Heimskringla - 23.03.1932, Blaðsíða 3

WINNIPEG 23. MARZ 1932
HEIMSKRINGLA
i
3 SÉÐA
huga, þá félst hann á það og an orðinn góður alfara vegur
hét mér liðsinni sínu. Mínir eig-
in félagsbræður litu svo á, að
eg hugsaði mest um vegina í
kringum sjálfan mig. Nú er
þetta fyrir fleiri áratugum síð- um það, er eg var lítill dreng-
og litið með undrun á það, að
hitt skyldi nokkurntíma hafa
verið tekið í mál.
Eg var stranglega ámintur
EYÐIÐ og SPARIÐ
hvorutveggja i senri
Ein af mótsögnunum í því að eiga góða lífsábyrgð er sú
að það gerir manni frjálsara að eyða meiru en áður.
Fyrst .... verið vissir
um það með sjálfum yður
að þér hafið gert fullnægj-
andi ráðstafanir fyrir fjöl-
skyldu yðar og elli árunum.
Þá . . . . með hreinni sam-
vizku megið þér eyða jafn
óðum afganginum af tekj-
unum, og þannfg hjálpa til
að skapa “gott árferði’’ að
nýju, í Canada.
Safnið yður nægilegri Lífsábyrgð
f 60 ár hefir THE CONFEDERATON LIFE ASSOCIATION
hvílt á hinum trausta grundvelli örygðar og stöðugleika
sem er undirstaða allrar fjárhagslegar tiltrúar. Hin ó-
brygðulu veð, sem það hefir lagt fé sitt í, samkvæmt
skýrslunum 31. desember 1931 sýna sig bezt með eftir-
fylgjandi tölum:
Veðskulda og Trygginga lán:
Stjórnar og Sveita ...... 32.36%
Annara fyrirtækja ....... 19.64%
------------ 52.00%
Fasteignaveð:
Borga og kauptúna ....... 15.25%
Bújarða ................ 2.47%
---------- 17.72%
Líffeábyrgðalán — almenn iðgjöld .... 15.77%
Lífsábyrgða lán — einstök iðgjöld .... 5.49%
Fasteignir ............................ 4.22%
Hlutafé alment ....................... 2.49%
Hlutafé með forgöngu rétti ........... 1.79%
Ýmislegt .................................52%
100.00%
SAMTALS EICNIR
$88,490,249.
AFGANGSSJÓÐUR TIL VÆNTANLEGRAR 0TBÝTINGAR
$8,649,245.
NÝ LÍFSÁBYRGÐ GEFIN OT 1931
$53,852,452.
LfFSÁBYRGÐ ALLS Nú f GILDI
$381,085,182.
AUKNING UM
$12,058,612.
FRAMYFIR 1930.
Hver helzt sem þér eruð og hver sem
atvinna yðar kann að vera þá höfum vér
lífsábyrgðar skírteini sem fullnægir þörf-
um yðar og samrýmist tekjum yðar.
Oonfederation Life
Association
Confederation Life Bldg.
WINNIPEG MANIT0BA
J. C. GREEN-ARMYTAGE
Divisional Manager
WINNIPEG, MAN.
CHRIS HALLDORSON
District Manager
WINNIPEG, MAN.
DORI HOLM
Representati ve
GIMLI, MAN.
ur, að eg ætti að bera virðingu
fyrir gömlum mönnum. Þá
spurði eg að, hvort eg ætti líka
að bera virðingu fyrir Kristjáni
Brynjólfssyni, því mér fanst
að enginn halda upp á hann, og
þó hann gamall væri, þá drakk
hann brennivín, og þrábað um
það, og þótti leiðinlegur. Hann
gat ekki almennilega hærst,
heldur var hann skjóttur. Var
eg ekki viss um að menn væru
nógu gamlir til að virða þá
fyr en þeir væru hvítir fyrir
hærum. Eg held eg hafi kunn-
að þetta stax bamið: “Eg skal
virða eins og skyldan býður,
öldungur, þín silfurgrá hár."
Að minsta kosti man eg það
að mér voru hærurnar mikill
leiðarvísir í þessu efni, og eg
reyndi að rækja þetta af hlýðni.
Með aldrinum sannfærðist eg
um að þetta er ein af nauðsyn-
legustu kennisetningum samfé-
lagsins. Sá unglingur, sem ekki
virðir gamla manninn og tekur
hann fullkomlega til greina,
hann er sér óafvitandi að smá-
eyða eftirlöngun hins reynslu-
ríka til að bregða Ijósum á
framtíðarveg hans, sem hlýtur
þó í mörgum greinum að liggja
framhjá sömu torfærunum, og
því orðið honum hjálpleg., En
sá unglingur, sem ekki virðir
gamla manninn eða konuna
samfélagslyndis, hann er að
safna glóðum elds yfir höfuð
sér. Hann er að gefa öðrum ljótt
eftirdæmi, og er orsök í Ijótum
myndum, sem setjast á undir-
vitund hins aldurhnigna og geta
um lengri eða skemmri tíma
tafið hann á þroskabrautinni.
