Heimskringla - 13.05.1931, Blaðsíða 2

I BLAÐSIÐA
HEIMSKRINCLA
WINNIPEG 13. MAÍ 1931
Opið bréf til Hkr.
Tileinkað vinum mínum, Mrs.
Rósu Casper, Blaine, Wash. og
K. N. skáldi á Mountain, N. D.
Þegar við nú komum að
Jörfa, sagði eg Jóni erindi mitt.
Tók hann því vel og gekk með
okkur Mörtu um mikinn hluta
landareignarinnar og sýndi okk
ur umbætur á túni og engjum,
sem hann hafði gert og voru
miklar, þegar tekið er tillit til
þess, að hann er fátækur og
heilsuveill barna maður. Sá
eg stolt óðalsbóndans, sem
veit sig á leið til sjálfstæðis,
skína vel úr hverri hreifingu
hans og orði. Við stöldruðum
Meðan við vorum í þessu
ferðalagi, voru þær konurnar
heima, og röbbuðu að sjálf-
sögðu saman um áhugamál
sín og nútíð, meðan eg dvaldi
við atburði skeða fyrir 47 ár-
um — lifði upp aftur sam-
verustundir okkar Guðrúnar,
þegar flest af þessu fólki var
ennþá ekki til. Eg hefpi gjarn-
an viljað vera ein, þessi augn-
ablik. Máske var það gott, að
það gat ekki látið sig gera.
Þegar við kómum heim, vbru
góðgerðir á reiðum höndum.
— sukkulaði, brauð og kaffi.
Nú býður enginn á Islandi
kaffi án þess að bera gestum
sínum sukkulaði fyrst — ekki
einn bolla —- heldur eins mik-
hér og þar, sumstaðar, þar ið og hver vill hafa. Það er
sem við Guðrún höfðum leikið lands siður. Drukkum við það
okkur og dreymt æfintýra- úti. Þá skoðaði eg bæinn, og
drauma hugmyndaríkrar æsku, | var hann gamaldags og þó
sumstaðar þar sem aðrar end-mokkuð breyttur frá því er eg
urminningar kölluðu fram við-' var þar fyrir 47 árum.
feldin eða óviðfeldin atvik. Hús- J Frá Jörfa riðum við í n.v.
ið mitt upp undir skriðunum, yfir að Stóru borg. ‘ Á þeirri
var horfði með öllu. Jafnvel leið urðum við að ríða yfir
grastóin, sem það stóð í var (Víðidalsá, því brúin á henni
þar ekki lengur. Lækurinn j er mikið framar. Ekki var það
hafði brotið hana upp. Þar var nein frágangssök. Á þessum
ekkert, eftir, nema grjót — tíma árs er hún ekkr vatnsmik-
grjót og ofurlítið grænt barð il. Samt reið frú Jónína heim
gægðist undan melburðinu — að Titlingastöðum >til að spyrja
eyðilegging. — Mér fanst þar eftir vaði á henni. Á Titiinga-
tómlegt og flýtti mér þaðan.! stöðum er sr. Valdimar Eylands
En þar sem hús Guðrúnar stóð. j fæddur og uppalinn. Þegar
var annað hús, bygt ef til vill j hann var einusinni spurður frá
Elizabet Guðmundsdóttir prests vert, að eftir öll þessi ár —
að Melstað í Húnavatnssýslu og ; állar þessar aldir sjást enn
ekkja Péturs. Á hinum helm-j minjar Þessara manna‘ Úr
Virkinu gengum við upp a
úr sama grjótinu, sem í hinu
hafði verið, og nú léku sér þar
börn Jóns Tómasscuiar þar sem
við Guðrún lékum okkur endur
fyrir löngu, og að öllum lík-
indum, mörg börn á undan
okkur. Þannig er hverfulleiki
lífsins. í dag erum við hér,
á morgunf öllum gleymd.
ingnum dóttir hennar Margrét.
og tengdasonupr Karl Björns-
son frændi minn, og hann var
eg sérstaklega að finna. Nú
var hann við slátt. Margrét
bauð okkur þegar inn og sendi
eftir Karli. Hér eins og annar-
staðar voru góðgerðir á reið-
um höndum. Að þeim neytt-
um fór Karl út með okkur.
