sagt,
að hann sé bæði mikill og heilagur
og sjái jafnt nótt sem dag, og heyri
jafnvel það er gras vex á jörðu, og
allt, sem hærra lætur.
Og þegar vér minnumst Islanfjs l
dag, vil eg sérstaklega benda yður á
þenna vökula, víttsjáanda og heyrn-
arnæma guð norðursins, sem hlustar
á það, hvernig grasið vex.
Þenna guð skóp ímyndun forfeðra
vorra, og sýnir það aðdáanlega
þeirra víðskyggni. En vel fer hverri
þjóð, sem á slíkan vörð um hamingju
sína. Vel fer þeirri .þjóð, sem leggur
hlustir við vaxtarhljóðinu i sál sinni
— hún mun aldrei glata viðsýninu,
frelsinu og dirfðinni.
Megi ljós vorsins ávalt skína yfir
fósturjörð vorri.
Lifi Island!
RÆÐA
Guðmundar ólafssonar forseta efri
deildar, er Vestur-fslendingum . var
fagnað að Lögbergi föstud. 27. júní.
Háttvirtu Vestur-Islendingar. Kæru
samlandar frændur og vinir.
Það hefir orðið mitt hlutVerk að
ávarpa yður sérstaklega fyrir hönd
Alþingis á þessari 100 ára afmælis-
hátið þess.
Mér er það sönn ánægja, að geta
í nafni Alþingis fært yður þökk al-
þjóðar fyrir komu yðar hingað til
föðurlandsins til að taka þátt í þess-
ari einstæðu afmælishátíð með oss
og leggja þannig yðar skerf til þess
að gera hana sem hátíðlegasta.
Þegar eg stend nú hér og mæli til
yðar á þessum merku tímamótum i
þjóðarsögu vorri, verður hug minum
reikað rúmlega hálfa öld aftur í tim-
ann, er vorri ástkæru móðurjörð
blæddi mdst fyrir útflutning margra
ötulustu sona hennar og dætra. Vér
þekkjum sjálfsagt flest að þá var
ástand þessa lands ekki betra en svo
og atvinnuskilyrðin ekki glæsilegri
en það, að út leit fyrir, að það ekki
gæti fætt öll börnin sín og veitt þeim
sæmileg lífsskilyrði. Svo var þá
komið eftir margra alda baráttu við
"ís og hungur, eld og kulda” og
margskonar áþján, að blóðtaka virt-
ist mörgum nauðsynlegt meðal. —
Eg ætla ekki að fara að rifja upp \
verulega þá sorgarsögu þjóðlífs vors.
Hún er og verður skuggi yfir þvi
tímabili, enda þótt, að ýmsu leyti
væri þá farið að roða fyrir nýjum
degi.
Vér þekkjum það, að úr mörgum
fátækum foreldrahúsum hafa börn-
in orðið að leita burt, ef þau hafa
verið mörg, og ekki getað notið þar
framfærslu, eða unnið sér þar lífs-
brauð. Þau hafa þá leitað út í heim-
inum, orðið að leita burt eftir lífs-
möguleikum og gæfu, fé og frama
Og þó svo hafi orðið að vera, hefir
burtförin aldrei verið gleðidagur
móðurinnar.
Þessi saga, er svo margsinnis
endurtekur sig, hún var að gjörast
með vorri fámennu þjóðarfjölskyldu
aðallega á 3 síðustu áratugum næst-
liðinnar aldar.
Og synirinr og dæturnar, sem burt
fluttust, burt frá móðurlandinu fá-
tæka, reyndust flest vel. Þau urðu
að heyja harða baráttu í nýja land-
inu, baráttu við hina margvíslegu |
erfiðleika landnemans. I þeirri bar-1
áttu urðu þau sigurvegarar, sem
lærðu að vera sjálfum sjer nógir.
“Löngum var jeg læknir minn, lög-
fræðingur, prestur, smiður, kongur,
kennarinn, kerra, plógur, hestur,” I
segir Klettaf jallaskáldið, og lýsir.
þannig skýrt lífi hinna fyrstu íslenz- .
ku útflytjenda til Vestur-heims.
En þessi harða lífsbarátta, ásamt. j
ástinni til Islands, sem lifði i brjósti 1
landnemanna gjörði þá að þroskuðu
þjóðarbroti, eyju, sem lýsir af í hinu
margbreytta þjóðarhafi Vestur-heims. j
Islendingar vestan hafs hafa eignast j
marga ágætismenn; vísindamenn,
skáld og stjórnmálamenn, sem hlotið
hafa frægð og frama víða um lönd.
