Heimskringla - 12.08.1931, Blaðsíða 7

WiINNIPEG 12. ÁGÚST 1931
HEIMSKRINLA
7. BLAÐSÍÐA
Endurminningar
Eftir Fr. Guðmundsson.
Frh. frá 3. bls.
horfnir nema einn hvítur hestur
sem mér tilheyrði. Af ástæð-
um sem seinna koma í ljós
verð eg nú að lýsa þessum
hesti dálítið fyrir lesendanum.
I>vi hann var öðruvísi en flest-
ir aðrir hestar. Hann var hærri
<en meðalhestur, en líka styttri
en flestir fullorðnir hestar.
Hann var mjög sver og sterk-
ur einsog fíll. var okkar besti
áburðarliestur, Ijómandi haus-
fallegur o^ bar það með sér að
hann var sérstaklega geðgóð-
ur. En honum var með öllum
lifandi móti óreitt. Það var þó
eins og honum þætti vænt um
ef farið var á bak á honum,
og þá ætlaði hann, með biess-
uð geðgæðin og nærgætnina,
að fara að þóknast mani sér-
staklega ryplaði þá beint upp
og niður en miðaði ekkert á-
fram, varð svo hastur að eng-
inn maður þoldi það. Enda
hafði hann og varð kallaður
Hlunkur, fyrir alla þessa fram-
mistöðu. Þetta var þá hest-
urinn sem við áttum eftir á
Reykjahlíðartúninu og hvor-
ugur okkar nafna míns treysti
sér til að fara á bak á honum
til að leita að hinum hestunum.
Við fórum því gangandi af stað,
og vissum að þeir mundu hafa
lagt í áttina heim aftur. Við
náðum ekki hestunum fyr en
austur í Námaskarði, og það
var orðið framorðið þegar við
komum aftur til baka. I>á var
Hlunkur minn horfinn af tún-
inu í Reykjahlíð. Nú voru allir
á fótum en enginn hafði séð
klárinn. Það var hvítur hest-
ur á túninu, öllum bar saman
um það að hann ætti ekki
heima þar á bænum, og að
minn hestur hlyti að hafa verið
tekinn í misgripum fyrir hann.
Sveitar menn höfðu allir farið |
um nóttina. Það var því ekki fram sem lieið liggur, inn að
um að gera nema sýslumann og Ljósavatni komum þar seint
þá sem voru með honum. Eg um daginn og beiddumst gist-
lagði hnakkinn mfnn á ókunna ingar af Sigurði bónda Guðna-
hestinn og við riðum af stað á syni, höfðu þeir , fleiri ár unn-
fleygiferð, ef vera mætti að við ið saman í sýslunefnd, faðir
næðum þeim sem áður fóru minn og Sigurður svo var og
sömu leið, áður en vegirnir dóttir hans kona Stefáns í
skiftust. Þessi nýi reiðskjóti Miöðrudal og því nágranni okk-
minn var fleygivakur og bráð- ar. Sigurður var minni en
fjörugur og ferðin sóktist vel. meðalmaður að vexti snar á
Þegar við komum vestur á fæti, fjörugur og glaður við
móts við Grímsstaði sáum við gesti sína, þar áttum við góða
að þar voru margir hestar á nótt, og höfðum alla hesta
túninu, og gátum þess þá til vísa að morgni og lögðum því
að ferðamennirnir hefðu farið snemma af stað, því hugur-
þar heim, og skildum við þá inn var kominn inn á Akureyri
lausu hestana eftir á Veginum { ieit eftir gleði og glaumi.
þar sem var góður hagi fyrir p»ar vorum vif5 nú líka komn-
sem gerst hafði á hinni hliðinni
i þessu máli. Nokkrir veizlu-
gestir og aðrir kunningjar sýslu-
manns, riðu samelginlega af
stað frá Reykjahlíð, en aldrei
þessu vant drógst sýslumaður
strax aftur úr, og var orðinn
einn á eftir þegar Jón gætti
betur að, og beið þá eftir hon-
um, sá að hann var daufur í
bragði og hélt að hann kynni
að vera lasinn þó hann hefði
ekki kvartað. En þá heyrir
Jón að hann segir að Gráni
sinn sé uppgefinn eða veikur.