Gengum við upp á grjóhbergið
mikla norðanvert við tún-
ið og sáum þaðan — ef ekki
öll ríki veraldarinnar og þeirra
dýrð — þá samt víðáttu mik-
inn hluta noðurlands. Til Norð-
urs blasir við Húnaflói,
að austan Ásasveit, Þingeyrar
og ^það fagra hérað —
fagurt í sólskini. Lengra
austur fjöl.1, fjöll, suðaustur
Víðidalsfjöll og suðaustur Víði-
dalurinn. Að vestan Vatns
nes. En nú var ekki lengur
sólskin. Það entist aðeins
Viriksveggina, og umhorfin þar
uppi. Sundlaði mig^að horfa
þar niðuit, en þau Karl og
Marta kilfruöu niður að norð-
anverðu, og eg með þeim —
þótti vænt um að sjá þau úr
hættu. Sá galli fylgir lofts-
hræðslu, sem í sjálfu sér er og
galli, sem ilt er að sigrast á,
að maður er æ hræddari um
aðra en sjálfa sig — eða þann-
ig hefir því verið háttað um
mig. En 'þrátt fyrir þenna veik-
leika minn, gættum við þess
að missa nú einkis þess, er vert
var að sjá. Eg get hugsað mér
hve ánægjulegt geti verið
þarna uppi á virkinu í góðu
og björtu veðri, því einnig það-
an er útsýn mikil og fögur. —
Sér fram um allan Víðidal —
fram og austur út og austur og
og norður yfir alt sem við sáum
frá Borgarhæðinni, og svo mik-
taki á sig snið nýrri tízku.
Þess skal geta hér, áður en
eg skil við þenna dag, að þrátt
fyrir ömurlegt kalsaveður, regn
og storm, mun eg aldrei gleyma
útsýninu af Stóruborgarhæð -
inni og Virkinu. í þeim hæð-
um tel eg huldufólk búa — sé
það annars til. Þess vil eg og
geta, að nú kendi eg engra
óþæginda af reiðlaginu. Það
ferðalag var orðið mér að ó-
bfandinni unun. Enda hafði eg
nú ágætan hest — vakran og
viljugan, gráann þ. e. hvítan
að lit.
VISS MERKI
ið betur, sem hér er mun
meðan eg gekk um Jörfa-land- hærra Að þegsu ferðalagi
areign. Nú var komin rigning ]oknU; gkildum við Kar} frændi
og kuklastormur á Norðan. Þea|að sinni Var ákveðið að hann
kæmi næsta dag með tvo hesta
Borg, vildi eg sjá Jón gamla Lækjamóti og riði með okk.
Levi, föðurbróður minn1, til
hemilis hjá ekkjunni Elizabet
- áður nefndri. Þess vegna I^“stínn""^"þdrrar"farar
börðum við þar að dyrum, oe
var þegar boðið inn. Eg sagði
erindi mitt og var okkur þá
fylgt inn í stofu Jóns.
hvaða bæ hann væri, eða hvar
hann ætti heima, er sagt hann
hafi svarað: Á Smáfuglastöð-
um.” Skyldi það hafa verið
prestsefnið í honum, sem svo j fjörgamall — á níræðisaldri —
ur fram um Víðidalinn. Lofaði
frú Jónína að lána okkur þriðja
Að
þessu þannig gerðu, riðum við
þrjár enn að Lækjamóti og vor-
um þar næstu nótt.
Á Lækjamóti hafa þau hjón
Nýrun hreinsa blóðið. Ef þau bregð-
ast, safnast eitur fyrir í því og veld-
ur gigt, Sciatica, bakverkjum og"
fjölda annara kvilla. Gin Pills gefa
varanlegan bata, með 'því að koma.
nýrunum aftur í heilbrigt ástand.
Kosta alstaðar 50c askjan.
134.
Júlí 23, miðvikudag
Þenna dag er þoka ofan und-
ir láglendi, súld og kalsaveður.
Eg fór út á tún á Lækjamóti ÞanSað farangur okkar, með
var fíngert, að hann gat ekki
nefnt bæinn réttu nafni — eða
bara manndómurinn!
Á Stóruborg hálfri býr ennþá
Hérna er herbergi sem
SJALFT
BORGAR
LEIGUNA
Jón Levi er all einkennilegur bygt nýtt steinsteypuhús með
karl, fremur smár vexti en hefir.Lamla ' baðstofulaginu, þ. e.
verið vel bygður. Nú er hann |bustarlaginu, snúa þær fram
og aftur þrjár í röð. Veggirnir
9 þumlunga þykkir og holir
máske níræður. En ern og
beinn, sem í æsku. Hann er innan. Er það hol fylt með mó
þjóðhagasmiður á gull, silfur Lg molch A það að Vera raka
og aðra málma. Hefir hann vorn sú bezta, sem enn er þekt.
