Heimskringla - 11.03.1931, Page 2

i BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 11. MARS 1931.
Dánarfregn.
Þær fréttir bárust mér nýlega, aS
kunningi minn, Niljon Hannes J6-
hannesson dó á sjúkrahúsinu í Rich-
ester, N. Y., þann 30. desember 1930.
Eg kyntist Hannesi á ferðinni til
Islands siðastliðið sumar og var með
honum nokkrar vikur á ferð um
Danmörku. Við vorum samferða
frá Hamborg til Montreal. Þar skift
ust leiðir okkar. Hann fór til Ithaca
þar sem hann stundaði nám við
Cornell háskólann, en eg kom heim
til Salt Lake City, Utah. Kunnings-
skapur okkar blómgaðist í trygga
vináttu, því Hannes var góður dreng-
ur og vel að sér í mentamálum,
bæði ameriskum og íslenzkum.
Niljon Hannes Jóhannesson var
fæddur i Reykjavík 13. april 1891.
Foreldrar hans voru þau Anna Krist
in Jónsdóttir og Jóhann Jónsson tré-
smiður. Þegar Hannes var um tví-
tugt fór hann erlendis og nam stað.
í nokkur ár. Svo fór hann til Kaup-
mannahafnar og stundaði nám við
Landby Höjskole í fimm ár. Hann
útskrifaðist frá þeim skóla sem sér-
fræðingur. Skömmu seinna gekk
hann í verzlun með Hjálmtýri Sig-
urðssyni. Þeir verzluðu með íslenzk-
ar vörur. Alt gekk vel um hríð, en
svo komu dimmir dagar, og Hannes
tapaði öllu, sem hann hafði lagt í
verzlunina.
Sumarið 1926 sigldi hann til Ame-
ríku, og var eitt ár i Yonkers, N. Y.
þar sem systur hans tvær eiga
heima. Þær heita Vilhelmina og
Lára. 1 nóvember 1927 innritaðist
Hannes i yfirdeild Comell háskólans
og byrjaði að lesa jurtafræði og
jurtavísindi undir doktorspróf.
Frá unga aldri hafði Hannes of-
an af fyrir sér sjálfum. Oft mátti
hann spara, eins og nærri má geta.
En hann var einn þeirra manna, er
halda þess fastara á brekkuna, þvi
örðugri sem hún er undir fæti. Að
öðlast vísindalega þekkingu og nota
þá þekkingu til þess að gera jörð-
ina fallegri og frjósamari, var æðsta
lífsaugnamið Hannesar.
Loftur Bjamason.
’Rœða I. Insrialdssonar
í Manitobaþinginu
Þegar tekið er til greina, að meg-
iniðnaður fylkisins er landbúnaður,
þá leiðir af sjálfu sér að framleið-
andinn er beinlinis eða óbeinlinis að
bera þyngstu byrðina. Ef afstaða
hans verður svo, að hann getur ekki
keypt — eins og nú á sér stað 1
sumum bygðarlögum — hvað verð-
ar á Jótlandi í Danmörku. Hann var ur þá um hinn partinn af fólkinu ?
vinnumaður þar hjá ýmsum bændum ^ Hagskýrslur frá árinu 1921 sýna
HREINLÁTASTA OG
HOLLUSTUMESTA MJÓLKURSTOFA
I WINNIPEGBORG
Eign Winnipegbúenda og rekin af þeim.
Hreinlæti í meðferð allra afurða og stjórnsemi.
Veldur framgangi vorum og vexti.
SÍMI 201 101
‘í>ér getið slegið rjómann —
en ekki skekið mjólkina’’.
MODERN DAIRY LIMITED
að ibúatala Manitobafylkis var 610,-
118, og þar af vom 43 prósent í
borgum og bæjum, og 57 prósent
hafði bústaði til sveita.
Bændum hefir verið ráðlagt að
lækka framleiðslukostnað; og þó er
hann ekki aðalorsökin fyrir núver-
andi ástandi; enda hlýtur hann að
lækka, því bóndinn getur ekki keypt
nema akuryrkjuáhöld og önnur efni
er bóndinn þarf, lækki að mun
verði. En er liklegt að slíkt komi til.
eftir því sem stefna sambandsstjórn
arinnar nú er?
