Heimskringla - 19.08.1931, Qupperneq 3

WINNIPEG 19. ÁGÚST 1931
HEIMSKRINLA
3. BLAÐSÍÐA
að taka það fram, að ávarpið
var eins og alt annað sem
Magnús skrifar- gott og fékk
ágæta áheyrn.
Þess er bezt að geta, að hr.
Jón Veum mælti við þetta tæki-
færi aðallega fyrir minni mæðr
anna, hverra sannasta ímynd
væri hin aldna heiðurskona,
sem nú sat við hlið afmælis-
barnsins áttræða, og verið hafði
stoð þess og stytta alla hina
löngu sambúð þeirra — (lík-
lega meira en hálfa öld) —
borið með honum hita og þunga
dagsins og verið honum og
heimil þeirra alt í öllu. í svip
hennar sá hann eiginleika þá>
sem gera móður-nafnið og starf
ið alt, dýrðlegt m. fl. Jóni
sagðist vel. Svo má og segja
að verið hafi um hina alla sem
töluðu við það tækifæri, þó
ef til vill hafi Albert sagst bezt,
enda talaði hann fyrst. Veik
hann eins og fleiri að gestrisni
þeirra hjóna. Um Margréíi
(konu Magnúsar) sagði hann:
“Hún spurði gesti sína ekki
eins og alment tíðkast —
hvernig líður þér: Heldur: —
Ertu ekki svangur, þyrstur eða
kaldur. Og það voru ekki inn-
an tóm orð. Því svo stóð á,
að mér var einmitt kalt þegar
eg fyrst kom til þeirra hjóna,
eg var blautur í fætur. Margrét
lét mig fara úr bleitunni og gaf
mér nýja og góða sokka. Og
þetta var einmitt sú hlið gest-
risninnar sem sérstaklega tók
til hennar. Slík umhugsun og
nærgætni var engin tilviljun.
Þeir eru margir sem hafa líkar
sögur að segja frá henni um
lík efni.
Mörgum þykir nóg um þessi
samsæti. En vér álítum þau
eitt af því þarfasta og fegur-
sta, sem nokkur félagsskapur
getur gert. Sérstaklega þá um
gamalmenni vor er að ræða
Þau eru með oss í dag. Á morg-
un eru þau farin, og þá er of
seint að fara að hugsa um að
þakka þeim eða gleðja þau.
Þess utan var hér um þakklæt-
isskuld að ræða gagnvaTt þéim
hjónum, frá ölulm þeim mörgu
ísl. sem notið hafa návistar
þessara góðu gömlu hjöna. Auk
hinna mörgu heílbrigðu kunn-
ingja sem Magnús hefir við öll
möguleg tækifæri flutt munn-
lega og með ritverkum sínum.
Vel sé honum fyrir það, sem og
öilum sem strá ljósi og yl á leið
ir samferðamanna sinna.
* * *
Mannalát
1. Bóndinn Jónas Sturlaugsn
son lézt að heimili sínu þ. 29.
júní s. 1 og var kvaddur frá Frí-
kirkjunni júlí 2. af sr. Fr. A.
Friðriksson, að viðstöddum
fjölda vina og vandamanna, J.
S. kom með fjölskyldu sinni
frá Sask. 1925 til Blaine ,—
konu og þrem börnum —
tveim sonum og einni dóttur
ásamt öidruðum föður. — síð-
an dáinn—. Hans verður án
efa getið af öðrum.
2. Sigurður Guðmun/isson,
háaldraður einhelypur maður
lézt að heimili hjónanna Ástu
og M. G. Johnson, 18. júlí s. 1.
og var jarðaður frá Fríkirkj-1
unni þ. 20. s. m. af sr. Albert
Kristjánssyni frá Seattle, (sem
hér var þá staddur ásamt konu
sinni og yngstu dóttur), í fjar-
veru sr. Fr. Bánamein Sig.
var hjartabilun. Mátti svo
heita að hann yrði bráðkvadd-
ur. Fyrir útförinni stóð hr
Þórður Anderson í Bellingham
tengdabróðir hins látna manns.
Foreldrar Sigurðar voru hjón
in Guðmundur Hannesson og
Málfríður Sigurðardóttir. bæði
ættuð iir Eyrarsveit í Snæ-
fellsnessýslu. Þau hjón bjuggu
mikin hluta búskapar síns í
Tungu í Hörðudal í Dalasýslu
og þar var Sigurður fæddur og
uppalinn. Elstur var hann af
13 börnum þeirra hjóna. Munu
nú flest þeira löngu dáinn.