stundað þesskonar íðn alla æfi, Að ummáli er húsið 40 x 25
og safnast fé á henni, svo álnir jbúðin 28 x 25 og geym-
hann er talinn ríkur á íslenzka Lluhús 12 x 25 alt undir einu
vísu. Menn segja að hann hafi baki Húsið er tvílyft og kjall-
verið fastur á fé í meira lagi. ari undir þvi öllu. Þar er borð-
Aldrei hefir hann gifts. Pen-Ltofa; húr 0g eldhús og mat-
inga kvað hann hafa lánað og jurtageymsluklefi. Framhurð
lánast vel. Þegar eg var barn hússins ein kostaði kr. 155.00.
sá eg hann einusinni, þá ung- Hún er úr Ameriköskum við,
an mann og í allmiklu áliti, sem jakob nefndi Pitch-pine,
bæði vegna smiðagáfu sinnar Lg gólf oll úr Sama. Viður sá
og ráðdeiklar. Þá vissi Jón um er komin þangað frá Californ-
frændsemi okkar, en eg ekki.
Klappaði hann vingjarnlega á
kollinn á mér, og kallaði mig
ia. Allur annar viður í húsinu
er frá Svíþjóð — svo kvistótt-
ur, að furðu gegnir — og því
sagði
komi
. . . Það var einu sinni sú
tiðin að það var alls ekki
herbergi. Það var eigi
annað en auður geimur,
undir þekjunni. Þá kom-
umst við að því hve auð-
veidiega má nota þess-
konar rúm með því að
klæða það innan með
TEN/TEST, og \1ð gerð-
um úr þvl skemtiherbergi.
En Það var eigi fyrr en
við gerðum það, að við
urðum þess vör að með
því að klæða- það innan
með TEN/TEST höfðum
við útbygt öllum kulda
frá þekjunni, svo aö þar
smaug enginn hiti lengur
út. Húsið varð strax hlýrra
og notalegra og kolakaup-
in lækkuðu.
A ári hevrju er eldiviðar
sparnaðurinn drjúg leiga
eftir herbergið, og auk
þess höfum við notin af
herberginu.
Við sióum með þessu,
tvær flugur í einu höggi.
— við fengum auka her*
bergi og við spöruðum
fast að þriðjungi i eldi-
við. Hkki svo illa að verið
með TEN/TEST.
Leitið allra upplýsinga og verðlags hjá
WESTERN DISTRIBUTOR •
The T. R. Dunn Lumber Co., Limited
WINNIPEG, MAN.
FAST HJA ÖLLUM BETRI TIMBURSÖLUM 1 LANDINU
TDIR
frænku sína. Fyrir þetta var hjóíur mj0g. En Jakob
mér hlýtt til hans. Nú mundi múr að þessir kvistir
hann ekkert eftir mér, vildi aldrei lausiri og að þeirrá verði
helzt ekki trúa neinu um frænd ekki vart) þegar búið sé að
semi okkar. Hafði eg það fyrir mála stafnar hússins eru úr
satt, að hann sé hræddur við einfal(1ri steinstpypu þiljaðir
alt frændfólk — haldi það sjái eða plastraðir innan, og felt-
sig til þess eins að reyna að pappi á milli _ einnig frá
hafa ut ur sér peninga. Til Californíu. Húsið, segir Jakob.
þess var eg samt ekki komin. muni ei kosta innan kr. 20,000
Hann á nóga frændur á ís- án þess að reikna heimatekna
og sló með öllum orfum slátt-
ufólksins. Ljár yngri sonar
þeirra Lækjarmóts hjóna beit
bezt. Að þessari vinnu var eg.Kn kr
þegar Marta kom, og tók mynd
af mér. Mynd sú er góð að
öðru.en því, að þar er ekkert
höfuð. A'f einhverri jástæðu
hefir það fokið af — en hvað
gerir það?
Kl. 10 kom Karl frændi með
tvo hesta eins og til stóð. Enn
þá var hestur sá er frú Jón-
ína lofaði ósóttur. Karl fór
út á tún og sló í verkaskiftum
meðan annar bræðranna sótti
hestinn.
Það er ékki úr vegi að geta
þess hér, meðan við biðum eftir
hestunum, að eg sá fleira af
unglingum, þ. e. unglingspilt-
um við algenga karlmanna
vinnu, en eg minnist að hafa
séð í æsku minni — kauptak-
endur. Þeir unnu við vega, og
brúargerðir, auk þess, sem allir
er vettlingi gátu valdið unnu að
slætti — eða hverju öðru sem
gera þurfti — jafnvel hjá efna
fólki. Var það einn ljósasti
vottur um velmegun þjóðar-
innar—meira en nóg að starfa.
Svo allir sem vildu vinna, gátu
haft vel-launaða vinnu. Þetta
kom mér svona fyrir sjónir
sumarið 1930. Nú segja blaða-
fregnir, að þessu víki öðruvísi
við, — því miður.
