Heimskringla - 18.02.1931, Blaðsíða 2

2 BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 18. FEBRÚAK, 1931.
Opið bréí til Hkr.
Tilelpkað þeim vinum mínum K. N.
skáldi á Mountain, og frú Rósu
Casper í Blaine.
Norður.
A laugardaginn 12. júlí erum við
komnar um borð á "Suðurlandinu”
um hádegi og nokkru seinna fer skip
ið af stað. Gufuskipið Suðurland
gekk á milli Reykjavíkur. og Borg-
amess reglulega annan hvem dag,
að mig minnir. Ymsir kunningjar
og vinir fylgdu okkur á skip, og var
margt um manninn þama á bryggj-
unni, jafnvel þó veður væri hrá-
slagalegt með rigningu og stormi.
A skipinu var margt fólk, og flest
af þvi varð sjóveikt. Við vomm
ekki komin langt út, er alt í kring-
um okkur var sjóveikt fólk, sem nú
gaf fiskum kauplaust fæði, i stað
þess að fiskar við Islands strendur
vanalega fæða fólkið. — Góð skifti
sjálfsagt fyrir þá — fiskana, og
ekki ómakleg. Mörtu minni leið illa.
Við færðum okkur út og sátum við
borðstokk skipsins, í þeirri von að
umflýja afleiðingar sjóveiki annara.
En það tókst ekki. Til allrar ham-
ingju höfðu flestir verjur — regn-
kápur, og tóku þær við þvi, sem
ekki fór í sjóinn. "Suðurlandið”
kom við á Akranesi, en stanzaði
svo stutt, að ekki var um upp- eða
landgöngu að ræða. En þangað
þótti mér fallegt að sjá, þrátt fyrir
óveðrið. Akranes er allstóð bær,
og umhverfið á þessum tíma árs, þ.
e. landíð var skrúðgrænt til að sjá,
sem eitt tún væri. Þar mundi eg
hafa kunnað vel við mig i góðu
veðri. Að Borgamesi komum við
milli kl. 3 og 4. Vorum komnar í
bil Jóns Þorsteinssonar og af stað
kl. 4 eftir hádegi.
Litinn tíma hafði eg til að líta
i kringum mig í Borgarnesi; en það
sem eg sá virtist mér hrikalegt og
ljótt. Inn að lendingarstað og langt
út i sjó eru hraundrangar og hrygg-
ir. Mun inn- og útsigling þar hent-
ust kunnugum og gætnum mönnum,
þegar dimmveður er. Bærinn eða
þorpið virtist mér standa á einum
slíkum hraunhrygg, nokkru hærri
og breiðari en þgir, sem lengra taka
út. Þar fanst mér vera mundi ein
hin ömurlegasta bygð, sem eg hefi
enn séð á Islandi. Vera má þó að
gott veður gefi því plássi vingjam-
legri blæ.
Jón þessi Þorsteinsson var mér
sagt, að hefði verið fyrsti maður að
voga bíl sínum og sér yfir Holta-
vörðuheiði og norður í land fyrir 4
ámm siðan. Hann var því vegum
kunnugur og ökumaður góður, gæt-
inn og þó áræðinn. Drengur hinn
bezti, það skal eg sverja. Meira um
hann seinna, ef eg þá ekki gleymi
þvi.
Að Svignaskarði komum við kl.
6 sama dag og höfðum þar kaffi.
Þar býr Guðmundur Danielsson. —
Hann tók við jörðinni árið 1909. Kom
þangað ungur og félitill. Aleiga
hans var þá 16 ær, 10 gemlingar, ein
kýr og ein kvíga, og jörðin og hús
öll í niðuraíðslu, enda lágt mat á
henni. Nú er þar tvilyft íbúðarhús
úr steinsteypu, 12x18 álnir, með
kjallara undir þvi öllu. Hann á 380
ær, 70 gemlinga, 40 hross og 10 kýr.