Þrjár systur lifa enn, svo vér
vitum, kona Þórðar — jfyr
getið. Mrs. Olson í Pembina og
ein, sem eg ekki man hvað
heitir.
Sig. sál. var að mörgu leit’
vel gefinn maður. í æsku lærð:
hann bókband og stundaði þá
iðn heima á vetrum. Varð hann
e. o. margir sem þess konar
iðn nema og stunda, fróður
um ýmsa hluti. Sérstaklega
hefi eg heyrt að hann hafi ver-
ið fróður í íslenzkum lögum,
um verðlag á skepnum á þeim
árum, lifandi og dauðum. Um ræðis aldrei. Kom frá ísl. til okkar allra að skilja eitthvaö
hann er svo sagt, að hann hafi Wpg. 1887 og fór suður til Dak. eftir, sem gerir framtíðar kyn-
verið gæddur flestum þeim lynd og mun hafa verið til heimilis slóðirnar vitrari og betri. Svo
iseinkunnuniy sem verulegt að Mountain oftast, þau árin óska eg ykkur ánægju heiðurs
þér si tn
n otit>
T I M BUR
KA UPin
AF
The Empire Sash & Door Co, Ltd.
Birgðir: Henry Ave. East Phone: 26 356
Bkrifstofa: 5. gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐ1 ANÆGJA.
A Thorough School!
The “Success’’ is Canada's Largesr.
Private Commerciai College, and the
finest and best equipped business train-
ing institution in Western Canada. It
conducts Day and Evening Classes
throughout the year, employs a large
staff of expert. teachers, and provides
sufficient individual instruction to per-
mit every student to progress according
to his capacity for study.
Inj twenty-one years, sínce the founding of the “Suc-
cess” Business College of Winnpeg in 1909, approxi-
mately 2,500 Icelandic students have enrolled in this
College. The decided preference for “Success’’ train-
ing is significant, because the Icelanders have a keen
sense of educational values, and each year the number
of our Icelandic students show an increase.
Day and Evening Classes
OPEN ALL THE YEAR
The SUCCESS BUSINESS COLLEGE, Ltd.
i 1
PORTAGE AVENUE AT EDMONTON STREET.
PHONE 25 843
verðmæti hafa, og kallað er,
að hafi sérkent forn ísl. Hann
er kallaður að hafa verið dul-
ur í skapi, fátalaður, en ábyggi
legur um alla þá hluti er til
hans tcku. Hann lifði svo og
dó, að hann skuldaði heimin-
um ekki eyris virði. og átti vel
íyrir útför sinni.
Sig. var fremur vel vaxinn,
í hærra lagi meðal maður, og
karlmenni að burðum — enda
holdskarpur og fremur beina
ber. Finnst mér sem v hanm
mundi hafa sómt sér vel í liði
Birki-beina. Stiltur í lund og
óáleitinn við aðra. Verkmaður
góður- og þar, trúverðugur. sem
í öllu öðru. Sjálfstæður í skoð-
unum. og mun hafa átt sam-
leið með fáum á andans svið-
um, sem og hinum veraldlegu,
enda æfinlega fjárhagslega
sjálfstæður, þó hann væri ei
ríkur. Fór vel með fé sitt og
var sparneytinn í öllu. Brá
sjaldan skapi. Um afl hans haía
oss verið sagðar ýmsar sögur
og hversu hann beitti því. er i
harðbakka slóst, sem og hversu
lítið hann hirti um atvinnu-
nþssi fyndist honum sér mis-
boðið, af þeim er hann vann
fyrir. Af því vér vitum ei hvorí
nokkur muni minnast Sig. nú
þegar hann er allur,skulu hér
sagðar nokkrar af þeim sög-
um af því oss virðast þær vitna
bezt um skaplyndi mannsins.
sem fáir þektu í hansMnnsta
eðli, einkum á seinni árum.
Einhverju sinni er Sig. vann
að fiskislægingu hér fyrir eitt
niðursuðuhúsið, ásamt mörg-
um öðrum mönnum, kemur yf-
irmaðurinn til þeirra. sem að
því verki voru, og spyr: Hvi
verkið gangi svona seinlega.
Hann hafi þegar bætt tveim
mönnum á, fram yfir það sem
vanalegt sé. — Hvort hann
kannske verði nu að bæta öðr-
um tveimur við. Enginn svar-
aði. En Sig. tekur af sér svun-
‘u sína, gengur til yfirmann-
sins, sýnir sig I að binda hana
á hann og segir: — Reyndu
"jálfur. Yfirmaðurinn gekk
hlægjandi burtu. Hann var því
óvanur, að menn gengu svo
viljugir frá verki, mætti þá og
ef til vill engann mann missa
því fiskurinn þol'ir skamma bið
til skemda í sumarhitanum.