Hann væri ekki svona fullur ef
liann væri veikur segir Jón.
Þá þegir sýslum. stundarkorn
og reynir að bera sig vel en
segir þó fljótlega. Eg get eng-
um manni orðið samferða ef
þetta á svona til að ganga,
hann er svo sem ekki að liðk-
ast, en hvaða gangur er þetta
sem skepnan notar. er þessi
hestur vakur? Þetta getur
ekki verið Gráni minn en hvar
er skrifarinn? ó han ner á und
an öllum segir Jón. Já hann er
á undan öllum þegar hann er
búinn að koma mér svona lag-
lega fyrir, það verður einhver
annar en eg að ná honum, því
hann verður að þekkja hvert
þetta er Gráni minn, og eg þarf
að skamma hann. En þetta er
ekki Gráni minn, hann ætlar
•
að drepa mig þessi hestur.
Skrifari hans var þá Björn
Árnason frá Krókum, mesti
hógværðar og geðprýðismað-
ur, en sýslumanni þótti hann
nokfeuð daufur. Þegar kom á
móts við Grímsstaði þoldi sýslu
maður ekki mátið lengur og
vildi fara þar heim og hugsa
málið. Er nú vel hægt að skitja
að það muni ekki hafa legið vel
á honum þegar mig bar a^
garði, en hitt er víst að það
var sjálfsagt ekki nema í þetta
eina skifti sem Hlunk mínurn
veittist sú virðing að bera
sýslumann á bakinu.
Þá héldum við nafnarir á-
eg væri, og gerði eg henni grein
fyrir því. Menn sátu þar fleiri
og færri við smá borð og
drukku bjór og brennivín. Þeg-
ar eg hafði lokið máli mínu
við stúlkuna þá kemur til mín
maður frá einu drykkjuborðinu,
og segist hafa heyrt að eg
væri frá Grímsstöðum á fjöll-
um, og gerði liann þá grein
fyrir sér, en þar var þá kom- j
inn séra Pétur Jónsson Péturs-
sonar háyfirdómara. Hann
hafði fengið veitingu fyrir
Fjallaþingum og faðir hans
hafði bréflega samið við föður
minn um að taka á móti hon-
um ljá honum húsaskjól fyrst
um sinn og selja honum fæði.
Hann vildi fara að veita mér
vín en eg mintist þess að hafa
lofað móðir minni þegar við
kvöddumst að drekka ekki vín,
veit ekki hvað eg hefði annars
gert- en nú neitaði eg að þiggja
nokkuð slíkt. Eg stóðst freist-
inguna í það skiftið var þó far-
ið að þykja gaman að víni.
Meðan eg talaði við séra Pétiur,
tók eg eftir því að það stóð
unglingspiltur við glugga í
veitingastofuni og starði hann
alltaf á mig, hann var ekki
mikill fyrir manni að sjá, en
góðlegur og svo vandræðalegur
að líkast var sem augun byggu
yfir einhverskonar neyð, og allt
af horfði hann á mig. Eg hafði
aldrei séð hann fyrri og hann
gat ómögulega hafa þekt mig.
Eg var orðinn steinleiður að
svara spurningum séra Péturs
þegar eg loksins slapp út á
strætið og gat farið að skoða
mig um. En þá tók eg eftir
því að pilturinn er á eftir mér
spölkorn, svo eg stanza og
lofa honum að ná mér ef hann
kunni að vilja það. Hann kem-
ur og eg sé hann vill eitthvað
segja, svo eg spyr hann að
heiti. Hann heitir Stefán Jóns-
son lengst innan úr Eyjafirði,
og verður auðsjáanlega feginn
að vera búinn að ná tali af
mér. Eg heyrði það útundan
mér að þú ert að fara á Möðru
vallaskólann segir hann, þangað
ætlaði eg líka en verð nú lík-
lega að hætta við það, samt.
er eg nú vissum eð þú gætir
hjálpað mér ef þú vildir. Það
var ekki mikill vandi að heyra
það a ðhann var mælskari en
eg. Eg sagði honum að eg
mundi telja mér það til gæfu
ef eg gæti hjálpað honum.