Hesthús fyrir 8 hross og við það
haughús fyrir allan áburð. Þar er
og fjárhús fyrir 200 fjár og hlaða
yfir 1000 hesta af heyi. Lengra
burtu beitarhús fyrir 250 fjár með
hlöðu fyrir 400 hesta af heyi. Auk
þessa hefir hann og refahjörð —
ekki spurði eg hvað stóra. En þess
jptur séra Guðm. Arnason i hinni
ágætu ferðasögu sinni. Eg og fleira
af forvitnu fólki vildum gjama sjá
þessar skepnur i nærsýn. Sumir
fóru inn í húsið, sem geymdi þeirra,
með eigandanum, en sumir klifruðu
upp stiga að utanverðu og sáu þær,
eða réttara sagt eitthvað af þeim
inn um opinn glugga. Var eg i þeim
siðari hónpum, og nægði bæði sjón
og lykt, sem eg naut af þeim það-
an. Minti lyktin mig á skonkahjörð,
sem fésýslumaður einn setti upp í
nágrenni við mig hér vestur á
Kyrrahafsströnd. Er mér sagt að
í refarækt séu góðir peningar. Er
það meira en sagt verður um skonk
ana — skonkarnir héma í nágrenni
mínu, ráða eigandann inn að skyrt-
unni, svo hann hætti áður en ver
færi, og víir eg, og máske fleiri ná-
grannar hans því fegnir.
Svignaskarð stendur hátt. Er
þaðan útsýn hin fegursta. Ekki
minnist eg að hafa séð björgulegra
hérað á Islandi en það, sem hér
blasir við. G. A. segir að sér hafi
verið sagt, að af Kastalanum —
það er alleinkennilegur hóll skamt
frá bænum, megi sjá 50 bæi. Mér
eða okkur ferðafélögunum var sagt,
milli 40 og 50. Sjálfar töldum við
45. Vel gátu þeir þó verið fleiri.
Eg sagði áðan, að Kastalinn væri
alleinkenileg hæð. Hann er það.
Ofan er hann vallgróinn og skrúð-
grænn eins og tún ------ er tún. Um-
hverfis standa gráar hraunbergshyra
ur eða hryggir og trjónur hér og
þar út úr efri brúnum hans. Að
neðan og upp undir þessar hraun-
brúnir, túngresisbrekkur og sum-
staðar alla leið upp úr. Annarsstað-
ar gras- eða lyngi vaxnir geirar upp
í og á milil hraunbrúnanna, en snar
brött er hæðin á alla vegu. Mundi
eg segja að þar hefði verið eða gæti
verið ágætt vígi fáum mönnum, þó
margir sæktu að. Uppi á hólnum
sjást glögt húsastæði. Var mér sagt
að þar hefði einhverntima verið
kirkja eða klaustur, eða hvort-
tveggja. Enda vitna vallgrónir
veggirnir um, að þar hafi verið
miklar byggingar, og ef mig ekki
misminnir, sást þar og fyrir leiðum
og kirkjugarði.
Svo virtist mér sem þessl hóll eða
hæð, væri eða hefði verið ein af
mörgum hraunborgum, sem svo mik
ið er af í þessu héraði, og Borgar-
fjarðarssýlan og ef til vill fjörðurinn
líka (þ. e. Borgarfjörður, dregur
nafn sitt af. Ekki skal þó farið
lengra út í slíkar athuganir; það
gera eða hafa sjálfsagt gert mér
fróðari menn, þó eg ekki minnist að
hafa séð það. Tel eg það minn
skaða. En enginn getur ferðast um
þessar sveitir án þess að taka eftir
þvi einkennilega landslagi.
Hreðavatnshraun.
sem einnig er í þessari sýslu, að eg
held, er og annað fyrirbrigði. Hraun
er hér áreiðanlega réttnefni. Það
þenur sig yfir láglendi — jafnsléttu
mundi eg sagt iiafa — allmikið. Við
sem ekki erum jarðfræðingar, skilj-
um það ufn hraun, að það hrynji
eða hafi hrunið ofan úr fjöllunum
og liggi því í hlíðarbrekkum og
lengra og skemra fram — eftir
magni því sem fallhæð og hrynjandi
gefur því. En hér virtist mér um
engin há fjöll að ræða og lítinn eða
engan halla. Samt breiðir það sig
út yfir langar leiðir, sem mér virt-
ist jafnslétta. Björg eru það stór
og ægileg á alla vegu. Af bílvegin-
um sá eg urðina — og í henni gjót-
ur sem gleypt geta menn og máske
stærri skepnur, sem lenda kynnu
niður í þær. Svo virtist mér sem
gangandi maður gæti stiklað stein
af steini og þannig komist yfir hraun
ið ef á þyrfti að halda í góðu veðri
á björtum degi; en fari þó varlega.
En ekki vildi eg þurfa að ganga
það, úr því að skyggir; teldi það
hættulegt lifi og limum.