Mikil andúð er flutt í blöðunum
viðsvegar um Canadá, á móti sam
vinnustefnu framleiðenda, eða að
þeir selji vörur sínar sjálfir; og
margir af þeim, sem eru mest
móti þvi, eru einstaklingar, sem eru
algerlega upp á framleiðendur komn
ir, hvað lifsviðurværi snertir.
Þetta fellur framleiðendum illa
og ef eg skil rétt gang málanna, þá
munu þeir halda áfram að selja af-
urðir sínar með samlagsaðferðinni
sem er ábyggilegasta söluaðferðin.
Ein aðal mótbáran gegn Hveiti
samlaginu var, að það seldi ekki
nóg korn. En hverjar verða sann
anirnar i þvi máli? Hér með fylgja
tölur yfir birgðir þær, sem seldar
hafa verið, og einnig það, sem eftir
var óselt frá árinu 1928:
1929.
September .... «........
Október ................
Nóvember
Desember
8,563,000
8,633,000
11,754,000
6,930,000
1930
Janúar ..................... 2,688,000
Febrúar ...................... 880,000
Marz .........,............ 8,626,000
April ..................... 12,202,000
Mai ...........'........... 21,464,000
Júní ....................... 9,586,000
Júli ,..................... 15,060,000
Agúst ..................... 23,566,000
Eru hér ótaldir 39,981,000, er voru
eftir óseldir. Þetta er heldur lægra
hundraðstal, samkvæmt þeim skýrsl-
um, sem fáanlegar eru, heldur en
það sem var af óseldu komi hjá ó'
háðum hveitifélögum.
Ráðlegging margra nú er að auka
kvikfjárrækt, og á því er enginn
vafi að bændur vorir í Manitoba
væru betur af nú, ef þeir hefðu fjölg
að skepnum sinum í stað þess að
fækka þeim.
Árin 1925 til 1930, að báðum með-
töld, sýna að gripasala hefir mink-
að, og einnig sala á svínum, en sala
á fullorðnu fé og lömbum hefir held-
ur aukist. .
Gripir og kálfar.
1925 ......................... 124,670
Yður mun geðjast að
jessari
reistandi

Athugið þetta vörumerki
á bauknum. Það er á-
byrgð um það að hvorki
alúm eða önnur skaðleg
efni er að finna i Magic
Baking Powder.
Hafið við ehndi eintak af hinni nýju Magic
matreiðslubók, og þér þurfið aldrei að
vera með áhyggjur yfir hvemig þér eigið
að haga máltíðinni. Héma er til dæmis
yndæl forskrift tekin af handahófi úr >
matseðlaskránni.
MIÐDAGS MATSEÐILL
Cream Francaise Soup
Orange and Cheese Salad
Swiss Steak
with browned potatoes
Muffins — Caramel Pie
Almond Cakes*
Chase & Sanbom’s Te og Kaffi
REYNIÐ ÞESSA FORSKRIFT
ALM0ND KÖKUR
54 bolll smjör
54 bolli sykur
54 bolli ipjólk
2 egg
154 bolli hveiti
2 teskeiö*ar Magic
Baking Powder
1 bolli Almond muld*
ar ( smátt.
Hrær efni þetta saman 1 röð eins
og vísað er til og baka á smá-
diskum eða í pappa bollum eins
og myndin sýnir.
Forskrift þessi, auk fjölda annara jafn
ágætar er að finna í hinni nýju New
Magic Cook Book. Ef þér bakið brauð
heima þá skrifið eftir henni til Standard
Brands Limited, Fraser Ave. and Liberty
St. Toronto og hún verður send yður.
KAUPIÐ VÖRUR BÖNAR TIL 1 CANADA
1926
1927
1928
1929
1930
1925
1926
1927
1928
1929
1930
Svín
145,687
174,762
147,082
1-33,275
96,009
208,285
188,348
209,567
166,723
148,214
126,181
Sauðfé
1925 ........................ 20,450
1926 ........................ 26,123
1927 ........................ 30,051
1928 ........................ 32,843
1929 ........................ 35,427
1930 ........................ 42,980
Með fjölgun gripa verður sala
þeirra eitt það alvörumál, sem verð-
ur að mæta hispurslaust.
