Heimskringla - 14.01.1931, Blaðsíða 5

WINNIPEG 14. JANOAR 1931.
HEIMSKRINGLA
B. PLAÐSIÐA
beinlínis í loftinu, þótt eigi sé vert
að þvertaka nokkuð. Andrúmsloft-
ið virðist einhvern veginn ekki sem
hollast fyrir hinn viðkvæma gróður
samúðarinnar, — hvað sem veldur.
Eg hefi enn eigi haft svipað því næg-
an tíma til að kanna hér landið. En
ekki skyldi mig á þvi furða, að hér
fyndist bráðum einhverskonar lejmi-
gigur eða hver, sem andi frá sér ó-
hollum neðanjarðargufum út yfir
^yggðina. 1 Beliingham, hér rétt hjá
hafa þeir fundið jarðglufu, sem vætl-
ar olíu upp á yfirborðið. Og hér (
Blaine er byrjað að grafa oliubrunna.
Svo að tilgáta mín er hartnær vís-
indaleg.
Við frikirkjufólkið köllum íhalds-
niennina “Lútherstrúarmenn”, en þeir
kalla okkur "Cnítara”, og er hið síð-
ara meira sannefni, — þótt ekkert
eigi trnítarar yfirleitt sameiginlegt
nema nafnið og trúfrelsið. Bæði eru
þessi nöfn einskonar blótsyrði til
beggja hliða, eftir því hver upp lýk-
ur munni sínum í það sinnið. —
Leitt er það, að Islendingar skuli
vera sundurlyndir. Væru þeir sam-
lyndir, væru þeir jafnframt sjálf-
kjörnir útverðir norrænnar tungu og
tnenningarerfða í Vesturheimi.------
Annars er það ekki ætlun mín að
skrifa héðan verulegt fréttabréf. Eg
tei efalaust að frú Margrét J. Bene-
dictsson haldi uppteknum hætti, að
senda blaðinu sína fjörlegu og fróð-
legru annála. En á eitt atriði í sögu
Blainebúa verð eg þó að minnast, sem
vert er skráningar, en örðugt Mar-
gréti um að rita, svo nákomið mál,
sem það er henni.
Dvöl mín hér i Blaine byrjaði á-
nægjulega. Við komum hingað
sunnudaginn 18. maí að morgni. —
Samdægurs að kvöldi var mér boðin
þátttaka í samsæti, er Fríkirkjusöfn-
uðurinn hélt byggðarmönnum þeim,
er næsta dag skyldu leggja upp i ls-
landsferð. Þeir voru fjórir: Þorgeir
Símonarson, Pétur Jónsson, Þórir
Björnsson og Margrét J. Benedicts-
son.
Margrét er fátæk að fé, hygg eg,
en rík að vinum og velunnurum. Á.
hún sér all-einstæða sögn meðal vest-
ur-islenzkra kvenna. Barðist hún
árum saman fyrir kvennréttindunAog
öðrum mannúðarhugsjónum, sem rit-
stjóri tímaritsins “Freyja”. Allmikla
vinnu hefir hún í það lagt, að safna
og skrá sögulegan fróðleik um lif og
landnám Islendinga hér í álfu. Þá
hefir hún og jafnan verið hluthafi um
Islenzk félagsmál, og alltaf eftir beztu
vitund fallist á sveif frelsis og um-
bóta,
Þess skal geta sem gert er — eink-
um ef það er vel gert. Margan merk-
an athafnaferil hefir þó tekist að
þegja í hel gleymskunnar — að
minnsta kosti þangað til leiði hlut-
aðeiganda er nokkurn veginn algró-
ið. Eitt sinn var eg viðstaddur sam-
tal séra Haraldar Níelssonar og
tengdaföður hans séra Sigurðar
Gunnarssonar. Þeir ræddu um hel-
þögn gleymskunnar og hirðuleysisins
-— almenna skortinn á ljúfmannlegri
hugulsemi, sem alla getur glatt, og
sumir beinlínis verðskulda, fyrir það
sem vel er gert.