Eins og barnig fæðist ósjálf-
bjarga og gæti ekki lifað hér
lengi án nákvæmrar hjúkrunar
móðurinnar og hinna eldri,
þannig er það með unglinginn
á öllu hans þroskaskeiði, að
hann þarfnast stöðugt aðstoðar
hinna eldri og reyndari, til að
lifa samkvæmt náttúrulögmál-
inu í stöðugri framþróun lífs-
ins. Sá unglingur, sem ber
gæfu til þess að njóta hlýleiks
og hylli af góðum og greindum
öldruðum mönnum, sem skoða
það altaf skyldu sína að gefa
vinsamlegar bendingar, aðvara
og leiðrétta unglinginn, — sá
unglingur er í betri skóla en
margur hínna, sem situr á
skólabekkjum og nýtur kær-
leikslausarar og agalausrar til-
sagnar, inni í skólanum af
reynslulausum unglingi, þó að
hann hafi náð kennaraprófi, og
er skólanáminu samhliða 'þátt-
takandi í öllum þeim ósiðum
og óralátum, sem eftirlitslaust
eiga sér stað í skólagarðinum
eða utan dyra. Enginn kennari
unglinganna ætti að vera yngri
en 35 ára gamall. Með gleði
og þakklæti minnist eg minna
samvista við Benedikt Sveins-
son og Arnljót Ólafsson, og svo
mikið var skilningsríki þessara
manna, að ekki tefja þeir fyrir
mér, þegar yfir um kemur, þó
ekki sýndist okkur ávalt það
sama hérna megin. En þó eg
tilnefni þessa menn hér, af því
að þeir hafa veri ð umtalsefni
mitt um tíma, þá gleymi eg því
ekki, að eldri mennirnir, konur
og karlar, voru kennarar mínir
í öllu því bezta, sem eg nam
í æsku. En af jafnöldrum mín-
um hafði eg mest gagn til sam-
taka um strákapör og ærsla-
læti.
Frh.
THE
MARLBOROUGH
SMITH ST., WINNIPEG
Wtnnlpeg’s Downtown Hotel
COFFEE SHOP
Open from 7 a.m. to 12 p.m.
Special Lunch, 40c
Special Ladies’ Luncheon, 40c
Served on the Mezzaníc Floor
Best Business Men’s
Luncheon in Town, 60c
See Us for our
Winter Koom Kates
We cater to Functions
of All Kinds
F. J. FALL Mgr. PH. 86 371
KEMBUR.
Eftir J. P. Sólmundsson.
II.
Hin notræna trú.
Ekkert er um það að villast,
þegar íslenzk manneskja heyr-
ir Snorra Sturluson nefndan og
kannast á annað borð nokkuð
við hann, að fyrst af öllu dett
ur henni í hug Edda. Og Edda
þessi er bókin um guðina þeirra
gömlu íslendinganna; um Óð-
inn og Þór og Baldur og ýmsa
fleiri, og um konurnar þeirra,
gyðjurnar. Þar er líka mikiö
um jötna og dverga og álfa,
bæði ljósálfa og dökkálfa, rét.t
eins og bæði englar og púkar
væru þar til eins og hjá okkur
í kristninni. Úr þeirri átt konu
líka þjóðsögurnar okkar, alveg
eins og Aladdíns-lampinn og
‘anda’-sögur koma úr Biblíu-
löndunum. Svo eru í Eddu ýms
ar skepnur, fyrirtaks kýr og
geit og göltur, og margir hest-
ar, ljómandi fallegir, og þetta
líka litla fljótir. Einn þeirra
hafði átta fætur. Svo man eg
nú, held eg, ekki meira. Jú,
það er nefndur þar að minsta
kosti einn rakki, og einn voða-
lega grimmur úlfur, sem mátti
til að binda. Hann beit hægri
hendina af einum guðinum á
meðan þeir voru að því, eða
sama sem, þegar þeir voru að
verða búnir. Og bróðir úlfsins
er þessi líka litli ormur, sem
liggur í hafinu og getur bitið
sporðinn á sér í kringum
jörðina. Systir þessara þokka-
legu bræðra heitir Hel eða
Helja, og þau eru öll börn
Loka. Sjálfur hafði Loki frá
upphafi verið í einhverskonar
bræðralagi við Óðinn, en varð
altaf til meiri og meiri vand-
ræða, hann og hans börn, þang-
að til á endanum þau höfðu
það af að eyðileggja alt sam-
an, en fórust þá reyndar sjálf
um leið í ósköpunum, sem á
gengu. Það er alt langlíkast því,
sem sagt er í Opinberunarbók-
inni að eigi að verða á dóms-
degi.
