Heimskringla - 01.07.1931, Blaðsíða 1

DYERS & CLEANERS, LTD.
SPECIAL
Men's Suits Dry Cleaned
and Pressed ........... $1.00
Ladies’ Plain Dresses Dry
Cleaned and Pressed ...$1.00
Good.M Called For and Dellvered
Mlnor Repalra, FREE.
l'hone 37 001 (4 lines)
MAKE NO MISTAKES
CALL
DTERS A CLEANRRS, LTD.
PHONE 37 061 (4 lines)
XLV. ARGANGUR.
WINNIPEG MIÐVIKUDAGINN 1. JÚLÍ, 1931.
NUMER 40
ÁRSÞINC HINS SAMEINAÐA
KIRKJUFÉLAGS.
Þó ekki sé auðvelt að birta
fréttir af ársþinginu í þessu
blaði, munu flestir af þeim, er
það sóttu, vænta að sjá á það
minst, þótt ekki sé kostur nema
í örfáum orðum.
Liggur auðvitað til þess sú á-
stæða- að þar fór svo margt
fram, sem í heimi endurminn-
inganna mun ríkt búa fyrstu
dagana eftir að heim er komið
af þinginu.
Ársþingið var sett s.l. laug-
ardag í kirkju Sambandssafn-
aðar í Winnipeg, af séra R. E.
Kvaran forseta Hins Sameinaða
Kirkjujfélags. Flutti iforýetinn
s-körulegt ávarp við þingsetn-
inguna. Að því búnu var tekið
til almennra fundarstarfa, svo
sem að skipa í nefndir o. s. frv.
Að kvöldi þess sama dags
flutti forsetinn fyrirlestur um
“Gagnrýni á kirkju vorri’’. Var
það erindi bæði vel samið og
flutt, eins og vænta mátti. Fóru
umræður fram um það á eftir,
sem vér hikum ekki við að telja
einar þær frjálslegustu, fróð-
með sinni töfrandi rödd. Og
upp aftur og aftur linti ekki
lófaklappið fyr en hann endur-
tók lagið. Á heyrendurnir, bæði
Þjóðverjar og Bretar voru sér-
lega hrifnir af þýzku söngvun-
um, sem sumir voru gamlir og
hugðnæmir alþýðu söngvar og
sumir valdir óperusöngvar. í
kröftugum og óbreyttum , orð-
um sagt, urðu áheyrendurnir
blátt áfram tryltir (wild). Mr.
Skagfield sýngur næstkomandi
föstudagskvöld í bæjarráðshöll-
inni í Humboldt. Vér vonum að
menn setji ekki' af sér tæki-
færið, að koma og hlýða á
þennan viðurkenda góð söng-
vara, sem nú er vor á meðal.
Það er ekki oft sem við, fólk
sléttunnar, sem langt búum í
burtu frá bæjunum, eigum þess
kost að hlýða á fræga söng-
menn. Og sönghæfileika Mr.
Skagfields, þarf eki að efa.
FUNDUR CONSERVATfVA
f BRANDON.
Eins og áður var frá skýrt,
héldu Canservatívar í Manitoba
legustu og nýtustu samræður ^un<^ 1 Brandon þann 24. júní
um trúmál milli leikmanna og ,s* Þ V ar fundurinn einn sá fjöl-
presta, er á kirkjuþingum hafa 1 mennasti, sem flokkurinn hefir
farið fram. Heilbrigð skynsemi haft. Alt að því 15000 manns
var þar öllu ofar sett, og mega 1 var Þar saman komið, og full-
slík straumhvörf í kirkjulegri trúar voru úr nálega hverju
starfsemi gleðiefni heita. j kjördæmi fylkisins.