Það var frú Rósa Casper, samborg
ari vor, sem átti þá vakandi hugul-
semi, að gangast fyrir því og vinna
að því, að vestur-íslenzkar konur
fengju goldið Margréti gamla skuld
verðugrar viðurkenningar. I fyr-
nefndu samsæti var Rósa stödd og
afhenti Margréti þar um 900 dollara
frá þakklátum þjóðsystrum hér
vestra, sem nægilegan farareyri til
Islands, á þúsund ára hátíðina þar.
Var hugmynd Rósu vel til fundin
og fórst henni framkvæmdin prýði
lega. Hafði Margrét hið mesta yndi
af heimferðinni, eins og ferðapistlar
hennar hafa þegar borið vott um. —
Mikla ánægju hlýtur hún og að hafa
haft af þvi, að sjá þessa átækilegu
sönnun, að með æfistarfi sínu hefir
hún áunnið sér ítök í margra hugum
og hjörtum.
Aðstoðarlaus var Rósa ekki. Ber
þar ef til vill einkum að nefna frú
Matthildi Johnson, konu séra Hall-
dórs E. Johnson. Reit hún að sögn á
annað hundrað bréf í sambandi við
fyrirtæki þetta.
Rósa er óbrotin íslenzk alþýðukona.
Hún er skynsöm og góð kona- Maður
hennar, Kristján Casper, er stundum
kallaður "Káinn” strandamanna, fyr
ir liprar og smellnar kimnisvísur sin-
ar. Hann er hirðulaus um skáldskap
sinn — “yrkir sér til hugarhægðar,
en hvorki sér til lofs né frægðar”. —
Rósa, hins vegar, lætur sér annt um
varðveizlu visnanna, og er það vel.
Hún er dóttir þeirra hjóna Magnúsar
Jósefssonar og Steinunnar Magnús-
dóttur. Kemur mér hugullyndi hennar
sízt á óvart, þvi að Steinunn er móð-
ursystir þeirra bræðra ólafs og Magn-
úsar Oddsona, Magnússonar í Wyn-
yard, og þeirra systkina- En þá bræð-
ur þekki eg að höfðingsháttum og
drenglund, mjög umfram það sem
venjuiega gerist. Allt eru þetta
Breiðfirðingar og Haukdælir. En það
þykist eg vita, eftir níu ára umgengni
vestan hafs við fólk úr öllum byggð-
um Islands, að um Breiðafjörð standi
sumar helztu mannvalsbyggðir Is-
lands. Ekki vil eg þó að Þingeying-
um né Norðmýllingum finnist neitt
frá sér tekið með slíkum ummælum.
Sjálfur er eg bara Borgfirðingur og
Húnvetningur, að svo miklu leyti sem
eg er ekki "Jöklari”, sakir uppeld-
is.--------
Enn einu sinni eru blessuð jólin um
garð gengin.—En þá tekur lika við
Þorrablótið hans “Jóns Trausta”, í
miðjum febrúar. Sex bráðfeit og
sætreykt sauðakrof biða nú blóts. —
Harðfiskinn halda þeir áfram að end-
ursenda, unz hann kemur samanburð
arfær við nafna sinn á Hellusandi. Og
enn mun sýna sig að röm er sú taug
er rekka dregur í skyrveizlur og
lundabaggagleðskap.
Með slíka Júbíl-daga framundan er
óhætt, þrátt fyrir alla hörðu tímana,
að óska Blainebúum og allri Horn-
strönd árs og friðar. En — vinum
mínum í fjarlægðinni, sem eiga hjá
mér ógoldin bréf og aðra vinsemd,
ætla eg nú að fara að skrifa, allt hvað
af tekur.
Blaine, Wash. Nýársdag 1931.
Friðrik A. Friðriksson.
The Desert
—Jón Runólfsson.
With silver steeples shining gleams
The city of my boyhood dreams,
Beyond the sand-plain sere and bare.
The serried palms will guide me there.