Eitthvað líkt þessu, mundi
sextuga fólkið og þaðan af
eldra, geta þulið upp úr sér,
víðsvegar um ísland, og margt
af því fimtuga og jafnvel því
fertuga, hvað sem síðan kann
að vera orðið um þá, sem eru
þaðan af yngri. Hér vestra væri
ekki til slíks að ætlast. Heim-
ilisskólum var ekki haldið hér
áfram, nema hjá stöku manni,
enda bókakostur manna ekki
því vaxinn, og hefir sá agnúinn
verið öllum, sem skyn bera á
það, til skapraunar, og æði
mörgum, beggja megin hafsins,
til skammar. Lestrar-samkom-
urnar í hvers manns baðstofu
á íslandi, alt þangað til að
vistarbandið var leyst, voru
betri alþýðuskólar í skáldskap
og sögu, og jafnvel í landa-
fræði, heldur en þeir, sem hér
í landi eru nefndir þessu nafni,
það sem kemur til þessarar
námsgreinar. Fjöldi íslenzkra
landnámsmanna hér voru ólíkt
sannmentaðri menn út úr sín-
um heimilisskólum, heldur en
æði margir af sonum þeirra
hafa orðið út úr skólum hins
opinbera.
En þessi, sem var að rif ja upp
fyrir okkur hvað í Eddu stæði,
hefir ekki minst neitt á menn-
ina.
Æi, já, aldeilis rétt. Þó eru
þeir þar víst líka. Guðirnir
sköpuðu þá; voru þrír við það,
og gáfu þeim sitt hver, líf og
lund og fegurð, og eg man
ekki hvað fleira. Þar er Sigurð-
ur Fáfnisbani og Hrólfur kraki
og margir og margir þessir
miklu kappar. Þeir vildu falla
í orustu, því engir féllu nema
valkyrjurnar kysu þá handa
Óðni. Þá fóru þeir til hans
Valhöll og sátu þar í sífeldri
veizlu, og æfðu sig í að verða
þér sem
notiff
T I M BU R
KAUPIÐ
AF
The Empire Sash & Door Co., Ltd.
Birgðir: H*nry Ave. East Phone: 26 356
Bkrifstofa: 5. gólfi, Bank of Hamilton
verð gæði ánægja.
altaf meiri og meiri kappar, svo
guðirnir skyldu þó að minsta,
kosti gera jafntefli við jötnana, i
þegar í það síðasta væri komið. \
Að fæðast, dafna, falla handa
guði
skal festa gildi þátt í alda rök-
um.
Þetta var trúin þeirra, og
taktu við! Hvernig lízt þér á?
En því ætli Snorri hafi verið
að safna þessu saman? Skárra
er það nú guðsríkið, sem mað-
urinn er að lýsa.
Nú, til' hvers, svo sem, skyldu
Phone 22 03.-. Phoue 23 237
HOTEL CORONA
2G Rooiuh With Ilath
Hot and Cold Water in Every
Room. — $1.50 per day and up.
Monthly and Weekly Rates
on Request
Cor. Main & Notre Dame East
WINNIPEG, CANADA
eftir því sem dr. Nordal segist
frá? Hvað er hinum unga
manni hér kært? Langar hann
til að syngja því lof? Kemst
það í ljóð? Hvað er það, sem
hann trúir á? o. s. frv. Og hvað
veldur þessari andlegu eyði-
mörk?
Spurningarnar teygja mann
dýpra og dýpra inn í sálarlif
Gyðingarnir hafa verið að tína j þeirra, sem um er að ræða, og
saman í bækur trúarbrögðin svörin flest verða ágizkanir um
forfeðranna sinna? Ekki af því,
hvað Nóaflóðið væri skemtilegt,
ókenda, máske óvaknaða þrá.
Svo var um allar aldir, þótt
þar sem aðeins 'ein fjölskylda ytri kjör og staðhættir hefðu
var notuð, til þess að gera ekki misjafnan blæ. Eðlisþættir þeir,
alveg út af við stofninn, og
hún lenti svo í fyllirí og skamm-
r strax þegar búið var. Lítil
furða þó bannlög séu ekki mik-
ils metin í ættinni.
En svo er það nú ekki víst,
að báðar hafi orðið til af söniu
ástæðum, Genesis og Edda, þó
þær sé báðar um trúarbrögð.