Á sunnudaginn var veður af- Áhugi fundarmanna fyrir
skaplega heitt og var því ekið málefnum flokksins virtist vera
út sér til hressingar og skemt-1 mjög mikill. Col. F. G. Taylor
unar. Að kvöldinu messaði séra, var greitt traustsatkvæði sem
Guðm. Árnason og flutti mjög fylkisleiðtoga, er honum og
fróðlega og ágæta ræðu sem Mrs. Taylor var boðið sæti á
honum er ekki nýtt. Vonum |ræðupallinum. Forsætisráðherra
vér að Heimskringla færi le»- Canada. R. B. Bennett ,var og
endum sínum hana í næsta greitt traustsatkvæði.
blaði. j Formaður félagsins (Mani-
Á mánudaginn var aftur tek- toba Conservative Ass'n) var
ið til fundar starfa. En að endurkosinn, Dr. H. C. Hodgson.
kvöldi þess dags flutti séra bæjarráðsmaður W. A. Cuddy
Banjamín Kristjánsson vel sam frá Winnipeg.
ið erindi um “Humanism”. Var| Á núverandi stefnuskrá flokk
það mjög eftirtektaverð hug- sins, sem samin var fyrir tveim
vekja og áheyrendunum til árum, voru engar breytingar
mikillar ánægju og fróðleiks. gerðar nema sú. að aðhyllst
Þá var skemt með söng ogjvar, að fara fram á það, að
hljóðfæraslætti. Söng séra kosnaðinum af atvinnuleysinu
Ragnar E. Kvaran einsöng. væri algerlega létt af sveitun-
Ungfrú Gyða Johnson spilaði um, en sambandstjórnin beðinn
á fíólín og Mrs. T. Thorvaldson að leggja sér hann á herðar,
frá Riverton söng einsöng. Var ásamt fvlkisstjórninni.
áheyrendum óblandin skemtun Ræðumenn voru þessir helzt
að því að hlýða á söngfólkið. ir: Col. F. F. Taylor, L. J.
Þinginu var slitið á mánudags Gauthier frá Montreal, Erick
kvöld.
F. Willis þm. frá Souris, W.
! Sanford Evans, Joseph Bernier
| og J. T. Haig allir þm. frá
Winnipeg og Travers Sweat-
UM SÖNG
SKAGFIELDS VESTRA rnan K.C.
--- | Mr .Sweatman benti einkum
Blað frá Mumboldt, Sask., fer ^ eyðslusemi núverandi fylkis-
svofeldum orðum um söng I stjórnar. Kvað hann útgjöld
landa vors Sigurðar Skagfields . hafa aukist 4 hennar stjórnar-
sem nú er að syngja þar um j um rúmar 4 miljónir dala,
slóðir:
jeða úr 10J miljón upp í 14^4
“Það var söngur sem þess,miljón áriega. Útgjöldin voru
var virði að hlýða á.“ “Eg J þyj orgin miklu hærri á hverj-
80,000,000 mælar selst meira
á s. 1. ári, en árið áður. Kvað
hann Frakkland hafa keypt,
meira en áður af hveiti og
þakkaði han nþað tilraunum 1
sambandsstjórnarinnar.
Viðvíkjandi því hvernig nú-
verandi fylkisstjórn í Manitoba
verði fé fylkisbúa, benti hann
á að $353,000 hefði verið varið
til akuryrkjumála, en $400,000
til bílakaupa í þarfir stjórn-
arinnar.
Á stjórnartíð conservatíva
hefði verið komist af með 14
bíla. En á síðast liðnu ári voru
bílarnir orðnir 655, sem stjórn-
in annaðhvort átti eða hafði á
leigu tekið á sína þjónustu.
Gistingakostnaður (GarageBill)
fvrir þessa bíla nam $50,000 á
árinu og gas-kostnaðurinn varð
$298,000.
Þá benti Col. Taylor á- að
Brackenstjórnin hefði greitt
einum þjóni sínum $2088 á einu
ári í leigu fyrir bíl hans. Þrem
öðrum þjónum kvað hann hefðu
verið greiddir $2000 hverjum.