Einhverju sinni vann Sig.
með öðrum mönnum að því að
renna trjám eftir ‘skidd” braut.
nenni ekki að útskýra orðið
“skidd” líklega komið af orð-
inu skjóta eða renna). Sig. var
ekki mannblendinn og fátalað-
ur jafnan. Hafa félagar han~
ef til vill fundist til um þetta.
Einn náungi tekur til að kvefsa
hann á ýmsan hátt. Gengur
svo um tíma að Sig. gefur sig
ekki að þessu. Gerist náungi
bessi æ nærgöngulari þar til
Sig þykir nóg komið, og grípur
hann tveim höndtrm og þeytir
honum yfir höfuð sér. Kom
hann niður all hart, en var þó
óbrotinn. Lét hann Sig. afskifta
lausan eftir það. Maður þessi
var í stærra lagi meðalmaður
að hæð, og vel sveT. Mundi
vart undir 180 til 190 pd. Eng-
in aflraun virtist þetta Sig
vera.
Einhverju sinni er Sig. vann
að þreskingu í N. D. tóku tveir
menn að stríða Sig. Lét hann
■ig það engu skifta um hríð
En loks gerast þeir þó svo nær
göngulir að honum þykir nóg
komíð. Grípur hann þá sinni
hendi hvorn þeirra og hélt
þeim frá sér um stund, slær
svo saman hausum þeirra all
óþyrmilega og þeytti þeim svo
sínum í hvora áttina. Mátti
hvorugur við öðrum handlegg
hans. Létu þeir hann í friði
eftir það. Sjónarvottur að at-
burðum þessum sögðu mér frá
— sannorðir menn.
sem hann var suður þar. Vest- og hagsældar, bið að máttar-
■ ur að hafi til Seattle kom hann ^ völd alverunnar styðji ykkur
árið 1900, og hingað til Blaine og leiði á framsóknar vegum heilbrigðar lífsskoðanir.
1902. Hér vann hann hvað sem ; manndóms og menningar. 1 Stjónmálin ættu að byggjast
sé við að svara eða leysa úr
vandamálum samtíðarinnar.
Hún á að fylgjast með tímanum
á hinum vísindalegu sviðum,
og umfram alt, kenna háar og
göfugar hugsjónir, fagrar og
fyrir féll, en síðari árin rnest
við sprengingar og landhreins-
un hjá bændum. Sig. var snyrti
menni í umgengni, og hinn
heiðarlegasti karl í hvívetna.
Hann var ókvæntur alla æfi —
ekki af því að hann kýsi sér
það, heldur fyrir þá sök að
Af því eg býst við að þetta á hinum jafna rétti allra
verði seinasta tækifæri mitt að manna til að lifa og þroskast
mæta ykkur á almennum sam- á jörðinni, sem þýðir jafnan
fundi, þá langar mig að nota rétt til að afla sér allra hinna
tækifærið til að lofa ykkur nauðsynlegu viðhaldsefna úr
að heyra skiling minn á nokkr- forða búri og auðsuppsprettum
um áhuga málum míjium, sem náttúrunnar — vandinn er að
eg hef verið að hugsa um und- finna hagkvæmar reglur til þess
unnasta hans brást honum ein ] an farinn tíma. j að allir fái notið þessa réttar,
hverra hluta vegna. Höfum vér Eins og öllum mun vera ljóst og hagkvæm ráð til að aðstoða
það fyrir satt, að hann hafi er það æðsta skylduhlutverk hver annan í því efni.
síðar reynst henni vel — er hvers manns hér á jörð, að j Eg álít að hið stjórnarfars-
vanheilsa og féskortur þröng- gera , sem mest úr sjálfum sér lega aungþveiti þjóðanna séu
di hag hennar. Af þessu og því að unt er. Verða sem vitrastur hinir standandi stjórnmálaflokk
öðru er vér höfum heyrt, drög- bestur og fullkomnastur á all- ar, sem nú ráða lögum og lof-
um vér þá ályktan- að Sig. an hátt, en til þess verður hann um í heiminum, því þar sem
hafi — eins og sagt var * að æfa alt það besta er hann, þeir ráða ríkjum getur engin
líkræðunni eftir hann, átt mörg hefir í sjálfum sér, og eftir! lýðstjórn átt sér stað, tilveru
af þeim ísl. lundemiseinkenn- því, sem meðfæddir hæfileg- \ réttur þeirra ætti því að vera.
