Heimskringla - 24.04.1935, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 24. APRÍL, 1935
HEIMSKRINGLA
5. SÍÐA
blygðast mín, fyrir að hafa ort
kvæði það sem eg held á og nú
er orðið gamalt og gult í gegn,
eins og eg sjálfur. I>á var eg
ný búinn að láta prenta Kviðl-
inga en svo tókst óheppilega til
þegar þeir komu á markaðinn,
að alt var að fara á höfuðið,
verið að loka tugum banka á
hverjum degi og allar afurðir
bænda að hrapa í verði. Mér
var ei'tthvað garmt í geði og
kendi öðrum um það, sem var
sjálfium mér að kenna, eins og
vant er og oft vill verða. Eg fór
að kenna í brjóst um sjálfan
mig, í stað þess að skammast
mín fyrir hroðvirknina og vit-
leysuna, erindin eru svona:
Alt breytist
1 rökkrinu sit eg og raula mín
stef
þá rifjast upp fortíðin öll.
1 huganum þokast eg skref
fyrir skref
um skriður og urðir og fjöll.
Mig langaði stundum að lyfta
mér ögn
og lífga með kvæðum og söng.
Mér leiddist hin eilífa þung-
lyndis þögn
því þá urðu kvöldin svo löng.
Þá kvað eg það stundum sem
. kallað er háð
í kofunum sungið það var;
því hégóma skapurinn hafði
ekki náð
því hámarki sem ’onum bar.
Eg lyfti mér stundum á ljós-
geisla væng
og læddist um kofana hljótt,
og margan sem hvíldi þar sjúk-
ur á sæng
eg svæfði með brosi um nótt.
En svo þegar alt er nú komið
í kring
úr kafinu gægist það fljótt,
að það sem eg yrki og það sem
eg syng
það þykir nú fólkinu Ijótt.
Mig brást ekki viljan en breysk-
ur eg var
—er búinn að hreyfa mig ögn—
og eldurinn brennur sem út-
kulnað skar
svo enda eg kvæðið með þögn.
Þaraa sjáið þið að eg hafði
verið vegin og léttur fundinn.
Eg ætla að taka mótlætinu eins
og sannur sonur víkinganna en
ekki fara að víla og væla. —
Síðan hefi >eg reynt að yrkja
eins og ekkert hefði í skorist,
reynt að skemta þeim sem vildu
hlusta, með græskulausu
gamni. Svo skal eg ekki tefja
tíman að sinni með útúrdúrum
en gefa öðrum tækifæri að
segja eitthvað rétt til reynslu.
Þakklæti mitt til allra verður
að bíða betA >tíða.
Að endingu vil eg þakka ykk-
ur fyrir mig og konuna mína,
nefnilega elli gömlu, sem situr
hér við hliðina á mér og hefir
stutt að því að eg gæti orðið
þessara skemtistundar aðnjót-
andi. Eg vona að eg fomermi
hana ekki með þessum útúr-
dúr en þó mun hún vera vön-
ust við að hafa seinasta orðið.
Eins og bam í bragði hress,
Byrja sjötta árið,
Þó má gjaman geta þess,
Eg gleymdi að veifa hárið.
Með þakklæ'ti fyrir góða á-
heym.
K. N. Júlíus
Eins og kunnugt er er ka-
þólskum prestum bannað að
gifta sig og gyðingar mega ekki
borða svína kjöt.
Þaþólskur klerkur og gyð-
inga prestur voru góðir kunn-
ingjar og stríddu hvor öðrum í
glettni stundum.
Einu sinni segir sá kaþólski
við hinn: “Hvenær ætlar þú að
hætta þessari hégilju að borða
aldrei svínakjöt?”
“í brúðkaupsveizlunni þinni,
vinur minn,” svaraði sá skrift-
lærði.
ÁVARP FORSETA Á
AFMÆLISSAMKOMU
K. N. JÚLIUS
6. apríl 1935
Háttvirti heiðursgestur!
Kæru veizlugestir!
Pyrir langa löngu síðan kom
eg gestur til Mountain. Var eg
þá ungur prestur og óframfær-
inn. Svo vildi til meðan eg
dvaldi hér að eg þurfti að
skreppa til Park River, og fékk
til fylgdar kunningja minn hr.