Yfir þetta ægilega hraun liggur
nú sæmilega góður bílvegur, ein-
breiður þó. Bílstjórinn okkar fór
fulla ferð og lét sér hvergi bregða;
enda nú vanur verri vegum. En eg
glápti á urðina, hraunið og og gjót-
urnar, og spurði sjálfa mig: Hvaða
regin hafa þeytt þessu hrauni hing-
að ? Hvers átti þetta láglendi að
gjalda ? Crr hverri hraunhyrnunni
er það hingað komið? Þvi þar eru
hraunhymur og hraunborgir um-
hverfis, sem urðin þarna' sver sig i
ættir við; en sem sagt svo lágar, að
slikar hæðir gátu ekki gefið því —
hrauninu — fallþol til að berast svo
langt. — Og auðvitað fékk eg ekk-
ert svar.
Aður en eg lýk við þenna kafla
verð eg bregða mér aftur að Svigna-
skarði, því að þaðan fór eg i þenna
útúrdúr, án þess að kveðja. Af þvi
sem að framan er sagt um efnahag
Guðmundar bónda Daníelssonar, eins
og var þegar hann flutti þangað, og
nú er — má nokkuð ráða hvað gera
má, þar sem dugnaður og framtaks-
semi haldast í hendur. En hér er
og um greiðasölu og afarmkla um-
ferð að ræða; má vera að það hjálpi
nokkuð. Þó skal taka það fram, að
greiði sá er sízt öfseldur.
Þegar við komum að norðan
stönzuðum við enn að Svignaskarði,
og höfðum þar miðdegisverð. Vildi
þá svo til að heim voru reknir sex
klyfjahestar. Vom það hrísklyfjar
og hygg eg eiigi ofhermt að hris
það hafi verið um 20 feta langt —
máske meira. Því miður höfðum
við ferðafélagarnir, þ. e. Marta og
eg, ekki tök á að taka mynd af
þessu fyrirbrigði; en það gerðu ung
hjón norðan úr Nýja Islandi, sem
vom þá í þessum ferðamannahóp.
Mikið þætt mér gaman af að fá
mynd af þessu. I Mýra- og Borg-
arfjarðarsýslu var mér sagt að mik
ið væri af þessu hrísi — skógi, er
meira réttnefni; enda sáum við hann
víða meðfram vegum, einkum ná-
lægt hrauninu, sem áður er getið.
En nú er verið að brenna hann. Að
minsta kosti mun þetta hafa verið
ætlað í eldinn. A öðrum bæ sá eg að
stúlka var að kurla samskonar við
niður til eldsneytis.
Frá Svignaskarði held eg eins og
leið liggur; komum þangað kl. 7.20
s.d.. Þar biðum rúman hálftíma
eftir bíl, sem verða skyldi samferða
yfir heiðina. Þykir það vist viss-
ara að tveir séu saman, ef annar-
hvor skyldi þurfa hjálpar við. Þeg-
ar hér var komið ferð og sögu, var
allmikil rigning og veður í meira
lagi skuggalegt. Við leggjum á
heiðina, Holtavörðuheiði, kl. 8 s.d.
Heiðin var ekki fljótfarin, og kom
það fyrir að alilr fóm út og gengu,
meðan piltar ýttu á eftir bílunum
yfir allra verstu torfærumar. Sér-
stakl^a man eg eftir litlum spöl,
sem flestum mun hafa þótt viðsjár-
verður; fóm þar allir út og gengu.
Spölur þessi var eggþunnur hrygg-
ur, sem mig minnir að kunugir
nefndur Kattarhrygg. Ofan í Hrúta-
fjörð komum við kringum kl. 11 —
vorum sem sé 3 tíma yfir heiðina.
Geta þeir, sem kunnugir eru, séð,
að vel var á haldið, því vegir vom
alla þessa leið meira og minna
slæmir, vegna sifeldra undanfarandi
rigninga. Alla nóttina, þ. e. meðan
við vorum á ferðinni, var þoka, regn
og myrkur, eins mikið og- getur
verið um þetta leyti árs. Enda sá
eg ekkert frásagnarvert og sízt
fallegt á þessari leið. En þá var
þó haldið áfram þangað til við
komum að Hvammstanga í Mið-
firði; þá var klukkan orðin 2 um
nóttina. Skilaði bílstjórinn okkur
á gistihús. Þar höfðum við kaffi
og rúm það sem eftir lifði nætur.
Frá Reykjavík norður þangað
höfðum við farið á 14 klukkustund-
um, að meðtöldum öllum töfum —
viljandi og óviljandi töfum.
Frh.
