Heimskringla - 05.06.1935, Blaðsíða 1

NÚMER 36.
XLIX. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 5. JÚNÍ 1935.
KOMINN VESTUR
Séra Philip Pétursson, sem
stundað hefir nám í íslenzkri
tungu við háskóla Islands s. 1.
vetur, kom til Winnipeg í morg-
un. Engir aðrir vestu'rfarar frá
íslandi voru í ferð með Ihonum.
Með því að blaðið var albúið
Eignatjónið er alls metið um
12 miljónir dollara.
Síðast liðið ár skrælnaði jörð
af þurki á þessum stöðum eða
að minsta kosti í Nebraska. Er
sonar við þetta tækifæri er biri
á öðrum stað í þessu blaði.
í samkomulokin afhenti for-
seti, J. J. Bíldfell, skáldinu bré’
sem “þegjandi” minningar- og
og sagt, að menn hafi þar ver- þakklætisvott Þjóðræknisfé-
ið varaðir við þessari hættu og lags og Winnipeg-íslendinga
ráðlegt að bjarga sér í tíma, en
að þeir hafi ekki getað gert sér
í hug, að vatnavöxturinn yrði
eins mikill og raun varð á, eftir
reynslu 5 undanfarandi þurka-
ára.
KÁINN SKEMTIR WINNIPEG-
ÍSLENDINGUM
fyrir komuna og skemtu'nina
bæði þetta kvöld og endranær.
MIKILL NÁMSMAÐUR
Ekki ber það svo að skilja, að
kýmnisskáldið Kristján N. Júlí-
us hafi ekki oft áður skemt
Winnipeg-íslendingum sem öðr-
um, með kviðlingum sínum, en
því er svo til orða Itekið yfir
grein þessari að þeim hefir ekki
nema sárfáum og seimilega
þeim einum sem eldri eru en alt
sem gamalt er gefist kostur á
í pressuna, er tal náðist af séra sérstöku skemtun að
Philip, verða fróttir ^ er hann j^jý^a ^ hann sjálfan flytja
hefir að segja, að bíða næsta j^ygggj s{n /j samkomu, en það
kla®a tækifæri gafst s. 1. fimtudags-
" ' kvöld í G. T. húsinu.
I is 1 ' I J| l* Til samkomunnar efndi Þjóð-
Jaroskjalrtl a Indlandl ræknisfélagið og fleiri íslenzk
verður 40,000 manns að bana féliög, svo sem Helgi magri,
------ þjóðræknisdeildin Frón o. s. frv.
Karachi, Indlandi, 1. júní — 1 Ræður fluttu kýmnisskáldinu
borginni Quetta við norðvestur auk forseta Þjóðræknisfélags-
landamæri Indlands og í hérað- ins, J. J. Bíldfells, dr. Röngvald-
inu umhverfis borgina, urðu ur Pétursson, séra Runólfur
svo miklir jarðskjálftar s. 1. Marteinsson, Soffónías Thor-
föstudag, að nálega einn þriðji kelsson og Friðirk Sveinsson.
borgarinnar hrundi og um 40,- Sungið var milli ræðuhaldanna
000 manns alls biðu bana. af öllum og var R. H. Ragnar
Björgunarlið hefir unnið við hljóðfærið. Einsöng hafði
hvíldarlaust nætur og daga við þar og hérlend stúlka, er Vera
að draga hálf- og aldauða menn McBain heitir en sem eigi að
úr rústunum. síður söng íslenzkar vísur, 'bæði
Þó allir sem farist hafa, væru “Draumalandið” og vísur eftir
ekki fundnir 1. laugardag, er heiðursgestinn K. N. Júlíus, er
ætlað að tala þeirra sé um j jón Friðfinnsson hafði samið
40,000 .Úr borginni höfðu þájlag við. Elr upphaf vísanna:
verið fluttir um 200 manns á “Svo dreymi þig um fríðan
sjúkrahús. Voru 50 af þeim Eyjafjörð”. Þótti lagið sungið
Evrópumenn. — Hlutfallslega fara vel og var bæði höfundi
munu þeir ekki svo margir í þess og kvæðisins og söngkon-
tölu hinna dauðu, en allmargir unni klappað lof í lófa. Þegar
er líklegt að þeir séu. þessu hafði verið til vegar snú-
íbúatala borgarinnar Quetta ið, var heiðursgestinum boðið
er sögð um 60,000, en um þess- j orðið. Flutti hann ræðu', er í
ar mundir voru þar svo þús- næstu viku birtist í blöðunum
undum skifitir menn úr öðrum 1 og las síðan upp góðan skamt
bæjum og héruðum, er lægra af kvæðum. Höfum vér aldrei
liggja og leitað höfðu þaðan úr heyrt skemmra á milli hlátra
hitunum til Quetta. en stundina, sem “Káinn” las
í bænum Kalat, um 100 mílur kvæðin. Enda á fyndni hans
suður af Quetta og héraðinu ekki sinn líka. Mátti segja að
alla leið norður til Quetta- hver kviðlingur sem hann fór
borgar, er sagt að fjórir af með, bæri þess skýrar menjar,
hverjum fimm manns hafi dáið. hvað sérstakt kýmnisskáld hann
í bænum Kalat, er varla nokk- er. Upplestur hans var eins til-
urt hús óskemt. gerðalaus og hann er sjálfur.