um, sem haldbezt reynast í leikar hans em betri og fjöl- sem fyrst numinn úr gildi.
andróðri lífsins, þó þau um hæfnari eftir því hefir hann; önnur aðal meinsemd þjóð-
leið, einangri meir en geri bljúg- betri tækifæri til að geta orð- anna 4 fjárhagslegu sviðunum
ari skapgerð. ið mikill maður, og eg hygg að
Samferðamaður vor er geng við íslendingar höfum bæði rík
nn til grafar, — maður sem ari fjölhæfnari og göfugri ætt-
án efa var af fáum þektur, en areinkenni en margir aðrir
mörgum misskilin. Dauðinn þjóðflokkar hér í landi, og ef
sótti hann á hentugum tíma við gröfum eftir þeim og æf-
og reyndist honum vinur. Sig. um þau á réttan hátt munum
var blindur síðasta ár æfi sinn- við bráðlega komast að raun
ap. Lengri dvöl hefði því hlot- nm að við þurfum ekki að vera
ið að verða honum þungbær, á eftir öðrum á sviðum menn-
svo mikill einstæðingur sem ipgarinnar. Hlutverk okkar
hann var. En hann var svo nær ekik einungis til okkar
heppinn að vera hjá fólki, sem sjálfra, það á að ná til allra.
létti og lýsti honum síðastu ^em við getum haft einhver á-
spölinn, — las fyrir hann og hrif á. Við eigum að flytja inn
hlúði að honum á allann hátt. | f þjóðlífið alt það besta og
göfugasta, se mvið eigum í ætt-
Skólamál. I ar egjj okkar. Við lifum ekki
Út af Custer háskóla er oss einungis fyrir okkur sjálf við
nú sagt að hafi útskrifast s.i. íifum einnig fyrir samferða-
vor, auk þeirra sem getið hefir mennina félags sistkyni okkar,
verið, þessi ungmenni: Har- þjóðina okkar smáu en merki-
aldur og Margrét, börn Guð- íegu, íslenzku þjóðina, sem við
mundar Olson og konu hans. | höfum þann heiður að vera ó-
umflýanlegur partur af, því
Kirkjumál. I verður alt það fólk, sem af
Sr Valdimar Eylands — ný- íslenzku bergi er brotið, hvar
kominn hingað vestur ásamt sem þeir búa, að sýna sam-
ýjöijskyldu isimyj, þrédikaði í ferðamönnum sínum með eig-
fyrsta sinni hjá söfnuði sín- in menningar og manndóms
um hér í Blaine 26. júlí, fyrir gildi að þjóðin sé verðug þeirr-
'ullu húsi. Sunnudaginn næsta I ar sæmdar og trausts er henni
á eftir þ. e. 2. ágúst messaði var veitt síðastliðið ár.
hann hér einnig. Oss er sagt, Þetta málefni er sérstaklega
að þá hafi hann flutt íslendinga athugavert fyrir okkur vestur
dagsræðu og látið syngja ísl. íslendinga, þar sem við búum
bjóðsöngva. í flokkum og getum þar af
Vinsamlegast, 'eiðandi lagt saman krafta okk-
M. J. B. I ar og starfað á þann hátt að
ýmsum velferðar málum bæði
bakklæti, þjóðrækni og trúar- okkr eigin og mannfélags heild
látning eftir M. J. Erindi flutt arinnar. Því á þann hátt get-
á 80 ára afmælissamsæti hans. ] um við best og áberandi sýnt
meðborgurum okkar þau verð-
í eðli flestra manna mun sú I mæti er við höfum yfir að
ilfinning vera rík og áberandi ] -áða, og með margskonar félags
rð vilja gjalda líku líkt, sem Mgum samtökum gætum við
kallað er. og sérstaklega munu vissulega sýnt hinum borg-
menn finna til þessarar eðlis-1 aralegu bræðrum okkar, að ís-
kröfu þegar þeim er veittur lenzka þjóðin hafi ekki fengið
einhver greiði að óvörum, sem oflof eða of mikla viðurkenn-
beim er mikils virði. En þessi fng fyrir menning sína og mann
endurgjalds þrá getur orðið dóm, og eg vil segja að við
mönnum þungbær, þegaj- mað- gætum gert mikið meira. við
urinn hefir ekkert nothæft verð gætum staðið þeim framar á
mæti til að borga með greið- mörgum sviðum, og það ætt-
ann, þannig er nú ástatt fyrir Um við að gera. Ein mesta
mér vinir mínit. Eg hef ekk- nauðsyn samtíðarinnar er að
ert að bjóða ykkur, sem gæti flnna umbóta ráð við mein-
vegið á móti þeirri sæmdar semdum menningarinnar sér-
viðurkenning. sem þið hafði staklega á hinum þremur aðal
veitt mér hér í kveld, og verð | grundvallar starfsviðum henn-
því að láta mér nægja að biðja aT) sem eru skólarnir, kirkjan
ykkur að taka það eina, sem eg 0g stjórnmálastörfin. Hið rétta
hef mínar innilegustu þakk- hlutverk barnaskólanna ætti
lætisviðurkenningu fyrir þann ag Vera að skapa andlega og
heiður og greiða er þið hafið ííkamlega heilbrigða þjóð. þeir
ávalt sýnt mér og sýnið mér ættu að leggja aðal áhersluna
nú. Eg vona að þið hafið eitt- 4 ag æfa 0g þroska skilning
hvert tilefni úr liðna tímanum, 0g vitsmuni barnanna, menta
sem að réttlætir þetta fagnaðar þ4U og æfa jafnt líkamlega,
mót. Og ekkert gæti verið sem andlega og kenna þeim að
mér meiri ánægja en að fá vjrða vinnuna og skilja nauð-
að vita að eitthvað af því, syn hennar.