Fyrir notkun eins af hinum
smærri bílum hefðu einum þjóni
verið greiddir $1428 á einu ári,
og 4 öðrum $1000 hverjum.
Ennfremur hélt Mr. Taylor
því fram, að Brackenstjórnin
hefði borgað meira fyrir lög-
fræðisstörf, en nokkur önnur
stjórn í þessu fylki hefði gert.
Mintist hann í því sambandi á
$45,000, sem goldnir voru lög-
fræðingunum fyrir störf í sam-
bandi við afhendingu auðlinda
fylkisilns, er dómsmáladeildin
átti algerlega að sjá um.
Skuld Manitöbafylkis kvað
Mr. Taylor hafa hækkað um
20 miljónir dala á stjórnarárum
Brackens. Árið 1922 hefði hún
verið tæpar 74 miljónir. Nú
væri hún, eða fyrir árið 1930,
$92,500,000.
Hreystiorðum Mr. Majors,
dómsmálaráðherra Manitoba,
fyrir nokkru síðan um það, að
til kosninga kæmi ekki í ár
vegna þess, að núverandi stjórn
áliti conservatíva ekki hafa
neitt tækifæri til að sigra, svar
aði Mr. Taylor á þá leið, að
þau bæru með sér, að Mr. Ma-
jor væri ekki mikill stjórnmála-
maður. enda vissi hann ekkert
um hvenær kosningar færu hér
fram. Mr. Bracken væri eini
maðurinn, sem nokkuð vissi um
það. Og vegna þess að Mr. Brac.
ken væri hræddur um, að fólk
væri farið að halda, að af þess-
um náttúruauðlindum, sem
fvlkið hefði nýlega fengið í
sínar hendur, yrði ekkert eftir
ef Bracken yrði mörg ár við
völd hér, teldi han nsér fall
víst, og þess vegna væri um að
gera, að sitja við pottinn eins
lengi og kostur væri á, án úr-
skurðar íbúa fylkisins.
RÓSTUR f WINNIPEG
Kommúnistar í Winnipeg eru
farnir að láta á sér bera við
flest tækifæri, sem til bjóðast
nú orðið. S.l. föstudag héldu
þeir fund á Market stræti og
að ræðuhöldum Ioknum þar,
héldu þeir norður aðalstræti,
og staðnæmdust fyrir utan Al-
FUNDUR LIBERALA
f MANITOBA.
BÆNDUR OG KIRKJUTfUND
Vegna slæms árferðis og
verðlækkunar á bænda vöru,
laust það, að kjósa leiðtoga
fyrir liberalflokkinn í Mani-
toba. En vandalaust var þetta
ekki, því menn voru, eftir að á
exandra gistihöllina í C. P. R. í fundinn kom, lengi í efa um,
byggingunni. Kváðust þeir! hvort þeir væru liberalar eða
Eitt helzta verkiefni þessa
fundar, sem haldinn var 2'5. og
26. júní .í Winnipeg, var ef-1hafa ^sundir bænda á Eng-
1 landi tekið sig saman um það,
að neita að borga kirkju tíund
æskja þess að senda nefnd
manna á fund Senator Robert-
sons, verkamálaráðherra sam-
bandsstjórnarinnar uppi í her-
bergi hans. Var þeim sagt að
ráðherrann væri ekki inni sem
stæði. Trúðu kommúnistar ekki
lögreglunni í þessu efni. Konur
í hópi þerra, er í broddi fylk-
ingar voru, fóru þá að verða
nærgöngular og sýndu sig lík-
Bracken framsóknarmenn. —
Urðu svo miklar hnyppingar út
af þessu máli, að mikill hluti
starfstímans fyrri daginn lenti
í þref um þetta. Loksins urðu
liberal-sinnar í meirihluta. En
bræðingsmenn, eða þeir sem
vildu ganga Brackenflokkinum
á hönd, sátu hálf ýrðir í skapi
það sem eftir var fundarins.