Æfiminning
H^-raldar Karvelsonar
Þann 26. september síðastl. and-
aðist í Seattle, Wash., pilturinn Har-
aldur Karvelson. Hann var sonur
Gunnars Karvelssonar, nú búsettur
í Blaine, Wash., en áður lengi til
heimilis á Point Roberts, Wash., og
konu hans Guðrúnar.
Haraldur sál. var fæddur á Point
Roberts 11. desember 1909. Hann var
því aðefhs tæplega tuttugu og eins
árs er hann var kallaður héðan.
Hann lifði allan aldur sinn á Point
Roberts, að undanteknum þremur
árum er hann var til heimilis i
Blaine, Wash.
I fyrstu æsku var Haraldur sál.
óhraustur að heilsu, en ágæt um-
önnum ástríkrar móður flutti hann
í gegnum það tímabil. Móður sína
misti hann er hann var að eins sex
eða sjö ára, en þá naut hann og
systkini hans um nokkur ár móður-
legrar umhyggju konu, að nafni
Mrs. Berg. Hún lét sér mjög ant
um bæði líkamlega og andlega vel-
ferð þeirra, og em ómæld þau bless-
unar ríku áhrif, sem hún hafði á líf
þeirra.
Haraldur var myndar piltur, frið
ur i sjón, einstaklingur háttprúð-
ur og þýður í framgöngu við alla,
vandaður og skyldurækinn og fram-
úrskarandi vinnugefinn, vildi aldrei
iðjulaus vera; enda mun hann, þó
ungur væri, sjálfur hafa getað
borgað allan legu- og útfarar-kostn
að sinn og eftirlátið föður sinum þar
GILLETT’S
HREINSAR BAÐKERIN Á
HELMINGI SKEMRI
TÍMA EN ANNARS TÆKI
Flake Lye
óblandað fyrir skolrennur óblandað í setskálina Blandað til algengra nota
GlLLETT’S Lye “Eats Dirt”
*I.útar efnið skyldi .tldrei
látið í heitt vatn.
Matskeið af Gillett’s lút leyst upp í
galónu af köldu vatni¥ er hin bezta
lútblanda til þess að hreinsa með
vatnskerin í baðherberginu.
Notið það til þess að þvo úr botn
og barma keranna og minnist þess
að með þvottinum eru þau sótthreins-
uð ef notað er Gillett’s Lye.
Hellið vikulega nokkru af Gillett’s
Lye niður í set-skálina og helzt hún
þá ávalt hrein.
Gillett’s Lye hefir ótal fleiri
tegundir af þvotta efni er nota
má í heimahúsum. Skrifið eftir
ókeypis GiUett’s Lye bækling
lýsir hversu það má nota við
hreingerningu.
að auk töluverða upphæð í lífsá-
byrgð. Hann var príðilega vel verki
farinn og læginn til smíða. Þ6
mun hugur hans fremur öðru hafa
hneigst að vélafræði, og hefði honum
endst aldur mundi hann hafa lagt
þá grein fyrir sig.
Hann fann til lasleika sumarið
1929, og reyndist það að vera lung-
natæring, og varð hún banamein
hans. Hann var á sjúkrahæli í
Seattle er hann lézt. Hann var
fluttur til Point Roberts og fór
jarðarför hans fram frá lútersku
kirkjunni þar, og var hann legður
t.il hvíldar við hlið móður sinnar í
grafreit þeirrar bygðar. Hann var
jarðsungin af séra Kolbeini Sæ-
mundssyni. Jarðarförin var mjög
fjölmenn og sýndi Ijóslega vinahug
fólksins til hins framliðna unga
manns og hluttekning þess með
syrgjandi ástvinum hans.
Eftirlifandi náin skyldmenni Har-
aldar eru: aldurhniginn faðir, bú-
settur í Blaine, Wash.; eldri systir,
Sigrún Ingibjörg, er heima á i
Seattle, Wash.; og tvíbura-systir
hans, Hólmfríður, til heimilis I Bell-
ingham, Wash.
Til hins syrgjandi föðurs berst blíð
og hrein og hughreystandi röddin
hans, sem er sigurvegari dauðans,
og segir, "Sonur þinn lifir.” Og til
systranna syrgjandi talar hann, eins
og til systranna i Betaníu forðum,
"Bró.ðir þinn mun upprísa. Eg er
upprisan og lífið; sá sem trúir á
mig mun lifa þótt han deyji. Og
hver sem lifir og trúir á mig, hann
mun aldrei að eilífu deyja.”
“ö, þá náð, að eiga Jesú
einkavin í hverri þraut!”
Far vel, Haraldur, til heimkynna
lifsins og ljóssins á landi Guðs eilífa
friðar og sælu.