Já hann sagði það væri nú
ekki mikið bara að
ske orðið meira ef ekki hefði
merkur maður komið inn í
þessu holu svo við laumuðumst
þá út.
Frh.
d* : N ai :ns pj iöl Id

Sigurjón Guðmundsson:
UPPSALIR.
I. “Uppsala ar bast”.
Einhver allra kunnasti bær
Svíþjóðar er Uppsalir (Upp-
sala).
Margir sænskir bæir eru
miklu fólksfleiri en hann. Hús-
in eru víða hærri og fallegri,
göturnar beinni og breiðari og
lega margra þeirra er að
miklum mun fegurri. En þrátt
fyrir þetta hafa Uppsalir marg-
falt meira aðdráttarafl en aðrir
sænskir bæir, að sleptri höf-
uðborginni Stokkhólmi, sem er
að flestra dómi, er víða hafa
farið, einn af allra fegurstu
stórbæjum í heimi. Stokkhólm
ur hefir líka oft verið kallaður
“Feneyjar Norðurlanda’’.
En Uppsalir með umhverfi
er hið sögulega “sentrum"
sænsku þjóðarinnar. Þeir eru
háborg hinnar “akademisku”
æsku í landinu og hafa verið
um margra alda skeið. — Þó
að vélamenning nútímans hafi
haldið innreið sína í bæinn, þá
heldur hann enn sínum gamla
svip. Háskólinn, Caroline Red-
iviva (háskólabókasafnið), höl]
in og dómkirkjan og aðrar
eldri byggingar gnæfa yfir bæ-
inn og gefa honum tignarlegt
yfirbragð. Þær eiga sitt af-
mælda svæði, sem vélskröltið
og sótið nær ekki til.
Uppsalir liggja beggja megin
Fýrisárinnar. nokkurn spöl frá
Malaren, stöðuvatninu fagra,
með sínum óteljandi hólmum,
en á þeim er nokkur hluti
Stokkhólms bygður.
Það er talið að fyrir örófi
vetra hafi Malaren náð þangað,
sem Uppsalir standa nú, en hafi
fjarað síðar að miklum mun.
Áin Fýri kemur ofan af Upp-
landasléttunni. Hún er vatns-
lítil, en þó er hún nú fær smá-
skipum frá Uppsölum og niður
til Malaren. — Margir ferða-
menn, sem fara milli Stokk-
hólms og Uppsala velja þá
leiðina, því að hún kvað miklu
fallegri en landleiðin. Skip eru
fimm klukkustundir milli bæj-
anna, en járnbrautarlest er að-
einhver . eins rúma klukkustund.
vildi hjálpa sér, hann hefði I Fýri er skolplituð mjög, svo
nóga peninga til að borga fæð- ] að nú geta Uppsalaskáldin ekki
ið sitt með, fram að miðjum kveðið um “Fyris klara bölja”.
vetri einsog allir ættu að gera, j — Áin skiftir Uppsölum í tvo
fyrirfram og svo sagðist hann hluti. Austurbærinn liggur í
þá og riðum eins og gapar heim jr lítið eftir miðjan dag en svo ’ hafa keypt sér föt fyrir 30 Upplandasléttunni, en vestur-
að bænum. Það voru margir mörgum erindum höfðum við krónur, hann gæti sjálfur borg bærinn, með Dómkirkjunni,
karlmenn úti á hlaði þar á ag íjúka að ekki gat komið til j afs io krónur af því, eg þyrfti Háskólanum, höllinni og Caro-
meðal sýslumaður, hann kemur or5a a$ vig færum þaðan aftur þv{ gkkj ag iána sér nema 20 íina Rediviva. á allhárri hæð,
á móti mér sjáanlega reiður fyr en á miðjum næsta degi. J krónur, og þá gætum við orð- hallarbrekkunni (Slottsbacken)
og segir. Veistu ekki maður við þurfum þó að losast við
guðs og lifandi að þú ert hesta- hestana og kaupa eitt og ann-
þjófur. Ekki er eg hestaþjófur, a5 Svo við værum nú forsvar-
en eg er að leita að hestaþjóf. anlegir skólapiltar.