Nægir að nefna í því sambandi þá .
Vilhjálm Stefánsson, Stephan G. |
Stefánsson og Thomas Johnson, sem j
fyrstur var þar ráðherra allra íslenz- :
kra manna og eru þó margir fleiri.
Hefir háskóli vor hér heima leitast
við að sýna þess nokkra viðurkenn- J
ingu með því að gera nú á þessum j
merkilegu tímamótum 8 þeirra að
heiðursdoktorum sínum.
En hvort sem var í erfiðleikum eða
upphefð hafa Vestur-Islendingar ald-
rei gleymt ættjörðinni. Þeir eru sjálf-
sagt margir, sem með Stefáni G. j
Stefánssyni hafa af alhug getað tekið j
undir þetta, ef til vill, fegursta og j
háfleygasta vers, sem ort hefir verið
með tsland í huga:
Yfir heim eða himin,
hvar sem hugar þín önd,
skreyta fossar og fjallshlíð
öll þín framtiðarlönd,
fjarst í eilífðar útsæ
vakir eylendan þin,
nóttlaus voraldar veröld,
þar sem víðsýnið skín.
Ræktarsemin og ástin til Islands
veldur því hve margir þeirra heim-
sóttu oss og munu þeir þó vera marg-
ir, sem ekki hafa haft ástæður til þess
ýmsra hluta vegna, en sem sjálfsagt
munu nú engu síður hugsa hlýlega
heim á Frón til þess fornhelga staðar
er vér nú stöndum á.
Eg er þess fullviss, að engum getur
Alþingi og þjóðin öll látið innilegra
þakklæti i té fyrir komu sína á Al-
þingishátíðina en Vestur-lslending-
um, sambornum systrum hennar og
bræðrum. Hátíðargestir vorir hafa
engir lagt meira í sölurnar, en Vest-
ur-Islendingar, hvað fé og fyrirhöfn
snertir. ,til að heimsækja Island og
heiðra það með nærveru sinni á þess-
ari minnisverðu hátíðarstundu, og
kemur það heim við fornmælið "röm
er sú taug er rekka dregr föðurtúna
til”.
En það bróðurþel og þann velvilja,
sem Vestur-Islendingar sýna Alþingi
og íslenzku þjóðinni í heild með
komu sinni nú, vænti eg að þeir fái
að nokkru endurgoldinn, er þeir
kynnast högum lands og þjóða#, og
bera þá saman við það, sem áður
var, er þeir fluttu burt af landinu
fyrir nokkrum tugum ára, margir,
að eg hygg, eins og eg áður sagði, af
þeirri ástæðu einni, að þeir sáu ekki
framtíð sinni borgið hér á ættland-
inu, því að Vestur-Islendingar hafa
jafnan sýnt það, að þeir unna Is-
landi eins og eigin börn og gleðjast
því af bættum hag þess og framför-
um, og hafa við tækifæri drengilega
stuðlað að því.
Sameiginlegt fagnaðarefni fyrir
Austur- og Vestur-lslendinga á þess-
ari hátíðarstundu, má það vera, að
Vestur-lslendingar eru nú búnir að
yfirstíga hina miklu,örðugleika land-
nemans í ókunnri heimsálfu og orðn-
ir þar kunnur og vel virtur þjóðflokk
ur, með góðar framtíðarhorfur fyrir
sig og afkomendur sína.
En mikinn kjark og þrek hafa þeir
lagt fram til að afla sér þessara
gæða, enda hlotið að verðugu fyrir
það gott álit hvarvetna. Hefir dæmi
þeirra að sjálfsögðu hvatt Austur-
Islendinga til meiri dugnaðar og
framkvæmda en áður, og orðið með
þvi báðum þessum bræðraþjóðum tii
hagsældar og blessunar.
Eg vil því fyrir hönd þings og
þjóðar færa Vestur-íslendingum heið-
ur og þökk fyrir drengilega fram-
komu sína jafnan gagnvart bræðra-
þjóðinni “austan hafs”, og nú sér-
staklega fyrir þá ræktarsemi, sem
þeir hafa sýnt föðurlandinu, hinni
“eldgömlu ísafold”, á þessum minnis-
verða heiðursdegi Alþingis Islend-
inga.
Vestur-Islendingar lengi lifi!