There glinting in the sun I see
The symbol of my destiny.
Beyond the ruddy sea of sand
My soul beholds the promised land.
No threat or menace may avail
To march me off the beaten trail;
And no compulsion, path or sway —
The palms are there to show the way.
— The journey finished, far and drear
I find the selfsame desert here:
A parched and withered waste of land.
My weary eyes are filled with sand.
—P. B.
Fishenrens Supplies ud-
VERÐIÐ LÆKKAR
HöR—30-; 40-3 og 50-3.
SEA ISLAND COTTON—60- og 70-6 og 80-6. — AUKA-AF-
SLÁTTTTR 10%. Þessi net reyndust mjög vel á Winnipegvatni
síðastliðinn vetur- Sérstakt verð gegn peningum út í hönd:
$2.95 pundið.
Mikill afsláttur á Sideljne og Seeming tvinna.
MIKI.AK BIRGÐIR I WINNIPEG.
NET FELLD EF ÓSKAÐ ER.
Skrifið eftir verðskrá vorri eða komið og finnið oss.
FISHERMENS SUPPLIES LTD.
132 PRINCESS ST., Cor. Williain and Princess, Winnipeg.
PHONE 28 071
Ingigerður Magnea
Eldj
arnsson
Fædd 24. júlí 1884,
Dáin 14. október 1930.
Sá, sem tækifæri hefir haft til þess
að eiga tal við fólk i Gimlibæ og sveit
á þessu hausti, hefir ekki gengið þess
dulinn, hve mikil eftirsjá því fólki
flestu hefir verið í fráfalli þessarar
konu, sem þessi mynd er af. Hún
hafði alið svo að segja allan sinn ald-
ur á þeim stöðvum ,og þótt hún á
seinni árum hefði litinn þátt tekið í
almennu félagslífi, en lifði meira en
títt er fyrir heimili sitt og sinna ein-
vörðungu, þá var mönnum samt svo
kunnugt um mannkosti hennar, að mótlætið allt fékk blundað.
þeim fannst byggðin að mun fátæk- j
ari eftir, er hún var farin. Ýmslr
höfðu fyr á árum haft tækifæri til að
vinna með henni að viðhaldi Cnítara-
safnaðarins, þvi hún lét sér sérstak-
loft heimilisins hefir vafalaust hér
stutt mikið að, því að maður hennar,
Stefán Eldjárnsson, hefir ekki ein-
göngu verið með ötuiustu mönnum í
Gimlibygð til stuðnings hverju þvi
máli, sem þar hefir horft til fram-
fara og menningar, heldur á einnig
betri og markverðari bækur en títt
er um menn, sem lifa hafa orðið sí-
fellt á afli handa sinna einvörðungu.
Ingigerður Magnea var, eins og
skýrt hefir verið frá, fædd 24. júlí
1884, og voru foreldrar hennar Jón
Stefánsson skáld að Steep Rock og
kona hans Sæunn Jónsdóttir. Var
hún ein af mörgum systkinum og eru
þessi öll á lífi: Pálmi, Alex, Stefán,
Mrs. Snidal, öll að Steep Rock, Mrs.
Reid og Mrs. McNaughton, í Los An-
geles og Mrs. G. Oddson í Winnipeg.
Hún giftist Stefáni Eldjárnssyni ár-
ið 1905 og hafa þau jafnan búið i
Gimlisveit. Sjö ára gamlan dreng,
Stefán Victor, misstu þau 1913, en 3
piltar lifa móður sína: Skúli Vilbert.
Kjartan Ingvar og Stefán Victor. Má
nærri geta hvílíkur skaði þessum ung
mennum er að fráfalli móður sinnar,
sem enn var aðeins miðaldra, því að
orð er á því gert, hve látlaust hún
hafi fórnað sér fyrir heimili sitt og
ættmenni . En hún lagðist í brjóst-
veiki 20. júní s.l. og var flutt á sjúkra
húsið í Ninette 25. júli og andaðist
þar 14. október.