J. J. Bíldfell, með sinn stóra og
góða bíl. Þegar við vorum að
fara af stað, komumst við að
því að við þyrftum vindla til
fararinnar. Eg hljóp inn í búð
til að útvega þá, og var fljótt og
vel afgreiddur. En þegar eg ætl-
aði í flýti, að hverfa út
aftur, gekk hraustlegur maður
í dymar og varnaði mér út-
göngu. Er hann hafði stöðvað
mig, kastaði hann til mín þess-
ari vísu:
Fýrs’ti prestur sem eg sá
Sálu mína blekti,
Síðan hefi eg óbeit á
Öllu presta-slekti.
Éinhver fleiri orð féllu. En
brátt slapp eg. Og í því að eg
var að smeygja mér út, heyrði
eg að maðurinn, sem í dyrnar
hafði gengið var nefndur K. N.
Júlíus.
Æði löngu seinna kom að því
að flytja búferlum til Moun-
tain, og setjast hér að. Fór eg
þá að kvíða fyrir því, að eg
mundi verða að hafa eitthvert
samneyti við kv..... prestahat-
arann (mér varð rétt að segja
orðið mismæli, svo að eg segði:
“Kvennhatarann”, og ekki hefði
það átt betur við!). En nú er
eg búinn að vera hér heimilis-
fastur nærri því 9 ár, og á
þeim tíma hefi eg aldrei rekist
á prestahatarann. En marga
verulega notalega ánægjustund
hefi eg hér átt með mannvinin-
um og prestavininum K. N.
Júlíus — hinu haga og snjalla
kímnisskáldi Vestur-íslendinga,
og hefi fundið að það er áreið-
anlega satt sem Guttormur J.
Guttormsson, skáld sagði, að
“K. N. eys að brunni birgða
brautir þeysir allra jarða, þessi
geysir gamanyrða”.
En nú er K. N. 75 ára ungur.
Og bygðin hans kæra, mér er
óhætt að leggja áherslu á orðið
“kæra”, því Dakota bygðin ís-
lenzka er honum mjög kær).
Bygðin hans vill nú minnast
þess með einu af sínum gleði-
ríkustu gleðimótum. Því bygð-
in finnur að Dakota-|slkáljdið
hennar á það maklega skilið,
svo oft og vel sem hann hefir
skemt bygðinni með kviðlingum
sínum og ljóðum og margskon-
ar fyndni. Hún er þess minnug
hvað hann hefir verið iðinn á
því sviði. Eins og einn greind-
ur bóndi sagði við mig um dag-
inn:
“í akrinum ljóða vel hann vann
Viljugur alla daga.”
I
Og við það bætti hann þess-
um spádómi, sem einhverntíma
löngu síðar rætist:
“Liðinn burt héðan lifir hann
Laukur í túni braga.”
Og til þess er vissulega gott
að vita, að æði margir vinir og
velunnarar skáldsins, og þar
með nærri öll forstöðunefnd
hins íslenzka Þjóðræknisfélags,
hefir komið hingað í kveld og
rill taka í hendur okkar og
ganga í lið með okkur til að
gleðja og heiðra skáldið.
Á einum stað segir K. N.:
Ef viljir þú í guðshús gá
Að glæða trúarbrestinn
Þá er fögur sjón að sjá
Sólina skína á prestinn.
En nú skín ekki sólin á
prestin; því í kveld skín sólin
á skáldið. Sólin á líka að skína
á skáldið nú. Bygðín þín, K. N.
minn, og vinahópurinn víðsveg-
ar að, vill óska þér hamingju
og blessunar. Við viljum láta
þig baða í sólskini nú, — og svo
út alla kvöldvökuna. Eg vona
og óska að það megi v>el takast.
Eg þarf ekki að hvetja til
þess, kæru samkomugestir, að
taka höndum saman um það,
að gera þetta að gleðiríku fagn-
aðarmóti; því til þess eruð þið
hingað komin. “Nú látið gamm-
inn geisa fram”. Það eru eng-
ar torfærur á vegi.
“Þegar vetur vikur frá
Og veðrið fer að hlýna,
Þá er fögur sjón að sjá
Sólina okkar skína”. — á
skáldið!