(Tíminn)
Silfurbrúðkaup
Laugardaginn 27. júlí s.l. söfnuðust
nokkrir vinir og kunningjar, bæði
frá Winnipeg og Bandaríkjunum og
úr Piney og umhverfinu, saman að
Piney, til að halda hátíðlegt silfur-
brúðkaup Mr. og Mrs. E. E. Einars-
son í Piney, Man.
Yfir hundrað manns var saman
komið á heimili Mrs. Lawson, þang-
að sem brúðhjónin voru sótt, eftir að
allir voru komnir. Var þeim heilsað
með dynjandi brullaupsmarsi og sett
í öndvegi fyrir borðum, sem skreytt
höfðu verið eftir föngum.
Séra Philip M. Pétursson stýrði
samsætinu og mælti hann nokkur vel
valin orð til brúðhjónanna, og sömu-
leiðis þeir Björn Stefánsson lögmað-
úr í Winnipeg og Mr. Williams frá
Piney. Sigurður Magnússon las upp
kvæði, er hann hafði ort fyrir þetta.
tækifæri og birt er hér á eftir. Mrs.
Dalman söng tvisvar sinnum einsöng
og tvær litlar stúlkur færðu Mr. og
Mrs. Einarsson ljómandi fallegt silf-
ur te-“set” á silfurbakka. Var syk-
urskálin full af skotsilfri. Var og
Mrs. EinarSson gefinn blómvöndur
úr rósum og og brúðarburknum.
Þegar lokið var söng og ræðu-
höldum, framreiddi Mrs. Lawson hinn
rausnarlegasta kvöldverð, og skorti
þá borð og bekki til þess að allir
gætu notið góðs af í einu. Varð að
tvísetja fram borðin áður en öllum
væri borinn beini.
Að loknum veizluhöldunum, er borð-
um hafði verið hrundið, var slegið
upp dansi i hinu nýja samkomuhúsi
bæjarins, sem nú er í byggingu og
komið svo langt áleiðis, að sem bezt
má nota gólfið til þeirra hluta. Var
dansað i einni striklot/i til morguns,
og skemtu allir sér hið bezta, sem
þennan fagnaðarfund sóttu.
* • »
I SILFURBRÚÐKAUPI
Mr. og Mrs. E. E. Einarssonar.
Guðbjörg Sigurðson
Nú er heiðloft blítt og bjart
og beltað skærum litum,
og aftanroðans skýja skart
er skarað sólarglitum.
Nú er kyrrð og ró í runnum,
raddir þagna í ótal munnum,
nú er sólin að síga að unnum.
Og brátt ei heyrist hljómur neinn,
er húmið breiðist yfir,
en blærinn hvíslar óði einn
að öllu, sem að lifir.
Þá skal heima í húsi skarta,
hefja loga-kyndla bjarta.
Nú er vorhlýtt í hverju hjarta.
Og gestum hér með gleðiróm
er gott að koma saman
með vorið sjálft í huga og hljóm,
því hollt er það og gaman.
Hér er loftið heilnæmt inni.
Hér er brúðkaup öðru sinni.
Hér er bjart yfir hjóna minni.
Þau hafa staðið hlið við hlið,
að hlúa að veikum gróðri,
og lítinn kjarna leitast við
að lífga í berurjóðri.
Ljúft, í fáleik frumbúanna,
félagslífs og högum manna
áttu þáttinn til þrifaanna.
Við höfum reynt, að reynist bezt
að ríki gleði og friður;
en ástin sú skal metin mest,
sem mannkærleikann styður.
Muna gestir greind í orðum,
gestrisninnar merki á borðum —
opnar dyr, sem hjá Unni forðum.
Og enn er tími að iðka margt,
sem unga tíðin velur.
Þó aldur hækki, er alltaf bjart
þar ást og vorið dvelur.
Unna heill í okkar haginn,
aldarfjórðungs heiðursdaginn
flytjum þökk fyrir frjálsa blæinn.
Og því skal nú með hlýjum hljóm
þeim heillaóskir greiða,
því viljum fáein vorsins blóm
á vegu þeirra breiða.
Blik af æskublóma haga
brosi þeim um æfidaga.
Verði framtíðin sigursaga.
S. J. M.
Aðfaranótt hins 21. júní þ. á. and-
aðist hér i borginni ekkjan Guðbjörg
Gísladóttir Sigurðson. — Hún sást
ganga glöð í bragði ti^ herbergja
sinna að kveldi, en fanst örend i
rúmi sínu morguninn eftir. Alt var
í röð og reglu — hún hafði stígið
um borð á fley draumaguðsins,
og látið í haf. Hinir ótal mörgu vinir
hennar glöddust yfir hinni rólegu og
þjáningalausu burtför.