Frá Lækjamóti símuðum við
Pétri Guðmundssyni, bílstjóra
á Króknum, og báðum hann
að taka okkur á Hvammstanga
á suðurleið. Einnig báðum við
það Lækjamótshjón, að sénda
pósti þ. e. á Hvammstanga,.
næsta dag. Fyrir þetta hvort-
tveggja borguðum við kr. 8.
12 fyrir gistingu og:
hestalán þeim Lækjarmótshjón-
um. Af stað þaðan fórum við
kringum kl. 11. f. h.
Eg gat þess fyrir nokkru
9Íðan, að eitt kvöldið sem eg
var á Brímnesi, hefði verið svo-
kalt að eg spáði frosti. Frostið
kom, og skemdi víða í görðum
kartöflu gras og fl. Sáust þess
glögg merki bæði á Læk-ja-
móti og annarstaðar þar sent
garðar voru Annarsstaðar
gætti þess auðvitað ekki. Báða
þessa daga vann María garð-
yrkjukona í görðunum á Lækja-
móti. Auk matjurta og blóma-
garða höfðu sumir trjá-garða,
flestir aðeins birki, endurplant-
að — úr íslenzkum jarðvegi
og nokkrir reynir eða reyni-
viðartré. Virtist mér ná-plönt-
un þeirra standa þeim meira
fyrir þrifum en nokkuð ann-
að. Þurfti því víðast að færa
þau út. Sama átti sér og stað
með blómaplöntun víða. En
smekkur fyrir þesskonar er
mjög að færast í vöxt, og
margir hafa laglega blóma-
garða — sumir blátt áfram
fallega, bæði af innlendum og
útlendum blómum. ísland er
miklu auðugra af blómum en
fólk alment gerir sér grein fyr-
ir, — viltum blómum, sem með
aðhlynningu ná stórum fram-
förum, bæði að stærð og feg-
urð.
landi til að erfa sig. En eg
vinnu. En meiri hluti vinnunn-
HREINLÁTASTA OG
HOLLUSTUMESTA MJOLKURSTOFN-
UN I WINNIPEGBORG
Eign Winnipegbúenda og rekin af þeim.
hafði hálf gaman af að sjá, ar er heima-vinna, því Jakob
hvað hann var hvumpinn, aum- hefir sjálfur gert mestan hluta
inga karlinn. Eg er viss um að hennar og annast hana alla.
hann þakkaði guði sínum í Qlugagr eru stórir og herbergi
hljóði, fyrir það, hvað viðstað- björt og yjstleg. Innan veggja
an varð stutt. Þá kom og Eliza gætir bustanna að engu, því
'bet inn og vildi endilega gera veggir eru full hæð beggja
okkur eitthvað gott. Þau vofu bæða> verða því jafnVel loft-
með mér Marta Stefánsdóttir herbergin full-há án rishæðar.
ferðafélagi minn og Karl frænd; Enrþá eru öll gripahús úr
minn. Góðgerðum gátum v’ð torfi. En þess verður þar ekki
langt að bíða, að einnig þau
Hreinlæti í meðferð allra afurða og stjórnsemi.
Veldur framgangj vorum og vexti.
SÍMI 201 101
‘Þér getið slegið rjómann —
en ekki skekið mjólkina.’’
MODERN DAIRY LIMITED
nú ekki tekið á móti af neinu
tagi. “Þið getið þó drukkið
rjómaglas," sagði frú Elizabet,
ög það urðum við áð gera.
Eftir það fórum við að kveðja.
Nú var komið nær kvöldi. En
samt langaði mig til að sjá
Borgarvirki, þar Vígabarði o
fél hans vörðust eftir Heiðar-
vígaorustu. Þangað langaði mig
mjög til að koma, þegar eg
var unglingur á Jörfa. Af því
varð þó aldrd, þó ekki væri
iar um vegalengd að ræða —
eina eða tvær bærjarleiðir. Nú
var og kominw 6000 mílur veg-
ar til þess meöal ^nnars, og
þótti því ilt frá að hverfa, án
þess að af því yrði. Svo þang-
að riðum við nú frá Stóru
Borg. Skildum hestana eftir
í grastó fyrir neðan, og þar
'varð frú Jónína eftir hjá þeim,
en við þrjú, Karl og við Marta
gengum upp á Virkið, eða upp
í virkið, og fannst mikils um
það er ekkert brauð til sem tekur þessu
fram að gæðum, hreinleik og saðsemi
CANADA
BREAD
*
Pantið Butternut brauðin--sæt sem hnotur—kjarngóð sem smjör
FRANK HANNIBAL, ráðsmaður.