Jarðskjálftinn fyrsti, sem Áhrif hans á áheyrendur liggja
mestu af öllum þessum hörm- í orðunu'm sjálfum í skáldskap
ungum olli, stóð ekki yfir fulla hans Til dæmis að taka gerir
mínútu. minst til hvernig eftirfarandi
Hús ríkisstjórans og stjórn- vísa er lesin, en hlátur áheyr-
arbyggingarnar sakaði ekki. En enda sýður þrátt fyrir það oft
lofthersstöðvarnar hrundu að Upp úr löngu eftir að með hana
nokkru og þar fónist 44 menn. hefir verið farið, eins og átti
Fyrir húsvilta menn hafa ser stað er Káinn las hana þeitta
byrgi og tjöld verið reist á stór- kvöld:
um svæðum í borginni Quetta. |
Járnhrautir sakaði ekki «vo l Ejnn^dómarj skýr, sem í iborg-
m
Stephen Benedict Thorson,
námsmaður á læknaskóla þessa
fylkis vann sér það til gætis, að
ná í Isbister verðlaunin við
þriðja árs prófið, er nýlega fór
fram. Er gott til þess að vita að
hádegi á sunnudag til hádegis
á mánudag fór það 758 mílur
og hefir ekkert skip það áður
gert.
Á einni klukkustund fór það
hraðast 31.39 sjómílur (hver
s. m. 6080 fet). Einnig það er
met.
Þegar það sigldi inn á höfn-
ina í New York, flugu loftskip
með því og bátar þyrptust kring
um það. Og borgin heilsaði því
með öllum þeim blístrum sem
hún átiti.
Normandie er eitt hið full-
komnasta- skip bæði að smíði
og öllum útbúnaði.
FRú JAKOBÍNA JOHNSON
LÖGÐ AF STAÐ TIL ÍSLANDS
Til Winnipeg kom frú Jakob-
ína Johnson frá Seattle, Wash.,
um kl. 5 e. h. í gær. Er. hún
á leiðinni heim til íslands, en
'þangað var henni boðið. í gær-
kvöldi héldu öll íslenzk kven-
félög þessa bæjar samkomu til
að árna henni fararheilla. Las
skáldkonan þar upp nokkur
kvæði eftir sig og var ágætur
rómur gerður að upplestrinum.
Val kvæðanna var og slíkt, að
þau munu hafa verið með því
bezta, sem hún hefir ort og
því að sýkilberinn er “alveg
ofan í” barninu, þ. e. a. s. and-
ar, talar eða hóstar framan í
það. Segið aldrei: “Þau eru
ekki hraustari börnin, sem var-
lega er farið með eins og t. d.
þetta og þetta bam, sem eg
þekki til.” Þetta er hættuleg-
ur misskilningur margra. “Að
fara varlega með börn,” á ekki
eingöngu að vera innifalið í
hverskonar skynsamlegu hrein-
læiti, heldur og öllu því, sem
styrkt getur og þroskað þau.