Búnaðardeildir sambands- og rylk-
isstjóma hafa varið miklum tima í
að fræða bændur um hvemig þeir
ættu að framleiða betri vöru, og
hafa þeir fært sér þessa fræðslu f
nyt með því að framleiða fullkomn-
ari vörur, svo sem:
Manitoba Hard Wheat.
Canadian Hams and Bacons.
Canadian Red Label Baby Beef.
Canadian Lamb and Mutton.
Canadian Cheese.
Canadian Butter.
Þessar tegundir ættum vér að
framleiða í svo stómm stíl, að hægt
væri að selja til útflutnings, auk þess
sem heima fyrir er notað. En upp
á síðkastið hefir verið vanrækt að
framleiða svo mikið, að hægt væri
að selja erlendis, nema kom og On-
tario ost.
Herra forseti! Eg ætla ekki að
gera tilraun til að ræða hér sölu á
komi, um það hefir verið rætt svo
mikið. En mig langar að minpast
lítið eitt á sölu á gripum og alls-
konar kjöti.
Vér munum hafa hér áður en ár-
ið er liðið of mikið af svínum, og
líka heldur mikið af gripum.
Eftirfylgjandi er skýrsla um út-
flutning og innflutning kvikfjár og
kjöts síðastliðin 4 ár, og einnig
skýrslur yfir birgðir geymdar í kæli-
húsum, teknar úr stjórnarskýrslum •
1927
írtflutt Innflutt
Nautakjöt .... 56,741,800 249,897
Rkt. Svínakj. 58,011,800 1,834,771
Slt. Svinakj. 24,569,900 8,871,862
Sauðakjöt . 1,889,200 1,946,037
Gripir 216,209 1,312
Kálfar 79,065
Svin 197,106 24
Sauðfé 20,138 2,142
1928
Nautakjöt 47,136,700 2,519,091
Rkt. Srinakj. 41,339,300 2,768,846
Slt. Svínakj. 11,114,800 11,206,296
Sauðakjöt 1,127,800 2,332,571
Gripir 169,276 1,303
Kálfar 76,152
Svín 23,263 565
Sauðfé 11,506 2,787
1. jan. 1930 ............. 28,066,276
1. jan. 1931 ............. 17,582,105
Sauðakjöt
1. jan. 1928 .............. 6,317,906
1. jan. 1929 .............. 5,475,404
1. jan. 1930 .............. 8,650,621
1. jan. 1931 .............. 6,855,488
5 ára jafnaðartala.
1. jan. 1931
Nautakjöt ................. 22,570,207
Kálfskjöt .................. 2,337,768
Saltað Svínakjöt .......... 29,048,905
Sauðakjöt .................. 6,284,520
Yfirskoðuð slátrun á skepnum.
Gripir
1927
1928
733,357
699,384
701,866
802,007
Kálfar
Svín
Sauðlr
1929
1930
1927
1928
1929
1930
1927
1928
1929
1930
1927
1928
1929
1930
Af ofangreindum skýrslum er auð
séð að það má auka kvikfjárrækt
I hverju fylki hefir svinarækt auk
ist frá 50 prósent upp 150 prósent
sem þýðir að hægt verður að selja
eitthvað til útlanda. Griparækt mun
ekki aukast eins fljótt, en þó er eft
irtektarvert, að árið 1929 seldum vér
til Bandaríkjanna 160,103 nautgripi
Hækkun á tollum útilokaði meiri
útflutning.
Frh.
414,675
415,990
367.237
376.237
2,540,342
2,547,024
2,353,161
1,926,325
618,057
638,752
725,004
745,119
VISS MERKI
PILLS
^výVFOR
0,x“r L*t*.
um nýrnaveiki eru bakverkir, þvag-
teppa og þvaig’steinar. GIN PILiLS
!ækna nýrnaveiki, með því að deyfa
og græða sjúka parta. — 50c askjat*
hjá öllum lyfsölum.