Og loks var svo farið að kjósa
legar til þess að ganga inn í: leiðtogann. Varð Dr. Murdock
bygginguna, en lögreglan stóð MacKay, þingmaður frá Spring-
þar fyrir og' stjakaði þeim til field, Man., fyrir valinu. Náði
baka. En þá tóku konurnar til; hann kosningu til fylkisþings
að hrópa og eggjaði það kom- Manitoba árið 1927. Sóttu þrír
múnista til framgöngu. Lenti um kosningu, og var Dr. Mac-
þarna í allhörðum ryskingum. Kay í sára litlum meirhluta.
Lögreglan fór hægt í sakir og Hann var útnefndur af Dr. Jo-
notaði ekki barefli sín fyrst í seph Thorson. K. C. — Um
stað. En það dugði ekki til tíma var hann læknir í hern-
lengdar, enda voru lögreglu- um.
menn ekki nema 100 talsins en Við stjórnmál hefir Dr. Mac-
kommúnistar um 2000. Harðn- Kay víst lítið eða ekekrt verið
aði nú bardaginn. Særðust riðinn, nema þessi 3 eða 4 ár,
nokkrir af hvorutveggja liði. \ sem hann hefir setið á þingi.
En þó bardaginn væri snarpur, ! Að velja hann fyrir leiðtoga
stóð han nekki lengi yfir; alt. í flokksins virðist því undarlegt.
var í ró og spekt aftur um kl. 11 ræðu, sem hann hélt að út-
4.30. | nefningu lokinni, kvað hann
Alls meiddust eitthvað 4 eða ! næstu fylkiskosningar hér snú-
5 af hvorum flokki, en alvar- j ast um kosningaloforðasvik for-
leg eru ekki nema tvö meiðsli, sætisráðherra R. B. Bennetts.
talin. Lögreglumaður að nafni j Segir oss svo hugur um, þó ekki
Joseph Brune hné niður fyrir I væri eftir öðru að dæma en
steinskoti og var barinn eitt- j þessu, að þessi leiðtogakosning
hvað eftir að hapn var hníg- j sé flestum villum liberala arg-
inn í ómegin. Hann er á sjúkra ari á seinni árum, og er mikið
húsi hálfilla haldinn- en þó á sagt.
batavegi. j Samþyktir voru gerðar á þess
Kommúnisti einn, Ted Rosl- um fundi um það, að auka
af jörðum sínum.
Tíund þessa hafa jarðeigend
ur greitt frá ómunatíð. Upp-
tíund goldin samkvæmt verði
unnar. Nú er hennar hlutur
ekki sagður nema tveir þriðju.
Eins árs tíunda tekjur eru
sagðar nema 15 miljónum dala.
Fram til ársins 1925, var
tíundi goldin samkvæmt verði
á uppskerunni. En það ár var
þessu breytt. Hefir hún síðan
verið greidd eftir jarðaverðs-
mæti, eins og aðrir skattar. En
vegna verðfalls uppskerunnar,
töpuðu bændur á þessari breyt-
ingu, en kirkjan græddi.
Segja bændur að þegar síð-
asta reglugerðin hafi verið sam-
in. hafi tíundin kostað bónd-
an 48 poka af korni, en nú
kosti hún 140 poka.
Krefjast nú bændur þess, að
kirkjutíund þessari sé létt af
herðum sér. Tapar kirkjan auð
vitað stórkostlega við það. Og
við því er búist að hún spyrni
af öllum kröftum á móti kröf-
unni.
CRERAR OG HVEITISAM-
LAGIÐ.
þreytist aldrei á að ('hlýða á
slíkan söngvara”; “hann er ann
um einstaklingi en áður. í
stjórnartíð conservatíva kvað
HÖRMULEGT SLYS.
ar McCormack”. “Eg teldi ekki hann hafa numið á hvern
eftir mér að ferðast 100 mílur
til að heyra hann syngja.”