Óféigur J. Ófeigsson
MACDONALD SEGIR LAUSU
FORSÆTISRÁÐHERRA
EMBÆTTINU 6. JÚNÍ
að láta öðrum eftir öll verðlaun
á skólum. Mr. Thorson mun
byrja starf á Almenna sjúkra-
húsi þessa bæjar á þessu sumri.
Hann er sonur Mr. og Mrs. Jón
Thorson, og eru þeir Joseph
Thorson, K.C., og hann'bræðra-
synir.
til
GJÖF FRÁ
VESTUR-ÍSLENDINGUM
að styrkja sambandið milli
fslendinga austan og
vestan hafs
íslendingar eru ekki á það sáttir | sj5gU ^ marga strengi. Áhrif
þeirra duldust ekki, enda var
gott jafnvægi á efni, orðfæri
og flutningi..
Frú W. J. Líndal sitýrði sam-
komunni og talaði nokkur vel
valin orð til skáldkonunnar og
þakkaði henni bókmentastarf
hennar hér. Kvæði var henni og
flutt af Þórði Kristjánssyni. Á
piano lék ungfrú Sigurðsson og
frú Gíslason söng einsöng. Þá
var og fiðlu og piano-spil.
í lok samkomunnar afhenti
frú J. B. Skaftason skáldkon-
unni blóm og fleira til minning-
Gjöf heimfararnefndar Þjóð- ar um komuna.
ræknisfélagsins 1930 heitir sjóð- Frú Jakobína Johnson leggur
ur, sem heimfararnefnd Þjóð- af stað frá Winnipeg í dag.
ræknisfélags íslendinga í Vest- Heimskringla óskar henni fyrir
urheimi hefir afhent Háskóla hönd Vestur-íslendinga góðrar
íslands til eignar og umráða. ferðar.
Nýlega hefir verið gengið frá
skipulagsskrá fyrir sjóðinn og
skal verja vaxtatekna hans
til þess að efla andlegt sam-
bandi milli íslendinga austan
liafs og vestan og enskumæl-
andi þjóða, svo sem með því að
styrkja námsmenn til náms þar,
með því að fá hingað menta-
menn af þeim þjóðum til fyrir-
lestrahalds eða senda fyrirles-
ara héðan til fyrirlestrahalds
þar, eða með því að styrkja út-
gáfu rita, sem verða mega þessu
sambandi til eflingar.
Sjóðurinn var upphaflega kr.
13729.90, en er nú orðinn rúm-
lega 18,000 krónur.
—Nýja Dagbl.
næg matvæli hefir verið hægt
að flytja þangað.
MANNTJÓN í BANDARÍKJ-
UNUM AF RIGNINGUM OG
VATNAVÓXTUM
inni býr,
af burgeisum sæmdur var.
í útvarps fréttir var sagan sett
og svona hljóðar hún þar:
Með lærdómi sannaði lagastaf
hann
og leysti Gordions-hnút,
KYSSIÐ EKKI BÖRN
Á MUNNINN!
London, 1. júní — Alráðið er
nú, að Ramsay MacDonald, sem
um sex uhdanfarin ár hefir ver-
ið>. forsætisráðherra Bretlands,
segi stoöu sinni lausri 6. júní.
títjórn er búist við að Rt. Hon.
títanley Baldwin leiötogi con-
servative myndi, fra.m til októ-
ber mánaðar að spáð er að
kosning verði. Fregn þessari
fylgir að conservtíve-flokkurinn
muni langsterkastur vera og er
við kosningarnar talinn vís
tveir þriðju allra þingsæta. —
Liberölum og verkamönnum til
samans eru talin 250 sæti af
615 alls.
HARALDUR GUNNLAUGUR
PÁLL JÓHANNSON, M.Sc.
“Normandie” setur nýtt
met
á fyrstu ferð sinni yfir
Atlantshaf
Oxford, Neb. 3. júní — Fyrir, því kviðslitinn mann í kvið-
helgina týndu 185 manns lífi: dómi fann
í ýmsum mið og suðurfylkjum og kastaði honum út.