131
Nautakjöt 1929 31,066,400 5,235,412
Rkt. Svínakj. 28,772,700 6,855,197
Slt. Svínakj. 10,184,700 13,945,241
Sauðakjöt 573,300 4,401,258
Gripir 162,632 125
Kálfar 90,873
Svin 3,942 7
Sauðfé 11,143 197
Opið bréf til Hkr.
rileinkað þoim vinum mínum K. N
skáldi á Mountain, og frú Rósu
Casper i Blaine.
. .1930
Nautakj., U.S.A. 8,086,800
Flesk, Gr. Br. 14,795,600
Slt. Svínakj.
U.S.A., Gr. Br. 5,679,800
Sauðakj., U.S.A. 241,500
3,631,176
8,560,593
11,0717,052
4,411,771
Grisir, Gr. Br.
— U.S.A.
Kálfar, U.S.A.
Svín
Sauðfé
5,400
19,483
35,768
2,324
2,876
Skýrsla yfir birgðir í frystihúsum
í Canada.
Nautakjöt
1. jan. 1928 22,903,491
1. Jan. 1929 18,154,221
1. jan. 1930 23,049,329
1. jan. 1931 11,546,604
Kálfskjöt
1. jan. 1928 1,710,222
1. jan. 1929 1,574,614
1. jan. 1930 3,329,765
1. jan 1931 2,002,357
Saltað Svínakjöt
1. jan. 1928
1. jan. 1929
34,078,425
Frh.
Sem sagt, komum við seint. Meiri
hluti skemtiskrárinnar var búinn
Eitt af því fyrsta, sem eg heyrði, var
söngur, sunginn af söngflokki Skag
firðina, og var víst vel á hann
hlustandi. En í sömu svifum rakst
eg á frænda vinn og fomvin Guð.
mund Christie og fósturson hans
Villa, ungan og fjörugan pilt. Glapt-
ist mér þvi heyrnin að nokkru, að
því er sönginn snerti. Mér fanst það
svipað að mæta hér Vestur-lslend-
ingi, einkum þeim, sem enn hafði
óskerta sjón og minni, og kannaðist
því við forna kunningja — en það
var meira en hægt var að segja um
þá suma Vestur-Islendinga heima,
eins og aðymæta landa og fomvin I
framandi landi. Næsta erindi dag-
skrárinnar, sem eg heyrði og heyrði
vel, var minni Vestur-Islendinga í
ljóðum, ort og flutt af Jónasi bónda
Jónassyni frá Hofdölum í Skaga
firði, karlmannlegt að efni og fram.
sögn. Þá flutti ræðu um sama efni
séra Tryggvi Kvaran. Var það eitt
markvert við hana, að hann gerði
nokkra tilraun til að afsaka útflutn
ing þeirra. — Þrátt fyrir hann (út-
flutninginn) voru Vestur-Islendingar.
já, svona og svona almeninlegir, og
gott að sjá þá heima. Ræðan var
ekki löng, en vingjamleg, eins og atl
sem þeir heima sögðu í okkar garð,
að undanskilinni frúnni í Reykjavík,
og — ef að í þessari afsökun hefði
falist ásökun, sem eg tel þó vafa-
samt. Eg heyrði menn segja, að
presturinn hefði verið við skál. Ef
svo var, og sannleikur felst í hinni
gömlu sögu, að öl er innri maður —
gæti eg trúað hinu betur, að Kvar-
an hefði áður haft ástæðu til að taka
svari Vestur-Islendinga fyrir það ger-
ræði að yfirgefa land og þjóð, á
þeim árum, er þjóðin svalt, — þvi i
sveltu var hún á þeim ámm, er
flestir Islendingar fluttu burt. Og
að barátta hans, prestsins, fyrir okk
ar hönd, hafi verið svo ofarlega, að
hún brauzt út er ölið hvesti örlynd-
ið. En annan skilning lagði þing-
maður Saskatchewanfylkis, eins og
líka fleiri viðstaddir, í þessa afsök.