sem eg hef verið að reyna að Kirkjan ætti að vera siðmenn-
leggja til menningar mála ingar skóli ungdómsins, sem
landa minna hefði fest rætur, kendi honum að meta gildi
sem eigi eftir að bera ávöxt í sitt og bera hæfilega virðing
framtíðinni í heilbrigðum skiln fyrir sjálfum sér, og hún á að
ingi og uppbyggjandi fram- [ vera þekkingar námskeið fyrir
Síg, mun hafa verið nær átt- kvæmdum. Það er hlutverk fullorðna fólkið þar sem leitast
er sölu og veðsetninga réttur
manna á jörðunni. Gefið fólk-
inu jörðina aftur dreifið því út
yfir landið til að yrkja það og
rækta, látið auðsöfn þjóðar-
innar styrkja byrjenduna, þá
mun þjóðin bráölega endurnýj-
ast því heilbrigð siðmenning
getur aðeins skapast og þró-
ast við barm náttúrunnar.
En á heilbriðri siðmenning og
göfugri lífsskoðun byggist öll
efnaleg, andleg og þjóðfélags-
leg velferð mannkynsins.
Að lokum langar mig að
nota tækifærið til þess að leið-
rétta dálítinn misskilning gágn
vart mér sjálfum. Eg hef
heyrt að það sé skoðun sumra
kunningja minna að eg sé trú-
laus maður. en það er ekki rétt
enda ómögulegt, því trúlaus
getur engin maður verið, fyr en
hann er orðinn alvitur og eg
veit fyrir víst að slíkt á langt
í land fyrir mig. En svo vil
eg gera ykkur ofurlitla grein
fyrir trúarskoðun minni. Eg
trúi að öll alheims tilveran sé
guð og hún sé alfullkomin
persónuheild er í smáu, sem
stóru stjórnist eftir vissum ó-
umbreitanlegum lögum, og eg
trúi því að þessi jörð okkar
með öllum hennar auðsupp-
sprettum gögnum og gæðum Sé
eign og uppvaxtar heimil mann
anna á þroskunarleið þeirra að
fullkomunar markinu, og með
vaxandi þekking fái þeir vax-
andi vald yfir lögum hennar,
öflum og efnum. —
Að því er samlíf mannanna
snertir trúi eg að kjarni krist-
indómsins, sem er að yfirvinna
það illa með góðu. sé eini veg-
urin til að útrýma meinsemd-
um heimsmenningarinnar. 1
stuttu máli get eg lýst trú
minni með því að taka undir
með skáldinu.
Eg trúi því sannleiki að sigur-
inn þinn
að síðustu vegina jafni;
og þér vinn eg konungur það,
sem eg vinn
og því stíg eg hiklaus og von-
glaður inn
í frelsandi framtíðar nafni.
Til viðbótar við framan ritað
erindi fylgir hér með afmælis
vísa höfundarins.
Bráðum svífur áttræð önd
enn á lífheima sviðin,
til að vinna vísdóms lönd
og veruleika miðin.
HVAÐANÆFA.
Samkvæmt mánaðarlegum
skýrslum McConnell's & Fergu-
son um verslunarhagi í Can-
ada telst þeim svo til að júní
mánuður 1931 sé 18.05 per cent
neðan við meðallag. Saman-
borið við júní mánuð í fyrra.
er þetta nálægt 10 per cent
lægra en þá var en 33 per
eent minni verslun en í jan-
úar 1929.