sagði eg. Ó herra guð og himn- Þegar unglingurinn sem alinn
eslíi faðir, þessi maður ætti er upp í fangi sakleysisins á
ekki að ganga laus, sagði sýslu reglubundnu kyrlátu sveita-
maður. Jón Pétursson í Reykja heimilinu- lengst upp til lands,
hlíð sem hafði riðið með sýslu- þegar hann sjálfráður kemur
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd BidR
Skrif*tofuaími. 23674
Stundar sórstaklepa lunftnasjúk
dóma
Er »6 flnna á skrifstofu kl 10—12
f h og 2—6 e h
Heimili: 46 Alloway Ave
TalMfmlt
G. S. THORVALDSON
• B.A., L.L.B.
L'ógjrœðingur
702 Confederation Life Bldg
Talsimi 24 587
DR A. BLONDAL
801 Medlcal Arts Bldg
Talsíml: 22 296
Staadar sérstaklega kvensjúkdðma
og barnasjúkdöma. — At5 hltta:
kl. 10—H ♦ h. og 3—6 e h
Helmlli: 806 Vlctor St. Slml 28 130
Dr. J. Stefansson
816 MKDICAL ARTS BLDG.
Hornl Kennedy og Graham
Stn’adar elDgftsgn auekia- eyrna
nef- og kverka-ajúkdðma
Er aC hltta frá kl. 11—12 f. h
og kl. 3—6 e h
Tal.lmi: 21S34
Helmlli: 888 McMIUan Ave 42691
Talnlml: 2S KH8
DR. J. G. SNIDAL
TANNLÆKNIR
A14 Somrrnet Block
PortaKe Areaue WI\^llPEO
ið samferða á skólann. Eg 0g er hún kunn úr Gluntum
spurði hann að livert það væru . Gunnars Wennerberg.
þessi föt sem hann stæði í. j Efst á hæðinni stendur höllin
Nei, það eru nú hversdagsföt- ] fornfræga. Gnæfir hún ásamt
in. Já eg sagði honum að það J dómkirkjunni yfir bæinn. —
stæði sjálfsagt illa á fyrir mér Uegar komið er með lestinni frá
eg ætti engin föt fallegri en þau Stokkhólmi eru þær það fyrsta
sem hann væri í, svo eg lík- j er augað hvílist við eftir að
lega kæmist þá ekki á skólanr. Upplandasléttuni er náð. Slétt-
manni, klappaði nú á öxlina inn í glisvarningsbúðir borg-1 þþ mun(ii eg nú reyna það, og' an þögul og tilbreytingarlaus
á honum og bað hann að gæta ana með peninga í vösunum
að sér og lofa mér að segja og mætir brosandi viðmóti.
mína sögu. Hesturinn sýnir sig mælskra búðaþjóna, þá er hann
að hann hefir f riðið honum í { mikilli hættu staddur Alhlýðni,
alla nótt sagði sýslumaður. margvíslegar freistingar, og
barnslgar eftirlanganir, leiða
hann máske afvega, svo hann
Þetta liðkaðist svo til eftir
dálitla stund og fyrir milligöngu
—., , „ . . * .... „ líður fyrir það andlega og lik-
Jóns í Reykjahlíð að eg fekk að . . x
. .. ... amlega, lengn eða skemn tima.
Það er ólán að vera valdur að
falli sakleysingjans. Kaupmenn
ættu æfinlega að hafa það í
huga hverjum þeir eru að selja,
og undir bvaða kringumstæð-
um.
segja mína sögu. Og svo nefndi
eg mér votta að því sem sýslu-
maðurnn hefði sagt um mig.