un. Villi Paulson var sem sé þar
staddur, ásamt frú sinni, dóttur og
27,879,654 I tengdasyni, prófessor Þorbergi Þor-
valdssyni. Tók hann að sér að svara
þessum minnum fyrir hönd Vestur-
Islendinga, og þótti honum segjast
mjög vel. Tók þó fram, að sér fynd-
ist afsökun prestsins óþörf, og ekki
sæi hann ástæðu til þess að þakka
hana. En mikið lét hann af arfi
þeim, er við tókum með okkur að-
heiman. Atti það vel við frændur
vora þar heima, eins og líka að lof
þeirra átti vel við okkur. Já, öllum
þykir gott lofið, hvort sem þeir eiga
það skilið eða ekki, og virða þá til—
ganginn, því han ner óefað góður.
En þó sá eg nokkra gamla og góða
Vestur-Islendinga, ypta grönum yfir
ofdýrðinni allri. Enda heyrum við á
leiðinni heim og heiman, enda oft hér
vestra, svo mikið af henni látið, að
lét ekki ósvipað í eyrum okkar ein*
og illa lesið faðirvor. I stað þess a&
koma manni í bljúgt bænarástand,
hneykslar það áheyrandann, ef hana
þá tekur nokkuð eftir því. En við-
víkjandi ræðu prestsins, er það af
mér að’segja, að hefði eg ekki mætt
honum seinna — ekki að eg væri
gerð honum kunnug, þvi það hefði
máske farfað skoðun mína — þá.
hefði eg tekið sömu afstöðu gagn-
vart ræðu hans og þingmaðurinn og
fleiri þar — gerði það enda þá. Ea
eftir að hafa séð hann, trúi eg þv£
betur, að hér hafi ráðið drengileg
hugsun í garð okkar, gesta þeirra
Skagfirðinga.
Næst heyrði eg syngja Sigurð-
Skagfield nokkrum sinnum. Þarf ei
að lýsa söng hans hér, eftir að svo>
vel hefir verið um hann skrifað i
Heimskringlu nýlega, og eftir að
svo margir Vestur-Islendingar hafa
heyrt hann og séð, — enda jafnvel
án þess, svo er hann vel kunnur
löndum sínum austan hafs og vest-
an. Eru Skagfirðingar stoltir af'
honum, að vonum. Undarlegt þótti
sumum okkur Vestur Jslendingum
og vonbrigði voru það okkur, að
heyra hvorugan þeirra Eggert Ste-
fánsson eða Sigurð á Þingvelli.
Mörg minni höfðu verið þar flutt
þenna dag, en þau voru öll um gartf
gengin, þegar hér var komið degi,
að undanskildum þeim, er eg hefi
nú frá sagt. Þessi minni heyrði eg
til nefnr: Minni Alþingis forna
Minni Skagfirðinga, Minni Hólaskóla
og ef til vil fleiri. Þessa menn heyrði
eg tilnefnda sem flytjendur þeirra:
Sýslumaður Skagfirðinga (man ekkl
nafn hans); Séra Hálfdán vigslu--
biskup; Stefán Vagnsson á Hjalta-
stað) Gunnlaugur Björnsson á Brim-
nesi (kennari á Hólum — ekki skóla-
stjóri nú, eins og stóð í Heimskringlu
nýlega; en hann var þó skólastjóri
um skeið). I hvaða röð minnin voru
flutt, eða hver nefndra manna fluttl
hvert erindi, man eg ekki; enda vant-
ar nú eitt minnið, ef nefndir menn
fluttu sitt hver, sem þeir vitanlega
hafa gert. Bið eg afsökunar á þess-
ari gleymsku — þykir eigi ólíklegt
að þar hafi verið flutt Islands minni
og vil svo fylla upp þessa eyðu.
Tjöld tvö stór voru þar á sam-
komustaðnum. Annað tjald Skag-
firðinga, að likindum hið sama og
þeir höfðu á Alþingi. Ekki vissi eg
hvernig á hinu stóð eða til hvers
það var notað, því þangað kom eg
ekki. En hafi eg tekið rétt eftir var
það álíka að stærð og hitt. Létu Skag
firðingar það boð út ganga, að allir •