H. Sigmar
TIL K. N. JÚLIUSAR Á
SJÖTfU OG FIMM ÁRA
AFMÆLI HANS
6. apríl 1935
3047 W. 72nd St.
Seattle, Wash.
1. apríl 1935
Kæri frændi:
Almanakið heldur því fram
að þú sért sjötíu og fimm ára
gamall nú. Eg hefi alla til-
hneigingu til að telja þetta
markleysu samkvæmt öllum
öðrum heimildum. Treysti mér
þó ekki út í deilu um þetta efni
einkum vegna þess að það
kynni að valda nýjum flokka-
drætti meðal Vestur-lslendinga,
t. d. almanakssinna á aðra hlið
en almanaksbrjóta á hina eða
þá tímans og andans menn á
öndvierðum meið hvorir við
aðra. Svo tek eg eftir því að
þeir vinir okkar séra Haraldur
Sigmar og J. J. Myres eru bún-
ir að taka afstöðu með því að
fylgja almanakinu. Verður því
víst þar við að sitja. En svona
í kyrþey getur maður sjálfsagt
haldið við sína skoðun án þess
að saki eins og Galileó forðum.
En hvað sem bókstafnum eða
tölustafnum líður þá á þetta nú
að vera heillaósk til þín á
þessu merkis afmæli. Eg hefi
saknað þess síðan eg fór úr ná-
grenninu að geta ekki notið
þess að þú komir að skrifta
fyrir mér í hvert sinn er ný
vísa verður til hjá þér, eins og
hefðin var á. Brögðuðust vís-
urnar oft vel heitar af pönnunni
eða hvað þau nú heita hin
andlegu áhöld skáldanna, er
notast við framleiðsluna. Eg
minnist þess er þú lékst þér að
því að smella vísunum saman
svo að segja fyrir augunum á
mér eða þú rifjaðir upp fyrir
þér gamlar vísur og gjörbreyttir
þeim um leið án þess að vita af
því, ellegar komst með fleiri en
eina útgáfu af sömu nýju vís-
unni með svo skjótum við-
brigðum að mig svimaði. Á allar
þessar kúnstir þínar glápti eg
með forundrun og gleypti við
öllu er til féllst. Síðan hefi eg
ekki fengið að njóta neins eftir
þig fyr en það er rokið. Er
það góðra gjalda vert, þó ekki
jafnist á við að fá vísumar
glóðvolgar.
Eg mundi nú setja upp á þig
hið mesta hól fyrir alla frammi-
stöðuna ef eg ekki væri hrædd-
ur um að það yrði lagt út sem
ættardramb. En ef eg væri
ekkert skyldur þér mundi eg
minnast á þær þakkir er þú átt
óskiftar fyrir alla þá skemtun
er þú hefir fært öllum íslend-
ingum nú um ómælt skeið. Ert
þú eitt af þeim fáu óskabömum
listarinnar er allir íslendingar
þekkja og meta. Hefir þú þann-
ig reynst alt annað en liðlétt-
ingur í því að halda uppi skálda
heiðri ættarinnar ásamt Jónasi
Hallgrímssyni og öðrum. Svo
tel eg mér trú um að bygðin
okkar gamla í Dakota hafi ver-
ið þér hentug bækistöð fyrir
framleiðslu þína. Hvergi ann-
arstaðar hefðir þú getað lært
Dakota íslenzku eins vel.
Þökk, heill og heiður sé þér
fyrir þann sess er þú skipar í
íslenzkri ljóðlist. Þökk fyrir
vináttu og trygð á liðnum ár-
um. Megir þú njóta alls, sem
fegurst er og bezt, til endur-
gjalds.
Með hjartfólgnustu kveðju og
hamingjuóskum.
Þinn einlægur,
K. K. ólafson
GÆTIÐ VARÚÐAR
VARNIÐ SLYSUM
“Holt er heilum vagni heim
að aka”, segir hið fornkveðna,
en þessa er ekki ávalt gætt
sem skyldi. Slys á vegum og
borgar strætum eru að verða
tíðari með ári hverju. Ollir
þeim óhöppum varúðar- og
hirðuleysi er einhverjum er um
að kenna, ökumönnum, óvita
börnum, gesti eða gangandi. —
Hefir þetta farið svo mjög í
vöxt á síðari árum að stjórnir
fylkjanna og landsins eru fam-
ar að láta þetta til sín taka.