Votta, hvað ætlarðu að gera
með votta, sagði hann, og svo
tók hann í höndina á mér og
bað mig að finna sig, við skröf-
uðum lengi saman einslega, og Nafni minn var vel kunnur
skildum alveg sáttir, og í 18 ár og vinur Björns Jónssonar rit-
sem við áttum eftir að kynnast. stjóra Norðanfara og settist
hver öðrum upp frá þessu, þá hann þar að, en eg fór á veit-
kom okkur æfinlega vel saman, ingahús kaupstaðarins, og bað
nema kannske í eitt skifti sem þar um gistingu. Ung og lag-
seinna verður áminst. Jón Pét- leg stúlka sinti erindi mínu og
eg sagðist sjá ráð til að hjálpa þýtur fram hjá, en upp úr
lionum líka, en það væri að henni rísa þessir tveir frægn
hætta við að kaupa fötin, fyrst varðar hins veraldlega og and-
hann væri ekki búinn að taka. iega valds, sem hvísla því að
þau. Eg fékk piltinn til að ferðamanninum, að hér hafi sag
liætta að kaup fötin ef það an r{kt og rist á sín rúnaspjöld.
áleit hann ómögulegt af því Gamli bærinn' allur er í kring
búið væri að skrifa þau hjá J Um kirkjuna og höllina, en nýi
sér. Ekkert skynbragð bar eg bærinn þýtur upp í útjörðunum
á þessi mál, en eg hafði svo10g þenur sig æ lengra eftir
ríka sanngirnistilfinningu, að Upplandasléttunni.
mér fanst ómögulegt að pilt- j Uppsalir er nú bær með ná-
urinn yrði að hætta við að iægt þrjátíu þúsundum íbúa.
fara á skólann fvrir þessi fata- ] en auk þess dvelja þar mestan
kaup. Eg hafði þá heldur enga hluta ársins, um fjórar þúsund-
hugsmynd um vélabrögð þau ir stúdenta.
sem peningagræðgin leiðir af
W. J. LINDAL
BJÖRN STEFÁNSSON
ISLENZKIR I.ÖGFKÆÐIN' UAU
á öðru gólfi
325 Main Street
Tals. 24 963
Hafa einnig skrifstofur að
Lnudar og Gimli og eru þar
að hitta, fyrsta miðyikudag I
hyerjum mánuði.
Telephone: 21 613
J. Christopherson.
tslenskur LögjrœSingur
845 SOMERSET BLK.
Winnipeg, :: Manltoba.
I
A. S. BARDAL
selur Ifkkistur og annast um útfar-
ir. Allur útbúnaóur sá beitl
Ennfremur selur hann allskonar
minníevaróa og legrsteina
843 SHERBROOKE 8T.
Phonet WMI07 WINNIPB6
sér.
Uppsalir eru allmikill ferða-
mannabær. Flestir erlendir og
Eg fór með Stefáni og vissi J innlendir snillingar, er Stokk-
ekkert hvað beið mín. Við ^ hólm gista, koma til Uppsala,
losuðumst við fötin, en vorum ] og láta heyra sig þar og sjá.
skammaðir einkum eg fyrir Ræðusnillingar, hljómlista- og
Uppsali heim.
Sporvagnar bruna um göt-
urnar, þægilegir til að flýja upp
í þegar ferðinni er heitið milli
útkjálka bæjarins, sem er dreifð
ur, en falla ekki alstaðar sem
best saman við hinar gömlu,
þröngu götur.
Járnbrautarlestin frá Stokk-
hólmi til Norður-Svíþjóðar ligg-
ur gegn um bæinn.
Uppsalir eru nú all mikill
iðnaðarbær, en háskólalífið
mótar þó bæinn með öllu, og
fyrir það er hann frægastur,
bæði meðal Svía og annara
þjóða.