Guðbjörg sál var fædd 12. júlí,
1851 — skorti þrjár vikur í 79 æfi-
árin, er hún lézt. Hún var ættuð
og upprunnin úr Laugadal, í Húna-
vatnssýslu. Mér er ókunnugt um
ætt hennar og æfi heima; en af ýmsu
réði eg það, að hún hefði alist upp
í umkomuleysi nokkuru, og lítt átt
þess kost að leggja rækt við bók-
hneigð sína, eða fegurðar-smekk.
En alt til þess síðasta hafði hún á-
nægju af bókum — og frá siðustu
árunum og næði þeirrra, liggur eftir
hana feiknamikið af fagurlega gerð-
um hannyrðum. Marga góða fer-
skeytlu sagði hún mér, er hún nam
á ungdómsárunum. Hún hafði t. d.
uppáhald á þessari, og taldi hana
vera eftir föður Dr. Valtýs sál.
Víða fara seggir a sveim.
Og sóa tímans arði.—-
A endanum komast allir heim,
Upp að Geitaskarði.
Frá Islandi fluttist Guðbjög til N
Dakota. Þar giftist hún ekkjumanni.
Jóhannesi Sigurðssyni frá Viðvík í
Hjaltadal, og tók að sér heimili hans
’og börn. Af börnum Jóhannesar sál
er einn sonur á lífi, Peter Johnson,
lögfræðingur, ’og nú Senator í þingi
Idaho ríkis, til heimilis að Sand
Point Idaho. Lét hann sér ant um
stjúpmóður sína alt til hins síðasta,
kom og annaðist um útförina ásamt.
nánum vinum hér.
Til Seattle fluttu þau Johannes
og Guðbjörg í apríl 1889, rétt fyrir
“stóra brunann”, sem mjög er
minnisstæður öllum er sáu, og stór-
viðburður talinn á uppvaxtar árum
borgarinnar. Voru þau hjónin því á
meðal íslenzkra frumbyggjenda hér,
tóku sinn þátt í hinum fyrstu félags-
legu samtökum, og kyntust þeim er
smábættust í hópinn. Um þau má
með sanni segja að “þeir verða eigi
taldir sem viku að þeirra garði,” þvi
þau voru sann-islensk að gestrisni.
Þar var ætíð haldið uppi hreinskiln-
um, skýrum og skemtilegum sam-
ræðum, sem Jóhannes var fyrir, og
Guðbjörg var aldrei ánægðari en er
hún gekk um beina fyrir gesti sina.
Þau munu hafa flutt í eigið hús, i
þeim hluta borgarinnar sem Ballard
nefnist, árið 1896, og bjuggu þar til
þess er Jóhannes dó, vorið 1910 —
og ekkjan síðan ein um nokkur ár.
Þau sáu ætið með ráðdeild fyrir hag
sínum. Það var eitt af einkennum
Guðbjargar sál. að vilja marg-endur-
gjalda hvern smágreiða, sem henni
var gerður. Mér er sem hún standi
hér við hlið mér, og biðji mig að
þakka hugheilt og hlýtt hinum á-
gætu nágrönnum og vinum, sem létu
sér ant um hana síðan hún varð ein
á vegferðinni, og þreytan færðist
yfir. Hún varð fyrir óviðjafnlegri
ástúð og vináttu fjarskyldra, sem
svo er nefnt, enda var hún sjálf svo
trygg og vinföst, að gott er slíkt
að muna.
Jarðarförin fór fram 24. júni. Séra
Kolbeinn Sæmundsson flutti ræðu,
Gunnar Matthíasson söng sóló og ísl.
söngflokkur söng tvo sálma. Það
var fjöldi fólks saman kominn, og
ilmrikar rósir alt um kring. Það má
vel vera að þar hafi ekkert skyld-
menni verið við — en loftið var
þrungið af vinakveðjum og hlýjum
endurminningum.
Jakobína Johiison
Seattle, Wash. 24 júlí, 1930.
Um víða veröld
Fridtjof Nansen dáinn.