“Besti söngur. sem eg hefi
nokkru sinn heyrt.” Þessi og
því um lík voru ummælin á
vörum manna hér eftir að hafa
hlýtt í fyrsta skifti á Mr. Sig.
Skagfield syngja. En það var
á árssöngsamkomu, sem hald-
in var á St. Peters College
(Humlboldt. A söngskránni
voru nokkur lög spiluð af Col-
lege Orchestrunni og mjög mik
ið og fjöbreytt úrval, einsöngva
sungin af hinum fræga ís-
lenzka tenórsöngvara.
f fullan hálf tíma hélt hann
mann $8. Á stjórnarárum liber-
ala hefði hann hækkað upp í
$16, en nú næmu þau $22 á
hvern mann.
Mr. Gauthier talaði um auk-
na þörf á samvinnu fylkis-
stjórnar og sambandsstjórnar-
innar. Hiann kvað landsménn
þurfa að taka saman höndum
um verkefnin, sem fyrir lægu.
Því betur sem þjóðin skyldi
það, því fyr yrðu þau af hendi
leyst og því fyr breyttust tím-
arnir til batnaðar.
Mr. Willis benti á, að þrátt
fyrir það, að um 400,000,000
mælar af hveiti væru enn ó-
áheyrendum sínum dáleiddum seldir í Canada, hefði um
Átta börn frá Three Sisters
í Quebecfylki, ætluðu s.l. föstu-
dag yfir St. Lawrencefljótið í
báti. Voru það 7 stúlkur og 1
! drengur, 19 ára. Þegar þau
voru komin út á miðja ána,
hvolfdi bátnum og druknuðu
öll börnin, nema 1 stúlka, er
náðist hjarandi, er að var kom-
ið. Börnin voru öll frá tveimur
heimilum. D Borassa, velþektur
bóndi þarna misti 4 börn sín.
j og D. Dery, hin f jölskyldan,
misti þrjú. Börnin voru að fara
yfir ána, til að tína ber hinu-
megin á árbakkanum. Er þetta
sagt eitt hið mesta slys1 af
druknun, sem þarna hafi orð-
ið í mörg ár.
inski að nafni, er haldið að
meiðst hafi alvarlega á höfði.
Aðrir, sem skeinur fengu og
skurði, eru ekki á sjúkrahúsi,
og því ekki alvarlega meiddir.
En það voru einir 4 lögreglu-
menn og 4 kommúnistar.
Fimm kommúnistar voru
teknir fastir, sem helzt eru tald
ir að hafa valdið óeirðunum.
Gátu þeir samt, að einum und-
anskildum, fengið sig lausa
gegn $50,000 veði hver, en eng-
inn þeirra mun vera í færum
um að útvega það, og sitja því
f fangelsi þar til mál þeirra
kemur fyrir. Sá er neitað var
um veð, var maðurinn, sem
lumbraði ■ á lögregluþjótninum
eftir að hann var hníginn í ó-
megin. Nöfn þessara manna
eru þessi: S. Slacow, M. Bihun
(sá er neitað var um veðið),
Mike Zebecki, allir til heimilis
í innflytjendahúsinu. Ivan Stri-
lec> Union Ave., og Pete Ke-
kins, Anderson Ave., Winnipeg.
hvorki skuldir fylkisins né
skatta, ef liberalar kæmust að
völdum. í stað þess átti að
jafna útgjöld þess og tekjur með
því, að spara. En í þessu sam-
bandi var þó varast eins og
heitan eld, að minnast á eyðslu
semi hjá Brackenstjórninni,
eða að gefa á nokkurn hátt til
kynna, að skuldin hefði auk-
ist á stjórnarárum hennar. —
Þessi fundur hefir því beinlínis
staðfest það, sem á allra vit-
orði er, að liberal flokkurinn í
Manitoba er ekkert nema nafn-
ið, og að hann ætlar sér fram-v
vegis að halda áfram að hanga
taglinu á Brackenflokknum.
eins og hann hefir gert mörg
undanfarin ár.