Síðan um nýár hafa níu
manns mist lífið við slys er
stafað hafa af ógætilegri um-
ferð eftir vegum og borgar-
strætum innan Manitoba. Hafa
slysfarir þessar verið nefndar
einu nafni, bílslys og eftir því
sem sjáanlegt er hefði mátt
koma í veg fyrir þær allar ef
varúðar hefði verið gætt. Eftir
þeirri flokkun sem Manitoba-
stjóm heifr látið gera út af
rannsókn slysanna er aldurs-
skiftingin þessi:
Drengur fjögra ára gamall.
Drengur sex ára gamall.
Drengur tíu ára gamall.
Maður tuttugu ára gamall.
Tveir menn miðaldra.
Maður fjörutíu og níu ára
gamall.
Maður sextíu ára að aldri.
Maður sjötíu og sex ára gam-
all.
Slysin hafa orsakast á þenna
hátt:
Fótgangandi, orðið fyrir
árekstri ................. 2
Á ferð yfir jámbraut ....... 2
Staðið við bíl að næturlagi .... 1
Ánekstur á flutnings bíl er
stóð kyr ................ 1
Aðkomandi við bíla árekstur 1
Ofhratt ekið ............... 1
Barn á hlaupum yfir stræti.... 1
Slysin hafa viljað til á þess-
um tímum sólarhrings:
Að næturlagi .........-... 7
Að degi til .............. 2
Og á þessum mánuðum: —
múar 1, febrúar 3, marz 4, og
príl 1.
Við skýrslu þessa hnýtir
tjómin þessari athugasemd:—
Bílakstur ávalt og æfinlega út-
eimtir fullkomna aðgæzlu, svo
ð bílstjórar þurfa að nota báð-
r hendur, bæði augu og fulla
kynsemi við aksturinn. Líf-
ión þessi er af slysum þessum
rsakast eru sorglegur fylgi-
autur vorrar nútíðar menning-
r og oftast nær stafa af hugs-
narleysi. Vér ættum vissulega
ð vera svo viti borin að vér
ætum lært af þessum sorgar
tburðum og látið dæmi þessi
srða oss til varnaðar í fram-
ðinni.”
Hon. W. R. Clubb, ráðgjafi
pinberra mála lætur nú birta í
llum helztu blöðum fylkisins
ðvörun og áskorun til fylkis-
úa að fara gætilega og gera
að sem þeir geta til þess að af-
:ýra þfessum óhöppum. Lætur
ann þess getið að hert verði á
ftiriiti með keyrslu eftir þjóð-
egum upp frá þessu. Árið sem
>ið biðu 10 manns bana af bíl-
lysum, en nú á þessum 4 mán-
ðum, sem lðnir eru af þessu
ri, eru dauðsföllin orðin 9. Er
ví full nauðsyn til að almenn-
ígur láti þetta til sin taka og
eri það sem í hans valdi stend-
r að aftra þessari óhamingju.
smíða hið mikla farþegaskip
“Normandie”, sagði fyrir
skemstu í ræðu sem hann hélt,
að þótt dýrtíð og örðugleikar
yxi ekkert fram úr þessu, væri
engin von til þess að “Norman-
die” mundi geta haft meiri
tekjur af siglingum sínum, en
rétt fyrir rekstrarkostnaði.
Talið er að skipið muni kosta
um 100 milj. króna þegar það
er fullsmíðað. En skipið getur
í hæsta lagi stundað sighngar
í 20 ár. Nauðsynlega fymingu
getur skipið sjálft fyrirsjáan-
lega ekki greitt, og þess vegna
verður ríkið að leggja fram ár-
legan styrk til þess. Er talið
að ríkisstjórnin hafi þegjandi
tekið slíka skuldbindingu á
herðar þegar fjármálaráðherr-
ann krafðist þess að fullnaðar-
smíði skipsins skyldi hraðað.
Og það er sjálfsagt, sagði
framkvæmdastjórinn, að ríkið
styrki “Normandie”, því að það
er hin besta auglýsing fyrir
Frakkland í Ameríku, og auk
þess hefir fjöldi manna, sem
annars hefði verið atvinnulaus
og upp á ríkið kominn, fengið
atvinnu við smíði þess.