Fridtjof Nansen er nýlega dáinn
(f. 10. okt. 1861). Er þar i valinn
fallinn einn af þektustu og merkustu
mönnum < Norðurlanda. Hann var
upphaflega dýrafræðingur, en fór
snemma (1882) í siglingar, fyrst til
Grænlands með selfangara. 1887 fór
hann ásamt 5 mönnum öðrum í hina
frægu för sina um þvera Grænlands-
jökla og í þeirri ferð kom hann
hingað til lands. 1893 fór hann í
aðra för, sem ekki er síður fræg,
“Fram”-leiðangurinn norður í höf og
komst þá norðar en nokkur annar
hafði áður komist. Eftir aldamótin
varð hann forstöðumaður alþjóða-
hafrannsóknarstofunnar i Oslo og
1910 fór hann rannsóknarferð á
“Friðþjófi” um norðanvert Atlants-
haf, frá Irlandi til íslands og um
sama leyti skrifaði hann stórt rit
um sögu rannsóknanna í norðurveg,
en ýmislegt skortir þar á skilning
íslenskra heimilda. 1912 fór hann
hafrannsóknarferð til Spitsbergen og
1914 aðra um Atlantshafið norð-
austanvert. Um þessar ferðir sínar
og aðrar rannsóknir skrifaði hann
bækur og ritgerðir og varð snemma
víðfrægur. En hann starfaði einnig
að opinberum málum, var sendiherra
Norðmanna í London 1906 — 1908,
en einkum fór að bera á honum í
þeim málum um og eftir striðsárin.
Hann var yfirmaður fangaskiftanna
eða heimsendinganna í Mið-Evrópu
og Rússlandi og ráðstafaði svo mikilli
röggsemi að það vakti heimsathygli.
Seinna varð hann yfirmaður starf-
semi til að ráða fram úr hungurs-
neyð í Rússlandi og bjargaði þá 2
! miljónum manna. Hann fjekk frið-
1 arverðlaun Nobels 1923 og gaf þau
| til Rússlands og sömuleiðis jafnháa
upphæð, sem danski bóksalinn Ehich-
i sen gaf honum þá. Nansen var
skemtilegur rithöfundur, skarpur
fræðimaður og duglegur ferðamaður
; og stjórnsamur og tillögugóður í af-
skiftum sínum af opinberum málum,
; einn af glæsilegustu fulltrúum norsk-
rar og norrænnar nútímamenningar.
Aldur jarðarinnar
og ný skoðun á uppruna hennar.
I síðustu Lögrjettu var sagt frá
kenningum Sir James Jeans, eins
helsta stjömufræðings nútímans, en
síðasta bök hans um þessi efni hefur
i hvarvetna vakið mikla athygli. í
1 ensku náttúrufræðiriti (“Nature*) 3.
þ. m.) gerir jarðfræðingurinn Cole-
mann í Toronto að umtalsefni eitt at-
j riði þessarar frásagnar, sem annars
! er ekki aðalatriði í frásögn Sir James.
s. s. aldur og uppruni jarðarinnar.
Hann segir að jarðrannsóknir, einkum
í Ameríku (Ontario og Quebec) sýni
! það, að jörðin sje miklu eldri en 2,000
(Framh. á 8. síðu*
LÁG FARGJÖLD
Að fáum vikum liðnum geturðu not-
ið ánægjunnar af að dvelja á hinum
undurskemtilegu stöðum í Kletta-
fjöllunum, á Kyrrahafströndinni, Al-
aska, á vesturströnd Vancouver Is-
land, Austur-Canada eða jafnvel fyr-
ir handan haf.
Á ÞEIM FERÐUM ER MARGT AÐ SJÁ
KYRRAHAFS STRÖNDIN AUSTUR CANADA
Um.. þrjár.. Ijómandi landslags-
leiðir að fara yfir fjöllin.
STAÐIÐ VII) A ÖLLUM FRÆG
UM SUMARBÚSTöÐUM
Engar dýrar aukaferðir nauð-
synlegar. Hótel meðfram braut-
unum og mjög fagurt útsýni.
ALASKA
Heimsækið hið dular-
fulla norðurland á hinu
þægilega Princess skipi
Frá Vancouver og til (]) / V
baka.
FARBRJEF GETA VERIÐ UM
VÖTNIN MIKLU
Með $10.00 aukaborgun fyrlr
máltíðir og rúm.
ÞRJAR I.ESTIR DAGLEGA
The De Luxe Trans-Canada
Limited
The Imperial Tlie Dominion
VESTURSTRÖND VANCOUV-
ER-EYJAR
Ferð sögulega eftir-
tektarverð og mjög
skemtileg. Frá Victoría
og til baka
$39
LÁG FARCJÖLD
Komin aftur 31. okt., 1930
tíl
22. maí til 23. sept.
BANDARÍKJANNA
Látið Pacific Agent gefa upplýsingar.
Canadían Pacífíc
Stoamship Tickets to and from Kuropcan Countries.
t