Bandaríkjanna vegna rigninga j
og áflæðis. j Þetta er sú
Mest varð tjónið í Nebraska ekki verður leikinn eftir. Að
Þar fórust um 140 manns. Svo- spinna annað eins gaman úr
nefnd Republican River flæddi þessum tveimur sviplíku orðum,
yfr 200 ferm. svæði þar í Colo- sem púðrið setja í vísuna, er
rado fórust 19 manns, Wyom- ekki hægt að hugsa sér neins
ing 7, Texas 5, Kansas 9 og! manns meðfæri nema Káins. .
Missouri 2. I Ræða dr. Rögnvaldar Péturs-
New York, 3. júní — Á fyrstu
ferö sinni vestur yfir Atlantshaf
sleitti línuskipið “Normandie”,
sem Frakkar hafa nýlokið við
smíði á og er stærsta skip í
heimi, nýtt. hraða met. Það
kom til New York s .1. mánudag
og var tekið með svo miklum
fagnaðarlátum, að slíks eru
áður við nokkra
ekki dæmi
skipskomu.
Ferðina frá Southhampton til
“káinska”, sem1 New York, (eða Ambros-vita-
skipsins) fór Normandie á 107
klst. 33 mínútum. En það er
nærri þrem klst. styittri tími, en
ferð þessi hefir nokkru sinni
áður veið farin.
Sólarhringinn sem Norman-
die fór hraðast, en það var frá
Alt of fáir gera sér grein
fyrir hvíHkur ósiður það er að
kyssa sín eða annara börn á
munninn. Þetta mun hafa
miklu skaðlegri og víðtækari
áhrif en menn alment halda.
Fyrst er það, að börn og ungl-
ingar liafa ekki áunnið sér það
mótstöðuafl, sem síðar fæst
fyrir hinum ýmsu sýklum, sem
að staðaldri eru í munni og
koki fullorðna fólksins og sem
geta verið stórhættulegir fyrir
börnin þó þeir vinni ekki á
þeim sem eldri eru. í öðru
lagi ganga fullorðnir miklu oft-
ar en almenit er vitað með
“smittandi” sjúkdóma, sem geta
orsakað vanheilsu eða jafnvel
líftjón þeim, sem sýkingunni
verða fyrir.
Þessum reglum þarf því
nauðsynlega að fylgja:
Móðir, kystu aldei barnið þitt
á munninn eða hendurnar, sem
það styngur þráfaldlega upp í
sig — og láttu engan kyssa það.
Kossinn er baminu engu meiri
sönnun um ást og traust heldur
en fjöldamörg önnur ástaratlot,
sem foreldrar eða vinir þess
geta sýnit því. Mundu, að bam-
ið er ekki einungis leikfang
heldur einstaklingur, sem þarf á
öllu sínu að halda, í lífsbarátt-
unni. Marg-endurtekið kvef
veikir líkamann og gerir öðrum
hættulegri sjúkdómum auðveld-
ara fyrir, að setjast að og ná
yfirhöndinni. Sama er að segja
um ýmsa aðra smá-kvilla, sem
oft orsakast af kossum eða af
íslenzku blöðin geta við og
við ungra Vestur-íslendinga,
sem vel hafa gengið að verki á
mentabrautinni. Einn slíkra
manna er Haraldur Jóhannson,
sem hér birtist mynd af. Hann
er Winnipeg drengur og góður
íslendingur. Hann var fæddur
hér í borg, fyrir 24 árum,
einkasonur þeirra hjónanna
Gunnlaugs kaupmanns Jóhann-
sonar og frú Guðrúnar. Nám
stundaði hann í alþýðuskólum
borgarinnar, en síðan var hann
þrjú ár í Jóns Bjamasónar
skóla, árin 1925-8. Hann var
þar ávalt í allra fremstu röð
nemenda. Hann hefir góðar
gáfur og einstaklega nothæfar.
Hann kynti sig sérstaklega vel
í allri umgengni sinni bæði við
nemendur og kennara. Hann
er stiltur, prúður og vingjarn-
legur.
Þessi einkenni hafa ávalt fylgt
honum, hafa kynit hann vel og
komið honum að góðu haldi. Frá
Jóns Bjanasonar skóla lá leið
hans inn í háskóla Manitoba-
fylkis, og þaðan útskrifaðist
hann með ágætiseinkunn sem
“Bachelor of Science” árið
1933. Sérgrein hans síðustu
árin þar var efnafræði. Síðan
hefir hann bæði haldið áfram
námi við háskólann og unnið
að verki, sem skylt er því námi.