Um eitt skeið var bærinn
konungssetur og erkibiskups-
setur, og erkibiskupssetur er
han nenn þann dag í dag. Nú-
verandi erkibiskup er hinn al-
kunni skörungur og lærdóms-
þulur. Nathan Söderblom. Hef-
ir hann margar sæmdir hlotið
að verðleikum, og nú síðast
friðarverðlaun Nobels, fyrir
1930. Býr biskupinn á erki-
biskupssetrinu, sem er gömul
bygging og fögur.
Rétt hjá erkibiskupssetrinu.
ien steinsnar frá ánni, er dóm-
kirkjan mikla. Bæði hún og
þrenningarkirkjan eru mjög
fagrar byggingar, og eru tal-
andi vottur um hinn mikla
trúaráhuga mlðaldanna, sem
m. a. fann útrás og lýsti sér
í fögrum og vönduðum kirkju-
byggingum og musterum.
Dómkirkjan er stærsta kirkja
á Norðurlöndum, um 120 metr-
ar á lengd; hæð vesturturnsins.
sem er hæsti turn kirkjunnar,
er talsvert yfir hundrað metrar.
Byrjað var að byggja hana
skömmu fyrir 1300, >en ekki
var smíðinni lokið fyr en nokk-
uru fyrir miðja 15. öld. Síðan
hafa stórbrunar eyðilagt vissa
hluta hennar, en þeir hafa ver-
ið bygðir aftur, í sama stfl,
gotneskum, en í þeim stíl er
kirkjan bygð.
Eins og gefur að skilja, liggja
mörg stórmenni grafin í kirkju
þessari. Má þar m. a. nefna;
Gústaf konung Vasa, og Jóhann
konung III., son hans. Á veggn-
u mfyrir ofan grafkór Gústafs
Vasa eru málaðar freskómynd-
ir af merkustu viðburðum, úr
Iífi hans. í kirkjunni eru enn
fremur grafnir Carl von Linné,
grasafræðingurinn mikli, Jakob
erkibiskup Úlfsson, sem talinn
er stofnandi Uppsalaháskóla og
dulspekingurinn Emanuel Swed-
enborg. Voru líkamsleifar hans
fluttar til Uppsala 1910, frá
Lundúnum.
HEALTH RESTORED
Lækningar án lyfja
DR. 8. G. 8IMPSON. N.D., D.O.. D.O.
Chronic Diseases
Phone: 87 208
Suite 642-44 Somerset Blk.
WINNIPEG —MAN.
MARGARET DALMAN
TEACHER OF PIANTO
804 BANNING ST.
PHONE: 26 420
Dr. A. V. Johnson
fslenzkur Tannlæknir.
212 Curry Bldg., Winnipeg
Gegnt pósthúsinu.
Síml: 23 742 Heimilis: 33 328
Jacob F. Bjarnason
—TRAN SFER—
UitKKHicr nnd FnrnlTnre MoTllt
762 VICTOR ST.
snu 24.500
Annast allskonar flutnlnga fraiu
og aftur um bæinn.
J. T. THORSON, K. C.
lalenzkur ljijjTfræðlnKur
Skrlfstofa: 411 PARIS BLDG.
Sími: 24 471
DR. K. J. AUSTMANN
ursson sagði mér greinilega alt spurði mig um heiti og hvaðan slettirekuskap, hefði þó kann- vísindamenn allskonar sækja
(Frh. á 8 siðu)
Wynyard —:— Sask.
MESSUR OG FUNDIR
i kirkju Sambandssafnaðar
Messur: — á hverjum sunnudegx
kl. 7. e.h.
Safnaðarnefndin: Fundir 2. og 4.
fimtudagskveld í hverjum
mánuöi.
Hjálpornefndin: Fundir fyrsta
mánudagskveld i hverjum
mánutii.
Kvenfélagið: Fundir annan þnBju
dag hvers mánaöar, kl. 8 a8
kveldinu.
Söngflokkurie•*»: Æfingar á hverju
fimtudagsfcveldi.
Sunnudagaskólinn:— A hverjum i
sunnudegi, kl. 11 f. h.