Mbl.
* * *
Tvö hjörtu
Það er ekki dæmalaust, að
menn hafi tvö hjörtu. Þannig
var um Joseph de Mai frá Nea-
Iptel. Hann hafði tvö hjörtu og
seldi brezkum háskóla líkama
’sinn fyrir of fjár.
i # * *
Þér sem notiS—
TIMBUR
KAUPIÐ AF
THE
Empire Sash & Door
CO., LTD.
BirgOlr: Henry Ave. Kast
Sími 95 551—95 552
Skrifstofa:
Henry og Argryle
VERÐ - GÆÐI - ÁNÆGJA
Ragmenni hafa stórt hjarta?....
Philip II. Spánarkonungur
var allra manna ragastur. —
Hjarta hans var eit'thvert stær-
ista mannshjartað, sem skoðað
hefir verið af vísindamönnum.
* * *
Þjóðhöfingja móðir
María Theresia var sextán
barna móðir. Þrjár dætur henn-
ar giftust þjóðhöfðingjum og
tveir synir hennar urðu keisar-
ar.
* * *
| Hugprútt hjarta er lítið?
Það er talið, að ljón hafi
smæst hjarta allra rándýra.
Maurapúki lá við dauðann og
kallaði til sín ökumanninn sinn
o gsagði: “Nú er eg að fara í
langferð mikið örðugri enn
nokkur sem þú hefir keyrt mig
yfir.”
“Hver veit, það verður þó að
líkindum nokkuð undan fætis,”
svaraði þjónninn.
* * *
Frúin, við gest sinn, frægan
fiðluleikara:
— Mikið ljómandi var þetta
fallegt lag, svo taumlaust, en
þó hrífandi. Var þetta eitt af
yðar eigin verkum?
Fiðluleikarinn, kuldalega:
— Nei, náðuga frú, eg var að
setja nýjan streng á fiðluna
mína. x
* * *
Hún: Æ, hvað eg er þreytt.
Eg er búin að sitja allan daginn
við sauma.
Hann: Nú, það hélt eg að
væri ekki mikið erfiði. Það er
ekki meira erfiði fyrir kven-
man að sauma en fyrir karl-
mann að flauta.
Hún:.Jæja, þá getur þú tekið
buxumar og flautað á þær
þrem bótum.
“Endurminningar”
Friðriks Guðmundssonar eru tU
sölu hjá höfuridiniuim við Mo-
zart, í bókaverzlun ó. S. Thor-
geirssonar og á skrifstofu HV.r.
Fróðleg og skemtileg bók og
afar ódýr. ..Kostar aðeins $1.25.
KAUPIÐ HEIMSKRINGLU
LESIÐ HEIMSKRINGLU
BORGIÐ HEIMSKRINGLU
Hin vinsæla leiö
til
Islands
Islendingar er mikið hafa ferð-
ast hafa orðið þess varir að
þægindi, þjónusta og viður-
gemingur á öllum skipum
Canadian Pacific félagsins em
langt fram yfir það sem þeir
höfðu frekast bóist við.
BEINAR FERÐIR TIL ÍSLANDS
Skipaferðir tiðar og reglubundnar frá Montreal. Eftir
fullkomnum upplýsingiun og bæklingum leitið til næsta
umboðsmanns eða W. C. CASEY, Steamship General
Passenger Agent, C.P.R. Bldg., Winnipeg Símar 92 456-7
CANADIAN PACIFIC
STEAMSHIPS
HITT OG ÞETTA
“Normandie” getur
ekki borið sig
Framkvæmdastjóri gufuskipa ;
félagsins franska, sem lætur
GLOBELITE
Bíla Battery
2 Volt Radio “A” Battery
Ljósa Ahalda Battery
Biðjið um og krefjist
Til sölu hjá og hefir með-
mæli frá helztu verzl-
unarmönnum.
Verzlunarmenn—skrifið eftir verðíista
GLOBELITE BATTERIES LIMITED
Verksmiðja og aðal skrifstofa:
147 Pacfic Avenue -:- Winnipeg, Carnada
Stærsta verksmiðja í Vestur Canada er býr til Bfla,
Radíó, og ljósa áhalda batteríur
I