Við jarðarförina á Gimli, sem sr.
Ragnar E. Kvaran aðstoðaði við, var
hið mesta f jölmenni saman komið. En
áður en farið var frá heimilinu flutti
hinn aldraði faðir, Jón Stefánsson,
stef þau, se mhér fara á eftir, yfir
kistunni.
K.
• * •
MINNIN GARIJ ÓD.
Mitt fyrsta blóm, sem greri á grund,
er guð og ástin nærði,
nú fölnað er á feigðarstund;
eg ferskan skilning lærði,
hver máttvana er drottni deýr
er dýrðarljóma smurður,
að gráta lausn, sem þreyttur þreyr,
er þungur hugarburður.
Þú varst mér dóttir dyggðafín,
mér duldist engu sinni,
ef komst eg hrjáður heim til þín,
var hólpið líðan minni;
, þú varst svo hrein og hræsnifrí,
en hugsaðir skýrt og grundað,
ef kynntist þú, maður, máli því,
lega annt um viðhald skóla kirkjunn-
ar. Það starf varð hún að láta niður (
falla, er hún fluttist út í sveitina úr ,
bænum. En þótt hún ætti ekki kost
á að sinna því hin síðari árin, sem i
hugur hennar hafði samúð með í al-
mennu félagslífi, og færri fengju fyr-
ir þá sök tækifæri til að njóta krafta
hennar ,þá var mönnum almennt kunn
ugt um ágæta hæfileika hennar. Er
það kunnugra manna mál, að færri
konur í þeirri byggð og þótt víðar
væri leitað í íslenzkum nýlendum, hafi
verið svo víðlesnar og vel heima í bók-
menntalegum heimi sem þessi. Upp-
lag þetta átti hún ekki langt að sækja
þvi faðir hennar, Jón Stefánsson á
Steep Rock, er flestum Islendingum
hér um slóðir kunnur fyrir tilhneig-
ingar sínar í þessa átt. Og andrúms-
í
Þín móðurdyggð var sterk sem stál
hvort stækkaði ljós eða myrkur,
þú tendraðir vizku- og blíðu-bál,
svo börnunum veittist styrkur;
hjúskapareiðinn hélztu tryggt
með heiðvirðum ektamaka,
þar reyndist ekkert flónskufikt,
sem fláræði heimsins taka.
Við guðs dýrð þú hvílist, dóttir mín
þar dá þig synir og maki; |
þeir sjá þig í anda og sakna þin *
að síðasta andartaki.
Og bráðum er gengin gatan treg,
það grisjar til betri fundar,
móðin þín lúin, líkt og eg,
við lítum þig innan stundar.
Jón Stefánsson.
FRA GIMLI
Þá eru blessuð jólin í þetta sinn
fyrir nokkru búin, og að öllum líkind
um bújð að loka öll jóla- og nýárs
myndaspjöld, með allskonar myndum
blómum og heillaóskum, niður í speg-
ilborðið, til að geymast þar um ein-
hvern óákveðinn tíma.
Og að því loknu ætla eg nú að lofa
fólki að líta á nokkuð öðruvísi blóm,
undur fallegt íslenzkt blóm, er eg hér
nefni svo, og sem varð til við lát frú
ólafar frændkonu og beztu vinkonu
minnar, konu séra Valdimars bróður
míns, þegar hún dó á Stóranúpi 17.
marz 1902. Hún var fædd í Hruna
1851. Þetta andlega blóm, sem eg
svo nefni, er kvæði eða ljóð, ort af
skáldjnu Benedikti Gröndal, og er
svona:
Nú dró yfir austrið daþurt ský
og dimmir á fjarrum tindi;
og ei er sú stundin heit og hlý,
3VÍ helið er i þeim vindi;
nú þung yfir landið svífur sorg,
og svona fer lífsins yndi.
Hvað margur er ei úr manna svejm
til moldar úr lífi borinn,
og ókunnugt nafnið öllum heim
og engin á jörðu sporin!