Gyðinganna og Víkinganna. —
Samsafn Gyðingabókanna stend
ur á svo vel þektum grund-
velli, að við skulum sleppa því.
Okkar feðra trúarbók höfum
við ekki aldeilis látið eiga sama
láninu að fagna, en samt hepn-
aðist henni að verða til fyrir
alúð og aðgerðir þessa Snorra,
sem hefir með því auðnast að
gera sitt eigið nafn svo virki-
lega ódauðlegt, sem hugsast
getur á jarðneska vísu.
“Áhrif Eddu á íslenzkar bók-
mentir, urðu geysimikil," segir
dr. Nordal. “Hún virðist vera
eitt af þeim ritum, sem fyrst
öfluðu óvísindalegum fornfræð-
um virðingar, og ruddu þannig
braut ekki einungis skrásetn-
ingu fornaldarsagna, heldur
líka Eddukvæðanna.........Ut-
an um Eddu safnaðist alt það,
sem á íslenzku var ritað um
málfræði og skáldskap.........
Snorri stuðlaði að því með
Skáldskaparmálum að halda
hinu forna skáldamáli lifandi.
. . . . Um Eddu, Eddu-list,
Eddu-reglu o. s. frv. er talað
í íslenzkum kveðskap alt frá 14.
öld fram á þá 19. Og þó að
samhengið í bókmentunum væri
að vísu órofið, mundi skálda-
mál síðari alda samt hafa bor-
ið annan svip, ef ekki hefði
verið til slík kenslubók, sem
Edda var, sem hver kynslóðin
eftir aðra jós úr, beinlínis og
óbeinlínis.’’
Tildrögin að því að Edda
varð til og Ásatrúin geymdist,
eru líklegast fólgin í ljóð-
hneigð og skáldgáfu íslendinga.
Eitt þetta orð rifjar upp fyrir
mér, hversu oft bókavörður
okkar Gimlimanna, hr. Hjálmur
Þorsteinsson hefir á það bent,
hvað væri háskalegasta dauða-
merkið okkar hérna, þjóðernis-
lega. Mér finst ómaksins vert,
lesari góður, að láta þann lagð
með í kambana, okkur til frek-
ari íhugunar.
Hann staðhæfir að rýrnun
ljóðhneigðarinnar í æskulýðn-
um, af hverju sem hún stafi,
spái illu, þjóðernisviðhaldinu
viðvíkjandi, öllu öðru framar.
Og þetta eitt þyriar fram spurn
ingum í hugann. Hvað er um
‘viðhald gildanna’, sem Höff-
ding hefir reynt að sýna að
væri hugsjón allra trúarbragða,
sem í Eddu hafa raktir verið,
mega okkur með því verða
ljósastir, að tengja hér ennþá
saman ýms ummæli eftir dr.
Sigurð Nordal um þetta efni:
Frh.
OPIÐ BRÉF TIL HKR.
Tileinkað vinum mínum, Mrs.
Rósu Casper, Blaine Wash., og
K. N. skáldi á Mountain, N. D.
Frh.
Hér er nýung. Lestin skríður
inn á milli hnúkanna. Þarna til
vinstri handar er fjall — hærra
en öll hin; blátt, nærri fjólu-
blátt, í ekki meira en hálfrar
mílu fjarlægð. Enginn eldur, er
valdið geti reyk. Eg hefi heyrt
talað um blámóðu fjalla og séð
hana fyr. En þá var gengið út
frá því að fjöllin væru í fjarska,
og að fjarlægðin valdi þeirri
blámóðu. Svo var það heima.
En hvað er það hér, sem veld-
ur þessari móðu? Sjáum nú
til. Eftir því sem hærra kem-
ur vex hún, þessi móða, og nú
umkringir hún okkur á alla
vegu — dýpst og dekst þar sem
fjöllin eru hæst . Séra Friðrik
lýsti þessu fyrirbrigði vel í ferða
sögu sinni nýlega. — En hvað
veldur, hver er orsök hennar?
Þegar komið er upp úr fjöll-
unum syðri, stanzar lestin í bæ
þeim er heitir Columbia Falls,
fallegur bær og nokkuð stór.
Næsti bær heitir White Fish,
milli þessara bæja er ræktað
sléttlendi þótt það liggi nokk-
uð hátt, og fallegt er þar. 1
White Fish fara margir af lest-
inni en fáir á. Lestin heldur á-
fram, landið breytist og verður
Frh. á 7. bls.
Hann er voldugur!
Þunnur, sterkur og þvalur
. . . Eiginlega betri vind-
linga pappír fyrir þá alla
“er vefja þá sjálfir’’, en þó
á sama verði og venjulegur
vindlinga pappír . . . lím
borinn.
120 blöð á 5c
VINDLINGA-PAPPIR