VINNA EYKST.
Yfir maímánuð höfðu iðnað-
arstofnanir landsins tekið 13,-
000 manns í vinnu, samkvæmt
skýrslum sambandsstjórnarinn-
ar. 1. maí höfðu 77,865 stofn-
anir alls 927,437 manns í
vinnu. 1. júní var vinnufólks-
tala þeirra 940,879.
Auðvitað sést ekki árangur-
inn af þessu alstaðar. Það get
ur verið að atvinnuleysið hafi
verið eins mikið sumstaðar 1.
júní eins og 1. maí. En eigi að
síður sýna tölurnar, að atvinna
er smátt og smátt að aukast í
landinu.
Heyrst hefir að Hon. T. A.
Crerar hafi verið skipaður af
Manitobastjórninni stjórnandi
Hveitisamlagsins í Manitoba —
líklega þó aðeins fyrir stjórn-
arinnar hönd. Kvað þetta vera
gert til þess að firra stjórnina
frekara tapi í sambandi við
rýkstur Samlagsins. Eru korn-
hlöður félagsins metnar um 2
miljón dala virði, en öll er
skuld þess um 31/, miljón dala.
Mr. Crerar er eflaust einn af
allra hæfustu mönnum þessa
lands til þessa starfs; ber Grain
Growers félagið bezt vitni um
það, en því veitti Crerar for-
stöðu, eins og kunnugt er, um
langt skeið. Að vísu er eftir að
vita hvernig Mr. Burnell geðj-
ast þetta, því að sannleikurinn
er sá, að Samlagið stofnaði
hann gegn Grain Growers fé-
laginu, er hann áleit þá bænd-
um ekki í hag. Hlutirnir skip-
ast oft einkennilega í þessum
heimi.
STJÓRNIN Á SPÁNI
ENDURKOSIN.
FRAKKLAND OG TILLÖGUR
HOOVERS.
Fyrsta atkvæðagreiðslan,, er
fram hefir farið á Spáni síðan
landið varð lýðveldi, fór fram í
gær. Var stjórn Zamora end-
urkosin. Allir ráðherrarnir náðu
kosningu. Lítur því út fyrir, að
þjóðin sé núverandi lýðveldis-
fyrirkomulagi samþykk, og að
Alfonso konungur eigi ekki aft-
urkvæmt til valda þar fyrst um
sinn.
En enda þótt úrskurður
þjóðarinnar væri skýlaus og á-
kveðinn. fóru kosningarnar
ekki friðsamlega fram. Tíu
menn voru drepnir og er ka-
þólskum og kommúnistum um
það kent.
Tvær konur náðu kosningu,
þrátt fyrir það þótt konur hafi
ekki atkvæðisrétt á Spáni.
Kappræða stendur yfir í
þinginu á Frakklandi um gjald-
freststillögu Hoovers forseta á
stríðsskuldunum. Er stjórnin
talin því hlynt, en fylgjendur
hennar þó ekki allir. En með
því að Þýzkaland getur ekki
risið undir byrðinni. og að þar
liggur við byltingu, munu Frakk
ar sjá sér þann kost vænstan,
að samþykkja tillögur Hoovers.
Þó málið sé ekki afgreitt enn,
hefir franska stjórnin sent
Hoover svohljóðandi skeyti:
“Vér erum hjartanlega sam-
þykkir hinum góða tilgangi yð-
ar með gjaldfreststillögunni á
stríðsskuldunum”. Hefir Hoov-
er forseti svarað, að ef eitt-
hvað það væri í tillögunum, er
sérstaklega væri Frökkum ó-
hagstætt, væri hann fús að
greiða úr því, ef þess væri kost
ur.