Hinn 15. þ» m. var honum, af
háskólanum, veitt meistara-
gráða (Master of Science) með
sérstaklega hárri einkunn. I
því námi stundaði hapn “Cereal
Chemistry (major)” og “Ad-
vanced Statistical Methods
(minor).” Efni meistararit-
gerðarinnar var: “A study of
®sl° 1 aPnl the Carotenoid Pigments of
Enski fiskifræöingurinn, C. and five types of Rust
A- Ly°n> liellr saSt * 1 viðtali við Sp0res.” Hann er nú starfandi
blöðin í London, að togaramir fyj.jr Dominion-stjórnina að því
hafi gengið svo ötullega til! ag gera efnafræðilegar rann-
verka, að innan skamms.verði sóltnir j sambandi við hveiti-
með öllu fisklaust í sjónum um- 1 tegUndir. Hann er óefað sér-
hverfis Englands. Ennfremur, að staklega hæfur til þess háttar
togararnir hafi gert svo mikinn 1 starfs. Eftir öllu útliti liggur
óskunda á hrygningarstöðvun-j farsæl æfibraut framundan.
um, að fisklaust verði um ófyr- j R. M.
FREGNSAFN
Ræningjarnir skila
Weyerheauser
Pendleton, Ore. 3. júní—Auð-
mannssonurinn George Weyer-
heauser í Tacoma, Wash., sem
rænt var fyrir nokkru' og getið
var um í síðasita blaði, er kom-
inn heim til sín. Faðir hans
greiddi lausnarféð, er var $200,-
000. George er 9 ára og líður
illa, en þá er búist við, að hann
jafni sig, er hann hefir notið
svefns og hvíldar eftir ónæðið.
Herskari lögreglumanna leitar
nú ræingjanna, og hafði að
nokkru slegið hring, en að
vísu stóran, um þá er þeir sóttu
lausnarféð. En ekkert virðist
duga og þó lögreglan skilji ekk
ert í því, ætlar hún þá burtu
hafa komist, í loftfari ef ekki á
neinn annan hátt af þessum
slóðum.
ENGINN FISKUR í
NORÐURSJÓNUM
irsjáanlegan tíma. Togaramir j -
hafa, segir Lyon, sópað upp öll- j Eins og nú er háttað, líða oft
um fiski, sem er þess verður að 14 dagar frá því að fiskurinn er
hann sé hirtur og þurausið all- . veiddur, þar til hann er kominn
an Norðursjóinn og Ermarsund, tij neytendanna.
svo þar er nú ekkert að hafa \ sambandi við þetta álit
nema verðlausan smáfisk. jenska fiskifræðingsins, er rétt
Eftir upplýsingum Lyons, að geta þess, að Norðmenn hafa
veiða alls 1200 togarar við nú ráðagerðir um það, að
strendur íslands, Noregs, Bjam- byggja nokkur 10,000 tonna
aeyjar, Svalbarða og Norður- skip með nýtízku kælirúmum,
Rússlands. Sökum þess hve með það fyrir augum, að þau
togaramir eru lengi á leiðinni. verði notuð til fiskflutnin^a til
frá fiskimðunum til Englands, Englands.—Nýja Dagbl.
er mjög miklum erfiðleikum * ----------------
bundið, að koma fiskinum Séra Guðm. Árnason messar
þangað nýjum og óskemdum. í Piney næsta sunnudag, þann
Flestar þeirra 10 þús. fiskbúða 9. þ .m. kl. 2. e. h.
sem til eru í London, verða þess Næsta messa í Sambands-
vegan að sætta sig við það, að kiirkjunum á Lunjdar vþrður
selja fisk, sem verður eins og sunnudaginn þann 16. þ. m. á
grautur við suðuna. Englend- venjulegum tíma. Eftir það
inga hungrar eftir nýjum fiski. verða messur þar annan sunnu-
Þess vegna er þeim trygð góð dag hvers mánaðar. Þetta eru
verzlun, sem getur komið fisk- hlutaðeigendur beðnir að
inum nýjustum til Englands. athuga.