K. S.
VISS MERKI

Æfiminning
Hve naumur er tíminn vor!
Nú kom að þér
Sú nauðungin, biðinni að hraða.
St. G. St.
Eftir stutta en erfiða sjúkdóms-
legu andaðist að heimili sinu þann
5. janúar 1931, Mr. Ingólfur Aðal-
björnsson Jackson. Hafði hann fund-
ið til einkenna sjúkdómsins undan-
farinn tíma, þótt hann léti lítið á
bera. Var hann ófús að leita læknis-
njálpar og stundaði því atvinnu sína
sem áður. Þó kom að því, að hann
gat ekki haldið fótaferð. Var þá
leitað lækna, en þeir gátu ekki vit-
að hver sjúkdómurinn væri. Loks
urðu þeir þó þess vísari að um inn-
vortis sjúkdóm væri að ræða, og
Nýrun hreinsa blóðið. Ef þau bregð-
ast, safnast eitur fyrir í því og veld-
ur gigt, Sciatica, bakverkjum og
fjölda annara kvilla. Gin Pills gefa
varanlegan bata, með því að koma
nýrunum aftur í heilbrigt ástand.
Kosta alstaðar 50c askjan.
134.
ráðlögðu uppskurð, sem ekki kom
þó að notum, því á áttunda degi eftir
uppskurðinn var hann látinn.
Ingólfur heitinn var ættaður úr
Þingeyjarsýslu. Foreldrar hans voru
þau Aðalbjörn Jóakimsson og Vil-
borg Snorradóttir. Bjuggu þau hjón
að Arbót í Aðal-Reykjadal, þar til
þau fluttu sig til Isafjarðar. Gaf
Aðalbjöm sig þar við sjómensku og
druknaði þar af hvalaveiðaskipi ár-
ið 1883.
Ingólfur heitinn var fæddur 1 á-
gústmánuði árið 1879. Systkini hans
em þessi: Arni fæddur 1882, uppal-
inn á Islandi, en flutti ungur til Dan-
merkur og hefir dvalið mestan hluta.
æfi sinnar í Kaupmannahöfn; Guð-
rún, Margrét og Guðný, er allar flutt
ust með móður sinni vestur um
haf og giftust þar innlendum mönn-
um.
Arið 1887 flutti móðir Ingólfs með
tvö af bömum sínum til Ameríku
(Norður Dakota); þar dvaldi hún
eitt ár, en fór síðan heim til ls-
lands. Þar kyntist hún seinni manni
sinum Jakobi Jónatanssyni (Jack-
son). Eftir eins árs veru á Islandi
fluttu þau til Ameriku og settust
að í Norður Dakota og vom þar eitt
eða tvö ár. Fluttu þaðan vestur á
Kyrrahafsströnd, til Victoria, B. C-
Ekki vom þau þar nema skamma
stund, þar til þau fluttu sig á ný,
og nú til Point Roberts, Wash. Vom
þau hjón með þeim fyrstu er námu
þar lönd. Þar bjuggu þau til þess
er móðir Ingólfs heitins dó árið
1924. Brá Jakob þá búi og flutti
til Bellingham, Wash., og er hann
þar nú. önnur ættmenni Ingólfs nú-
lifandi em: Föðurbróðir, Jóakim
Jóakimsson, nú á Isafirði, föðursyst-
ir í Reykjavík og önnur í Minnesota.
Ungur mun Ingólfur hafa verið,
þegar hann varð að fara að sjá fyr-
ir sér, því foreldrar hansc áttu við
þröng efni að búa, að minsta kosti
TIL AÐ TILKYNNA
LÆGRA
VERÐ
EATON’S
KAFFI
NY BRENT DAGLEGA
Hinar víðfrægu Eaton’s kaffitegundir,
ljúffengar — og keimgóðar — og blandað-
ar til smekklætis — svo hver heldur mest
af þeirri tegund er hann hefir notað fást nú
með lægra verði en áður hefir verið.
VERÐLÆKKUNIN BYRJAR STRAX
Eaton’s Java og Mocha
Blendingur, pd..............
Eaton’s Plantation
Blendingur, pd..............
Eaton’s Morgunkaffi
Blendingur, pd. ............
55c
45e
40c
T. EATON C9
LIMITED
þér sem
notiS
TIMBUR
KA UPIÐ
The Empire Sash & Door Co, Ltd.
Birgðlr: Henry Ave. Eaet Phone: 26 355
Skrifstofa: 5. gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ANÆGJA.
/