En nú er allt annað, nafnið þitt
er nýtt eins og rós á vorin.
Þú fallega rós af fögru tré,
3ó fölnaður sé þinn blómi,
>ín lofsæla mynd í landi sé,
hún iifir hjá oss í tómi,
en sjálf ertu æðra sett í hejm,
og sæl eftir herrans dómi.
En hér er svo margt í moldu lagt,
sem mönnum var gefið fáum;
og það verður ei í sögum sagt,
þvi slíku vér ekki náum.
En grátstafur okkar heftir hrós
og hvergi vér gleði sjáum.
United Grain Growers
LIMITED
IN BUSINESS 25 YEARS
Paid-up Capital 53,180,803.37
Reserve and Surplus 527490,981.11
Total Paid-up Capital,
Reserve and Surplus
Lct this Company Handle ypur Grain
Nú þegir hin skæra skáldsins rödd,
er skrýðist þú dauðans hjúpi,
því þú ert úr vorri veröld kvödd,
og von er þó landið drjúpi.
Það harmanna svarta sorgarský
situr á Stóranúpi.
En mannanna börn, hvað vjljum vér
um vizkuna drottins tala?
Hann ræður og setur allt, sem er„
og annast um blómið dala.
Hann vekur og slökkvir lífsins ljós
og leiðir til æðri sala.
Gimli 10. janúar 1931.
J. Briem.
FRÁ ÍSLANDI.
Rvik. 2. des.
Fullvedisdagurinn, 1. des-, sem ,
þetta sinni bar upp á mánudag, var
að venju haldinn hátíðlegur I höfuð-
staðnum, að tilhlutun stúdenta. Veð-
ur var hvasst og kallt. Þó fór fram
skrúðganga stúdenta um Austur-
stræti, Aðalstræti og Kirkjustræti og
var fjölmennari en oft áður, þótt
hlýrra hafi verið i veðri. Ræðuna af
svölum Alþingishússins flutti Bene-
dikt Sveinsson alþm. kl. 3 var sam-
koma í Gamla Bío, ræðuhöld, söngur,
upplestur og hljómleikar. Stúdents-
blaðið kom út að venju þennan dagr
og var selt á götunum- Um kvöldvð
var danzleikur á Hotel Borg. — ÁgððS
af hátíðahöldunum 1. des. rennur nö
sem áður í byggingarsjóð Stúdenta-
garðsins.
—Tíminn.
• • •
Rvík. 2. des.
Prófessorsnafnbót hafa verið sæmd-
ir af konungi og samkvæmt tillögum
forsætisráðherra Ásgrímur Jónsson
málari, sr. Bjarn Þroisteinsson á
Siglufirði og Einar Jónsson mynd-
höggvari.
—Tíminn.
• » •
Rvík. 14. des.
Pétur Hafstein lögfræðingur var
farþegi á togaranum April hingað
frá Englandi. Hann var fæddur 15.
nóv- 1905, lauk stúdentsprófi við
menntaskólann hér vorið 1925 og
lögfræðiprófi við háskólann vorið
1929. I fyrrvetur var hann kjörinn
í bæjarstjórn Reyjavíkur.

Samkomu heldur Páll Jónsson í
neðri sal Goodtemplarahússins sunnu
1 daginn 18. janúar, kl. 3 e. h. — Um-
^ræðuefni: 450 prestar, aðeins einn út-
valinn. Sungið og spilað- Allir hjart
anlega veikomnir.
Prentun-
The Viking Press, Limited, gerir prentun smáa og stóra, fyr-
ir mjög sanngjamt verð. Ábyrgjumst að verkið sé smekklega
og fljótt og vel af hendi leyst. Látið oss prenta bréfhausa
yðar og umslög, og hvað annað sem þér þurfið að láta prenta.
Bœkur og stærri verk gerð eftir sérstökum samingi.
i THE VKING PRESS LTD
I
| 853 SARGENT Ave., WINNIPEG
Sími g)6>”5S7 *P